KONINGIN CONSULTEERT
In weekend
al „tweede
kabinet-
Biesheuvel
ZON BROEDT EIEREN UIT
Warmste dag
sinds 5 jaar
VERLANGLIJST FISCHER
WEER STUKKEN LANGER
Reders houden
achter
gages
SCHERPE
KRITIEK
RISDOM
OP AKZO-
RELEID
ZEKER AL
KUIKENS
DOOD
DOOR
HITTE
WARM KLE
Water
r genoeg
VIERDAAGSE-WANDELAAR IN HITTE UITGETELD
Fischer gelijk
met Spasski
Bejaarde man
lag maand
dood in huis
11
200.000
Recruten
kiagen
Belg onder
Ossenisse
verdronken
„Laat kleuters
niet alleen
een ijsje halen"
VISSTERFTE
IN DE ZAAN
NÓG NIET DE HEETSTE ZOMER
WERKNEMERS IN ZEEVAART
Al onherstelbare
schade aan Enka-
personeel Breda
Birecteur: Dr. W. A. J. M. Harkx.
Hoofdredacteur: L. Leijendekker.
Redactie- en administratie-adres:
Nieuwstraat 9, Terneuzen, tel. (01150)—79 20
Abonnementsprijs m.i.v. l-7-'72: 18,80 per
kwartaal,* per maand 6,36. Losse nummers
20 cent.
Gironummer 1114111.
t.n.v. N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem,
Reigerstraat 16, Breda.
VRIJDAG
21 JULI 1972
VRIJE
26e Jaargang
No. 8908
Advertentieprijs: per mm 16 cent; minimum
per advertentie f 2,40, exclusief 4% B.T.W.
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummer: Vrijdag tot v.m.
11 uur.
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG Op korte tèrmijn misschien
'zelfs nog voor dit weekend zal het thans
demissionaire kabinet-Biesheuvel zich opnieuw presenteren
als het tweede kabinet-Biesheuvel, dat de uitsluitende
opdracht heeft de begroting door de Tweede Kamer te
loodsen en nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Dat was
de algemene verwachting gisteren in Den Haag, nadat het
kabinet gistermiddag zijn functies ter beschikking had
gesteld.
Een uur nadat het nieuws door middel van een communiqué
Werd verspreid begon de koningin (ongewoon snel) met het
raadplegen van achtereenvolgens Eerste-Kamervoorzitter mr. M
de Niet gz., Tweede-Kamervoorzitter mr. F. van Thiel en de
waarnemend vice-president van de Raad van State, mr. De Block
Gisteravond ontving zij drs. J. den Uyl als voorzitter van de
grootste fractie in de Tweede Kamer en mr. Andriessen, fractie
leider van de KVP. Vandaag zullen de overige fractieleiders op
Huis ten Bosch worden ontvangen.
Dat gisteren direct met de
consultaties is begonnen, werd
in Den. Haag uitgelegd als een
aanwijzing voor de verwach
ting, dat demissionaire minis
ter-president Biesheuvel nog
vandaag een formatie-opdracht
krijgt. De eigenlijke formatie,
in feite niets anders dan de
bestaande dermssionSire plo'eg
bij elkaar houden, kan dan
een zacht eitje zijn, tenzij de
opvulling van de vacatures
Drees en De Brauw onver
wacht moeilijkheden gaat op
leveren. De verwachting is
evenwel, dat men het ministe
rie van Verkeer en Waterstaat
er bij zal laten doen door
Udink (Drees waarnemer) en
dat minister Van Veen (On
derwijs) de taak van De
Brauw (Wetenschapsbeleid) er
bii neemt.
