De vedetten
van de weg
Rivaliteit met
Bartali in
Giro ontstaan
BOVEN ALLES HAD
COPPI KARAKTER
rrico
Opkomst
Triomfen
Stille zoon
sport
Geen kerst
zonder kaas
latewiag 23 december 19^2
Het nationale monument, waarvoor Tifosiuit heel Italië lire na lire bijeengebracht hebben
Het licht hoog op een bergtop in het gehucht Castellania.
Papa Coppi kijkt vol trots op deze foto naar zijn zoontje Fr
tino, die op de arm. van Louison Bobet zit.
FAUSTO COPPICOUREUR MET
ONGELOOFLIJKE WILSKRACHT
(Van een speciale verslaggever)
BREDA Twaalf jaar na zijn dood is Fausto Coppi nog
altijd een speelbal van menselijke sentimenten. Arme
Fausto. Hij kende tijdens zijn leven al zo weinig-geluk.
En zelfs nu, na zijn dood, is het hem niet gegund rust te
vinden in de vorstelijke graftombe die rouwende Tifosi
uit heel Italië hebben laten bouwen in het armoedige ge
hucht Castellania, hoog gelegen op een bergtop temidden
van een ruig landschap.
Het is een schitterend monu
ment dat schril afsteekt tegen
de bouwvallige huisjes van het
gehucht. Lire na lire hebben de
Tifosi bijeengebracht om hun
onvergetelijke wielerkampioen,
aan wie ze twintig jaar lang'
zoveel vreugde hebben be
leefd, in zijn laatste rustplaats
te omringen met marmer en
brons. Maar het is zeer twij
felachtig dat dit nationale mo
nument het eindpunt van Cop-
pi's laatste etappe zal blijven.
Fausto lag aanvankelijk begra
ven op het kleing kerkhof van
Castellaria, maar hij werd met
toestemming van zijn eerste
vrouw Bruna Ciampolini, door
de supporters naar het monu
ment overgebracht. Giulia Oc-
chini, Fausto's tweede vrouw,
beter bekend als de „Dame
Blanche" (de dame.in het wit)
heeft echter gezworen dat
Faustp in zijn oude graf zal
worden teruggelegd zodra'
Faustino meerderjarig wordt.
Faustino is Coppi's enige zoon
en erfgenaam, geboren uit het
huwelijk met de „Dame Blan
che". Faustino zal voor zijn
vader, aan wie hij slechts een
vage herinnering heeft overge
houden omdat hij zo jong
stierf, een nieuw graf laten
bouwen op het kerkhofje van
Castellania. Zo wil de „Dame
Blanche" het en zo zal ge
schieden. Over vijf jaar, want
Faustino is nu zestien.
wedstrijd genoeg gezien. Met
de ondefinieerbare feeling,
kampioenen eigen, wist Bartali
dat de magere Coppi een grote
toekomst wachtte. En om hem
voorlopig uit te schakelen
bood Bartali de jonge renner
onmiddellijk een contract aan.
Dat is een gebruikelijke tac
tiek van vedetten als zij een
jonge concurrent opmerken.
Zo heeft ook Eddy Merckx
enige tijd als knecht voor Rik
van Looy gereden.
Arme Fausto Coppi. Hoe wei
nig geluk heeft hij gekend. Het
noodlot achtervolgde hem tij
dens zijn grandioze carrière
met een ontstellende regel
maat. Nimmer werd een ren
ner zo geteisterd. Maar telkens
weer kwam Fausto dank zij
z'n ongelooflijke wilskracht
terug.
Hij werd in het volle seizoen
door valpartijen 435 dagen uit
geschakeld. Hij won niettemin
118 wedstrijden en hij reed
meer dan 3000 km solo. De
carrière van een man die zijn
tijd ver vooruit was. Coppi
was een pionier in zijn voor
bereiding, z'n voeding en dis
cipline, een man die in de ja
ren '50 de ontwikkeling van de
wielersport in een stroomver
snelling bracht zoals dit. later
ook Rik van Looy en Eddy
Merckx zouden doen. Een in
telligente en edelmoedige man
aan wie allen die hem gekend
hebben een goede herinnering
bewaren. Veertien jaar lang
lag de schaduw van Coppi
over vrijwel alle grote wieler
wedstrijden. Hij was reeds
veertig en dacht er nog niet
aan zich terug te trekken toen
tenslotte de dood onverbiddel-
'lijk toesloeg.
