Wessendorp: „Het feit dat je zo aan elkaar hangt''
Plaatsbepalingsroulette van
en voor HEIN RICH BöLL
Boekenbeurs voor Vlaanderen is ook voor u interessant
Zenuwarts: veel
fondspatiënten
afgescheept met
medicijnen
fP
kunst
cultuur
HET DURE COSTUUM VAN GLOBE C.S. EN DE C.R.M.-POT VOOR FUNHOUSE C.S.
xpositie
ijdschrift
V' «r
orm
Joods protest
in België
tegen
bekroning
kinderboek
Experiment met
wetswinkels in
Utrecht geslaagd
Nederlanders
leiden
bergingswerk
Bangladesj
papier
oor uw pen
Schandelijk
Bommen
Vrijdag 27 oktober 1972
15
„Ideale toneelsituatie in Np-
.-deriand bereikt". Deze uitroep
op de voorpagina van het laat
ste nummer van „Mickery
Mouth" (samen met het le
zenswaardige nummer van To-
neel-Teatraal -f2) berust op
science-fiction. Dat wordt
duidelijk, wanneer je na de
afdruk van Globe's Lutz
kreet: „Het theater is dood.
Leve het theater", de volgende
uitspraak leest: „Ik herinner
me, dat de heer Bloemkolk
van het gezelschap Globe, dat
toen nog bestond, uitriep: „Als
je nagaat dat bepaalde ama-
teurprodukties tot stand ge
bracht kunnen worden van het
geld dat wij soms uitgeven
aan één k-ostuum, waar halen
wij dan eigenlijk de pretentie
vandaan?". Dat was natuurlijk
een heel positieve uitspraak.
En iedereen was het daar ei
genlijk wel mee eens- Toen
hebben we met zijn allen een
andere verdeling van de
subsidiepot uitgedokterd",
Terug naar de realiteit. Ge-
geslaagd; nooit in geslaagd
vaste groep te vormen en bij
een te houden. Alleszins posi
tief in de huidige opbouwfase
is het oordeel over de groep
lezen in het advies aan de
minister van CRM inzake (de
subsidie) aan vijf mime-gezel-
schappen, aangesloten bij
VGM: Negatief oordeel over
de groep Cabamine. Integratie
van mime en cabaret slecht
Carrousel. Beleidsplan wekt
vertrouwen. Eensluidend posi
tief is ook het oordeel over de
groep Funhouse. Met heeft
zich een duidelijke plaats bij
het publiek verworven en is
bezig met het onderwijs. Zeer
positief is ook de beoordeling
van Bewth, dat een duidelijke
ontwikkeling doormaakte. Be
geleiding is nodig om niet
dood te lopen. Ook positief
wordt geoordeeld over Will
Spoor omdat zijn wijze van
werken en experimentteren
ook al is deze zeer gesloten en
moeilijk doordringbaar zijn
bestaansrecht moet behou
den.
Verder wordt aandacht ge
vraagd voor buiten het VGM
opererende vormen als de mi-
me-opleiding aan de Theater
school Amsterdam, het Neder
lands Mimecentrum en zeer
icidenteel of tijdelijk gesubsi
dieerde gezelschappen als Rob
van Reijn, Peter en Adriaan,
Multi Media, Perspekt, de
groep Ruth Meyer, Jetty Mai-
er, het Knikkerproject, Jetty
en Thea e.a.. alsmede ama
teurs met redelijke opleiding
en ervaring (b.v- Kruimels in
Rotterdam). Dus een veelzeg
gende advies over de (letter
lijk a.u.b.) nietszeggende mi
me in ons land.
fe' fe fe
JAN WESSENDORP, die se
dert 1971 als creatief thera
peut van het psychiatrisch
ziekenhuis Vrederust te Ber
gen op Zoom woont, heeft
als kunstenaar creatief en am
bachtelijk heel wat in zijn
mars. Dat is tot 15 november
te zien in de katholieke hoge
school van Tilburg, waar zijn
grote expositie voor iedereen
toegankelijk is. „Kijken hoe
de dingen zijn - studies naar
de natuur en dan kijken wat
je ermee kunt doen", zegt hij
zelf over zijn uiteenlopend
werk. Zo komen de naturalis
ten en de fantasten (surrealis
ten) bij het kijken aan hun
trekken. Een jonge artiest
(32) met een veelzijdig tech
nisch vermogen, waarmee hij
nog alle kanten opkan. Het
tasten en zoeken is duidelijk,
maar is dikwijls van indrin
gende waarde.
