GLOOIING
OSSENISSE
ZEEWERING ONDER
WEGGESPOELD
Ballonhallen
voor storm
geen partij
„Radio-actieve
rampen
onmogelijk
bij kerncentrale"
MIDDEMIRGS KAMERKOOR BEWIJST GROTE KWALITEITEN
Fluorverontreiniging neemt toe
Blijetijds
Speelgoed
Pastorale
Raad van
bisdom
Breda bijeen
stad
Regenachtig
VERKEER
MACHINEHAL
Regelstaven
Meldingsplicht
debetfólbare
aftershave
after
shave
AFGEDANKT
HUISRAAD
BEGON TE
SMEULEN
M Wovember 1972
De ballonhal in Terneuzen
werd, totaal weggerukt.
(Vervolg van pagina 1)
(Van onze verslaggevers)
TERNEUZEN „Om kwart over drie heb ik nog
een rondgang over het terrein gemaakt en toen was
alles nog in orde. Toen ik goed en wel in bed lag
hoorde ik eerst het dak "van mijn huis een eindje om
hoog gaan en weer terugploffen. Alles leek in orde
tot ik naar buiten keek en een paar wielen zag op de
plaats waar even tevoren het dak van een caravan
zat."
Dit vertelde gistermiddag' tegen een andere caravan ge-j
de eigenaar van de Eldora-' was de helej
do-camping te Nieuwvlietj gehemd. „Wedzaten hie?net in-
terwijl hij hard bezig was de
restanten van drie caravans
tegen de nog steeds voort-j
loeiende wind te bescher-j
men.
De Eldoradocamping was:
een van de plekjes in liet!
Zeeuwse land waar de storm'
danig heeft huisgehouden.!
Door de wind was hier een
caravan eenvoudig opgetild en
de verkeerde hoek. De storm;
stond pal op liet' terrein", al-:
dus de camping-exploitant.
Vooruitzichten voor woensdag
en donderdag, opgesteld door
het KNMI op maandag om 18
uur.
Af en toe regen en ongeveer
normale temperaturen.
Weersvooruitzichten in cijfers
gemiddeld over Nederland.
Voor woensdag: aantal uren
zon: 0 tot 4; min. temp: om
streeks normaal; max. temp:
van ongeveer normaal tot 3
graden onder normaal; kans
op een droge periode van min
stens 12 uur: 70 procent; kans
op een geheel droog etmaal;
40 procent.
Voor donderdag: aantal uren
zon: 0 tot 4; min. temp: van
ongeveer normaal tot 4 graden
onder normaal; max. temp:
omstreeks normaal; kans op
een droge periode van min
stens 12 uur: 80 procent; kans
op een geheel drong etmaal:
50 procent,
hoogwater
Morgen,
woensdag 15 november
Bergen op Zoom 9.40 en 22.23
Op de overige kampeerter
reinen langs de Zeeuwse kust
viel het met de stormschade
nogal mee. In Oostburg werd
echter door de wind een in
aanbouw zijnde prefab-bunga
low als een kaartenhuis in el
kaar geblazen. In Breskens
.woei op het terrein van de!
firma Koest een twintig meter
lange muur om, nabij het j
woonwagenkamp vloog het
dak van een schuur en kwam
terecht op enkele caravans,1
die hierdoor schade opliepen.-
Ook in de Oostburgse Tragcl-
wijk zakten enkele muren van
in aanbouw zijnde woningen'
in elkaar en het kantoor van;
liet waterschap „Het Vrije van
Sluis" kreeg een fors gat in
het dak.
Hansweert
Terneuzen
Vüssingen
Wemeldinge
9.00 en 21.48
8.32 en 21.20
8.07 en 20.51
9.30 en 22.13
waterstanden
Konstanz 270 pl. 1, Rhein-
feldee 193 pl. 11, Straatsburg
182 pl. 2, Plittersdorf 306 pl-
3. Maxau' 360 pl. 19, Plochin-
gen 121 onv., Mannheim 165
pl. 20, Steinbach 135 pl. 8,
Mainz 181 pl. 7, Bingen 77 pl.
