Mevrouw Vermijs krijgt haar geld niet GENERAAL-MAJOOR BRACKEL: „Goed zijn voor mensen, dat is democratiseren" W inkelman trotseerde Goering XXL van mens tot mens GESCHREEUW SERIEUS BRONZEN KRUIS Fiat teleurgesteld over Referendum over grondwet in Korea op 21 november EEN ZAAK VAN LEVEN EN DOOD binnenland rfrffriïlMTl ST.-NICOLAAS Laatste verzet Lachend panty de panty voorde maten 46-48-50 papier uw pan Luns (2) Vuurtje Woensdag 1 november 1972 Tl - - WÊÊÊmmmÊÊm^m Mevrouw Vèrmijs uit Rij en krijgt haar twintig gulden niet. Dat heeft ons de direc teur van de Naaimachinehan del de Baronie in Breda laten weten. Wij hebben eni ge weken geleden deze kwestie in Van Mens tot Mens aan de orde gesteld, omdat mevrouw Vermijs de overtuiging heeft, dat zij recht heeft op een door het bedrijf beloofde bonus van twintig gulden omdat zij een nieuwe klant had aange bracht, terwijl ze bovendien van mening is, dat zij door de Naaimachinehandel de Baronie op een onheuse ma nier is behandeld. De directeur van het be drijf, de heer Brentjes, meent, dat mevrouw Vermijs niet de juiste procedure heeft gevolgd. Een aantal jaren geleden heeft de Naaimachinehandel de Baronie een actie ge voerd, waarbij aan kopers van een naaimachine een bon werd gegeven. Op die bon stond, dat wanneer de koper een nieuwe klant aanbracht hij (of zij) een bedrag van twintig gulden zou krijgen De bedoeling was, aldus de heer Brentjes, „dat degene, die dacht dat hij een nieuwe klant wist, de bon zou invul len en aan ons opsturen. De a.s. klant werd dan door een onzer verkopers bezocht en wanneer tot aankoop van een nieuwe naaimachine zou worden overgegaan, zou aan de „aanbrenger" ons be kend.'via de bon het be drag worden overgemaakt. zegt echter dat zij ons telefo nisch heeft getipt. Dat is voor ons achteraf niet meer na te gaan. Ze heeft ons pas nadat '-C-' Mevrouw Vermijs echter", de nieuwe klant een machine aldus de heer Brentjes, had gekocht de bon opge- „heeft niet zo gehandeld: zij stuurd. Dat vinden wij niet juist. Temeer niet, omdat op die manier op geen enkele manier is te controleren of de nieuwe klant inderdaad door de bemoeienis van bijvoor beeld mevrouw Vermijs is aangebracht. Iedereen, die indertijd die bonnen van ons heeft gekregen 10e waren er niet karig mee en hoort van een kennis of buur vrouw, dat zij bij ons een nieuwe naaimachine heeft gekocht zou dan een bon Kunnen opsturen en op zo'n manier wel erg gemakkelijk die twintig gulden verdienen. Dat zou ons eerlijk gezegd teveel gaan kosten. Vandaar dat we ons precies houden can de regels van de actie". Aldus de heer Brentjes. Dat is een plausibele zij het wel erg formele verkla ring. Blijft over de vraag, waarom dit verhaal niet al in mei toen mevrouw Ver mijs haar bon heeft opge stuurd dan haar is meege deeld. Dat had in ieder geval een heleboel ongenoegen voorkomen. We hoorden pas van een alleraardigst idee om met Sinterklaas iets te doen dat een beetje buiten het norma le kader valt. De leerlingen van een school hebben samen met hun leerkracht het vol gende afgesproken. Iedereen is nu al aan het sparen voor de aankoop van fraaie Sin terklaascadeau; als je nu el ke week twee kwartjes of een gulden extra spaartVan dat extra-geld zou je dan iets kunnen kopen voor ie mand, die je (nog) niet kent. In de buurt woont vast wel iemand, die alleen is, een bejaarde, een weduwe,. Zou het geen aardig idee zijn om op Sinterklaasavond bij zo iemand een pakje te be zorgen. Wellicht, dat er een aardig contact van over blijft. Goed idee, vinden wij, om bekend te maken. Redactie