PALLIETER KREEG EEN RROEK
AAN NA KERKELIJK LEESVERROD
Andere vorm van wandkleden
Poëzie-feest
filmweek in Breda
Kritiek op
verhoging
schoolgeld
Operamuziek van
hoog gehalte
Beiaardier pur sang
Veluwse politic
vreest botsingen
na moord
Japanse zeelieden
blijven staken
MEJ. A. A. VERWEIJEN
kunst
cultuur
MICHEL GOTTMER:
Enquête
Roofbouw
Kosteloos
paplar
iw pan
Aparte noodzaak
Vrijdag 23 juni 1972
IS
1
M UX TIMMERMANS
LIER. Het had weer
gesneeuwd in Lier die dag-
„Ik wacht naar de lente en
de zon" schreef de zieke
Felix Timmermans drie da
gen eerder aan een vriend.
Maar het sneeuwde nog en
het was pas 24 januari toen
hij stierf. Vlaanderen ver
loor zijn meest vertaalde
schrijver. Bejubeld en ver
guisd. onderscheiden en
vervolgd, geprezen en
doodgezwegen; dat alles
was Timmermans den
Fee voor zijn vrienden
ten deel gevallen sinds hij
zijn vroege bestseller Pal
lieter had geschreven.
Felix Timmermans heeft
beslist een vruchtbaar en
wellicht ook een schoon
(dat heeft alleen hijzelf
kunnen constateren) leven
gehad. Zeker is dat het
(te) kort was en dat het-
lang geen gemakkelijk le
ven is geweest.
Felix Timmermans werd
in 1886 in Lier geboren. Hij
stierf er in 1947- Zijn ou
ders waren welgesteld
en voor hem was zeker een
studiemogelijkheid wegge
legd. Maar hij was geen
goede student. Zelfs was
hij. volgens een van zijn
leermeesters. niet eens
goed in het schrijven van
opstellen. Hij was vijftien
jaar toen hij ouders schrif
telijk vroeg of zij er mee
konden instemmen dat hij
zijn leven aan de kunst zou
wijden. Of de ouders daar
blij mee waren, is niet be
kend maar zijn moeder moet
toen gezegd hebben: „Och
kom. er is op de wereld
plaats voor iedereen".
Felix Timmermans heeft
zijn plaats gekregen, vero
verd! Territoriaal gespro
ken voeg hij niet eens
meer dan die paar groene,
golvende vierkante mijlen
ter weerszijden van de Ne-
the en het temidden daar
van gelegen Lier. Maar
voor zijn geesteskind Pal
lieter en voor zijn andere
werKen. was de wereld am
per groot genoeg- Het is
amusement te bedenken hoe
vertalers van meer dan
twintig landen zich het
hoofd hebben zitten breken
over de vraag hoe ze een
zinnetje als „Pallieter liep
in zijnnen bloten filkker
naar de Nethe", zouden
omzetten in hun eigen
spraaK.
Toen Felix Timmermans
Pallieter schreef, had hij
een sombere, depressieve
periode achter de rug- Hij
had geen sterke gezondheid
en leed bovendien aan de
onzekerheden omtrent zin
en inhoud van geloof en
leven, waaraan ook zijn ge
neratie geen gebrek had.
Hij had ook reeds de ster
vensangst gekend.
Het was een wedergebo
rene die zich zette aan het
schrijven van Pallieter, een
lofzang op het leven zelf.
Aan de kwaliteit van dat
leven zou overigens spoedig
getwijfeld worden. Erger
nog: de vruchten die Pal
lieter, „den dag melkend"
plukte, zouden voor velen
tot verboden vruchten wor
den verklaard. Ondermeer
door de Nederlandse bis
schoppen.
