NASA BERISPT
BEMANNING
APOLLO-15 OM
'MAANBRIEVEN'
ZOMERREGEN
L69
DDR SABOTEERT
BERLIJN-VERDRAG
Kamercommissie om
bekendmaking van
conclusies over
'Cellastic-dossier'
gevraagd
BUIT VAN
INBRAAK
GEVONDEN
FELIX TIMMERMANS
PALL I T ERi
binnenland
buitenland
DE EERSTE
RENAISSANCE
AARDBEIEN
CONFITURE
uanL76
tijdelijk voor
Donderdag 13 juli 1972
n
GEORGE McGOVERN:
POLITIEK KAMPIOEN
(Van onze correspondent)
WASHINGTON President John F. Kennedy
zag hoog tegen hem op, noemde hem de fatsoen
lijkste man in de Amerikaanse politiek. Drie maan
den geleden waren er tientallen miljoenen Ameri
kanen die zeiden: „George wie?". Ze kenden hem
niet. Maar na een wonderlijke, geniale campagne
rijst George McGovern uit de kruitdampen van de
democratische conventie te Miami Beach op als
een groot politiek kampioen.
Hij is de man die na een jarenlange impasse de politiek
ontworstelde aan de politici. Hij is het idool van legioe
nen vermoeide kiezers, die geen heil meer zien in de
oude garde, die veel beloofde maar weinig produceerde.
'Voor het eerst na de dood van John F. Kennedy is de
hoop teruggekeerd in het Amerikaanse politieke bestaan.
Mensen die drie maanden
geleden George McGovern, de
49-jarige domineeszoon wel
benden zeiden: „George is te
vroeg en Humphrey is te laat.
George McGovern loopt op
de geschiedenis vooruit. In
september 1963, toen de oor
log in Vietnam, een maand
voor John Kennedy's dood
nog begraven lag onder een
mantel wan stilzwijgen, hield
George McGovern zijn eerste
grote rede tegen de abomina-
tie van de Amerikaanse aan
wezigheid in Zuidoost-Azië,
20 jaar voordat Richard
Nixon zich vertoonde aan de
Chinese muuir, bepleitte
McGovern de toelating van
de Chinese Volksrepubliek in
de Verenigde Naties. Negen
,jaar geleden formuleerde
McGovern ai een wetsont
werp gericht op de omzetting
van de Amerikaanse oorlogs
economie naar een vredes
economie. Dat is de zaak die
nu, nu eindelijk een zure
vrede iin Vietnam naakt, aan
cte orde komt.
George McGovem was de
eerste Amerikaanse politicus,
diie beloofde vrouwen te be
noemen in de hoogste rangen
van de regering,. De eerste
die een bevriezing van lonen
en prijzen voorschreef als re
medie voor de economische
ziekte van Amerika. Hij was
ook de eerste democraat die
het veilige politieke centrum,
waar veel stammen groeien,
maar waar politieke actie
nauwelijks giedSjt, durfde te
verlaten, op zoek naar een
nieuwe vruchtbare politieke
coalitie. Hij was, zeiden de
genen die hem bewonderden
en verguisden, weer veel te
vroeg. Miami Beach 1972
toonde aan dait hij zeer wel
op tijd was.
George McGovern bouwde,
vanuit iets onzichtbaars, een
nieuw electoraat. Hij gaf
vorm aan de politieke onte
vredenheid in Amerika, een
positieve vorm en niet, zoals
George Wallace dat deed, een
negatief poujadistische ka
rakteristiek. Het was een
langzaam proces: vijf maan
den geleden was hij kansloos.
Drie maanden geleden geloof
de niemand in zijn successen,
maar nu hij bijna zeker de
democratische kandidatuur
voor het presidentschap heeft
veroverd, begint hij een en
thousiasme en een hoopvolle
bewogenheid bij de kiezers
los te slaan die bijna tien
jaar afwezig waren.
Men zegt dat de oude garde
van de democratische partij,
die hij een verpletterende ne
derlaag' bezorgde, hem niet
zal kunnen vergeven. Men
zegt dat hij in november niet
van Richard Nixon zal kun
nen winnen, omdat de vak
bonden hem in de kou laten
staan. Maar als hij, met een
leger enthousiaste, veelal
jonge, stemverwervers een
revolutie kon veroorzaken in
de vastgeroeste democrati
sche partij, waarom zou hij
dan niet in staat zijn de oude
- vastgeroeste republikeinse
partij te verslaan schrijf
hem niet af voor november,
zoals hij drie maanden gele
den werd afgeschreven als
kanshebber op de democra
tische conventie.
