Wild ver
zeeuws
Naar de bodem van de zee
JAGER CIJSOUW UIT
AARDENBURG:
Gevaar voor
argeloze om
wonenden
Indoortraining
Sluise
tennisclub
Zomer
seizoen
voorbij
ZOEK
DE VERSCHILLEN
streek
Jeugd
Telefooncentrale
uitgebreid
DUIKEN
BEDOELING
Oplossing
t
Woensdag 25 oktober 1972
9
0 Slachtoffers van een vergiftigd graan: een eend, een bonte kraai, een fazantehaan en een
eend.
(Van een onzer verslaggevers)
AARDENBURG Vijf
dode waterhoentjes, vier
dode eenden, dode fazanten
en een levenloze bonte
kraai. Dit was het zichtbare
resultaat van de werking
van een over een lengte van
vier meter uitgestrooide
hoeveelheid kippevoer. Dit
kippevoer maïs en tar
we was vergiftigd door
parathion.
„Dit heb ik nog nooit mee
gemaakt. Ik jaag nu al zO'n
veertig jaar en plotseling zie
je diverse vogels die door ver
giftiging om het leven zijn
gekomen. Dat is erg".
Aan het woord de heer P.
Cijsouw uit Aardenburg, die
bij het jagen nabij de Ratte in
Draaibrug, bovengenoemde er
varing opdeed. In de nabijheid Tarwe
van de gevonden- dode vogels
bevinden zich een hoog opge
schoten bietenveld en een per
ceel maïs, „Wie wet wat daear
nog aan stervende vogels is
weggekropen," alduseen ver
ontwaardigde heer Cijsouw.
0 P. Lijsouw (links) en een collega-jager met de vondst van een
oppervlakkige controle. -
tevens werd vlak daarbij een
dode fazant gevonden.
„Wij waren met twee gewe
ren aan het jagen op een stuk
grasveld van de heer Mabe-
soone, nabij Draaibrug. Wij
wisten dat in die omgeving
veel fazanten moesten zitten,
want gedurende de zomer had
ik er zeker een stuk of vijftig,
verdeeld over drie kooien,
waargenomen".
Geruime tijd jagen echter
leverde niet meer dan een ge
schoten fazant op. „Op een ge
geven moment lopen wij dat
grasveld waar we aan het ja
gen waren nog eens over en
daar zien wij een dode eend
en een dode bonte kraai broe
derlijk naast elkaar liggen.
Ogenschijnlijk mankeerden ze
niets. Even later vond ik weer
een wilde eend- Die heb ik in
mijn weitas gestopt, want ik
realiseerde mij dat kinderen
gevonden wild weieens mee
naar huis nemen in de veron
derstelling dat een jager die
over het hoofd heeft ge
zien".
Op het jachtterrein ligt tus
sen het bieten- en het maïs
veld een watergang. In die
watergang werden vijf dode
waterhoentjes aangetroffen en
De heer Cijsouw zocht
nauwkeurig de omtrek af en
vond een handvol maïs en
tarwe die de scherpe lucht
van parathion verspreidde.
„Wat ik mij nu afvraag is:
wie heeft het daar neerge-
strooid. De mensen, van wie
de percelen grond eigendom
zijn, staan boven verdenking.
Bovendien is een van hen zelf
jager". De heer Cijsouw be
treurt het gifstrooien. „Wij ja
gen dan wel op bijvoorbeeld
fazanten,, maar laten daarbij
genoeg Vogels over om de
voortplanting ervan te verze
keren. Maar Volgens mij zijn
nu alle fazanten op die plaats
üitgefoeid"'.
Het is'.overigens niet de eer
ste keer dat vergiftigd kippe
voer in Aardenburg is ge
strooid. „Ih- het voorjaar heb
ik bijna een halve emmer van
dat spul opgeraapt bij een
boomgaard hier in Aarden
burg", aldus de heer Cijsouw
Die zoals hij zégt toch
wel vermoedens heeft. „Ik
hoop dat die persoon door de
ze publicaties gewaarschuwd
is en het verder uit zijn hoofd
laat om nog meer giftig kippe
voer te strooien".
De heer Cijsouw zegt dit
niet alleen omdat zijn jacht
bedorven is, maar nogmaals
wijst hij op het gevaar dat
spelende kinderen dood wild
kunnen vinden en mee naar
huis nemen, waar het nogal
gemakkelijk in de pan gestopt
wordt. „Want parathion is ook
voor de gezondheid van de
mensen niet bevorderlijk", zo
meent hij-
(V*am onze correspondent).
SLUIS Met ingang van 5
november begint de Sluise
lawntenn-isvereniging LTVS in
de Sluise sporthal met de ih-
doorwuntertradmng. Met deze
training hoopt LTVS haar le
den in een goede conditie te
hou-den om in de volgende
competitie goed voorbereid
van start te kunnen gaan De
trainingstijden zijn: dinsdag
van 16 toti 23 uur, zaterdag
van 10 tot 15 uur en zondag
van 10 tot 12 uur. De trainin
gen staan onder leiding van
bondstrainer Visser uit Ter-
neuzen.
