IRA gaat
over op
guerrilla-
taktiek
Scholten praat
vandaag met
fractieleiders
VOORDRACHT NIEUWE
TECHNISCHE
DIRECTEUR PZEM
IJzendijkse jongen (18) „bromt" ruim
3.000 km naar Zweeds vriendinnetje
BULLDOZERTANKS TEGEN BARRICADEN
NA BLIKSEMACTIE
BRITSE LEGER
Europa rouwt
om Paul
Henri Spaak
LOF
WHTTELAW
VRIJDAG WELLICHT GERELD
Vogelvangst in België afgeschaft
Ierse ambassadeur
in Nederland
verongelukt
BUIT BIJ
OVERVAL
BIJNA
30 MILLE
Driehonderd vogel»
dood door brand
BOERSMA
Nog altijd onrust
bij Peiger N.V.
Vrouw (71) ligt
twee weken
dood in huis
1. IR. M. D. DALEBOUT
2. IR F. VAN KOPPENHAGEN
GOED KLIMAAT
KEMA
Sluise verkeers-
agenten
krijgen melk
van de VVV
Directeur-: Dr. W. A. J. M. Harkx.
Hoofdredacteur: L. Leijendekker.
Redactie- en administratie-adres:
Nieuwstraat 9, Terneuzen, tel. (01150)79 30
Abonnementsprijs m.i.v. l-7-'72: 18,80 per
kwartaal; per maand 6,36. Losse nummers
29 cent.
Gironummer 1114111.
t.n.v. N.V. Uitgevers Maatschappij He Stem,
Rejgerstraat 16, Breda.
DINSDAG
1 AUGUSTUS 1972
VRIJE ZEEUW
26e Jaargang
No. 8917
Advertentieprijs: per mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, exclusief 4% B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het snaandagnummer: Vrijdag tot v.m.
11 uur.
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
(Van onze redactie buitenland)
BELFAST In Engeland en Noord-Ierland heerst tevre
denheid over de manier, waarop het Britse leger in een
massale actie alle barricades in Ulster bliksemsnel opruim
de. De bezetting van de door de IRA beheerste stadswijken
in Londonderry en Belfast ging gepaard met een gering
aantal schietpartijen. Volgens de laatste berichten vonden
daarbij twee sluipschutters de dood. Alle wijken zijn nu
weer vrij toegankelijk.
De actie werd uitgevoerd door ongeveer 13.000 soldaten, ge
steund door pantserwagens en bulldozertanks, die de barricaden
omverhaalden. Tenminste 17.000 man soldaten en politie werd in
reserve gehouden. Hoewel de provisionals van de IRA hadden
aangekondigd dat zij tot de laatste man zouden vechten als de
Britten hun stellingen zouden aanvallen, werd alleen in London
derry geschoten.
(Van onze r'edactie buiten
land).
BRUSSEL. De Neder
landse regering zal de grote
Belgische staatsman Paul Hen
ri Spaak, voor zijn belangrijke
bijdragen aan Benelux en Eu
ropa, met dankbaarheid her
denken.
Dat heeft gisteren een
woordvoerder van het ministe
rie van Buitenlandse Zaken
meegedeeld na het bekend
worden van het overlijden van
de voormalige eerste minister
van België en oud-staatssecre
taris-generaal van de NAVO.
De oud-staatsman overleed
maandagmorgen om ongeveer
half een op 73-jarige leeftijd
in het Brusselse Brugmann-
ziekenhuis. Volgens zijn fami
lie had Spaak een vakantie op
de Azoren afgebroken en was
vrijdag vanwege niermoeilijk
heden naar Brussel terugge
keerd.
Ook o.m. de Raad van Euro
pa heeft in een verklaring
over Spaaks dood gezegd dat
men altijd de vooraanstaande
rol van de Belg zal herinneren
in de eerste „uren van de
bouw van Europa".
Volgens een Britse leger-
woordvoerder zouden de
meeste IRA-leden de steden
voor het begin van de Britse
actie zijn ontvlucht. Het repu
blikeinse leger had een klein
aantal manschappen achterge
laten om de militairen bezig te
houden.