Pallieter verscheen aan
vankelijk in afleveringen
in De Nieuwe Gids. in de
jaren 1912—1914- Het ma
nuscript was compleet toen
enkele weken later de oor
log uitbrak. Na de eerste
maanden van vernietiging
en vlucht verdrong Tim
mermans zijn leed om het
stukgeschoten Lier en be
gon met het persklaar ma
ken van Pallieter- Geen
uitgever echter durfde er
aan! Tenslotte kwam het
terecht bij de Amsterdamse
uitgever Van Kampen en
Zoon. Volgens Timmer
mans' biograaf Louis Ver-
cammen uit Essen durfde
vader Van Kampen de uit
gave ook niet aan, maar
diens zoon wél. Hij liet het
drukken op eigen kosten en
het honorarium voor de
schrijver moet dan ook mi
nimaal zijn geweest.
Pallieter sloeg in als een
bom. Nog nooit had in het
Nederlandse taalgebied een
boek zulk een succes ge
had. De drukker kon de
vraag amper bijhouden en
vader Van Kampen zal zijn
zoon wel dankbaar zijn ge
weest al verhaalt de ge
schiedenis daar niets
over-
in Noord-Nederland
overwon men zijn geest
drift het eerst. De puritei
nen staken de kop op. Maar
ook in Vlaanderen kwam
de kritiek óp gang. Louis
Vercainmen: „Al wat er
ligt tussen literaire paljas
en onsterfelijk meester
werk. tussen heiden en
mysticus, werd Pallieter
naar het hoofd geslin
gerd".
In Nederland waren het
vooral de katholieke gees
telijken en andere behoe
ders van de moraal die zich
bezorgd toonden. Persoon
lijk herinner ik mij nog
hoe het lezen van Pallieter
mij met klem werd afgera
den door een Tilburgse fra
ter omdat het ..slecht,
wulps en heidens" was.
Timmermans was toen al
dood!
Velen meenden dat hel
op de Index stond. Dat was
niet zo, maar het Heilig
Officie in Rome, welks in
lichtingendienst als altijd
uitstekend floreerde, achtte
het destijds toch gevaarlijk
voor de zielen- De brief
waarin dit stond bleef rus
ten in een bureaulade in
het bisschoppelijk paleis
van Mechelen en het Belgi
sche episcopaat zweeg.
Dat was niet het geval in
Nederland- Op 2 augustus
1920 vaardigde de aartsbis
schop van Utrecht het
boekverbod af. In het Tim
mermans- Opsomerhuis in
Lier vindt men een brief
van de schrijver aan Van
Kampen waarin hij zijn
uitgever meedeelt dat bij
nadere studie in Rome het
oordeel milder is uitgeval
len dan verwacht was. Hij
vraagt echter hieraan in
Nederland nog geen rucht
baarheid te geven omdat
hij bang is dat anders de
Nederlandse geestelijkheid,
in die jaren soms roomser
dan de paus. met verdub
belde ijver het boek zou
bestrijden.
Niettemin en op het ad
vies van een vriendin zette
Timmermans zich aan het
zuiveren van zijn tekst. Een
theoloog hielp hem daarbij.
In 1930 verscheen deze,
door puntjes-puntjes ont
sierde, versie.
Nu maakt niemand zich
nog druk over het naakt
zwemmen in de Nethe of
het onbekommerd vrijen op
een hooiwagen. In 1966
eer halve eeuw Pallieter
verscheen er weer een „on
gekuiste" editie, de
31ste.
WIM KOCK.
PALL I E TE R
FELIX TIMMERMANS
te* te
DE IN Kopenhagen geboren
tenor Helge Rosvaenge is
maandag in München dood op
bed aangetroffen. De 74 jaar
geworden zanger heeft waar
schijnlijk een hartverlamming
gehad. Enkele dagen geleden
nog had Rosvaenge in Wenen
opnamen gemaakt voor een ju
bileumprogramma bij gelegen
heid van zijn 75e verjaardag
op 28 augustus.
VAN DE zes geprogram
meerde popconcerten in het
Holland Festival gaan er drie
niet door. De popconcerten
van het komende weekeinde
zijn alle afgelast. De program
ma's van de tweede serie van
drie concerten zijn opnieuw
vastgesteld. Het is dit jaar
voor het eerst, dat popmuziek
in het Holland Festival is op
genomen.
