RUSSEN VRAGEN AMNESTIE
Groenevelt
krijgt steun
Verandering in
emigratiewetten
Russische Joden
PROGRESSIEVE DRIE
PRESENTEREN DEEL
ALTERNATIEF KABINET
Kikkert (CHU) weer
naar vakbeweging
GESTRANDE CHINEES
TREKPLEISTER
Kerk heeft taak bij „bevrijding" werknemers
Enka-Glanzstoff
werft 150
buitenlanders
BEEN AANGEZET
CHlI-KRITIïK OP
WD-CAMPAGNE
Blijetijds
Gereedschap
binnenland
buitenland
INDUSTRIEBOND NW
Mr. Langemeijer ombudsman
Incompleet
Adviseurs
„Tweede elftal"
DISCUSSIE OP „MARKTDAG VAN DE ARBEID" IN WAALWIJK
Den Uyl wil meer
bevoegdheden
ondernemings
raden
NW W.-Brabant
roept op tot pro
gressief stemmen
Partijraad KVP
2 december bijeen
Maandag 20 november 1972
5
MOSKOU (AP) Meer dan 50 vooraanstaande leden van de Russische
beweging voor de burgerrechten onder wie de cellist Mutislav Rostropo-
yi1u vu natuurkundlse Andrej Sacharov en de historicus Roy Medvedjev
hebben een beroep gedaan op de autoriteiten om alle politieke gevangenen
amnestie te verlenen en de doodstraf af te schaffen.
Zij deden hun oproep in twee brieven die op 13 september werden over
handigd aan de Operste Sovjet, het Russische parlement. Afschriften van de
twee brieven kwamen pas zaterdag j.l. in handen van westerse correspon
denten m de Russische hoofdstad.
„De vrijheid van geloofsovertuiging, van het woord en van de verdediging
van eigen inzichten is het onvervreemdbare recht van een ieder", zo werd in
de oproep tot verlening van amnestie voor de politieke gevangenen gezegd.
Ir\ de tweede brief werd gevraagd de doodstraf af te schaffen omdat deze
in strijd is met de heersende morele overtuigingen en niet langer gerecht
vaardigd wordt door algemene maatschappelijke overwegingen
De bekendmaking van de oproepen is kennelijk bedoeld om samen te val
len met de 50ste verjaardag van de vijftien Sovjetrepublieken, die volgende
maand officieel gevierd zal worden. Sommige waarnemers in de Russische
hoofdstad wezen er op dat bij dergelijke feestelijke gebeurtenissen de auto
riteiten dikwijls eerder bereid zijn tot maatregelen als het verlenen van am
nestie aan politieke gevangenen.
j rï? yeerste kriëf werd opgeroepen tot vrijlating van „al diegenen die ver
oordeeld zijn om redenen die direct of indirect verband houden met hun op
vattingen In het bijzonder werden genoemd de mensen die veroordeeld zijn
van de artikelen in de Russische strafwet die betrekking hebben op
„Anti-Sovjet -activiteit en „belastering van de Sovjetstaat"
Ook werd in deze brief opgeroepen tot vrijlating van diegenen die veroor
deeld zijn in verband met hun geloofsovertuiging en wegens pogingen uit de
merkt16 v^uc^ten, hetgeen in Rusland als hoogverraad wordt aange-
Met de laatste catgeorie werden waarschijnlijk ook de joden bedoeld die
veroordeeld zijn in verband met een poging om in juni 1970 een vliegtuig op
de luchthaven van Leningrad te kapen.
DEN HAAG De kandidaten voor het progressief kabinet van P.v.d.A., D'66 en P.P.R.: met zittende van links naar
rechts: mej. Goudsmit, Gruyters, mevr. Rood-De BoerDen Uyl, Van Mierlo, mevr. Vorrink, v. d. Stoel. Staande v.l.
n.r. de heren De Goede, Röling, Duysenberg, Schafer, Pronk, Van DamOele en Van Huiten. De leden van dit kabinet
presenteerden zich zaterdagmiddag in de handelingenkamer van de Tweede Kamer.