In het officiële communiqué
van het kabinet der koningin,
dat gistermiddag door de
Rijksvoorlichtingsdienst werd
verspreid, wordt meegedeeld,
dat minister-president Bies
heuvel woensdag op Huis ten
Bosch is ontvangen can het
staatshoofd in kennis te stel
len van de ontslag-aanvrage
van de DS'70 ministers Drees
en De Brauw en de beide
staatssecretarissen mevrouw
Veenendaal en de heer Van
Stuyvenbeng. Het communiqué
vervolgt dan fnet de medede
ling, dat Biesheuvel gisteren
opnieuw door de koningin is
ontvangen, ditmaal op Soest-
dijk. Bij die gelegenheid heeft
de koningin de ontslagaanvra
gen van de DS'70-bewiindsli»-
den ingewilligd.
Vervolgens heeft de heer
Biesheuvel meegedeeld, dat
door het uittreden van de bei
de DS'70 ministers de vijfpa-r-
tijenbasis aan het kabinet is
ontvallen, reden waarom de
overige ministers hum porte
feuilles ter beschikking van
de koningin hebben gesteld,
minister Boertien (Zonder
Portefeuille) zijn ambt ter be
schikking heeft gesteld en de
staatssecretarissen hun functies
ter beschikking hebben gesteld.
De formulering „ter beschik
king stellen" is hier ge
hanteerd, omdat dit al op
voorhand inhoudt, dat de zit
tende bewindslieden bereid
zijn zitting te nemen in het
straks te formeren interim-ka
binet. Materieel betekent dit
overigens wel degelijk, dat het
kabinet nu demissionair is, ge
tuige ook de formulering in
het communiqué, dat de ko
ningin de bewindslieden heeft
verzocht „datgene te blijven
verrichten dat ze in het belang
van het koninkrijk noodzake
lijk achten."
In het communiqué is uiter
aard niets terug te vinden van
het „huiswerk", dat de konin
gin de heer Biesheuvel eergis
teravond heeft meegegeven,
namelijk nog eens te bekijken
of lijmen van de breuk moge
lijk was. Het-is niet gebruike
lijk in ons staatsrechtelijk sys
teem, dat „overleg binnen de
Kroon" in de openbaarheid
komt (het spreekwoordelijke
geheim van Soestdijk).
Om toch een verklaring te
hebben voor het feit, dat de
heer Biesheuvel tweemaal bij
de koningin is geweest, is irt
het communiqué de formule'
ring gebruikt, dat de minister
president woensdag op Huis
ten Bosch de koningin „in
kennis heeft gesteld" van de
ontslagaanvrage van de DS'70-
bewimdslieden en dat hij gis
teren op Soestdijk de functies
ter beschikkig heeft gesteld.
Aangenomen wordt echter, dat
dit ook reeds woensdag is ge
beurd, maar dat de koningin
toen het bekende huiswerk
heeft meegegeven, reden ook
waarom woensdag een extra
kabinetsraad werd gehou
den.
Uit de tekst van het commu
niqué is wel duidelijk gewor
den dat de breuk met DS'70
thans definitief is, al wordt
niet helemaal uitgesloten, dat
geprobeerd zal worden DS'70
bij de formatie van het inte
rim-kabinet te betrekken.
Fractieleider Andriessen van
de KVP verklaarde gisteren,
dat naar zijn mening de situa
tie in feite zo moet worden
uitgelegd, dat nu ook de breuk
tussen de fractie van DS'70 en
de vier regeringsfracties be
staat. De fractieleiders van
KVP, VVD, ARP en CHIT
hebben gistermiddag verga
derd om hun adviezen die zij
gisteren en vandaag aan de
koningin uitbrengen, op elkaar
af te stemmen. Andriessen
verklaarde dat de inhoud van
het communiqué hem niet had
verrast. Hij pleitte voor een
snelle procedure inzake de ko
mende begrotingsbehandeling
in de Tweede Kamer.
De fractieleiders van de op
positie, Den Uyl (PvdA) Van
Mierlo (D'66) en Aarden
(PPR) zullen de koningin een
eensluidend advies uitbrengen.
Namens de drie oppositiefrac
ties werd gisteren verklaard,
dat de conclusie van het kabi
net juist was, maar dat het
dwaas was, dat het vier dagen
heeft moeten duren voordat er
na het uittreden van de DS'70
ministers een communiqué in
zake de terbeschikkingstelling
der portefeuilles en functies
kwam. Verkiezingen moeten
nu volgen, aldus het oordeel
van de progressieve drie.
