DEN UYL: NOG STEEDS KANS OP PROGRESSIEF MINDERHEIDS-KABINET Nieuwe rekeninghouders lichten girodienst op voor anderhalf miljoen Astronauten vinden oranje stof AKKOORD OVER VREDE PAS IN JANUARI ROND Kritiek op rapport over aanstellingskeuringen Andriessen zwijgt Ambtenaren krijgen 3% BEWIJS VOOR AANWEZIGHEID WATER IN DE MAAN? Kissinger naar Nixon WETENSCHAPPELIJKE LEDENVERGADERING ANVSG Mcl V commentaar Vrouw voorzitter van bondsdag duurt nog voort Wereldraad van kerken maakt zelfmoord van predikant bekend binnenland buitenland Geen zwart-wit MET DOORZICHTIGE METHODE FONDS Geen voorwaarden Dankert signaleert martelingen in Turkije Plan voor bouw joodse kuststad in Sinai In Mozambique 5, o^v-moer ly/3 13 17 TTTanneer de bisschoppen van Nederland in een verklaring zeggen dat zij „openhartig" hebben gediscussieerd over de bezwaren die zijn gerezen rond het beleid van bisschop Gijsen, dan kan men daaruit concluderen dat een aantal bis schoppen hun Roermondse collega verteld heeft dat zij het niet eens zijn met zijn beleid en werkwijze. Dat is echter b^ei iets anders dan zich openlijk distantiëren van de beleidslijn van mgr. Gijsen. Dat laatste had de stuurgroep Open Kerk Zuidwest- Nederland met name gevraagd aan bisschop Ernst van Breda en in dezelfde zin had ook het bestuur van de werkgroep Open Kerk een beroep gedaan op „de andere bisschoppen". De „andere bisschoppen" weigeren duidelijk hun Roermond- se collega in het openbaar af te vallen. Open Kerk nu zegt«dat het episcopaat door zijn zwijgen in deze op z'n minst de schijn op zich laadt toe te stemmen in het beleid van bisschop Gijsen. Dit lijkt ons toch een al te simplistische manier om de bis schoppen een uitspraak te vragen. Het lijkt eerder een poging hen in de hoek van de „progressieve partij" te dringen tegen over de conservatieve hoek, aan het hoofd waarvan dan auto matisch mgr. Gijsen zou komen te staan.' Is dit niet een openlijk conflict binnen het episcopaat for ceren? En dat is nu net het laatste wat de Nederlandse bisschop pen, tot nu toe inclusief bisschop Gijsen, zouden willen. Ons inziens terecht. Het zou de bestaande polarisatie, de verdeeld heid tussen „progressief" en meer behoudend, vergroten tot een conflict binnen een kerkgemeenschap. Een conflictsituatie kan heilzaam werken, maar in deze omvang zou het veel schade berokkenen aan het geloof van veel christenen en de kerk zelf ongeloofwaardiger maken. Zo'n conflict past slechts in een zwart-wit denken van hen die menen het gelijk helemaal aan hun kant te hebben en niet meer open staan voor anderen. Van de andere kant spreken de bisschoppen in hun verklaring ook duidelijk de hoop uit, dat de gelovigen en priesters, die zich in de afgelopen jaren hebben gewijd aan de vernieuwin gen volgens het tweede Vaticaans concilie, zich voor de kerk zullen blijven inzetten, zonder zich te laten ontmoedigen. In de huidige situatie is duidelijk dat de „a'ndere bisschoppen" doe- fen op het ontmoedigende optreden van mgr. Gijsen. Maar wat bedoelt mgr. Gijsen dan, die het communiqué toch ook gete kend heeft? Dit soort gemeenschappelijke verklaringen kunnen verwarrend werken. Daarom lijkt het ons veel verstandiger en eerlijker wanneer voortaan in kwesties waarin dergelijke ver warring kan ontstaan de bisschoppen ieder voor zich spreken, althans in hun eigen bisdom. De solidariteit onder bisschoppen staat of valt immers niet met het al of niet verschijnen van een gemeenschappelijk com- muniqué-door-dik-en-dun. Daarentegen is het voor een levende geloofsgemeenschap wel broodnodig dat diverse groeperingen met elkaar