Pallieter land en Lier mogen er nog best wezen GNUIVEND DORP: DAAR IS GOEI SPUI OP GEGAAN -HARDE LIJN" BIJ NEDERLANDSE SPOORWEGEN PATRIA Canadees jacht in Frans kernproefgebied Stervende haag VERWACHTING IN AS HOOG TIJD Smokkel van spion via Speciale brigade van controleurs voor toezicht in treinen binnenland buitenland Ze zagen niks! Neg( en Slag binnen Vernielingen Orde en rust Jong eren Onbetaalbaar papier iw pen Opgave Vragen aan kinderen Protesten tegen Parijs nemen toe Para's Donderdag 22 juni 1972 15 Dezelfde zeskantige borden als waarmee hier de ANWB zijn toeristische routes bewegwijzert, wijzen U de weg in Pallieterland. Dat is het land van de Nethe en de Aa, van Lier, Grobbendonk, Zoerle-Parwijs en Heist-op-den Berg. Fluwelige landschappen, omzoomd door ratelende populie ren en afgewisseld met donkere Kempische den nenbossen. Bij Hulshout en Heultje glooit het land en daar heet het dan ook Kempische Ardennen. De Nethe stroomt er door een heuse vallei. WESTERLO Het mag er zijn dit Pallieterland, ook al heeft de moderne tijd het niet onaangeroerd gelaten. De Boudewijnweg snelt er dwars doorheen en het drukke Albertkanaal heeft het generaties geleden al gewonnen van Nethe en Aa. De zware schoorstenen van Olen staan er al zo lang te roken, dat ze een deel van het landschap geworden zijn. Soms staat zo'n zeskantig bord wat moeilijk opgesteld. Het is dan opletten geblazen. Maar die moeite wordt be loond. Plotseling rijdt u op een smalle weg van bolle kasseitjes met bermen en veldjes erlangs, vol wilde bloemen, kruiden en pluim grassen, zoals ze hier alleen nog bestaan in de herinne ring van onze ouders. De be loning duurt niet lang. Een wanstaltige villa, een hoop schroot of een zomaar in de natuur weggekwakt fa briekje ontnemen u het uit zicht. Dat is de narigheid met de FaUieterland-route en eigen lijk met heel Belgdë: ze bou wen er maar raak. Eindeloze linten van huizen wurgen het oude en voor het overige nog wonderlijk ongeschonden landschap. En als ze zo door gaan, die nakomelingen van Pallieter, en als ze er ook nogeens een ruilverkavelin- getje tegenaan gooien, dan zal er van het oude, schone Pallieterland al gauw even weinig over zijn als van zijn oude hoofdstadje Lier. Nooit heeft iemand de stad Lier vuriger bemind dan Fe lix Timmermans, de geeste lijke vader van Pallieter. Hij was natuurlijk niet Lier's enige minnaar. Zelfs de stichter Sint Gommaar (le gende) moet al van zijn schepping hebben gehouden en later kwamen er bewon- Het Begijnhof in Lier „Een typisch voorbeeld van onbevredigd gebleven verlangen". (FOTO JOHAN VAN GURP) deraars neergestreken die namen droegen als koning Christiaan II (na door zijn Deense onderdanen te zijn buitengegooid), G. K. Ches terton en koning Albert die er in de augustusdagen van 1914 zijn hoofdkwartier had. Ruim 400 jaar eerder was er ook al een koninklijke gast geweest; Filips de Schone trouwde in Lier met Johanna van Castilië, aldus de basis leggend voor de geboorte van keizer Karei de Vijfde. Lier was niet mis dus en Felix Timmermans maakte er in zijn „Schoon Lier" een geschreven prentenboek van, zo uitbundig van kleur en stemming, als wellicht nooit gemaakt is van enige andere stad op de wereld. Het schijnt tot de karakter eigenschappen te behoren van Noord-Nederlanders het gedrukte woord de status van eeuwige waarheid toe te kennen. Drommen Nederlan ders zijn sinds „Schoon Lier" naar dit stadje komen afzak ken, vol overspannen ver wachting. De teleurstelling kon natuurlijk niet uitblij ven. De Nethe stonk (en stinkt nog), de Sint Gom maar was een gewone peper bus als die van Zwolle en wie schreef daar nu een boek over? Het Begijnhof was een levenloze bedoening. Een typisch voorbeeld van onbevredigd gebleven verlan gen vond ik in een knipsel uit een overigens mij onbe kende krant. Alles waar Lier trots op was en is, kraakt de auteur af. Intussen vergelijkt hij de stad dan wel met Brugge, Gent, Delft, Franc- ker, Haarlem en.... Den Haag. Het Lier