Liet eerder de Engelse
groep „It's a Beautiful Day"
het afweten om naar het Hol
land Festival te komen, door
ziekte van drummer John
Marshall van de Engelse „Soft
Machine" kan ook deze groep
het komende weekeinde niet
optreden. Bij het opnieuw op
stelen van de programma's
voor de concerten, die wel
doorgaan, is er voor de Neder
landse groep „CCC" geen
plaats meer gevonden.
De programma's vermelden
thans voor 30 juni in de Doe
len in Rotterdam: „Soft Ma
chine", en de Amsterdamse
groepen „Focus" en „Sail",
voor 1 juli in het. circustheater
in Scheveningen: „Soft Machi
ne", „Super Sister" uit Den
Haag, en „Alquin" uit Delft,
en voor 2 juli in het Concert
gebouw in Amsterdam „Soft
Machine", „Focus" en „Al
quin".
IN PARIJS is het eerste
museum geopend dat uitslui
tend aan de film is gewijd.
Het museum dat zich in het
sousterrain van het Palais du
Chaillot bevindt, is tot stand
gekomen dankzij het werk
van Henri Langlois, oprichter
en directeur van de Franse
„Cinemathèque", en de bijdra
gen van talrijke verzamelaars
uit het buitenland.
Christoph Willibald Gluck
staat vooral bekend als acht
tiende eeuws opera-veirnieu-
wer. Hij heeft er ook heel
bewust naar gestreefd om in
zijn operamuziek te breken
met de tot dan nog zeer ge
liefde bel canto-stijl, waarin
het niet of ternauwernood van
belang was of muziek enige
ondersteuning van het drama
tisch gebeuren was.
Een stijl, waarin uitsluitend
nog de zanger centraal stond,
er werd op geschreven om de
solist de gelegenheid te bieden
op een mooie klank een fraaie
coloratuur te laten horen de
orkestmuziek was er op afge
stemd om de solisten de gele
genheid te geven weer op
adem te komen.
Gluck wilde daarin verande
ring Drengen. zoals hij schrijft
in de voorrede vande opera
Alceste: „Ik was er op be
dacht de muziek tot haar ware
aard te beperken: het dienen
van de poëzie bij het uitbeel
den van de gevoelens en van
de situaties in het drama zon
der de handeling te onderbre
ken of haar door nutteloze en
overbodige versieringen te
verzwakken".
In „Orfeo ed Euridice" is hij
weer m deze doelstelling meer
dan overtuigend geslaagd, zo
als weer duidelijk wordt bij
het beluisteren van de hoogte
punten uit dit zangspel, door
Decca onder nr SET 495 op de
plaat gezet, In een bezetting
die ideaal lijkt: Marilyn Horne
als Orfeo, Pilar Lorengar als
Euridice en Helen Donath als
Amor. Samen met koor en or
kest van de Royal Opera Hou
se onder Georg Solti maken
zij er inderdaad een hoogte
punt van in de op de plaat
opgenomen operaliteratuur.
Pas geleden is ook versche
nen de tweede aflevering in
een serie Joker-platen „De
grote stemmen van het verle
den". Deze is gewijd aan Enri
co Caruso. Authentiek, niet
opgefokt, maar heel goed be-
luisterbaar zijn acht aria's op
de plaat samengebracht. Voor
de echte bel canto-liefhebber
iets om te hebben. Joker SM
1113.
MICHEL GOTTMER, beiaardier van de gemeenten Etten-Leur en Roosen
daal heeft een zeer vererende uitnodiging ontvangen. Hem is gevraagd
samen met nog vier andere beiaardiers uit België en Nederland deel te
nemen aan het veertiende internationale beiaardconcours, dat morgen in
Hilversum wordt gehouden. Het concours heeft plaats in het kader van
het Holland Festival.
Michel Gottmer heeft precies een jaar geleden het einddiploma beiaar
dier gehaald en zich gaarne geschaard in het exclusieve gezelschap van
zo'n twintig Nederlandse beiaardiers, die zich volleerd mogen noemen.
