„O, aarde mè a duzend borsten"
Steendood of
levenstekens
Serge als Jezus
Dieven in Nigeria worden
zonder pardon gefusilleerd
Opschorting van proces
over Pentagon Papers
CHINEZEN ZIEN RUSSEN
MET VOLDOENING
UIT EGYPTE VERTREKKEN
TIMMERMANS 1
.P A L L I E TER
kunst
cultuur
orm
oek
Vrijdag 28 juli 1972
il 15
te* fe fe
RASTER, het drie-maande
lijkse literaire tijdschrift, ver
dwijnt. Er verschijnen nog
twee afleveringen. In '73 is
het met Raster gebeurt. De
éénhoofdige redactie, H.C. ten
Berge, ziet het voor zichzelf
niet meer zitten.
DE DOOD in de Beethoven-
straat gaat de nieuwe film he
ten, waarvan de verfilming
door Fons Rademakers deze
week in Amsterdam is begon
nen. Scenario Hugo Claus. Na
zes weken in Nederland en
twee in België moeten de op
namen gereed zijn. Bryan
Marshal] en Alexandra Ste
wart spelen de voornaamste
rollen in Because of the cats,
de oorspronkelijke titel van
hiet boek van Nicholas Free-
ling. diat model sitaaL
OPSTAND en Onafhanke-
lijkheid is de titel van een
boeiende expositie in de Au
gustijnenkerk van Dordrecht.
Een verzameling gravures,
kaarten, gebruiksvoorwerpen,
penningen en wapens uit het
eind van de 16e eeuw. Alles
ter herinnering aan de eerste
vrije Statenvergadering, 400
jaar geleden.
„Ik verlang er absoluut niet
naar 30 miljoen dollar te be
zitten. Dat is eerlijk waar. Ik
ken niet veel mensen met zo
veel geld die gelukkig zijn".
Dit is een van de redenen
waarom Sean Connery zweert
dat hij geen James Bond meer
zal spelen. Grote rijkdom kan
hem niet verleiden. „Als het
Dow Jon'es gemiddelde twee
punten daalt, betekent dat een
ramp voor je". Connery wil
ook van James Bond af omdat
hij andere, meer eisende rol
len, wil spelen. Wat 007 be
treft, zegt hij „Ik heb aand'eel
geleverd. Laat anderen het nu
maar eens proheren".
Conniery mag dan geen 30
miljoen dollar, rijk zijn, hij
leeft er goed van. Zijn huis in
Londen is een prachtig inge
richte dubbele flat die uitziet
over de Thames.
De 41-jarige Sohotse acteur
gaat met vakantie naar Spanje
na afloop van de verfilming
van „Something like the
truth". De film is een mis
daad-verhaal, maar zijn rol er
in lijkt niet op die van James
Bond. Connery speelt een veel
geplaagde Londen se recher
cheur, zonder de glamour' dia
Bond kenmerkte.
„Diamonds are forever"
werd gemaakt in 18 weken en
kostte 6,5 miljoen dollar
„Something like the truth"
werd verfilmd in 28 dagen
voor 1 miljoen dollar.
„Dat is redelijk", zegt Con
nery, „als je Sidney Lumet als
regisseur kunt hebben, en mij
zelf; Trevor Howard, Vivian
Merchant en Ian Bannen in
een film die niet meer dan
een miljoen kost dan kun je
er niet op verliezen; alleen de
televisierechten brengen
meer op".
„Something like the truth"
•is de eerste film van Conne-
ry's eigen maatschappij „Tan-
tailon". Later dan de meeste
beroemde filmspelers is Con
nery ertoe overgegaan een ei
gen maatschappij op te rich
ten.
Wie meent dat kunst geen
verkoopbaar produkt is, vergist
zich. Je moet dan maar eens
een wandeling maken door het
Zeeuwsch-Vlaamse HULST Het
aantal plaatsen in dit mooie
stadje, waar geëxposeerd
wordt is bijna evenredig met
het aantal sex-shops ter plaat
se.
