Verontwaardiging over plan tot gastarbeidersstop
VVD wil minder
geld voor CRM
en Onderwijs
GEVANGENEN IN
CHILI ZONDER PROCES
DOODGESCHOTEN
IJsland breekt
niet met
Engeland
MEER VOOR DEFENSIE
Shell heeft
het moeilijk
met gulden
Lvedd&yiV
OPENBAAR LICHAAM RIJNMOND DENKT EROVER
Vredeling bant
Angola koffie
uit kazernes
binnenland
buitenland
ONDERWIJS
Zwichten voor terreur
CRM
ENGELSE PUBS
OP
KERSTAVOND
GESLOTEN
een miljoen gulden aan prijzen
Acht gewonden
door ontploffing
in Noord-Ierland
Woensdag 3 oktober 1973
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM - BREDA
,.Het is een onmenselijke zaak
om de mensen die we eerst
ten behoeve van onze econo
mie naar hier gehaald hebben
nu weer terug te sturen. Eco
nomisch gezien is dat mis
schien wel juist, maar in soci
aal opzicht absoluut niet".
Met deze woorden reageert
de directeur van de Stichting
Hulp aan Buitenlandse Werk-
nemers in Rotterdam, de heer
C. Vcrweij, op het voornemen
van het dagelijks bestuur van
het openbaar lichaam Rijn
mond om: a. geen gastarbei
ders meer toe te laten, en b.
de laatst-geïmmigreerden
weer weg te sturen.
Het dagelijks bestuur van
Rijnmond overweegt deze
•naatregeien om de vrij om-
•angrijke werkloosheid in de
Randstand wat terug te drin-
;en. Door bovendien te stre
ven naar vermindering van
het soort werk dat nu vaak
door buitenlanders wordt ver
richt, meent Rijnmond ook de
vraag naar buitenlandse ar
beidskrachten te kunnen te
rugdringen.
In antwoord op vragen van
het Rotterdamse PCG-raadslid
J. de Meer schrijft het Rijn
mond-bestuur als verdere op
lossingen te zien: verbetering
van de werkomstandigheden
en snelle toepassing van een
selectieve investeringsregeling
Of door een premie op hel
loon bij de Nederlanders de
bereidheid zal ontstaan om he!
lager geclassificeerd werk te
doen, is volgens Rijnmond nog
maar de vraag. Overigens zou
dit een zaak voor de landelij
ke overheid zijn, en niet voor
een regionaal bestuursli
chaam.
De heer Verweij van de
stichting buitenlandse werkne
mers stemt in zoverre met het
voornemen van het dagelijks
bestuur van Rijnmond in, dat
ook hij van mening is dat de
Randstad wat betreft de opna
me-capaciteit van buitenlan-
lers aan zijn top zit. De pro
blemen waarmee met name
Rotterdam op dit moment te
Rampen heeft, hebben o.m. be-
rekking op de huisvesting.
Inclusief vrouwen en kinderen
wonen op dit moment in de
Randstad 30.000 buitenlanders.
Voor de arbeidskrachten al
leen zou nog wel voldoende
pensionnnmte voorhanden
zijn, maar de moeilijkheid is
dat veel buitenlanders na de
wettelijk verplichte celibatas-
periode van een jaar ook hun
vrouw en kinderen laten over
komen. Vooral het laatste jaar
is het aantal gezinsherenigin
gen sterk toegenomen. Bijna
de helft van de buitenlanders
heeft nu al zijn gezin in Ne
derland. Daardoor is een
enorm onderwijsprobleem ont
staan. Zowel van de zijde van
de stichting als van de ge
meente wordt hier aan ge
werkt, maar van beide kanten
blijft het improviseren. Van
gestructureerd onderwijs is
nog geen sprake.
De heer Verweij vreest op
lange termijn nog een derde
moeilijkheid: dat straks door
de grote aantallen buitenlan
ders de Nederlanders in de
Randstad zich niet meer op
hun gemak zullen voelen.