De stafchef van de provisio
nals, McStiofain, zei maandag-
dat zijn mannen een open
treffen met de troepen uit de
weg gegaan waren, om te
voorkomen dat er zware ver
liezen onder de burgerbevol
king zouden zijn veroorzaakt1'.
De IRA zal zijn campagne ais
een guerrilla-oorlog voortzet
ten, zei hij.
AMSTERDAM (ANP)
Bij een brand in een dieren
winkel in Amsterdam West
zijn maandagmorgen 300 vo
geltjes en enkele hamsters om
het leven gekomen. De brand
werd waarschijnlijk veroor.
zaakt door een kortsluiting in
de verwarmingsinstallatie voor
de am"»ria
Na de bliksemactie, die gis
termorgen om 08.00 uur achter
de rug was, hervatte de
Noord ierse politie voor het
eerst in drie jaar de patrouiL
les in zowel de protestantse
als katholieke wijken in
Noord-Ierland. Met inbegrip
van de oude IRA-bolwerken
Bogside en Creggan. Het Brit
se leger startte onmiddellijk
met huiszoekingen. Er werden
voorraden levensmiddelen,
medicamenten en geld gevon
den. Slechts weinig wapens
kwamen boven water.
Alle sprekers in het Britse
lagerhuis hadden gisteren
woorden van lof voor de actie.
Oppositieleider Harold Wilson
eiste dat nu ook een eind ge
maakt wordt aan het particu
liere wapenbezit in Noord-Ier
land. De staatssecretaris voor
Ulster. Paul Channon, zei dat
het enige doel van de actie
was, iedereen in de provincie
weer de volle bescherming
van de wet te geven.
Channon wees er verder op
dat de actie nog niet het einde
van de terreur betekende.
Drie zware bomexplosies,
waarbij gisteren zes mensen
omkwamen in het plaatsje
Claudy (10 km van London
derry), heeft „opnieuw de
noodzaak aangetoond de be
volking van de druk van de
terreur moet worden be-
vriid"
Minister Whitelaw had zo
wel de Ierse president. Jack
Lynch, als VN-secretaris-gene-
raal Waldheim en president
Nixon van te voren op de
hoogte gesteld van het oprui
men van de barricaden
De Britse regering maakte
gisteren ook een economisch
plan bekend voor de noordpro
vincie. Dat plan, dat ongeveer
240 miljoen gulden gaat kos
ten. heeft ten doel nieuwe im
pulsen te geven aan de indus
triële expansie in Ulster en de
werkloosheid terug te dringen.
Het pakket van maatregelen,
dat over een periode van twee
jaar wordt uitgespreid, is be
doeld om de economische pijn
als gevolg van de geweldda
den van de laatste jaren te
verlichten.
(Van een onzer verslaggevers)
IJZENDIJKE Alsof het
een visite in een naburig dorp
betrof zo, zonder veel omslag,
stapte de 18-jarige Willy Buys-
se op zijn bromfiets om enkeïe
vrouwelijke kennisjes in Zwe
den op te zoeken. In een week
was hij uit en thuis na ruim
3000 kilometer te hebben afge
legd tussen het Zeeuwsch-
Vlaamse IJzendijke en het
Zweedse Gothenburg en om
gekeerd.
De reis verliep niet helemaal
zonder panne. In Hamburg
reed Willy tegen een brug met
het gevolg een gebroken teen
en een licht gehavend voer
tuig. „Maar voor de rest ging
alles prima. Wel ben ik een
beetje stijf van het lange rijden.
Zweden is een heerlijk vrij
land. De mensen zijn veel mo
derner dan in Nederland en
ze zijn ook helemaal zichzelf.
De Denen zijn me daarentegen
erg tegengevallen. De mensen
die ik tegengekomen ben wa
ren onbeholpen en weinig be
hulpzaam", vertelt Willy Buys-
se, die in september naar de
middelbare school voor econo
misch en administratief onder
wijs in Middelburg gaat.
Aanleiding tot de Zweedse
bromtoer was de kennismaking
met twee Zweedse meisjes in
april van dit jaar tijdens een
vakantie in het Engelse East
bourne. „Ik kom jullie gauw
eens in Zweden opzoeken", be
loofde Willy. En zo startte de
IJzendijkse jongeman, wiens
ouders een boerderij hebben op
Rodenlioek, op een vroege och
tend zijn Yamaha-brommer met
bestemming Skandinavië. „Het
avontuur trekt me en op de
brommer rij je gauw een eind
weg", zegt Willy.