De heer Gottmer woont sinds 1962 in Etten-Leur. Hij is onder meer
directeur van het Lambertuskoor en organist in de Lambertuskerk, aan
de school voor kunstzinnige vorming St. Frans geeft hij piano- en orgel
les. Sinds een aantal jaren is hij bovendien stadsbeiaardier van Roosen
daal. Michel Gottmer heeft zijn opleiding gekregen aan de Nederlandse
beiaardschool in Amersfoort. „Die heeft Nederland een eigen gezicht
gegeven," zegt hij, „door een eigen nuchtere stijl, anders, maar niet
slechter dan de romantische barokke Belgische stijl."
Overigens is hij, om het zo eens te zeggen, „verslingerd aan het
carillon. „Het is niet zo maar een kwestie van op een aantal stokken
rammen om geluid uit de klokken te krijgen. Je kunt evenals bij welk
ander instrument ook zeer ver gaan in het aanbrengen van nuances.
Nog buiten de strikt technische „verliefdheid" om beschouwt hij de
beiaard als een instrument van belang: „Het is een instrument, dat op
de een of andere manier het gevoel voor gemeenschapszin bij de luiste
raars vergroot. Zelfs boven op de toren ben ik mij daarvan bewust."
ETTEN-LEUR „Ik exposeer om een heel andere vorm van wandkleden
maken naar de mensen over te brengen. Applicatiewerk is een heel andere
vorm van werken dan gobelin, kruissteek of smyrna. En dit is ook geen vilt-
applicatie, zoals je dat in de winkels ziet, maar stof-applicatie. Een eigen
manier van uitdrukken."
Mej. A. A. Verweijen, 60 jaar, uit Etten-Leur exposeert 30 wandkleden in
De Nobelaer in haar gemeente. Veel West-Brabanders zullen haar kennen
van de Bredase kunstmarkt. „Ik sta op de markt voor de leuke contacten
en voor het oordeel van de mensen". De verkoop is voor mej. Verweijen
(„Ik heb weieens een dag niets verkocht, maar ook wel eens zeven tege
lijk") minderybelamgrijk. Verdienen wil zij niet aan de kleden. „Mijn ver
pleging in St.-Antonius wordt betaald volgens de wet Bijzondere Ziekte
kosten; ik vind het niet reeël tegenover de wet om dan te gaan verdienen.
Als mej. Verweijen binnenkort een eigen huisje betrekt, zullen de prijzen
misschien wel iets omhoog gaan.
In haar kamer en op de zolder van St.-Antonius is zij de hele dag met
wandkleden bezig. „Het tekenen en vooral het combineren van de kleuren,
dat vind ik er het mooiste van. Je kunt je fantasie er helemaal in uitleven".
Op de kunstmarkt zei eens iemand tegen me „Maar juffrouw, geruite
paarden bestaan toch niet. Ik maak eigenlijk allemaal van die dingen, die
niet bestaan. Kijk maar naar die .gebloemde vissen".
Of ze dat bewust doet „Dat komt vanzelf. Je hebt een achtergond en
daar ga je stof bijzoeken."
Mej. Verweijen begon met handwerken in een periode, waarin zij veel
het bed moest houden. „Eerst bevredigde het me niet. J-e moest altijd iets
namaken. Uit het bestaande heb ik toen een eigen vorm gekozen".
Stof-applicatie maakt mej. Verweijen nu 15 jaar. Hoewel ze bij voorkeur
haar fantasie laat werken, houdt ze ook rekening met de wensen van
kopers. „Maar het liefst heb ik geen opdracht. Ik heb liever dat de mensen
tegen me zeggen maak een wandkleed voor me".
ROTTERDAM „Al is de
Mercedes nog zo snel, wij op de
fiets achterhalen hem wel, en
dan is het lachen geblazen".
Met deze regels uit het gedicht
„Ode aan de fiets" beet een van
Neerlands geliefdste dichters.
Cees Buddingh' het spits af van
de internationale poézie-mani-
festatie, die vijf dagen lang in
De Doelen te Rotterdam wordt
gehouden.
Buddingh' mag tegenwoordig
als eerste of als laatste optre
den. Hij zorgt voor de vrolijke
noot tussen zo veel zwaar
moedige en doodernstige ge
dichten. Tijdens een manifesta
tie als Poetry International is
hij onmisbaar. Zijn monotome
basstem zet iedereen weer
rechtop in zijn stoel. Daar hel
pen geen Liverpooldichters met
muziekbegeleiding aan.
