BERAAD OVER Z.-VIAAMSE ZIEKENHUIZEN ZEEUWSCH-VLAANDEREN, het laatste Zeeuwse eiland Patiënten bij Belgen in goede handen WATER VERRADERLIJK Jeugdcircus Reinardi brengt nieuw program Toneelgroep Centrum met «De igpll Middelburg 111 Pak'n Sok voor een zacht prijsje. Samengaan mogelijk Droog weer PLAN KOORTS Gentse haven wordt verder uitgebreid Yerseke «fl Donderdag 2-8 december 1972 stad streék i (Van een onzer verslaggevers) MIDDELBURG/OOSTBURG Tussen de besturen van de vier ziekenhuizen in Zeeuwsch-Vlaanderen (Terneuzen, Sluiskil. Oostburg en Hulst) gaat binnenkort beraad plaats vinden over de mogelijkheden om in Zeeuwsch-Vlaanderen te komen tot een overkoepelende Stichting Ziekenhuis voorzieningen". De aanwezigheid van een overlegorgaan voor de gehele medische sector in Zeeuwsch- Vlaanderen (RIOS genaamd) vormde in het recente verleden reeds een belofte, dat er een „Zeeuwsch-Vlaamse visie" gaat ontstaan op het kort geleden verschenen „concept-proefplan- ziekenhuisvoorzieningen Zee land". Nu is het zover, dat dit over legorgaan meer in concreto zal gaan spreken over de mogelijk- hedën voor een overkoepelende stichting, waarin dat is al thans de hoop van degenen, die inzien dat Zeeuwsch-Vlaande ren in het nationale ziekenhuis patroon een eigen plaats in neemt de vier ziekenhuizen als gelijkberechtigde partners kunnen deelnemen. Op 22 januari aanstaande zal het overlegorgaan het probleem onder ogen gaan zien. Drie da gen eerder vinden in Axel en Goes de hoorzittingen over het concept - proefplan - zieken huisvoorzieningen plaats. De vier Zeeuwsch-Vlaamse zieken huisbesturen zullen op dat mo ment niet meer kunnen inbren gen dan een gezamenlijke in tentie: namelijk dat zij zich op hun bijzondere positie te za- men gaan bezinnen. „Feitelijk is het méér dan alleen een intentie", zegt dok ter J. J. van Endt uit Breskens, voorzitter van het overlegor gaan. „De besturen van onze vier ziekenhuizen zijn gemach tigd om wegen tot verdere sa menwerking te zoeken. De no tarissen van de vier zieken huizen werken al aan de con cepten voor nieuwe statuten, waarin de juridische grondsla gen voor een toekomstige, nau were samenwerking moeten worden neergelegd". Dokter Van Endt zegt in het algemeen over het ziekenhuis- vraagstuk waarmee Zeeuwsch- Vlaanderen kampt: „Het gaat in het beleid voor de toekomst om de vraag, hoe wij de beste waarborgen voor het voortbe staan van onze vier ziekenhui zen kunnen vinden. Het is nu eenmaal een gegeven feit, dat Vooruitzichten voor vrijdag en zaterdag opgesteld door het KNMI op woensdag 18 uur: Droog weer met plaatselijk lichte vorst. Weersvooruitzich ten in cijfers gemiddeld over Nederland. Voor vrijdag: aantal uren zon: 0 tot 3; min. temp.: van ongeveer normaal tot 3 graden onder normaal, max temp: van ongeveer normaal tot 3 graden onder normaal, kans op een droge periode van minstens 12 uur: 95 procent, kans op een geheel droog etmaal: 90 pro cent. Voor zaterdag: aantal uren zon: 1 tot 5, min temp: van ongeveer normaal tot 4 graden onder normaal, max temp: van ongeveer normaal tot 4 graden onder normaal, kans op een droge periode van minstens 13 uur: 95 procent, kans op een geheel droog etmaal: 90 pro cent. waterstanden Konstanz 290 -3. Rheinfel- den 185 -8, Straatsburg 168 -4, Piittersdorf 326 -1, Maxau 378 -2, Plochingen 135 -2, Mann heim 194 --3, Steinbach 129 plus 3, Mainz 214 -9, Bingen 113 -6, Kaub 136 -8, Trier 253 -1, Koblenz 151 -1, Keulen 111 -13, Ruhrort 278 -8, Lobith 915 -6, Pannerdense kop 895 -5, Nijmegen 720 -5, IJsselkop 864 -4, Eefde IJssel 389 plus 3, Deventer 265 plus 5, Monsin 5454 -6, Borgharen 3892 -31, Belfeld 1102 -15, Geave ben. de si. 504 -5. Morgen, vrijdag 29 decem ber Bergen op Zoom 10.15 en 22.58 Hansweert 9.43 en 22.19 Terneuzen 9.15 en 21.50 Vlissingen 8.49 en 21.22 Wemeldinge 10.05 en 22.48 Zeeuwsch - Vlaanderen, die enorm lange, smalle lap grond met een betrekkelijk gering in wonertal (100.000 zielen) niet met de nationale meetlat kan worden gemeten. Het isolement van het gebied, door de aanwe zigheid van de Westerschelde, en de natuurlijke geografie, maken het tot voor de hand liggend, dat de Zeeuwsch- Vlaamse ziekenhuizen inhaken op de uitstekend geoutilleerde, medisch hoog ontwikkelde zie kenhuizen van Brugge, Eeklo en Gent. Wij, Zeeuwsch-Vlaam se artsen, verwijzen onze pa tiënten, die op bepaalde super specialismen aangewezen zijn, regelmatig naar Belgische zie kenhuizen, waarmee een uit stekende samenwerking bestaat. Redenerend vanuit die reali teit", aldus dokter Van Endt, „zal er gedacht kunnen worden aan het voortbestaan van de vier huidige ziekenhuizen in Zeeuwsch-Vlaanderen. Deze zouden, voor wat de superspe cialismen betreft, geënt moeten worden op de Belgische „A"- ziekenhuizen". (Van een onzer redacteuren) Zeeuwsch-Vlaanderen was tot voor kort het enige stuk „vasteland" in de provincie Zeeland. Sinds het Deltaplan is Zeeuwsch-Vlaanderen ech ter het enigt „eiland" in de provincie Zeeland geworden. Een landsdeel dat eeuwen lang dichters en oudheidkun digen aantrok, dit Zeeuwsch- Vlaanderen. Geteisterd in zijn verleden door stormvloe den. Politiek gebruikt als een speelbal. Eerst .staats" Vlaanderen (1795), omdat het tot de generaliteitslander behoorde (dat wil zeggen, overwonnen land. dat eigen lijk tot geen enkele provin cie behoort), en vervolgens: Zeeuwsch-Vlaanderen (1815). En nu nemen wij alleen nog maai- de jongste historie. Wie verder gaat in de ge schiedenis, vindt al gauw dat in de 16e eeuw, bij de tot standkoming van de Unie van Utrecht, die van Gent uit(!) een deel van Zeeland „meenam" West- Zeeuwseh-Vlaanderen op de noordelijke Nederlanden geo riënteerd raakte. Van Gent uit! Reeds vanaf het prille begin gold, dat de Zeeuwsch- Vlaiming, door de Belgen ge bruikt, door de Zeeuwen be woond, en dooi de Nederlan ders bestuurd wordt. Een generaliteitsland was het voorheen. Een „tractaat-land" is het thans. En wat zal Zeeuwsch- Vlaanderen morgen zijn? Het enige Zeeuwse eiland, dat na de uitvoering van het Deltaplan overblijft, is name lijk probleemgebied. De oor zaken daarvan liggen in een ver verleden, ma-ar zij die nen zich ook vandaag de dag in ontstellend tempo aan. Het enige Zeeuwse eiland, omzoomt aan de zuidkant de Westerschelde, die zowel een natuurlijke als een cultuur grens midden door Neder land is. Tussen de Wester schelde, en de smalle, aan het Belgische vasteland vast geklonken strook die Zeeuwsch-Vlaanderen heet, liggen de machtige Belgische havens als Antwerpen en Gent. Deze havens zoeken hun weg naar zee. Die loopt door en langs Zeeuwsch- Vlaanderen. Dooi- middel van tractaten (staatsverdragen) tussen Ne derland en België, worden de vaarwegen v tn Antwerpen en Gent n-aar de wijde we reld mogelijk'gemaakt. Zo berust het kanarl Gent - Terneuzen op twee tracta ten. Het kamende Baalhoek- kanaa-1 wordt gegraven orh- dat er een tractaat voo wordt gemaakt. Hetzelfde geldt voor de bochtafsnijding bij Bath. De Schelde - Rijn- verbinding berust °P 6611 tractaat. Hetzelfde geldt voor vaar wegen en voor bepaalde af spraken over het gebruik daarvan, elders