Hogere rijks studietoelagen HONGERSTAKING DIENSTWEIGERAAR ■c V.N.-W AARNEMERS PESSIMISTISCH Eban ziet vredeskansen Menko- Scholten en Nino akkoord 3 MP Lange rijen voor Britse ambassade in Oeganda GEEN PANIEK VOOR EDDY Weinig voortgang in Brits havenoverleg Gedwongen vertrek Britse Aziaten Nieuwe krachtmeting Rome-Nederland Grievend onrechtvaardig binnenland buitenland Miljoenen- brand in Maarssen Daley steunt democratisch duo GROOT STUK WERKGELEGEN HEID IN TWENTE BEHOUDEN Medewerking Kranten hebben profijt van de politiek Roofoverval op kapper EBAN PESSIMISME Woonwagen kamp in Voorbuig ontruimd Meer hoop op algemeen overleg in Noord-Ierland Dinsdag 8 augustus 1972 7 9 DEN HAAG (ANP) Het maximum van de rijksstudie toelagen voor het wetenschap pelijk onderwijs (wo) is voor het komende studiejaar ver hoogd van f 5.170,- tot f 5.660,- waarbij nog de 1 1.100,- komt van de (verhoogde) inschrijf- en collegegelden. Voor het ho ger beroepsonderwijs (hbo) is de maximumtoelage met f 25 minder verhoogd, namelijk van f 1.800,- tot f 5.265,-. Belang rijk verschil met de normen voor het lopende studiejaar is voorts, dat de distinctiebeurzen voor leerlingen met gemiddeld een acht en studenten met goede studieresultaten, zijn af geschaft. Voor het wetenschappelijk onderwijs geldt, dat ouders van studenten, die een beurs krij gen, geen aanspraak meer kun nen maken op de kinderbijslag en/of kinderaftrek. Ook werd de gehanteerde inkomensgrens van de ouders voor het toe kennen van een studietoelage gewijzigd. Voor het lopende studiejaar werden bij het wo 34.000 aan vragen voor studietoelagen ge honoreerd, waarmee een be drag van f 132.400.000,- was ge moeid. Bij het hbo waren er 29.800 toekenningen, wat f 48.600.000 beliep. De studietoelagen zullen niet meer tussentijds worden ver hoogd. Voor een nieuw studie jaar begint zullen de toelagen telkens worden aangepast. De nieuwe normen voor de vaststelling van de rijksstudie toelagen voor het wo en het hbo zijn de Eerste en Tweede Kamer aangeboden. Die voor het overig voortgezet onder wijs moeten nog volgen. commentaar Tn Rome laten ze er geen gras over groeien. Slechts enkele -1 dagen nadat het kapittel van Roermond te horen had ge kregen, dat alle bezwaren tegen bisschop Gijsen in Vaticaan stad ongegrond bevonden waren, zorgt de Romeinse Curie voor een nieuwe krachtmeting met de Nederlandse kerkpro vincie. De inzet daarvan is ditmaal het Landelijk Pastoraal Be raad Rome wil dat de voor oktober voorziene bijeenkomst van de raad niet doorgaat of beter gezegd de democrati sering van de r.-k. kerk in Nederland. Het Landelijk Pastoraal Beraad, mede opgezet door vooraan staande katholieke leken als oud-minister Klompé en prof. Steenkamp, is bedoeld als een permanent adviescollege voor de Nederlandse bisschoppen. Dit soort colleges is volkomen legitiem. Ze zijn voortgekomen uit Vaticanum II. De Romeinse curie heeft er echter sindsdien een eigen interpretatie aan gege ven: praatcolleges zonder enige invloed. En dat is nu net niet de bedoeling ten aanzien van het Landelijk Pastoraal Beraad. Dat zou, aansluitend bij de ontwikkeling die in Nederland al langer aan de gang is, mede beleidsbepalend zijn, zij het dan dat de bisschoppen een beslissende stem behouden. Uit de standpuntbepaling van Rome ten aanzien van het conflict rond mgr. Gijsen was al heel duidelijk geworden, dat het Vaticaan niets begrijpt dan wel niets wil weten van het experiment met de democratie binnen de Nederlandse kerk provincie. Zeker, leken en priester mogen hun mening laten horen maar de eindverantwoordelijkheid in alle mogelijke za ken ligt bij de bisschop die doet wat hem goeddunkt en daar mee basta. De dialoog