(Vervolg op pagina 3)
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Formateur Biesheuvel's adviseur, mr. Ynso
Scholtën, die wellicht eind deze week advies zal uitbrengen
over de Vraag of het oude vijfpartijenkabinet hersteld kan
worden, praat vandaag met de fractieleiders van de bij de
crisis betrokken partijen.
De meeste tijd heeft de heer
Scholten ingeruimd voor de
leider van de brekende partij
DS '70, mr. J. J. A. Berger,
die vanochtend om tien uur op
het ministerie van Algemene
Zaken wordt verwacht. Van
middag na de lunch zal de
adviseur achtereenvolgens pra
ten met Andriessen (KVP),
Wiegel (VVD), Aantjes (ARP)
en Tilanus (CHU).
Gisteren heeft Scholten „in
formatieve gesprekken" ge
voerd met een aantal ministers,
eerst met Nelissen (Finan-
SCHOLTEN
ciën), Boersma (Soc. Zaken)
en Langman (Èc. Zaken), ver
volgens met Udink en Van
Veen, die thans de respectie
velijke portefeuilles beheren
van Drees en De Brauw. Ook
heeft de heer Scholten defen
sieminister De Koster ontvan
gen, omdat de defensieuitga
ven voor 1974 en 1975 nog een
open zaak zijn.
Voorafgaande aan zijn ge
sprekken met de bewindslie
den had de heer Scholten in
het weekeinde reeds de stuk
ken bestudeerd. Daartoe beho
ren de notulen van alle minis
terraadsvergaderingen tij dens
de aan de crisis voorafgegane
begrotingsbesprekingen, de zo
genaamde streefcijfernota en
de „hamgpuntennota". Ook het
voorstel van de minister-presi
dent dat 17 juli tot de breuk
met DS '70 leidde (een bezui
nigingsvoorstel dat Drees en
De Brauw te ver ging) be
hoort tot de voor de heer
Scholten relevante stukken.
Het is inmiddels niet be
kend geworden wat nu precies
de taakomschrijving van de
heer Scholten is. Deze wordt
geheim gehouden omdat publi-
katie ervan „de kans van sla
gen geringer zou maken", zo
als een woordvoerder het gis
teravond zed.
Wat die kans van slagen be
treft doet politiek Den Haag
niet erg optimistisch, al houdt
een enkeling voorzichtig reke
ning met de mogelijkheid dat
kans op herstel van het vijf
partijenkabinet niet geheel is
uitgesloten. Merkwaardig is in
dit verband overigens wel dat
men uitgerekend bij de CHU,
uit wier kringen de adviseur
BOERSMA
afkomstig is, verre van opti
mistisch is. Men koestert daar
weliswaar hoop, maar, „geen
enkele verwachting".
Minister Boersma herhaalde
gisteren nog eens dat hij niet
van plan is af te treden ten
behoeve van het herstellen
van de coalitie. In sommige
(DS) kringen is dat wel ge
suggereerd. Boersma zei dat er
geen gesprek meer is geweest
in de ministerraad over de
loon- en prijspolitiek nadat de
ministerraad daar in juni voor
het laatst over was gespro
ken
„Ik neem dus aan dat de
gedachten van de WD-minis-
ters daarover niet zijn gewij
zigd". Het gesprek met de so
ciale partners (werkgevers en
werknemers) zal „zonder dub
bele bodem" moeten worden
gevoerd. VVD-fractieleider
Wiegel meent dat er volgend
jaar geen ruimte is voor enige
reële loonsverhoging. Minister
Boersma wil niet met deze
stelling aan het overleg over
een sociaal contract beginnen.
Een 50 ton zware Centurion-
tank van het Britse leger
schuift een barricade in het
IRA-bolwerk Creggan opzij.
Speciaal voor deze gelegen
heid was de geschutstoren
van de tank verwijderd om
plaats te kunnèn maken voor
grote schuiven.
EMMBN (ANP) De di
rectie yam Pellger NV in Em-
men overweegt extra politie
bescherming aam te vragen.