in Zeeland. Hoe dichter bij de Belgische grens, hoe sterker de invloed van de tractaten voelbaar wordt. Vandaar dat wij schreven: Zeeuwsch-Vlaanderen, een land van tractaten. Een tractaat is iets anders dan een tractatie. Leven on der tractaten betekent, dat de feitelijke dienst door an deren dan jezelf wordt uitge maakt. De goede kant van het le ven onder tractaten is. dat de situatie die er het gevolg van is, opzweept tot vindingrijk heid, tot een besef van. ei genwaarde, diat wel eens overtrokken kan zijn, maar dat tooh kan leiden tot initi atief. De negatieve kant van het tractatenbestaan is: moe deloosheid en een gebrek aan inzicht die de mogelijkheden in de toekomst geeft. Zeeuwsch-Vlaanderen is per definitie, per historie en door zijn Tgging, probleem gebied. Het is het bovendien nog door de ongewisheid van zijn toekomst. Op het la-atste Zeeuwse ei land, met zijn 100.000 inwo ners, waarvan een bedi.idend aantal ouder dan 65 de gemiddelde Zeeuws, /la ming wordt ouder dan de gemiddelde Nederlander, en de jeugd trekt er sneller weg» bestaat nog geen dui delijke, planologische visie. Dit klinkt onschuldig, maar het is een grimmig perspectief. Het ontbreken van een planologische visie betekent. dat er voor Zeeuwsch-Vlaanderen nlet zoiets als een „levensplan" bestaat. Een mens zonder leven splan iemand die niet weet of hij zal trouwen, of werk (en welk werk) zal zoeken, die niet weet wat hij denkt te bereiken, is een probleemgeval. Het hebben van een levensplan noemt de psycholoog dan ook een be wijs van geestelijke gezond heid en volwassenheid. Voof e"i gewest kan men hetzelfde Jgen. Wat e momenteel leeft aan ideeën om Zeeuwsch- Vlaianderen uit z-ijn isolement te halen, is vaag, en alleen al daardoor: drijvend. Ietwat murw geslagen door zijn his torisch lot, denkt lang niet elke Zeeuwsch-Vlaiming over zijn eigen positie en die van zijn gebiedsdeel mee! Wachten de Zeeuwsch-Vla- miragen. totdat het een of an dere nieuwe tractaat hun si tuatie wel weer maar dan opnieuw van buitenaf zal wijzigen? Een nieuw tractaat bijv. voor een tweede, maar dan zeer brede scheepvaartver binding tussen Gent en de Westerschelde dwars door Zeeuwsch-Vlaanderen? Of wachten zij wellicht totdat buiten hen ep zon der hen een plan wordt uitgedokterd, dat Zeeuwsch- Vlaanderen op vrij korte ter mijn duizend hectaren zeeha venindustrieterrein be zorgt? Van Zeeuwsch-Vlaanderen zegt men bijv. op het districtsbureau voor de ar beidsvoorziening in Zeeland, in de Zeeuwse Raad voor de Arbeidsmarkt, en in het Zeeuwse college van G.S., bij de Provinciale Planologi sche Dienst, en bij het ETI: „De situatie in Zeeuwsch- Vlaanderen is structureel on gezond". Wat betekent dit? Het beduidt dat de werk loosheidscijfers (7,4 procent) voor het rayon Oostburg, 5,1 procent voor Hulst en 3,8 voor Terneuzen, terwijl het landelijk gemiddelde 3,3 is) de feitelijke probleemsituatie alleen maar versluieren. Zij duiden alleen de koorts aan, maar zeggen niets over de ziekte waardoor de koorts wordt veroorzaakt. De structurele factoren zijn bekend, en wij noemden er al enkele, die in een ver verleden zijn ontstaan. Hier komen er nog een paar, die zich van dag tot dag aandie nen: Een geïsoleerde arbeids markt, die (alleen door middel van los werk voor mindergeschoolden) van het nabuurland België profiteert. In harde cij fers: 600 Zeeuwsch-Vla- mingen vinden werk in België, maar het kan voor velen morgen al de laat ste dag zijn, dat zij in de pendelbus moeten stap pen. #Een vrij grote inkomende pendel vanuit België. 