IN HUIS
LOERT HET
VERBORGEN
GEVAAR
Witbehang
met reliëf
Bejaarden het
meest kwetsbaar
ONDER CyyK
NIEUW VOOR DE WAND
bezitter van een ei
gen liuis nooit mag
en zal vergeten is de
afsluiting van een
verzekering tegen
allerlei onheil als
brand, storm wa
ter, inbraak.
Rieten dak
Waarde
herzien
Premie
Voorlichting
Antwoord
Hout met reliëf
Wie de cijfers erop naslaat, moet tot één ontstellende
conclusie komen: binnenshuis ligt de dood even gretig op
de loer, als tussen de glimmende snelheidsmonsters van
het hedendaagse verkeer.
Sterker nog. In het verkeer is de mens zich terdege
bewust van het omringende gevaar. Maar binnen de
veilige muren van het woonhuis waant men zich ten
onrechte volkomen veilig.
Toch sterven elke dag zes
mensen aan de gevolgen van
een ongeval, dat hen in of bij
de woning is overkomen. In
het verkeer laten elke dag
acht mensen het leven. Con
clusie: in de woning loert het
verborgen gevaar met als
voornaamste handlangers ach
teloosheid en nonchalance.
Het Centraal Bureau voor de
Statistiek heeft het allemaal
haarfijn vastgelegd: in 1967
stierven 2794 personen ten ge
volge van een verkeersongeval
en 2214 door een huisongeval.
De aantallen over 1968 bedra
gen respectievelijk 2792 en
2346, over 1969 respectievelijk
2996 en 2463. De ernst van de
gevaren, die de mensen thuis
bedreigen is veel minder be
kend en het is jarenlang zeer
moeilijk geweest om een fi
nanciële basis te vinden voor
de voorkoming van dit soort
ongevallen in de vorm van de
oprichting van een veiligheids
instituut dat zich speciaal
richt op de beveiliging in de
privé-sfeer. Misschien komt
het doordat per definitie het
ongeval in de privé-sfeer zich
aan het publieke oog onttrekt.
Anderzijds laat men het pu
blieke oog niet graag door
dringen in de particuliere
sfeer. De politie bijvoorbeeld
is veel minder loslippig als
het gaat om het verstrekken
van gegevens over ongevallen
binnenshuis, dan wanneer er
onder ieders oog op de open
bare weg iets gebeurt. Men
leest in de dagbladen daarom
zelden over de drama's, die
zich vrijwel dagelijks binnen
huis afspelen.
Over de niet-dodelijke onge
vallen in de privé-sfeer zijn
geen aantallen bekend. Zonder
meer kan echter worden ge
steld, dat het aantal ongeval
len waarbij letsel wordt opge
lopen vele malen hoger ligt
dan het aantal dodelijke onge
vallen. Volgens opgaven uit de
Verenigde Staten ligt dit aan
tal voor wat betreft de onge
vallen in en om de woning
ongeveer 150 maal zo hoog.
Hoe schokkend deze getallen
ook zijn, ze kunnen deels ge
relativeerd worden door het
gegeven, dat veruit de meeste
slachtoffers vallen onder de
kleine kinderen en de bejaar
den. Zij vormen de meest
kwetsbare groepen. Vallen
komt het meeste voor als
doodsoorzaak onder de oudere
mensen. Bij de kleine kinde
ren speelt verstikking een be
langrijke rol, door gevaarlijke
tuigjes of kussentjes, door
verkeerd voedsel. Daarna vol
gen vergiftiging en verbran
ding.
Bedrijfsverenigingen hebben
reeds uitgerekend dat het
ziekteverzuim ten gevolge van
een ongeval in de privé-sfeer
hoger ligt dan het verzuim ten
gevolge van een bedrijfsonge
val. Ongevallen vloeien onder
meer voort uit het omgaan
met inferieure materialen en
voorwerpen of artikelen waar
bij in de uiteindelijke vormge
ving onvoldoende aandacht is
geschonken aan de veiligheid
van de consument; ondeskun
dig gebruik door de consu
ment; onzorgvuldige verpak
king; door gevaarlijke vormen
van reclame zoals de zeeppoe
ders die door de brievenbus
worden geschoven, evenals de
monsters van farmaceutische
bedrijven, die aan de arts
worden toegezonden en dan
door de bezorger bij de voor
deur of de lift worden neerge
legd.