Fausto Coppi met z'n lange
neus en wat uitpuilende ogen
die zjjn benige gezicht zo
sterk tekenden, werd op 15
september 1919 in Castellania
geboren. Zijn ouders waren ar
me boeren hetgeen in Castella
nia de gewoonste zaak van de
wereld is omdat niemand het
daar breed had. Geen wonder
dat de jonge Fausto al vroeg
het dorpje verliet om zijn ge
luk te zoeken in het 20 km
verder gelegen stadje Novi Li-
gure. Daar werd hij knecht
van de slager Domenico Mar-
lani. Op een gammele oude
fiets bracht hij worsten en
hammen bij de mensen aan
huis. Hij hield van fietsen en
werd wielrenner. Eerst heel
bescheiden. Maar toch won hij
af en toe in dat prille begin al
een wedstrijd met grote voor
sprong. In '39 boekte hij z'n
eerte succes. In de ronde van
Piémont, zogezegd zijn eigen
streek, eindigde hij als derde
achter de toen onaantastbare
Gino Bartali (die een jaar
daarvoor de Ronde van Frank
rijk had gewonnen) en Ricci.
De slimme Bartali had. in die
Fausto Coppi, in die dagen al
blij in een fabrieksploeg on
derdak te vinden, startte in de
Ronde van Italië van '40 dan
ook als hulpje van de grote
Bartali. De oorlog woedde al
in een groot deel van Europa.
Maar in het zonnige Italië be
leefde men nog even de op
komst van het fenomeen Cop
pi. Na twee dagen in die Giro
stond Coppi op de derde plaats
in het klassement. Op de vier
de dag klom hij naar de
tweede plaats en in de elfde
etappe van Florence naar Mo
dena over de Abetone-pas de
marreerde hij met zoveel
kracht dat niemand zijn wiel
kon houden.
Bij de finish in Modena
had hij een voorsprong
van .3 min. en 45 secon
den. Men hees hem in de rosa
trui en Fausto behield die tot
het eindpunt in Milaan.
Hij was toen 291 jaar en- 9
maanden oud. Tijdens deze Gi
ro werd ook de enorme rivali
teit tussen Coppie en Bartali
geboren die het land later in
twee kampen zou verdelen
waarbij het meer dan eens
voorkwam dat supporters van
0 Fausti Coppi, vier dagen voor zijn dood, samen met Faustino en de Dame Blanche.
beide kampioenen slaags raak
ten en er gewonden vielen.
De oorlog breidde zich steeds
verder uit over Europa. Nog
slechts korte tijd restte Fausto
om triomfen op de fiets te voe
ren. Hij werd in '41 kampioen
van Italië en een jaar later
vestigde hij op de snelle latten
van de Vigorellibaan in Milaan
een voor die tijd fantastisch
werelduurrecord dat (45 km en
848 metër) 14 jaar lang
zou standhouden eer er een
nieuw fenomeen opstond. Jac
ques Ansuetil, die 311 meter
meer aflegde.
Fausto werd in '43 als militair
opgeroepen en ingelijfd bij het
38e regiment infanterie van de
Ravenna-divisie. Hij bereikte
de rang van korporaal. De Ra
venna-divisie werd in Tunesië
ingezet tegen de Engelsen en
na een verbitterde strijd in de
pan gehakt. Op 17 mei '43 viel
korporaal Coppi in handen van
de Engelsen die hem als
krijgsgevangene van Cap Bo-
nin in Tunesië afvoerden naar
een interneringskamp. Bijna
twee jaar later lieten de Brit
ten hem weer vrij. De oorlog
was voorbij en Fausto keerde
terug naar Novi Ligure waar
hij trouwde met Bruna Ciam
polini, een meisje uit Genua,
de havenstad die ongeveer 60
km van Novi Ligure verwij
derd, aan zee ligt. Coppi
trouwde op 22 november '45 en
uit zijn huwelijk met Bruna
werd een meisje geboren, zijn
enige dochter, die hij Marina
noemde.
0 De grote rivaal van Coppi,
Bartali.