10, Kaub 97 pl. 10, Trier 239
pl. 6, Koblenz 114 pl. 22, Keu
len 41 pl- 8, Ruhrort 211 pl. 6,
Lobith 808 pl. 2, Pannerdense
kop 785 -2, Nijmegen 612 pl.
2, IJsselkop 749 -9, Eefde IJs-
s<el 300 pl. 18, Deventer 180 pl-
6, Monsin 5488 pl. 10, Borgha
ren 3933 pl. 29, Belfeld 1105
pl. 6, Grave beneden de sluis
512 pl. 5.
In de grote ballonloods van
Aug. De Meijer te Terneuzen,
die door de wind aan flarden
werd gereten, lag ongeveer
3000 ton papier opgeslagen. Na
het bemerken van de ramp is
het transportbedrijf Verbrugge
en De Meijer gisterochtend ij
lings begonnen met het over
brengen van de rollen papier
naar een landbouwschuur in
Zaamslag. Aug. de Meijer
heeft inmiddels voorbereidin
gen getroffen voor de bouw
van een tweede bailonloods.
In het kanaal voor de mid
densluis te Terneuzen sloeg
tijdens de storm het Belgische
tankschip „Pionier 5" met het
achterschip los van de tros.
Een binnenvaartschap liep
door de capriolen van het tan-
kertje lichte schade op.
Di de Zandstraat te Sas van
Gent waaide een boom om,
waardoor de weg voor het
verkeer werd geblokkeerd. In
Axel werd bij een kwekerij
voor f 2000 schade aangericht.
In Lamswaarde werd een deel
van het dak van het CHV
gebouw afgerukt. Langs de
rijksweg tussen Kuitaart en
Terhole sloeg de wind onder
de huif van een bierwagen
van de firma Vermeirsen uit
Hulst. De huif werd over de
wagen heengetild. De chauf
feur zag kans om de wagen in
de berm tot stilstand >te bren
gen, maar daar kantelden en
kele kratten van de wa
gen. Het overladen van de ge
sneuvelde lading kostte enkele
uren.
Het overdekte instructiebad
te Graauw, waarvan de op
blaasbare hal aan diggelen
ging, was nauwelijks twee
jaar oud. Het bad komt met
dit ongeluk eerder aan zijn
eind dan was voorzien. De ge
meente Huist wil in verband
met de grote verliezen van de
laatste jaren, dit bad namelijk,
afstoten. j
Het waterschap Hulster Am
bacht meldde gisterochtend de
beschadiging van de zeewe
ring onder Ossenisse. Over
een grote afstand is daar de
glooiing van de zeewering
weggespoeld. De omvang van
de schade was gistermiddag
nog niet bekend.
Van liet gebouw van dc fir
ma Bliek op bet klein indus
trieterrein te Middelburg werd
door de storm een gedeelte
van de gevel ingedrukt. Te
vens verdween een gedeelte
van het dak. Een vrachtauto,
die in de hal van dit bedrijf
stond, werd ingedeukt. In de
haven van ICattendijke, in de
F'lauwerhaven op Schouwen
Duiveland en hier en daar in
het Veerse Meer werden door
de wind boten losgerukt en
aan diggelen geslagen. Enige
stormschade liep de machine
hal van de PZEM-kerneentrale
in Borssele op.
In Nisse werd een boom uit
de grond gerukt en versperde
de weg. De brandweer van
Zierikzee moest eraan te pas
komen om de resten van de
bakkerijgrondstoffen van de
NV Zeelandia eiders in pak
huizen in de stad onder te
brengen. Zoals wij in ons be
richt op pagina 1 melden werd
namelijk ook de ballonhal van
NV Zeelandia door de wind j
verwoest. In Zeeland was het;
overigens wel opvallend dat
juist de zg ballonhallen ze
weinig stormvast bleken te
cijn.
^ADVERTENTIES) i
De rollen papier worden in veiligheid gebracht.