Vooral zijn gouaches met de
meest vreemd geproportio
neerde figuren, hebben een
boeiende zeggingskracht; wat
navrant en ironisch; soms ro
mantisch idyllisch. Drie ervan,
een uitstulpende Directeur als
een Boeddhabeeld, Wachtende
vrouwen en Vakantie in Italië,
heeft hij samen met de Roo-
sendaalse Harry Schalken, die
zijn studie Nederlands al zeef-
drukkend doorbrengt, omgezet
in zeefdrukken. Ze zijn te
koop voor de> belachelijke
prijs van f 22.-.
„Structuren boeien me
enorm", aldus Jan Wessen
dorp. „Hoe alles groeit, hoe
vormen zich op elkaar stape
len; kijken hoe de dingen
rond zijn." Dan kijkt hij om
zich heen met en bijna foto
grafisch oog, met veel gevoel
voor licht en donker. En als
toeschouwer kijk je dan een
beetje vreemd - na al die
gouaches - naar een stilleven
met appels. Groeisels, rots
tuintjes, structuren, feilloos
neergezet met Oostindische
inkt.
„De organieke en construe,
tieve wereld; het feit dat je zo
aan elkaar hangt, als aan één
stam, ondanks het feit dat je
vecht voor je eigen hachie, be
leef ik erg", zegt hij. „Hoe de
mens steeds minder organisch
blijkt, maar door dfe chirurgie
tot een constructie wordt. De
psyche die daarmee samen
hangt..."
Jan Wessendorp wil de
mens zichtbaar maken met zijn
donkere krachten, hetgeen niet
zo verwonderlijk is vanuit zijn
psychotherapeutische arbeid.
Met grote zorg ontstaan zijn
schilderijen in olieverf als fo
to's van een hallucinerende
wereld. Een „Engel" met, felle
contrasten - ook in kleur -,
behept met de donkere kracht
der seksualiteit of „Het huis
waarin zij woont", („stuide
over wat ik beleef aan een
lichaam") of de „Grote wach
tende", waarin deze krachten
abstraherend worden opge
bouwd.
Een klein hoofdstuk apart
zijn zijn zelfportretten. „Het
model dat ik het eerst bij de
hand heb". Vanaf een bijna
fresco-achtig snel genoteerd
groen schilderij tot een pijn
lijk nauwkeurig organisch ge
accentueerde kop.
Water, lucht, leven, licht en
donker en een westerse cul
tuur zijn de dingen, die Wes-
sen&orp bezighouden. En hoe.
En: wie niet? Bekijk het maar
eens...
HENK EGBERS.
VANAVOND begint New
port Jazz Festival Rotterdam
met Jimmy Smith and
Friends. Morgenavond
(nacht): Charles Mipgus en
Elvis Jones.
MENSEN kijken. Schilderij
en, die laten zien hoe in de
laatste vier eeuwen de mensen
in hun verschijningsvorm ver
anderen in Dordrechts mu
seum vanaf 5 november tot 28
januari.
PROFESSOR Schroempf en
zijn reizend frivoliteiten thea
ter heet een nieuwe produktie
van Nico Knapper mmv Corrie
van Gorp, Marianne Delgorge,
Donald Jones en Jaap Stobbe.
Première 6 november in Klein
Bellevue Amsterdam.
MÜZZELE, Mazzele, Mu
ziek, een nieuw Vlaamse kin
dermusical. Kunt u vanaf 1
november met uw kinderen
van 6-12 jaar bezoeken in
KNS, Antwerpen. Elke woens
dag 15 uur en zaterdags om 10
en 15 uur.