Volgens diirectie-seoretariB W.
wam der Graaf worden auto's
met werkwilligen aangehou-
den. In het weekeinde hebben
ombekenden acht ruiten inge
gooid. Tegen een staker, die
een verkoopleider van Peiger
met een auto zou hebben ge
schept is procesverbaal opge
maakt.
(Van onze redactie binnen
land)
UTRECHT De Utrechtse
politie heeft in een woning
aan de Wolter Heukelslaan in
Utrecht het stoffelijk over
schot gevonden van de 71-
jarige mevrouw Gerritje Ver
steeg.
De vrouw, die vrijwel geen
omgang had met buren en fa
milieleden, moet zeker al
veertien dagen geleden zijn
overleden. Een broer van me
vrouw Versteeg, die op bezoek
kwam, ontdekte zijn dode zus
ter en waarschuwde de poli
tie.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG De raad van bestuur van de N.V. PZEM
heeft ten behoeve van de aandeelhoudersvergadering van
de n.v., die op 24 augustus wordt gehouden, een voordracht
opgemaakt voor de benoeming van een nieuwe technisch
directeur van de Zeeuwse energiemaatschappij.
Op de voordracht staat als
eerste de 52-jarige ingenieur
M.D. Dalebout, momenteel di
recteur van het gemeentelijk
energiebedrijf in Amsterdam.
Tweede op de voordracht is ir.
F. van Koppenhagen technisch
adjunct-directeur van de n.v
Provinciale Utrechtse Elektri
citeitsmaatschappij. Deze kan
didaat is 45 jaar.
De raad van bestuur van de
N.V. PZEM, heeft in de volg
orde die bij het opmaken van
de voordracht is gevolgd, zijn
voorkeur uitgedrukt. Zeer
waarschijnlijk zal derhalve ir.
Dalebout de opvolger worden
van de veelbesproken ir. T.
Bogerd. In een telefonisch on
derhoud vertelde ir. Dalebout
ons dat er twee belangrijke
redenen voor zijn sollicitatie
naar Middelburg zijn.
De eerste is de uitdaging
aan technisch vernuft die de
nieuwe functie belooft, en ten
tweede het ideaal van te wo
nen in eten nog landelijk ge
bied. „Veel mensen in de gro
te stad hebben een tweede
huis in Zeeland. Het moet
heerlijk zijn je eerste huis in
die provincie te hebben", zegt
ir; Dalebout.
Op onze vraag of de perso-
neekproblematiek bij de N.V.
PZEM zichtbaar geworden
door de zogenaamde „PZEM-
affaire", hem niet wat af
schrikt, zegt ir. Dalebout
„Het gemeentelijk energiebe
drijf van Amsterdam heeft
drieduizend personeelsleden.
I-k kan zeggen dat er hier
goede personeelsverhoudingen
bestaan. Ik ben een voorstan
der van openheid en duide
lijkheid, en in die geest moet
ook in Zeeland, als de aan
deelhouders mij benoemen, de
PZEM besturen. Dat zal tijd
kosten, maar het is mijn op
rechte wens, een goed arbeids
klimaat te scheppen".
Van het rapport-Lebon, dat
de interne organisatie van da
PZEM doorlicht, had de heer
Dalebout nog geen kennis ge
nomen. „Dat zou wat prema
tuur zijn, vindt u niet
vraagt hij ons lachend.
De technische problemen
waarmee de heer Dalebout in
Zeeland wordt geconfronteerd
als gevolg van de snel stijgen
de energie-afgifte, waren hem
geen kopzorgen. „Technische
problemen kun je met tech
niek oplossen", zegt hij. „Men
selijke problemen liggen ge
voeliger". Ir. Dalebout is op 18
maart 1920 in Koudekerke aan
de Rijn geboden als zoon van
de plaatselijke veldwachter,
die een Zeeuw was. „Dat
scheelt, nietwaar?", schertst ir.
Dalebout.
Ir. Dalebout volgde in Lel
den achtereenvolgens de mulo
en de hbs, en studeerde in
1946 in Delft af als elektro
technisch ingenieur sterk
stroomrichting.