(Van een onzer verslaggevers)
HEINKENSZAND/MIDDELBURG Drie dikke boek
werken, die op het gemeentehuis te Heinkenszand ter in
zage zijn gelegd, vormen tezamen het bewijsmateriaal voor
de stelling, dat er menselijkerwijs gesproken geen radio
actieve rampen in of rond de atoomcentrale van de N.V.
PZEM te Borssele kunnen optreden.
Het veiligheidsrapport
maakt een indruk van gede
genheid en betrouwbaarheid
van de beveiligingssystemen,
die door Kraftwerk-Union-Sie-
mens in de centrale zijn en
worden ingebouwd.
Ivïen kan drie groepen van
beveiligingssystemen onder
scheiden.
Organisatorisch. In de staf
van de kerncentrale zijn zowel
een reactor-fysicus als een
chemicus-stralingsdeskundige
als stralingstechniei opge
nomen. Op directioneel niveau
hebben zij relaties met een
externe en een interne „reac-
tor-beveiligingscommissie", die
er beiden op toezien dat er op
het punt van de stralingsbe-
veiliging geen risico's worden
genomen. In de top van het
bedrijf bestaan bovendien dui
delijke bindingen met de be
drijfsgeneeskundige dienst.
Technisch. De kernreactor
staat in een betonnen behui
zing, afgedekt met betonpla
ten- Samen met andere instal
laties die tot het primaire ge
deelte van de centrale beho
ren, staat de reactor in een
grote stalen kogel, waarom
heen zich een dikke betonnen
schild bevindt. Volgens de be
rekeningen kan, zelfs bij een
veronderstelde maximum-cata-
ktrofe geen radio-activiteit van
betekenis naar buiten treden.
In zijn werking wordt de re
actor op al zijn functies auto
matisch bewaakt. Regeling en
bewaking van de processen
binnen de reactor geschieden
ver beneden de als gevaarlijk
aangenomen grenswaarden. De
r-eactorbeveiliging-, die langs
eleoirische weg geschiedt, is
zeix o,p weer een drietal ma
nieren zeker gestéld.
Hygiënisch. Het personeel
dat in het reactorgebouw
dienst doet wordt dagelijks op
de ontvangen dosis straling
gecontroleerd. Aan de afgassen
en aan het te lozen afvalwater
zijn zeer strenge eisen inzake
straling gesteld. Voor wat de
lozing van afvalwater betreft
zijn bijzondere maatregelen
getroffen dat gefilterde, met
radio-activiteit besmette vloei
stoffen niet in te hoge concen
traties tegelijk worden ge
loosd- Er wordt reeds bij de
lozing via koelwater een
bepaalde verdunningsgraad
aangehouden. Wordt deze niet
bereikt, dan blijft de zwak
radio-actieve vloeistof die ge
loosd moet worden, in de op
slagtank achter.
Permanent wordt, zowel aan
het koelwaterkanaal, als aan
de schoorsteen en op nog een
gr-oot aantal andere plaatsen
gemeten, hoeveel straling er
n-aar buiten treedt. De afvoer
van vaste radio-actieve afval
stoffen geschiedt overeenkom
stig de geldende, wettelijke
regelingen op grond van de
Kernenergiewet.
Tussen de splijtstofelemen
ten, die de brandstof in de
kernreactor vormen, zijn re
gelstaven opgehangen. Naar
mate men deze staven verder
uit de reactor trekt (dit ge
beurt vanzelfsprekend niet
met mensenhand) levert de
reactor een grater thermisch
vermogen.
Met behulp van de regelsta
ven is een snelstop van de
reactor in twee seconden mo
gelijk. Na de snelstop wordt
de reactor hoe dan ook onder-
kritisch- De langzame lastvari-
aties worden in de reactor ge
compenseerd door middel van
boorzuur, dat aan het koelwa
ter in het primaire systeem
wordt toegevoegd.