GATO Barbieri quintet fea
turing met Lonnie Liston
Smith op zaterdag 4 november
in HOT. Den Haag. Om 24.15
uur begin van dit enige con
cert in ons land.
Jacques Siegers exposeert
tot 11 november bij de nieuwe
galerie Den Oijevaar, Kanun-
nikensteeg, Oirschot. Bé Klein
heeft loodplastieken en zwart
wit prenten bij galerie De
Huifkar in Öisterwijk; tot 16
november.
9 Jan Wessendorp: zelfportret.
Ruud Nelissen (28) is nu met „dit" bezig. Als ie hem vraagt
wat „dit" is kan hij het nauwelijks uitleggen. De mensen, die
het zien willen en het is de moeite waard moeten zelf
maar gaan kijken in de foyer van cultureel centrum De Beyerd
te Breda. Het typische van „dit" is dat de aquarellen die daar
mee bedoeld zijn, als het ware uit hem groeien; uit zijn sprook
jesachtige geest. Ruud Nelissen, die zich een zekere faam ver
wierf met" goede illustraties (o.a. in de boekjes De Gelaarsde
Kat van Lia Timmermans en Sprookjes uit Vietnam van Miriam
Soetaert) wil, los van zijn sprookjes-image. „Leuk om erbij te
doen. Ik wil nu gewoon mooie dingen maken; om de mensen
te prikkelen. Nee geen protest. Ik zie dingen, die me boeien.
Ga ze tekenen en dan groeien er allerlei dingen uit". Een ei
in een dop (zie foto) wordt een kop met eigeel als een traan.
Uit een vrouwenkop groeien zeppelins. Uit een vliegschip stul
pen poppe-armpjes. Een vlindermannetje, dat zijn gevangen
vlinders weer uitspuwt. „Ik hou van enge dingen", zegt hij.
„Een mens heeft griezelige dingen nodig; een kind wil ook
bewust angst ondergaan. Ik maak nu enge fantasiedingen, die
ik in mijn boeken niet kwijt kan. Daar beginnen we niet aan,
zeggen de uitgevers". Ook bij het aquarelleren verloochent
Ruud Nelissen zijn tekentalent niet. Puntgaaf getekend; met een
penseel, met wat fellere kleuren dat we van hem gewend waren,
heeft hij een aantal prenten gemaakt, die wijzen op een nieuwe
ontwikkeling, die mogelijk kan uitgroeien tot geheel nieuw
werk. De prenten zijn te koop; prijs rond de f 600. De expositie
blijft tot half november. H.E.
Het is een publiek geheim
dat HEINRICH BÖLL op de
nominatie staat voor de Nobel
prijs voor literatuur. Dat staat
op de flap van zijn laatste
boek GROEPSFOTO MET
DAME (uitg. Elsevier- f
19,50, dat dezer dagen in de
Nederlandse vertaling ver
scheen. Dit vermoeden werd
vorige week reeds bevestigd
en wie er zich nog van wil
overtuigen of het terecht ge
beurd is kan daartoe uitste
kend terecht in dit boek. Het
is bovendien een boek, dat
getuigt van een kentering in
Boll's houding. De wat geprik
kelde agitatie uit de meeste
van zijn voorgaande boeken
heeft plaats gemaakt voor een
onderhuidse humaniteit, een
existentiële benadering (en
acceptatie!) van de mensen
zoals ze diep in hun hart zijn,
waarbij bv. het mogelijk te
benoemen hoerige en madon-
na-achtige in hoofdfiguur Leni
„nur egal" zijn.
Böll is eigenlijk zelf, na
brandende en getuigende pro
testen, op het punt gekomen,
dat hij verder moet graven
naar de meest wezenlijke vra
gen van het bestaan achter het
bestaan van zijn individualis
tische „helden". Uit de con
structie van deze roman zou je
af kunnen leiden dat hij daar
wat voor terugschrikt of op
zijn minst nog wat afstand
neemt. Hij is slechts „verslag
gever"; speurt als een recher
cheur naar getuigen, die het
beeld van Leni, van het Duits
land tussen '40 en '70 in kaart
brengen als een stuk algemeen
menselijke geschiedenis. Böll
als een auteur, die tegelijk
worstelt met zijn eigen maat
schappij-opvatting, waarbij
mildheid en stugge wilde ha
ren getuigen van een duali
teit.