Na de oorlog werkte hij en
kele jaren bij de Kema in
Arnhem, werd vandaar gede
tacheerd naar het Amsterdam
se GEB, waar hij na alle
rangen te hebben doorlopen
in december 1960 directeur
werd. Van 1947 tot 1950 werk
te ir. Dalebout bij de N.V.
Philips.
(Van onze redactie buiten
land).
BRUSSEL. Bij konink
lijk besluit is in België de
vogelvangst afgeschaft, zo is
maandagmiddag door de Bel
gische minister van land
bouw en middenstand, Leo
Tindemans. meegedeeld. De
redenen daartoe zei hij, zijn
van wetenschappelijke, more
le en internationale aard.
Centraal staat de zorg om
het leefmilieu, waarvan de
langvogel deel uitmaakt. In
het buitenland wordt de vo
gelvangst als roofbouw be
schouwd en de meeste buur
landen hebben de vangst al
afgeschaft, aldus de minister.
De vogels werden bij hun
trek over België een gemak
kelijke prooi van de van
gers.
In andere landen (ook in
Nederland is een heftige op
positie) is herhaaldelijk te
gen de vogelvangst in België
geprotesteerd. Onlangs is nog
een verzoekschrift met
126.000 handtekeningen uit
Zwitserland ontvangen.
Op 1 juli jl. is een over
eenkomst over jacht en vo
gelvangst van kracht gewor
den, die België twee jaar
geleden met de Benelux-
partners gesloten heeft.
De morele argumenten
zijn legio, zo ging minister
Tindemans voort. De vogels
horen in dc vrije natuur
thuis en dc vangst is een
wrede bezigheid.
V
(Van een onzer verslag
gevers)
SLUIS Het bestuur
van de Sluise VW zal
de politieagenten, die
dagelijks tijdens de spits
uren het overstelpende
verkeer in dit toeristisch
stadje regelen, gratis
melk verstrekken.
Dit doet men omdat
d'c agenten enkele uren
midden in de uitlaatgas
sen staan en melk een
goede remedie is tegen
de kwalijke gevolgen
hiervan. Zoals bekend
bevatten uitlaatgassen
koolmonoxyde.
Het is d'e laatste tijd
ontstellend druk geweest
in Sluis, nu bij het ont
breken van strandweer
duizenden toeristen hun
heil in dit aloude ves
tingstadje zoeken.
(Van onz ercdactie binnenland)
land)
WASSENAAR Bij een
auto-ongeluk op de Rijks
straatweg in Wassenaar is in
de nacht van zondag op maan
dag de Ierse ambassadeur in
Nederland de 46-jarige E.
Macwhite uit Wassenaar, om
het leven gekomen.
Het ongeluk moet omstreeks
twee uur gebeurd zijn. De am
bassadeur was na een bespre
king in Den Haag in zijn auto
onderweg naar huis. Volgens
de Wassenaarse politie is hij
in een bocht van de weg op
tot nu toe onverklaarbaar wij
ze met zijn auto van de weg
geraakt en tegen een rechts
van de rijbaan staand waar-
schuwingsMcht gebotst. De au
to van de ambassadeur sloeg
verscheidene malen over da
kop en de bestuurder werd uit
de wagen geslingerd.
Onmiddellijk werd de heer
Macwhite naar de UrsulakU-
niek in Wassenaar overge
bracht, waar hij kort na aan
komst aan zijn verwondingen
is overleden.
DEN HAAG (ANP).
Twee met nylonkousen gemas
kerde mannen hebben maan
dagmiddag bij een gewapende
overval op een filiaal van de
Nutsspaarbank in Den Haag I
27.200 buitgemaakt. Zij kwa
men tegen kwart over vier in
een groene Volkswagen bij het
bankgebouwtje aan de Hof-
zichtlaan in de wijk Mariahos-
ve voorrijden.
In de bank, waar op dat
moment alleen de filiaalhou
der en de kassier aanwezig
waren, dreigde een van de on
geveer 25-jarige mannen met
een revolver en riep in ge
brekkig Duits dat hij vlug
geld moest hebben. De ander
sprong over de balie en greep
een zwarte tas met buiten
landse valuta en wat los geld,
bij elkaar f 27.200,- Daarna
verdwenen de overvallers.
I