(Van onze
correspondent)
EINDHOVEN De tropi
sche temperaturen van de af
gelopen dagen betekent een
ramp voor de kuikenmeste-
rijen. Alleen al in Limburg
zijn naar voorlopige schatting
ruim 200.000 kuikens door
hitte en zuurstofgebrek om
het leven gekomen.
In de kring Nederweert
had men gistermiddag ruim
150.000 dode kuikens geregi
streerd. De chemische bedrij
ven van de N.C.B. kunnen
het aanbod van de kadavers
nauwelijks verwerken omdat
naast de massale kuiken-
sterfte ook een groot aanbod
is van ander dood vee. vooral
varkens.
In de nabijheid van de
kuikenmesterijen in Maas-
bree hangt een ondragelijke
stank, verspreid door de ka
davers die daar al twee da
gen liggen te rotten. De gro
te kuikenslachterijen zijn nu
genoodzaakt 's nachts om
drie uur te beginnen, omdat
vervoer en verwerking over
dag hij deze temperatuur
bijna onmogelijk is.
Pluimveehouders met kui
kens die ondanks ventilatie
van de hokken door de hitte
in levensgevaar komen, kun
nen een beroep doen op de
Bescherming Bevolking
(BB). Dit is het resultaat
van het spoedoverleg tussen
het Landbouwschap en het
ministerie vaai Binnenlandse
Zaken, waaroml."» "de 8£
valt. De BB komt dan met
mensen en materieel de da
ken van de kulkenverblijvem
nat houden of legt er een
regenscherm rondom.
DEN HAAG (ANP).
„Als kleuters een ijsje gaan
kopen aan een karretje op de
weg, denken ze alleen maar
aan dat ijsje en letten ze niet
op het verkeer".
De ouders worden hi'er op
gewezen door het comité ter
Bevordering van Kleuterbe-
seherming, dat in deze war
me dagen de ouders vraagt
zelf even mee te lopen naar
het karretje. Zelfs vlak voor
hun huis worden veel kleu
ters aangereden, als ze zo
maar de weg op rennen.
ZAANDAM (ANP). In
de Zaan is woensdag en don
derdag massale vissterfte
geconstateerd, veroorzaakt
door een tekort aan zuurstof
in h'et rivierwater.
Volgens het Hoogheem
raadschap in Edam wordt het
verdwijnen van de zuurstof
in de hand gewerkt door de
felle zon.
(Van een onzer
verslaggevers)
APELDOORN De hitte
golf heeft in een boeren
schuur bij Beekbergen een
ware slachting onder kuikens
aangericht. Door de tropische
temperaturen kwamen de
dieren tevoorschijn uit een
grote partij afgekeurde broed-
eieren zonder dat iemand
het in de gaten had.
Het drama werd ontdekt
door toevallig passerende va
kantiegangers. Zij hoorden
gepiep en forceerden de
deur. In de schuur stonden
tientallen dozen met het op
schrift „verse eieren". De in
houd bleek echter tot hun
niet geringe verbazing en
ontsteltenis te bestaan uit le
vende en dode kuikens. In
totaal bleken een kleine hon
derd dieren de barre omstan
digheden te hebben over
leefd.
De politie stelde na een
onderzoek vast dat de eieren
bedoeld waren om als voed
sel voor wilde zwijnen te
dieireh. De partij was afge
keurd en neergezet door de
Edese pluimveehouder J. van
de F. Hij kreeg een proces
verbaal wegens dierenmis
handeling.
Wineke, vrouw van de schipper van het motorschip „Wine-
ke" uit Werkendam, vindt dat er aan boord steeds werk aan
de winkel is. Temperaturen die ver boven een Nederlands ge
middelde liggen kunnen dat niet veranderen. Witneke, hef schip
in dit geval, ligt aan de kade langs de Schuttershofweg in<£er.
neuzen bijna net zo mooi te worden als de bazin die onverdro
ten de kwast hanteert.