Groepsfoto met dame is een
boek, waar je echt eens voor
moet gaan zitten. Behalve de
bijna 400 dicht bedrukte pagi
na's met uitgesponnen teksten,
die zich wel afzetten tegen de
Duitse grondigheid maar er te
vens getuigenis van afleggen,
moet je geen „lekker verhaal"
verwachten. Veel meer: analy
serende beschouwingen, opge
tekend uit de mond van talrij
ke getuigen; mensen, die ge
tuigen van hun eigen onaange
past gedrag en dat van Leni
Pfeiffer; onaangepast aan het
gesanctioneerde gedrag van
een kapitalistische- en op
prestatie gerichte maatschap
pij. Een tekst, die vol zit van
dubbele bodems, van toespe
lingen op literaire- en maat
schappelijke gegevens; een
tekst, die een zorgvuldig lezen
veronderstelt, wil je hem
enigszins doorgronden. Maar
ook geweldige situatie-be
schrijvingen, die intrigeren en
ontroeren. Teksten doorspekt
met afkortingen en letters, die
de onmacht van een computer
maatschappij tekenen, maar
b.v. ook een treffend tafereel
tje als het koffie-zetten in de
grafkransenbinderij van Pel-
zer, waar Leni werkzaam is.
Die Pelzer is overigens een
even belangrijke figuur in het
verhaal als Leni- Een vent, die
„maatschappelijk" gesproken
een enorme rotzak is, maar
van Böll een typering mee
krijgt, die emotioneel de lezer
nogal wat verwarring kan be
zorgen; een stuk verwarring,
die bij Böll zelf zit ten aan
zien van de onmacht de men
selijke existentie te doorgron
den.
Het verhaal van Leni Pfeif
fer „zo heerlijk proleta
risch" die enkele malen
min of meer weduwe wordt in
dit boek, de Russische gevan
gene Boris, hun zoon Lev, de
getuigenissen van Lotte, de
preutse prostituerende Mar-
gret, de Hoysers, Leni's ou
ders, broer ,en vele anderen is
het verhaal van mensen, die
zonder méér mens willen zijn;
zichzelf willen zijn. Op het
eind van het boek, bij de
'doorwerking, wordt Böll toch
nog weer getuigend en afzet
tend (bv. tegen het porno-im-
perialisme, CDU, figuren als
Stra>is e.d., tegen prestatie
dwang), waardoor het oor
spronkelijke sensitieve ele
ment wat wordt verdrongen.
Opvallend is ook het mythi
sche element in de laatste
hoofdstukken; wonderen; de
met name genoemde Bëuys-
streek bij Kleef etc. De vraag
naar geloof achter „het ge
loof".
Typerend voor de mentali
teit waaruit Böll dit boek ge
schreven heeft is wel het vol
gende citaat: „Op de toen door
Kurt Hoyser gestelde vraag of
hij de schrijver idealist
was, gaf hij een heftig ontken
nend antwoord; gevraagd of
hij dan materialist was of rea
list, ontkende hij dit even hef
tig: onvoorzien zag hij zich
onderworpen aan een soort
verhoor dat de oude Hoyser,
Kurt en Werner hem om de
beurt afnamen door hem te
vragen of hij academicus was,
katholiek, protestant, Rijnlan
der, socialist, marxist, liberaal,
voor of tegen de seksgolf, pil,
paus, Barzel, vrije economie,
geleide economie; aangezien
hij het leek wel een soort
plaatsbepalingsroulette waar
bij hij voortdurend het hoofd
moest omdraaien om de vra
gensteller telkens aan te kij
ken constant en overtuigd
al deze vragen beantwoordde
met nee..." Het antwoord van
de schrijver, van Böll, is; Ik
ben een mens!