in gesprek blijven, respectievelijk komen. Men kan elkaar niet straffeloos uitsluiten of verketteren in een gemeen schap van christenen. (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG Ongeveer 2000 nieuwe rekeninghouders van de Postcheque- en Girodienst hebben het staatsbedrijf dit jaar opgelicht tot een totaalbedrag van ten naaste bij anderhalf miljoen gulden. De oplichtingsmethode is vrfj gemakkelijk, maar even doorzichtig. Nieuwe rekeninghouders kunnen twee kascheques krij gen daarmee in totaal f 1000,- opnemen. Iets minder dan één proeent van de nieuwe reke ninghouders probeert dit be drag frauduleus te innen. Door de controle op de rekeningen valt men echter vrij snel door de mand. Dan volgen aanma ningen om het op de rekening ontstane tekort aan te zuive- De PTT heeft voor deze fraudegevallen, die voorzien waren, een reservefonds ge sticht. De afgelopen vier jaar heeft de PTT enkele miljoe nen guldens op dit fonds moe ten afschrijven. Het fonds is tot nu toe meer dan toerei kend gebleken. De Postcheque- en Girodienst heeft, door de ervaring wijs geworden, de kans op fraude ren Wordt daarop niet gerea- de laatste jaren sterk weten te - -■ --1-' verkleinen. De jongste maatre gel is dat bij aanvragen om kascheques door nieuwe reke ninghouders voortaan eerst wordt nagegaan of de desbe treffende rekeninghouder vol doende geld op de girorekening heeft staan. De postale recherche is erg geerd dan wordt de postale recherche ingeschakeld. Niet lang geleden is bij ar rest van de Hoge Raad be paald dat hier sprake is van oplichting. Het openbaar mi nisterie heeft na dit arrest be sloten een groot aantal door de postale recherche aangebrachte postale recnercne aangeoraciue. .E, kascheque-fraudes versneld af veel tijd kwijt met het afhan- te werken. Zo zullen 25 ver dachten zich op 12 januari a. s. moeten verantwoorden voor de rechtbank in Breda. Eerder dit jaar zijn in het arrondisse ment Breda al zo'n 75 ver dachten voor hetzelfde ver grijp veroordeeld. De meesten kregen een voorwaardelijke gevangenisstraf. Elders in het land zijn hier en daar echter al onvoorwaardelijke gevange nisstraffen voor deze vorm van oplichting uitgedeeld. delen van de fraudegevallen. Een woordvoerder van de pos tale recherche in Den Bosch bijvoorbeeld liet weten dat de dienst „zwaar overbelast" is. Het fradubedrag is betrek kelijk gering (1,5 miljoen op een totale omzet aan kasche ques in 1972 van ca. 9 miljard gulden). (Van onze parlementaire re dactie). DEN HAAG „De moge lijkheid voor de vorming van een progressief minderheids kabinet is nog redelijk aanwe zig". Dat verklaarde PvdA- fractieleider drs. Joop den Uyl gisteravond na zijn tweede ge sprek met kabinets-informa- teur mr. Ruppert. Verder wil de de heer Den Uyl geen me dedelingen doen. Ook KVP-fractieleider mr. Frans Andriessen hulde zich na zijn gesprek met mr. Rup pert in een diep stilzwijgen. Beide politieke leiders hebben met de informateur gesproken over de mogelijkheid voor een gesprek tussen beiden onder supervisie van mr. Ruppert. Daarbij heeft mr. Andriessen de informateur laten weten dat de KVP geen enkele mo gelijkheid uitsluit, behalve de „bijwagenfunctie", die de KVP volstrekt afwijst. Mr. Andriessen is van me ning, dat samenwerking met de PvdA wel mogelijk is maar dat dan gesproken zal moeten worden over het medeverant woordelijk zijn vain de KVP voor het regeren. Dat impli ceert een deelnemen van de KVP aan edft regering met de socialisten. Elke ander e door links voorgestelde oplossing wijst de KVP-leider van de hand. Den Uyl heeft de informa teur precies