NOORD WIJK (ANP) De bondsraad van de
Industriebond NVV heeft, op grond van nota's van
een commissie van deskundigen van het NVV, het
bondsbestuur van deze Industriebond gemachtigd
volgens de in die nota's aangegeven beleidspunten
mee te werken aan de uitvoering van het in 1973 te
voeren en te verwezenlijken arbeidsvoorwaarden
beleid.
(ADVERTENTIE)
Dit heeft de voorzitter van
genoemde bond, de heer A.
Groenevelt, zaterdagmiddag
meegedeeld op een persconfe
rentie in het Palace-hotel in
Noordwijk aan Zee.
Over het verloop van de
bondsvergadering zei de heer
(Van een onzer
verslaggevers)
ARNHEM Enka-Glanzstof
probeert vergunning te krijgen
om 150 buitenlandse werkne
mers te kunnen werven voor
haar bedrijven in Arnhem en
Ede. Deze vestigingen hebben
op korte termijn 180 nieuwe
arbeidskrachten nodig.
Volgens drs. H. L. Meerburg,
lid van de Raad van Beheer.
AKZO, betekent dit niet dat er
een eind gekomen zou zijn aan
de inkrimping bjj Enka.
Ook de metaalindustrie in
Rijnmond zoekt weer werk
krachten in het buitenland.
Nochtans staan er bij de ar
beidsbureaus in dit gebied bij
na 2000 werkloze Nederlandse
metaalarbeiders ingeschreven.
MOSKOU (AP)
Russische chirurgen zijn
erin geslaagd om het
rechteronderbeen van de
16-jarige Joeri Erochin,
dat tijdens een verkeers
ongeluk bijna geheel was
afgesneden, weer aan te
zetten.
Erochin werd na een
ongeluk met zijn motor
fiets, waarbij zijn been
even onder de knie bijna
geheel toas afgesneden,
naar het ziekenhuis van
Jaroslavl ten noorden van
Moskou gebracht. De ze
nuwen en de bloedvaten
waren geheel doorgesne
den.
Een team van artsen
onder leiding van de 34-
jarige Joeri Novïkov
slaagde er in een vijf uur
durende operatie in het
onderbeen weer aan te
zetten en de zenuwen en
bloedvaten weer aan elk
aar te passen.
(ADVERTENTIE)
Vraag de DHZ-brochure aan bij
Nooitgedagt, Postbus 1, IJlst.
Groenevelt dat er is gediscus
sieerd aan de hand van stukken
die de bondsraad van deze in
dustriebond als eerste en ver
moedelijk tot nu toe ook als
enige ter kennis zijn gebracht
en ter beoordeling zijn voorge
legd. Die beoordeling was van
beleidsbepalende aard ter voor
bereiding van de speciale ver-
bondsraadsvergadering van het
NW die vandaag wordt gehou
den.
Die speciale verbondsraads-
vergadering van het NVV
wordt, zoals is gemeld, gehou
den om aan de hand van een
inventarisatie van verlangens,
voorkomende in het actiepro
gramma van de drie vakcen
trales en in de nota arbeids
voorwaardenbeleid 1973, na te
gaan welke daarvan bovenaan
moeten staan van een prioritei
tenlijst die bij het beleid zal
worden gehanteerd met aange
geven streefdata voor het ver
werkelijken.
Deze speciale verbondsraads-
vergadering is een gevolg van
de moeilijkheden in de ver
bondsraad van het NVV tussen
de voorzitter van de industrie
bond van deze vakcentrale en
de voorzitter van het NW, ten
gevolge waarvan drs. Ter Hei
de het voorzitterschap van deze
vakcentrale met onmiddellijke
ingang neerlegde en de overige
leden van het verbondsbestuur
hun functies ter beschikking
stelden.
De heer Groenevelt zei geen
vrjjheid te kunnen vinden de
nota's van de commissie van
deskundigen openbaar te ma
ken.