tussen bisschop en priesters-leken (de oorsprong van het conflict in het Limburgse) beschouwen de prelaten van de curie als een ongewenste, zo niet verdachte zaak. Toegegeven moet worden dat er een spanningsveld bestaat tussen de structuur van de katholieke kerk, die in wezen auto ritair is, en het uit Vaticanum II geboren streven naar meer inspraak van priesters en leken. Over fundamentele geloofs kwesties kan hij bijvoorbeeld niet met meerderheid van stem men beslist worden. Daarin heeft het hoogste leergezag het laatste woord. Niet alle vernieuwers hebben dat in de afge lopen jaren begrepen. Daardoor zijn er inderdaad fouten ge maakt, ernstige fouten soms. Daar staat tegenover, dat de ruimte tot inspraak, die het Nederlands episcopaat aan priesters en leken heeft gegeven, veel goeds tot stand heeft gebracht, zowel binnen de katho lieke gemeenschap als in de verhouding tussen katholieken en andersdenkenden. Dat positieve effect telt voor ons zwaar der dan de fouten, die zijn en worden gemaakt, leder expiri- ment verloopt immers met ups en downs. Het menselijk falen is vanzelfsprekend en niet waard, dat een christen daardoor zijn blijmoedig vertrouwen verliest. Wat staat de bisschoppen nu te doen Beter gezegd: wat staat katholiek Nederland nu te doen De interventie van Rome inzake het landelijk Pastoraal Beraad is immers niet alleen het zoveelste onverhulde votum van wantrouwen jegens het episcopaat (mgr. Gijsen en misschien mgr. Simonis uitge zonderd) maar betekent ook een verdachtmaking van een groot deel van het kader, zowel priesters als leken van de r.-k. kerk. Dat kader, met name de leken, kan zich wat vrijer opstellen. Daarom zou overwogen kunnen worden of ditmaal niet eens vanuit de leken een poging ondernomen kan worden om Rome duidelijk te maken, hoe grievend onrechtvaardig om vele men sen het Romeinse wantrouwen jegens Nederland is. Er moet toch een weg gevonden kunnen worden om in Rome het besef te laten doordringen, dat het anno 1972 niet meer mogelijk is hoogstaande, ook internationaal bekende figuren als een kardinaal Alfrink en een Marga Klompé onverdiend publiekelijk te verketteren. Hebben ze enig idee in Rome wat voor indruk het hier maakt, als een Steenkamp, de paladijn van de christelijke politiek, monddood wordt gemaakt en bisschop Beel, broer van de (nu oud-) vice-voorzitter van de Raad van State - „de onderkoning van Nederland" - bijna letterlijk op straat wordt geschopt Er mogen dan fouten zijn gemaakt in Nederland, deze Ro meinse reacties zijn naar inhoud en procedure volslagen on gepast. Er ontstaan steeds meer nieuwe spanningen door, die op een gegeven ogenblik tot ontlading moeten komen. Het gevolg van zo'n uitbarsting zou wel eens een schisma kunnen zijn. Tot voor kort hebben weinigen daarin geloofd. De verras singen evenwel, die Rome Nederland de laatste maanden keer op keer bereidt, hadden ook weinigen voor mogelijk gehou den. (ADVERTENTIE) (Van onze redactie buitenland) UTRECHT De 21-}arige Klaas Schuurman uit Utrecht heeft als protest tegen het werk in gevangenissen een week hongerstakend in het huis van bewaring in Utrecht doorgebracht. Klaas Schuur man vindt het werk in de gevangenis dwangarbeid, ter wijl diegenen die ervan profi teren, zoals Justitie en be drijfsleven, nadien weigeren gedetineerden in dienst te ne men. Daarnaast is de geringe be loning voor het gevangenis- werk ook in strijd met recht vaardigheidsbeginselen, aldus Schuurman, nadat hij maan dagmorgen vrij was gelaten. Die vrijlating had overigens niets te maken met de honger staking. Zijn straf van veer tien dagen was om. Schuurman zat in de gevan genis wegens principiële wei gering bij de militaire keuring