KENTERING-1 „En ter
wijl Van het Reve met een
vileine intuïtie de strijd toe
spitst, het racistische taboe en
tevens daarmee Mulisch per
soonlijk krenkt, wordt Mulisch
woedend. Zijn eigen schrijvers
probleem dat hij niet wil
kennen vliegt hem in de ge
daante van Van het Reve zo
hatelijk mogelijk naar de
keel", aldus Peter Berger in
„De twist tussen Mulisch en
Van het Reve ofwel De Harry
Kiri van een halfgod". Verder
in dit nummer: Herwig Leus
in gesprek met Albert Bont
ridder: een handjevol Heere
Heeresma (uit mijn nieuwe
roman) en Hugo Raes met
„Een alternatief einde van het
mensdom" (Kentering: Bad
huisweg 232, Den Haag).
JEUGD EN CULTUUR-9
„De protestantse theoloog
Brown heeft gezegd dat het
verbranden van oproepkaarten
de diepst religieuze symboli
sche daad was van deze eeuw.
Daartegenover noemde Gree
ley, priester en theoloog, in
in het tijdschrift Concilium de
Berrigans neofascistisch. Tus
sen deze twee extremen be
weegt zich het debat over de
Berrigans, aldus Hein Schaef-
fer in „Daniël Berrigan, een
test-case priester". Verder
schrijft prof. dr. H. Kuitert
over „De heersende leer van
de heersende klasse en haar
ontmaskering"; Boris Demets
over Isaak Babel, de Russische
auteur, en Jelte Rep infor
meert uitvoerig over Alaska
(J. en C. Oedenkovenstraat 37,
Borgerhout-Antwerpen)
(ADVERTENTIE)
HENK EGBERS Grote Markt 25 - Breda
De 36e BOEKENBEURS
voor Vlaanderen is van 28 ok
tober tot en met 12 november
te bezoeken in het Bouwcen
trum, Jan van Rijswijcklaan,
te Antwerpen. Deze beurs,
met zijn duizenden en duizen
den boeken, is uitgegroeid tot
een volwaardig overzicht van
hetgeen er op de Nederlands
talige markt aan boeken ver
schijnt. Praktisch alle Neder
landse uitgevers, die ook in
Vlaanderen vertegenwoordigd
zijn en alle Vlaamse uitgevers,
die langzamerhand ook meer
Nederlandse vertegenwoordi
gingen krijgen, zijn op deze
beurs aanwezig. Een echte
knollentuin voor liefhebbers
van boeken. Bovendien is er
iedere dag een programma van
voordrachten en forums, die
meestal de moeite waard
zijn.
Dit jaar is het Internationaal
Jaar van het Boek (UNESCO)
D-it th krijgt op deze beurs
bijzondei- accent, waarbij al
lerlei krachten worden inge
schakeld. Verder is er aan
dacht voor de plaats van het
boek in de toekomst; hoe zal
het gaan met de schoolboeken
in die toekomst; wat zal er
van de bibliotheken worden;
hoe zullen de audio-visuele
media daarop inspelen; hoe
dient het boekbedrijf zich aan
de ontwikkelingen aan te pas
sen etc.???
Uit het programma van
voordrachten en spreekbeurten
noemen we o.a.:
Zaterdag 28 oktober: Aan
dacht voor het kleuteronder
wijs (14.30 uur); minister Tin-
demans spreekt over een
handvest voor woelig België
(16 uur) zondag 29 okto
ber: Marnix Gijsen is na 20
jaar terug uit Amerika en
leest er voor over zijn nieuw-
stp boek „Weer thuis". (16.30
uur): burgemeester Lode
Craeybeckx houdt een forum
gesprek over sluipmoord op de
spelling (17.45 uur).
Maandag 30 oktober: De
schijnwerper op... Rik van
Looy; forumgesprek: Moet dat
nou echt? Politiek, sluikrecla
me, doping enz. in de sport.
Van Looy zat onder meer zelf
in het forum. Uitgangspunt het
boek „Ik, Rik" (14.30 uur).
