POLITIEKE CLUBJES DINGEN NAAR
DE HAND VAN DE GAULLE'S ZOON
Geradicaliseerde jeugd in
Venezuela wil afrekenen
met rechtse ex-presidenten
„Veel kinderen
op B.L.O. horen
daar niet thuis"
ALLEEN SUFFERDS BETALEN IN BELGIË
DE VOLLE PRIIS VOOR HUN TREINKAAR TIE
Gezondheidkunde en onze ziekmakende maatschappij
DR. F. SOREL CONCLUDEERT NA 5 JAAR ONDERZOEK:
GEWELDDADIG VOORSPEL VAN DE VERKIEZINGEN
binnenland
buitenland
DEBIEL
FICTIE
ANDERS"
Verg'
even
Voorkómen
Pretentieus"
Klaclitenpatroon
Vervreemding
Winnen
®§Puerto Cabello2Sg§=32|S§2|
tBarqSsimeto Valencia^ACAS
T VENEZUELA
TILBURG. Op scholen
voor buitengewoon lager on
derwijs (B.L.O.) voor zwakzin
nige kinderen, zitten vaak leer
lingen die er helemaal niet
thuis horen.
Tot deze conclusie komt dr.
F. M. Sorel, wetenschappelijk
hoofdmedewerker van het in
stituut Arbeidsvraagstukken
van de Katholieke Hogeschool
te Tilburg, die per 1 augustus
benoemd is tot directeur van de
Provinciale Stichting voor de
Geestelijke Gezondheidszorg in
de provincie Limburg. Dr. Sorel
trok zijn conclusie uit een vijf
jaar durend onderzoek naar de
frequentie van zwakzinnigheid
in Amsterdam, dat hij onlangs
afsloot.
Dat veel niet-debiele kinderen
toch op een B.L.O.-school ge
plaatst worden heeft volgens
de heer Sorel verschillende
oorzaken. „Als we over zwak
zinnigen en debilitas spreken",
zegt hij, „hebben we het over
kinderen die geestelijk gehan
dicapt zijn. De maatstaf daar
voor is het IQ (intelligentie
quotiënt)."
En daar schuilt al een moge
lijkheid tot fouten. Kinderen
die zwak begaafd zijn en op
een normale lagere school niet
mee kunnen m'et het leerpro
gramma lopen een gerede kans
naar een B.L.O. te verhuizen.
„Ik zeg", aldus dr. Sorel, „dat
er een hele hoop kinderen zijn
met een relatief laag IQ die
sociaal gezien heel goed mee
bunnen, die thuis heel plezie
rig zijn. Ze spelen bijvoor
beeld met een elektrische
trein, wat een werkelijk zwak
zinnig kind niet zou kunnen-
en het is onjuist die kinderen
debiel te noemen. Volgens so
ciologische criteria voldoen ze
niet aan de zwakzinnigenfor-
mule."
Zo'n kind, met een geestelijke
achterstand van pakweg twee
jaar, moet van de normale la
gere sohooi af. „Nou kan het
hoofd van een B.L.O.-school
wel eens terecht zeggen: Dat
kind hoort hier, maar de om
geving trekt dan dikwijls di
rect de conclusie: die is de
biel", merkt dr. Sorel op, „de
literatuur zegt ook: alles wat
op een B.L.O. zit is zwakzin
nig, maar veel van die kinde
ren trouwen gewoon als ze
wat ouder zijn, krijgen kinde
ren en werken normaal. Nie
mand zou dan nog op het idee
komen hen zwakzinnig te noe
men; dan zijn ze het dus nu
ook niet."
De heer Sorel is van mening
dat we te kwistig met het op
plakken van zwakzinnigen-eti
ketten zijn. Volgens hem ko
men alleen wat nu de diep-
zwakzinnigen (imbecielen en
idioten) zijn daarvoor in aan
merking.
Dr. F. M. Sorel: „Veel kinderen vallen tussen de wal en het
schip."
lijk werk en hoewel de jongens
wél voor de militaire dienst
gekeurd worden, mogen ze die
dienst nimmer verrichten. „Lo
gisch dat het geaccepteerd
worden voor hen een prestige
kwestie wordt, ze zoeken een
compensatie", aldus dr. Sorel.
De minder begaafden vallen
inmiddels tussen de wal en het
schip. Doordat zij om een
voorbeeld te noemen ook 's
woensdagsmiddags naar school
moeten, als de gewone scholen
vrij hebben, kan het besef „an
ders te zijn" nare gevolgen
hebben. Na de B.L.O. doorlo
pen te hebben krijgen ze moei-
Het heet, de internationale vak
literatuur houdt er in ieder
geval aan vast, dat de Neder
landse bevolking voor drie
volle procenten uit zwakzinni
gen bestaat. „Een fictie", is dr.