Het veiligheidsinstituut in
Amsterdam (Hobbemastraat
22, tel. 020- 736414) verschaft
desgevraagd inlichtingen over
heid van huishoudelijke appa
raten, over veilig aardgasge
bruik, over veilige doe-het-
zelf-activiteiten.
Enkele uit de vele tips:
Spijker nooit verlengsnoe
ren langs plinten of muren of
onder vloerkleden.
Vermijd het gelijktijdig
aanraken van elektrische ap
paraten en de waterleiding of
verwarmingsradiateur.
Trek een snoer aan de
stekker uit het stopcontact en
niet aan het snoer zelf.
In de badkamer mogen
géén stopcontacten aanwezig
zijn; wasmachines moeten
daar worden aangesloten via
een waterdichte trekschake-
laar en de stroomdraad moet
voorzien zijn van dubbele aar-
dedraad.
Ga niet met een open
vlam naar vermeende gaslek
ken zoeken, maar gebruik
hiervoor zeep en een kwast
je.
Als kleuters aanwezig zijn,
laat dan nooit een vol bad of
volle teil onbewaakt.
Zet alle giftige en brand
gevaarlijke stoffen buiten het
bereik van kinderen en sluit
het medicijnkastje (voldoende
hoog ophangen) af.
Breng anti-slip-strookjes
aan onder gemakkelijk schui
vende vloerkleedjes.
Zorg voor goede verlich
ting van trappen, vooral naar
de kelder en zolder.
Leg geen losse voorwerpen
op de trap.
Bijzondere aandacht dient
besteed te worden aan de aan-
en afvoerkanalen van verse en
gebruikte lucht of verbran
dingsgassen. Zorg dat alle in
gebruik zijnde schoorstenen
éénmaal per jaar worden ge
veegd en de afvoerkanalen
van geisers worden gecontro
leerd. Bij het aanbrengen van
ventilatoren en wasemkappen
kan onverstandige installatie
catastrofaal zijn. Het komt
nogal eens voor dat wasem-
kappen worden aangesloten op
ventilatiekanalen waarop in
hetzelfde of in een ander ver
trek (badkamer) ook reeds
een geiser is aangesloten. Dit
is levensgevaarlijk.
En het allerbelangrijkste bij
het aanbrengen van wasem-
kappen en ventilatoren in
keukens wordt het méést ver
geten: de aanvoer van verse
lucht. Zorg daarom dat tegeno
ver elke ventilator of wasem-
kap een niet afsluitbare toe
voeropening van verse lucht
(desnoods uit een ander ver
trek) staat. Anders ontstaat er
zuurstofgebrek in de keuken
of worden de verbrandingsgas
sen van verwarmingstoestellen
of geisers aangezogen.
LAMBIEK KNEPFLé.
De meeste dodelijke ongevallen in en om het huis be
treffen oude mensen. Vooral degenen die ouder zijn dan 70
jaar blijken bijzonder kwetsbaar te zijn. Ruim 76 procent
van alle dodelijke ongevallen valt in deze leeftijdsgroep.
Het verouderingsproces verloopt verschillend voor de in
dividuele bejaarde.
Toch zijn er wel enkele algemene verschijnselen aan
te wijzen, die in mindere of meerdere mate zich bij elk
ouder wordend mens voordoen zoals vermindering van het
gezichtsvermogen, gehoor- en reukvermogen, verminderde
reactiesnelheid, geheugenverlies.