van Felix Tim mermans en van Pallieter is er niet meer. Dat was al aan het verdwijnen toen „den Fee" zijn loflied dichtte. Met hand en tand verzette hij zich tegen het dempen van de „vlietjes", de talloze zij - armpjes van de Nethe, die de stad doorsneden en maak ten dat de Lieren-aar na elke twintig stappen de Nethe te genkwam. De grote opruiming werd gehouden door de Duitse ar tillerie in 1914. Hele straten en pleinen werden in de as gelegd. Wat gespaard bleef het Begijnhof, de Sint Gommaar, het Belfort en een handvol prachtige gevels op de Grote Markt is nog altijd vol doende om van Lier een aan trekkelijk stadje te maken, temeer nog omdat er goede eethuizen en koele herbergen genoeg zijn. Schoon Lier en Pallieter land mogen er nog altijd we zen al wordt het hoog tijd dat ruimtelijke ordenaars de ongebreidelde bouwvakker een halt toeroepen. Er is be slist een betere verhouding tussen stad en land denkbaar dan da-ar tot nu toe in de praktijk is gebracht. Men moet echter niet naar Lier gaan in de verwachting de middeleeuwen te ont moeten. Die zijn ons al lang en voorgoed ontschoten. En dat is ondanks lintbebou wing, vervuilde Nethe en fa- brieksrook om meer dan één reden maar goed ook. WIM KOCK (Vervolg van pag. 1) Wie op de provinciale weg rijdt mag er niet af, noch naar rechts, noch naar links. Dat betekent, dat al het verkeer van en voor de bewoners over de ventweg moet. En dat ter hoogte van ieder pand en soms ook voor een wegje naar de landerijen een oversteekmogelijkheid bestaat. Een kleine twintig op vijf kilometer. En daar zit volgens de bewoners de pijn. Want, zeggen ze, wie van de ventweg komt kan door de haag het snelverkeer op de provinciale weg niet voldoen de zien. Wie van de andere zijde naar de ventweg toe wil, moet kijken naar het verkeer op het fietspad, het verkeer op de provinciale weg en het ver keer op de ventweg, waarvoor evenmin een snelheidsbeper king geldt. En probeer dat nu maar eens met bijvoorbeeld een landbouwtrekker met aan hangwagen De slechte ervaring met de weg heeft al tot allerlei onge wenste toestanden geleid. Een loondorsbedrijf, dat voortdu rend met zwaar materiaal de weg moet oversteken, is elders aan het bouwen, want het wil daar weg. De melkbezorger komt nog maar driemaal in de week zijn klanten bedienen. De postbode, die zich die luxe niet kan permitteren, bedient één zijde van de weg via de ventweg, maar aan de andere kant rijdt hij met zijn wagen over het fietspad. Op zich is dat natuurlijk een risico te meer, maar wie zal het de man kwalijk nemen? Eén van de wegbewoners: „De politie maakt hier niet zo gauw een proces-verbaal. Toen ze een paar dagen geleden met een politiebusje bij de heg stonden ben ik met opzet een paar maal verkeerd de weg op- en afgereden. Ik wilde graag een proces-verbaal. Dan kan ik het tenminste bij de kantonrech ter eens haarfijn gaan vertel len. Maar ze zagen niks!" Een garagehouder langs de weg heeft in- zijn kantoortje een kaart hangen met de telefoon nummers van politie, dokter en ambulance erop. „Als ik remmen hoor piepen", zegt hij, „wacht ik alleen nog even de klap af. En dan bel ik meteen de dokter, want het is bijna altijd raak". Een statistiekje van ongeval len op het stuk weg tussen Nijnsel en Son is er (nog) niet. Maar volgens sommige bewo ners veelal familieleden van elkaar en in elk geval goede buren zijn er in de voorbije drie jaren minstens negen do den gevallen. De plaatselijke commandant van de rijkspolitie kan dat niet bevestigen. „Ik weet het niet", zegt hij, „want ik zit hier nog maar een jaar. En ik meen, dat het ongeluk van vorige week het eerste dodelijke is, dat ik op die weg heb meege maakt. Ik heb, vóór ik hier kwam, negen jaar bij de ver- keersgroep in Eindhoven ge zeten. Wat ik me uit die tijd wél herinner is, dat Nijnsel- Son beslist niet als dodenweg staat genoteerd. Er zijn in St.