Orgel van Cor Steyn
[volkomen uit de gunst
„DE MAN DIE AAN WILLEM DIIYS SCHREEF'
5 televisie
Populair
televisie vandaag
NEDERLAND 1
NEDERLAND 2
DUITSLAND 1
DUITSLAND 2
BELGIS VLAAMS
BELGIë WAALS
FRANKRIJK (RIJSSEL)
êl'lnl R
i
Vrijdag 23 juni 1972
21 27
HILVERSUM Het reusachtige concertorgel, waarop Cor Steyn in de laatste jaren
van zijn leven nog gespeeld heeft, is na zjjn overlijden geheel uit de gunst geraakt,
Cor Steyn, zoals hij enkele jaren geleden aan het -reusachtige, oorspronkelijk voor Reginald Foort
gebouwde theaterorgel zat.
Het wordt al een paar jaar
niet meer gebruikt en de NOS
wil het eigenlijk maar het
liefst kwijt. Het enorm grote
instrument staat sinds 1965
speelklaar in het kerkgebouw
van de Ned. Protestantenbond
in Hilversum.
Het instrument was en is het
grootste ooit voor Europa ge
bouwde theaterorgel, oorspron
kelijk bedoeld voor gebruik in
radioprogramma's. Het is op
initiatief van de voor de oor
log vermaarde Engelse concert-
organist Reginald Foort in
1937 in de Verenigde Staten
gebouwd en daarna in onder
delen met de oceaanreus
Queen Mary naar Engeland
vervoerd. Het is van oorsprong
een „mobiel" orgel, waarmee
Reginald Fort tournees door
zijn land gemaakt heeft. Voor
het transport zijn vijf speciale
vrachtwagens gebouwd en
voor het opbouwen en afbre
ken heeft de organist twaalf
vaste medewerkers gehad.
Foorts orgel is in meer dan
honderd Engelse steden opge
zet en bespeeld ten aanhore
van een massaal aantal be
langstellenden. Tijdens de
tweede wereldoorlog is de
tournee van het orgel voortge
zet, maar toen is wegens de
strenge rantsoenering van mo
torbrandstof de trein gebruikt
om het van de ene stad naar
de andere te brengen. Gedu
rende de oorlog is dit soort or
gelmuziek in Engeland bijzon
der populair geweest.
Reginald Foort, inziende dat
het voortzetten van zijn tour
nee door de reismoeilijkheden
toch langzamerhand onmoge
lijk werd, heeft zijn mobiele
orgel toen in begin 1941 aan de
BBC aangeboden. Foorts or
gel heeft daarop een vaste
plaats gekregen in de Jubiléé
Chapel en het is in de eerste
jaren na de oorlog nog druk
gebruikt. Ook bekende Neder
landse organisten, met name
Cor Steyn, Piet van Egmond
en Bernhard Drukker, hebben
er toen op geconcerteerd.
Het verminderen van de be
langstelling voor de radio door
de komst van de televisie heeft
de BBC ertoe gebracht, het or
gel te koop aan te bieden. De
NRU, voorganger van de NOS,
heeft het in 1963 gekocht en
het is daarna in het kerkge
bouw te Hilversum opgesteld.
Op 25 oktober 1965 heeft Cor
Steyn het daar voor het eerst
bespeeld. Het is hem gelukt dit
orgel ook in ons land bij velen
populair te maken, maar na
zijn dood heeft niemand inte
resse getoond om er de vaste
bespeler van te worden. De
NOS schijnt nu een beetje met
het orgel in de maag te zitten.
1/anavond is de laatste
uitzending in de
serie „En een dikke zoen
van de juffrouw" over
onderwijsvraagstukken.
Het gaat ditmaal om
kinderen, die een vorm
van buitengewoon onder
wijs volgen, waarbij on
miskenbare specialisaties
ontstaan zijn.
■ggnni
18.45 (K) De avonturen van brigadier
Dog.
18.55 (K) Nieuws.
19.05 (K) Pipo op Bizarra.
