Vereniging Nederlandse Gemeenten slaat alarm:
Rijk_ zet gemeenten buitenspel
Sinterklaas
is bewuster
gaan konen
Limburgers
gooien
bom in KVP
MINIMUMLOON F 216,90 PER WEEK
Vandaag
Allende vaart
uit tegen
wereldconcerns
Gedeputeerde
wil zeehaven-
industrie bij
monding
Baalhoek-
kanaal
Jongeman in
doodgestoken
Trein rijdt naar
miljard verlies
Naaldwijk
centrale
ueruiarming
Verhuiswagen boort zich in pand te Kuitaart
Slarfighter nr. 157 I Mr. J. Schlingemanii
Hartmeijer en
Roels alsnog
in de Kamer
Man gestoken
door vriendin
De Gaay Fortman
senior liever geen
informateur
Informateur
DORA VAN DE VEN
Schrikbarend
Coördinatie
Sociale onrust
In YN-vergadering te New York
DORA VAN DE YEN
entöbwft- to#*
Leger grijpt
macht in
Honduras
Meerderheid G.S.
Directeur- Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Redactie- en administratie-adres:
Nieuwstraat 9, Terneuzen. tel. (01150)—79 20
Abonnementsprijs m.i.v. l-7-'72:
18,80 per kwartaal; 6,36 per maand.
Losse nummers 20 cent.
Gironummer 1114111
Vn.v. N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem,
Reigerstraat 16, Breda
VRIJE ZEEUW
DINSDAG
5 DECEMBER 1972
26e Jaargang
Nr. 9025
Advertentieprijs: per mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels 1.15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummer: vrijdag tot van.
11 uur.
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
DEN HAAG (ANP) Aan
de vooravond van het Sinter
klaasfeest komt het bedrijfsle
ven tot de conclusie dat de
Sinterklaas-aankopen dit jaar
laat op gang zijn gekomen.
Eind vorige week is de koop
lust pas goed begonnen. De
verkopen van de meeste win
keliers en van de grote waren
huizen zijn tot nu toe bevredi
gend verlopen, bij sommigen
zelfs beter dan verleden jaar.
Unaniem is men evenwel van
oordeel, dat het publiek be
wuster is gaan kopen, „het
nuttige en aangename vereni
gend".
Over het algemeen is er
maar weinig geld van de
spaarbank-boekjes gehaald. De
indruk bestaat, dat velen wat
geld hebben achtergenouden.
Volgens een van de direc
teuren van de Bijenkorf heeft
men dit jaar met name veel
duurzame artikelen (elektri
sche apparaten, t.v.-tocstellen,
radio's) aangeschaft. Mogelijk
spelen de prijsverhogingen na
i januari a.s. hierin een rol.
De woordvoerder van Vroom
en Dreesmann Het gisteren we
ten, dat de verkopen op het
zelfde niveau als verleden jaar
liggen. Bij de aanschaf van
cadeaus heeft men dit jaar
meer dan vroeger op de doel
matigheid ervan gelet. Er is
bij V en D veel vraag naar
boeken geweest, met de na
druk op informatie.
Artikelen als dusters, ka
merjassen en trainingspakken,
waren veel gevraagde artike
len in de filialen van C. en A.
Bij Philips waren „in":
kleurentelevisies (zwart-wit
en kleur), hi-fi apparatuur en
grote huishoudelijke appara
ten, zoals vaatwasmachines.
„We zijn eigenlijk meer tevre
den dan vorig jaar".
Het speelgoed is er volgens
sommige fabrikanten wederom
voor vele miljoenen guldens
„uitgevlogen". Het mechani
sche speelgoed is weer in op
komst, maar ook groter en
duurder speelgoed, zoals trap
auto's, tractoren, hobbelpaar
den. De elektrische treinen
zijn dit jaar wel in trek. De
belangstelling voor zg. autora
cebanen neemt iets af.
Ook in de snoepgoedsector
optimistische geluiden. Een
woordvoerder van Jamin: cho-
roladeletters en figuren zijn
veel gevraagd, maar er wordt
ieder jaar duidelijk meer mar
sepein gegeten.
(Van onze redactie
binnenland)
DEN HAAG De loting
met zestien kandidaten voor
vijftien Kamerzetels voor de
PvdA heeft Bredanaar H.