Van Mens tot Mens. BREDA „Als men zegt: dienstplichtigen hebben in de krijgsmacht geen inspraak, dan heeft men het meestal over dienstplichtige soldaten. Die hebben inderdaad niet veel te vertellen. Maar men vergeet zo ge makkelijk dat er ook dienstplichtige korporaals en onderofficieren zijn. En die hebben wel dege lijk inspraak!" Aan het woord is generaal- majoor F. J. G. Brackel, tot afgelopen maandagmiddag Territoriaal Bevelhebber Zuid (afgekort TBZ). Bin nenkort gaat de rijzige, kaarsrecht en slank geble ven generaal met pensioen. Het leger verliest dan een man die bij de buitenwacht de laatste jaren vooral is opgevallen door zijn mar kante uitspraken. Bij nadere kennismaking blijkt generaal Brackel niet de reactionaire ijzervreter te zijn die sommigen van hem hebben willen maken. Zeker, hij be dient zich van kernachtige taal, maar er zit een overtui ging achter en hij is er zich heel goed van bewust dat hij van sommigen het etiket „au- toriteir en ouderwets" heeft opgeplakt gekregen. Hij con stateert dat met een wat spij tige humor. „Democratiseren", zegt hij, „is gewoon goed en correct omgaan met mensen. Je res pect voor elkaar hoef je eer niet bij te verliezen. Jijen en jouwen heeft er niets mee te maken. Lang haar evenmin". Generaaal Brackel is duide lijk tegen dat lange haar, hoe wel hij ook hier nuanceringen aanbrengt. „Goed verzorgd lang haar, daar ben ik op zich- de geallieerde voorposten van daan. „Een eigenaardige menge ling van geluk en pech", zegt hij er nu van. „Pech omdat ik er na al die moeite nooit in slaagde Engeland of de geal lieerden te bereiken; geluk omdat ik er ondanks die ont snappingen goed vanaf ben gekomen". Generaal Brackel diende 'ook in Indonesië en hij was in de zestiger jaren militair atta ché in Zuid-Slavië en Grie kenland. „In Zuid-Slavië noe men ze zich ook democra ten", zegt hij „en men is er ook 'zeker niet slecht voor de gewone man. Maar democra tie? Wat is dat eigenlijk pre cies? Over de democratisering van het leger heeft een PSP- er eens gezegd: als we het leger gaan democratiseren, dan betekent dat het einde van het leger. Als democratisering bete kent een te grote, ongelimi teerde tolerantie, dan ben ik er tegen. Als men er onder verstaat dat we iedereen cor rect als mens moeten behande len, dan ben ik er voor, maar dan constateer ik ook dat we daar al 27 jaar mee bezig zijn. Vergeleken bij de vooroorlog se jaren zijn we een heel stuk verder". zelf niet tegen. Ik kan ook die kapsels met het haar over de oren en tot op de kraag heel goed aanzien. Mijn bezwaren tegen lang haar in de krijgs macht zijn vooral van prakti sche aard. Bij sommige werkzaamheden leveren ze ge vaar op voor de man en onder omstandigheden die bij de krijgsmacht heelgewoon zijn, zoals bivak, langdurige oefe ningen enz, is een goede ver zorging van het haar onmoge lijk of zo moeilijk dat er wei nig van terecht komt". Generaal Brackel, die er zelf van top tot teen zeer ver zorgd uitziet, stelt wel prijs op goede omgangsvormen en een behoorlijke lichamelijke verzorging. „Als mensen thuis in de modder willen wentelen, moeten zij dat zelf weten", zegt hij, „misschien is het zelfs wel gezond. Er zijn men sen die om die reden modder baden nemen. Maar waar veel mensen bijeen zijn is hygiëne een absolute noodzaak. Deze uitspraak markeert de omweg waarmee we terugko men op de inspraak van on deraf. „Als iemand uit de troep met een goed voorstel komt, dan overwegen we dat serieus en maakt het kans te worden overgenomen. Maar soms zit er meer aan vast dan aanvankelijk