Dick Passchier alias Jan Zeskamp
Een student
kost
2 ton
baraud
Zeskamp
verandert de
sfeer in
vele dorpen
Kijkdichtheid
Spel van dorpen
Roes
vrij
uit
Rustpunt
Hobby
Bier
Duur
Goedkoop
Gehalveerd
Inkomen
Ik zie maar
weinig verschil
met topvoetbal
Zijn zonen noemen
hem schertsend
„Jan Zeskamp".
Vanavond staat hij
weet in de tierende en
joelende menigte in Sport
paleis Ahoy' tussen de ga
lopperende namaakbeesten
opspattend water en
vreemdsoortige bal-oefe
ningen. Hij is een rustpunt
in een van de best bekeken
shows in Nederland. Zes
miljoen mensen zullen
weer naar deze Zeskamp
kijken, wanneer we ervan
uitgaan dat dezelfde ge
middelden worden gehaald
als het vorige seizoen. En
Dick Passchier is er zich
zeer goed van bewust, dat
hij niet alleen te maken
heeft met de 6000 dol
enthousiaste Ahoy' bezoe
kers, maar ook met het
duizendvoudige ervan in
de huiskamers.
Dick Passchier: „De NCRV
heeft ooit eens het idee ge
had deze show te laten schie
ten, maar dat kan met zo'n
kijkdichtheid gewoon niet".
En ook wat de waarderings
cijfers betreft springt deze
vorm van TV-circus-door-
amateurs onmiddellijk naar de
top van de ranglijst: 78. Het
waarom van die door de
NCRV nooit verwachte, maar
al te graag ontvangen succes
blijft tot nog toe in het duis
ter. Dick Passchier, alias Jan
Zeskamp, heeft er wel enkele
gedachten over: „In de eerste
plaats is het niet zo diepgaand
en dus bij uitstek een volks
spel. Ik zie echt niet zoveel
verschil tussen topvoetbal en
dit programma. Bij ons heb je
precies diezelfde krijsende,
hysterische mensen als op de
tribunes. En in de tweede
plaats is de sfeer van het pro
gramma ei een die gemakke
lijk in de huiskamer over
komt".
Maar er zitten wel wat meer
facetten aan deze massa-trek
ker. Een feit bijvoorbeeld dat
terloops in het gesprek met
Passchier blijkt. Dit is een
spel dat niet gespeeld wordt
in grote steden, maar door
kleinere plaatsen in Neder
land, waar de dokter, de nota
ris, de gymnastiekleraar el
kaar met naam en toenaam
kennen. Daar kweekt het een
sterke gemeenschapszin. De
burgemeester van Ridderkerk
(een gemeente met zes dorpen)
vertelde Passchier, dat pas na
de Zeskamp de dorpen defini
tief in één gemeente lagen.
Aan de andere kant Is het een
zware belasting voor een klei
ne stad.
Dick Passchier: „Venray bij
voorbeeld heeft tijdenlang in
die roes van Zeskamp geleefd.
En dan opeens doven de lam
pen en is het sprookje uit. Dat
is het moeilijkste moment voor
de mensen. Ze zijn op slag
vergeten door de buitenwe
reld. Ze staan weer doodge
woon op hun plaats". Wat
vaak extra zwaar valt door
de semi-professionele aanpak
die sommige ploegen er maan
denlang op na hebben gehou
den: vroeg naar bed, veel
trainen, zo min mogelijk ro
ken. Waartegenover staat dat
die goeie ouwe trouwe ge
meenschapszin weer terug is
in het dorp of stadje. De
DE STEM ZATERDAG 4 NOVEMBER 1972
door
jan wintraecken
n RUSSEL De voetbal-
JJ scheidsrechters in Bel
gië zweren samen. Ze
zijn te Brecht in diep geheim
bijeengekomen. Het onverbid
delijke wachtwoord luidde
„shalom" en de vermommin
gen waren niet van de lucht.
Vital Loraux ging schuil ach
ter zonnebril en kunstbochel,
Frans Geluck verscheen in
Clerggiman. Ze zeiden elkaar
de wacht aan en spraken van
een grote vastbeslotenheid in
de uiteraard gesloten gelede
ren. Het werd laat en de valse
snorren zagen rood van de
beaujolais. Het pak van
Brecht werpt reeds vruchten
af, want het regent straf
schoppen en er zijn arbiters
die fluiten met de gele kaart
tussen de tanden hetgeen eni
ge bedrevenheid vergt.
