DIT (WAS) (IS) (WORDT) HET CENTRAAL AKKOORD
REGERING AKKOORD MET EISEN VAKBONDEN
DOOR STRIJD BINNEN VAKBEWEGING:
Uitstel centraal akkoord
STRUD OM
POSITIES 1
GUNSTIGSTE
VIETNAM
ARIE GROENEVEIT IAPT
OVERLEG MET
ESTABLISHMENT AAN Z'N IAARS
Hartcentrum
van topklasse
in Eindhoven
m
Groeneveld: doorhalen wat niet "verlangd wordt....
Ter Heide
slachtoffer
van
polarisatie
OPDRACHT AAN DR. V. D. SCHAAR
PRIJSBELEID
CONCESSIES
TROEBELINGEN
VERTROUWEN
HOUTJE
STROMINGEN
KLASSESTRIJD
SADEK
ONDER
HUISARREST
Bedrijf sluit:
40 man op straal;
Maandag 30 oktober 1972
binnenland PfuimMiT?!
5
■MHMNflMIHUIAHHi
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG. Zaterdag
heeft de Stichting van de Ar
beid het „strikt vertrouwelijke"
concept-centraal akkoord van
werkgevers en werknemers
naar buiten gebracht. Wrang
grapje van een der vakbonds
bestuurders: „Heren dit was, is,
wordt het centraal akkoord.
Arie Groenevelt moet maar
doorhalen wat hij niet ver
langd
De verbetering van de ar
beidsvoorwaarden exclusief
de prijscompensatie zal vol
gend jaar worden beperkt tot
3,5 procent. Daarin zijn alle se
cundaire arbeidsvoorwaarden
voor zover ze kostenstiigend
werken, inbegrepen, ook de
post incidenteel. In 1972 over
eengekomen verbeteringen, die
in de cao's voor 1973 moeten
worden verwerkt, zitten ook al
in die 3,5 procent. In alle col
lectieve arbeidsovereenkomsten
zal een prijscompensatie moe
ten worden opgenomen, zonder
maximum. De huidige indexe
ring zal daarbij worden gehan
teerd, uitgaande van een drem
pel van 0,75 procent. Bijzondere
aandacht moeten de laagstbe
taalden krijgen.
Verbeteringen op langere ter
mijn: in 1975 moet een 40-urige
werkweek zijn bereikt, evenals
een basis-vakantie van 20 da
gen. Pit loonbeleid voor vol.
gend jaar moet zoveel mogelijk
door de zogenaamde vrije be
roepen, niet gebonden aan
cao's, worden gevolgd, waarbij
de hogere inkomens extra moe
ten matigen. Verder moeten in
de arbeidsovereenkomsten be-
drijfstaksgewijs regelingen voor
ontslagbescherming worden op
genomen en moeten in bedrij.
ven, waar nog geen onderne
mingsraden funtioneren, alsnog
personeelsv ertegenwoordigin -
gen worden ingesteld.
Doelstelling is dat de prijzen
volgend jaar niet verder zullen
stijgen dan met 5,75 procent ten
opzichte van dit jaar. Van de
overheid wordt verwacht, dat
zij de niet bij de centrale werk
geversorganisaties aangesloten
ondernemingen, c.q. sectoren,
zoals de sector gezondheids
zorg, beoefenaren van vrije be.
roepen, brengt tot een prijsbe-
drag, dat met bovenstaande
doelstelling overeenkomt.
De Verhogingen op de bin
nenlandse markt moeten wor
den beperkt tot wat ncodzakr
lijk is om de winst per eenheid
produkt constant te doen blij
ven. Noodzakelijke prijsverho.
gingen zullen in de tijd moeten
worden gespreid. Ondernemin
gen met een relatief gunstig
rendement moeten hun prijs
verhogingen extra beperken.
Ondernemingen in de buurt
van de „rode streep" kan ont
heffing worden verleend. Ten
slotte zullen alle prijsverhogin
gen binnen een week moeten
worden gemeld.