uitgelegd wat zijn linkse combinatie eigenlijk van de KVP verwacht. Dat is geen onvoorwaardelijke steun van die partij aan het linkse regeringsprogram. Den Uyl vraagt van Andriessen een za kelijke opstelling in het parle ment en heeft de informa teur gevraagd dat aan de KVP-fractieleider over te brengen. Tenslotte wil de heer Den Uyl van de KVP de ver zekering, dat zijn linkse min derheidskabinet niet bij voor baat met een motie van wan trouwen zal worden gecon fronteerd. De informateur heeft beide politieke leiders geconfron teerd met enkele suggesties van zijn kant. Zo vindt mr. Ruppert, dat een gesprek tus sen beiden moet geschieden zonder het stellen van voor waarden vooraf. De kans dat er een gesprek tussen Den Uyl en Andriessen komt is bepaald nog niet uitgesloten. Dat kan ondermeer worden afgeleid uit de behoedzaam heid waarmee beide leiders opereren. Na afloop van hun gesprek met mr. Ruppert ble ven de gebruikelijke perscon ferenties achteijwege. Vandaag zal mr. Andriessen de KVP- fractie over zijn gesprek met Ruppert informeren. DEN HAAG (ANP) Minis ter Geertsema van Binnenland se Zaken, heeft de centrale commissie voor georganiseerd overleg in ambtenarenzaken voorgesteld de salarissen van het overheidspersoneel, bij wij ze van tweede voorschot met drie procent te verhogen -r I januari a-s. (Van onze redactie buitenland) BONN De nieuwe West- duitse bondsdag is woensdag in Bonn geopend met de verkie zing van de 53-jarige sociaal democratie Annemarie Reuger tot voorzitter. Mevrouw Renger, die als eer ste vrouw de Bondsdag voorzit, werd gekozen met 438 tegen 45 stemmen. Zij volgt Kad-Uwe von Hassel op die één van de vier vdoe-presidenten zal zijn. De verkiezing en beëdiging van Brandt tot premier van het tweede socralistisch-liberale coalitiekabinet sinds 1969 wor den vandaag verwacht. Vrijdag zal de bondskanselier dan zijn ministers voorstellen. Gisteren is over de bezetting van verschillende ministers posten verder gesproken. (Van onze redactie buitenland). HOUSTON De twee maanonderzoekers van Apol- lo-17, Eugene Cernan en Harrisson Schmitt hebben tijdens hun tweede maan- wandeling oranjekleurige plekken temidden van een grijswitte omgeving gesigna leerd. Cernan beschreef de oranje stof ais geoxydeerde woestijngrond. Met deze ont dekking van Cernan is de Apollo-commandant er ver moedelijk in geslaagd de be langrijkste vondst bij het maanonderzoek te doen: het bewijs van vulkanische acti viteit en eventueel van de aanwezigheid van water in het binnenste van de maan. Naar geleerden in Houston hebben verklaard, is de plau- sibelste verklaring voor de oranje-achtige verkleuring van de maanbodem. dat door 'n kleine vulkanische uitlaat waterdamp aan de opper vlakte is gekomen, dat het omringende maanstof heeft laten roesten". De opnieuw buitengewoon uitgelaten geoloog Schmitt moest door de vluchtleiding in Houston gemaand worden in de maanauto te stappen, omdat zijn speurdrang nau welijks te remmen was. Schmitt antwoordde even wel, dat er naar zijn mening nog tijd genoeg was. Met hun voeten lieten Cernan en Schmitt een rotsblok van een helling rollen. De geoloog gaf bij elke beweging van het blok onmiddellijk een be schrijving van de structuur van de oppervlakte. Een controleur in Houston liet zich bij de aanblik van de als een kangoeroe sprin gende en luid zingende Schmitt ontvallen dat het ballet in Houston hem wel licht wel voor het volgende seizoen zou willen engage ren. Voordat de maanonderzoe kers op weg konden naar een bijzonder onherbergzame streek moesten Schmitt en Cernan eerst met vier plastic