TJET tegenoffensief der
/3 trainers, oefenmeesters,
en managers werd in
tussen ingezet met 'n geheime
bijeenkomst te Scherpenheuvel
in café Christusoog" van de
trainers van Belgische voet
balclubs is bekend dat ze geen
last hebben van scrupules en
dat ze hun trawanten de arena
insturen met instructies die
van enige beknopte kennis
van de menselijke anatomie
getuigen. Met de glimlach van
de ware godfather en met 'n
zekere droefheid in zijn wat
hese stem geeft de rechtgeaar
de trainer zijn opdracht:
„Kalm aan, jongens, en fair
spel. Hard onder de knie, vlak
onder de knie trappen en bij
gelegenheid van een scrim
mage de volle voet in de on
derbuik en met de platte kant
van de hand tegen de strot
tenhoofden. Ik wil ze horen
kraken. Deze wedstrijd staat
in het teken van het strotten
hoofd. Met de platte kant van
de hand, heel kort, mar heel
hard. Ik omhels je en kus je
op het voorhoofd."
A de besprekingen in
café „Christusoog" zak
ten de heren af naar de
„blue note" die de toonaange
vende nachtclub van Scherpen
heuvel is, alwaar de buffetmei
den 't allemaal zo los in de bloes
hebben hangen, dat de aanpa
lende basiliek er rood van aan
loopt. De oefenmeesters zou
den Frans de Munck aange
steld en benoemd hebben tot
vrijgestelde met beperkte vol
macht maar zonder procura
tie. Meer is ct niet uitgelekt.
Vast staat wel dat een voor
stel tot het verzenden van
bombriefjes aan strenge
scheidsrechters in de kleine
uurtjes tegen de stemmen der
buffetengelen werd verworpen.
y-y'EST la guerre, baraud",
heeft Vital Loraux ge-
zegd, die in Afrika ge
weest is en weet dat „baraud"
't woord is dat de Berbers ge
bruiken voor de meest wrede
aller oorlogen, tijdens welke
voortdurend het bloed der vij
anden en de melk hunner ka
melen gedronken werd.
Het antwoord van de trainer
maffia liet niet op zich wach
ten. Ze stuurden met gezame-
lijk fiat de verschrikkelijke
Brit Jeremias Talbut in het
krijg waarbinnen scheidsrech
ter Frans Geluck vergeefs
trachtte de Sint Truidense
„perenvreters" en de Mechel-
de „maneblussers" van elkaar
te houden.
/EREMIAS Talbut, die'n
Engels bleekgezicht
met rosse haren is,
pleegt elke zondag een
tegenstrever naar het zieken
huis en hem subiet daarna
bloemen te sturen". With kind
regards, Jeremias", staat dan
op het aangehechte kaartje.
Jeremias heeft een welhaast
ziekelijke voorkeur voor doel-
verdedigers. Verleden zondag
ving hij de na een zweefduik
naar de aarde terugkerende
Tuilse keeper Tosini dusdanig
met een van zijn spitse knieën
op, dat het slachtoffer nu met
een aantal gebroken ribben en
wat spierscheuren in het zie
kenhuis ligt. Naast hem op
het nachtkastje staat een bos
bruinzwarte chrysanten met
een kaartje waarop „With kind
regards, Jeremias".
rAAROM Frans Geluck,
toch een der samen
zweerders en onderte
kenaars van het pak van
Brecht, Jeremias Talbut niet
van het veld stuurde, zal waar
schijnlijk eerst kort na het al
gemeen oordeel worden be
kend gemaakt. Het staat de
mensheid intussen wel vrij
theorieën op te bouwen.
Volgens de eersten zou Geluck
vlak voor de wedstrijd in een
hotdog die hij nog snel veror
berde, een briefje gevonden
hebben waarin hij bedreigd
werd met een mollenplaag in
zijn geliefd volkstuintje, een
tweede theorie richt zich meer
op het persoonlijke leven van
Frans Geluck dat van dubbe
le aard zou zijn. Geluch zou
niet slechts de brave huisva
der - kantoorman - scheids
rechter, maar bovendien in 't
verborgen ook nog 'n
liefhebber van hanengevech
ten en eigenaar van enkele
kemphanen zijn, hetgeen ver
boden is.