In café DE STER hebben
Jan Thuy uit Hulst en Kees
Veraart uit St. Jansteen foto's
opgehangen. Heel aandoenlijke
amateuristische plaatjes van
bomen en luchten uit Zeeuwse
dreven. Er is zelfs een heuse
collage bij. Er hangt nog een
schilderij van een vliegende tij
ger, voorzien van een haken
kruis. ondertekend met Willi
am. De betere portretten van
fotograaf Nelemans blijken tot
de vaste inventaris te behoren.
En in augustus komt beroeps
fotograaf Bob exposeren. Zijn
achternaam is de vriendelijke
vrouw van eigenaar Jacques
Polfliet vergeten. „Och het
zijn zo bekende jongens uit de
buurt", vertelt ze, „die met
hun werk het interieur komen
opsieren. Dat is wel fijn. De
klanten, vooral Belgen en toe
risten kijken ernaar. Een trek
pleister." Hulst is een dooie
stad, vindt ze, en van de
vreemdelingen moet je het
hebben.
In restaurant HET VOSKE
is eigenaar C. Bruyns al gerui
me tijd met de Zeeuw Hugo
Mesters in zee gegaan. Zijn
gemakkelijk geschilderde olie
doekjes hangen tussen de mos
sel-etende klanten. Hugo
heeft, naar zijn zeggen, veel
succes; Bruyns bemiddelt zo
nodig ook bij de verkoop. Het
slaat aan bij de bezoekers;
„Verrek, da's leuk", hoort hij
vaak zeggen. „Och ik heb er
zelf niet zoveel verstand
van", vindt hij, „maar ik ben
bereid twee tot drie maal per
jaar een exposant gelegenheid
te geven in mijn zaak. On
langs had Hugo mij een jonge
kunstenaar op het dak ge
stuurd. Hij maakte kunst, zei
hij. Dat zal wel. Ik had ook
niets tegen die jongen, maar
ik moet geen half naakte be
nen aan mijn muur. Dat past
niet bij de standing van mijn
zaak."
H. de Koning van cafetaria
MALPERTUUS, die met foto's
van Eric Ossewaarde de wan
den boven de dampende frites
heeft bedekt, kijkt ei weer
anders tegenaan: „Een leuk
onderwerp voor gesprek, wan
neer ze zitten te wachten op
de frites. Ook al hing er een
oude fiets... Bovendien blijven
de mensen voor de ramen er
naar staan kijken en komen
dan binnen. Och, hoe kom ik
eraan? Ik zag de foto's in
Axel, hé, en dacht, dat is wat
voor mij. Ja, de foto's kunnen
ook gekocht worden, maar
mensen kopen niet zo gauw
foto's. Eric is hier een bekende
fotograaf in de buurt," Aardi
ge prenten van o.a. Antwer
pen, Hulst, Terneuzen, maar
ook wajangpoppen, zwanen
etc. hangen er; Zeeuws in kort
bestek. „Het mooiste vind ik
dingen, waar de mensen uren
over kunnen praten en dan
nog niet weten wat het is",
zegt de Koning. Op de foto's
van Ossewaarde kun je pr»-
cies zien wat het is.
In hotel INTERNATIO
NAAL (v.h. Graanbeurs) wor
den ook regelmatig exposities
gehouden. Op dit moment zijn
de grote zalen leeg; althans
van kunstwerken. Erik Ter
louw en Krijn Scheepmaker
hadden er onlangs 45 werken
opgehangen en daarna trok de
Amsterdamse mevrouw Neve-
Diks grote aandacht met haar
oliedoeken. In het najaar, ver
telt directeur E. Wauters,
komt Maurits Rousseau, waar
van hij me zijn kaartje over
handigt. Daarop staat dat hij
kunstschilder is in het Belgi
sche Strombeek-Bever en o.a.
het Laureaat der Nederlanden,
het erediploma van Barcelona
en de Medaille d'argent Ville
de Paris behaalde. John
Schuddeboom staat ook nog op
het programma in dit restau
rant, waarvan de eigenaar me
uitvoerige dossiers voorlegt
over zijn proces met de ge
meente over koop en ver
koop van zijn bezittingen. Hij
voelt zich grotelijks bedonderd
door de vroede vaderen van
Hulst. Maar er bomen steeds
meer mensen naar zijn restau
rant om te eten. Een kunst
schilder bestelt er voor 70
krab, biedt zijn kaartje aan en
vraagt of hij mag exposeren.
