ERGERNIS „Uiterlijk van iemand niet zo belangrijk in verband met een sieraad" Tussen bieten en boontjes BKS: veel goedkope ideeën kunst cultuur In deze geschenkentijd zitten we te springen om ideeën. Ongetwijfeld bent u origineel. Maar, wel eens gedacht aan 'n „kunstwerk DWARS Veel te duur....? Dat is dikwijls wel het geval. Het is echter niet altijd waar. In West-Brabant woont een groeiend tal kunstenaars. Zij T||MYO maken vaak mooie en originele dingen. We zijn op zoek gegaan naar mooie èn betaalbare dingen. Op een tweetal plaatsen, waar in i/ullll deze streek het meeste werk van Westbrabantse kunstenaars bijeen te vinden is. Daarbij hebben we de prijs van 100,- (en minder) lYp aangehouden èn veelvuldig aangetroffen. Het is maar een idee. Waarschijnlijk hebt u er iets aan. EDELSMID FRITZ SCHREMMER UIT NISPEN: HfSI i I „Ik vind het altijd moei lijk om mijn sieraden aan een juwelier te verkopen. Dat is zo anoniem. Een sie raad hoort bij de vormge ving van je leven; het ac centueert wie je bent" Dat zegt edelsmid Fritz Schrem- mer, die ergens in het pol derlandschap bij Nispen, in een knus huisje, zijn vak op opvallende wijze uitoefent. Het liefst voor mensen, die maar eens zo bij hem komen binnenwaaien, kijken naar hetgeen hij er gemaakt heeft of vragen: welke armband, oorhangers, collier, ring, haarspeld, ceintuur etc. zou je speciaal voor mij kunnen maken? De tijd, dat hij alléén voor „dure" opdrachtgevers, met edelstenen bezette, sieraden maakte wordt wat achterhaald. „Ik krijg langzamerhand een wat progressiever publiek, dat het gedurfde niet uit de weg gaat", vertelt hij. Zijn werk heeft zich ook in die richting ontwikkeld. „Het past niet in het gewone verwachtingspa troon van de mensen. Ze moe ten er even aan wennen. Maar als dat eenmaal gebeurd is, zijn ze enthousiast. Ook zijn prijzen heeft hij op dit pu bliek afgestemd en liggen zo tussen de f 60,- (een ring) en t 200,- (een hanger). Maar dan heb je ook een origineel, in zilver, uitgevoerd werkstuk, waar je u tegen zegt. Als je tegenover de kerk van Nispen de weg inslaat en je houdt dan de asfaltweg links aan, kom je bij een spoorwegovergang. Vóór die overweg linksaf (Hollands diepstraat) en «na een paar honderd meter ziet u links een hekje met daarop de woorden „De drie Leesten". Voor Fritz Schremmer was de tocht van uit Berlijn naar dit punt wat ingewikkelder dan deze voor u zal zijn. In Berlijn kreeg hij zijn opleiding in de Akademie für Werkkunst und Mode, na dat hij na drie-en-half jaar gezellen-tijd in Essen, bij een goudsmid, de eerste knepen van het vak geleerd had. Het dure vak, met juwelen en briljanten in gepolijst goud. Maar het kan bijna niet an ders dan dat je in de pure natuur rond Nispen, wat af stand gaat nemen van een ge politoerde vormgeving en zoekt naar de zeggingskracht van het eenvoudige. Wat ik nu probeer", zegt Fritz Schremmer, "is het ma teriaal plastisch te laten wer ken; drie-dimensionaal. Ik houd daarbij niet van scherpe hoeken, maar wel van organi sche vormen. Ben niet con structivistisch, maar eerder gevoelsmatig bezig. Ja, dat heeft gevolgen voor mijn tech niek. Maar ook voor het vorm gevende. Ik werk graag met zilver; liever dan met alpaca of wit goud. De kleur van zilver is warmer en het mate riaal is plooibaar onder je vin gers. Ik ben daarbij huiverig om het materiaal te verkrach ten. Het gaat om het karakter van het metaal... tja, wat is dat? Een soort sensitivity-trai ning, een dialoog met het ma teriaal. werk, dat ik in het verleden moest doen, ben ik als re actie teruggekeerd naar de plaat. Smelten vind ik iets fantastisch. Ik smeed of giet in een voorgevormd wasmodei mijn sieraden en ga er dan met de vlam op. De opper vlakte van een sieraad krijgt zo een eigen structuur; ieder sieraad weer anders. Een ver rassing. Ja, ik werk daarbij ook met email. Met stenen weinig; die zijn meestal een beetje teveel voor mij. Een soort oppep-toestand om het zogenaamd waardevol