George McGovern, de zacht
aardige senator met de rug-
geigraat van staal is de archi
tect van een stuk vernieu
wing van de democratische
partijvan een renaissance,
die de partij tot nieuw leven
GEORGE McGOVERN.
idool van miljoenen vermoeide kiezers
kan brengen, Humphrey, de
oude progressief, de humane,
die geloofde dat alleen in het
politieke centrum voldoende
kiezersteun kon worden ge
vonden heeft „het fel bestre-,
den. D'e pogingen'om McGo-
vern's-opmars-naar de partij-
kandAdaituur te laten stran
den leken, aan de vooravond
van de conventie en tijdens
de eerste, lange nacht, op
kopp ensnelle re activit eit en
Maar nu zijn zegepraal on
vermijdelijk is, zal men hem,
verwacht ik, zijn politieke
ieven niet meer willen ver
gallen. De kansen, zijn groot
iat de democraten els een
heidspartij die verkiezingen
ingaan.
Men, dat is de oude garde,
dacht dat het verspillen van
een beetje politiek bloed in
de conveinitiehal beter was
dan dood te bloeden in no
vember. De uitspraak is van
George Wallace. Maar dat is
poljtieke retoriek; die snel
zal wordenvergeten. McGo
vern heeft zijn
opgedragen in
over het
niet overboord te
eisen als legalisering van ma
rihuana en abortus op ver
zoek, de erkenning van ho
moseksuele huwelijken, of on
middellijke amnestie voor
dienstweigeraars, die liever
de cel ingingen dan naar
Vietnam. Hij bleek bereid de
dictatoriale Richard Daley
vriendelijk te hejegenien. Hij
is een pure politieke man en
weet dat men zonder com
promis niet kan leven.
Erzijn wonden veroorzaakt
op de oonventie van Miami
Maar die wonden zijn lang
niet zo diep als na de con
vectie van Chicago, vier jaar
geleden. Zoals de radicale
neger Jesse Jackson het for--
muleerde moesten dé kanker
gezwellen uit hief politieke li
chaam worden weggesneden.
Dat is gebeurd en de patiënt
heeft een uitnemende kans
op herstel. Hubert Humphrey,
loyaal democraat, zal erop
toezien, dat de ziedende vak
bondsleiders wier kampioen
hij is, tot bedaren-komen. En
George is gelukkig niet zo
heilig, dat hij de martelaar
wil worden van zijn eigen
politieke idealen.
AMSTERDAM (ANP) De
Amsterdamse journalist Wim
Klinkenberg heeft de vaste
commissie voor de inlichtin
gen- en veiligheidsdiensten
van de Tweede Kamer ope
ning van zaken gevraagd over
het zgn. „Cellastic-dossier".
In een brief aan de oommis
sie wijst Klinkenberg er op,
dat zij de documenten eind
april 1971 van de toenmalige
minister van Onderwijs en
Wetenschappen ter inzage en
behandeling ontving, maar de
buitenwereld sinds,dien nïets
meer van het „dossier" heeft
vernomen.
„Het zal u bekend zijn dat
het verschijnen van mijn boek
„De ultracentrifuge 1937-1970
- Hitiers bom voor Strauss?"
de minister na enkele kamer
debatten ertoe heeft gebracht
u de bewuste stukken toe te
zenden. Gezien de uitvoerige
discussie die over de in mijn
boek vervatte beschuldigingen
met name aan het adres van
prof. dr. J. Kistemaker des
tijds is ontstaan, had men
mijns inziijns mogen verwach
ten dat u commissie na bestu
dering van de stukken en pu
blic rekening en verantwoor
ding zou hebben afgelegd", zo
schrijft de journalist.
Tenzij de commissie nog
steeds met de stukken bezig
is, kan aldus Klinkenberg „uw
z wij gen slechts worden uitge
legd als en nieuwe bijdrage
tot de kwalijke doofpot waar
in de uitermate ernstige .,Ce-
lastic"-affaire nu al zoveel ja
ren is opgeborgen.