Snuf en Snuitje hebben hulp
gekregen van de roversbende
van Malo en ze worden steeds
brutaler.
20.00 (K) Journaal en weerbericht.
20.20 Commissaris Maigret.
Commissaris Maigret wordt
geconfronteerd met een
merkwaardig bericht:
„Morgenmiddag om vijf uur
dood ik de vrouw die hier
voorbijgaat". Getekend
„Picpus".
21.45 (K).En een zoen van de
juffrouw.
Deze laatste aflevering gaat
over de kinderen van het
buitengewoon of gespecialiseerd
onderwijs.
22.35 (K) Satrtgeld of smartegeld.
Portret van motorrenner Rob
Bron.
23.00 (K) Achter het nieuws.
23.25 (K) Laatste nieuws.
18.45
19.30
20.00
20.21
21.30
22.10
22.20
22.50
22.55
10.00 (K) Nieuws.
10.05 (K) Journaal van gisteren.
10.30 Der Fall Deruga.
12.10 (K) De Odyssee van Sperlonga.
12.50 (K) Internationaal
persoverzicht.
13.00-13.20 (K) Journaal.
15.50 (K) Journaal.
15.55 (K) Signori, gentlemen,
messieurs.
16.40 (K) Muziek met Milo.
17.10 (K) Sympathie voor de duivel.
17.55 (K) Journaal.
18.00 (K) Nieuws uit
Noordijn-Westfalen.
18.10 (K) Provinciestation:
De noodlanding.
18.40 <K) Hier und Heute.
19.15 (K) Voor de kleintjes.
19.25 (K) Novellen van overal:
Michael Kohlhaas.
20.00 (K) Journaal en weerbericht
(K) De avonturen van brigadier
Dog.
(K) Nieuws.
(K) Follyfoot,
serie. Charley, volgens Slugger
het oudste paard ter wereld, is
verdwenen.
(K) Dier en vriend.
In deze aflevering o.a. de
anatomie van de hond.
(K) Journaal en weerbericht
Mensen, mensen, mensen.
Gerard van den Berg praat met
kijkt en luistert naar mensen.
(K) Hier en Nu.
Zang en orgel.
Zang van David Hollestelle.
(K) Uit de kunst.
Het Holland Festival.
(K) Laatste nieuws.
Den Haag vandaag.
20.15 Alles of niets.
Quiz.
21.00 (K) Actualiteiten uit Duitsland.
21.25 (K) Het zevende zintuig.
21.30 (K) Atletiek: West-Duitsland -
Rusland.
23.00 (K) Journaal en weerbericht.
23.15 (K) Het kaartenhuis,
tv-film. Een gelukkig
gezinnetje, bestaande uit man,
vrouw en drie kinderen gaat
met de auto op stap. Een
pleziertochtje dat dramatisch
eindigt.
00.20 (K) Journaal.
11.05
16.30
16.55
17.25
17.30
17.35
18.05
18.35
19.10
19.45
20.15
21.45
22.15
22.30
22.45
22.50
Testproduktie Mathematica.
(K) Betoverende Jeannie.
(K) Speel met me, leer met me.
(K) Weeroverzicht voor het
toerisme.
(K) Nieuws en weerbericht.
(K) Sport.
(K) De draaischijf.
(K) Die vervloekte maand.
Quizprogramma.
(K) Plaatselijke tijd.
(K) Journaal, thema van de
dag.
(K) Keizer Kareis laatste
veldslag,
documentair spel. Op 11
november 1918 deed keizer
Karei 1 van Oostenrijk afstand
van de troon; Oostenrijk werd
een republiek.
(K) Tussen traditie en
vooruitgang.
(K) Dagboek,
(K) Nieuws, weerbericht,
commentaar.
(K) Weeroverzicht voor het
toerisme.
(K) Ludwig.
„Requiem voor een maagdelijke
koning", tv-film over de bijna
legednarisch geworden koning
Ludwig II van Beieren.