te ma ken. Er bestaan zeer mooie stenen, maar dan los van een sieraad. Polijsten doe ik ook niet meer; dat volgt al uit het feit dat ik de oppervlakten met de vlam zachtjes aan- smelt. Wanneer ik een sieraad maak, zie ik niet zozeer een bepaalde persoon als wel een bepaald karkater voor me. Het uiterlijk van iemand is niet zo belangrijk in verband met een sieraad. Het karakter van ie mand moet je aansluiten bij bepaalde oorhangers, ring, hanger etc. Dan doe je bij voorbeeld de ontdekking, dat iemand van wie je, uiterlijk gesproken, zegt: dat is niet iemand voor een sieraad, in eens een geweldig accent krijgt door een karakteristiek sieraad. Een sieraad mag ook groot zijn. Ik maak nogal gro te sieraden. Ook daar moet de Nederlander aan wennen. Bij de meeste Nederlanders moet het sieraad nog klein en fijn (en duur!) zijn. Ik werk inderdaad met gro- Sieraden voor mannen? Ja te vlakken. Na al het friemel- het komt erin. Bijvoorbeeld een armband; draag er zelf vaak een. Ringen natuurlijk. Ik maak nog geen hangers voor mannen. Zover ben ik nog niet. Bovendien zijn de hangers, die momenteel voor mannen gemaakt worden dik wijls nog wat erger modieus. Ik werk voor een publiek in Nederland, Duitsland en Bel gië. Tussen Nederland en Bel gië is een sterk smaakverschil. Voor België moet het groot en barok zijn, terwijl in Neder land met zijn calvinistische erfenis het kleine sieraad voorkeur geniet, maar dat is aan het veranderen. In Duits land vind je beide tendensen; maar dat is ook een veel gro ter land met uiteenlopende volksaarden. Ringen en spelden met flin ke accenten in geplooide vlak ken, armbanden met rullige „aangevreten" oppervlakten, hangers met een eigen op- hangsysteem etc. Het is alle maal te zien en te koop bij hem thuis. Ik vraag de prij zen. Ringen tussen de f 60,- en f 100,-; hangers tussen de f 100,- en f 200,-; armbanden ongever f 180,-; haarspelden tussen de f 100,- en f 200,-; kettingen en ceinturen: hangt af van de grootte en de vorm. Kortom een kleine aanwijzing voor deze zilveren voorwerpen met hun eigen karakteristie ken. Een van de uitvloeisels van zijn soort van werken is het ontstaan van plexiglas-objec ten. Gekleurd plexiglas gebo gen in vormen, waarin je ver groot de patronen en vlakken van zijn smeedwerk terug vind. Decoratieve wandversie ringen, die het vaak goed doen. Ga zelf maar eens kij ken. HENK EGBERS 0 Fritz Schremmer zet de vlam op een juist voltooide armband. Daardoor gaat het oppervlak van dit „gebeeldhouwde" sieraad op een heel andere wijze leven dan wanneer het glad gepolijst zou worden. 9 Hanger; het zilveren plas- tiekje met bescheiden steen is bevestigd aan een zilverdraad, die om de hals deze vorm be waart. 0 Èroche van ongeveer 5 cm, bestaande uit geplooide zilve ren vlakken, die een spel met het licht Spelen. 0 Zilveren armband en zilve ren ring, die krachtige accen ten leggen op hand en pols. 0 Kijkje in galerie „De Drie Leesten" te Nispen, waar Westbra bantse kunstenaars kind aan huis zijn. „Tussen bieten en boontjes ontmoet het werk van West brabantse kunstenaars en pu bliek elkaar onder de groene zon van Nispen". Zo kondigen Boontje en Fritz Schremmer een tentoonstelling aan in hun huis. Opzet van deze expositie is de bezoekers in deze ge schenkentijd niet diep in hun beurs te laten tasten bij de aankoop van origineel werk van kunstenaars uit deze streek. Negen kunstenaars werken eraan mee en stelden werk ter beschikking, waar van de prijs de f 100,- niet te boven gaat. De Schremmers blijven daarbij him opzet trouw: hun huis openstellen voor een confrontatie met werk van Westa-brabantse kunstenaars. Ze zijn daar nu al een jaar mee bezig. En met succes, want steeds meer men sen weten de weg naar hun „galerie" De drie Leesten te vinden (voor route-beschrij ving: zie het verhaal hierbo ven met de edelsmid Fritz Schremmer). Het is wonderlijk te zien hoe in een vrij kleine ruimte zoveel aardige dingen bijeen zijn te