Uiteraard mag dat, want Inter
nationaal wil een Hulst-die
nende functie hebben.
Even oversteken naar het
stadhuis, waar in de BUR
GERZAAL een officiële expo
sitie is. Onderweg op de par
keerplaats tracht een jonge
man me een gouden horloge te
verkopen. Maar ook in de bur
gerzaal blijkt er niet alles
goud wat er blinkt. Doeken
van Jan en Marianne Colsen,
Jac de Jonge, en P. C. Brak
man. Landschappen, stillevens,
bergbeekj es favoriet. Alleen
een paar melancholische doe
ken van Marianne Colsen kun
nen me bekoren. En verder zie
ik de haven van Yerseke.
Hontenisse en de Oosterschel-
de liever echt dan via de doe
ken van De Jonge. Maar het
Belgische publiek zal het alle
maal wel schoon vinden.
Lest best: dat is boekhandel
VAN GEYT. Die heeft een
naam hoog te houden. En het
moet gezegd: hij doet dar
trouw. Nu hangt er een groot
aantal oude kaarten, voorna
melijk van Zeeland. Daarach
ter staan namen van Blaew,
Mondius-Mercator, J. Luycken
e.d. Daar zijn erg fraaie bij.
De prijzen lopen van f 5 tot f
450. Ze gaan grif van de hand.
Tussendoor staat fraaie kera-
'miek, vol humor en verfijnd
van vorm. Lekker gek soms
en boeiende organisch van
vorm. Je kunt daar geen bief
stuk of frites bij krijgen,
hoogstens een boek aanschaf
fen uit de winkel. Maar op de
deur staat „vrije toegang" en
die moet u dan maar nemen,
want daar zult u geen spijt
van hebben.
H.E.
Jezus oefent de eerste danspassen. Dat is dan in de rockmusl-
cal Godspell, die op 24 augustus in Den Bosch de landelijke
première krijgt. Serge Henri Valcke, die de wat clowneske
Jezusrol heeft: .,Ja, de bijbel is inderdaad een gesloten boek
voor me en zal "dat ook wei blijven. Daarom is deze rol nogal
moeilijk voor me. België, waar ik woon, is rooms katholiek. Dat
betekent niet veel voor me, want ik leerde de keerzijde daarvan
kennen. Ik huldig een andere levensfilosofie; leven bij de dag.
Maar mijn vereenzelviging met de Jezusrol groeit; 't komt.
Jezus is in deze musical een onschuldige, naïeve jongen, par
don.... Als je een christelijke levensvisie hebt, zal dit Godspell
je wel iets doen; voor de anderen is het een leuk spektakel. De
muziek is goed geschreven; commercieel. Het zal moeilijk zijn"
Serge, die uitstekend Nederlands spreekt heeft soms wat moeite
met „het" Nederlands van het script. „Een uitdrukking als „op
je qui-vive zijn" klinkt afschuwelijk in mijn oren". Het woordje
„schiep" levert moeilijkheden op etc. Hij is altijd Frans opge
voed, maar zijn ganse familie is puur Vlaams". Hij was al
eens op tournee met de koninklijke Vlaamse schouwburg en de
Brusselse Opera door heel Nederland. Hij onderneemt alles. Is
juist terug van filmopnamen van de Belgische-Italiaanse co-
als enige Vlaming had ik wel een aardige rol tussen al die Ita-
produktie The Killer is on the phone. „Niet zo interessant, maar
lianen". Behalve toneel en ballet, ontwerpt hij decors en vooral
kostuums. Zo ontmoette hij Adriane Brine (Globe), die in Brus
sel Home regisseerde. Via hem kwam hij bij de audities van
Godspell. Nu woont hij tijdelijk in Amsterdam („nog zonder
bed en gordijnen") voor de repetities, die vanaf 7 augustus in
Den Bosch plaatsvinden. „Olala, Amsterdam een gevaarlijke
stad", zegt Jezus. Gelooft hij in Godspell? Antwoord: „Ik geloof
in de anderen: er is grote inzet".