Sorels overtuiging, „die mis
schien zijn oorzaak vindt in
de meetmethode volgens het
IQ. Bekijk eens de niet-zwak-
zinnigen, die in sociologisch en
maatschappelijk opzicht ver
rekte onhandig kunnen zijn.
Huiveringwekkend om over
„geestelijk beter toegerusten"
te spreken. Goebels had een IQ
van 148 geloof ik, en wat
dacht je van de mensen die de
geleide wapens uitvinden?"
De eerlijkheid gebied dr. Sorel
op te merken dat er voor wat
de zwakbegaafde kinderen be-
treft hoop is. „De gewone lage
re scholen", zeigt hij, „stoten
nog wel te gemakkelijk kinde
ren af naar de B.L.O., maar er
is een verandering bezig,
waarvan de resultaten al
merkbaar zijn. Ik doe een bow
de uitspraak als ik zeg dat er
over vijf tot tien jaar een
groot aantal B.L.O.-scholen
leeg zal staan, maar daarvan
ben ik overtuigd. In Den Haag
zijn er in ieder geval al enkele
gesloten waarvan de oorzaak
terug te voeren is op deze ont-
wikkeling."
MICHEL THOMASSEN
PARIJS Twee nieuwe poli
tieke bewegingen maken se
dert kort In Frankrijk propa
ganda om admiraal Philippe
De Gaulle, zoon van de gene
raal, kandidaat te stellen voor
het presidentschap van de re
publiek. Het lijkt er niet op
dat de nieuwe IJveraars de toe
stemming en de goedkeuring
van de betrokkenen gekregen
hebben, maar sedert donder
dag kon men In verschillende
delen van Parijs aanplakbiljet
ten zien die een beroep doen
op de admiraal om het land
te redden.
Op deze affiches komt naast
een Lotharings kruis een pro
fiel van Philippe De GauUe
voor dat als de ene druppel
water op de andere op dat van
zijn vader lijkt. Maar de tekst
is nog verbijsterender, want
deze verklaart dat een opinie
peiling uitgewezen heeft, dat
een groot aantal Fransen hun
vertrouwen aan hem schenken.
De tekst wordit na deze opti
mistische verklaring nogal
agressief en beschuldigt presi
dent Pompidou en de ministers
Gisoard d'Estaing, Edgar Fau-
re en Jacques Duhamel ervan
generaal De GauUe bij het re
ferendum van 1989 snodelijk
verraden te hebben.
De beweging die deze aan
plakbiljetten heeft laten druk
ken Is de groep van „vrije re
publikeinen" die in november
van verleden Jaar opgericht
werd. Maar sedert minder dan
24 uiur is er een tweede politie
ke beweging die zich op admi
raal Philippe de Gaulle be
roept. Beide bewegingen tellen
ongetwijfeld heefl weinig aan
hangers, beconcurreren elkaar
en vormen al twee tegengestel
de tendensen die elk de onfor
tuinlijke zoon van de generaal
naar hun kant willen trekken.
Een en ander zal de admiraal
zeer waarschijnlijk nopen
openlijk tegen het misbruik
maken van zijn naam te pro
testeren en het schijnt dat hij
bij het ministerie van binnen
landse zaken al stappen onder
nomen heeft. Belde bewegin
gen zijn geenszins onwettig,
maar Philippe de Gaulle zou
hun ontbinding kunnen eisen
als hij van oordeel is dat de
partijen schade kunne berok
kenen aan zijn militaire loop
baan-
Overigens heeft admiraal De
GauUe op 18 juni al verklaard
dat hij geenszins een politieke
carrière ambieert en zo zei hij
letterlijk: „Als mijn naam ooit
op een verkiezingsbord mocht
voorkomen zal het de mijne
zijn en niet die van mijn vader
de generaal."
Hoewel deze uitspraak nogal
dubbelzinnig klinkt was een
andere verklaring van hem
kristalhelder: „Ik heb nie
mand heit recht gegeven mijn
naam te gebruiken".
(Van onze correspondent)
BRUSSEL In antwoord op
een schriftelijke vcraa-g van
Kamerlid Desmarets heeft de
minister van verkeerswezen
in Belgié meegedeeld welke
personen ondér andere ta-
riefisvermmdering genieten
op de Belgische spoorwegen.