te verschijnen. Voor die wei gering was hij door de politie rechter tot vijftig gulden boete veroordeeld en, in hoger be roep, door het gerechtshof in Amsterdam tot twee weken onvoorwaardelijk. Klaas Schuurman verklaarde maan dagmorgen dienst te blijven weigeren. Hij zal een beroep doen op de wet gewetensbe zwaarden. Hij weigert dienst omdat naar zijn mening de soldaat in het leger rechteloos is. De adjunct-directeur van het Utrechtse huis van bewaring bevestigde de hongerstaking van Klaas Schuurman. Gisteren zag ik iemand handelen in tweedehands Philips batterijen. Kan je nagaan hoe goed ze zi jn._ MAARSSEN (ANP) Tij dens een felle uitslaande brand in Maarssen bij Utrecht is gis teren het magazijn van de fir ma Speyer, een groothandel in ondermeer sponzen, zemen en kaarsen, in nog geen half uur tijd in de as gelegd. De oorzaak van de brand, die gebeurde tij dens een hevig onweer, is waarschijnlijk blikseminslag. De totale schade aan voorraden, magazijn en het aangrenzend kantoorgebouw van de firma, dat een flinke waterschade op liep, beloopt volgens de eerste schattingen op 2,5 mi'joen gul den. De hele vorraad ging ver loren. WASHINGTON (AP) Burgemeester Richard Daley- van Chicago heeft zijn volledi ge en onvoorwaardelijke steun toegezegd aan het duo George McGovern en Sargent Shriver, zo heeft Shriver meege deeld. „Hij heeft gezegd dat hij alles voor ons zal doen wat in zijn vermogen ligt", zo ver klaarde Shriver tegenover ver slaggevers die hij op zijn landgoed had uitgenodigd. Hij zei van Daley te verwachten dat die zijn volledige politieke invloed zal gebruiken voor het democratische duo. Als eerste het vliegtuig uitko mend, het jasje achteloos achter zich aanslepend, direct met een scheve glimlach poserend voor de wachtende foto grafen, is acteur Eddy Constantine gisteren uit Parijs op Schiphol aan gekomen. Constantine, Amerikaan van geboorte maar al lange tijd wonend en werkend in Frankrijk, is in ons land voor de opnamen van de Nederlandse film „Geen paniek". Constantine speelt de rol van een louche Ameri kaan, zij het niet in een misdaad film, maar in een komedie. (Van onze redactie binnenland) ENSCHEDE] Tussen de bewindvoerder in het faillisse ment Menko-Scholten N.V., mr. E. Domsdorf en de textiel fabriek Nino in Nordhorn (West-Duitsland) is een akkoord gesloten. Nino zal vijf- tot zeshonderd personen van de in totaal 830 man van Menko-Scholten overnemen, alsmede machines en gehouwen. Dit akkoord is gisteren in Enschede bekend gemaakt door mr. Domsdorf en namens de directie van de Duitse textiel fabriek bij monde van dr. Mordhorst. Al het produktiepersoneel dat geschikt is en dat eventueel niet b'ij „Nino Nederland" n.v. in dienst zal treden, kan wor den overgenomen door Nino in Nordhorn, dat op slecht 20 km afstand van Enschede ligt. Ont slagen zullen in hoofdzaak val len in de beambtensector. hoe wel een klein aantal beambten mee zal gaan naar de nieuws onderneming. De oplossing, die de curator in het faillissement Menko- Scholten gevonden heeft, bete kent het behoud van een zeer groot stuk werkgelegenheid in Twente. Hei reorganisatieplan, dat destijds door de Koninklij ke Nederlandse Textielunie is opgesteld, hield voor dit doch terbedrijf ontslag in voor 300 tot 400 personeelsleden. Bij Menko zullen nu nog (ook gezien de natuurlijke af vloeiing) ca. 150 mensen ont slagen worden. Het gemeente bestuur van Enschede heeft be sloten Nino de beschikking te geven over 2,5 ha. grond, te genover het fabriekscomplex van Menko-Scholten. Het is nog niet bekend wat met dit ter rein zal gebeuren. Nino een van de textiel- reuzen van West-Duitsland heeft een totale personeelsbe zetting van 6000 man. Het