H. E.
Over de dood praat je niet.
In ons land wordt die jaarlijks
ander anderen afgekocht met
twintig tot veertig miljoen
gulden aan grafstenen. En
hoe? Naar keuze uit een cata
logus, die er vijftig jaar gele
den ook al zo uitzag. Het den
ken over de dood heeft stilge
staan; taboe. Illustratie: de
grafstenen.
Architect A. van den Meir-
acker uit Breda heeft de laat
ste jaren veel over de dood
nagedacht. Niet omdat hij al
zo oud zou zijn, maar omdat
hij werkt aan de reconstructie
vah kerkhof Zuylen ter plaat
se. „Weten waarmee je bezig
bent, is het wezenlijke", zegt
hij. Dat geldt ook voor de
begrafenisonderneming, de fa
milie, de steenhouwers... Be
graven is verzand in ambtelij
ke gebaren en taboe. „Wè'
moeten de dood weer tot een
deel van het leven leren ma
ken; integratie is nodig",
denkt hij hardop. Het grafte
ken moet daarvan getuigen.
Samen met het kerkhofbe-
stuur en steenhouwers is hij al
jaren bezig een nieuwe visie
op te bouwen. Nadat het
hoofdbestuur van de Neder
landse Natuursteen Bond er
zich mee bemoeid had en
weer liet afweten werd een
beeldend kunstenaar ingescha
keld. Martin van Opdorp ont
wierp alternatieve mogelijkhe
den, die de steenhouwers aan
het denken zouden moeten
zetten. Sommige ervan begon-,
nen anders te werken (zie fo
to's). „Dat is het nog niet",
zegt v. d. Meiracker, „maar ik
ben blij dat er een kentering
komt. Er zouden zich nog veel
:w:cwrr'<
het leven, dat iedere dag een
beetje sterven is. Op deze wij
ze, hoop hij, ontstaat er een
grotere betrokkenheid bij dit
gebeuren bij kunstenaars,
steenhouwers en iedereen, die
met de dood te maken krijgt.
Mogelijk worden dan de graf
tekens weer levenstekens op
begraafplaatsen, die een echte
gemeenschapsfunctie krijgen.
H.E.
meer kunstenaars mee moeten
bemoeien als begeleiders.
Maar ze verdommen het, om
dat ze te hoog op de troon
zitten". Een van zijn wensen
is dan ook de relatie beelden
de kunstenaars en steenhou
wers verder uit te bouwen. Er
zal, voor zover mogelijk, een
veel persoonlijker relatie moe
ten komen tussen degene, die
de grafsteen maakt en de na
bestaanden", meent hij.
„Een bewust persoonlijke
keuzepatroon is angstig
klein geworden in deze tijd",
zo betoogt Van den Meiracker.
„Veel te veel wordt daardoor
onpersoonlijk. Het authentie
ke, unieke, persoonlijke van
het menszijn wordt dikwijls
duidelijk na het beëindigen
van het natuurlijke, tastbare,
„gewone" leven. Mogelijk kan
deze duidelijkheid eeni aanwij
zing zijn bij de markering van
het graf". Zijn streven is om
samen met anderen bewust
een visie op te bouwen over
„We noemen het „creatieve
ontspanning": vingerschilderen
en keramiek op volksuniversi
teiten, tropische vakanties,
grote sportieve excursies naar
verre gebergten en d'e zonnige
stranden van de aarde. Maar
het is, zoals onze seksuele ver
langens, een kostbaar toevoeg
sel aan de carrièristische top
prestatie: de prijs die gaat
naar de afhankelijke huur
ling".