Enkele tips, die vooral voor bejaarde mensen van belang
zijn:
Zorg dat alles in huis een vaste plaats heeft en daar
na gebruik ook wordt teruggezet;
Zorg dat kapot huisraad op tijd gerepareerd wordt,
werp versleten huisraad weg;
Draag goed schoeisel in huis, versleten zolen kunnen
aanleiding zijn tot een val;
Zorg dat er 's nachts steeds een lichtknop bij de hand
is;
Voorkom verbranding door heet stromend water door
bij mengkranen eerst de koude kraan te openen en na
gebruik eerst de warme te sluiten;
Zorg dat elektrische apparaten af en toe geïnspecteerd
worden, waarbij versleten snoeren, kapotte schakelaars
en stekkers vervangen moeten worden;
Steek bij gebruik van fornuis of geiser eerst de lucifer
aan en draai pas daarna het gas open en houd de vlam
bij het gas;
Vergeetachtigheid kan tot catastrofes leiden. Voor be
jaarden geldt des te meer: leg een knoop in uw zak
doek of biind een strik om ujv arm als u bezig bent
met koken of strijken. Als et onverwacht bezoek'of
telefoon komt wordt de keuken of strijkbout maar al
te vaak vergeten.
Bij de koop van een huis
op hypotheek, wat vrijwel
altijd het geval is, wordt
een brandvezekering dwin
gend voorgeschreven.
Meestal zal de hypotheek-
verstrekkende bank dit te
gelijkertijd regelen. En het
wordt de koper in dezen ge
makkelijk gemaakt, want de
meeste verzekeringsmaat
schappijen bieden voor de
verzekering van een eigen
huis all-in-polissen, waarbij
alle risico's zijn ingecalcu
leerd.
Zo'n all-in-polis kan bij
voorbeeld bevatten dekking
tegen brand, stormschade,
braak, inbraak of diefstal, wa
terschade en zelfs tegen „aan
vlieging of aanvaring". Nu zal
er niet iedere dag een vlieg
tuig op het dak vallen en nog
minder is het aannemelijk dat
eerj boot het huis ramt, maar
in de praktijk zijn de meer
kosten voor dekking tegen bij
komende risico's vrijwel te
verwaarlozen. Met waterscha
de is het anders gesteld. Want
waterschade ontstaat niet al
leen in het uitzonderlijke ge
val dat het huis van de buur
man in brand staat, maar bij
voorbeeld al bij lekkende lei
dingen van de centrale ver
warming, overlopende dakgo
ten of wastafels, een overlo
pend bad- Ook kan de water-
toevoerslang van de wasma
chine losschieten. Je zult maar
net bij de buurvrouw op de
koffie zijn.
Voor een all-in-verzekering
wordt gemiddeld één gulden
per duizend gulden verzekerde
waarde per jaar betaald. Voor
beeld: een huis van 85.900
gulden kan voor 85 gulden per
jaar tegen alle mogelijke risi
co's verzekerd zijn. Voelt men
desondanks weinig voor een
all-in-polis, dan zou de mini
male dekking moeten zijn die
tegen de risico's van brand
storm en diefstal. Dat kom)
dan op 70 tot 80 cent per 1000
gulden verzekerde waarde
Men spaart zodoende slechts
20 tot 30 cent per duizend
gulden op de all-in-polis u-it.
waardoor de stap naa-r een
volledige risicidekking na
tuurlijk erg klein is. Anders
wordt het als een huis met
rieten dak tegen brand verze
kerd moet worden. Vóórdat
men zo'n doorgaans prachtige
woning koopt, dient men zich
te realiseren, dat de premie
circa acht maal hoger ligt. Eén
dergelijke extra-premie kam
ook worden verlangd voor
huizen die aan of boven een
fabriek of bedrijf gelegen
zijn.
Maar daarmee is men er nog
niet: de inboedel dient met
een aparte verzekering voor
risico's gedekt te worden. En
dat gaat méér kosten: 2 tot
ï'h gulden per 1000 gulden
verzekerde waarde. Hiermee
moeten ook bewoners van een
huurhuis rekening houden. Bij
een huurhuis draagt de eige
naar zorg voor de verzekering
vam de opstal, terwijl risico
dekking voor de inboedel door
de huurder verzorgd moet
worden.