„Daarom: van een stop in de
toeloop van buitenlanders ben
ik helemaal niet afkerig, zeker
zolang we 28 jaar na de oorlog
nog niet eens in staat zijn
onze eigen woningproblemen
op te lossen. Maar ze terugstu
ren is onverantwoordelijk.
Zo'n man is zijn gezicht ook
elders kwijt. Vooral de Tur
ken, als die in hun eigen land
terugkomen dan zeggen ze
daar: jij bent zo'n grote nul,
jij kunt zelfs in het rijke wes
ten niet terecht. Jou kunnen
we niet gebruiken".
De opbouwwerker van de
stichting Bijstand Buitenland
se Werknemers in Breda, de
heer R. Reijers, reageert op
dezelfde manier: „Zo'n maat-
egel nemen is net zoiets als
een kind langs een lolly laten
likken en dan afpakken. Van
de mensen die we hier ge
haald hebben, moeten we de
consequentie aanvaarden dat
ze er zijn. Maar uit Brabant
zullen er niet veel weggaan,
de meesten zitten hier al een
hele tijd. En de werving staat
al lang op een laag pitje".
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG „Een frontale aanval op die uitgaven, die nou juist zo essentieel zijn
voor een beleid dat gericht is op het wegnemen van als onbillijk ervaren verschillen in
de samenleving". Aldus werd gisteren in kabinetskringen de tegenbegroting gekarakti-
seerd, waarmee de VVD-fractie op de proppen is gekomen.
De VVD vindt, dat op de
door het kabinet-Den Uyl aan
gekondigde overheidsuitgaven
maar even 582 miljoen gulden
besnoeid moet worden door
vooral te bezuinigen op On
derwijs, Volkshuisvesting.
CRM en Ontwikkelingshulp.
Tegelijkertijd moet wel de de
fensiebegroting worden opge
schroefd met vijftig miljoen
gulden, van welk bedrag nieu
we vliegtuigen dienen te wor-
len gekocht ter vervanging
van de Starfighter.
Op Ontwikkelingshulp wil
de VVD 130 miljoen gulden
uitsparen, onder meer door
geen steun te geven aan be-
vrijdingdbewegingen, door op
heffing van de commissie-
Claius en door minder geld te
steken in financiering van ont
wikkelingsleningen en V.N.-
programma's. Vooral deze fi
nancieringsprojecten tikken
aan: het moet 85 miljoen gul
den schelen.
Op Onderwijs moet 153 mil
joen bezuinigd worden, waar
van 116 miljoen op het weten.-
7'owel ter linker- als ter rechterzijde is fel verontwaardigd
J gereageerd op het besluit van de Oostenrijkse regering
het doorgangscentrum Schönau voor Russische joden, op weg
naar Israël, te zullen sluiten, alleen omdat twee Arabieren met
granaten dat eisten. Die verontwaardiging is terecht en mede
met het oog op de kwalijke rol van Oostenrijk ten tijde van de
Nazi's meer dan begrijpelijk. Maar, hoe moeilijk dat de mees
te mensen ook valt, men zou ook bereid moeten zijn niet alleen
de emoties te laten spreken.
Men kan, zoals de Nederlandse minister van buitenlandse
zaken heeft gedaan, eerst vragen wat de Oostenrijkse regering
heeft bezield. In de opwinding kan men het vergeten zijn, maar
nog slechts een week of wat geleden heeft diezelfde Oosten
rijkse kanselier Bruno Kreisky als eerste staatshoofd met Olof
Palme van Zweden een fel protest laten horen tegen de hetze
die in de Sovjet-Unie aan de gang was tegen de dissidente
geleerde Sacharov. Zoiets zet een mens toch aan het denken.
Ons rechtsgevoel verzet zich tegen een dergelijk zwichten
voor terreur als Kreisky en de zijnen hebben laten zien. Het is
echter de vraag of we het recht hebben de Oostenrijkers daar
over al te hard aan te vallen. Hebben de andere Europese
dus enigermate vergelijkbare landen dan zo'n brandschoon
geweten t.a v. het conflict in en rond het Midden-Oosten? Zou
den de westerse landen niet eens wat minder bezorgd moeten
zijn om olieconcessies en eens wat harder stelling moeten
nemen tegen de Arabische strijdkreten (en tegen het in be
scherming nemen door die landen van Palestijnse extremisten)?