(Van een, onzer verslaggevers
OOSTBURG Vrijdag 27
oktober wordt de capaciteit
van de telefooncentrale te
Oostburg met 200 nummers
uitgebreid. Een 68-tal gegadig
den voor een telefoonaanslui
ting heeft enige tijd op aan
sluiting moeten wachten, om
dat de centrale geheel bezet
was. Behalve in enk»!? geval
len, waarvoor de- verbin
ding nog ontbr kan de
PTT aan verzc m een
telefoonaansluiting Oost
burg nu weer op korte termijn
voldoen.
„Zeg maar gewoon: Cees," zegt Cees van Raaij als we
op een mooie oktobérzondagmorgen -handen staan schud
den op de Zierikzeese kade. Links en rechts van ons
struikelen mensen over fel oranje en geel gekleurde
zuurstofflessen met zwaar vernikkeld kraanwerk. Dui
kers in trainingspak treffen voorbereidingen voor het
laatste reisje naar de bodem van de zee; nog even en
het is winter. Cees van Raaij, 29 jaar en instructeur van
het Bredase duikteam Argonauta, zal deze laatste ex
peditie leiden. Het zomerseizoen is dan voor- wat betreft
het onderwatertoerisme definitief afgelopen.'
„Een goeie sportduiker
heeft eeij.tic," vertelt Cqes van
Raaij en als om de waarheid
van deze bewering te onder
strepen verschijnt juist op
dat moment een kort-geknipte
onderwatersporter ten tonele
met op de bovenlip een korst,
je geronnen bloed. „Een ge
volg van onderwaierhockey,"
zegt hij als hij met een ferme
handdruk heeft kennis ge
maakt,
Dat moet alles verduidelij
ken, maar als hij de verwon
derde gezichten om zich heen
ziet vervolgt hij: „Gewoon
hockey, maar dan onder wa-
ter. En met een loden bal. Een
machtige sport."
„Zie je wel," glundert Cees
van Raaij, „vroeger dacht ik
ook dat sportduikers vrij fleg-
matieke mensen waren, maar
als het erop aan komt zijn ze
net zo fanatiek als een be
roepssporter. „Kort Ameri
kaans en- kort èn Amerikaans,
denk ik, maar dan is het tijd
om aan boord te gaan.
De „zeeschuimer* van kapi
tein Ed van Leeuwen ligt al
klaar om het bedrijvige team
hhar de „Schaar van Onrust",
vooraan in de Oosterschelde-
mond te transporteren. Ten
noordwesten van Wissenkerke
ligt daar op vijftien meter
diepte een caisson, oorspron
kelijk bedoeld om één van de
in '53 weggeslagen dijkge-
deelten te vervangen. De be-
tonkolos liep echter kapot op
een Duitse mijn en ligt nu als
een onwrikbaar stuk onbenul
midden in het stroom, en
vaargebied.
In de loop der jaren zijn
verschillende pogingen onder
nomen om het gevaarte met
een boei te markeren, maar
door het ter plaatse nogal wil
de water bleven de resultaten
beperkt; een klein briesje vol
stond steedis om de zaak com-
beri 'te helpen. Een en ander
had tot gevolg dat ruim an
derhalf jaar geleden een ka
pitaal zeejiacht in aanvaring
kwam met de caisson. Het zee-
jacht kon daar slecht tegen en
zonk bijna rechtstandig naar
beneden, waar het nu door
wieren en algen overwoekerd
ligt weg te kwijnen. Voor de
duikers en met name voor
de werkgroep film en foto
grafie van de Nederlandse
Onderwatersport Bond, het
overkoepelend orgaan waarbij
de circa zeventig argonauten
zijn aangesloten een dank
baar object.
verschillende redenen ip het
leven geroepen,waarvan de
voornaamste: de duistere ge
heimen die de onderwaterwe
reld biedt door informatiebij
eenkomsten met film- en dia.'
vertoningen voor een breder
publiek toegankelijk te ma
ken.
Maar het mes snijdt aan
meerdere kanten, Zp hoopt de
werkgroep door de schoonheid
van .Hora en.fpuna.pp het cel
luloid vast te leggen milieu-
diefstal door minder gewe
tensvolle sportduikers »n
eventuele andere souvenir ja
gers tegen te gaan. Voor de
makers zelf bièdt deze werk
wijze het voordeel hun veelal
professionele kennis op het
gebied van de visuele technie
ken onder water uit te testen.
De NOB op'haar beurt houdt
er een goed gedocumenteerd
archief aan over.
Bijna- anderhalf uur zijn nu
verstreken. Drie duikers zijn
nog bij ons komen zitten om
in kleurrijke superlatieven de
schoonheid van de Ooster-
schelde te prijzen. „Dat moet
daar ook nog eens wfeg,"
merkt één van heiV'laeoniek
op als we de werkeilanden
passeren. En het spreekt van
zelf dat alle vijfhonderd on
derwatersporters, die gedu
rende de zomermaanden in
het Deltagebied recreatie zoe
ken en vinden, er zo over den
ken. Intussen naderen we ons
einddoel en het raakt tijd voor
de mannen zich om te kleden.