1500 Belgen werken in Zeeuwsch-Vlaanderen, over het algemeen in een vaster soort betrekking dan de Belgische bedrij ven aan de Zeeuwsch -Vlaamse pendelaars bie den. Een uiterst laag investe ringsniveau door Neder landse ondernemingen in de bestaande industriege bieden in Zeeuwsch- Vlaanderen. („Hollands geld trekt niet naar Zeeuwsch-Vlaande ren"). Eén bevolking, waarin de oudere mensen de grote moot vormen, en waarin de spreiding van oplei ding bijzonder beperkt is. #Geen voldoende instellin gen voor gespecialiseerd onderwijs, hetgeen weer een direct gevolg is van: Een te gering aantal inwo ners, om de financiering van gemeenschapsvoorzie ningen mogelijk te ma ken. Een voor de zware industrie, direct voelbare concurrentie vam Gent en Antwerpen. Een ook ai historisch te verklaren neiging bij de benoemde en de geko zen bestuurde™, om niet verder te kijken dan hun gemeentelijke neus lang is. De gemeentelijke her indeling, nog maar zo kort geleden Is er een fraai staaltje van. e Een voortgaande, in dit gebied nogal gevoelige, uitstoot uit de land bouw. Wij sommen nog steeds structurele problemen op. ij vervolgen: Een kader, zowel in de bedrijven als in de be stuursorganen van ge meenten, waterschappen, enz., dat wel vindingrijk is, maar leeft in de we tenschap, dat Zeeuwsch- Vlaanderen zijn eigen boontjes moet doppen, hoewel het kraken van de noten elders plaatsvindt. Elders -in Den Haag of in Brussel? Dat weet de Zeeuwsch-Vlaming vaak zelf niet. Een wankelende pijler on- ,der de economie van het gewest, doordat Breskens zijn functie van visserij - haven kwijt dreigt te ra ken. Een tijdelijke, met markt en prijsmechanisme sa menhangende schijnwel vaart, die verkregen wordt dooi- massa's Belgi sche toeristen, die met koopmotieven gewapend zijn, doch diie geen blij vende economische factor vormen. Dit rijtje, dat nog verre van volledig is, overziende, en bovendien bedenkend dat een aantal tijdelijke hulp-, maatregelen van het rijk, die het gewest zouden kunnen helpen om het hoofd boven water te houden, rijn inge trokken -v- is men geneigd om te zeggen dat iedere re medie goed is, mits zij maar werkgelegenheid brengt. En daarmee: een aanwas van de bevolking, betere algemene voorzieningen en meer geld in het laadje. De remedie wordt op het moment in Middelburg uitge dokterd, en zij luidt: vesti ging van zeehaven industrie gebieden, ter grootte van duizend hectaren „ergens in Oost-Zee uwsch-Vlaande ren". Wat dit in werkelijkheid betekent, leest u morgen op deze plaats. T.K. (Van een onzer verslaggevers) MIDDELBURG/OOSTBURG In een gesprek met de voorzitter van het RIOS, het overlegorgaan voor de me dische sector in Zeeu-yvsch-Vlaanderen, deelde dokter Van Endt uit Breskens ons gisteren mee, dat voor samenwer king tussen artsen en ziekenhuizen in België en Nederland feitelijk weinig juridische beletselen bestaan. Hij wees ons erop, dat bij voorbeeld voor particuliere verzekeringsmaatschappijen de vergoeding voor kosten voor ziekenhuisverpleging van Ne derlanders in België geen en kel probleem vormt. „Integen deel", zegt hij, „de tarieven ook bij specialistische hulp liggen in België beduidend la ger dan bij ons. In enkele ge vallen bedragen zij slechts de helft van de bij ons gebruike lijke tarieven. Wat de vergoedingen van de ziektekosten betreft, ligt het bij de ziekenfondsen iets moeilij ker, hoewel je ook daar, als het om urgente gevallen gaat, geen bezwaren tegen vergoeding van kosten ontmoet. Voor de fond sen is het afdoende regelen van een Belgisch-Nederlandse sa