kaarten, enkele klemmen en plakband de spatbordenrepa ratie verrichten aan hun maanauto. Dat lukte wonder wel, waardoor ze gevrijwaard bleven van teveel maanstof. Terwijl zij met een snel heid van gemiddeld twaalf a veertien kilometer per uur in de richting van het „zuide lijk massief" reden, gaven Cernan en Schmitt een uit voerige beschrijving van de voorbijglijdende kraters en merkwaardigheden van de maanbodem. Op twee plaat sen op de weg naar het zui delijk massief hebben de twee maanonderzoekers twee minuten stil gestaan om bo demmonsters te trekken. Zij hoefden daarbij niet uit hun maanauto te stappen aange zien zij als eerste astronau ten een apparaat bij zich hebben, waarmee ze van hun zitplaatsen af „stenen" kun nen oprapen. Goed twee uur na het be gin van hun tweede excursie bereikten zij het massief. De wanden daarvan rezen steil voor hen omhoog, „dit is een hoge berg", sprak een van hen vol ontzag. Met radiogolven hebben Cernan en Schmitt vervol gens de maan tot op enkele kilometers diepte „doorge licht" teneinde pnder de op pervlakte verborgen rotsen, steenlagen, scheuren en eventueel sporen water te kunnen ontdekken. 0 President Nixon (op de rug gezien) in gesprek met de 50-jarige advocate Jewel Lafontant uit Chicago. Mevrouw Lafontant is benoemd tot waarnemend advocaat-generaal. Zij is de eerste vrouw die benoemd is in een toppositie in Nixons nieuwe regering PARIJS (ANP) Het Twee de-Kamerlid P. Dankert (P.v.d. A.) heeft de Turkse minister van buitenlandse zaken woens dag in Parijs vragen gesteld over het systematisch martelen van gevangenen en schending van de rechten van de mens. Indien deze vragen niet be vredigend worden beantwoord zal Turkije, evenals enkele ja ren geleden Griekenland, wel licht over enige tijd uit de Raad van Europa worden ge stoten. Dankert heeft verklaard over „uitermate sterke aanwijzin gen" te beschikken dat in Tur kije gevangenen systematisch worden gemarteld. BRUSSEL (ANP) Dr- Sic- co Mansholt, de voorzitter van de Europese Commissie heeft woensdag een beroep op het stakende Europese personeel gedaan om in afwachting van een uitspraak van het Europe se hof in Luxemburg, weer aan het werk te gaan. Het verbindingscomitc' tussen vrkbonds- en beroepsorganisa ties van het Europese personeel heeft woensdagmiddag echter besloten dat er geen sprake is van opschorting van de staking. Vanmiddag zal er voor de sta kers een informatievergadering wordten gehouden en daar zal men verder zien. PAKIJ S-WASHINGTON (RTR-AFP-UPI) De Ame rikaanse en Noordvietnamese toponderhandelaars Kissinger en Le Due Tho hebben woens dag in Parijs een tiendaagse gespreksronde afgesloten, maar het vredesakkoord is nog niet rond. Technische experts van de twee landen zullen volgens een bekendmaking van het Witte Huis de onder handelingen in de Franse hoofdstad voortzetten. Waar schijnlijk zijn er ook nog nieuwe besprekingen tussen Kissinger en Tho nodig. Regeringsambtenaren in Washington zeggen nu dat, af gezien van een eventuele on verwachte doorbraak in het overleg, een vredesregeling niet voor januari te verwach ten valt. Volgens hen zijn Kis singer en Le Due Tho nog op sommige knelpunten gestuit die echter geen belangrijke ideologische problemen betref fen. Een van de kwesties schijnt de nadere uitwerking van een bestandsregeling te betreffen een moeilijke zaak gezien de vage frontlij nen en het gezag dat de diverse partijen in de door hen beheerste gebieden kun nen uitoefenen. President Thieu van Zuid- Vietnam zou overigens gezegd hebben dat de bijzonderheden al zijn geregeld en dat Saigon voor een