In het voorjaar van '46 vierde
Fausto een grandioze come
back met een zege in Milaan
- San Remo. Alsof er geen oor
log was geweest en hij als
krijgsgevangene geen ontberin-
ge had moeten doorstaan, liet
Coppi halverwege de strijd tij
dens de beklimming van de
Turchine zijn enige overge
bleven Fransman Lucien Teis-
seire, achter om na een solo
van bijna 150 km met een
voorsprong van 14 minuten op
de Via Roma in San Remo aan
te komen. Coppi had de draad
van zijn fantastische carrier»
weer opgepakt.
Een carrière die hem grotere
triomfen een een nog grotere
vermogen zou opleveren. Hoe
wel het „grote geld" in de wie
lersport eerst in de jaren '57-
'58 met de komst van de zo
genaamde extra-sportieve fir
ma's (industriële concerns dia
een groot deel van hun recla
me-budget besteden aan het
formeren van een wielerploeg)
te verdienen valt, werd Fausto
Coppi in het begin van de ja
ren '50 toch al meervoudig
miljonair. Coppi kreeg in de
etappe-wedstrijd Parijs - Nir»
destijds als 3500.- startgeld
per dag.
Fausto Coppi heeft zich door
al dat geld nooit laten impone
ren. Hij bleef de gentleman die
hij altijd is geweest. Een man
die zijn knechten en helpers
goed behandelde en die respect
had voor zijn concurrenten.
Zonder de oorlog en zonder
zijn zeven fatale valpartijen,
zou de erelijst van Fausto Cop
pi ongetwijfeld nog veel en
veel groter zijn. Maar datzelf
de kan men ook van Gino Bar
tali zeggen en van nog andere
renners. Zij hadden nu een
maal de pech dat tijdens hun
loopbaan Europa dreunde van
kanongebulder en bominsla
gen. Voor Coppi waren er
trouwens nog andere gebeurte
nissen die zijn carrière nega
tief beïnvloedden. Op 29 juni
1951 stierf zijn broer Serce,
na een valpartij in de Ronde
van Piémont. Serce viel op 1
km van het motorcircuit van
Turijn, \vaar de aankomst
plaatsvond met het hoofd op
het wegdek. Hij krabbelde
overeind èn fietste zelfs nog
op eigen kracht naar zijn ho
tel. Later op de avond kreeg
hij hoofdpijn. Men bracht hem
over naar een ziekenhuis waar
hij diezelfde nacht overleed,
tengevolge van een schedelba-
sisfractuur. Deze tragische
dood bracht Fausto moreel aan
de grond.
In 1954 zou er een zeer ingrij
pende verandering in Coppi's
leven plaatsvinden, die hem uit
z'n evenwicht bracht. Het ka
rakter van Fausto kwam niet zo
goed overeen met dat van zijn
vrouw, Bruna. Fausto was niet
erg gelukkig meer bij haar en
hij raakte hevig verliefd op de
mooie Giulia Occhini, de „Da
me Blanche", die hij sinds '46
kende, omdat ze de vrouw was
van Dottore Locatelli uit Vara-
no Borghi, een plaatsje op 16
km van Varese, en Fausto de
dokter nogal eens consulteer
de. Dé „Dame Blanche" op
haar beurt, toen moeder van
twee kinderen, Lolly (7) en
een jongere broertje van 3, ver
liet haar man en kinderen en
ging samenwonen met Fausto.
In het kathdlieke Italië van
die dagen stond zoiets gelijk
aan een ernstige misdaad. De
schandaalpers stortte zich op
de wielerkampioen en zijn im-
(ADVERTENTIE)
metvergeten.,. Fricoeten
mer in witte, zijden gewaden
geklede en met gouden arm
banden en gouden ceintuur op
gesmukte geliefde en Fausto
had geen rustig moment meer.
Fausto toonde echter ook in-
deze moeilijke dagen een on
verzettelijk man te zijn. Hij
schonk Bruna en zijn dochter
tje Marina een grote villa van
30 kamers aan de Viale delle
Remenibrenze in Novi Ligure
en enige miljoenen guldens en
zette, ondanks alle druk van
buitenaf, z'n wil door. Voor de
„Dame Blanche" kocht hij
even buiten Novi Ligure een
fraaie villa en ging daar wo
nen. Als wielrenner had Faus
to toen al zijn beste tijd gehad.
Hij raakte ook verzadigd,
want hij had bijna alles ge
wonnen wat er te winnen viel.