menwerking op medisch ge bied dan ook geen halszaak dacht ik." De kwaliteit van de medi sche hulp, die in België gebo den wordt doet, aldus dokter Van Endt, beslist niet voor de Nederlandse onder. „Boven dien", zegt dokter Van Endt, „is er voor de beoefening van verschillende Nederlandse spe cialisten een bepaald minimum patiëntenbestand nodig, willen de specialisten en hun assis tenten de nodige vaardigheid kunnen behouden. Het mini mum patiëntenbestand wordt afgeleid van een aanwezige en bereikbare bevolkingsagglome- ratie. Voor een neuro-chirurg bijvoorbeeld moet deze agglo meratie zo'n miljoen zielen tel len, anders heeft de man een voudig te weinig werk. En daar lijdt zijn ervaring onder en daarmee de patiënt!" Over het concept-proefplan ziekenhuisvoorzieningen Zee land, waarover wij zijn com mentaar vroegen, zegt dokter Van Endt samenvattend: „De yfilosofie achter dit plan is wel juist. Alleen: zij gaat niet voo1- alle gebieden in Nederland op en zeker niet voor Zeeuwsch- Vlaanderen." Op de vraag of de medische wereld in Nederland wel zover is, dat zij de specialistische prestaties van bijvoorbeeld de universiteitskliniek in Gent ten volle erkent, zegt dokter Van Endt: „Laat ons in hemels naam niet archaïsch denken. Er is een EEG! De diploma'3 worden over en weer ook wat de criteria betreft gelijk gesteld en tenslotte is er de realiteit, die laat. zien dat er in heel Zeeuwsch-Vlaanderen bijvoorbeeld geen enkele car dioloog practiseert. Ik stuur mijn hartpatiënten dan ook naar het Sint Janshospitaal in Brugge, waar ik ze in goede handen weet. Niet onze status moet bepalend zijn voor de ge zondheidszorg, maar het be lang van onze patiënten!". (Van een onzer verslaggevers) GENT Op korte termijn Ij bovengronds loopt, maar in forse uitbreiding van het Ro-lj denhuizendok in Gent. Het dok, dat nu 400 meter lang en 251 meter breed is wordt nu 601 meter langer. De diepte komt op 13,5 meter en rondom het dok zal een brede asfalt weg worden aangelegd. Een probleem Vormt overi gens het verleggen van de hoogovengasleiding van twee meter doorsnee, die nu nog| %bovengronds loopt, maar in de toekomst onder de bodem van het dok zal moeten gaan lopen. Met de uitbreiding van het Rodenhuizendok is een be drag van ruim tien miljoen gulden gemoeid. Voor de ver dere toekomst wordt aan een nog grotere uitbreiding van het Rodenhuizendok gedacht. In een volgende fase wil men het namelijk geschikt ma ken voor schepen van 125.000 ton door de breedte op 380 meter en de diepte op 18 me ter te brengen. Verder zijn er plannen om op de rechteroe ver van het Schepen Sifferdok een enorme containerkraan te plaatsen, waarmee 50 ton in- eeps geladen of gelost kan worden. Dit zal dan de groot ste kraan van België moeten worden. Schuttevaer De afdeling „Bevelanden van de schippers vereniging „Schuttevaer" houdt vanavond in hotel „De Oesterbeurs" aan de Wijn gaardstraat in Yerseke haar jaarvergadering. Er staat on der meer een bestuursverkie zing op de agenda. Ook de contributieverhoging, de finan ciën en de reorganisatie zullen punten van bespreking vor men. (Van een onzer verslaggevers) WEMELDINGE „De men sen onderschatten te gemakke lijk de gevaren, die verbonden zijn aan het gaan varen op de Oosterschelde of het wormen- steken op de schorren van dit water. Een gevaar is geen ge vaar meer als men de risico's onderkent, maar het gevaar wordt helaas veel te weinig onderkent. Men moet zich alvorens op stap te gaan eerst realiseren wat men kan verwachten. En daarvoor hoeft men beslist niet academisch