(Th. Roszak)
Twee pogingen van steenhouwers om de grafsteen uit het
gewoonte-gebaar te halen.
Bijbelse romans en films:
houd je hart ihaar vast. Door
gaans gedramatiseerde roman
tiek. Een verrassing, in de
goede zin van het woord, is
daarom het boek van DAN
JACOBSON: DE VERKRACH
TING VAN TAMAR (uitg.
Meutenhoff-f 14.50). Het geno
men thema is mogelijk (weer)
pikant. Samuel 13, waarin Da
vids zoon Amnon zijn zuster
Thamar verkracht. Daarbij
speelt zijn vriend Jonadab een
dubbelzinnige rol. Ook Absa
lom komt in dit hoofdstuk
voor.
In dit boek ligt Jonactab,
vanuit zijn eeuwenoude graf
de geschiedenis nog eens te
overdenken, waarbij blijkt,
dat hij in zijn rustplaats niet
stil gelegen heeft, maar veel
gelezen heeft tot de modernste
gedragspsychologie toe. De in
Londen levende Zuid-Afrikaan
Jacobson is er wonderlijk in
geslaagd om een stuk „bijbel
se geschiedenis" uitstekend te
karakteriseren. Natuurlijk een
persoonlijke interpretatie van
de motieven, die David, Tha'
mar, Absalom, Amnon en Jo
nadab bewogen hebben om op
deze wijze geschiedenis te ma
ken, maar zeer geloofwaardig
en boeiend. David getekend
als een ijdele sluwe oude man,
die zichzelf misleidt in macht
strijd gewikkeld met zijn
„linkse" zoon Absalom is ei
genlijk het décor waarbinnen
zich de verkrachtingsgesehie-
óenis afspeelt. Het is wonder
lijk hoe Jacobson de intrige
van dit familiedrama gemoti
veerd in elkaar gestoken
heeft, waarbij Amnon als „de
beste vriend" van de sluwe
Jonadab, ais held, schurk en
tragische clown optreedt. Een
goed boek om nadenkend tc
lezen.
H.E.
LAGOS (AP) Wat. er
meet worden gedaan met lie
den betrapt bij het plegen van
gewapende roofovervallen is
in Nigeria geen probleem. Zij
worden in het openbaar te
rechtgesteld in de grote ste
den, en duizenden mensen
gaan er naar kijken met een
soort van .grimmige voldoe
ning".
Op 22 juli werden in Port
Harcourt in het zuiden 14 te
rechtstellingen uitgevoerd. In
minder dan twee jaar zijn er
in Nigeria nu 170 dieven in
het openbaar gefusilleerd.
De kranten publiceren elk*
keer foto's van terechtstellin
gen waarop men dan de do
den, door kogels doorzeefd,
haarfijn kan zien zoals ze te
gen de touwen hangen, die
achter hen waren gespannen
voordat het bevel „vuur"
klonk. In de tekst bij de foto's
ontbreekt het als regel ook
niet aam tal van akelige bij
zonderheden over de terecht
stelling en de erop' volgend
doodsstrijd.
Een r—k. bisschop in Lagos
heeft gezegd dat. het in „ex
treem" anti-sociale gevallen
„onvermijdelijk is" dat primi
tieve maatregelen als de te
rechtstellingen moetan worden
genomen.
In Nigeria worden de men
sen gedood voor diefstallen
van een klein bedrag tot aan
bankovervallen. Er wordt ge
roofd op wegen, in dorpen in
kerken en zelfs op politiebu
reau'!.
Er worden fabrieken en
winkels geplunderd en tot de
slachtoffers op straat en thuis
die men doodschiet, dood
steekt, doodslaat of in stukken
hakt behoren zelfs geestelij
ken.