- Oedenrode wel gevaarlijker punten". Vorig jaar hebben (ook) on bekenden de bewuste haag al eens danig met de snoeischaar behandeld. Maar dat hielp niet (Van een onzer verslaggevers) UTRECHT De Neder landse Spoorwegen hebben besloten tot de „harde lijn". (Zie het jaarverslag in dit blad van gisteren). Een spe ciale brigade van controleurs is ingezet om het toezicht in de treinen en op de reizigers te intensiveren. „Biter noodzakelijk was het om deze controleurs in te zet ten," zegt een officiële woord voerder van de NS, „wij heb ben meer dan ons portie mee gekregen van de mindere ge neigdheid bij mensen zich or delijk en redelijk te gedragen. Deze speciale controleurs moe ten worden gezien als een po ging van ons hiertegen een dam op te werpen." Niet alleen de speciale contro leurs, die vaak in groepen van twee optreden (en herkenbaar zijn aan het bordje „controle" dat zij dragen), óók de „gewo ne" conducteur controleert grondiger. „Het komt nu inderdaad meer voor dan voorheen," bevestigt de NS-woordvoerder, „dat de conducteur op het laatste nip pertje nog mensen naar hun kaarten vraagt, waar dit vroe ger inderdaad nogal eens werd nagelaten als de trein een sta tion binnenreed." Maar consta teringen dat ook reeds uitge stapte reizigers nog naar hun plaatsbewijs werden gevraagd noemt hij sporadisch: „Dat zal alleen gebeuren als de conduc teur, of onze speciale contro leurs, gegronde redenen menen te hebben dat deze personen zonder kaartje hebben gere den. Ze zullen er verder bij zonder zeker van moeten zijn dat die personen inderdaad hebben gereisd, want het is immers geen vereiste dat je een treinkaartje hebt, wanneer je je op het perron bevindt De „mindere geneigdheid zich ordelijk te gedragen" blijkt, wat de treinen betreft, volgens de N S-woordvoerder, uit de toenemende mate van ordever storing: „Men valt meer mede reizigers lastig dan vroeger het geval was. De conducteur wordt ook steeds meer lastig gevallen. Het zwart reizen, dus reizen zonder geldig plaatsbewijs, neemt toe. En wanneer zo'n zwart-reiziger door de conducteur wordt be trapt, is zijn verzet tegen de conducteur veel veelvuldiger en feller dan voorheen. Verder worden in de treinen ook steeds meer vernielingen aan gericht. Vandaar dat we heb ben besloten het maar eens met deze speciale controleurs te proberen." Het aantal „speciale contro leurs" (gerecruteerd uit de hoofdconducteurs van de NS) wisselt elke dag,' afhankelijk van zaken als dienstrooster en dergelijke. Het gemiddelde aantal speciale controleurs per dag bedraagt zo'n vijftig man. De „harde lijn" van de NS moet, benadrukt de woord voerder, niét worden gezien als uitsluitend gericht tegen de zwart-reizigers: „Wij menen dat het veel belangrijker is dat wij onze goedwillende reizi gers orde en rust kunnen blij ven garanderen. Dat is een veel groter zorg voor ons 'dan hef aantal zwart-reizigers. Al is natuurlijk elke zwart-reizi ger die wij betrappen, vanuit ons standpunt gezien, meege nomen." Vooral in de spitsuren komen de „speciale controleurs" tot hun recht: „In de spitsuren komt de dagelijkse conducteur doorgaans niet door de hele trein heen. Hij kan dan niet el ke coupé afhandelen, omdat hij per coupé te lang bezig in. Op zulke momenten kan onze mobiele ploeg zeer -veel effect sorteren: twee mensen stappen dan aan weerszijden van de trein in, en werken naar el kaar toe. Waarbij wij er inder daad naar streven dat niets aan hun aandacht ontsnapt. N.J(ch de man die rookt terwijl hij in een niet-rook-coupé zit, n. j (ch de man die zonder kaar tje rijdt, n.J(ch de man die zich uiterst vervelend gedraagt ten opzichte van zijn medereizi gers." Resultaten van de „harde lijn" zijn bij de NS nog niet be kend: „Dat kan ook nog niet. We zijn amper twee weken be zig- Bovendien moeten die ge gevens bijeen gebracht worden uit over het hele land ver spreid opgedane ervaringen. We denken dat het nog wel een maand duurt voordat we een soort inventarisatie nebben opgemaakt." Dat juist nu met de verscherp te controle is begonnen, is geen toeval: „Het wangedrag is in de meeste gevallen af komstig