de voorsteller voor ogen heeft gestaan. Neem nu dat afschaffen van de re veille en het appel. Op zich zelf misschien een redelijke zaak. Maar wat blijkt? Vijfen zeventig procent ontbijt niet meer; de verzorging van tenue en lichaam komt in het ge drang door tijdgebrek. Bij mij rijzen dan wel vragen", zegt de generaal grijpend naar een citaat dat hij voor me heeft opgeschreven: „De Ne derlandse soldaat verdrinkt in een vrijheid die zijn leeftijd genoten in de burgermaat schappij nog op geen stukken na kennen". Misschien wel mede omdat 'generaal Brackel zijn overtui ging en zijn commentaar op wat er om hem heen gebeurt, nooit onder stoelen of banken heeft gestoken, is hij bepaald niet verbitterd of gefrusteerd geraakt door de ontwikkelin gen in en rond de krijgsmacht. „Ik kijk met genoegen terug op mijn carrière en ik ben blij dat ik altijd heb kunnen blijven staan achter de keuze die ik op jonge leeftijd heb gemaakt". Als een van de hoogtepun ten van zijn carrière noemt hij het ontvangen van het Bron zen Kruis uit handen van zijn divisie commandant. Hij ont ving deze hoge koninklijke onderscheiding voor zijn ge drag in de oorlog. Tot drie maal toe wist hij toen uit krijgsgevangenschap te vluch ten. De laatste keer (het zui den was toen al bevrijd) werd hij gegrepen aan de Maas, nauwelijks honderd meter van Een van zijn geliefde uit spraken is: „Vroeger hadden we slecht materieel en een goed moreel; nu hebben we goed materieel en een (ten dele!) slecht moreel". Maar opnieuw is de generaal zelf er als eerste bij om zijn uit spraak te relativeren: „Het valt alles bij elkaar in zoverre wel mee in Nederland, dat al het geschreeuw afkomstig is van een kleine minderheid". Daarmee wil generaal Brackel de zaak echter niet .bagatelli seren: „Ik acht de tegehwoor- dige anti-bewegingen schade lijker voor de krijgsmacht dan „het gebroken geweertje" van de oorlog". Opgewekt neemt de gene raal afscheid. Een ouderwets man? Of een soldaat die ook de uitdaging van de „kreten- oorlog" gewoon heeft aanvaard? W. KOCK. Voor generaal Winkel man, de Nederlandse op perbevelhebber, was zijn optreden op Anjerdag min of incer het einde. H(j werd in de nacht van 1 op 2 juli 1940 van zyn bed gelicht en per auto naar Duitsland overgebracht. In krijgsgevangenschap. De geestkracht die hij als opperbevelhebber van land- en zeemacht aan de dag heeft gelegd, verdient bewondering, aldus meent professor De Jong. Win kelman werd na de capi tulatie drager van het re- geringsgezag. Hij ging een wezenlijk staatkundige functie bekleden. „De weken die op de capi tulatie volgden, behoren tot de moeilijkste perioden uit de geschiedenis van het Neder landse volk. Een wereld was op drift, alle oude zekerheden leken weggevallen. Winkel man stond als een rots in de branding.' Midden in de ne derlaag heeft hij een over winning gepersonifieerd waar nog maar weinigen vast op durfden vertrouwen en die misschien ook voor hemzelf nog geen duidelijke omtrek ken had aangenomen. Dat laatste deerde hem niet. Hij was een onverschrokken man, door vaste opvattingen ge dragen. Die bleef hij trouw." Na zijn afvoering gleden het Afwikkelingsbureau van defensie en het Hoofdrege- lingsbureau tot vérgaande dienstbaarheid aan de vijand af. Zijn afwezigheid, en die van de twee gebroeders Van Voorst tot Voorst, leidde nog geen twee weken later tot het feit dat nagenoeg het hele beroepspersoneel van land en zeemacht op erewoord ver klaarde, zich in de toekomst van alle anti-Duitse activi teiten te zullen onthouden. Winkelmans optreden be- lettee Seyss-Inquart Neder land geruisloos gelijk te Scha- 'kelen. Anjerdag gaf hem, de rijks commissaris, de kans zich van die Nederlandse opperbevel hebber te ontdoen. 