Een korting van 75 pet wordt
genoten door ten eerste:
78.657 militairen en gewezen
militairen die gepensioneerd
zijn als oorlogsinvalide. Ten
tweede: Franse en Canadese
gewezen militairen die in de
Eerste Wereldoorlog dienden
en invalide zijn en in België
verblijven. Ten derde: oud
strijders van de Eerste We
reldoorlog die een invalidi
teit van tenminste 10 pet op
liepen. Ten vierde: militairen
die tenminste een jaar in een
strijdende eenheid hebben
gediend. Ten vijfde: militairen
die forten verdedigden en op
eervoUe wijze gevangen wer
den genomen en de frontstre
pen hebben ontvangen. Ten
zesde: militairen die houder
zijn van een kwetsuurstreep.
Ten zevende: militairen die
houder zijn van het IJzer-
-kruis. Ten achtste: miUtairén
die houder zijn van het
Vuurkruis. Ten negende: mi
litairen die houder zijn van
de medaille van strijder-ver -
williger. Tien: militairen die
een onderscheiding kregen
voor individuele roemrijke
daden. Elf: politieke gevan
genen met een invaliditeit
van tenminste 10 pet. Twaalf:
beroepsjournalisten ten geta
le van 1505.
Een korting van 50 pet wordt
genoten door: dertien: bur
gerlijke oorlogsinvalden ten
getale van 7267. Veertien:
2466 valide politieke gevan
genen. Vijftien: 31.817 voor
malige krijgsgevangenen uit
de Tweede Wereldoorlog,
Zestien: 99.100 beroepsmili
tairen en leden van de rijks
wacht. Zeventien: 410.021 ou
ders van grote gezinnen.
Achttien: 434.875 kinderen
uit grote gezinnen. Negen
tien: 1286 blinden die wer
kend in eigen onderhoud
voorzien. Twintig: 34.112 re
serve-officieren. Eenentwin
tig: in 1971 hebben daarenbo
ven 298.927 mijnwerkers en
hun gezinsleden gratis enkele
treinreizen gemaakt.
Volgende vraag van het Ka
merlid Desmarets: „Wie be
taalt dan eigenlijk de volle
prijs?". Antwoord: „Personen
die vergeten hebben ergens
een tariefsverminderings-
kaart aan te vragen en toch
niet over een rijksdienstauto
beschikken".
(Van onze correspondent)
CARACAS Het was
te voorzien dat met de
terugkeer naar Caracas
van ex-dictator Perez Ji
menez ('48-'58) en ex-
president R. Betancourt
('59-'64) de gewelddadig
heid in Venezuela zou los
barsten. Binnen een week
vonden meer dan hon
derd dynamietaanslagen
en 200 arrestaties plaats.
Er vielen vier doden
waaronder drie party
kameraden van Jimenez
en dertig gewonden.
Met deze inzet van het voor
spel der presidentiële verkie
zingen, die eeirst het volgend
jaar plaatsvinden, weten Vene-
zolanen wat hun de eerstvol
gende tijd te wachten staat en
waarvoor FALN (Nationale
Bevrijdings Strijdkrachten)
waarschuwde: „Toenemende
versterkte strijd tot vernieti
ging van de oligarchische im
perialistische orde". De nieu
we golf van geweld komt ech
ter niet alleen op rekening
van guerrilla-organisaties. In
Venezuela, waar politiek al
van de schoolbanken met harts
tocht wordt bedreven en
waar 45% van het volk slechts
9% van het volksinkomen
krijgt (terwijl 12% liefst 49%
daarvan ontvangt) staat een
politiek geradicaliseerde jeugd
klaar om af te rekenen met
rechtse expresidenten, die na
jarenlang verblijf in het bui
tenland weer aan de macht
wiHen komen.
„Niet Betancourt. Niet Perez
Jimenez", dreunden studenten,
die met zwarte vlaggen in de
grensstad San Cristobad defi
leerden, waar Jimenez het
graf van ziijn moeder be
zocht.
Een beeld tijdens de woelige verkiezingen, die in 1963 in
Venezuela plaatsvonden. In Caracas zoekt een vrouw dekking
tijdens een van de schietpartijen tussen guerrillo's en leden van
de Militie.
Betancourt
Wat Betancourt de rechtse
partij voor Democratische Ac
tie (AD) betreft: hij is al
twee keer president geweest,
de eerste keer door middel
van een staatsgreep. De jeugd
vergeeft h^m zijn naar ultra
rechts gedane compromissen
en zijn harde aanpak der
guerrillavechters niet.