Op 10 december '59 reisde
Coppi met Anquetil, Geminia-
ni, Hassenforder, Rivière en
Anglade naar Afrika voor een
toernee in Haute Volta. Daar
in West-Afrika reed hij op 13
december nog een bijzonder
goed criterium in Ouagadou
gou, waar hij als tweede ein
digde. De renners namen later
deel aan een jachtpartij en op
de 18e december keerde Faus
to weer in Italië terug. Op 27
december voelde hij zich voor
het eerst niet lekker. Fausto
had lichte koorts die op 31 de
cember hoger werd. In Cler
mont-Ferrand worstelde Gemi-
niani eveneens met hoge
koorts. Het was duidelijk dat
beide renners een infectie had
den opgelopen tijdens hun ver
blijf in Afrika.
Coppi werd opgenomen in het
ziekenhuis van Tortona waar
hij op 2 januari '60 overleed.
In Castellania droeg een paar
dagen later de rouwende
sportwereld een van zijn
grootste kampioenen ten grave.
Nee, dan ziet de riante, rood
bakstenen villa van Bruna
Coppi, naast een kerk in Novi
Ligure gelegen, er heel wat
luxueuzer uit. Fausto mag
haar en z'n dochter Marina
dan wel verlaten hebben, bij
heeft hun toekomst financieel
verzekerd. De luxe die Bruna
zich kan permitteren, is zelfs
de „Dame Blanche" onthou
den.
Zij woont even buiten Novi
Ligure in de „Villa Coppi".
Het is een prachtig huis met
een paar hectaren grond er
omheen, bijgebouwen, een
fontein, oude Romeinse beel
den en een fraai prieeltje.
Maar de „Villa Coppi" ziet er
onderkomen uit. Het huis had
al jaren geleden geverfd
moeten worden, zo ook de rest
van de gebouwen op het land
goed. Het smeedijzeren hek
voor de oprijlaan is gesloten.
Via een weggetje langs het
huis geraakt men toch op het
landgoed. De „Dame Blanche"
woont er met Faustino en haar
dochter uit het eerste huwe
lijk met dottore Locatelli, Lol
ly (25). Ze leeft er vrij een
zaam. Bijna nooit komt er ie
mand op bezoek. De jaren zijn
niet zonder tekenen aan haar
voorbij gegaan, maar toch ziet
ze er voor haar 46 lentes nog
geweldig goed uit. Je kunt je
voorstellen dat Fausto destijds
verliefd op haar raakte. Ook
binnenshuis valt op dat de
„Dame Blanche" het niet
breed heeft. Zij schenkt whis
ky en vertelt: „Ik leef van de
huuropbrengst van een paar
appartementen die Faustino
van zijn vader geërfd heeft.
De rest van het vermogen is
geblokkeerd totdat Faustino 21
wordt. Zelf heb ik geen cent
en zal ik ook geen cent krij
gen. Ik ben volledig afhanke
lijk van mijn zoon die Lolly
en mij moet onderhouden.
Faustino Is een rustige jon
gen, die als twee druppels wa
ter op zijn vader lijkt. Dezelf
de blauwe ogen, dezelfde oog
opslag, dezelfde sterk teke
nende neus in het smalle ge
zicht. Hij is een stille jongen.
Dit jaar studeert hij af aan
het lyceum in Novi Ligure. De
„Dame Blanche" zegt: „Hij is
een slechte student, hij wil
nooit leren. Maar hij zal de
wil van zijn vader uitvoeren
en ingenieur worden. Fausto
zei altijd: „Giulia, hij moet
ingenieur worden". En zo gaat
Faustino binnenkort naar de
universiteit in Genua of Mi
laan om er elektronica te stu
deren. Zo heeft zijn vader het
gewild, zo zal geschieden.
Er zijn nogal wat mensen
die betwijfelen of de „Dame
Blanche" ooit van Fausto Cop
pi heeft gehouden. Boze ton
gen beweren dat zij alleen uit
was op zijn geld en roem.
Wanneer de „Dame Blanche"
met deze vraag geconfronteerd
wordt schieten haar dqnkere
ogen vuur. „Ik heb veel van
hem gehouden", zegt ze fel,
„het was geen lolletje om des
tijds mijn man te verlaten. Ze
hebben me vier dagen in de
gevangenis van Alessandrië
gestopt. Toen Faustino gebo
ren moest worden vloog ik
geheel alleen naar Mexico Ci
ty waar ik met de handschoen
met Fausto getrouwd ben.