Zouden de westerse landen dan ook niet wat meer morele en
psychologische ruimte krijgen voor grotere druk op Israël, om
b.v. niet juist Russische joden Je vestigen in bezette gebieden,
waar misschien een oplossing en een stuk grond voor het
Palestijnse volk zou kunnen liggen? Is het niet zo dat de wes
terse landen en de wereldmachten eigenlijk uit eigenbelang en
om eigen machtspolitiek aan de kant blijven staan in het con
flict tussen Arabieren, Israëli's en Palestijnen?
Het zijn slechts vragen, maar wie weigert op deze en der
gelijke vragen serieus in te gaan, heeft eigenlijk niet zoveel
recht om de bestraffende vinger tegen Kreisky en de zijnen
op te steken.
Intussen moet er een oplossing komen voor de joodse emi
granten uit de Sovjet-Unie. Wij menen dat Nederland hier wel
een bijzondere taak heeft. Een doorgangscentrum in ons land
oprichten betekent sléchts de problemen en gevaren verplaat
sen en wie bewijst dat Nederlanders zoveel anders zijn dan
Oostenrijkers? Maar Nederland behartigt ook de Israëlische
belangen in de Sovjet-Unie. Daarom zou de Nederlandse rege
ring in ieder geval moeten proberen in Moskou een zinniger
uitreismogelijkheid voor de joodse emigranten los te krijgen,
b.v. een rege'rechte luchtverbinding, verzorgd door een andei
land dan Israël of de Sovjet-Unie.
Voor het oplossen van de werkelijke problemen in deze
kwestie is echter veel meer nodig.
schappelijk onderwijs en de
wetenschapsbeoefening. Bezui
nigingen op het niet-weten-
schappelijk onderwijs zouden
bereikt kunnen worden door
het verminderen van de
wachtgelden (op wachtgeld
geplaatste leerkrachten inscha
kelen nu de klassen kleiner
worden), een efficiëntere or
ganisatie van het beroepson
derwijs (concentratie) en be
zuiniging op de kosten van
examens, cursussen en ont
wikkelingswerk. Daartegeno
ver staat als troost dat de
liberalen 2,5 miljoen gulden
meer willen uitgeven voor de
opleiding van de kleuterleid
sters en tien miljoen meer
voor accommodaties ten be
hoeve van de werkende jonge
ren.
Op Volkshuisvesting moet
120 miljoen worden bezuinigd
ten koste van vooral de bouw
van de zo broodnodige wo
ningwetwoningen. De WD
wil het wonin-gwet-bouwpro
gramma maar liefst verminde
ren met 6.000 woningen die
verschoven dienen te worden
naar de premiekoopsector, wat
de staat 108 miljoen gulden
zou schelen. De overige twaalf
miljoen moet gepeurd worden
uit een zuiniger investerings
beleid bij de rijksgebouwen
dienst en door de huurharmo-
nisatie niet te beperken.
Verkeer en Waterstaat, waar
al flink op bezuinigd is. kan
nog twaalf miljoen lager, al
dus het WD-stuk, dat onder
het mom van „regionaal be
leid" tegelijkertijd twintig
miljoen gulden meer wil uit
geven voor wegenaanleg in
het noorden en oosten van het
land.
Drastisch zijn tenslotte de
voorgestelde bezuinigingen op
de CRM-begrotinig, die in de
ogen van Wiegel c.s. wel „erg
excessief" is gestegen. De
WD wil 7 miljoen minder
uitgeven voor de kunst, 17,5
miljoen minder voor het
jeugdwerk en de volksontwik
keling, 31 miljoen besparen
door de Wereldomroep uit de
luister- en kijkgelden te laten
financieren (zonder overigens
deze gelden te verhogen) 31
miljoen minder uit te geven
voor maatschappelijke dienst
verlening en maar liefst viif-
tig miljoen door de bijstands-
uitkeringsnorm niet op te
trekken tot het nettoranni-
mumloon-
Ook zou nog 76 miljoen
bespaard kunnen worden door
het ambtenarenapparaat min
der sterk te laten groeien.