(Van een onzer
verslaggevers)
DE BILT Donderdag
middag las de adjunct-direc
teur van het KNMI, dr. H.
ten Kate, op ons verzoek, de
hoogste temperatuur van de
dag af: 31,2 graden. En hij
vertelde er bij dat men in de
annalen van De Bilt tot 18
juli 1967 terug moet gaan om
een even hoge waarde te
vinden. De donderdag isfaók
duidelijk warmer geweest
dan de woensdag, toen in De
Bilt 30,8 ais hoogste tempe
ratuur werd geregistreerd.
Temperaturen van dertig
graden en hoger zijn in óns
land betrekkelijk zeldzaam.
In 1970 en 1971 kwamen ze
niet voor. In 1969 werd der
tig graden gemeten op 2 en
op 10 augustus. Dat alles
stempelt 1972 nog niet tot
„de warmste zomer sinds
mensenheugenis", want dan
moet de hittegolf langer aan
houden dan een p. :>r da
gen.
Dr. Ten Kate vertelde na
melijk dat in de oorlogszo-
raer van 1941 een week lang,
van 7 tot 13 juli, temperatu
ren van boven de dertig gra
den werden gemeten. Die
warmte werd, zoals nu ook,
begeleid door plotselinge he
vige onweders. „Ik heriner
me nog dat we op een mid
dag op de weertoren stonden
en dat er plotseling hevige
donderslagen weerklonken,
terwijl alles om ons heen
siste en knarste. We zijn
toen wel erg gauw naar be
neden gegaan. Officieel heb
ben de Nederlanders van het
temparatuurverloop toen
nooit iets vernomen: het
weerbericht behoorde tot de
streng bewaakte militaire ge
heimen.
Intussen moet hierbij wor
den aangetekend dat, terwdl-
le van de vergelijkbaarheid,
in dit artikel uitsluitend is
uitgegaan van de thermome
ter in De Bilt, de hoofdpost
van het KNMI
Plaatselijk kunnen nog vrij
grote verschillen optreden,
zoals in Eelde, in Twente en
in Limburg, waar dé invloed
van de zee geringer is. Zo
werd woensdag in Eelde 33
graden als hoogste thermo
meterstand genoteerd.
DEN HAAG (ANP).
Ondanks de grote hitte van
de afgelopen dagen verwach
ten de Nederlandse waterlei
dingbedrijven geen moeilijk
heden met de watervoorzie
ning. „Gewoon goed pompen,
dan kan er niets misgaan",
karakteriseert het Amster
damse bedrijf de situatie.
De toename van het ver
bruik is „best bü te' hou
den".
Ook in Rotterdam, waar de
kwaliteit van het water nog
wel eens wat te wensen
overlaat, ziet de directie de
hittegolf niet somber in: „We
hebben een onbeperkte voor
raad vloeistof door de lange
regenperiode die we hebben
gehad. Bovendien is de wa
terstand van de Rijn rede
lijk"
Een van de Vierdaagse-wandelaars wie het lopen in de hitte teveel werd, wordt hier weggedragen. (Zie verder onze sportpagina).
(Van onze sportredactiel
REYKJAVIK Het leek
er gisteren even on dat de
camera's bij de vijfde partij
uit de tweekamp tussen Spass
ki en Fischer weer zouden
snorren. Chester Fox, die de
exclusieve filmrechten van de
tweekamp heeft, liet zijn ap
paratuur een uur voor de par
tij weer installeren. Drie
kwartier later kreeg hij echter
telefonisch opdracht al zijn
toestellen weer te verwijde-
De camera's waren verwij
derd, omdat zij de woede had
den opgewekt van Bobbv Fi
scher. De Amerikaan deed gis
teren ook anderszins weer
flink van zich spreken.