De doodstraf voor al deze
misdrijven Werd ingesteld in
augustus 19 70, zeven maanden
na het eindigen van de burger
oorlog in Nigerië, want toen
was de misdaad ineens sterk
gaa i toenemen. In het bezit
van oorlogsmisdadigers van
beide partijen bevonden zich
veel wapens en toen het „offi
ciële" vechten voorbij wat
ging men zich werpen op de
burgerij. Het roven, werd al
spoedig ontdekt, bracht meer
op en was minder gevaarlijk
dan in oorlogstijd. Daarbij
kwam nog dat de misdaad
ook werd aangespoord door de
cronische en. grote werkloos
heid na de oorlog in het land,
dat grote sommen geld beurt
uit de olie-industrie.
Op de doodstraffen wordt
weinig of geen kritiek gele
verd en vaak roepen de kran
ten hun lezers op er vooral
naar te gaan kijken. De enige
oppositie vindt men in de
kringen van rechtsgeleerden
waar men wel kan horen dat
de terechtstellingen barbaart
en extreem" zijn.
Een heel enkele keer kan
men in de pers iets tegen de
executies lezen. Zo schreef ie
mand eens dat de regering
toegangsbewijzen moest gaan
heffen aan het publiek „gezien
het sadistische genoegen dat
veel Nigerianen eraan bele
ven".
Het moest dan een heel
spektakel worden, schreef de
ze man, waarbij het publiek
waar kreeg voor zijn geld.
Eerst moest een misdadiger
bijvoorbeeld bij wijze van
voorspel met stokken worden
afgerost alvorens aan het
schietwerk te beginnen.
Als dan het laatste schot
was afgevuurd, stelde de
briefschrijver voor, „moesten
de kogels uit de lijken worden
gehaald om dan aan het pu
bliek als aandenken te worden
verkocht".
LOS ANGELES (RTR)
De verdediging op het Penta
gon Papers proces in Los An
geles is er in geslaagd op
schorting van het proces te
krijgen hangende de uitspraak
van een hof van appel over
het aftappen van telefoons.
Rechter Matthew Byrne ont
hulde maandag, dat federale
autoriteiten hem in een ver
trouwelijk getuigenis hadden
meegedeeld, dat een gesprek
van een van de verdedigers op
het proces in juni was afge
luisterd.
Byrne weigerde een openba
re hoorzitting hierover toe te
staan en te onthullen of de
persoon wiens telefoongesprek
werd afgeluisterd een raads
man of één van de adviseurs
van het team van verdedigers
was. De verdedigers legden
hun zaak voor aan rechters
van het negende kantonge
recht van beroep en aan Willi
am Douglas, lid van het Ame
rikaanse opperste gerechtshof,
die in Los Angeles op bezoek
is. Ze verkregen opschorting
van het proces.
De beklaagden zijn de 41-
jarige Daniël Eisberg en de
35-jarige Anthony Russo, bei
den eertijds verbonden aan de
Rand Corporation. Hun wordt
ten laste gelegd diat ze gehei
me dooumenten van het Pen
tagon, het ministerie van de
fensie, hebben gestolen en
doorgegeven aan de pers. De
papieren gaan over Amerika's
Vietnambeleid. Ais Elisberg
en Russo op alle punten van
de aanklacht schuldig bevon
den worden, dan lopen ze de
kans in totaal 150 jaar gevan
genisstraf te krijgen.
(Van onze redactie
buitenland1
PEKING De uitwijzing
van de Russische adviseurs uit
Egypte is in Peking met aan
zienlijke voldoening ontvan
gen, omdat daaruit zou blijken
hoe het landen vergaat, die
van de Sovjet-imperialisten
hulp aannemen, zo schrijft de
president van Associated Press
Wes Gallagher, die op het
ogenblik in China is voor on
derhandelingen met het pers
bureau Nieuw China.
De Chinezen herinneren zich
hun eigen ervaringen toen zij
weigerden toe te geven aan de
Sovjet-eisen. Rusland trok
toen de technici terug en be
ëindigde de hulp aan China.