Eigenlijk kenmerkt het nog
steeds de sfeer van het poëzie-
feest: gezapige eerbied voor de
kunstenaars. Een gedemocrati
seerde vorm van de rederij
kerskamer. Het volk mag ko
men luisteren naar de poëten.
Vorige jaren was dat alle vijf
dagen lang zo. Op dit moment
tracht organisator Martin
Mooij van de Rotterdamse
Kunststichting hardnekkig
naar nieuwe vormen te zoe
ken. Een poëziemiddag voor
kinderen, waarin zij onbevan
gen en niet gehinderd door
enige kennis van gedichten,
hun gedachten aan papier mo
gen toevertrouwen. Een andere
doorbraak in het droogjes-ach-
ter-elkaar-voorlezen is a.s.
vrijdagavond, wanneer men
zich onder de noemer „Poëzie
en Verzet" een avond lang in
het engagement stort.
Tien dichters komen o.a. Pa
lestijnse, Indonesische, Spaan
se en Griekse vertegenwoordi
gers. Vier van de tien leven in
gedwongen ballingschap.
Bekendsten op deze avond zijn
Wole Soyinka uit Nigeria en
Breyten Breytenbach uit Zuid-
Af rika, die deze week de Van
der Hoogtprijs voor zijn poë
zie in ontvangst nam.
Soyinska (38 jaar) die één zin
netje Nederlands spreekt (jij
zijn goed metselaar") omdat
hij in 1955 meehielp de Neder
landse nood te lenigen na de
watersnoodramp, is in zijn
land in hevige discussies ge
wikkeld met de regering- Na
dat hij zag hoe zijn land Biaf-
ra overrompelde, voelde hij
zich schuldig aan de dood van
velen van het vuurvolk. Hij
liet niet na erop te wijzen, dat
de zittende regering in Nigeria
schuld had aan oorlogsmisda
den. Iets wat men niet graag
hoorde. „Maar'', zegt hij met
kennelijke verbazing, „ze heb
ben me nog steeds niet verbo
den terug te keren naar Nige
ria".
Het Holland Festival be
perkt zijn activiteiten in het
zuidwesten van Nederland tot
enkele evenementen, zoals we
vorige week al lieten weten.
Een daarvan is de HF-film-
week in de Beyerd in Breda.
Zeven films, die in het kader
van het Actueel forum voor
films en filmers tijdens het
Holland Festival in Rotterdam
vertoond worden komen naar
Breda.
Donderdag 29 juni begint
dat met de Iraanse film „De
postbode", handelend over de
hopeloze strijd van de deca
dentie van het verleden tegen
de machten van een nieuwe
tijd. Vrijdag wordt vertoond
„Ich liebe dich, ich töte dich".
van de Duitse regisseur Uwe
Brandner- Een vol symboliek
stekend» film over een dorp.
waarin de vrij.ieid hoogtij
viert. Totdat een van de be
woners zich buiten de regels
van de dorpsgemeenschap
plaatst en tot de ontdekking
komt. dat oók deze dorpsvrij
heid maar een schijnvrijheid
is. Zaterdag komt „Here co-
mes everybody", een Ameri
kaanse dramatische documen
taire over de werkwijzen in
het Esalen Instituut i-n Califor-
nië een kliniek, waarin wordt
getimmerd aan het herstel van
menselijke relaties. Eveneens
documentair van karakter is
de Franse film „Remparts
d'argile", die zondag wordt
vertoond.
Het is een film die zich
afspeelt in een woestijndorp
in het zuiden van Tunesië
vlak nadat dit land zijn onaf
hankelijkheid heeft gekregen.