van de jeugdige passa giers. Vooral in de zomertijd vallen jeugdige reizigers ande ren nogal eens lastig. Dat ge beurt des te meer als ze in groepen reizen. Dat groepsidee schijnt de agressiviteit en de vernielzucht sterk te bevorde ren. Nooit wordt in onze trei nen zoveel vernield als in de vakantiemaanden. Dan worden stoelbekledingen domweg met messen opengesneden. Dan worden TL's in de vernieling geslagen. Dan kunnen de gek ste dingen gebeuren. Deze tijd van het jaar is, naar onze mening, de meest geschikte pe riode om het effect van de speciale controleurs te testen. Waarbij we er ook een beetje van uitgaan dat ze een preven tieve werking zullen hebben." Het staat niet vast hoe lang de speciale controleurs in functie blijven: ..In het najaar zullen we de balans kunnen gaan op maken. Dan kunnen we zien f er inderdaad goede resultaen inderdaad goede resultaten zijn, en dan kan worden over wogen of we er verder mee gaan. Maar in principe zijn we van mening dat we onze mo biele groep moeten handhaven tot ze niet meer nodig zou zijn. Bij die balans gaan we uiteraard kosten en dergelijke, afwegen tegen nut. Maar het is beslist niét zo dat we er een rekensom van maken. Dus het aantal meer gegrepen zwart- reizigers zal beslist niet doorslaggevend zijn. Orde en rust in de treinen, zijn groot heden die je moeilijk in geld kunt uitdrukken. Maar voor ons zijn ze nagenoeg onbetaal baar." (ADVERTENTIE) Patria Maisk - zuiver plantaardige energie gevende mais-biscuit. TIJDELIJK VAN 1.05 VOOR S4.vooRnr.trr. I zo lang. Vorige week was de haag, die bedoeld is om dui delijk het verschil te laten zien tussen hoofdweg en vent weg, weer zo'n anderhalve me ter lang. Nu niet meer. „Daar is goei spul op gegaan", grin- neken de bewoners. „Die zal nooit meer groeien". Ze hebben hun eerste slag binnen. Want de rijkspolitie zal niet alleen proces-verbaal op maken over de doodgespoten heg, ze zal de zaak ook voor leggen aan een eigen verkeers- deskundige en die zal weer contact opnemen met Provin ciale Waterstaat. Er gaat dus in elk geval iets gebeuren. Mo gelijk zou het fietspad ver breed kunnen worden tot vent weg en dan zouden alle over steken gesloten kunnen wor den. Dat er dan wat meer ki lometers gereden moeten wor den vinden de bewoners niet erg. „Als je naar Amsterdam rijdt kun je ook niet overal de weg af", zeggen ze tussen Nijnsel en Son. (Van onze correspondent in Rome! ROME De geheime poli tie van een Oosteuropees land heeft vermoedelijk getracht een slachtoffer via Italië ach ter het ijzeren gordijn te smokkelen. Op het spoorwegemplace ment van Nuovi Lieuri klon ken gistermorgen uit een ver zegelde goederenwagon ge schreeuw en geklap met vus- ten. Bij opening van de wagon die onderweg was van de Ita liaans-Franse grenspost te Ventimiglia naar Joegoslavië- ,werd een door honger en dorst ondermijnde, ongeveer veertigjarige man aangetrof fen. Hij zei Morenio Antonion te heten. Meer was niet uit hem te krijgen. Hij leed aan een zware shock en moest on verwijld in het ziekenhuis wor den opgenomen. Hij bad geen papieren bdj zich. De Italiaan se contra-spionage heeft de zaak in onderzoek. OEGANDA weigert een vlieg tuig van de BOAC, de Britse luchtvaartmaatschappij, dat sinds vorige week woensdag op het vliegveld van Entebbe wordt vastgehouden, terug te geven. President Amin van dat land wil er eerst zeker van zijn dat de wapens die het toestel, een VC-10, j'" boord heeft, niet bestemd zijn voor ondermijnende elementen in Zambia. Brieven voor deze rubriek moeten met volledige naam en adres worden ondertekend. Bij publikatie zullen deze vermteld worden. Slechts bij hoge uit zondering zal van deze regel worden afgeweken. Naam en adre» zijn den blf de redactie bekend. Publikatie van brie ven (verkort of onverkort) betekent niet dat de redactie het 5n alle gevallen eens is met inhoud, e.g. strekking. Graag nog deze reactie op de mening van de heer P. van Maanen. We hebben het nog steeds over het feit, of de opgave 5A juist