Gelijk met de bezuinigings
plannen heeft de VVD in
haar tegenbegroting voorstel
len gedaan tot vermindering
van de voorgestelde verhoging
van de belastingdruk. Zo als
bekend wil de VVD de infla
tiecorrectie voor 80 procent la
ten doorgaan, wil deze partij
geen verhoging van de inko
mensbelasting en de vermo
gensbelasting en verzet ze zich
tegen de verdubbeling van de
fiscale huurwaarde van het ei
gen huis.
(Van onze redactie
buitenland)
SANTIAGO —In de afgelo
pen 24 uur zijn in Chili negen
„extremis.en" doodgeschoten
zonder dat zelfs een krijgsraad
eraan te pas kwam. Het dood
schieten geschiedde op grond
van het decreet nummer 24
van de militaire junta, d.d. 12
September, dat voorziet in on
middellijke terechtstelling,
zonder proces, van een ieder,
die na die datum verzet pleegt
tegen de strijdkrachten.
(Van onze redactie
buitenland)
REYKJAVIK De IJsland
se premier, Olafur Johannes-
sOn, heeft gisteren bekendge
maakt dat zijn land niet de
diplomatieke betrekkingen j
met Engeland zal verbreken.
Hij zei dat hij een uitnodiging
van zijn Britse ambtgenoot,
Edward Heath, voor een be
zoek aan Londen had aanvaard.
Daar zullen zij dan het visserij
geschil opnieuw bespreken.
Aanvankelijk had IJsland
gedreigd de diplomatieke ban
den met Engeland met ingang
van vandaag te verbreken, als
de Britse oorlogsschepen niet
uit de IJslandse wateren zou
den wo-rden teruggeroepen.
Premier Heath tiet daarop we
ten dat deze marineschepen
voor woensdag 16.00 uur de
omstreden 50-mijlszone rond
om IJsland zullen hebben
verlaten. Een voorwaarde was
dat de IJslandse patrouille
schepen de Britse vissersboten
met rust zouden laten.
Zes mensen zijn onmiddel
lijk doodgeschoten in de ar
beiderswijk Ba-rrancas, in het
zuidwestelijke dee-1 van Santi
ago. Een va-n deze doodgescho-
tenen was lid van de lijfwacht
van president Allen-de.
Volgens het secretariaat-ge
neraal van het nieuwe bewind,
(gisteren erkend door Japan),
hadden die zes het vuur geo
pend op militairen in uniform,
die een huiszoeking verricht
ten,
De andere drie van de ne
gen werden doodgeschoten in
de wijk San Miguel, in het
zuidelijke dee] va-n Santiago.
De drie hadden uit een auto
geschoten op een militaire pa
trouille. Zij werden bij een
wegversperring gepakt en on
middellijk doodgeschoten.
Het secretariaat-generaal
van de huidige Chileense
machthebber heeft verder be
kendgemaakt, dat Luis Corva-
lan, secretaris-generaal van de
communistische partij in Chili
op het ogenblik door een
krijgsraad berecht wordt. Hjj
wordt beschuldigd van hoog
verraad en kan de doodstraf
krijgen.
Eerder was melding ge
maakt van de veroordeling tot
13 jaar gevangenisstraf van de
gewezen directeur-generaal
van de kopermijn Chuquica-
mata. 1500 km ten noorden
van Santiago. De veroordeelde,
David Silberrnann, moest zich
verantwoorden voor „deelne
ming aan feiten, die gevolgd
zijn na de staatsgreep van 11
september".