Daarna ging ik naar Buenos
Aires waar Faustino geboren
werd. Wat dacht u dat zoiets
betekent? Moederziel alleen in
den vreemde. Maar het was
noodzakelijk om Faustino de
naam Coppi te kunnen geven.
Hij is trouwens nu nog altijd
Argentijn".
„Weet u", zegt de „Dame
Blanche", dat Fausto door de
fout van een professor is ge
storven? Hij voelde zich hele
maal niet zo ziek. Wel wat
koortsig maar dat was ook al
les. Toen ging hij voor een
onderzoek naar professor As-
taldo in Totina, Die wilde dat
hij in het ziekenhuis werd op
genomen. Fausto bleef liever
thuis. Maar tenslotte kreeg de
professor zijn zin. Fausto nam
Faustino in z'n armen en zei:
Bye, bye, love kuste hem en
ging naar het ziekenhuis. Op 1
januari was dat. Meteen kwam
de televisie opnamen maken.
Ik hoorde de professor 's
avonds zeggen dat Fausto
pneunomie (longontsteking) of
iets dergelijks had. Dat kwam
mij onwaarschijnlijk voor,
want ik heb een paar jaar aan
een universiteit farmacie ge
studeerd en ik dacht dat hij
malaria had. Maar de profes
sor had z'n diagnose gesteld
en Fausto kreeg het genees
middel cortison, dat de na
tuurlijke weerstand verlaagd.
Het ging daarop van uur' tot
uur steeds slechter. Ik bleef
die nacht van 1 op 2 januari
'60 bij Fausto. Hij sprak niet
meer tegen me, maar als ik
opstond en .door de kamer
heen en weer liep, volgden z'n
ogen mij overal. Een uur voor
zijn dood werd Fausto nog
bloed afgenomen voor een
nieuwe analyse. Het bloed
spoot uit zijn arm, z'n hele
trui zat er onder. Ik heb die
trui bewaard. Tegen zeven uur
stierf Fausto, hij was tot het
laatste moment volledig bij
kennis, al was zijn tong dik
opgezwollen.
Ik verzeker u dat een beetje
kinine zijn leven gered zou
hebben en dat hij nu bij ons
zou zitten. Want een nieuwe
analyse wees uit dat hij inder
daad malaria had en de toe
diening van cortison was do
delijk geweest. Dat vertelde
mij later de dokter die de
analyse had gemaakt. De pro
fessor kwam mij ook nog op
zoeken. Sorry, zei hij. Na
Fausto's dood werd het spoe
dig stil hier. De een na de
ander bleef weg. Ook een per
soonlijke vriend van hem, die
directeur van een privé bank
was, Gaino Acqui heet hij.
Fausto had hem voor 500 mil
joen lire (f 300.000,-) aan
Franse francs in bewaring ge
geven. Maar in '66 ging de
bank failliet en het geld is
weg. Voordat hij de gevange
nis inging heeft Gaino Acqui
met nog slechts 5 miljoen lirs
(drieduizend gulden) terugge
geven. Mooie vrienden zijn
dat.
„Die vrienden leerde ik ook
kennen met betrekking tot
zijn graf. Faustino, Lolly en ik
gaan elke week het graf van
Fausto bezoeken. Ik wist wel
dat men geld ingezameld had
voor een monument, maar ik
heb geweigerd m'n toestem
ming te geven om Fausto in
dat monument te leggen. Op
een dag kwamen we echter bij
zijn graf in Castellania, en het
was leeg. De supporters had
den met toestemming van
Bruna, Fausto toch naar het
monument overgebracht. Maar
ik verzeker u dat Fausto over
5 jaar naar z'n oude graf.zal
terugkeren. Nationaal monu
ment of niet. Ik wens dat
Faustino een graftombe zal la
ten bouwen als hij 21 is". En
zo zal Fausto Coppi straks, als
de „Dame Blanche" haar wil
doorzet, nog eenmaal de voor
pagina's halen. Arme FaustoT
„Uit: „De vedetten van de
weg", door Jean Nelissen. Uit
gave De Boekerij, Baarn, prijs
f 12,50).
(ADVERTENTIE)
Breda'Tilburg Goes
Roosendaal Middelburg