Het veiligheidsrapport bevat
talrijke tabellen voor controle
van de installaties. De fre
quentie van de controles va
rieert al naar gelang de
betekenis van de te onderzoe
ken onderdelen en hun bereik
baarheid van eens për dag
tot minimaal een maal per
tien jaar.
Uitgebreide voorzorgen wor
den genomen op het moment
dat de reactor open moet, het
geen eens per jaar, bij de
wisseling van de splijtstof-ele
menten gebeurt. Bij de wisse
ling van de brandstof, wordt
zowel de reactor als de er
naast gelegen opslagruimte
voor gebruikte elementen ge
heel onder water met een ho
ge boorzuur concentratie gezet.
Het boorzuur is te beschouwen
als een „blusmiddel" voor ra
dio-activiteit. Het opnieuw la
den van de kern geschiedt
machinaal.
Als zich een abnormale situ
atie in het bedrijf van de re
actor voordoet, dan worden,
via de reactorbeveiligingscom-
missies, rapporten over de
oorzaken gemaakt, terwijl bo
vendien wordt aangegeven
wat er moet gebeuren om her
halingen van abnormale situa-l
ties te voorkomen-
(ADVERTENTIE)
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA De diocesane
Pastorale Raad van het bisdom
Breda komt deze week
vrijdagmiddag in een nieuwe
samenstelling en met een ver
nieuwd statuut in Etten-Leur
bijeen voor zijn halfjaarlijkse
vergadering. Hoofdthema van
gesprek wordt de manier
waarop in de komende jaren
de dienst van de kerk aan de
samenleving in dit bisdom
zich moet ontwikkelen.
Aan de hand van informatie
van de Diocesane werkgroep
Kerk en Samenleving is de
afgelopen maanden groepsge
wijs in de verschillende deke
naten van liet bisdom gespro
ken. Daaruit is een reeks sug
gesties na-ar voren -gekomen,
waarover de diocesane pasto
rale raad zich waarschijnlijk
zal uitspreken.
De meest concrete sugge
sties betreffen de caritas. De
raad wordt voorgesteld dat al
le parochiële caritasinstellin-
gen binnen een regio nauwer
met elkaar gaan samenwerken.
Gesuggereerd wordt verder
om inkomsten uit vermogens
van de caritasinstellingen be
schikbaar te stellen voor wer
kers in kerkelijk verband voor
diensten aan de samenle
ving.
In de voorbesprekingen ble
ken alle dekenaten behalve
Zeeland van mening te zijn
dat er op regionaal of deke
naal niveau minstens part
time vrijgestelden moeten
komen voor deze dienst. Deze
mensen (niet noodzakelijk
priesters, bij voorkeur zelfs
leken) zouden vooral werk- en
actiegroepen moeten stimule
ren en begeleiden.
Waar hier sprake is van
dienst wordt gedoeld op een
heel breed terrein, variërend
van ontwikkelingssamepwer-
king en vredeswerk tot de di
recte hulp aan noodlijdende
groepen en individuen, maar
ook bijv. jeugdwerk en de
geestelijke gezondheidszorg.
Verkwikkend,
huidstrelcnd. met de
langdurige Codar-Wood-
Ïcur die zo
lig aanspreekt,
flacon 98 er met dopper
4,35
reuze flacon 203 cc met
depper
7S95
itnrui
falir.: f.lirisloplier Collins, London
imp.: Meiiua W., Vllcrlogenliosch
(Van onze correspondent)
KAPELLE Zaterdagmor
gen om 12 uur moest de brand
weer van Kapelle uitrukken
voor het blussen van een be
gin van brand in de woning
van de heer A. J. aan de
Vroonlandseweg. Op de vlie
ring was afgedankt huisraad
opgeslagen dat lag te smeulen
en een geweldige rookontwik
keling gaf. Met persluchtappa-
ratuur constateerde de brand
weer dat er nog geen vuur was
en spoedig was dit begin van
brand dan ook bedwongen. Dc
oorzaak is onbekend. Aan de
woning en het huisraad ont
stond waterschade door het
zelf blussen van de bewoner.