Gerard van den Berg, vooral bekend
aan trouwe kijkers van de NCRV-
televisie, praat vanavond in het pro
gramma „Mensen, mensen, mensen"
met mensen, die naar zijn mening iets
te zeggen hebben. Henk van der Horst
regisseert het programma. (Ned. 2,
20.21—-21.30 uur).
18.55 (K) De Fabeltjeskrant.
19.00 (K) Kinderen van de wereld.
De kinderen van Guatemala.
19.30 Programma's van de komende
week.
19.40 Weeroverzicht; Mededelingen.
19.45 Journaal.
20.10 Panorama.
20.55 It's a gift.
Speelfilm van Norman MacLeod
uit 1934. Omdat zijn vaderlijk
gezag voortdurend ondermijnd
wordt door zijn twee kinderen,
verlangt Harold Bissonnette
hevig naar een rustoord.
22.00 Laatste nieuws.
22.05 (K) Tienerklanken:
Het Vondelpark, of; A'dam in
ballingschap. Reportage over
het jeugdtoerisme in
Amsterdam.
18.05 Nieuws.
18.10 Gilles, Mentor en Sparadrap.
18.25 Affiches.
18.55 (K) Calimero.
19.00 (K) De geheimen van de Rode
Zee.
19.30 Antenne-soir.
19.45 Journaal.
20.10 Tips voor weggebruikers.
20.15 (K) Nieuw spelprogramma.
20.45 (K) Grand angle: Canada
reportage.
22.00 (K) Histoires d'Amérique.
22.50 Journaal.
18.30
18.35
18.55
19.00
19.25
19.45
20.15
20.30
22.38 Den Haag vandaag. 22.50 (Sj|
Zomergoalsportprogr. met veel muz.
23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM 2
AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 Dag met een gaatje. (8.00 Nws;
8.11 Radiojournaal; 8.30 De groente
man). 9.00 Roemeense muz. 9.35 Wa-
terst. 9.40 (S) Speelmuz. ten tijde van
de kruistochten. 10.00 V.d. kleuters.
10.10 Arbeidsvitaminen. (11.00 Nws)
11.30 Horlepiep: volksmuz. 11.55
Beursber. NOS: 12.00 Blik op de we
reld: inf.progr. Overheidsvoorl.: 12.30
Uitz. v.d. landbouw. NOS: 12.40 (S)
Lichte gramm.muz. 12.50 Recht en
slecht, praatje. 13.00 Nws. VARA:
13.11 Act. 13.25 Toerismo: toeristische
inf. uit binnen- en buitenl. 13.55 Nord-
ring '72: impressie van Kopenhagen.
14.25 Spiegel van Duitsl.: inf. en muz.
uit de Bondsrepubliek. EO: 14.55
Rruimte radiomag. met gewijde muz.,
lezing en een korte overdenking.
VPRO: 16.00 VPRO-Vrijdag: lichte
gramm.muz., rep. interviews, comm.,
ber. en telef. reacties. (16.00 Nws;
17.55 Mws.)
(18.00 Nws; 18.20 P.P.: Uitz. van
D'66). NOS: 20.00 Nws. 20.05 (S) Hol
land Festival 1972: mag. met rep., in
terviews en inf. Om 20.15 Het Radio
Kamerork.; Metropole-Ork. met sol.:
mod. muz. VARA: 22.30 (S) Nar; Ned.
Artiesten Revue. 22.55 Med. 23.00
Nws. 23,10 Act. 23.20 (S) Radio Ka
merork.: klass. en mod.muz. 23.55-
24.00 Nws.
22.30
Nieuws.
Leven nu.
Voor de kleuters.
Regionale actualiteiten.
Réponse a tout.
Journaal.
Les chemins de Pierre.
La béte humaine,
film met Jean Gabin.
Le fond et la forme.
HILVERSUM 3
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Zing, zing,
zing: lichte vokale muz. (8.00 Nws.)
NOS: 9.00 Nws. 9.03 De Jan Corduwe-
ner Show, met o.a. Eur. Popparlement.