0 Met alle beschikbare midde
len zal bevorderd worden dat
per I augustus 1973 in die re
gio's waar op verantwoorde
wijze werkende jongeren hun
nen worden opgevangen, een
tweede vormingsdag voor 15-
jarigen wordt ingevoerd.
0 De leerlingenschaal voor het
kleuteronderwijs zal met in
gang van diezelfde datum met
een punt worden verlaagd.
0 Het eigen risico in de zie
kenfondsverzekering gaat voor
lopig niet door.
0 De kinderbijslag voor het
tweede kind wordt voorlopig
niet bevroren.
0 De overheveling van de kos
ten van de sociale werkvoor
ziening naar het arbeidsonge
schiktheidsfonds (80 miljoen
gulden) gaat niet door.
0 Het lage btw-tarief wordt
niet verhoogd.
0 Geen heffing voor werkge
vers op het aantrekken van bui
tenlandse arbeidskrachten.
Tenslotte verwachten de so
ciale partners van de centrale
overheid en de lagere overhe
den waaronder wordt begre
pen overheidsdiensten en -be
drijven, PTT, gemeentelijke be
drijven etc. een uiterste te
rughoudendheid ten aanzien
van het verhogen van tarieven
en het nemen van andere maat
regelen, die prijsverhogend
kunnen werken.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De machtstrijd binnen het NW
heeft geleid tot een uitstel van het centraal akkoord,
dat tussen regering, werkgevers en vakcentrales is
bereikt. Terwijl het kabinet vandaag de Tweede Ka
mer zal inlichten, over de situatie ontslaan na het
aftreden van NW-voorzitler drs. Harry ter Heide
komen de verbondsbesturen van NW, NKV en CNV
bijeen om een definitief standpunt te bepalen over
dat akkoord.
Daarbij kan men twee kanten op: akkoord gaan met de
bereikte overeenstemming en zo de industriebond van het
NW buitenspel zetten, of het bereikte akkoord „omwille
van de eenheid binnen de vakbeweging" niet onderteke
nen. Er bestaat echter ook een kans dat men binnen het
NVV zal trachten de voorzitter van de industriebond, Arie
Groenevelt, „ten val te brengen".
Hoewel vi'ce-voorzitter Arie de Boon zaterdag elke mogelijk
heid uitsloot, dat het verbondsbestuur de leden van de industrie
bond onder druk zal zetten, wijzen bepaalde tekenen toch wel
in die richting.
pen van de overheid in de
prijzen en niet in de lonen.
Maar VNO en NCW hebben
voldoende vertrouwen in de
goede afloop van de „strijd"
binnen het NVV. VNO-voor-
zitter drs. S. C. Bakkenist gaat
er gewoon van uit dat het con
flict in de boezem van het
NW zal worden opgelost en
dat het niet lang meer zal
duren voordat alle handteke
ningen onder het centraal ak
koord zullen worden gezet.
Binnen de drie vakcentrales
beseft men het grote gevaar
voor een „Groenevelt-effect".
Zo heeft de bedrijfsgroep Ra
dio en Televisie van de NVV-
bond Mereurius zich al achter
Groenevelt opgesteld en het is
niet uitgesloten, dat er meer
bonden zullen volgen, vooral
nu Harry ter Heide de
„bruggenbouwer" er het
bijltje bij neer heeft gegooid.
Insiders wijzen er verder op,
dat de positie van Arie Groe
nevelt binnen zijn eigen bond
bijzonder sterk is. N-aar ver
luidt zou het hele verbondsbe
stuur van de Industriebond-
NVV achter hem staan. Nu
Ter Heide is verdwenen, zijn
er weinig vakbondsbestuur
ders die zich met Groenevelt
kunnen meten.