Hoe dan ook, Jeremias Tal
but ging tekeer als een
spreeuw in een kersen boom
gaard. Hij veegde er tot twaalf
maal toe met grove borstel
door en werd er niet uitgeflo
ten. Jeremias grijnsde, de
gevallenen kermden, de strot
tenhoofden kreunden. Club
Brugge marcheert op kop en
Anderlecht ligt drie, Lierse ligt
vier, Standard ligt al vijf pun
ten achter.
Dick Passchier: ....onder alle
„naoberhulp" staat weer een
poosje voorop.
Passchier: „Met alle uitwas
sen. Want tijdenlang heeft
men niet anders gedaan dan
wanneer er moeilijkheden wa
ren, beslag leggen op tijd en
kunnen van de burgemeester.
„Burgemeester, hoe komen we
aan twintig Vlaggen, burge
meester mogen we het gym
nastieklokaal een maand lang
omstandigheden rustig blijven....
's avonds hebben?" Dat soort
vragen is dan na het Zes
kamp-gebeuren verdwenen,
maar de lage drempel bij de
buigervader is gebleven. Iets
wat ik niet bezwaarlijk vind,
maar sommige burgemeesters
wel. Die werden dan gecon
fronteerd met veel persoonlij
ker problemen. Terwijl bij de
Zeskampvoorbereidingen niets
te gek was, moet men er dan
weer aan wennen dat er wel
dingen zijn die in een kleine
stad niet te pas komen".
Maar dat zijn zorgen die niet
Passchier en evenmin de
NCRV kwellen. Het program
ma gaat gewoon door. Plaat
sen genoeg in Nederlang die
in Zeskamp de manier zien om
een stuk belangenbehartiging
ten gunste van de plaatselijke
economie op gang te brengen.
En die blijvende vraag heeft
de NCRV meteen doen beslui
ten de show aan Dick Pas
schier over te laten wat pre
sentatie betreft; geen man
vrouw koppel meer zoals in
het verleden. Wel heeft hij
weer hulp van Barend Ba-
rendse en Luc van Nuffel.
Dick Passchier: „Je weet dat
die show ook gedeeltelijk om
jou draait, maar het is zo'n
toestand, zo'n woelige zaak,
dat je je ervan bewust moet
blijven op elk ogenblik rustig
te zijn. De mensen zien al ge
noeg gespring en geloop en
horen zoveel gedaver. Je mag
je niet laten meeslepen door
andermans enthousiasme. Ge
woon prettig presenteren".
Passchier, de zeer rap van de
tongriem gesneden handelaar
in Oosterse artikelen (die er
voortdurend op hamert dat
het een hobby van hem is en
dat hij er beslist geen beroep
van zou willen maken zoals
collegt Barend Barendse)
heeft sinds zeer kort ook een
ander programma. Tweekamp,
is de bijna onvermijdelijke
naam geworden. Een quizz
voor HAVO-leerlingen die
mentaal worden bijgestaan
door schoolgenoten-compleet-
met-spandoek. Dertig keer
vroeg in de dinsdagavond. En
ook hierin is hij de „gewone
presentator", het rustpunt in
een snelle show. „Dat bevalt
me het beste. Ik zou er ook
nooit een Dick Passchiershow
van willen maken".
Tekst:
BERT BAKKER
Foto: NCRV
AT KOST EEN STUDENT? Te veel. Een student bij het wetenschappelijk onderwijs
is per jaar twintig maal zo duur als een leerling uit het kleuter- en basisonderwijs
en bijna vijftien maal zo duur als een leerling uit het voortgezet onderwijs.
Jos Ahlers heeft wat cijfers verzameld, waaruit onder meer blijkt
Ons politiek circus is
het van links tot
rechts ergens over
eens: de stijging van de
kosten van de universitai
re wereld moet worden
afgeremd ten behoeve van
het beginonderwijs. Van
daag wordt in Utrecht een
congres gehouden door die
universitaire wereld. Eén
van de uitgangspunten is,
dat er doelbewust ge
streefd moet worden naar
„kostenbeheersing en zo
mogelijk kostenverlaging
per student". De student is
te duur.
In de nota, die het Centraal
Planbureau de vorige week
publiceerde, staat dat de hui
dige studentengeneratie
goed 100.000 man sterk ons
over de gehele studieperiode
gerekend ruim 20 miljard gul
den kost. Daar zit dan wel
alles bij in, ook de ouderlijke
bijdrage, kinderbijslag, stu
dietoelage enz. Per student
komt dat dus momenteel neer
op het lieve sommetje van
twee ton.