OPNIEUW hebben b. en w.
van Rotterdam besloten een
aantal pensions voor buiten
landse gastarbeiders te sluiten.
Het ga-at dit keer om vijf lo
gementen met bij elka-a-r meer
dian veertig slaapplaatsen.
PRESIDENT en mevrouw
Suharto van Indonesië zijn
gisteren aangekomen in Parijs
voor een officieel bezoek van
drie dagen aan Frankrijk.
6een U9Q 'os 60M0S.IBBU0SSBM 'uownpoidsiA "9 S|A JOOA
deipsMnpojj j9l, ((q ,0 jeBiopuBqsiA Mn !iq uojdaoai öBeiA
iU iPnoH SIA jessajeoiiap uaa
'U9A0 ap U| U8AOIS 'UjUJ QS ua uaopfi.q
jajoq safjuo^ 'uaiooijsaq laauuaauBd jöiai ua6aoAaoj
ubb u9ojj!o apSqipoAaq ajio jauu safjfiqos "sl9l!J
ap dojBea "U9669I lajoips ajSBAjnnA uaa ui anas
-Jajad ap ua >joo|s9!q 9p 'safjm apjaddiusa6u[ij aa d
•auiJB6ieuj jo jajoq 'aypsfids 'anasJajad '>|O0|sa!qI
'safjin 'uaojjio i 'sjauj /v\nB[|aqe>) u6 008
stmtj uz do (nnofpqvyj
ïpnoii sta uva n sjv yog jl y
Hel in 1953 opgerichte Mid
delburgs Kamerkoor heeft
zich sedert die oprichting
onder leiding van Bart
Leijnse ontwikkeld tot een
amateurvocaal-ensemble van
hoge klasse, dat zowel nati
onaal als internationaal de
nodige vermaardheid heeft
gekregen. Het koor legt zich
voornamelijk toe op de po
lyfone a capellamuziek en
grijpt daarbij terug tot het
werk van de anonieme com
ponisten uit de 13e en 14e
eeuw.
Reeds vijfmaal maakte het
koor een televisie-opname
en op 5 augustus jl. kwam
de vijftigste radio-uitzen
ding tot stand, zij het dit
keer niet in eigen land maar
in Finland, alwaar het Ne
derland vertegenwoordigde
op het jaarlijkse Europacon
cert in de Finse hoofdstad
Helsinki.
De reis naai' Finland werd
mede mogelijk gemaakt
door een belangrijke subsidie
van de stad Middelburg en
uit dank daarvoor bood het
Kamerkoor de gemeente
vrijdagavond een concert
aan in de daarvoor wel bij
uitstek passende, in oor
sprong 16e-eeuwse Burger
zaal van het stadhuis.
Het uitgevoerde programma
bestond uit profane werkjes
meest liefdesliederen
uit middeleeuwen en renais
sance van anonimi en com
ponisten als Guilla-ume Du-
fay, Leo Hasler, John Dow-
land en Orlando di Lasso.
Maar ook Brahms was met
een tweetal liederen verte
genwoordigd.
Ook een lied van Heinrich
Schütz (17e èeuw) dat
zangkunstig fraai en stijlvol
werd gezongen door de te
nor en zangpedagoog .Rudolf
Grasman, o.a. lid van het
Nederlands Vocaal Ensem
ble. Hij maakte de reis naar
Finland mee als invaller
voor een der ziek geworden
tenoren van het koor. Sa
men met het oud-lid van het
kamerkoor, de sopraan
Francine Fregeres, zong hij
enkele duetten van o.a. Ja-
copo de Bologna (14e eeuw)
en Dufay (15e eeuw) Beide
solisten hebben duidelijk af
finiteit met deze oude mu
ziek. Gesteund door een
voortreffelijk geschoolde
zangtechniek en fraaie
stemmiddelen kwamen deze
duetten fijnzinnig en stijlvol
tot klinken.
Het koor zelf bewees zijn
grote kwaliteiten en daar
mede die van Bart Leijnse
zelf in de uitvoering van
een 12-tal liederen a capella.