Zowel bij de opstal- als in
boedelverzekering is het ui
terst belangrijk rekening te
houden met de stijgende of
dalende waarde van het verze
kerde object. Want vergeet
men doorgaans nooit een ver
zekering af te sluiten, vaker
komt het voor dat men on
danks een verzekering na een
schade toch nog bedrogen uit
komt, alleen maar omdat ver
zuimd werd het verzekerde
bedrag op tijd te herzien. Een
inboedel bijvoorbeeld wordt
vrijwel constant aangevuld. Er
komen nieuwe elektrische ap
paraten bij, de linnenkast
wordt voller, er komt meer en
duurdere kleding in de kast te
hangen, er wordt een fraai
meubelstuk aangeschaft- Ga
maar eens met een potlood
voor de kleerkast staan: het
lijken kleine bedragen, maar
het zijn er zoveel, dat de re
kening zeer snel oploopt. Te
gelijkertijd zorgt de inflatie
ervoor, dat als alles opnieuw
moet worden getaxeerd en er
belangrijk hogere bedragen
mee gemoeid zijn.
Wat het risico voor brand
en waterschade betreft, staat
de premie in geen enkele ver
houding tot het risico. De
brandpremies zijn in de afge
lopen tien, vijftien jaar vrij
wel niet omhoog gegaan. Ook
is er, althans op dit terrein,
geen prijzenslag aan de gang
tussen de verzekeringsmaat
schappijen onderling. Door de
moderne constructies van hui
zen, met veel beton en weinig
hout, is het risico van over
slaande branden zeer gering.
Dit houdt niet in. dat in een
betonnen flat een brandje niet
flink kan huishouden. Binnen
de betonnen muren kan ge
makkelijk alles verloren
gaan.
Overigens kan elke huisei
genaar of huurder zich objec
tief laten voorlichten op ver-
zekeringsgebied in en rond de
woning door de afdeling voor
lichting van het Bouwcentrum,
Weena 700 in Rotterdam. De
vergoeding die voor deze ad
viezen gevraagd wordt is ge
ring en als het gaat om de
verzekering van zo waardevol
le objecten als huis en inboe
del, spelen deze kosten plus
die van een reisje naar Rotter
dam geen enkele rol. Er moet
wel tevoren een afspraak wor
den gemaakt (tel. Bouwcen
trum 010-116181).
LAMBIEK KNEPFLé
Wanneer u onlangs hebt
gelezen dat wij in Neder
land met z'n allen voor
een kleine kwart miljard
gulden behang op de wan
den plakken, dan vraagt u
zich misschien af hoe het
mogelijk is dat er behalve
behang van andere wand-
bekledingsmaterialen min
der hoeveelheden worden
verkocht.
Toch stijgt ook het ver
bruik van hout, kurktex
tiel, kunststoffen enz.
waarmee we onze muren
afwerken.
Er is de laatste tijd een
duidelijke verandering
merkbaar in de „wandmo-
de". Zo lijkt het met het
behang een onverwachte
richting uit te gaan. We
zijn eraan gewend geraakt
langzamerhand steeds ho
gere prijzen voor behang
uit te geven, niet zozeer
omdat het op zich duur
der werd, maar omdat we
geld over hebben voor be
tere wandb ekleding.
De prijs die de consu
ment per rol wil besteden
is in een paar jaar aan
zienlijk gestegen en die
ligt nu gemiddeld tussen
acht en negen gulden.
Voor zoveel geld heb je
een behang van heel goe
de kwaliteit, een mooi
produkt. Nu doet zich het
feit voor, dat we daarbij
toch graag van tijd tot
tijd eens veranderen, ook
al heeft het behangwandje
aardig wat geld gekost.
Maar de allerduurste be
hangsels, die nog aanzien
lijk meer dan die negen
gulden kosten, ga je na
een jaar niet zo maar aan
het afscheuren.