7 juni had Winkelman een gesprek met rijksmaarschalk Hermann Goering. Seyss' werkkamer was de plaats van ontmoeting. „Van Goerings kant was dit gesprek met politieke vleierijen begonnen; het eerste wat hij gezegd had, was dat hij .Winkelman' zo'n mooie Duitse naam vond. Och, we zijn toch immers broers, generaal," zo was hij voort gegaan, „wij horen toch alle maal bij het Grootduitse Rijk en er zullen nog veel meer landen bijkomen." Winkelman had hem ter stond duidelijk gemaakt dat hij van die vriendelijkheden niet gediend was en Goering was uit een ander vaatje gaan tappen. „Hij verweet Winkelman allerlei zaken. Toen Goering opmerkte dat de oorlog immers voorbij was, vertelde Winkelman hem dat die oorlog niet uit was. Dat Nederland Indië nog had en dat de koningin en de regering in Engeland waren en dat de oorlog doorging. Goering werd furieus. „Het was," aldus Winkel man, „een warm gesprek. Goering liep opgewonden heen en weer voor de tafel daar had hij menigmaal met zijn vuist op geslagen, vooral bij een passage waarbij h(j op Winkelmans betoog dat Nederland nog in oorlog was met Duitsland had gereageerd met: „Als ik u zeg dat er geen oorlog meer is, dan is er geen oorlog meer." „De Nederlandse be velhebber was door Goerings woede en dreigende houding niet in het minst geïntimi deerd. Toen hij de kamer uit kwam, stonden de secretaris- 0 Generaal Winkelman wordt toegejuicht in Den Haag. sen-generaal te wachten die alleen door Seyss-Inquart aan Goering voorgesteldzouden worden. Hun kwam Winkel man," herinnerde Hirsehfeld zich, „beurtelings kwaad en lachend zijn ervaring ver tellen." Toen Seyss-Inquart 22 juni zijn eerste bezoek aan Rotter dam bracht, betoogde hij dat het Duitse bombardement van de stad het gevolg was ge weest van „het dralen der Nederlandse bevelvoerders". veel ontbroken aan de radio verbinding met althans een deel der bommenwerpers. Een zakelijk verweer had Seyss- Inquart niet. Tenslotte zei hij, aldus Winkelman, „u zegt het zo, maar ik heb inlichtingen die anders zijn." Professor De Jong merkt op dat Winkelman wellicht in dit gesprek al meedeelde dat hij de Nederlandse pers een rectificatie zou aanbie den. Wellicht besloot hij daartoe later. In ieder geval werd opname in de kranten Dat stond in de Nederlandse pers. Winkelman tekende meteen protest aan. In een - gesprek met Seyss toonde hij aan de hand van stukken aan dat Duitse bom menwerpers hun aanvallen op het centrum van Rotter dam midden in de onderhan delingsperiode ingezet had den, namelijk vlak nadat de Duitse bevelhebber gene raal Schmidt het zoge naamde tweede ultimatum op schrift gesteld had. Kennelijk had er dus aan Duitse kant door de Duitsers 'verboden. Winkelman liet het er niet bij. Hij liet op grote schaal een rondschrijven versprei den over de feiten van Rot terdam en wees er op dat de Duitse maatregelen om het bombardement te voorkomen gefaald hadden. Dit stuk kwam in handen van velen. In getypte of ge stencilde vorm. Het circu leerde door het land. En wie het las beschouwde Seyss- Inquart als een leugenaar. Ook op andere manieren verzette Winkelman zich in woord en geschrift tegen Duitse lezingen over „Neder lands vergaande militaire overeenkomsten" sinds het einde van de eerste wereld oorlog, zowel met Frankrijk als met Engeland. Er zijn voordat Nederland door Duitsland werd overvallen geen besprekingen gevoerd met de regeringen van