MOSKOU (AP) De
Russische regering heeft een
wfjziging aangebracht in de
emigratiewetten, die van
grote invloed zou kunnen
zijn op de uitreis van Rus
sische joden naar Israël. De
nieuwe wetsbepalingen zul
len op 1 december bekend
gemaakt worden.
In hoeverre de geldende emi
gratiewetten veranderd zullen
worden, is nog niet bekend,
maar enkele Moskouse joden
hebben gisteren verklaard, dat
hun verteld is dat de beleids
veranderingen direct van be
trekking is op hun streven het
land te verlaten.
Dat er een wijziging in het
emigratiebeleid komt, werd za
terdag bekend toen een dien
aangaande bekendmaking
werd aangeplakt in het Mos
kouse hoofdkantoor van de
Ovir, het Russische departe
ment voor de verlening van
visa.
In de korte bekendmaking
werd slechts gezegd dat met
ingang van december de emi
gratie-procedures zullen wor
den veranderd.
Functionarissen van de Ovir
wilden aan joden die naar de
wijziging/kwamen informeren,
niet zeggen wat de wetsver
andering inhoudt. Wel werd
duidelijk gemaakt dat de nieu
we bepalingen in rechtstreeks
verband staan met de joodse
emigratie.
(Van onze parlementaire
redacteur)
DEN HAAG -0 november
Net als verleden jaar voor de
Kamerverkiezingen hebben de
„linkse drie" (P.v.d.A., D '66 en
PPR) een schaduwkabinet sa
mengesteld, dat werkelijk zal
optreden als de verkiezingen
Joop den Uyl in het Catshuis
brengen. Ditmaal is het linkse
kabinet overigens niet compleet
Het bevat alleen kandidaat-be
windslieden voor de belangrijk
ste ministeries.
Opvallend is dat geen kandi
daat wordt genoemd voor het
ministerie van Defensie. Even
eens valt het op dat in het
„deelkabinet", zoals Den Uyl
het zaterdag noemde, slechts
één kandidaat van de PPR is
opgenomen: het Eerste-Kamer-
lid dr. M. van Huiten.
De huidige procureur-gene
raal bij de Hoge Raad mr. G. E
Langemeijer wiens pensione
ring voor de deur staat zal Ne
derlands eerste nationale om
budsman worden als er na de
verkiezingen inderdaad een
progressieve regering komt.
VARA's ombudsman Marcel
van Dam wordt voor die funktie
niet onafhankelijk genoeg ge
acht. Marcel krijgt overigens
net als verleden jaar wel een
plaatsje in het kabinet, in de
sfeer van CRM.
Bij de presentatie van zijn
ploeg zaterdag heeft adspirant-
premier Den Uyl erop gewezen
dat het kabinet na de verkiezin
gen nog moet worden gecomple
teerd. Hij achtte het niet on
mogelijk dat dan ook enkele be
windslieden die geen lid zijn
van één van de drie linkse par
tijen toetreden. Den Uyl zin
speelde daarbij, naar waarne
mers geloven, op progressieve
krachten uit de confessionele
hoek.
De lijst van kandidaat-be
windslieden bevat 15 namen.
Hun functies worden overigens
niet precies aangeduid. Drs.
Den Uyl is uiteraard kandidaat
premier, zijn D '66-collega mr.
Hans van Mierlo zou vice-
premier moeten worden en mej.
mr. Anneke Goudsmit (even
eens D '66) zou Binnenlandse
Zaken krijgen.
In de financieel-economisch-
sociale driehoek kandideren
prof. dr. W. F. Duijsenberg en
mevrouw mr. Irene Vorrink
(beiden P.v.d.A.). Het Tweede-
Kamerlid A. de Goede (D '66)
wordt in deze sector eveneens
genoemd. Bij Duijsenberg en De
Goede moet aan Financiën wor
den gedacht, aldus Den Uyl, bij
mevrouw Vorrink aan Sociale
Zaken. Buitenlandse Zaken is
een P.v.d.A.-aangelegenheid.
Genoemd worden het Twee
de-Kamerlid mr. M. van der
Stoel en prof. dr. B. Röling
(Buitenlands Beleid) en het
Tweede-Kamerlid drs. J. Pronk
(Ontwikkelingssamenwerking).