Hartmeijer en P.A. Roels (St.-
Maartensdijk) alsnog in de
Tweede Kamer gebracht.
Door de uitslag van de ver
kiezingen van vorige week
was loting noodzakelijk ge
worden. Bij de loting voor de
KVP (vier kandidaten voor
drie zetels) viel drs. H. Aarts
uit Berkel Enschot af.
Een tweede verandering bij
de KVP viel in het nadeel uit
van drs. M. van Ameelsvoort
uit Veldhoven. Deze viel af
omdat de Limburger A. Hut-
schemaekers een zeer groot
aantal voorkeurstemmen
kreeg, waardoor deze recht
streeks werd gekozen.
ARNHEM (ANP) l)e 37-
jarige B. Janssen uit Arnhem
is gistermorgen in alle vroegte
in Arnhem door zijn vriendin,
de 42-jarige vrouw F.U.S.-K..
met een mes in de borststreek
gestoken.
Het slachtoffer weed ge
wond naar het gemeentezie
kenhuis vervoerd. De steek
partij deed zich voor nadat de
man ruzie had gekregen me»
de vrouw, die teveel had ge
dronken. Dc vrouw is geanes
teerd.
(Van onze parlementair»
redactie)
DEN HAAG Binnen de
KVP is een „Limburgse bom"
ontploft. Het bestuur van de
kring-Limburg spreekt in een
brief aan de KVP-leiding haar
misnoegen uit over de houding
van de KVP-top in de forma-
tieperiodc. Limburg' vindt dat
zowel fractieleider Frans An-
driessen gis partijvoorzitter
Dick de Zeeuw de adviezen
van de meerderheid van de
zaterdag gehouden partijraad
heeft genegeerd. De houding
van beide heren en van de
hele KVP-fractie vindt de
kring-Limburg ontoelaatbaar.
Reden waarom men vindt dat
de positie van Andriessen en
De Zeeuw opnieuw bekeken
moet worden.
Fractieleider Andriessen zei
ons desgevraagd: „Als de par
tij vindt dat men aan andere
mensen de leiding moet geven,
dan zal ik me als goed demo
craat terugtrekken. Men moet
echter niet overdrijven. De
partijraad van zaterdag had
het karakter van een hearing.
Daarom konden daar geen be
sluiten met een dwingend ka
rakter worden genomen. Op
de partijraad hebben talloze
personen stoom afgeblazen,
maar de conclusie is onjuist,
dat de partijraad in meerder
heid zou willen dat de KVP in
de oppositie zou moeten gaan.
Wpl is duidelijk naar voren
gekomen, dat men niet meer
met de VVD wil regeren. Na
de verkiezingsuitslag heb ik
mijn positie als fractieleider
ter discussie gesteld. Men
heeft mij herkozen. Ik ben
wel bereid onmiddellijk met
de Limburgers te gaan pra
ten". aldus mr, Andriessen.
Prof- mr. W.F. de Gaay
Fortman heeft gistermiddag
aan de koningin te kennen ge
geven dat hij liever niet in
aanmerking wil komen voor
een informatie opdracht. De
koningin ontving de AR-sena-
tor (dc vader van PPR-voor-
man Bas) op Huis ten Bosch
om hem met een informatie-
opdracht te belasten.
Behalve prof. De Gaay Fort
man waren voorgedragen als
informateur: mr. Burger
(PvdA), de Amsterdamse bur
gemeester Samkalden (PvdA),
de scheidende kamervoorzitter
Van Thiel (KVP) prof. Steen
kamp (KVP), staatsraad Rup-
pert (ARP), prof Zijlstra (e-
veneens ARP) en mejuffrouw
Klompé (KVP)
(ADVERTENTIE)
voor Uw
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De eerste
open brief aan de nog te be
noemen kabinetsformateur
is er. Onder de titel „De ge
meenten in de tang" wijst de
Vereniging van Nederland
se Gemeenten (VNG) de in
formateur op een groot aan
tal tekortkomingen bij de
rijksoverheid, waardoor de
gemeentebesturen met een
steeds groter wordende so
ciale onrust te maken krij
gen.
De VNG wijt dat niet zoals
andere jaren hoofdzakelijk aan
de slechte financiële positie van
veel gemeenten, maar deze
keer vooral aan een te ver
doorgevoerde centralisatie bij
de rijksoverheid. „Dat centrali-
satiebeleid is", aldus de brief,
„in flagrante strijd met de de
mocratisering".