be drijf heeft een produktiepak- ket, waarmee het gedeeltelijk in concurrentie lag met Menko- Scholten. Bewindvoerder Domsdorf uit Oidenzaal, die thans voor de derde maal in Twente een fail - iisement tot een goed einde heeft gebracht, zei maandag middag dat hij veel medewer king heeft ondervonden. Hij prees de veerkracht van de on dernemingsraad en de grot, toewijding van de vakbonden, alsmede de houding van de bankiers, de nationale investe ringsbank en de bedrijfsvereni ging voor de textielindustrie. Menko-Scholten was het eer ste bedrijf van de KNTU, dat door mr. Domsdorf is aange pakt. De verliezen bedroegen toen ongeveer een miljoen per maand. Mr. Domsdorf zal zich nu wijden aan het verder on derbrengen van de afzonder lijke bedrijven van de KNTU BONN (DAD) Van de grote openbare poli tieke diskussies van de afgelopen beide jaren hebben ook de meeste dagbladen in Duitsland geprofiteerd. Hun opla gen zijn voor een deel aanzienlijk gestegen. Daarentegen hebben vele boulevardkranten lezers verloren. Dat bericht de informatiedienst „textintern". Experts zien in deze ontwikke ling een bevestiging voor het feit, dat politiek de lezer interesseert. De hoogste oplagestijging in vergelijking met het Z'l laui tjaaii accC Sijoa procent de „Frankfurter Rundschau" te melden. De teruggang van boule vardkranten ligt tussen twee en zes procent. KOOG AAN DE ZAAN (ANP) De twee mannen, die maandagmiddag rond een uur of vier een roofoverval ge pleegd hebben op de kappers zaak annex sigarenwinkel van de 76-jarige Arie van der Lin- gen, hebben in totaal onge veer 20 jaar dreigde met Het tweetal leeftijd onge veer 20 jaar) dreigde met messen en sloeg iemand in de zaak neer. Zij maakten zich meester van de portefeuille van de heer Van der Lingen en sloten hem daarna op in het toilet. Voor zjj weggi-igen knipten ze nog de telefoondra den door. (ADVERTENTIE) U bent niet verplicht Philips batterijen in een Philips apparaat te doen. Het is wel beter.. (Van onze redactie buitenland) JERUSALEM/MOSKOU Het voortduren van de wa penstilstand, Israels militaire macht en het vertrek van die Russische adviseurs hebben in het Midden-Oosten vredes kansen doen ontstaan. Dat heeft Israëls minister van bui tenlandse zaken Eban verklaard op de tweede verjaardag van het bestand in het Midden-Oosten. VN-waarnemers aioegen kansen op spoedige hervatting van de indirecte Israëlisch-Egyptische vredesbesprekingen onder leiding van de Zweedse diplomaat Gunnar Jarring evenwel allerminst hoog aan. Inmiddels heeft Egypte be sloten zijn ambassadeur in Moskou voor overleg naar Cairo te ontbieden. Dit gebeurde na dat een boodschap was ontvan gen van de Russische partijlei der Breznjev. In de boodschap bereiden de Russische leiders een topconferentie voor met president Sadat van Egypte. Het zou gaan om „uitbreiding van- de vriendschappelijke betrek kingen" met Egypte. Van de Egyptische ambassadeur in Moskou wil Cairo nu het fijne van de zaak vernemen. Op een persconferentie in Je rusalem somde minister Eban naast de genoemde nog enkele „positieve punten" op van het bestand aan het- Suezkanaal: een sterke afneming van de guerrilla-activiteiten tegen Is raël; het behoud van levens en menselijke waarden aan beide zijden van het Suezkanaal; Is raëls economische expansie sinds het bestand. Onder de negatieve kanten is volgens Eban Israëls teleurstel ling over het uitblijven van „zinvolle" onderhandelingen tussen Arabieren en Israëli's. Tegenwicht voor die teleurstel ling is naar de mening van Abba Eban groeiend internatio naal besef dat de verantwoor delijkheid voor het ondernemen ivan stappen naar vrede rust op de schouders van de betrokken regeringen, zonder