Dinsdag 31 oktober; Cyriel
Verleyen, A. D. Hildehrand,
René Swartenbroekx en Gerda
van Cleemput over „Verhalen
uit de Lage Landen" (14:30
uur). Woensdag 1 november:
Weverbergh e.a. over Vliegen
de Schotels bestaan (10.30
uur); Clem Schouwenaars
leest voor (14 uur); Phil Bos-
mans (Bond zonder Naam)
presenteert zijn nieuwste boek
„Menslief, ik hou van je"
(15.15 uur) en Herinneringen
aan Godfried Bomans (16.30
uur).
Donderdag 2 november;
Frans van Isacker stelt zijn
boek voor: „Vijftig aan dc
wand", ingeleid door Hubert
Lampo. (14 uur); Karei
Jonckheere over: Hebben
Vlaamse schrijvers een goed
of slecht karakter? en Piet
Theys mijmert aan de rand
van het dagelijkse leven
(15.15 uur). Vrijdag 3 novem
ber: Steven Debroey spreekt
over Tanzania, model voor alle
ontwikkelingslanden (16 uur).
Zaterdag 4 november: Jan
Wolkers door Jan Wolkers
(15.15 uur); Jef Geeraerts
presenteert en leest voor uit
Gangreen II (16.30 uur). Zon
dag 5 november: Ward Ruys-
linck, ingeleid door Wim van
Dijk, leest voor uit „De hek
senkring" (14 uur); Willy
Vandersteen, de vader van
Suske en Wiske, houdt een
praatje voor jong en oud
(16.30 uur).
Maandag 6 november: Hu-
bert Lampo spreekt over Si-
menon (14.30 uur); panel over
de groeiende invloed van de
psychiatrie in het gevangenis
wezen met medewerking van
een jurist, psychiater en de
schrijver Lauryssens (16 uur).
Dinsdag 7 november: Voorstel
ling van „De Zwarte Gids
voor België van Paul Koeck
(14.30 uur); presentatie van 11
schrijvers voor de jeugd en
hun werk (17.15 uur). Woens
dag 8 november: aoademdsche
zitting over het geweld in de
wereld van vandaag met o.a.
prof. J. Kruithof (16.30 uur).
Donderdag 9 november; Jos
Vandeloo vraagt u: Bent u ook
zo'n Belg? (16 uur).
Vrijdag 10 november: Een
uurtje met de auteurs van het
boek „Elf-kroegentocht door
Antwerpen" (16 uur); zater
dag 11 november: Manu Ruys
en Hendrik Brugmans naar
aanleiding van de boeken „De
Vlamingen" en „Denkende aan
Europa" (10.30 uur). Dr, H. Le
Compte: „Hoe word ik 1000
jaar?", met inleiding' en inter
view (15.15 uur). Zondag 12
november: Bert Struys over
zijn tv-serie „Het zwaard van
Ardoewaan" (14 uur); Paul
Snoeck e.a. over „Jonge poëzie
in Vlaanderen" (15.15 uur).
Koningin Marie José tekent
foto's naar aanleiding van het
te verschijnen boek „Albert
en Elisabeth, mijn ouders"
(16.30 uur).
Dit is nog niet de helft van
het programma. Eenmaal op
de beurs zijn deze bijeenkom
sten gratis toegankelijk.
Eindredactie
Henk Egbers
BRUSSEL (ANP) De
joodse gemeenschap in België
heeft bij de Belgische minister
voor Nederlandse cultuur,
Frans van Mechelen, telegra
fisch krachtig geprotesteerd
tegen de bekroning van een
kinderboek. Het gaat hier om
het boek „Ali de Guerrillero"
van R. Swartenbroeckx, dat
onder auspiciën van het (ka
tholieke) „Davidsfonds". ver
schenen is bij de uitgeverij De
Standaard. Het boek werd be
kroond ter gelegenheid van de
36e boekenbeurs van Vlaande
ren-'
De joodse gemeenschap stelt
dat het boek het heldhaftige
leven schildert van een „El
Fatah"-lid. Het verheerlijkt
Arabisch terrorisme, maakt
een vergelijking tussen de
hulp aan joodse gevangenen in
Nazikampen en gevangen ter
roristen en rechtvaardigt de
ontvoering van een Israëlische
minister.