Silberrnann moet zich even
wel ook nog verantwoorden
voor een krijgsraad in Santia
go wegens „sektarisme, onbe
kwaamheid en vervolging",
tijdens zijn beheer van de
mijnen van Chuquicamata
Ook andere functionarissen
van de mijn zijn veroordeeld
in de hoofdstad van Peru zijn
115 vluchtelingen uit Chili per
vliegtuig aangekomen. Zij
hadden de wijk genomen naar
de Peruaanse ambassade in
Santiago. Het zijn 94 Perua
nen, 20 Chiienen en een Cu
baan.
Bij de Chiienen bevinden
zich twee ministers uit de re-
gering-Allende: Humberto
Mar tones '(landbouw) en Jai
me Suarez (binnenlandse za
ken).
0 Belgen zijn in de tegenaan
val gegaan na de hevige pro
testen in ons land tegen de
voorgenomen vestiging van een
raffinaderij bij Ternaaien.
„Hollandais buiten", oftewel
„bemoei je met je eigen za
ken", heeft een Belg tweetalig
laten weten in het Belgische
Visé.
LONDEN (ÜPI) Driehon
derd afgevaardigden van Enge-
iands duizenden pub-eigenaars
hebben dinsdag besloten geen
gevolg te geven aan de aan
drang van de brouwerijen
eigenaars van de meeste pubs
op kerstavond open te blij
ven.
„Als we sluiten zal niemand
van dorst omkomen", zei een
van de afgevaardigden.
De pub-houders hebben tien
jaar geageerd voor een vrije
kerstavond te midden van hun
gezin. De brouwers hebben
zich er altijd tegen verzet.
(Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De prijs van
Shell-bromfietsbrandstof zal in
het begin van 1974 in hele cen
ten worden aangegeven. De oor
zaak is dat de prijs van één li
ter Shellina na 1 januari bo
ven f 1,00 komt.
De Shell-pompen hebben
slechts drie cijfer-vakjes om de
prijs aan te geven. Zolang de
prijs van één liter Shellina -ra
der de gulden blijft is het mo
gelijk de prijs in centen met
één cijfer achter de komma aan
te geven. De prijs bedraagt mo
menteel 95,6 cent per liter. Per
1 januari wordt de prijs 99,4
cent. Shell verwacht dat korte
tijd later de gulden zal worden
overschreden.
Shell had aanvankelijk het
plan de pompen om te bouwen.
Gedacht werd aan de mogelijk
heid de benzineprijs per halve
liter aan te geven. Bij nader in
zien bleek dit ombouwen „tecn-
nisch niet zo fijn".
Shell verwacht dat andere
benzinemaatschappijen binnen
kort ook met hele centen zullen
gaan werken.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Minister
Vredeling van Defensie heeft
nogal moeite met het zoeken
naar „vervangende koffie", nu
hij besloten heeft de Angola-
koffie uit alle kazernes te ver
bannen. Eerst was het pain de
Angola-koffie te vervangen
door Zuidamerikaanse koffie,
maar zowel die uit Brazilië als
uit Columbia zijn politiek „be
smet".
Inmiddels is de VVD-fractie
woedend over het Angola-kof-
fie-verbond. De fractie vraagt
zich bij monde van de fractie
leden Keja en Van der Ploeg
af, op welke gronden de be
windsman tot zijn besluit ge
komen is. Zij vinden het be
leid van de minister ook selek-
tief want produkten uit Oost
bloklanden vinden wel (le
gaal) gretig aftrek in de
krijgsmacht.
(ADVERTENTIE)
Deze lichtgewicht Singer Starlet kunt u iedere week winnen,
wanneer u voor 1 deelneemt aan de Nationale Puzzelactie voor
de Stichting Natuurbehoud en Natuurbeschermingseducatie in
deze krant.
De kleine compacte lichtgewicht machine van Singer, met de
slimme „één-hands-greep" is eenvoudig te bedienen, geen inge
wikkelde obstakels of constructies. Hij kan zig-zaggen dn blindzo-
men; maakt moeiteloos knoopsgaten en zet razendsnel knopen aan.
En dat is heel wat voor zo'n compacte lichtgewicht. Winkelwaarde
549. Als u niet wint heeft u nog geen pech, want er is al een
automatische Singer zig-zag voor 299.