Een ingewikkelde historie,
want de nauwe duikerpakken
sluiten als een tweede huid.
Deels hebben ze ook dezelfde
functie: het zeewater dat tus
sen de elkaar overlappende
delen van de overigens inpo-
reuze pakken binnendringt
neemt de temperatuur aan
van het lichaam en houdt die
ook geruime tijd vast. Een
eigen fabrikaat plasje is in ge
val van nood de aangewezen
oplossing om deze termijnafe
verlengen. Over insidd inf|
maition gesproken!
Twee kaderleden van de
werkgroep zijn deze middag
aanwezig; Karl Lauinger, fo
tograaf, en Han van Gelderen
van de Film Akademie in
Amsterdam. Karl duikt niet
mee ditmaal en heeft dus tijd
genoeg om wat over de werk.
groep te vertellen. Die is om
Maar dan komt aan deze
met veel duikerslatijn door
spekte gesprekken een eind.
Iedereen is aangekleed en
Cees van Raaij geeft zijn laat.
ste instructies. De „Zeeschui
mer" mindert vaart en gooit
ratelend de ankerketting uit,
vlakbij de plaats waar een
lichte golfslag tegen de heer
sende windrichting in het
topje van de caisson verraadt.
Overboord kijkend zien we
dat het schip bijna opgetild
wordt van het plankton. Maar
de duikers kunnen er best nog
hij, veertien mooi uitdijende
kringen geven de plaats aan
wagr ze te water zijn gegaan.
De onwrekeiijk grote zwem
vliezen zijn het langst zicht
baar.
Hooguit 35 minuiten kunnén
ze beneden blijven, de vloed-
0,Eoto boven: Een laatste in
spectie en daarna begint de
tocht naar de bodem.
0 Foto rechts: Een halfuurtje
later komt de eerste duiker
boven wafer,r, j.:
0 Foto rechtsonder: Een
Noordzeekrab van formaat
werd tin gijn zondagsrust door
de duikers gestoord.
0 Foto linksonder: De laatste
duiker wordt -weer aan boord
gehesen. De 'laatste zomerex-
p editie is voorbij.
stroom -.heeft dan alweer zo
veel kracht dat een langer
verblijf ondier de zeespiegel
onverantwoord wordt. Aan
boord lijkt het uitgestorven
na de plenaire duik. Een do
delijk vermoeid vogeltje
maakt van de gelegenheid ge
bruik even uit te blazen. Vol
gens sommigen is. het een
spreeuw, volgens anderen een
lijster. Volgens ons.,1een vogeL
tje. Later blijkt "Hat he té ver
moeid is om alleen de terug
tocht naar het vasteland te
ondernemen, zodat het aan
boord blijtf totdat de „Zee
schuimer" de haven van Zie-
rikzee weer binnenloopt.
Een halfuurtje later. De
eerste snorkels kondigen aan
dat de meeste argonauten
die twee aan twee met een
buddylijn aan elkaar vast
zitten ook retour hebben
geboekt. Enkelen drijven af
en moeten met het motorvlet-
je worden opgehaald. Het
wordt gevaarlijk nog langer
te blijven. Klopsignalen met
een hamer op de>romp van het
schip (geluid verplaatst zich
onder water viermaal sneller
dan erboven en plant zich
veel verder voort) moeten de
treuzelaars waarschuwen dat
het echt tijd wordt naar de op
pervlakte te komen. „We mo
gen dan zo'n twee miljoen ja
ren geleden misschien wtel uit
dit element zijn voortgeko
men, maar nu dienen we er
ons dan toch nog als gasten
te gedragen," zegt Cees'van
Raaij.
Onder water heeft hij zo
juist twee nieuwelingen de
schaarkracht van een Noord-
zeekrab gedemonstreerd. Die
voelde zich in zijn zondags
rust zodanig gestoord dat hij
de snorkel van Cees op twee
plaatsen dichtkneep. „Als ze
je goed vasthebben, knijpen
ze je vinger eraf," zegt hij. De
drie exemplaren die wat on
wennig over dek kruipen,
trekken zich van zijn roddel
aan hun adres niets aan. Eén
krijgt omdat het tóch zon
dag is een papieren hoedje
op zijn schild.
En terwijl de argonauten
zich van hun rubberen isola
tiemateriaal ontdoen, koerst
de „Zeeschuimer" op volle
kracht terug naar Zierikzee.
De laatste zomerexpeditie is
voorbij en de wat gedrukte
stemming die op de heenreis
nog heerste, heeft plaatsge
maakt voor een welhaast on
begrensde opgewektheid. Nog
een halfjaartje, dan is het
weer zomer
FRANS BOOGAARD
'isiuaqned set 'oi Ijstymu peiq
-qaiznui '6 qmq '8 tajpdseqnl
tadutrr .'eqnj qnjspuoui '9
!qned lood -g iisiuaqned reeq
•f fjatadseqm puoui -g ;>[ned
dcmq 'z 'Sa/A isreq uaa q
- ïm
«Stift
V
i- til ss m-i
'I'M |i
■mm
eindredactie
bas augustijn
0 Voor de oplossing zie elders in deze rubriek.