Dat alles heeft toch
weer de vraag opgeroepen
naar niet al te prijzige
behangsoorten, die dan in
dien gewenst vrij snel ge
wisseld kunnen worden,
maar die aan de andere
kant toch mooi genoeg
zijn om onze ietwat ver
wende smaak te bevredi
gen.
De fabrikanten hebben
daar snel een antwoord op
gevonden. Diverse merken
komen op dit ogenblik
met een heel nieuwe be-
hangsoort, die de vak men
sen „wit behang" noemen,
dus onbedrukt papier.
Daaronder valt ook het
zogenaamde rauhfaser-be-
hang.
Het verschil tussen de
nieuwe trend in witte be
hangsels en het al enige
jaren bekende rauhfaser-
behang is echter dat
eerstgenoemde soort in
reliëf is uitgevoerd. Dank
zij een pas ontwikkelde
fabricagemethode kon in
het papier een heel sterk
reliëf wo den gepragd,
zonder dat het door het
vochtig maken met plak
sel weer glad zou trek
ken.
De fabrikanten hebben
bij elkaar enkele tiental
len verschillende patronen
bedacht, die ertoe bijdra
gen dat we hier echt van
een heel nieuwe behang-
soort kunnen spreken.
De bedoeling van dit
behang is wel dat het, na
dat het is geplakt, ge
verfd wordt. Dan kan het
best met een gewone
muurverf. Er is natuurlijk
niemand die u daartoe
verplicht. Ook wit is het
een heel mooie wandbe-
kleding, maar in een spre
kende kleur geverfd,
komt het er toch wel een
stuk beter uit.
Van nagenoeg iedereen
mag tegenwoordig ver
wacht worden dat hij zelf
kan behangen. Dat kan
ook niet anders, want hoe
zouden we anders jaar
lijks een kwart miljard
gulden aan behang kun
nen wegplakken
Bij het verwerken van
reliëfbehang heeft u geen
speciale vakkennis nodig,
maar er zijn wel een paar
dingen waarop u goed
moet letten. Door het
sterke reliëf bezit de ach
terkant van het papier
weinig raakvlak met de
muur. In de gebruiksaan
wijzing staat dan ook dui
delijk hoe menmet het
plaksel te werk moet
gaan: stevig insmeren en
ook aan de voorbehande
ling van eventueel „zui
gende" muren alle aan
dacht besteden. Verder
mag u het beslist niet ste
vig aandrukken, want dan
zou het reliëf plat gedrukt
worden. Het is dus niet
moeilijker, maar er moet
gewoon wat extra zorg
aan besteed worden.
Nu we het toch over
reliëf hebben: ook in hou
ten wandbekleding is een
vrij nieuw materiaal met
een zeker reliëf verkrijg
baar. Het zijn vrij dikke
triplexplaten, die op een
speciale manier bewerkt
zijn. De zachtere houtde-
len van de oppervlakte-
laag zijn met roterende
staalborstels weggekrabt,
zodat een ruw oppervlak
ontstond.
Daardoor werd ook de
„tekening" van het hout
versterkt, zodat vaak een
erg levendige kleurscha
kering te zien is.
Ook dit materiaal wordt
het mooist als het, na be
vestiging tegen de muur,
wordt afgewerkt met bijv.
een transparante kleurlak,
of (wat wellicht het beste
effect geeft) een houtcon
serveringsmiddel in een
donkere tint. Ook derge
lijke preparaten laten de
structuur en de kleurnu
ances in het hout zicht
baar.
Elders in dit nummer
wordt al gewezen op de
mogelijkheid zelfs een
badkamer of doucheruim
te van houten wanden te
voorzien. Dit materiaal
met oppervlaktereliëf
o.a. bekend als „Sea-
ivood") leent zich voor dit
doel erg goed. En de hier
genoemde afwerkmidde-
len geven het, wanneer
men het serieus aan
brengt. voldoende ge
scherming tegen de in
werking van water
damp.
MAR GROEN
Hoofdredacteur
maandblad
„Doe Het Zelf'