In de sectoren Welzijn, Milieu
en Ruimtelijke Ordening bevat
het lijstje de volgende namen:
mevrouw prof. mr. M. Rood-de
Boer en drs. Marcel van Dam
(beiden P.v.d.A.) voor CRM.
drs. Hans Gruijters (D '66) voor
Verkeer en Waterstaat dr. ir. A.
Oele (P.v.d.A.) voor Milieu, Jan
Schaefer (P.v.d.A.) voor Stads
vernieuwing en dr. M. van Hui
ten (PPR) voor Verkeer en Wa
terstaat danwel Ruimtelijke Or
dening.
Het schaduwkabinet heeft 3
adviseurs voor bijzondere op
drachten aangetrokken: de al
eerder genoemde procureur-ge
neraal, dr. Sicco Mansholt (In
ternationale Aspecten van het
Milieuvraagstuk) en professor
dr. J. Tinbergen, die een natio
naal centrum voor toekomston-
derzoek op poten moet zetten.
De lijsttrekkers van KVP,
ARP en CHU mr. J. Andries-
sen, mr. Biesheuvel en drs. Ti-
lanus hebben in hun reactie op
het verkiezingskabinet van de
progressieve drie gezegd dat
„de linkse drie de polarisatie op
de spits drijven door met een
schaduwkabinet te komen. De
linkse drie plaatsen zich hier
mee volledig in het isolement.
Een stem op hen is een stem te
gen de redelijkheid", aldus de
confessionele lijsttrekkers.
Over het verkiezingskabinet
zelf zeggen ze: „in de eerste
plaats zijn de tegenstellingen
van de congressen daarin terug
te vinden. Hun team is dus in
tern gespleten. In de tweede
plaats is de ploeg typisch een
tweede elftal".
WAALWIJK Er is veel
onmacht en onvrijheid onder
de werknemers in de bedrij
ven. En de kerk heeft in
deze tjjd een grote taak bij
het opheffen van die onvrij
heid en onmacht. Hierover
waren de deelnemers aan de
paneldiscussie zaterdagmid
dag in Waalwijk op een
„Marktdag van de Arbeid"
het wel eens. Deze marktdag
werd gehouden bij gelegen
heid van het tienjarig be
staan van het centrum voor
Bedrijfsapostolaat Waalwijk
e.o.
Bij diezelfde gelegenheid
presenteerden ook het Katho
liek Bedrijfsapostolaat Neder
land en het protestants Cen
traal Interkerkelijk (8 kerken)
Bureau voor het Bedrijfsleven
(bedrijfspredikanten) hun on
langs opgerichte samenwer
kingsverband, de DISK (Dienst
in de Industriëële Samenleving
vanwege de Kerken).
Was men het dan eens over
het feit dat de christelijke ker
ken een taak hadden bij de
„bevrijding" van de werkne
mers, over de hamvraag: welke
taak precies, liepen de menin
gen nogal uiteen. PvdA-lijst-
trekker J. den Uyl, die enkele
uren later zijn „schaduwkabi
net" zou presenteren, ging uit
van „de verschrikkelijk onge
lijke strijd" b.v. in dé onder
nemingsraden tussen mensen
met alleen lager onderwijs en
academici, en van „rijkdom die
zeer ongelijk verdeeld is".
Den Uyl, „Maar je kunt daar
uit komen, uit die onmacht en
onvrijheid, en daarvoor is het
samenspel van allerlei groepen,
actiegroepen, vakbonden en de
kerken nodig".
Bisschop H. Ernst van Breda
stelde dat evenals in vele an
dere verbanden, ook in de kerk
een grote onvrijheid en on
macht wordt ervaren. En dat
komt des te harder aan naar
mate je meer bij die kerk be
trokken bent. „Er zijn echter
ook bevrijdende krachten aan
het werk, zowel in de kerk als
in de samenleving. Daar zie ik
Ernst.