De ontwikkelingen binnen
het NW hebben de aandacht
van het sociaal akkoord afge
leid. Minister Boersma (Socia
le Zaken en leider van de
kabinetsdelegatie) liet de
Stichting van de Arbeid zater
dag weten, dat de regering
akkoord gaat met het concept-
centraal akkoord, zoals het
door werkgevers en vakcen
trales in de stichting was op
gesteld. In feite is er voor de
regering niets veranderd. Uit
de opstelling van de kabinets
delegatie zaterdag naar het ge
sprek met de sociale partners
was ook duidelijk af te leiden,
dat de regering „doet alsof er
niets is gebeurd". De troebe-
lingen binnen het NW moe
ten door die organisatie zelf
worden opgelost, is het stand
punt van het kabinet. De rege
ring wil de centrale daartoe
wel de gelegenheid bieden,
door geen tijdsultimatum te
stellen. „Al wordt het natuur
lijk wel kort dag", aldus mi
nister Boersma. De regering is
er van overtuigd, dat de vak
beweging een oplossing zal
vinden. Hoe dat geschiedt acht
het kabinet op dit moment
niet zo belangrijk. De regering
gaat er gewoon vanuit, dat het
NW het centraal akkoord zal
ondertekenen.
Dit standpunt van de rege
ring waardoor ook de con
cessies aan de vakbeweging
overeind blijven staan
maakt het voor de werkgevers
mogelijk zich „koest" te hou
den. Dat is verwonderlijk,
vooral als men bedenkt, dat er
vandaag een prijsmaatregel in
de vorm van een meldings
plicht, zal worden afgekondigd.
In het verleden hebben de
werkgevers zich altijd fel ver
zet tegen een eenzijdig ingrij-
Alle partijen, die zaterdag
aan net overleg meededen,
waren het eens over de inten-
sie van dé sociale partners ten
aanzien van het matigingsbe-
leid. CNV voorzitter Danser en
zijn NKV-collega Mertens zei'
den dan ook duidelijk dat za
terdag het akkoord zou zijn
ondertekend, als het NVV ook
de handen vrij zou hebben
gehad. Met nadruk verklaar
den beide vakbondsvoorzitters
dat het CNV en het NKV
„solidair" zullen zijn met het
NW en dat ze op eigen hout
je geen enkel akkoord zullen
sluiten. De drie vakcentrales
hebben tot nu toe als een
eenheid opgetreden bij de on
derhandelingen, ze zullen ook
als1 eenheid het akkoord onder
tekenen. Of niet, als de eenheid
in de vakbeweging niet wordt
hersteld.
(Van onze correspondent
PARIJS De twee alleen
reizende kinderen (i en 12
jaar oud) die tot de negen
overlevenden van de ramp
met een Frans lijnvliegtuig bij
Clermont-Ferrand behoren,
hebben het feit dat zij geheel
en al ongedeerd gebleven zijn
(slechts het 12-jarige meisje
heeft een blauw oog) te dan
ken aan het feit dat zij achter
in de Vickers-Viscount plaats
genomen hadden.
De oorzaak van de ramp die
aan 59 personen het leven
heeft gekost, terwijl er 9 over
levenden zijn is nog duister.
(Van onze redactie
buitenland)
SAIGON - PARIJS Met
een spannende week op dipio
matiek niveau in het vooruit
zicht en de nog open vraag of
de Verenigde Staten aan de
Noordvietnamese eis zullen
voldoen mo v n de Virina—o-
vereenkomst te tekenen, de
den in het afgelopen weekend
de strijdende partijen in Zuid-
Vietnam al het mogelijke om
zo gunstig mogelijke posities
in te nemen.
Niet minder dan 138 aanval
len het grootste aantal se
dert het zeven maanden gele
den begonnen offensief de
den de Vieteongstrijdkrachten
en Noordvietnamezen op Zuid-
vietnamese posities.
0 NVV's tweede voorzitter Arie de Boon (midden) zaterdag in lesprek met de ministers Boersma
en Nelissen (rechts).
Zondagavond waren drie be-
langrijke wegverbindingen
naar de hoofdstad Saigon door
de aanvallers afgesneden, naar
men aanneemt om de bevoor
rading van de stad in de war
te sturen.
De Vietcong en de Noord
vietnamezen veroverden 21
dorpen en gehuchten rond Sai
gon en in de Zuidvietnamese
rijstschuur, de Mekong-delta.
Volgens het opperbevel in Sai
gon waren zij zondagavond
weer uit 16 ervan verdre
ven.