Jimenez, die zich als kandi
daat van zijn partij Nationalis
tische Burgercampagne (CCN)
wil presenteren, is de man,
(Van een onzer
redacteuren)
BREDA Twee artikelen
in de jongste uitgave van
Medisch Contact, het offici
ële blad van de Kon. Ned.
My tot Bevordering der Ge
neeskunst, houden zich bezig
met het probleem van de ge
zondheid. In het ene artikel
breekt dr. J. P. Kuiper, me
disch adviseur van de Ar
beidsinspectie te Breda, een
lans voor de gezondheidkun
de, een nieuw soort weten
schap, waarin een groot aan
tal groeperingen die zich be
zig houden met de gezond
heidszorg in de ruimste zin
van het woord, met elkaar
samenwerken.
In het tweede artikel sa
menvatting van een proef
schrift komt Cor Wim Aak
ster tot de conclusie „dat de
geneeskunde veel meer dan
tot n^ toe de wisselwerking
tussen de mens en zijn omge
ving zowel ln sociale, cultu
rele en psychologische zin als
ook ln fysische, chemische en
biologische zin tot uitgangs
punt van haar studie moet
maken; dj mag zich niet con
centreren op de mens als was
die mens een atomistisch we-
z«m dat volledig door en op
zichzelf existeert".
Dr. J. P. Kuiper stelt de
gezondheidkunde duidelijk
naast de geneeskunde. Deze
laatste wetenschap immers
houdt zich uitsluitend bezig
met mensen die door het lot
getroffen geen kans zagen zich
op eigen kraoht te handhaven
in de wereld waarin zij zich
bevinden. Bovendien stelde de
geneeskunde zich tot voor kort
uitsluitend passief op: ze
kwam pas in actie als het
onheil al was geschied. Het is
buitengewoon merkwaardig,
aldus dr. Kuiper, dat juist
vanuit de geneeskunde, die
feitelijk haar bestaansgrond
vindt in het optreden van on
heil, de gedachte is opgeko
men om voortaan het onheil,
de ziekte zelf, te voorkomen.
Het ontstaan van de zogeheten
preventieve geneeskunde,
waarbij centraal staat het
voorkomen van ziekten, gaat
al een heel eind in de richting
van de gezondheidkunde. In
de gezondheidkunde woraen
leed, lijden, onheil, ziekte,
vernietiging en vernieling van
leven en levensgeluk met
meer als slagen van het lot
passief aanvaard.
w
In deze redenering past het
de traditionele gemeeskund te
beschouwen als onderdeel van
de gezondheidkunde. Dr. Kui
per noemt deze veronderstel
ling overigens zelf al „onuit
staanbaar pretentieus".
Hij ontwikkelt dan ook nog
een paar andere mogelijkhe
den: n.l. dat de genees- n
gezondheidkunde zich naast en
onafhankelijk van elkaar ont
wikkelen of dat de gezond
heidkunde wordt opgenomen
tn het geneeskundig denken.
Het is duidelijk dat dr. Kui
per voorstander is van de eer
ste mogelijkheid, die waardn
de geneeskunde is opgenomen
in de gezondheidkunde. Maar,
zo constateert dr. Kuiper, „het
is nauwelijks aan te nemen
dat de machtige geneeskunde
zich op korte termijn (zo ooit)
zal voegen binnen het raam
van een nog machtiger ge
zondheidkunde. Dat is jam
mer", aldus de schrijver.
Het is reeds gebleken dat de
geneeskunde geen oplossing
wist te vinden voor een aantal
maatschappelijke filosofische
en existentiële problemen. Het
dualistische denken over li
chamelijke en geestelijke ge
zondheid zal nog lang zijn on
vruchtbare en remmende in
vloed laten gelden. Een wer
kelijke integratie van alle vor
men van gezondheidszorg zal
nog lang een wensdroom blij
ven. aldus dr. Kuiper.
In het licht van deze stel-
Itngname krijgt het proef
schrift van dr. C. W. Aakster
een bijzonder karakter. Hij
heeft geconstateerd, dat „acht
tien procent van de mannen
en 27 procent van de vrouwen
een kiachtenpatroon rappor
teert dat ernstig doet denken
aan een reumatische aandoe
ning: 9 procent van de man
nen en een kwart van alle
volwassen vrouwen rappor
teert depressieve verschijnse
len: 63 procent van de jongere
vrouwen lijdt kennelijk aan
een algeheel vriaagd niveau
van psychosomatisch functio
neren: 16 procent van de man
nen en 12 procent van de
vrouwen toont bronchitesver-
schijnselen.