Buitengewoon boe:end is het
thema van de Spaanse film
„De tuin der lusten": op alle
mogelijke manieren wordt ge
probeerd een invalide man
zijn geheugen terug te bezor
gen. De Boliviaanse film
„Blood of the condor" (dins
dag) is een felle aanklacht
tegen de uitroeiing met voor
bedachte rade van een India
nenstam door een team Ame
rikaanse medici. De serie
films wordt woensdag besloten
met een Japanse film Bur ai-
kan, waarin geprobeerd wordt
de dramatiek van de traditio
nele Japanse toneelkunst in de
film te vatten.
eindredactie
ad interim hans ïutz
(Vervolg van pagina 1)
Mr. drs. De Los San-ton van de
Nederlandse Katholieke
Schoolraad wees er, evenals de
'vakcentrales, op, dat de voor
genomen verhoging regelrecht
ingaat tegen enkele internatio
nale verdragen. Zo gauw als
in Nederland het Internatio
naal Verdrag inzake economi
sche, sociale en culturele rech
ten in werking zal zijn getre
den, kan men naar de rechter
lopen. Die zal dan ongetwij
feld adviseren, de schoolgeld-
wet buiten werking te stellen.
Mr. Struik van de NKSR zei,
dat de verhoging van het
schoolgeld als een „dief in de
nacht" in het regeerakkoord is
opgenomen.
Hij kwam ook met de resulta
ten van een enquête onder
1.200 scholen voor voortgezet
onderwijs. Een meerderheid
meent, dat het hoger school
geld ten koste van de ouderbij
drage zal gaan. De helft van
de deelnemende scholen zegt
dat dit dan zaken als introduc
tie in de brugklas en buiten
schoolse activiteiten onmoge
lijk zal maken. 52 scholen ver
klaarden, dat ze niet meer in
staat zullen zijn er een boe
kenfonds op na te houden. De
overgrote meerderheid van de
scholen meende, dat men zich
negatief tegenover de plannen
van mr. Van Veen dient op te
stellen.
Het Algemeen Nederland»
Jeugd Verbond bracht 2.000
handtekeningen van middelba
re scholieren tegen het hoger
schoolgeld mee. Een vader van
zes kinderen legde een bewo
gen verklaring over „deze
roofbouw" af. De grondraden
spraken over een „dumpprak-
tijk": eerst de leerplicht ver
lengen en als ze er allemaal in
zitten, de prijzen verhogen-
Mr. Hugenholtz stelde namens
de drie grote vakcentrales, dat
men voor de leerplichtige leef
tijd zonder enige concessies
vasthoudt aan kosteloos onder
wijs. „Over andere verhogin
gen valt er met ons ook niet
te praten, omdat deze minister
niets aan kwaliteitsverbetering
van het onderwijs doet".
Brieven voor deze rubriek moeten
met volledige naam en adre* worden
ondertekend. Bi{ publikatie zullen deze
verrrfefd worden. S/echts bij hoge uit
zondering zal van deze regel worden
•fgeweken. Naam en adres zijn den bl|
de redactie bekend. Publikatie van brie
ven (verkort of onverkort) betekent niet
dat de redactie het in alle gevallen
eens is met inhoud, e.q. tlfekkinfl.
Naar aanleiding van het in
gezonden stuk in dit blad van
zaterdag 17 juni van de plaat
selijke groepering Appèl (lijst
Jacobs)De Groot) in de ge
meente Etten-Leur, waarin uit
klaarblijkelijke onwetendheid
met betrekking tot structuur
en werking van echte politie
ke partijen gesuggereerd
wordt dat binnen onze partij
geen regelmatig overleg ter
vorming van één beleid zou
plaatsvinden, het volgende:
Sedert ongeveer anderhalf jaar
is ter ondersteuning van het
gewestelijk bestuur van onze
partij, door een zevental afde
lingen in het westelijk deel
van onze provincie een min
stens eenmaal per maand
plaatsvindend overleg in het
lever, geroepen:
a) tussen alle afdelingen
b) tussen de raadsleden, sta-
tenfraktie, distriktskamerleden
en t. a. v. specifieke zaken
met steun van deskundigen.
Recentelijk iemand van de
vereniging der Nederlandse
gemeenten voor een inleiding
over gewestvorming.
Om het voorgaande goed ge
stalte te geven richtten de af
delingen een federatie op.