Het stemmenmateriaal is
evenwichtig opgebouwd. De
koorleden blijken voortref
felijk geschoold en getraind
en duidelijk toegewijd aan
hun kunst. Dit alles samen
gebundeld door een vakbe
kwaam en inspirerend lei
dende Bart Leijnse resul
teerde ook in dit concert in
een aantal doorzichtige en
stijlvolle vertolkingen. Het
publiek apprecieerde het ge-
bodene bijzonder en na het
als laatste gezongen liefdes
lied „Matona mia cara" van
Orlando di Lasso (16e
eeuw) mocht het applaus
ovationeel worden genoemd.
Het koor opende en besloot
het eigenlijke programma
met de volksliederen van
Finland en Nederland. Het
gemeentebestuur bood de
solisten, de dirigent, het
oudste lid en de claveciniste
Marian Leijnse welverdien
de bloemen aan.
D.R.
(Van onze correspondent)
MIDDELBURG ln liet
jongste rapport van het IG-
TNO over de metingen van de
stofvormige luchtverontreini
ging in de omgeving van het
Sloegebied, wordt geconclu
deerd dat, met uitzondering
van fluoride aan het meetpunt
aan de Schelpkreek te Nieuw-
dorp, de verontreiniging niet
groter is dan in weinig geïn
dustrialiseerde gebieden. Er is
geen aanleiding tot ongerust
heid, behalve voor wat betreft
de fluorverontreiniging op het
eerder genoemde Nieuwdorpse
meetpunt, die overeenkomt
met de hoeveelheid fluor die
gevonden wordt op de hoogste
meetpunten in het Nieuwe-
Waterweggebied.
Het rapport van het IG-TNO
(Instituut voor Gezondheids-
techniek-TNO) behandelt de
metingen met neerslagvangers
en zogenaamde Luikse Bollen
gedurende de periode 15 juli
1971 tot en met 13 juli 1972.
Gemeten is op zes plaatsen, te
weten Oost-Souburg, op twee
punten in Nieuwdorp, in Bors
sele, Lewedorp, en Nieuwland.
Op de meetpunten in Nieuw
dorp en Borssele zijn zowel
een Luikse Bol (aluminium
bol ingesmeerd met een laagje
vasaline) als een neerslagvan
ger geplaatst. Op de overige
punten staan alleen Luikse
Bollen.
De met de neerslagvangers
opgevangen hoeveelheid re
genwater is eens per vier we
ken op de hoeveelheid opge
loste stof onderzocht, alsmede
de hoeveelheid chloride, sul
faat, fluoride, nitraat en fos
faat. De hoeveelheid onoplos
bare stof en de asrest daarvan
en de zuurgraad heeft een
specifiek g'eleidingsvermoger
van de neerslag. Het met d'
Luikse Bollen verzamelde sto
werd onderzocht op dc asres-
ten en de hoeveelheid fluori
de. Zoals gezegd werd de hoog
ste fluoreoncentratie geniete1
aan de Nieuwdorpse Schelp
kreekweg.
Bij de bespreking van d<
meetresultaten met de neer
slagvangers merkt TNO op dat
beide meetpunten in Nieuw
dorp en in Borssele vrijwel
gelijke gemiddelden te zien
geven. In Nieuwdorp zijn alle
waarden, op die van nitraat
na, gestegen, in Borssele zijn
de meeste waarden (behalve
die van fluor) wat gestegen in
vergelijking met het vooraf
gaande meetjaar. Op beide
meetpunten is de chloride-
neerslag met bijna dertig pro-
ent gestegen.
De samenstellers van het
rapport zijn van mening dat
liet geheel van de meetresulta
ten slechts aanleiding geeft tot
ongerustheid wat betreft de
fluorverontreiniging op het
meetpunt in Nieuwdorp. De
hoeveelheid fluor is hier veel
te hoog. Zij dient dan ooi
nauwlettend in het oog te
worden gehouden, aldus het
rapport.
t