Op steeds meer terreinen
tracht de rijksoverheid vanuit
haar centrale positie het lo
kaal bestuur tot in de details
te beheersen. Zonder enig voor
overleg, laat staan meebeslis
sen, voert het rijk bezuinigin
gen door die onmiddellijke ge
volgen hebben voor het ge
meentelijk wel en wee. In toe
nemende mate confronteren
steeds zelfstandiger optreden
de departementen de gemeen
ten met afzonderlijke, elkaar
niet dekkende maatregelen.
In de open brief worden
daar tal van voorbeelden van
gegeven. Fnuikend vindt de
VNG de wetgeving op het ter
rein van het welzijn. Kenmer
kend voor die wetgeving is dat
het bestuur dat het verst van
de problematiek afstaat, te we
ten het rijk, dé plannen vast
stelt. De provincies mogen die
voorbereiden en de gemeenten
mogen hoogstens nog wensen
uiten. Wensen die tot niets
verplichten. Maar zo vraagt
de VNG zich af als er op lo
kaal terrein niets meer valt te
beslissen, wat is dan nog de
zin van een lokale volksverte
genwoordiging? Dan is het
geen wonder dat het verloop
onder wethouders en raadsle
den schrikbarende vormen gaat
aannemen.
Een ander voorbeeld: Het
gewest is al dood voordat het
is geboren. Wat het onderwijs
betreft kan de gemeente vrij
wel geen spijker in de muur
slaan zonder toestemming van
O. en W. Bij de sociale werk
voorziening van hetzelfde la
ken een pak: het ministerie
laat de geldstroom vergezeld
gaan van een pakket eisen
waar geen ontkomen aan is.
Als het niet goed gaat moet de
gemeente de kritiek ontvangen.
Het is een afschuiving van de
politieke verantwoordelijkheid.
Er is de VNG geen land be
kend dat zich verhoudingsge
wijs zo'n klein politie-apparaat
durft te permitteren als Ne
derland.
Tenslotte de coördinatie tus
sen de Haagse ministeries. Via
het financiële beleid van de
overheid wordt bijna de helft
van de gemeentelijke activitei
ten vanuit die vakdepartemen
ten geregisseerd. Maar geen
enkele Haagse instantie voelt
zich er voor verantwoordelijk,
dat die verschillende geldstro
men op elkaar worden afge
stemd.
Vaak komt het voor dat
openbare werken ernstig wor
den vertraagd omdat twee mi
nisteries subsidie verstrekken.
Maar dat van het ene departe
ment komt vaak pas een jaar
na dat van het andere. Met
name op het terrein van de
stadsvernieuwing ontbreekt el
ke coördinatie.
„Wij vrezën", aldus de VNG,
„dat de gevolgen van dit alles
niet zullen uitblijven. De span
ningen nemen toe. In sommige
gemeenten is sociale onrust al
aan de orde van de dag. Het
gemeentebestuur dreigt zijn
geloofwaardigheid tegenover
zijn burgers te verliezen. Ac
tiegroepen neigen er toe de
taak van dc gemeente over te
nemen. Kortom, er zijn ont
wikkelingen aan de gang die
funest zijn voor de bestuur
baarheid van de gemeenten".
DEN HAAG (ANP) Be
halve de z.g. structurele ver
hoging van het minimumloon
met drie procent tot f 198,60
per week met ingang van 1
januari an., zal dit minimum
loon op diezelfde dag nog eens
met 5,94 procent tot f 216,90
per week worden verhoogd op
grond van de aanpassing aan
de gestegen prijzen.
Dit heeft drs. C.C.M. Geer-
kens, een der twee algemene
secretarissen van het Neder
landse Christelijke Werkgevers
verbond, gistermiddag meege
deeld.
Het maandbedrag van het
minimumloon komt per 1 ja
nuari as. volgens de bereke
ningen van het NC uit op f
939,50.
DEN HAAG (ANP) Het dit jaar geleden verlies voor
de Nederlandse Spoorwegen op het personenvervoer zal
aanzienlijk meer bedragen dan oorspronkelijk was geschat.
De oorspronkelijke raming van 190 ni'ljoen zal „in bedui
dende mate bij de werkelijkheid ten achter blijven".