Nu vraag ik u. Meldt daar
een krant dat ze afgelopen
zondag op het NAC-terrein of
daaromtrent in Breda
NAAKTFOTO'S hebben lopen
vérkopen. Jazeker, en dat
werd zelfs via schallende luid
sprekers aangekondigd door
een speaker.
Zozo, zeggen we dan. Zou
den de sportjournalisten uit de
randstad dan beter hebben op
gelet dan die van De Stem,
die er uiteraard met hun
neus bovenop hebben gezeten?
Dit zou toch te gek zijn.
En inderdaad, dit was te
gek.
Wat bleek? Er zijn slechts
zeer beschaafde en uiterst
aangeklede NAC-foto's te koop
aangeboden.
Het misverstand is waar
schijnlijk wel te verklaren.
Want stel je eens voor hoe
zo'n speaker dat omgeroepen
heeft. Dames en heren ex
clusieve aanbieding—.prachtige
NAAAC-foto's te koop-De op
brengst komt ten goede aan de
NAC-jeugd. Let vooral op de
gerekte Bredase A. En dan,
het verschil tussen de C. van
NAC en de k van naakt is ook
nauwelijks te horen, niet
waar.
Je ziet maar weer, het blij
ven toch ergens buitenlanders,
hè, die van boven de rivie
ren.
Burgerregering in Grieken
land: kolonels b.d.
Sterk verhaal. Er was eens
een soort koning. King Ri
chard Milhouse heette hij, en
die was zo rijk dat hij behalve
zijn dagelijks paleis. Witte
Huis noemde men dat, nog
drie buitenhuizen had. Hij
kon, als hij zin had in een
vliegreisje, kiezen uit vijf
Boeing 707-toestellen, elf
Lockheeds en zestien helikop
ters. Er liepen ongeveer 400
man om hem heen, die hem
moesten beschermen. Dat kon
hij van zijn salaris van iets
meer dan 600.000 gulden per
jaar natuurlijk niet allemaal
betalen, daarom past ende be
lastingbetalers bij. Die konden
dat best missen, want gewone
mensen hebben immers niet
zoveel huizen en vliegtuigen
nodig. Per jaar waren de men
sen ongeveer 250 miljoen gul
den aan hun king Richard
kwijt.
Sterk verhaaltje, hé. De
sprookjessfeer heb ik er zelf
bij bedacht, maar de nuchtere
gegevens komen uit het Ame
rikaanse tijdschrift Fortune,
dat tot de conclusie komt dat
president Nixon van de VS de
grenzen van zijn privé-begro-
ting ver overschrijdt.
Het blad vertelt ook hoe en
kele andere staatshoofden
rond moeten komen. Premier
Tanaka van Japan rijdt van
huis naar kantoor in een Dod
ge (Nixon heeft meerdere li
mousines) en moet gewoon ge
bruik maken van lijnvliegtui-
gen.
De Engelse premier Heath
heeft een salaris van 125.000
gulden per jaar plus nog zo'n
19.000 gulden als parlements
lid. Maar daarvan moet hij al
zijn binnenlandse uitgaven be
talen tot en met zijn huis
houdster op zijn kantoor in
Downingstreet.
En Breznjev, zegt Fortune,
bewoont een 5 kamerwoning
en heeft een zomerverblijf
vlakbij Moskou (Het blad ver
geet, daf hij ook een aardige
„privé"-verzameling automo
bielen heeft, maar daarin
schijnt hij niet rond te rij
den)
En met dit kijkje achter de
schermen hadden we het weer
gehad. Tot morgen.
MERIJN
BELFAST (AFP-UPI) In
het stadje Cookstown in het
Noordierse graafschap Tyrone
zijn dinsdag acht personen ge
wond door het in de lucht
vliegen van een geparkeerde
bestelauto waarin een bom
was geplaatst.
De auto ontplofte op een
houtopslagplaats, waar een be
gin van brand kon worden on
derdrukt.
Er was geen waarschuwing
vooraf gegeven.
(ADVERTENTIE)
HOLLAND wordteen SKOLLAND
Si