vinden. Daar zijn bij voorbeeld de mooie zeefdruk ken, die Jan Wessendorp uit Bergen op Zoom, samen met Harry Schalken uit Roosendaal maakte. Dingen, waarvan ik me kan voorstellen, dat velen er „gek" van zullen worden. Te koop voor de belachelijke prijzen van f 27,50 en f 45,-. Trouwens, die folkloristische gekke aardewerk figuurtjes van Marga Göbel uit Roosen daal waar we al eens uit voeriger over schreven zijn er ook te vinden- Van de bij haar horende Henk Göbel krachtige kleine bronsjes van een geheel andere allure; din gen om te koesteren. Erg in trek blijken de colla ges van Gerard Konings uit Sprundel- Ze vliegen weg deze glinsterende organische toe standen. Eerlijk aardewerk is er van Dick Hageman uit Os- sendrecht. Hij zegt: „Ik ben geen kunstenaar maar een pot tenbakker. Maar zijn potten, kannetjes e.d. zijn vaak van een primitieve oprechtheid, die aanspreekt. Er hangen overigens van zijn hand ook aardewerk hangers, die je voor f 9,- al kunt meene men. Van Gerrit Hermens en Rien Timmer uit Roosendaal zijn er respectievelijk grafi sche prenten en tekenwerk, waar hele aardige tussen zit ten voor even schappelijke prijsjes. De gastvrouw, Boontje Schremmer, verzorgde een col lectie brei- en haakwerk (trui en, jasjes, hesjes), waar veel mensen gek op blijken te zijn En dat kun je je voorstellen. H.E. De plaats waar je het mees te werk van Brabantse kun stenaars bijeen vindt, is het gebouw van de Brabantse Kunst Stichting tegenover het station in Tilburg, kunt daar zo binnenlopen om een kijkje te nemen en directeur Goor- huis of mejuffrouw Van Pop- pel, de secretaresse, zullen u graag adviseren en wegwijs maken tussen de vele moge lijkheden. Ook daar geen on betaalbare kunstwerken. Na tuurlijk bemiddelt de stichting ook bij grote opdrachten, maar met een bedrag van rond de f 100,- (en vaak voor minder) liggen daar talrijke mooie din gen te koop. Behalve de vaste tentoon stellingen treft u er mappen aan met originele grafiek, gou aches en tekeningen aan. Er is 'n zelf te bedienen dia-projec tie, waarmee te zien is hoe Bra bantse kunstenaars werken; hun adressen zijn aanwezig, zodat u zelf nader contact met hen kunt zoeken. Wat rondneuzend tref je er bijvoorbeeld aan: etsen van Peter Oosterbos uit Nispen (rond de f 100,-), zeefdruk ken van Thijs Overmans uit Woudrichem, waarop een weerslag van zijn typische schilderijen is te vinden in kleur voor f 85,-; geweldige „dingen" van Ru van Rossum uit Tilburg voor f 250,- (een „naam" moet tenslotte betaald worden), maar van de Tilbur- ger Jan Spit vind je open vormen, violence en green mo tivaties al voor f 50,-; van Gerrit de Morée uit Breda b.v. een Don Quichotte voor f 100,- en de markante lino's van de Bredase Akke Sins liggen •rond de f 125,-; van Joachim Heydenrijk krijgt u al werk „cadeau" voor f 25,- en f 35,-. Dat is maar een greep, want verder kom je er de namen (inclusief werk) tegen van b.v. Roel Elzinga uit Teterin- gen; D. Fluitsma, Breda; Henk en Marga Göbel, Roosendaal; Henk Groenhuis, Zundert; Ka- rel Jan Stekelenburg, Zundert; Lensvelt, Kruiningen; Heinz Reynders, Nieuw-Vossemeer; Wil Vaes, Breda; Jan Wessen dorp, Bergen op Zoom etc. De BKS is dus een lustoord voor mensen, die een origineel (2x) geschenk aan zichzelf of ie mand anders willen geven. ";s. H. C. 0 Grafiek van Heinz Reijnders. 0 Keramiek van Karei Jan Stekelenburg. „Dat in gezelligheid genes telde christendom, dat niet eens meer in staat is zich nog te ergeren. De enige macht, die het wellicht nog in bewe ging kan krijgen, is provoca tie. En ze zeggen dat dat niet meer nodig is: „We zijn im mers allen christenen", in dit christelijk land, waar je zelfs dominee kan worden zonder je ooit één keer de pijnlijke vraag te hebben gesteld, of je wel christen bent. Het is één enorme geografische zinsbe goocheling. Hier resteert maar een mogelijkheid: heel het terrein moet onder de bezem, ook die 1800 jaar, zodat het christendom ons weer voor kan