De ministers Van Veen (Verkeer ad interim) en Nelissen
(Financiën) berekenen een aan de NS over 1972 toe te ken.
nen compensatie voor dc handhaving van de dienstverrich
tingen in het personenvervoer op 265 miljoen.
De verliezen van de NS zullen tot eind van dit jaar zijn
aangegroeid tot ongeveer 917 miljoen.
BONN (KXK) Ue 157Ste
stanignter van de Westduits»
luchtmacht is op een oeten-
vlucht in Arizona neergestort
ue piloot kwam om.
STAD EN STREEK
Kreekra ksluismaquette
op pagina 3
Terneuzen exposeert
verleden. Pagina 5
FINANCIëN EN
ECONOMIE
Kernenergie concurrent
voor gas en olie.
Pagina 7
BINNEN- EN
BUITENLAND
C.N.V. gaat toch akkoord
met federatie
vakcentrales. Pagina 9
Johan Huizinga:
„geschiedkunstenaar"
bij de gratie Gods.
Pagina 10
SPORT
Ton Vissers: „Brood
amateurs bederven het
voor de echte wieier-
profs". Pagina 11
Club Brugge verstevigt
leiderspositie.
t Pagina 12
RADIO EN TELEVISIE
Pippi en Floris
blijven in trek.
Pagina 13
(ADVERTENTIE)
voor al Uw bontwerk
(Van onze redactie
buitenland)
NEW YORK President
Salvador Allende van Chili
heeft gisteren in zijn politieke
rede voor de assemblée van de
Verenigde Naties in New
York internationale concerns
beschudigd van ernstige ag-
gressie tegen zijn land.
De Chileense president ver
klaarde dat met name de In
ternationale Telegraaf- en Te
lefoonmaatschappij (ITT), had
geprobeerd in Chili een bur
geroorlog te verwekken. „Wij
noemen zoiets imperialistisch
optreden", verklaarde hij.
Hij noemde ook de Ameri
kaanse Kennecott-kopermaat-
schappij een agressor, die de
Chileense economie ernstige
schade heeft toegebracht". De
moeilijkheden die Kennecott
veroorzaakte na de nationali
satie van zijn belangen in Chi
li, betekenden het verlies bin
nen twee maanden van vele
miljoenen dollars, aldus de
Chileense president.
Hij hekelde de drieste ver
zoeken van Kennècott aan de
justitie in Frankrijk, Zweden
en Nederland om beslag te
laten leggen op de Chileense
koperuitvoer.
President Allende was zon
dag al in New York aangeko
men. Op het vliegveld was
geen vertegenwoordiger van
het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken.
De president kwam uit
Mexico waar hij drie dagen
heeft doorgebracht. Voor zijn
vertrek uit Guadalajara ver
oordeelden Allende en zijn
Mexicaanse ambtgenoot Luis
Echevarria „zekere internatio
nale ondernemingen die heb
ben getracht het beginsel van
niet-inmenging in de binnen
landse aangelegenheden van
ontwikkelingslanden te schen
den".
Van de VS reist Allende
naar de Sovjet-Unie. Vervol
gens zal hij Cuba bezoeken.
GUATEMALA (RTR)
President, Ramon Ernesto Cruz
van dc Centraalamerikaanse
staat Honduras is gisteren
door een staatsgreep van hei
leger ten val gebrdcht en op
gevolgd door de opperbevel
hebber van het leger, generaal
Oswaldo Lopez Arellano.
In een officieel communique
dat voor de radio werd voor
gelezen, stond dat Lopez, die
van 1963 to 1971 al staats
hoofd van Honduras was,
„minstens vijf jaar" aan de
macht zat blijven.
De staatsgreep tegen de 69-
jairige burgerpresident Cruz is
zonder bloedvergieten verlo
pen. Cruz staat n 'dei- hukar
rest. Zijn gezin is naar de VS
vertrokken.
(Van een onzer
verslaggevers)
BERGEN OP ZOOM De
Zeeuwse gedeputeerde mr. J.
Schlingcmann lieeft gisteren
tijdens de in Bergen op Zoom
gehouden ZLM-vergadering
gezegd, dat de aanleg van ter
reinen voor zeehaven-industrie
hij de monding van het toe
komstige Baalhockkanaal een
compensatie zou moeten zijn
voor liet feit, dat de (vorige)
regering voor wat het Baal-
hoekkanaal betreft, gekozen
heeft voor een binnendijks tra
cé.