Inzake de onvrijheid en on
macht van de arbeider, schetste
de bisschop de opdracht van
het bedrijfsapostolaat.
„Dit apostolaat moet op de
eerste plaats bijdragen tot de
voortgang", aldus bisschop
bewustwording waaruit meer
vrijheid tot stand kan komen.
Op de tweede plaats zal het
bedrijfsapostolaat moeten hel
pen het contact tussen kerk en
arbeiders, dat tot schade
van beide verbroken is, te
herstellen".
Bisschop Ernst zei daarnaast
nog een verwachting te hebben
van het bedrijfsapostolaat, nl.
dat het ertoe bijdraagt dat er
in de kerk een geloof komt
dat meer sociaal bewust is,
alsmede dat het de kennis over
industrie en samenleving bin
nen de kerk vergroot. Aan
beide heeft het in de kerk te
veel ontbroken, aldus bisschop
Ernst.
Gevraagd wat de kerk denkt
van acties als stakingen en be
zettingen van bedrijven, stelde
de bisschop de Enka-bezetting
als voorbeeld, „en wat de ver
tegenwoordiger van de kerk
daar (de bisschop bedoelde
aalmoezenier J. Huysmans)
heeft gedaanten eerste de
mensen daar bijstaan waar zich
(geestelijke) nood voordeed,
ten tweede vooral het vreedza
me karakter van de bezetting
ondersteunen en stimuleren".
Verder meende de bisschop dat
deze zaken door de kerk van
geval tot geval bekeken moeten
worden.
Dr. P. van Gorkum, vak-
bonds-bestuurder, stelde dat hij
bij al zijn onderzoek nog geen
spoortje van echte democratise
ring in Nederlandse bedrijven
heeft kunnen ontdekken. „Zeer
veel zaken in het bedrijf blijven
geheim en er is geen vrijheid
van meningsuiting". De werk
nemers accepteren dit uit angst
voor ontslag of represailles,
want ze zijn daarin kwetsbaar
(gezin e.d.). De oplossing vol
gens dr. Van Gorkummeer
openheid, de fabriekspoorten
moeten open. Dan kan demo
cratie groeien. Behalve dat de
mensen er zelf, in vakbonden,
voor moeten vechten, moet dit
in het parlement gebeuren. Met
partijen die de democratisering
hoog in hun vaandel hebben
staan en dat ook willen waar
maken. Dit moet je ook als
kerk duidelijk durven zeggen,
vond dr. Van Gorkum.
Prof. dr. H. van Zuthem
(vertegenwoordiger van de we
tenschap in het panel) vindt
dat de tegenstelling werkge
vers-werknemers in de rijke
landen in feite achterhaald is,
al is die voor een deel natuur
lijk nog wel actueel. Hebben de
arbeiders dit systeem, waarin
ze zich onvrij en onmachtig
voelen, voor een belangrijk
deel niet zelf gewild Ze zijn
er zelf rijker van geworden.
De kerken moeten, zo stelde
hij, de moed hebben te zeggen
dat de werknemers zelf met
hun rijkdom medeverantwoor
delijk zijn geworden voor de
veel belangrijkere tegenstelling
van vandaag die tussen arm
en rijk in de wereld.
Prof. Van Zuthem meende
dat een duidelijke stellingname
van de kerk niet te verwachten
is, omdat de kerk zelf een
weerspiegeling is van de maat
schappij. Ze omvat werkgevers
en werknemers en is, aldus
prof. Van Zuthem, traumatisch
bang voor scheuring. Maar de
kerk kan wel crisisverschijn
selen aan de orde stellen door
middel van actiegroepen en
commissies, die de kerk zou
moeten instellen en steunen
met geld en mensen.
Zo kan de kerk de mensen
duidelijk maken waar het om
gaat, aldus prof. Van Zuthem.
HILVERSUM (ANP) Het
aftredende CHU-Tweede-Ka
merlid, de heer H. Kikkert,
heeft in AVRO's Radiojour
naal van gistermiddag ver
klaard zich medio januari we
derom te gaan bezighouden
met het werk in de vakbewe
ging. Hij merkte op, dat hij
zal terugkeren, waar hij van
daan is gekomen.