HAARLEM (ANP) Na
enkele maanden speuren heeft
de Haarlemse politie de buit
aan ringen en sieraden ter
waarde van 60.000 gulden, af
komstig van een inbraak in de
Grote Houtstraat in Haarlem
opgespoord.
Rechercheurs waren op rou-
tinebezoek bij een Haarlemse
juwelier, op het moment dat
ook de 24-jarige tekenaar F.
D. inde winkel stond om
sieraden te koop aan te .bie
den-, Be Rechercheurs ver
moedden achteraf terecht
dat ze afkomstig waren van
de inbraak in de Gote Hout
straat. Kort daarop heeft de
politie ook de 42-jarige zanger
G. H. aangehouden. In zijn
zijn woning werd de rest van
de buit gevonden. Tegen een
49-jarige caféhoudster B. Z. is
wegene sehuldheling proces
verbaal opgemaakt. Zij had
van de mannen juwelen ter
waarde van 2100 gulden ge
kocht.
Er waren i.v.m. deze in
braak twee mannen veroor
deeld.
Aflevering 17.
De avond kwam, en de geur
der witte rozen hong in de
gele lucht.
Pallieter was stil en smoor
de langzaam zijn pijp, terwijl
hij, tegen een boom geleund,
zijn versgereven hof bezag.
Het grote lucht- en lich-tge-
not was met den avond iri
hem bezonken, en nu was er
in zijn hart een overgrote
kalmte.
De smoor, die uit de
schouWipojipen van 't Begijnhof
steeg, vervloeide tot een witte
lijn, die vóór de vestebomen
roerloos hangen bleef.
Drie reine klokkeklanken
tampten uit het torentje, en
het was alsof er driemaal op
Palüeters hert geklonken
werd.
Het torentje stond zwart op
den ambergelen hemel, en
Pallieter slenterde over de
vest naar het witte, eenzame
Begijnhof.
De grijze schemering trilde
langsheen de witte muurkens,
en de kasseien lagen bleek. De
huizen schenen ééns zo hoog,
de deuren toe, en de stilte
vulde de straten... Slechts
twee zwaluwen scheerden sjir-
pend heel hoog in de lucht.
Pallieter ging op zijn tenen,
bleef luisteren naar de stilte,
en ging de kerk in. Er was
niemand. De glimmende stoe
len ston'den ernstig op roten,
en de godslamp was als een
oog. Hij zette zich neer, en
deze ongebroken geruchteloos
heid deed hem van vrede de
ogen sluiten. Zijn ziel opende
zich in hem en al het andere
was als een vergeten droom...
zo zat hij.
,,'k Heb God gevoeld, mor 'k
blijf toch mens", zei hij.
Als hij buiten kwam, was
het geel uit de lucht, en hon-
gen er grijze wolken maar
de dag was nog niet dood.
Bij Pallieter stonden al de
deuren open, en het was bin
nenshuis nog donker. Er was
niemand...
Onder het afdak zag hij het
punt van de zware zeisen
glimmen, en hij kreeg een
verlangen om er mee te wer
ken. In den hof sloeg er een
merel nu en dan een regel
blijde klanken uit, en Pallieter
zei: „Da's regen".
Hij ging maaien in het peer-
debeemdeken- Hij wette het
staal en het klonk ver-weg in
den kaimen, zwaren avond.
Hij scheerde de zeisen door
het gers, het gers viel om, en
het staal ronkte.
Pallieter had bij het maaien
grote bewegingen, en stond
groots en donker afgetekend
tegen het bleek licht van den
uitgestorven dag, en het licht
ging van zijn zeis niet af.
Er kwam ineens een geritsel
door 't gers en in de scheme
ring zag hij een tuil gele bloe
men, en wit daarboven het
hoofd van Marieke. Hij was
blij, en zij kwam nader, zeg
gende vol bewondering: „Het
was of dat er 'ne reus on 't
maaien was".
„Mak is rieke", zei Pallieter
en hij duwde zijn gezicht in
de malse bloemen.
„Ze zijn vor ij", juichte Ma
rieke stil.