Duidelijk is dat raadsleden en
afdelingen van onze partij de
uitgesproken mening hebben
dat één gewest West-Brabant
bestuurlijk een aperte nood
zaak is. Sterker kunnen wij
het stellen dit is een partij
standpunt. Zoals het een goede
politieke partij betaamt loper,
wij vooruit op de toekomstige
gewestwet. Twee voordelen.
1. vooruitlopen op bestuur
lijke herindeling en er vast op
inspelen.
2 we beraden ons nu reeds
hoe voorkomen kan worden
dat het, zoals nu vaak in de
gemeenten, een aangelegen
heid wordt van een kiubje
burgemeesters.
Mocht Appèl behoefte heb
ben aan meer informatie dan
kan konta-kt worden opgeno
men met:
MEVR. A. BLIEK
(sekretaresse Federatie West-
Brabant PvdA).
BA VEL
(Van een onzer verslaggevers)
Arnhem In politiekringen
in Ede is men bijzonder bang
voor nog meer gewelddaden
na de moord op de 47-jarige
Harderwijker Piet Smit. De
politie is sterk van mening dat
bij de dodelijke schietparij
dinsdagavond in De Klomp
meer dan een schutter actief
is geweest.
De begrafenis van Piet Smit
in Putten zal zaterdag met
enorme veiligheidsmaatregelen
omgeven zijn. Maar ook daar
na zal de vrees voor nieuwe
botsingen tussen beide groe
pen niet minder worden.
Enkele tientallen kogels
heeft dr. J. Zeldenrust verwij
derd uit het stoffelijk over
schot van de vermoorde Har
derwijker- De 64-jarige Pila
K. nam onmiddellijk na de
schietpartij alle schuld op zich
en overhandigde de politie
twee pistolen, maar de politie
neemt aan dat er meerdere
daders in het spel zijn. In het
huis van de K's aan de Klom-
perweg zijn bij huiszoeking
nog vijf vuurwapens gevonden
waaronder een halfautomati-
sohe karabijn. Vier van de ge
weren waren schietklaar.
Anatoom-patholoog Zelden
rust constateerde dat een gehot
absoluut dodelijk moet zijn
geweest, namelijk van de rug
naar de borst, recht door het
hart.
Naar de juiste toedracht van
de slachtpartij moet men nog
gissen. De verhoren van de K's
(Pila en de zonen Johan (43),
Ernst (41), Kinnie (35) en
kleinzoon Ernst (18) verlopen
uiterst moeizaam.
Ze houden zelfs vol hele
maal geen schoten te hebben
gehoord. Een van hen zegt te
zijn flauwgevallen.
TOKIO (RTR) De bond
van zeelieden in Japan heeft
gisteren besloten zijn tien
weken oude recordstaking
voor onbepaalde tijd voort te
zetten.
In het begin van de week
mislukten de onderhande
lingen in Japans langste ma
ritieme arbeidsconflict en er
staan geen nieuwe bespre
kingen tussen de 160.000 le
den tellende bond en de re
ders op het programma.
De bond heeft in zoverre wa
ter in zijn wijn gedaan dat hij
voor zijn leden nog maar een
loonsverhoging vraagt van 412
gulden per maand. Een aanbod
van de reders om er 120 van te
maken, heeft hij afgewezen.
Door de staking zijn 1.200
schepen, waaronder 860 voor de
grote vaart, in vijftig Japanse
havens opgelegd.
De vrachtmaatschappijen in
Japan beginnen aan te dringen
op snelle beëindiging van de
staking, omdat de gevolgen -an
de staking merkbaar worden,
iverzeese kopers en reders kla
gen ook, omdat Japanse goede
ren niet afgeleverd worden en
er een opeenhoping van grond
stoffen voor Japan, waaronder
Australische ijzererts, ontstaat.
Aa- bederf onderhevige goe
deren zoals groenten en vlees
zijn aan het rotten.
De staking heeft de Japanse
reders al ruim 270 mjljoen gul
den gekost, waardoor het ver
lies van 260 miljoen door een
staking van 36 dagen in 1965 is
voorbijgestreefd.