Zoals hekend heeft het pro
vinciaal bestuur van Zeeland
zelf voor het binnendijks tracé
gekozen. Het kiezen van het
binnendijks tracé betekent
aldus de gedeputeerde dat
enkele plaatsen zullen moeten
verdwijnen en veel goede
landbouwgrond in Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen verloren
zal gaan.
„De Zeeuwen moeten dus
een offer brengen. Ik ben per
soonlijk van mening, dat Zee
land er recht od heeft, dat
tegenover dit offer de moge
lijkheid moet bestaan om zee
haven-industrie te vestigen
aan de monding van het Baal
hoekkanaal". altlus mr. Schlin-
gemann.
De gedeputeerde is één van
de leden van het college van
GS in Zeeland, die op basis
van het huidige groeimodel
voorstander is van een indus
triële ontwikkeling langs het
Baalhoekkanaal op zo'n schaal,
dat niet alleen het probleem
van de werkgelegenheid voor
de Zeeuwsch-Vlamingen wordt
opgelost, maar dat ook het
aantal inwoners van dit gebied
gaat toenemen.
Dit is overigens ook het
meerderheids-standpunt van
liet college van G. S. „We ken-
ken niet aan een snelle indus
triële ontwikkeling, maar het
moet in Oost-Zeeuwsch-Vlaan-
deren wel mogelijk zijn om
industrie aan te trekken", al
dus mr. Schlingemann. Hij
voegde er aan toe: „Een stil
stand in de bevolkingsgroei
wordt door mij afgewezen.
Het gaat ook hier niet om een
snelle aanwas van bevolking,
maar het treffen van goede
voorzieningen in een streek
kan alleen als daar een be
hoorlijk aantal inwoners aan
wezig is".
Ziin voorkeur voor industri
alisatie bij Baalhoek onder
steunde de gedeputeerde nog
eens met het argument, dat
dan en dit dan in tegenstel
ling tot industrialisatie bij Os-
senisse het groene hart van
Zeeuwsch-Vlaanderen tussen
het Baalhoekkanaal en het ka
naal van Gent naar Terneuzen
behouden blijft.
(Van onze correspondent)
KUITAART Een slippende
verhuiswagen van de firma T
uit Kloosterzande heeft gister
middag een groot deel van de
woning van de familie Kotvis
in Kuitaart in puin gelegd. De
vrachtwagericombinatie dender
de dwars door de gevel het huis
binnen en verpletterde daarin
onder meer een kinderbox
waaruit kort tevoren een baby
was weggehaald.
Het ongeluk gebeurde op een
moment, dat de vrachtwagen
met oplegger, bestuurd door A.
T. uit Kloosterzande en rijdend
in de richting Terhole op rijks
weg 60 een boerenwagen wilde
passeren. Op datzelfde moment
naderde in tegenovergestelde
richting een personenauto. De
vrachtwagenchauffeur remde
krachtig, waardoor de oplegger
begon te „scharen" en over het
fietspad op de woning afstorm
de.
Persoonlijke ongelukken de
den zich niet voor. maar de ra
vage was aanzienlijk. Het gedu
peerde gezin, waarvan op het
ogenblik van het ongeluk al
leen mevrouw Kotvis en haar
baby aanwezig waren, heeft in
Vogelwaarde een tijdelijk on
derkomen aangeboden gekre
gen. Het gezin wordt verhuisd
door dezelfde firma, die de wo
ning in een chaos veranderde.
NAALDWIJK (ANP)
Een 19-jarige los werkman uit
Kwintsheul blijkt naar giste
ren bekend werd, zaterdaga
vond in Naaldwijk te zijn
doodgestoken. Als vermoede
lijke dader is aangehouden de
20-jarige kassenbouwer A.D.
uit De Lier.
Na een telefoontje heeft de
politie het lijk in een portiek
gevonden. De jongen bleek in
het hart te zijn geraakt. In
een café zijn de moeilijkheden
begonnen. Daarna werd de
vechtpartij op straat voortge
zet.
(ADVERTENTIE)
Breda, Ginnekenweg 310
01600-5 35 50