„Ik riek er oe zieltjen in,
och kom..." en hij nam de
bloemen in zijn arm en zag
haar dankend aan. Hij voelde
zich als een kind.
„Kom", vezelde hij, „lot ons
neerzitten, en vertelt is, wor
ge die geploekken hed". Hij
zette zich neer in 't afgemaai
de gers en lei den ruiker open
op zijn schoot. Zij zette zich
nevens hem en vertelde traag,
dat ze met Chariot naar het
veldkapelleken van Sint An-
neken was geweest om te bid
den; onderwegen had zij bij
een boer die schone bloemen
gevraagd, omdat hij, Pallieter,
zo dikwijls naar hun honing-
reuk verlangde.
Zij zwegen. De bomen ston
den stil en, van uit de donkere
keuken, kwam luid rozekrans-
geprevel van Chariot.
Ineens zei Marieke verschie
tend: „Een lek, het regent!"
Pallieter hield zijn hand
open, en, na wat wachten,
kletste er een grote koele
druppel op. ,,'t Is goed gelak
gesmolte boter", zei hij-
En uit de onzichtbare lucht
viel er langzaam, nu en dan,
een groot regenlek. Dan hier
en dan ginder. Zij hoorden ze
op de bomen openkloppen,
voelden ze op hun hand en op
hun neus komen, en in de
geplukte bloemen versmach
ten. Nu eens kwamen er wat
meer, lijk met een volle hand
uitgestrooid, dan was het weer
stil, om na enige hartkloppin
gen, weer hier en daar er een
te horen vallen. Elke lek.
kreeg een bijzondere waar
de.
De bloemenreuken schoten
los en vloeiden langzaam, om
wentelend ronidom hen, en de
merel in den hof stootte hel-
derdiepe klanken uit een glad
de keel. 't Waren klankslagen
van wellust, de deugd van 't
lavend water op zijn lijf. 't
Scheen Pallieter dat de zotte
vogel met een van de aange
name waterlekken in zijn bek
aan 't zingen was, zo brobbel-
den, dansten en klotsten de
klare noten i n het rond. Er
waren klanken bij, waarop hij
zoog en smakte, ze weer in
haalde, en dan als een glad
bolleken kristalhelder uit-
speekte.
En „Wees gegroet Maria"
ging het maar gedurig in de
keuken. Haar gebed was als
iets dat groeide.
Pallieter vong met zijn tong
een lek van zijne lippen, en
zag naar Marieke, en zei ont-
Af «it»!*»*' *.-<»■
Een van de 400 enveloppen, die „stiekum" een maanreis mee
maakten.
HOUSTON (RTR. UPI.
ANP) Het Amerikaanse
bureau voor de ruimtevaart
de NASA heeft de drie
bemanningsleden van Apoilo-
15 een officiële berisping ge
geven, omdat zij vorig jaar
juli op hun vlucht naar de
maan zonder toestemming 400
enveloppen hebben meegeno
men en daar afgestempeld. Zij
wilden door een aantal van
deze „maanbrieven" te verko
pen, een spaarpotje voor hun
gezinnen vormen.
De drie astronauten Da
vid Scott, Alfred Worden en
James Irwin hadden 99
brieven, die door een Ameri
kaanse notaris als echt gelo
pen waren gewaarmerkt, aan
een in Stuttgart. (West-Duits-
land) wonende kennis over
handigd, ,die ze via een West-
duitse hanctóa-ar voor ruim
4800 gulden per stuk had veri-
kocht aan verzamelaars in de
Bondsrepubliek, Oostenrijk en
Zwitserland.
De Apollo-bemanning had
echter, aldus NASA, zelf het
verkeerde van haar handel
wijze ingezien en geweigerd
het geld uit de verkoop van
de 99 „maanbrieven" aan te
nemen. Ook hadden de drie
geen postzegels in ruil ervoor
willen hebben.
De astronauten hadden van
de NASA toestemming gekre
gen voor zichzelf bij wijze
van souvenir 232 enveloppen,
voorzien van bijzondere Ame
rikaanse postzegels en hun
handtekeningen op hun maan-
vlucht mee te nemen en deze
van een bijzondere stempel te
voorzien. Zij hadden er boven
dien nog eens 400 extra mee
genomen.