Bij een inspectie, die Fi
scher rond middernacht had
uitgevoerd, wees de Ameri
kaan op een twintigtal klei
nigheden. die hem niet bevie
len. Fischer klaagde nog over
het gepolijste, marmeren
schaakbord, daar hij een klei
ner bord met minder glan:
prefereert. Ook de donker-
REYKJAVIK (ANP)
Bobby Fischer is gisteren op
gelijke hoogte gekomen met
titelhouder Boris Spasski. dooi
de vijfde partij uit de twee
kamp om de wereldtitel te
winnen. Spasski, die met wit
speelde, gaf na de 27e zet op.
De stand is nu 2,5-2.5.
bruine gordijnen voor de ra
men in de hal stonden hem
met aan.
Bovendien vroeg Fischer om
een nieuwe auto en vrij ge
bruik van het hotelzwembad.
Op deze eisen kreeg hij echter
een vriendelijk, maar beslist
„neen" te horen. Op een gege
ven moment liet Fischer de
andere hotelgasten uit het
zwembad verwijderen.
Spaanse gast, die geweigerd
Spaanse gast, die geweïgedrd
had het „bevel" op te volgen.
Hij tikte hem op de schouder
en vroeg om een stukje zeep.
De Amerikaan verkeerde na
melijk in de mening dat de
Spanjaard een badmeester
was-
ROTTERDAM (ANP) De
politie in Rotterdam heeft, de
77-jarige J. van der Horst,
dood in zijn woning in de
Maasstad aangetroffen-
Op grond van de aanwezige
kranten wordt aangenomen
dat de man al op 22 juni is
overleden.
Bijna aiie recruten
(ruim 200) in onleiding
in de Willem Hl-kazerne
en de Bernhardkazerne
in Amersfoort, hebben
een beklag ondertekend
tegen het feit dat solda
ten die 'S nachts wacht
hebben, ook overdag
dienst moeten doeu-
Afdelingsbestuurders
van de Vereniging van
Dienstplichtige Militai
ren zullen het massahe-
klag vandaag indienoJi
bij de kazernecommar
danten-
In de militaire dienst
is het gebruikelijk dat
degenen die 's nachts
wachtlopen, overdag
vrij zijn. In de twee ka
zernes in Amersfoort,
waar de recruten door
gaans maar twee maan
den verblijven, wijken
de commandanten vol
gens de VVDM van deze
regel af, omdat er an
ders te weinig tijd over
zou blijven voor de op
leiding.
ROTTERDAM (ANP)
Veel kleine Nederlandse kust
vaartrederijen maken zich vol
gens de Federatie van Werk
nemersorganisaties in de Zee
vaart, schuldig aan het achter
houden van gages. Het bedrag,
dat hier jaarlijks mee gemoeid
is, loopt in de vele honderd
duizenden guldens.
Volgens bestuurder J. Ger
ritsen wist de Federatie het
afgelopen jaar een bedrag van
ongeveer een kwart, miljoen
guldens aan ten onrechte niet
uitbetaald loon te achterhalen
„Er is helaas geen sprake van
incidentele gevallen. De laatste
jaren is het aantal ontduikin
gen schrikbarend opgelopen
Het is een onhoudbare situa
tie", aldus de heer Gerritsen.
Volgens hem zijn het vooral
buitenlandse zeelui, en met na
me Kaapverdianen, die de dupe
worden van het. optreden van
reders. De Kaapverdianen
kunnen lezen noch schrij
ven.
H
In de meeste gevallen be
taalden de reders na klachten
te hebben ontvangen het ach
terstallige loon vlot, maar het
is ook dikwijls voorgekomen,
dat het bureau Arbeidsrecht
van het NVV moest worden
ingeschakeld. De achtergehou
den bedragen varieerden van f
100,- tot f 5000,- per gevat.
De Vereniging van werkge
vers in de kleine handelsvaart
bevestigden noch ontkennen,
dat ze door de federatie ge
constateerde praktijken van
kleine kustvaartreders voorko
men: „Wij hebban geen in
zicht in de loonadministratie
van die rederijen".
(Van een onzer verslagge
vers).