10.00 Nws. 10.03 De Eddy Becker
Show. 11.00 Nws. 11.03 De Vincent
van Engelen Show. VPRO: 12.00 Nws.
12.03 The Joe Blow Show, met o.a.
Top Tien LP's. 15.00 Nws. 15.03 De
Hugo van Gelderen Show, met o.a.
Ned. Top Tien. 16.00 Nws. 16.03-18.00
KRO: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
woord. 7,07 (S) Badinerie: klass.muz.
(7.30 Nws; 7.41 Echo). 8.24 Overwe
ging. 8.30 Nws. 8.41 Moeders wil het
is wet 9.40 Schoolradio. 10.00 (S) Au
bade: klass. orkestwerken. (10.30
Nws). 11.00 V.d. zieken. 11.55 Med.
12.00 (S) Van twaalf tot twee: gevar.
progr. (12.22 Wij van het land; 12.26
Med. t.b.v. land- en tuinb.; 12.30 Nws;
12.41 Echo; 13.00 Raden maar.) 14.05
Schoolradio.14.30 (S) Interlokaal op
vrijdag: muzikaal middagmag. (15.30
Nws; 16.00 Vraaggesprek). 17.00 Zon
der grenzen: rubr. over missie en zen
ding. 17.10 (S) Metropole Ork. 17.25
V.d. kinderen. 17.30 Nws. 17.32 E-
cho.
18.00 Vakantietoeslag: licht progr.
18.30 Nws. 18.41 Echo. 18.50 Verken
ning: inf. progr. 18.58 Marktber. 19.00
(S) Eigen Fabrikaat: lichte muz. uit
KRO-produktie. 20.00 In antwoord op
uw schrijven: verzoekprogr. 22.00 (S)
Voetlicht op: cabaret show en musi
cal. 22.25 Overweging. 22.30 Nws.
8.00 Nieuws. 8.20 Licht klassiek
concert. 9.00 Nieuws. 9.15 Volksmu
ziek. 9.30 De Postiljon. 10.00 Nieuws.
10.03 Orkest Cyril Stapleton. 10.30 Let
the peoples sing. 11.00 Operabladzij
den. 12.00 Nieuws, mededelingen en
SOS-berichten. 12.08 Intermezzo.
12.15 Kleinkunstkroniek. 12.50 Buiten
lands persoverzicht. 13.00 Nieuws en
weerbericht. Aansluitend: Toneelagen
da. 13.00 Lichte muziek. 13.55 Beurs
berichten. 14.00 Nieuws. 14.03 Opera
aria's. 15.00 Nieuws. 15.03 Lichte mu
ziek. 16.00 Nieuws en beursberichten.
16.10 Operette- en musicalmuziek.
17.00 Nieuws en mededelingen. 17.10
Nieuws en mededelingen. 17.10 Lichte
muziek. 17.55 Weegschaal. 18.00
Nieuws. 18.05 Voor de soldaten. 18.30
Wegwijs wezen. 18.45 Sportmagazine.
18.55 Taalwenken. 18.57 Lichte orkest
muziek. 19.00 Nieuws en actualiteiten.
Aansluitend: Lichte muziek. 19.40
Keurig Engels. 19.45 Boekbespreking.
20.00 Kamermuziek. 22.00 Nieuws en
de Zeven Kunsten. 22.20 Casinomu-
ziek. 23.00 Science fiction. 23.40-23.45
Nieuws.
(Van onze RTV-redactie)
HILVERSUM „De man die aan Willem Duys schreef",
dat is de titel van een toneelstuk waarmee de NCRV deze
week drie dagen heeft geëxperimenteerd. De titel van het
stuk doet eerder verwachten, dat het om een AVRO-pro-
duktie gaat, maar dat is toch beslist niet het geval.
Het stuk gaat over een 45 mi
nuten durende monoloog, van
een jongeman, die zojuist van
de dokter gehoord heeft, dat
hij binnen een jaar aan kanker
gaat sterven. De jongeman
geeft allerlei bespiegelingen
ten beste, vaak nog met een
komisch aspect bovendien,
maar het spel bereikt zijn cli
max wanneer de jongen besluit
een brief te schrijven aan Wil
lem Duys.