De heer Kikkert is na 26
jaar kamerlidmaatschap door
de CHU van de kandidaten
lijst afgevoerd. In de CHU-
fractie was hij defensiespecia
list. Hij vergeleek zijn aftre
den met de werking van een
drietrapsraket.
„Met de eerste trap neem ik
afstand, de tweede geeft mij
een kans op bezinning en met
WAALWIJK (ANP) De
PvdA-lijsttrekker drs. J. dan
Uyl is van mening dat de be
voegdheden van de onderne
mingsraden drastisch moeten
worden uitgebreid. Aan de on
dernemingsraden moet het ve
torecht op benoemingen wor
den toegekend en de raden
moeten meer kunnen beslis
sen dan slechts adviseren.
Hij zei dit op een discussie
bijeenkomst in Waalwijk, ge
houden ter gelegenheid van
het tien-jarig bestaan van het
bedrijfsapostolaat in deze Bra
bantse gemeente, waarover el.
ders op deze pagina meer. „De
factor arbeid moet het kapi
taal organiseren in plaats van
andersom", zo zei Den Uyl.
(Van onze correspondent)
BERGEN OP ZOOM De
afdelingen Bergen op Zoom
en Roosendaal van het Neder
lands Verbond voor Vakver
enigingen hebben hun leden
opgeroepen bij de komende
verkiezingen voor de Tweede
Kamer hun stem uit te bren
gen op een progressieve par
tij.
Voorts stelden beide afde
lingen zich unaniem achter
het beleid van de Industrie
bond NW.
de derde trap zal ik een doel
gerichte landing maken".
Waar die landing zal plaats
vinden wilde de heer Kikkert
nog niet zeggen, „maar in het
eerste deel van mijn memoi
res, dat bijna voltooid is, zal
dit duidelijk worden". De heer
Kikkert hoopt dat zijn werk
in 1975 zal verschijnen.
DEN HAAG (ANP) Op
voorstel van het dagelijks be
stuur van de KVP heeft het
partijbestuur besloten de par.
tijraad op 2 december bijeen
te roepen, teneinde de politie
ke situatie te bespreken die
zal zijn ontstaan na de ver
kiezingen van 29 november.
Men wil daarmee een bij
drage leveren aan de menings
vorming en de besluitvorming
van de fractie over de te vol
gen weg om tot een optimale
realisering van het verkie
zingsprogramma te komen
ROTTERDAM (ANP) Het
Tweede-Kamerlid Jac. Huij-
sen (CHU) heeft in Rotterdam
kritiek geleverd op de ver
kiezingscampagne van de
WD. „De oppervlakkigheid
van de hele WD-campagne
geeft aan, dat de liberalen de
kiezer niet rationeel willen
overtuigen, maar willen van
gen door hem te raken in zijn
conservatieve sentimenten",
zo zei het kamerlid op een
verkiezingsbijeenkomst van
de Christelijke-Historisohe
Jongerenorganisatie.
Het verkiezingsprogram van
de VVD is volgens Jac. Huij-
sen „de neerslag van een po
litiek borrelpraatje".
Andere opmerkingen van het
Tweede-Kamerlid: De linkse
drie en de christen-democra
ten hebben programmatisch
veel raakvlakken. Daarom is
de afwijzende houding van de
P.v.d.A. tegenover regerings
samenwerking onvergeeflijk.
De linkervleugel van de
P.v.d.A. heeft Wiegel gehol
pen, Den Uyl uit het Catshuis
te houden.
De CHJO voert een voor
keurscampagne voor Huijsen,
die nummer acht staat op de
kandidatenlijst van de CHU.
BAKKUM Het gestrande Chinese vrachtschip op het strand
bij Bakkum vormde zondagmiddag een welkome trekpleister
voor vele strandwandelaars. Ook het weer werkte mee, zodat
velen niet alleen een ir'sse vc s Ier den haten, maar ook eens een
flink schip van een anders dan gewone gezichtshoek konden
bekijken.