België, Frankrijk of Engeland of met de generale staven dier lan den, aldus Winkelman. De Jong merkt op dat dit strikt genomen niet helemaal waar was. Maar de contacten die vóór 10 mei gelegd wa ren, hadden niet veel om het lijf. De zwaarste beschuldi ging in het witboek van het Duitse ministerie van Buiten landse Zaken dat Nederland al jaren geleden vergaande militaire overeenkomsten met Frankrijk en Engeland had gesloten, was naar strekking en inhoud totaal ongefun deerd. Dat laatste werd ook door Colijn opgemerkt in een hoofdartikel in de Standaard (2 juli) dat in verscheidene andere bladen geciteerd werd. Het Duitse ministerie werd dus van niets meer of minder dan het verspreiden van mis leidende informatie beschul digd. JACQUES LEVIJ (Van onze redactie buitenland) TURIJN De betrekkingen van Fiat en Citroen zijn uit stekend, maar de Italiaanse autofabriek denkt anders over de uiteindelijke doelstelling van de samenwerking dan de Franse onderneming. Dat heeft de president van Fiat SPA, Gisvanni Agnetti, dinsdag ver klaard op de jaarlijkse pers conferentie in Turijn. Fiat stelt als ideaal dat de twee bedrijven een volledige serie voertuigen aanbieden, dat zij de capaciteiten van beide gebruiken en dat zij het vraagstuk van de afzonderlij ke identiteit ondergeschikt maken. Daarentegen stelt Ci troën meer belang in de iden titeit. Indien Citroën overgaat tot vergroting van haar aande lenkapitaal, en dat gebeurt volgens Agnelli over ongeveer twee jaar, zullen de twee hun afspraken nog eens moeten overwegen voordat Fiat naar rato deelneemt in de vergro ting van het kapitaal. Fiat zal dit jaar naar ver wachting 1,6 miljoen auto's voortbrengen. Iets meer dan de 1,59 miljoen stuks van vo rig jaar maar veel minder dan het doel van 1,75 miljoen. Toenemend absenteïsme is de voornaamste oorzaak van de moeilijkheden bij Fiat. SEOEL (UPI) De buiten gewone staatsraad in Zuid-Ke- rea, het belangrijkste rege- ringsorgaan ingevolge de afge kondigde staat van beleg, heeft bepaald dat op 21 no vember een nationaal referen dum zal worden gehouden over een nieuwe grondwet ter versterking van de presiden tiële bevoegdheden. Het staatshoofd, Park Tsjoeng-Hee, wil een structu rele hervorming van de repu bliek Korea. Als inleiding daartoe kondigde hij op 17 oktober de staat van beleg af, schortte hij een deel van de oude grondwet op, ontbond hij het parlement en sloot hij uni versiteiten. De nieuwe grondwet zou de president meer macht geven, waaronder het recht tot ont binding van het parlement, uitbreiding van zijn ambtspe riode van vier tot zes jaar en afschaffing van beperkingen voor herverkiezing tot presi dent. In de campagne voor de aanvaarding van de grondwet zal men zich moeten beperken tot propaganda die de kiezers zal „informeren". Volgens wel ingelichte kringen zal na de aanvaarding begin december een nationale conferentie voor hereniging door de bevolking worden gekozen. Deze confe rentie zal op 17 december een nieuwe president kiezen. DE rijkspolitie te Nijmegen heeft de 18-jarige classificeer der A. de H. uit Millingen aan den Rijn gearresteerd in ver band met twee nachtelijke boerderij branden, waarbij kort geleden in Millingen en Ke- kerdom enkele tientallen stuks vee omkwamen. De jongen heeft bekend. (ADVERTENTIE) (in de gouden verpakking) Brieven voor deze rubriek moeten met volledige naam en adres worden ondertekend. Bij publikatie zullen deze vermeld worden. Slechts bij hoge uit zondering zal van deze regel worden afgeweken. Naam en adres zijn dan bij de redactie bekend. Publikatie