komen alsof het vandaag op de wereld komt. Wc heb ben gelijktijdigheid met Christus nodig: dat geeft ten minste de kans, dat wij ons, dwars door de ergernis heen, het christelijke geloof weer kunnen toeëigenen". Hoe eigentijds het sommigen misschien ook in de oren mag klinken, deze woorden zijn al meet- dan honderd jaar gele den neergeschreven. Sören Kierkegaard, de Deense reli gieus filosoof, die in de 42 jaar dat hij geleefd heeft (1813-1855) een bijzonder groot stempel heeft gedrukt op het existentialisme en de dia lectische theologie, welke bei de tot in onze tijd een belang rijke plaats in het denken in Europa hebben ingenomen- Kierkegaard heeft ontzettend veel geschreven, waaronder alleen al zo'n honderd disser taties. Toch is er opnieuw een boek over hem verschenen, en nog wel over de Onbekend» Kierkegaard. Drs. Scholten, pater karme liet, gaat in dit boek voorna melijk het gebedsleven van deze grote Deen na. Het blijkt inderdaad een heel boek waard. De schrijver heeft die gebeden „verpakt" in een bio grafie van Kierkegaard, op zo'n manier dat enerzijds de religieuze ontwikkeling van de denker in diens leven is ge plaatst, maar anderzijds dat leven zelf in al zijn tragiek alleen maar scherper naar vo ren komt. De persoonlijke tra giek van Kierkegaards leven zo persoonlijk dat hij er zelf nooit met zoveel woorden over heeft geschreven of ge sproken is een geslachts ziekte geweest, die nagenoeg het hele gezin waarin hij was opgegroeid, vroegtijdig uitroei de. Zijn vader biechtte zoon Sören de ziekte (in die tijd ongeneeslijk) op, op 'n moment dat deze op het punt stond zich te verloven en te trouwen met de enige vrouw van wie hij werkelijk veel heeft ge houden. De jonge Kierkegaard heeft tenslotte de verloving verbroken om zijn geliefde te sparen en gooide zich als een monnik op, wat hij noemde „het religieus-absolute, maar dan van een ander soort dan die „melange" van de predi kanten". Dat was in 1841. Hij had toen nog 14 jaar te le ven. Hij heeft zich op het reli gieuze leven en denken ge worpen met een consequentie en een logica, die hem tenslot te zelf deden opmerken dat hij nu wel dacht de hele christelijke spiritualiteit op nieuw en van de grond af te hebben doordacht. Zijn gebe den, die hij vooral in zijn eindeloos lang geworden dag boek neerschreef, en die drs. Scholtens goed gedoseerd in het levensverhaal heeft ge plaatst, bewijzen dat hij dat alles niet alleen doordacht maar even diep doorleefd heeft. Niet zo vreemd voor de grondlegger van het existenti alistische denken, dat niet de „begripsfilosofie" van Hegel, maar een „levens- of bestaans- filosofie" wilde. Het heeft weinig zin op de ze plaats te gaan grasduinen in de religieuze wereld van Kierkegaard, dat zou slechts een zeer onvolledig en daar door vertekend beeld opleve ren. Al lezende zal men echter ervaren hoe dicht een mens meer dan honderd jaar gele den bij ons en onze tijd kon staan- Hoe duidelijk Kierkegaard toen al gezien heeft waar het met de christelijke kerken op uit zou draaien, moge tot slot opnieuw een citaat aantonen dat hij schreef na het woelige revolutiejaar 1848: „De strijd om het christendom is straks geen strijd meer over de leer aspecten Maar vooral door de sociale en communisti sche onrust wordt het een strijd om het naakte bestaan. Het probleem wordt of wij de naaste beminnen. AJle aan dacht zal worden gericht op het leven van Christus en het christendom zal wezenlijk Worden bepaald door de vraag naar de conformiteit met Zijn leven. De wereld heeft allang het masker afgetrokken van alle zinsbedrog en ontvluch tingspogingen, waarmee men zich veilig had gesteld door het christendom een zaak van orthodoxie te doen zijn. Thans roept de revolutie in de we reld: „We willen nu eindelijk jullie daden wel eens zien"- JAN LANDMAN Dra. W. Sclioltens: De onbe kende Kierkegaard, (uitg. Ten Have n-v. f 11,50).

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1972 | | pagina 23