Een andere plaats waar de
strijd weer oplaaide was Kon-
toem. Noordvietnamese troe
pen zouden daar 130 mm ge
schut in stelling hebben ge
bracht en zich gereed maken
voor een algehele aanval. Een
aantal gehuchten ten noorden
van de stad is door de aanval
ler veroverd en Viefcong-strij-
ders zouden daar Zuidvietna
mese vlaggen weghalen.
De Amerikaanse luchtmacht
heeft rond de stad meer dan
1..PO0 ton bommen gegooid.
Boven Noord-Vietnam wer
den 120 aanvallen uitgevoerd,
maar alle beneden de 20ste
breedtegraad.
In Franse en communisti
sche diplomatieke kringen in
Pairijs verwachtte men in het
weekeinde dat de Amerikaan
se minister van buitenlandse
zaken William Rogers dinsdag
in Parijs zal zijn om het ak
koord met Noord-Vietnam te
tekenen. Van Noordvietnamese
zijde zou de overeenkomst
eveneens door de minister van
buitenlandse zaken, Duy
Trinh, worden getekend. Ame
rika zou mede namens Zuid-
Vietnam tekenen en Noord-
Vietnam namens de Viet
cong.
Verder verluidde in Parijs
dat de vijf grote mogendheden
zijn overeengekomen over on
geveer een maand nadat het
bestand van kracht is gewor
den een conferentie over Viet
nam te houden.
In Saigon verwacht men dat
president Nguyen van Thieu
mogelijk vandaag in een toe
spraak tot het parlement als
nog zal meedelen dat hij met
de overeenkomst instemt.
GROENEVELT
0 TER HEIDE
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De ernstige
crisis in de Nederlandse vak
beweging ontstaan na het
optreden van „havik" Arie
Groenevelt van de NVV-in-
dustriebond roept tal van
vragen op. Zelfs over de toe
komst van de Nederlandse
vakbeweging, ons kapitalisti
sche systeem, onze parlemen
taire democratie en last
but not least hoe we uit
de ontstane situatie kunnen
komen- Kernpunt van het
conflict is de taak en functie
van de vakbeweging en de
manier waarop die doelstel
lingen kunnen worden be
reikt.
Men hoeft zowel de afge
treden NVV-voorzitter Harry
ter Heide en industriebonds
voorzitter Arie Groenevelt
slechts oppervlakkig te ken
nen, om tot de conclusie te
komen, dat het conflict tus
sen heide vakbondsbestuur
ders rijkelijk Iaat komt. Tus
sen beiden bestaat een niet-
overbrugbare tegenstelling
over de doelstellingen van de
vakcentrales en de strijdmid
delen. Ter Heide, de man die
angstvallig elke politieke uit
spraak vermijdt en Groene
velt, die zijn politieke over
tuiging van de daken
schreeuwt. Ter Heide, die
overtuigd is van de noodzaak
om met het „establishment",
rond de tafel te gaan zitten
om te praten over redelijke
verlangens, aan de andere
kant Arie Groenevelt, die als
vakbondsbestuurder kapita
listische eisen wil stellen aan
kapitalisten. Ter Heide ten
slotte, de man van het over
leg, genuanceerd, nooit iets
uitsluitend. Arie Groenevelt,
die van zijn hart geen
moordkuil maakt en er dan
ook alles uitgooit wat hem
voor de lippen komt. „Ik ben
bereid tot het einde toe te
discussiëren", zei hij zater
dagavond. Maar hij vergat er
bij te vertellen, dat hij aan
het einde dan wel zijn zin
moet hebben gekregen.
Misschien is de man daar
om onder de arbeiders zo
ontstellend populair. Hij
praat niet in voor leken on
begrijpelijke vaktaal. Als hij
15 procent loonsverhoging
eist, dan bedoelt hij ook 15
procent, niets meer of min
der. En als een grote onder
neming een van haar bedrij
ven sluit, dan zijn de werk
gevers voor hem grote
„schoften", of ze nou een
goede of slechte afvloeiings
regeling nalaten- De „kolonel
van de vakbeweging", zoals
een collega hem wel eens ge
noemd heeft, weet het bo
vendien nog te brengen ook.