van brie dat de redactie het in alle gevallen ven (verkort of onverkort) betekent niet eens is met inhoud, c.q. strekking. Naar aanleiding van uw hoofdredactioneel commentaar over Luns in uw blad van zaterdag 28 oktober, moge ik u mijn deelneming betuigen met uw droefenis over die on dankbare Luns. Ik kan me uw verdriet zo goed aanvoelen, omdat ik zelf al zo lang ge vlast had op dat Navo-baantje! Luns. bleek echter één dag langer KVP-lid geweest te zijn en daarom ging hij, met een neuslengte vóór. Uiteraard wist het KVP-bestuur niet, dat ik wel 30 gulden in de partij-kas zou hebben gestort; wellicht had dit het tij nog juist te mijnen gunste kunnen keren. Helaas- Ik heb nu mijn zinnen maar gezet op het hoofdredacteur schap van een groot plaatse lijk. of liever gewestelijk, blad. Kunt u mij berichten van welke partij ik daarvoor lid moet zijn? BREDA A. M. NUYTEN Zeker niet bij een partij, waar ze gevoel voor humor hebhen (redactie). In uw interview met de CPN-fractieleider Bakker mis te ik wel enigszins de glas harde uithoortechniek, die dergelijke praatjes-bij-de- haard zo interessant kan ma ken. Ik herinner mij wel vraaggesprekken met Luns, De Quay en Van Riel, waarbij het er heel anders toeging, zonder dat nu juist hun privé- leven ter sprake kwam- Te recht stelt Bakker, dat we daar wat hem betreft „geen bliksem" mee te maken heb ben. En de onschendbaarheid Van" de z.g. privacy behoort vanouds (of de heiligste prin cipes van het communisme. Merkwaardig genoeg voelen wij er over het algemeen maar weinig voor, zulks persoonlijk in de communistische landen te gaan controleren. Dat Bakker al evenmin graag spreekt over de verhou ding van de CPN tot buiten landse communistische partij en maakt zo een onderhoud bepaald moeilijk; om niet te zeggen zinloos. En als uw ver slaggever ons dan tracht te troosten met de mededeling, dat dat onderwerp hem ook niet zo boeiend lijkt, dan raakt men toch geneigd zich af te vragen waarom hij über haupt naar Zaandam is ge reisd. Om te vernemen, dat Bies heuvel van Bakker desnoods wel een vuurtje kan krijgen, zogoed als elk kamerlid dat zijn (of haar) aansteker verlo ren, c.q. vergeten heeft. Maar dat zijn zo van die algemeen menselijke zwakheden, die zich zelfs in de wandelgangen, van het Kremlin wel eens zul len manifesteren. Persoonlijk zou ik mij bijvoorbeeld in staat achten een communist uit het water te halen, in ge val ik de daartoe benodigde zwemkunst voldoende machtig was- En dat was dan ook al niks om over naar huis te schrijven. Ik zoiu gewoon hulp gaan halen. BREDA L. PISON NIJMEGEN In de weer gave van het interview dat onze redacteur Jacques Levij in de serie „Een zaak van leven en dood" had met prof. Wijdeveld (gepubliceerd za terdag 28 oktober) is een hin derlijke fout geslopen met be trekking tot het aantal nierpa tiënten dat in Nederland een transplantatie heeft over leefd. De tekst moet als volgt lui den. Tussen maart 1966 en september 1972 werden in Ne derland 243 niertransplantaties verricht. In september 1972 waren er van deze transplan- taten nog 157 in functie (65%). Daarnaast moest bij 50 patiënten de getransplanteerde nier weer worden weggeno men. Deze patiënten konden worden teruggenomen op be handeling met de kunstnier. Het aantal patiënten dat over leed na niertransplantaties be droeg 36 (15 pot.). Bij 25 van hen hing het overlijden on middellijk met de niertrans- plantaties samen. Bij 11 vsn. de overleden patiënten waren bijkomende ziekten de oor zaak.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1972 | | pagina 11