gevormd te zijn". Aan het woord is adjudant J. Bout, de groepscommandant van de rijkspolitie te water te Wemeldinge, een dienst, die tij dens het lange kerstweekeinde veel in touw is geweest door dat op de Oosterschelde drie sportvissers verdronken. „We hebben al zoveel de Waarschuwende vinger opge stoken. Dat schijnt dan even te helpen, maar de aandacht ver flauwt dan weer en dan opeens zit je weer met een aantal ver- drinkingsgevallen. Dit zijn dan meestal gevallen, waarvan je zegt: hoe kan dat nou? Hoe ha len mensen zich in het hoofd om dergelijke risico's te nemen en de nodige voorzirgsmaatre- gelen achterwege te laten". Ad judant Bout, die vorig jaar te vreden kon melden dat er op het gebied van de waterrecrea tie geen enkel dodelijk ongeluk te betreuren viel, werd dit jaar weer met tal van ongevallen geconfronteerd. Hoewel hij de juiste aantal len ten behoeve van de statis tiek nog niet heeft vergaard, meent hij dat het weer hoog tijd is- om de waarschuwende vinger in de hoogte te steken Wat de mensen, die met boten het water opgaan betreft, vindt de heer Bout dat ze zich goed moeten realiseren waarvoor hun boot is gemaakt en zich af vragen of hun boot zich wel in de goede staat bevindt om er mee op een water als b.v. de Oosterschelde te varen. Een speedboot is volgens de heer Bout niet als visboot geschikt. Ook de mensen, die wormen stpken, moeten volgens de heer Bout tevoren zich realiseren voor welke problemen men kan komen te staan. Men kan door de vloed, door storm of mist worden verrast. „Deze mensen moeten zeker zorgen voor een kompas. Hebben ze geen kom pas, dan moet tevoren de wind richting worden bepaald, zodat ze op die manier enige aandui ding hebben van de richting, waar ze vandaan zijn gekomen. Dit is overigens een moeilijke zaak, want de windrichting kan natuurlijk veranderen. Het laatste hulpmiddel dat deze mensen in nood hebben is kijken wat de stroomrichting is. Het water stroomt haast al tijd naar de dijk toe. En dan is het zaak om zo hard mogelijk in- de stroomrichting te gaan rennen. Je kunt daarbij niet gaan sukkelen of rondjes ma ken, want dan ben je verloren", aldus de heer Bout. „Met de lage temperatuur van het wa ter is zwemmen haast onmoge lijk. Dat hou Je misschien maar een kwartier of een half uur uit". (Van onze correspondent) HULST „In ons circus kan ieder zijn eigen mening naar voren brengen of zijn eigen nummer maken. Als het werkelijk goed is, wordt het op de planken gebracht". Aan het woord is de heer Van Eekelen uit Hulst. Hij is voor zitter van het succesvolle Hul ster Jeugdcircus „Reinardi", waarvan enkele weken gele den weer een nieuw program ma in première is gegaan. Het jeugdcircus heeft de laatste tijd erg veel succes en dat beslist niet alleen bij de jongeren. Het verhaal van Rei nardi is begonnen in april '66. toen na enkele voorbreeidingen de eerste opvoering gebracht kon worden in het toenmalige „oude liefde huis". „Dat sloeg zo aan, dat wij meteen de andere dag een opvoering bij de paters maristen moesten verzorgen", aldus voorzitter J. van Eekelen. Dit eerste optre den was het begin van een voorspoedige ontwikkeling. „We waren toen met onge veer 20 jongeren", aldus de voorzitter. „Maar sinds die tijd is het aantal met sprongen omhoog gegaan". Het jeugdcir cus telt momenteel zo'n 80 jongeren, die alle mogelijke circusnummers brengen met een perfectie vaak, zoals je die ook in „echte" circussen tegenkomt. De Hulster jeugd groep is daardoor niet onopge- mekrt gebleven en heeft zelfs al enkele tv-programma's ach