voldongen feit is ge plaatst. De Amerikanen zullen het bestandsakkoord onderte kenen, of de Zuidvietnamese regering wil of niet, zo zei hij volgens een parlementslid dinsdag op een bijeenkomst in zijn paleis nadat hij in een toespraak tot het parlement een eigen plan voor een kerst en nieuwjaarsbestand had ont vouwd. Kissinger en Le Due Tho hielden woensdag hun langste vergadering van de gespreks ronde. Zij duurde ruim zes uur en werd gehouden in de villa van een juwelier in Neuiby. In Washington weigerde Nixons perschef Ziegler te zeggen of Kissinger en Le Due Tho definitieve overeenstem ming hebben bereikt over een bestand en een vredesrege- nng. Kissinger, die al zeven we ken geleden verklaarde dat de vrede binnen handbereik was en dat er nog maar drie of vier da-gen van overleg nodig zouden zijn, brengt vanmorgen na zijn terugkeer in Washing ton president Nixon verslag uit. De Chinese premier Tsjoe En-Lai beschuldigde Amerika en Zuid-Vietnam woensdag van pogingen de totstandko ming van vrede in Viet.ntim op te houden. Aan een banket in Peking verklaarde hij dat Chi na het Vietnamese volk zal blijven steunen als de Ameri kanen de oorlog voortzetten. JERUZALEM (RTR) De Israëlische minister van defen sie, Mosje Da jan, heeft woens dag in het parlement verklaard dat er plannen bestaan voor de bouw van een joodse plaats op de noordkust van de Sinaï. het door Israël bezette deel van Egypte ten oosten van het Suezkanaal. Hij zei dat de plan nen nog niet ter goedkeuring aan het kabinet zijn voorge legd. (Van een onzer verslaggevers) BREDA „Maatschappelij ke aspecten van aanstellings keuringen", was het onder werp van een wetenschappe lijke ledenvergadering van de Algemene Nederlandse Vere niging voor Sociale Genees kunde gisteren in Het Turf schip in Breda. Enkele jaren geleden stond de aanstellings keuring volop in discussie. Dat had tot gevolg, dat de ANVSG een commissie opdracht gaf over de aanstellingskeuring een rapport samen te stellen. Dit rapport was gisteren lei draad voor de discussie. Van diverse zijden werd de nodige kritiek op het rapport gespuid. Het werd vaag, te weinig rekening houdend met de ontwikkelingen, een hoofd zakelijk vanuit medisch en niet vanuit werkgevers- en werknemersstandpunt' samen gesteld rapport genoemd, dat bovendien de inhoud van de titel niet dekt en een te gerin ge waarde heeft omdat het een te geringe wetenschappe lijke ondergrond heeft. Prof. dr. Ch. de Wolf kwam vanuit de psychologische sec tor tot zeer scherpe kritiek: „Gebrek aan documentatie; wel stellige uitspraken maar die worden in het rapport zelf al afgezwakt; geen bespreking van de methodiek hoewel daarover voldoende documen tatie is; geen inzicht in de consequenties van goed- en af keuren. Het rapport gaat uit van de stelling de juiste man op de juiste plaats: een achterhaalde stelling. Uitgangspunt nu is: Kan de man goed blijven func tioneren in een organisatie. Wat moet de rol van de keu ringsarts zijn? Er is in ieder geval een-zeer duidelijk om schreven rolverdeling t ussen arts, huisarts, werkgever en sollicitant nodig, aldus samen gevat door prof. De Wolf. Dr. H. Roelink in enkele kantte keningen, dr. H. Doeleman vanuit de verzekeringsgenees- kunde en dr. P. van Wely vanuit de bedrijfsgeneeskunde op kwamen tot soortgelijke en aanmerkingen. Laatstgenoemde poneerde tegenover de 14 conclusies van het rapport een aantal stellin gen, Daarin kwam o.m. naar voren: de aanstellingskeuring moet gezien gaan worden als een bedrijfsgeneeskundige be geleiding van het plaatsings proces van sollicitanten: deze keuring is geen