inmenging door de VN of andere landen. Niet alleen door deze en der gelijke uitlatingen zijn de VN- waarnemers pessimistischer ge stemd. Het tot stilstand komen van de besprekingen in febru ari 1971 geschiedde nadat Jar ring in een memorandum Israël had verzocht principieel in te stemmen met terugtrekking uit de bezette Arabische gebieden. Zolang dit memorandum op de onderhandelingstafel blijft zal de Israëlische regering naar het oordeel van de waarnemers nauwelijks bereid zijn tot me- dewerking aan pogingen de missie-Jarring nieuw leven in te blazen. Er zijn zelfs sceptici die betwijfelen of Jerusalem Jarring ook nog maar een kans wil geven. Dat gevoel wordt nog versterkt door de uitlatin gen van Eban. Zij menen dat de Israëlische eis van recht streekse besprekingen op hoog niveau en de kritiek op het me morandum slechts uitvluchten zijn. Israël wordt volgens hen steeds minder genegen de vei ligheidsraadresolutie van no vember 1967 als onderhande lingsbasis te accepteren. Op de ze resolutie berust zoals be kend de missie-Jarring. VOORBURG (ANP) In Voorburg zijn gisteren twintig politiemannen ingezet voor de ontruiming van het woonwa genkamp in de wijk Esse- sleijn. De gemeente Voorburg gaai het terrein gebruiken voor woningbouw. Drie woon wagens werden met door de gemeente gehuurd materieel uit de gemeente geleid en, naar kampen in Leidschendam en Den Haag gesleept. Een van de woonwagenbe woners verzette zich zo heftig tegen het wegslepen van zijn wagon dat de politie hem de boeien aandeed. Kort daarna kreeg de man, Henk L. een hartaanval. Hij werd naar een ziekenhuis vervoerd. Zijn zoon, boos over de gang van zaken, reed daarop met zijn auto op enkele politiemannen in, zonder hen echter te raken, De jongen kreeg een proces verbaal wegens poging tot doodslag. (Van onze redactie buitenland) LONDEN In het overleg om te komen tot beëindiging van de havenstaking in Engeland zit- nog maar weinig schot. De conservatieve regering onder premier Edward Heath ziet zich nu geplaatst voor de moeilijke vraag wanneer zij gebruik moet gaan maken van de bevoegdheden die zij op grond van de vorige week af gekondigde noodtoestand be zit. Het kabinet kan militairen naai- de havens sturen om on misbare en-of aan bederf on derhevige goederen te laden en te lossen. Wanneer de rege ring daar te sned toe overgaat, kan deze maatregel worden uitgelegd als een provocatie t.a.v. de dokwerkers die elf dagen geleden het werk neer legden. Wordt daarentegen te lang gewacht met een over heidsingrijpen, dan dreigen ernstige tekorten, met name op het gebied van het voer voor varkens en pluimvee. Weinig schokkend hebben we de afgelopen dagen kun nen beleven, zo mag vastge steld worden in een „kromme" zin. Maar dat neemt niet weg dat in Peru een ware „gold- rush is ontstaan. Honderden avonturiers zijn, zo meldde het regeringsblad „La Nueva Cronica" de oerwouden in de provincies Cuczo en Madre de Dios ingetrokken op zoek naar goud, nadat in enkele rivieren goud was gevonden. Alles lijkt erop, aldus het blad, dat de oerwouden weer net zo onderzocht zullen wor den als twintig jaar geleden ook het geval is geweest. En zo'n 70 jaar geleden in Alaska bijvoorbeeld. Toen was er ook een ware goudkoorts. Duizenden mannen trokken de eenzaamheid en harre kou te gemoet om naar goud te zoe ken. Hadden ze dat eenmaal dikwijls na vele maanden dan trokken ze weer terug naar de inderhaast opgerichte steden, waar ze onmiddellijk hun goud verbrasten. „Cigaret tes, whisky and wild, wild women". Waarop ze dan weer rich ting eenzaamheid vertrokken om een jaar naar goud te zoe ken om enz... Ik stel trouwens voor aan alle mensen die krantekoppen moeten maken, om McGovems