In een discussie wint hij al
tijd, niet door argumenten,
maar door zijn overtuiging
altijd en onder alle omstan
digheden gelijk te hebben.
En daar valt niet tegen te
discussiëren.
Toen Ter Heide twee jaar
geleden aan z'n job bij het
NVV begon ioeg hij Groene
velt al direct tegen zich in
het harnas met zijn stelling,
dat hij alleen gelooft in een
geleidelijke stap-voor-stap
hervorming van de maat
schappij. Een pragmaticus bij
uitstek ook. De man, die zich
laat leiden door theorieën,
die hij wetenschappelijk be
nadert. De man ook, die de
gave mist zijn leden in ver
voering te brengen, doodge
woon omdat hij te nuchter
's.
Binnen het NVV, nu twee
duidelijke gepolariseerde
stromingen aan de ene
kant Ter Heide (inclusief de
gehele NVV-top, ex-radikaal
Arie de Boon voorop), trach
tend via redelijk overleg met
regering en werkgevers het
mogelijke voor je leden te
bereiken. Want je kunt noch
een regering, noch je eigen
werkgevers negeren. Aan de
andere kant Groenevelt met
zijn conflictmodel en zijn
soms hoogst ontactische op
treden. Ter Heide is gesneu
veld in de polarisatiestrijd.
Een polarisatie, die op zich
zelf recht op bestaan heeft,
maar onder dé gegeven soci
aal-economische omstandig
heden gewoon schreeuwt om
onrust. Om chaos-
Ter Heide Iaat het NVV in
grote ontreddering achter.
Waarom stapt hij nu op, ter
wijl juist het NVV en de
andere vakcentrales, ja zelfs
de werkgevers, hem zo nodig
hebben? Hij had het hele
verbondsbestuur achter zich.
Tweederde van zijn verbond
is het met hem eens. Wat
moet er van de vakbondsfe
deratie terechtkomen, nu de
grote stimulator er van het
bijltje' er bij neergooit?
Waarschijnlijk is het dat Ter
Heide de eerste de beste ge
legenheid heeft aangevat om
af te treden. Nu hij vertrok
ken is krijgt het „uiterste",
Arie Groenevelt, volop kan
sen, want er zijn maar wei
nig vakbondsbonzen die zich
met Groenevelt kunnen me
ten. Zeker niet Arie de
Boon, de man die net zo fel
was als Groenevelt, toen hij
nog een afzonderlijke bond
leidde, maar die nu hij in de
top zit, 180 graden is omge
zwaaid. Zeker ook niet vice-
voorzitter Wim Kok, uit de
school van Ter Heide.
De vraag: wat nu? Welke
kant gaat de vakbeweging
op? Blijft de top, die de
belangrijke sociaal-economi
sche beslissingen neemt, in
tact of wordt het accent ver
legd naar de basis, de afzon
derlijke bonden? Kan de vak
beweging de steeds luider
wordende roep om democrati
sering wel honoreren via
vakcentrales, waarin de ge
wone arbeider zich zelf niet
meer terug vindt? Want dat
is toch eigenlijk het proces,
dat op gang gekomen is: de
basis wil een woordje mee
spreken. We hebben die ont
wikkeling de laatste jaren al
in de politiek meegemaakt.
Buiten het parlement ont
stonden talloze actiegroepen,
die geen enkel vertrouwen
meer hadden in hun eigen
volksvertegenwoordigers,
doodgewoon omdat die te ver
van hun dagelijkse noden en
behoeften afstonden. Dat
noem het een democratise
ringsproces is niet meer
tegen te houden.