De joodse gemeenschap zegt
(hoewel ze zich bewust is van
het feit dat in een democrati
sche samenleving elke vorm
van censuur ongewenst is) te
moeten protesteren tegen het
feit dat een dergelijk boek,
bestemd voor kinderen van
tien tot vijftien jaar, bekroond
werd zonder dat aan de ver
reikende gevolgen van zo'n
beslissing gedacht werd.
UTRECHT (ANP) Het vo
rig jaar oktober in Utrecht be
gonnen experiment met een
reeks wetswinkels is geslaagd,
zo wordt geconstateerd in eer*,
uitvoerige verantwoording van'
de werkgroep wetswinkels van
de juridische studentenvereni
ging Utrecht. Ze hebben duide
lijk in een behoefte voorzien,
die eigenlijk voor rekening van
het bureau van consultatie zou
moeten komen.
Het feit, dat informatie en
adviesverlening 53 procent van
de totale hulpverlening door
de wetswinkels beslaat, met
daarbij nog 11 procent bemid
deling, toont volgens de werk
groep duidelijk de leemte in de
taakvervulling van de advoca
tuur (werkende binnen het
bureau voor consultatie).
Gebleken is dat de wetswin
kels in het algemeen een grote
groep meest jongere mensen
(20 tot 30 jaar) hebben be
reikt. in tegenstelling tot de
sociaal raadsman die veel ou
dere mensen bij zich krijgt.
ROTTERDAM (ANP) Vol
gende week zal de eerste Ne
derlandse groep bergingsdes
kundigen naar Bangladesj ver
trekken. Zij zullen daar dui-
kerswerk verrichten bij de ha
ven Chalna waar zeker zes ge
zonken schepen liggen. Het
zware bergingsmaterieel volgt
daarna.
De Verenigde Naties hebben
dezer dagen aan een consortium
van bergingsmaatschappijen op
dracht voor het bergingswerk
gegeven. De leiding zal in han
den zijn van Smit Tak Interna
tionaal Bergingsbedrijf N.V. te
Rotterdam.
Brieven voor deze rubriek moeien
met volledige naam en adres worden
ondertekend. Bij publikatie zullen deze
vermeld worden. Slechts bij hoge uit
zondering zal van deze regel worden
afgeweken. Naam en adres zijn dan bij
de redactie bekend. Publikatie van brie
ven (verkort of onverkort) betekent niet
dat de redactie het in alle gevallen
eens is met inhoud, c.q. strekking.
Het plan om in de Wouwse
Plantage 6 hectaren bos te
kappen, teneinde er golflinks
aan te leggen, verdient maar
één predikaat: schandelijk!
Tot nog toe kwamen protesten
tegen dit onzalige project
hoofdzakelijk uit de hoek van
milieuspecialisten.
De gewone man ziet zich
voor een voldongen feit ge
plaatst en berust. Wat blijft
hem anders over? Naar zijn
mening is niet gevraagd en
wanneer het betreffende plan
openbaar wordt is alles reeds
in zó vergevorderd stadium,
dat van terugdraaien so wie so
geen sprake kan zijn. Wie liet
daar het woord „democratie"
vallen?
Hier in West-Brabant kan
het op die manier gebeuren,
dat een relatief kleine groep
uit de bovenlaag van de be
volking zijn luxe en elitaire
sportwensen er doordrukt
(rijk - invloedrijk, nietwaar?)
ten koste van het merendeel
van deze bevolking.
Immers: de gewone burger
staat nou bepaald niet te trap
pelen van ongeduld om te
gaan golfen. Hij zoekt zijn
sport en ontspanning ih zaken
als: fietsen, wandelen, en lo
pen in en rond bijvoorbeeld
de bossen van de Wouwse
Plantage. Een weinig specta
culaire sportbeoefening, en ze
ker niet exclusief, maar daar
om niet minder belangrijk
voor grote groepen, zo niet het
merendeel van onze bevolking.