was of niet. Eigenlijk hadden we al te ver gezocht. In de eerste zin van de opgave staat n.l. dat het over punt- massa's gaat. Later wordt er slechts nog over kogels gesproken. Kogels dus, gelijk aan puntmassa's. Dus de straal is nul, de kogels hebben geen vorm, iets wat geen vorm heeft kan niet rol len. De heer Van Maanen had nog een interessante verbete ring gevonden, n.l. wanneer er passende sleden langs de go ten gleden. Echter zou dit het vraagstuk alleen maar moeilijker maken, want de sleden zouden energie nodig hebben, omdat ze op hun tocht langs de goot ge dwongen zouden worden een kwartslag te draaien wegens hun passende vorm. Rob Nuyten, leerling 4 athe neum B te Breda van het Onze Lieve Vrouwe Ly ceum. (Wat ons betreft Cum laude geslaagd. Daarom discussie ge sloten, redactie). Gaarne wilde ik reageren op het artikel in de Stem van Dinsdag 20 juni, getiteld „Schoolkinderen stellen lastige vragen over leefmilieu". Ik zou het nu zo willen stellen „Volwassenen stellen lastige vragen aan kinderen over leefmilieu". 1. Waarom moeten kinderen zonodig expres lopen en zelfs fietsen door nieuwe aanplant? 2. waarom gooien kinderen het papier afkomstig van ijs en frites op straat en stoep inplaats van in de daarvoor bestemde afvalbakken? 3. waarom moeten kinderen zonodig spullen die voor de kraakwagen bestemd zijn uit elkaar trekken en hier en daar laten slingeren? 4. Waarom gaan kinderen de eenden voeren en laten dan het overgebleven papier achter in de sloot waar die eenden in moeten leven? 5. Waarom krijgen volwasse nen altijd een brutale mond van die kinderen die er op gewezen worden dat ze iets vernielen of vervuilen? Laten we hopen dat de kin deren ook eens na zullen den ken over deze en nog vele andere dingen dan zou het leefmilieu al een heel stuk beter worden en zou het de gemeente heel wat minder kosten om Oosterhout schoon te houden. OOSTERHOUT MEVROUW H. C. v. M.-E. SYDNEY (AFP/Reuter) Vier leden van een Cana dese vredesbeweging bevin den zich met het jacht „Greenpeace ni" in het ge bied van het atol Moeroeroa. waar de Fransen kernproe ven hebben aangekondigd. Tot dusver heeft de Franse marine de demonstranten nog niet onderschept. Het protest is georganiseerd door de stichting ,,'Greenpeace" in Vancouver. Wanneer de Fransen met hun proeven beginnen is niet bekend. Intussen hou den de protesten aan. In Australië hebben parle mentsleden geëist dat de Concorde, het Frans-Britse supersonische verkeersvlieg tuig dat een reis om de wereld maakt om kopers te trekken, onverwijld het land verlaat. Het toestel kwam op 1? juni in Australië aan voor een serie demonstra ties. In Parijs wil men abso luut niets zeggen over de proeven. Het is zelfs niet zeker dat er, zoals in het verleden gebeurde, na elke proef een officiële mede deling zal worden gedaan. De landen die om het proef gebied zijn gelegen, hebben van Franse zijde bericht ge kregen dat de periode waar in de proeven worden ge daan dinsdag is ingegaan. Naar verluidt zal de eer ste explosie teweeg worden gebracht, zodra de weers- imstandigheden gunstig zijn. De Fransen zouden willen proberen de reeks proeven wellicht drie of vier ex plosies met een geringe kracht in één maand te voltooien in plaats van In drie maanden zoals gewoon lijk. Het zou gaan om het beproeven van een ingewik keld ontstekingsapparaat voor waterstofbommen. Vier Australiërs zijn van plan om een parachute sprong in het Franse proef gebied te ondernemen, om zo de reeks kernproeven op de lange baan te schuiven. De 30-jarige parachute instructeur Gordon Mutch verklaarde woensdag op de Australische televisie dat hij en drie vrienden een Cess- na-toestel zullen huren en er mee vliegen naar het proefgebied in de buurt van het eiland Moeroeroa, op 6400 kilometer ten oosten van Sydney. De vier betogers zullen naar beneden springen met reddingsvlotten, duikappa- ratuur en leeftocht voor een maand, zei Mutch.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1972 | | pagina 13