Sommige vakbondsbestuur
ders hebben dat wel voorzien
en .trachtten dan ook via de
werkgroep kritische vak
bondsbestuurders de basis
meer houvast te geven. De
manier waarop ze dat deden
sloeg echter niet aan. Begrij
pelijk overigens, want je
moet bij „Jan de bouwvak
ker" biet met ingewikkelde
wetenschappelijke theorieën
aan komen. De tactische
conceptie van Arie Groenevelt
doet het blijkbaar wel: toen
hij begin dit jaar zijn 180.000
leden opriep te gaan staken
omdat zijn bond het niet
eens was met de voorstellen
van de werkgevers (een
kwestie van tienden van pro
centen, het bekende pilsje
van Groenevelt) ging de hele
metaal plat. NKV-'ers en
CNV'ers deden even vrolijk
mee. Arie de Boon, de vice-
voorzitter van het NVV, kan
dan wel erg optimistisch zeg
gen, dat Groenevelt erg ei
genzinnig is en dat de leden
van de Industriebond heel
wat redelijker zijn, hij moet
„Havik" Arie niet onder
schatten. Want dat zou het
einde betekenen van de door
Ter Heide zo zorgvuldig op-
jebouwde „vakbeweging-
nieuwe stijl". Het zou weer
doodgewoon klassestrijd
worden, zij het dan om zeg
genschap.
BEIROET (UPI) De
Egyptische oud-minister van
oorlog, generaal Mohammed
Sadek, is onder huisarrest ge
plaatst in zijn woning in Za-
malek, een buitenwijk van
Cairo, aldus het blad Al An
war.
Sadek, die in mei 1971 tot
minister van oorlog was be
noemd, was volgens een offi
ciële bekendmaking in Cairo
donderdag afgetreden. Een re
den voor deze onverwachte
stap werd niet genoemd. Al
Anwar schreef zondag dat
president Sadat „de afgelopen
twee dagen bevel heeft gege
ven meer don 100 officieren
met pensioen te sturen, onder
wie enige hoge militairen.
Het blad noemt dit e„een
witte staatsgreep van presi
dent Sadat".
SITTARD (ANP) De di
rectie van Dahlmans n.v. in
Sittard, een radio- en televi
siebedrijf met in totaal vijf
vestigingen in Zudd-Limbürg,
heeft haar veertig werknemers
ontslagen. Het bedrijf, dat
sinds half oktober al stil lag,
sluit vandaag definitief. Het
ontslag is een gevolg van de
financiële moeilijkheden. De
firma heeft een belasting
schuld van zeven ton, terwijl
krediteuren nog een bedrag
van anderhalf miljoen te vor
deren hebben.
(Van een onzer verslaggevers)
EINDHOVEN - „Ik ben er
erg blij mee. Achteraf is dit
toch nog een gunstige ontwik
keling van een zeer nare situ
atie. Meer kan ik nu niet zeg
gen". Dit was gisteravond het
commentaar van hartchirurg
P. J. v. d. Schaar op het
besluit van hoi besfu ir van
het Binnenziekenhuis om hem
te belasten met de voorberei
ding van de oprichting van
een hartchirurgisch centrum
van topklasse in Eindhoven.
In het communiqué, dar het
(ADVERTENTIE)
bestuur vrijdagnacht na zijn
vergadering uitgaf, staat dat
dr. V. d. Schaar in dit nieuwe
centrum „een belangrijke rol
zal kunnen vervullen".
Het bestuur van het Binnen
ziekenhuis besloot tevens de
hartoperaties tijdelijk op te
schorten. Ook dr. V. d. Schaar
is ermee akkoord gegaan in
tussen niet als chirurg in het
Binnenziekenhuis werkzaam
te zijn. Daartegenover krijgt
hij alle medewerking de hart-
chirurgie in een ander zieken
huis te blijven beoefenen. Zo
als dr. V. d. Schaar onlangs in
een interview zei, acht hij
routine in dit medisch specia
lisme van uitermate belang.
De directie, het medisch
stafbestuur en de ziekenhuis
raad hebben ook met deze be
sluiten ingestemd.
Het bestuur zal overigens
Onderzoeken of de voorzienin
gen wat betreft personeel en
apparatuur in het Binnenzie
kenhuis voldoende zijn om d«
hartchirurgie voort te zetten
totdat liet nieuwe centrum
klaar is.
I