In gesprekken wijzen de
Chinezen op hetgeen zij zien
als het fundamentele verschil
tussen de hulp die zij aan
andere landen verlenen en die
van de Russen. Zij zeggen dat
China de socialistische revolu
tie wil bevorderen, maar daar
bij het ontvangende land vrij
wil laten zonder het te dwin
gen zich bij een blok aah te
sluiten. De Russen, zo betogen
zij, verstrekken slechts hulp
als deze hun meerdere zeggen
schap geeft over het ontvan
gende land. Zij wijzen er op
hoe het de Tsjechen is ver
gaan toen zij een eigen weg
wilden gaan, aldus Gallagher.
«J
J»
AFLEVERING 30
Tegen het glas, langs binnen,
had een knokige druivelaar
zich opgewerkt, en spreidde er
niu een weelde van blad en
vrudhten uit
Och! een vracht van over de
honderd purpale druiventros
sen, met vruchten groot als
duiveëieren. Hei, wat n'en
boom!
Hij was het sieraad van Pal-
lieters huis, zijn schoonste
meubel- Nog enige dagen, en
zij zouden geperst worden in
zijn gulzigen mond! O, wat
een genot bereidde zich daar.
De wijn die het hart des men
sen versterkt, en de ziel doet
lustig worden.
Het was een kloeke, overrlj-
ke boom. Hij was bezonder
heerlijk als de zon er op
stond, als de grote bladeren
doorlicht werden, en de drui-
venbollen van haar levenge-
venden gulden schijn werden
omhangen
De aangename koffiereuk
vulde de kamer, en toen alles
omtrent klaar stond, Hollandse
kaas, eierkoek en appeispijs,
kwam Chariot, druipend lijk
•en teems, zuchtend binnen.
Zij liet zich op een stoel
vallen, en begost te schreeu
wen om haar schoon kleed,
dat nu bedorven was en goed
voor Loebas op te laten sia-
pen.
„Zwijge", zei Pallieter, „hoe
was de reis?...."
„Wa 'ne regen! wa 'ne re
gen", ging ze voort, „de mieste
blijve tot het over is, het mu
ziek is ni wille mee vroem
kome, en is mè den trein afge-
reje. Der hemme wijve ge-
voechten oem in den oemmtous
te zitte. Ach, man kliere zen
lak loed, zeven uren in den
rege! héjéjéjé!"
Zij ging zich herkleden en
kwam terug in heur swer-
xendagse kleren. „En lot nij is
zien, wat da'g'hed meege-
broecht, zei Pallieter. Zij haal
de haar emmerken, knoopte
den natten zakdoek er van los,
en haalde er, ai maar doorpra
tend, een glazen bol uit, waar
binnen het beeldje van Ons
Lievevrouw stond. „Ziedis hoe
schoen"! riep ze, „het sniiewt'!
en zij draaide den bol om,
schudde er mee en daar vielen
en wemelden in den bol alle
maal kleine, witte zemeltjes
rond het beeldje.
„Dad ies zagemeel"! zei
Pallieter.
„Ni schampe!" dreeg Char
iot, „of 'k steek alles weg! En
ziedis mdjnhier Fransoe", lach
te Chariot, „ziedis Bruiur!" en
zij haalde uit een kartonnen
doos een schelkoperen tuig.
Het was een Lievevrouwken
dat plat horizontaal boven een
bel lag- Chariot duwde met
den duim op het gezicht van 't
beeldje, zodat het met de voe
ten omhoog kwam, dan ineens
liet ze het los, en het kletste
hevig tegen de bel, dat het
rinkelde lijk in een kerk.
„Da's veur oep tafel te zette,
en as ge ma noedig hebt, bel
de mor".
„En", zei Pallieter, „dan zul-
de gij denke dat ons Luverij-
ke oe roept".
„Zwijgt", zei ze, „hier is 'n
Luverij, die ge zied in den
doenkere. Kom, zie mor", en
zij plaatste een pleisteren Ma-
riabeeldje in de kas, deed de
deur goed dicht, en zei van
door het sleutelgat te zien.