ter de rug. Zo is de groep te zien ge weest in een uitzending met verschillende jeugdcirctissen uit heel Nederland, uitgezon den door de KRO. Daarnaast is Reinardi op de beeldbuis te zien geweest in een uitzending van de VPRO en onlangs nog in een programma van de Bel gische radio en televisie over Hulst. De „geestelijke" vader van „Reinardi" in dit geval eigenlijk zowel letterlijk als figuurlijk is pater Perpe tuus, die met zijn vaste mede werkers, de heer en mevrouw Van Ooyen, achter de scher men nogal ~wat werk verzet. Ze worden daarbij overigens gesteund door nog twintig me dewerkers. Het Hulster circus heeft per maand gemiddeld 1 uitvoering op het programma, maar in drukke tijden, kan het ook wel voorkomen, dat het circus gesplitst moet worden. „Het is ai eens gebeurd, dat de ene groep in Hoek speelde en de andere in de sporthal van Hulst, 's Middags zaten we met zijn allen weer in Wemel dinge: er is dus werk ge noeg". (ADVERTENTIE) U V. - -^rv-v - v V "A '.t. «<V - Als je al voor 3,95 een juweel van een sok kunt kopen, waarom zou je dan met jubeltenen blijven lopen? Pak 'n Sok is een nieuwe kwaliteitssok. In 23 kleuren. Stijlvol, sterk en verpakt in een keurig doosje. En op de gekste plaatsen verkrijgbaar. Cfassy f 3,95. Trendy f 4,50. Is toneel het juiste medium om het onbegrijpelijke ver schijnsel „Auschwitz" uit te beelden? Kan het toneel een beeld oproepen dat niet tekort doet aan de alleen statistisch nog te duiden, vreselijke wer kelijkheid van het mensenof fer dat de nazi's op het altaar van hun nationalisme brach ten? Het antwoord moet bevesti gend luiden. Zoals de to neelbewerking van Anne Franks „dagboek", de gruwe lijke werkelijkheid van een feitelijk niet zichtbaar ge maakte jodenvervolging op in dringende wijze overbracht, zo doet dat ook „De Kariiba- len". Op dinsdag 2 januari- kan men zich daarvan in de Mid delburgse schouwburg over tuigen. De Kannibalen" wordt aangeboden onder de ti tel „De beste première van toneelgroep Centrum." „De Kannibalen" is geschre ven door George Tabori, de zoon van een in 1945 in het nazi-vernietigingskamp om gekomen Hongaarse jood. Zo als vader Frank, via een ge vonden meisjesdagboek ervoer wat „oorlog" heeft betekend voor een opgroeiend meisje, zo heeft George Tabori via twee overlevenden voor zichzelf het beeld kunnen opbouwen van zijn vader, temidden van de kannibalen, die in Auschwitz niet alleen onder de nazibeu- len te vinden waren, maar he laas ook onder hun slachtof fers. Men heeft wel gesproken van „de planeet Auschwitz" een aparte wereld, waarin ab surde vormen tot hoogste wijsheid werden, en ménselij ke grootheid tot verachtelijke zwakheid. In de figuur van Tabori's vader en de hem omringende personen, wordt dit Ausch witz, onbeschrijfelijk enerzijds en ontstellend begrijpelijk an derzijds, zichtbaar. Tabori heeft een reconstruc tie van Auschwitz gemaakt, die zowel pathos als misplaat ste piëteit weet te vermijden. „De Kanninalen" tekent meer de mens in bijna dierlijke noodsituaties, waarin de harre honger de hevigste factor is, dan de totale atmosfeer van- het vernietigingskamp. Zo werd „De Kanibalen" univer seel spel en mede daardoor: toneel van klasse. De toneelgroep „Centrum" speelt Tabori's stuk onder re gie van Peter Oosthoek. Onder de acteurs vinden wij Han Bentz van den Berg, een van de grootste karakterspelers van dit moment. Verder: Jules Hamel, Egbert van Paridon, Piet Romer, Allard van der Scheer en Lou Steenbergen. T.K.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1972 | | pagina 3