OSSENISSE. De 43-jarige
R. Verhult uit Sint Niklaas is
gistermiddag onder de ogen
van vrouw en kinderen ver
dronken in de Westerschelde
onder Ossenisse. B. van Mee-
len uit Clinge, die tegelijker
tijd met hem te water geraak
te. kon door een visser van de
verdrinkingsdood worden ge
red.
Vermoedelijk zijn de twee
badgasten spelenderwijs in
een diepe put met waterkolk
terecht gekomen. Ze waren bij
laagwater op het eind van, een
strekdam bezig met een
strandbal, toen familieleden
plotseling opmerkten, dat het
tweetal was verdwenen. Daar
op ontstond meteen paniek,
omdat bekend was, dat geen
van beiden kon zwemmen.
Marcel van Duy. e, die in
de buurt van de strekdam aan
het vissen was, sprong de
drenkelingen achterna en zag
kans om de Belg aan de kant
te brengen. Deze bleek toen al
te zijn verdronken. Bij de
heer Van Meelen, die kort
daarop werd gered, bleek
kunstmatige ademhaling suc
ces te hebben. Alle twee de
slachtoffers zijn per ambulan
ce naar het ziekenhuis in
Hulst vervoerd.
Het ongeluk gebeurde rond
half vier en had plaats tussen
Camping De Zeemeeuw en
Krevershille.
DE ONGEVEER 380.000 on
derwijzers in Engeland en
Wales hebben via hun vakver
enigingen de eis gesteld van
20 procent salarisverhoging.
(Van een onzer verslagge
vers).
BREDA. Het reorganisa
tieplan van de Raad van Be
stuur van AKZO waardoor o.a.
Enka - Breda gesloten zou wor
den heeft al zo diep ingegre
pen in het bestaan van veel
van de circa 1700 werknemers
van dat bedrijf, dat dit onher
stelbare lichamelijke en psy
chische schade heeft toege
bracht en nog zal toebrengen.
Dat is de hoofdconclusie uit de
brochure „Noodsignalen; socia
le en pastorale aspecten rond
een bedrijfssluiting in Breda",
welke gisteren is gepubli
ceerd.
In de brohchure wordt op
vele plaatsen getuigenis afge
legd van diep menselijk leed,
veroorzaakt door het rampbe-
richt van 6 april j.l. „Noodsig
nalen", dat is uitgegeven door
het bisdom Breda, is daarmee
een „spreekbuis van mensen,
wier nood, onzekerheid en
angst naar hun eigen gevoel
niet voldoende wordt "begre
pen" zoals de gezamenlijke
Bredase bedrijfsaalmoezeniers
schrijven. De brochure werd
samenbesteld in overleg tussen
de gekozen ledén van de on
dernemingsraad van Enka-
Breda, het bedrijfsapostolaat
en de persdienst van het bis
dom. Bij laatstgenoemde is de
brochure te bestellen.
Het sociale beleid bij de
AKZO, zo concluderen de ge
kozen leden van de OR is door
de reorganisatieplannen onge
loofwaardig geworden. Tot 6
april steunde het op een zo
groot mogelijke garantie voor
de continuïteit van de werkge
legenheid voor alle werknemers;
en op eqn pakket materiële
voorzieningen en sociale rege
lingen, dat zo goed was als de
bedrijfssituatie en de alge
meen maatschappelijke ten
dens maar mogelijk maakten.
Het eerste is primair om het
tweede zinvol te maken.
„Door de bekendmaking van
de reorganisatie plannen is de
primaire peiler van het sociaal
beleid doorgezaagd. Hierdoor
is sinds die datum, zonder in
grijpende wijziging van de
plannen geen goed sociaal be
leid meer mogelijk".
Elders: „Wat nu overblijft is
alleen maar het pakket mate
riele maatregelen voor hen die
nog blijven werken. Dit wordt
gepresenteerd als een goed so
ciaal beleid, maar het is alleen
maar goed, zolang je. niet ont
slagen wordt".
(Vervolg op pagina 3).