Zo'n mededeling kan ge
makkelijk allerlei misverstan
den oproepen in de richting
van „werkschuwe" studenten,
die op onze kosten bier zuipen
en tot het middaguur in hun
nest liggen". Maar in dat be
drag per student zit bijvoor
beeld een stuk van het te hoge
salaris van de hoogleraar, die
Oranje-babies ter wereld
brengt; van een paar ton be
ton van de vaak onnodig duur
gebouwde huisvesting van de
universiteit en van een paar
kilometer bibliotheekboeken.
De student zelf is meestal een
minimumloner, die met een
forse schuld de universiteit
verlaat, al of niet in het bezit
van de begeerde titel op het
naambordje.
De stijging van de kosten
van het wetenschappelijk on
derwijs is enorm geweest. De
pas overleden prof. Posthumus
heeft eens berekend, dat als
die stijging zo door zou gaan
we rond het jaar 2000 ons hele
nationale inkomen aan de uni
versiteiten kwijt zouden zijn.
Er zou dan geen huis meer
gebouwd kunnen worden, geen
weg aangelegd, geen sociale
uitkering meer kunnen wor
den uitbetaald. In 1950 bedroe
gen de uitgaven per ingeschre
ven student nog maar 1800
per jaar. In 1970 was dat be
drag al meer dan vertienvou
digd: bijna 19.000 per stu
dent per jaar.
De ene student kost overi
gens een veelvoud van een an
dere en dat zit hem in de
aard van de studie. Een dokter
moet je in een ziekenhuis op
leiden en dat is heel wat duur
der dan het college geven aan
toekomstige dominees.
Erg recent zijn de cijfers niet,
maar in 1967 was de student
betreft mag de opleiding van
die goedkope kleuterleidster
veel en veel beter en dus
duurder worden, want zij
heeft een hoogst verantwoor
delijke functie. Het vervelende
is dat bij ons het inkomen
min of meer gekoppeld is aan
de duur van de opleiding. De
dure studenten hebben later
duidelijk baat van hun dure
opleiding: ze verdienen jaar-
in, jaar-uit bruto ongeveer
twee maal zo veel als mensen
met middelbare opleidingen.
Daarbij dient men wel te be
denken dat de academicus
door die lange studie pas veel
later begint te verdienen en
dat de progressieve loon- en
inkomstenbelasting hem daar
na terecht wel weet te
vinden. Er zijn ook grote on
derlinge verschillen: de theo
loog verdient een schijntje in
vergelijking met de medicus.
Er zal veel moeten veran
deren, want we lopen vast. We
zitten nu, om met ex-minister
De Brauw te spreken, in het
niemandsland tussen hoger
onderwijs voor een elite en
hoger onderwijs voor de mas
sa. Die massa zal op een goed
kopere manier moeten wor
den opgeleid, vooral door meer
hulpmiddelen en minder men
sen. In de al genoemde nota
van het Centraal Planbureau
wordt ook een statusverlies
van de academicus verwacht.
Prof. Tinbergen heeft de vo
rige week gezegd dat bij twee
maal zoveel academici hun in
komens gehalveerd zullen
worden. Nog deze eeuw.
Afgestudeerden hebben ons
niet alleen te veel gekost, ze
blijven ook daarna te duur.
Tekst
Jos Ahlers
Wier
zit
voor
een
paar
mil
joen
economie het goedkoopst met
40.950 voor de totale studie.
De aanmaak van een jurist
kostte toen f 41.000, een theo
loog kon voor 49.275 worden
geleverd. Een afgestudeerde
aam een letterenfaculteit
kwam op f 65.945 en daarmee
hebben we alle goedkopere
academici gehad. De rest
kostte toen al vijf jaar ge
leden meer dan een ton:
een opleiding in de
sociale wetenschap
pen f 131.300
in de tandheelkunde 152.760
in de techniek 180.395
in de diergenees
kunde 182.520
in de landbouw f 203.500
in de wis- en
natuurkunde f 204.800
in de geneeskunde f 214.775
Ter vergelijking: een h.t.s.-
er kon toen worden geleverd
voor 4.150, een onderwijzer
voor f 3.610 en een kleuter
leidster voor 1.640.
De maatschappij heeft be
hoefte aan een stijgend aantal
hoog geschoolden. Wat mij
"Bij tweemaal zoveel academici zullen hun inkomens worden
gehalveerd."
0 "We zitten vast in het niemandsland tussen hoger onderwijs
voor een elite en hoger onderwijs voor de massa".