selec tie van mensen voor bepaalde functies maar een selectie van werkzaamheden die de sollici tant kan verrichten zonder schade voor zijn gezondheid; de mening van de sollici tant over zijn eigen belast baarheid is van essentiële be tekenis voor het opstellen van een bedrijfsgeneeskundig plaatsingsadvies; de bedrijfsgeneeskundige Degeleiding houdt ook in, dat een korte tijd na de aanstel ling de bedrijfsarts en werk nemer opnieuw contact heb ben; afkeuren is alleen juiit bij arbeidsongeschiktheid (onge schiktheid van de arbeid voor de kandidaat); in de sociale wetgeving moet ergens ruimte gemaakt worden om de groep steeds weer afgekeurden op te vangen, om te scholen, zodat deze niet afvloeit naar de ar beidsgemeenschap zonder keu ring. d.w.z. zonder bedrijfsge zondheidszorg. Er zijn op onze eigen pla neet al vele zaken waarover mijn verbazing groeit, naarma te ik er dieper over nadenk. Gezwijge dan over vele ge beurlijkheden op onze satelliet „Maan". Ja, laten we wel wezen, een maanauto is iets anders dan een tweedehands fiets, maar laat nou dat ding een spatbord verliezen. Akkoord, op het eerste vol lemaansgezicht zou je zeggen: watis het helemaal voor een voertuig? Een soort buggy, maar dan nog zonder carrosse rie. Nou, reken maar dat, als je er en miljoen dollar voor zou neertellen, de fabrikant van die maanbaggy hard zou la chen. Voor dat geld tik je zelfs geen tien jaar oude maanauto op de kop- Als die dingen al ooit als occasion op de markt komen, 't Zit er niet m, na wat er nu gebeurd is. Immers, die gloednieuwe maankar hobbelt daar over de maan en ineens valt er een spatbord af. Zomaar in het maanstof. Het schijnt dat die twee Amerikanen nogal bonki ge typen zijn en wat vlotjes door de bocht gaan, maar een, spatbord verliezen is niet niks, geef dat nu maar toe. Kijk, en dat verbaast mij toch zo enorm. Verliest u wel eens zomaar in de bocht een spatbord van uw auto? Of van uw fiets? Nee, natuurlijk. Maar ontstegen aan aardse maatstaven kan dat een stel maanreizigers overkomen. Wat doe je? Cernan: „Kijk. daar gaat ons spatbord." Schmitt: „Zie je nou! Goed koop is toch altijd weer duur koop. Ik zei nog, die Nixon is veel te krenterig. Goed, dat ik nog een rolletje cellotape in mijn zak heb". V Mijn verbazing steeg daarop hoger dan welke Apollo ook, toen ik begreep dat ze dat spatbord met wat plakband enzo weer vast wilden maken. Dat lukte iHet, hetgeen mij weer niet verbaast. Toen heb ben de mannen zelf een nieuw spatbord 'in elkaar geflanst, omdat het maanstof teveel opdwarrelde. Hieronder ziet u door een man van General Electric gedemonstreerd, hoe dat noodspatbord eruit ziet. We zullen er nooit getuige van zijn, maar wedden, dat straks voor het eerst in de geschiedenis een maanmannet je met een bord voor z'n kop loopt! Al is het dan een spat bord. Roger MERIJN GENèVE (RTR) De We reldraad van Kerken heeft woensdag bekend gemaakt, dat een presbyteriaanse kerkleider zichzelf in een gevangenis in Mozambique van het leven heeft be oofd nadat hij een half jaar in afzond ng had door gebracht en verhoord was. De betrokkene is de zestig jarige dominee Zedqu-ias Man ganhela. Ds- Manganhela was door de Portugese autoriteiten sinds 13 juni gevangen gezet tegelijk met dertig vooraanstaande lei ders van zijn kerk en enkele honderden andere mensen. In een bekendmaking van de Wereldraad heet het, dat domi nee Manganhela zich het leven benam als gevolg van zijn een zaamheid en de druk van het verhoor. Dit gebeurde in de nacht van 10 op 11 december.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1972 | | pagina 13