tweede man, Robert Sargent- Shriver, om te dopen in R. S.S. Dat is véél korter en dat gaat in iedere kop. Makkelijk voor ons. Felix Lopez Mestanza uit de Peruaanse hoofdstad Lima viert volgende maand zijn 134e verjaardag. Opmerkelijk genoeg om even te vermelden nietwaar. En menaar Felix Lo pez Mestanza, hoe bent u zo oud gekomen? „Ik schrijf dat toe aan het feit dat ik uitslui tend groente eet". Gezicht en gehoor worden de laatste tijd wat minder, maar verder is hij gezond. Va der werd hij voor het eerst toen hij 60 was. Maar nadat hij tien jaar daarna officieel was getrouwd, kreeg zijn vrouw nog vier kinderen. Kras baasje. Ik spreek u nog wel als tk 134 word. Tot dan. MERIJN. (Van onze redactie buitenland) KAMPALA Voor het Britse consulaat in de Oegan- dese hoofdstad Kampala ston den maandag lange rijen Azi. aten met een Brits paspoort. President Idi Amin heeft za terdag aangekondigd dat deze Britse Aziaten binnen drie maanden het land moeten heb ben verlaten. Volgens Amin zou het be sluit ongeveer 80.000 Aziaten in Oeganda treffen. Volgens diplomatieke kringen in Kam pala bezitten echter slechts ongeveer 50.000 van hen een Brits paspoort. Ambtenaren van het consulaat zeiden dat er wel meer men sen dan anders zich hadden gemeld, maar dait de verwach te stormloop was uitgebleven. De meeste Aziaten waren al leen gekomen om zich te laten registreren zoals de Britse au toriteiten hadden geadviseerd. De Britse Aziaten schijnen te wachten op de resultaten van een gesprek tussen de Britse hoge commissaris, Richard Slater, en president Amin- Deze ontmoeting zou giste ren plaatsvinden, maar is vol gens diplomatieke kringen in Kampala uitgesteld tot woens dag- In een commentaar op het besluit van de president heeft de Oegandese staatsradio maandag de beschuldiging van Am-in herhaald dat de Aziaten „de economie van Oeganda sa boteren" door „het maken van woekerwinsten, het oppotten van geld, het drijven van smokkelhandel, het knoeien met buitenlandse valuta's en het aanmoedigen van corrup tie". De Britse minister van bui tenlandse- en gemenebestza ken, sir Alex Douglas-Home, heeft maandag in antwoord op vragen in het lagerhuis het „hoogst onverantwoordelijk" genoemd als de Oegandese re gering haar plannen tot uitzet ting van alle Britse Aziater tot uitvoering zou brengen. De Britse minister waar schuwde dat alle economische overeenkomsten met Oeganda herzien zouden moeten worden wanneer Amins plan wordt uitgevoerd. President Amin liet maandag weten dat hij zich niet de minste zorgen maakt over een eventuele stopzetting van de Britse eco nomische en militaire hulp. Een week na het opruimen van de barricaden rond de rooms-katholieke wijken in Noord-Ierland ziet men in po litieke kringen te Londen de kans op politieke besprekingen over de toekomst van Noord- Ierland toenemen. Naar verluidt is de grootste oppositiepartij in Ulster, de rk „Social Democratie and La bour Partij" (SDLP), bereid tot overleg met Britse rege ringsfunctionarissen, ook al wil zij tot dusver niet praten met de Britse staatssecretaris voor Noord-Ierland, William Whitelaw. In de rk wijk Creggan in Londonderry heeft het Britse leger zich inmiddels uit twee scholen teruggetrokken, nadat de bewoners hadden laten we ten dat zijn deze wilden ge bouwen wilden gebruiken voor vakantiebezigheden van hun kinderen. In het graafschap Fermanagh, m het zuidwesten van Ulster kwamen maandagochtend vroeg twee Britse militairen om het leven doordat hun pa trouillewagen op een landmijn reed. In Belfast werd in de vroege ochtend het lijk gevon den van een jongeman die twee kogelwo-nden vertoonde.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1972 | | pagina 7