Pallieter zag, Fransoo zag, en
inderdaad, in de pekzwarte
kasdonkerte bloeide groen het
met fosfoor bestreken beeld,
„schoen hé"? riep Chariot,
„oem bang te zijn saves".
„Wa da ze toch verzinne, hé
bruur", zei Fransoo. „Ja", zei
Pallieter, „as ne mens ni mier
mè 'n pop kan spele, dan spele
ze mè ons Luverijke".
En zie! op 'nen één-twee-
drij scharde Chariot alles van
tafel, en droeg het veront
waardigd naar haar kamer. Zij
riep: „Nij krijgde niks, en 'k
laat niks ni mier zien".
Pallieter en Fransoo gingen
koffie drinken: daarna plaatste
Chariot zich zwijgend en kwaad
by hen, maar onder het eten
kwam ze stillekens aan weer
in 't humeur, en begost te klap
pen over Marieke!
Mariekes beelden zette Pallie
ter zijn hoofd vol warmte, en
hij deed de tafel wegruimen,
en liet wijn brengen om te
drinken op haar.
Onder de druiven, die eens
wijn zouden worden, dronken
zij het donkerrode vocht, uit
grote kristallen romers, die
zongen als men er maar affe-
kes tegen stiet.
Fransoo was in zijn schik
met den goeden wijn, hij liet
zijn glas noch leeg noch ge
vuld staan; het ging er in lijk
water. Chariot dronk zoeten
witten wijn, en ze had een
fles voor haar alleen. Pallieter
bleef bij Fransoo niet ten ach
ter, en die twee tikten en
dronken onder het vertellen
over Marieke en onder het ro
ken ener grote sigaar, wel
vier- en half flessen leeg, dat
hunne ogen iam in het hoofd
gingen staan, en zij naar hun
ne woorden moesten zoeken.
Chariot ging boodschappen
doen, en zij ledigden ieder nog
een fles ouden zwaren wijn.
Het ging donkeren en Pal
lieter zei: „Kom we gon het
ie Pastoer oek zeggen". Met
zoekende, onvaste stappen gin
gen ze achtereen door de re
genplassen, en beiden lachten
zonder te weten om wat- Zij
vonden den pastoor, nog bezig
in zqn vetplantenserre aan 't
frutselen. De goede vent hield
kollektie in de raarste soorten
vetplanten, en daar besteedde
hij veel tijd aan, en sprak er
geren over.
Den pastoor werd de datum
kond gedaan, en hij haalde
drie flessen op, van achter 't
patersvaatje. De kaarsen wer
den aangestoken, en de pas
toor wilde Beethoven spelen
op zijn cello, maar het ging er
niet in; Pallieter en Fransoo
zaten daar allebei stapelzat, en
dronken maar aanhoudend
voort; Pallieter zong iet zon
der woorden, begost dan weer
te vertellen om dan Ineens te
zwijgen. Fransoo zat te lachen
altijd maar door te lachen. En
nu riep hij: „Nu gon we naar
manne meulen e fleske drinke.
kom Pallieter, kom Pas
toer"!
Maar de pastoor ging niet
mee, en samen, Pallieter en
Fransoo, trokken ze over het
Begijnhof, zwijmelend van
hier naar ginder. Pallieter viel
in een ruit en 't was een luid
gerinkel van brekend glas
door de late stilte
Zij staken over, en arm aan
arm, zingend dat hét' galmde,
waggelden ze door den regen
voort, die altijd even hard het
iand' begoot... En als Pallieter
's morgens in Fransoo's molen
wakker werd en de mistige,
natte verten zag, riep hij: „O,
aarde mè a duzend borste,
wannier zulde ma verzadige"?
nooit ni'!
(„Pallieter van Felix Timmer
mans, uitgegeven door P. N,
van Kampen en Zoon. Amster
dam.)
(Wordt vervolgd.)