Van dezelfde steekproef
schijnt een kwart uit minder
goed geïntegreerde ouderlijke
gezinnen te stammen: onge
veer 16 procent is bepaald on
tevreden over zijn woonom
standigheden, ongeveer 10
procent over zijn bevrediging
van liefdesbehoeften en een
op de vijf schijnt ontevreden
over zijn maatschappelijke po
sitie: ruim een derde van de
mannen en ruim de helft van
de vrouwen maakt zich zorgen
over zijn bestaan.
Tussen de eerstgenoemde
categorie en die van de psy
chosociale stresstoestanden be
staat zo te zien een heel direct
verband". Aan deze uitspraak
ligt een onderzoek van vijf
jaar ten grondslag. Een onder
zoek, dat leidt tot de constate
ring, dat ziekte voorkomt uit
een falend herstel van de toe
stand van evenwicht tussen
sociale omstandigheden, die
door een of andere oorzaak is
verstoord.
Maar niet alleen de mens
kan als systeem worden ge
zien. aldus Aakster, ook de
menselijke samenleving als
geheel. En daarin treden de
zelfde mechanismen op. Men
mag uit de onderzoekingen af
leiden, dat ook de samenleving
zich in een niet hersteld even
wicht bevindt. Veel duidt er
op, dat er sprake is van een
verregaande mate van ver
vreemding binnen de westerse
maatschappij met als uitingen
onder meer een opvallend ho
ge frequentie van gezond
heidsstoornissen onder de vol
wassen Nederlandse bevol
king, een overdadige hoeveel
heid stress in onze samenle
ving eg een toename van ver
schijnselen als misdadigheid,
ziekteverzuim. vluchtneigin
gen, ongeïnteresseerdheid,
ziekten...
die zich als dictator zo rijk
stal dat hij,> na te zijn afgezet,
in de gevangenis belandde,
daar hij zich op zijn minst 13
miljoen doUar onrechtmatig
had toegeëigend. Men schat
dat tijdens zijn bewind 10.000
tegenstanders door hem uit de
weg zijn geruimd. En bij
zijn vlucht op 23 januari 1958
naar dictator Trujillo in de
Dominicaanse Republiek ver
gat Jimenez een koffertje met
papieren voor een waarde van
5 miljoen dollar.
Merkwaardig genoeg is Ji
menez' politieke kracht de
laatste jaren toegenomen voor
al bij een sector der mindfer
bedeelden. Sommige Venezola-
nen verklaren dit uit de toege
nomen rebellie tegen democra
tische instituten. Omdat onder
Jimenez' bewind diverse lei
ders van Betancourts AD-par-
tij zijn gevangen, gemarteld,
en gedood, wil deze partij het
congres vragen om Jimenez
als- kandidaat der CCN onbe
voegd te verklaren. Maar met
de vijanden die Jimenez in
Venezuela heeft, is het de
vraag of dit nog nodig zal zijn.
De Christelijke Democratische
(COPEI) president Caldera
heeft zowel aan Jimenez als
aan Betancourt zware bewa
king gegeven, daar hij terecht
voor het leven van beiden
vreest. Deshalve is het niet
onwaarschijnlijk, dat zowel
Betancourt als Jimenez alsnog
van een partijkandidatuur zul
len afzien.
Gezien AD rechts van CO
PEI staat en CCN's kracht af
hangt van Jimenez als kandi
daat, kan men zeggen dat in
zover het de presidentiële ver
kiezingen betreft, de werkelij
ke strijd tussen COPEI en de
twee voornaamste linkse par
tijen zal worden gevoerd. De
belangrijkste van die twee is
de „Socialistische Beweging"
(MAS) waartoe het grootste
deel van de radicale jeugd be
hoort en de militante communis
ten die uit de oude op Moskou
georiënteerde communistische
partij traden. De anderes partij
is het zogenaamde „Derde
Front": een verzameling van
drie meer en minder linkse
partijen, die een Allende als
kandidaat zoeken maar niet
vinden. Veelbetekend is dat
de MAS-partij dit jaar in de
Centrale Universiteit van Ve
nezuela de verkiezingen over
weldigend heeft gewonnen.
Intussen zullen in stijl met
het nieuwe Latijns-Ameri
kaanse wachtwoord „geen evo
lutie, maar revolutie" de guer
rilla-organisaties, welke niet
geloven dat verkiezingen de
weg zijn tot het verkrijgen
der structurele hervormingen
die zij nodig achten, hun ge
welddadigheid planmatig
trachten door te voeren.
o S.Cristobal /^ïudad Bolivar