De onder-directeur van de
NASA, dr. George Low, vond
het vergrijp tegen de vlucht-
voorschrdften wel begrijpelijk,
gezien de spanning waaronder
Scott, Worden en Irwin in de
maanden voor hun vlucht had
den geleefd. „Wij kunnen ech
ter dergelijke dingen niet door
de vingers zien", aldus dr.
Low. De NASA zal bij het
aanwijzen van de bemannin
gen voor volgende maanvluch-
ten rekeningj houden met het
te laken gedrag van de drie
ruimtevaarders van Apollo-
15.
In Houston heeft James B.
Irwin bekend gemaakt dat hij
zich de volgende maand uit de
ruimtevaart zal terugtrekken
en als rondreizend prediker
wil gaan getuigen van zijn ge
loof. Enkele weken geleden
had Irwin tegenover verslag
gevers verklaard dat de be
hoefte te getuigen van zijn -
geloof bij hem is opgekomen
tijdens en vlak na zijn maan
reis met de Apollo-15.
roerd:
„Is dezen avond na ni oem
te smilte, Marieke?"
Zij zag hem aan en zei
niets. Hij nam haar hand, die
nat was, en verborg ze onder
zijn tien vingers.
„Och Marieke!" zei hij, en
hij had haar hand kunnen kra
ken, want zijn hart kwam om
hoog van liefde, 't was alsof
zijn ziel moest losbarsten.
Hij trok haar meer tot bij
zich, maar zij boog het hoofd
en hij zag niets meer van haar
gezicht.
„Marieke", zei hij nog eens
ln een zucht. Maar zij verroer
de zich niet en zweeg. En de
grote regenlekken tokten lang
zaam op de blaren en de me
rel haalde fluitend het laatste
steeksken licht uit de lucht.
Maar in de keuken viel het
stil, en plots schoot het ven
ster vol geel licht, en Chariot
riep aan de deur: „Komt al-
gijw binnen, het regent, en
het eten is bena gereed!"
Marieke trok haar hand uit
die van Pallieter, stond op, en
ging zonder iets te zeggen
weg-
Pallieter bleef, versmacht
onder het gelukkig gevoel dat
Marieke hem ook liefhad, lig
gen, strekte zijn benen uit, en
liet den malsen regen als een
balsem en bedwelming op hem
neerkomen.
(Wordt vervolgd).
(„Pallieter" van Felix Tim
mermans, uitgegeven door P. N.
van Kampen en Zoon, Amster
dam).
(ADVERTENTIE)
nieuwe
JAMES IRWIN.
(Van onze correspondent)
BONN Volgens in Bonn
circulerende berichten sabote-,
ren de Oostduitse instanties de
vier mogendheden - overeen
komst over Berlijn op groot
scheepse wijze. Vooral de be
paling, die het Westberlijners
voor het eerst sinds de bouw
van de muur in 1961 toestaat
regelmatig naar de DDR te
reizen, zou door de communis
tische autoriteiten in ernstige
mate geschonden worden.
Zij hebben hiervoor een doel
treffend wapen in de hand,
want volgens de overeenkomst
moeten de bezoeken van dc
Westberlijners door de Oost
duitse staatsburgers in de DDR
aangevraagd worden. De be
treffende formulieren worden
hierna naar West-Berlijn opge
zonden. In talrijke gevallen
weigeren de Oostduitse instan
ties de aanvraagformulieren te
overhandigen. Vaak heeft ze
hiervoor geen enkel motief,
maar de aanvragers krijgen
ook wel te horen, dat het con
tingent bezoekers al uitgeput
is. Het komt echter ook voor,
dat de Oostduitse ambtenaren
het advies geven, dat men be
ter van het formulier kan af
zien. Openlijk motiveren zij
dat hiermee, dat de aanvragers
anders wel eens „ongemakken"
op zich zouden kunnen laden.
Welke deze zijn en hoezeer de
DDR de bezoekersstroom uit
het westen wil afremmen,
blijkt wel hieruit, dat partijle
den zich schriftelijk moesten
verplichten geen gasten uit
West-Berlijn of de Bondsrepu
bliek uit te nodigen. S.E.D.-le-
den, die het desondanks deden
werden ontslagen en hierbij
betrof het volgens de berich
ten ook hogere kaderleden, die
nu als opperman op de bouw
moeten werken.