In die brief verzoekt hij voor
zijn vader een plaatsje in de
Vuist. Dat zou de oude man
namelijk zeer veel plezier
doen, zo weet de jongen, en
het zou tevens een mooi af-
scheidsgebaar zijn aan zijn va
der, van wie hij weet dat deze
de klap niet zal kunnen ver
werken, als hij hoort dat zijn
zoon ten dode opgeschreven is.
Het stuk, geschreven door de
Engelsman John Heilpen, is al
eens eerder in Nederland ge
bracht, toen onder de titel
„Beste Berend Boudewijn",
waarin John Leddy de mono
loog hield. Voor de NCRV doet
Gees Linnebank het. Het stuk
is, mede met de introductie
van het Duys-begrip als vast
staand t-v.-fenomeen, overge
schreven naar Hollandse situa
ties. Zo vallen de namen van
ondermeer Cruyff, minister
Luns, Shocking Blue en de
Mounties.
Deze overbrenging is perfect
gelukt, mede door het uitne
mende spel van de op t.v. nog
niet zo bekende Linnebank. De
opname zijn gemaakt met
publiek. Drie dagen achtereen
is het stuk in een NOS-studio
gespeeld en uit dit drietal op-
namens zal een collage wor
den gemaakt.
Voor Wim Hazeu, hoofd dra
maturgie van de NCRV, zijn
de reacties van het publiek
een grote verrassing geworden.
Het publiek komt immers
maar naar de studio voor een
show, quiz of desnoods een
discussieforum, zo zegt hij.
Maar nu is het alledaagse pu
bliek, waarvan de meesten nog
nooit naar een echte schouw
burg zijn geweest, rechtstreeks
betrokken geraakt bij deze
produktie.
Daarbij is bovendien geen leef
tijdsgrens gesteld. Kinderen
van een jaar of 10, 12 zaten er
samen met ouden van dagen
en vooral ook veel huismoe
ders. Deze selectie uit de sa
menleving was uiteraard een
gevolg van het tijdstip van de
opnamen, dat midden op de
dag in normale werktijd
dus viel. Op de twee tribu
nes waarop het publiek was
ondergebracht, werd intens
met de innerlijke strijd van de
doodzieke jongeman meege
leefd. Er werd zelfs ronduit
gehuild.
Het was voor mij een verras
sing, aldus nogmaals Wim Ha
zeu, omdat de mensen met ge
heel andere verwachtingen
naar de studio waren geko
men. Zij waren immers aange
lokt door de magische naam
Willem Duys.
Na afloop is er onder de men
sen een enquête gehouden
'waarin onder andere gevraagd
werd of de NCRV dit stuk wel
zou mogen uitzenden.
De uitkomsten waren onver
deeld gunstig. Er was een
merkwaardige overeenkomst
tussen de landelijke cijfers van
omroeplidmaatschappen en de
percentages onder het publiek-
Ook de reacties van de mensen
komen overeen met het imago
van de omroepen.
Zo vonden enkele TRO-leden
het wel een mooi stuk, maar
toch niet zo erg geschikt voor
uitzending. „Er is al genoeg el
lende op de buis", aldus de te
neur van deze reacties. En en
kele EO-leden allen wel
voorstanders van uitzending
van het stuk misten de dui
delijk hoopgevende boodschap
aan het eind van het stuk. Ook
dit in overeenkomst met de vi
sie van vele EO-leden op het
huidige karakter van de
NCRV.
„In ieder geval is het publiek
een zo belangrijk element ge
bleken", aldus tenslotte Wim
Hazeu, „dat ik het er niet
meer uit laat knippen". Ook is
hij zo tevreden over de reactie
die deze steekproef opgeleverd
heeft, dat hij het stuk graag
wil gaan uitzenden op een
avond met grote kijkdichtheid.
„Dus niet op een avond dat
Mies Bouwman op het andere
net zit."
T\
i