Het argument door de golflief-
hebbers aangevoerd, als zou
den de golflinks het natuur
schoon van de Wouwse Plan
tage niet benadelen, getuigt
„mijns inziens van een naïeve
kortzichtigheid. Straks wil
men ons nog doen geloven, dat
dit golfterrein een verrijking
betekent voor het landschap!
Essentieel is echter dat in de
ze zich sterk vervuilende we
reld, brokken natuur als de
Wouwse Plantage voor ons al
lemaal van vitaal belang zijn.
En hoe langer hoe meer gaan
worden. Bossen zijn de longen
van een bepaalde regio. Zon
der hen stikken we in de door
onszelf geproduceerde stank.
We kunnen ze niet missen!
Golflinks wél!
HALSTEREN
Mevr. C. MARTENS-
LAMBRIKS
In hun boekje „Bommen
voor Brood" leveren onder an
deren prof. Verkuyl, Dolf
Koppes en Bas de Gaay Fort-
mann ernstige kritiek op de
„NAVO-kern-strategie".
Hoe fundamenteel en princi
pieel juist deze kritiek is, le
verde ons op 24 oktober een
„Hier en Nu"-uitzending naar
aanleiding van een „explosie
ve" toestand in de bewakings-
compagnie Van Heutz te Ha-
velte. Zou het niet beter zijn
de bommen maar niet langer
meer in Havelte op te slaan,
maar bijvoorbeeld hier in
Woensdrecht? Of toch maar
niet?
BERGEN OP ZOOM
JAN ENGBERS (PPR)
UTRECHT (ANP) „Er
bestaan nog psychotherapeuti
sche poliklinieken waar prak
tisch gesproken geen thera
peutisch gesprek tussen pa
tiënt en arts plaats vindt en
waar het recept met tranquil
lizers reeds tevoren klaar ligt,
goed berekend voor drie
maanden. De overvolle psychi
atrische fondsspreekuren ma
ken soms een dergelijke routi
ne noodzakelijk". De Amster
damse zenuwarts prof dr.
J.A.M. Meerlo zegt dit in „De
Ziekenfondsgids" van da fe
deratie V.M.Z.
Hij merkt daarin ook op, dat
het lange wachten in de over
volle wachtkamers „tegen alle
regels der geestelijk hygiëne
ingaat".
De psychotherapie wordt ten
slechte beïnvloed door de
tranquillizer-woede, de pressie
die door de farmaceutische re
clame op de artsen wordt uit
geoefend om uit een keuze
van meer dan 500 kalmerende
middelen het kleurigste pillet
je voor te schrijven in plaats
van het aanmoedigende ge
sprek te beginnen dat de pa
tiënt zo nodig heeft, aldus
prof. Van Meerlo.
Hij voegt hieraan toe, dat de
patiënt vaak ook nog naar an
dere specialisten wordt verwe
zen die ieder op hun wijze
iets uit de „trog" der tranquil
lizers voorschrijven, zodat de
patiënt tenslotte met een dure
apotheek zit opgescheept die
hem wel kalmeert maar hem
psychisch niet helpt. Vele
fondspatiënten voelen zich
volgens hem afgescheept met
een geleerd medicijn.
Porf. Van Meerlo pleit voor
een poliklinische „psychische
eerste, hulp"; drie zittingen
van twintig minuten waarin
de patiënt zijn problemen al
thans kan spuien. Aan een
voortgezette behandeling, zou
de fondspatiënt uit eigen zak
een symbolische betaling moe
ten bijdragen- Dit symbolische
offer, aldus prog. Van Meerlo,
heeft een diepe betekenis voor
de patiënt en verzekert vaak
zijn onbewuste medewerking
met de behandeling. Tenslotte
stelt hij dat de ziekenfondsen
er goed aan zouden doen, in
grote bevolkingscentra in-
plaats van de ouderwetse poli
kliniek aparte instituten voor
psychotherapie op te richten,
bemand met speciaal opgeleide
artsen, verplegenden en socia
le werkers.
