„Toneel laat na het
publiek te boeien
z
C
Z
LOUDI NIJHOFF (71) WIL GEEN REL
V»
GOUD VOOR EKSEPTION IN STOCKHOLM
radio
televisie
7MIJN PRIJS"
HET BESTEL
NEDERLAND I:
DUITSLAND
NEDERLAND II
DUITSLAND II
BELGIë (Nederlands)
BELGIë (Frans)
FRANKRIJK (Rijssel)
LEEGTE
GEGROEID
Maandag 12 juni 1972
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Bescheiden en afkerig van een rel
over haar hesluit heeft de 71-jarige actrice Loudi Nijhoff
de hoge toneelonderscheiding Theo d'Or afgewezen.
Zij heeft daarbij naar buiten toe van geen enkele emotie
blijk gegeven. Achteraf bezien: een uitzonderlijke stijl
Omdat in die weigering een brok teleurstelling verborgen
zit, waarop de actrice zelfs nog niet de nadruk wenst
te leggen. Zij laat zelfs uitdrukkelijk weten, dat zij de
mensen die haar de Theo d'Or toewezen „zeer erkentelijk
is".
Loudi Nijhoff: „Ik kon niet an
ders". Zij wil graag praten
over het waarom van die wei
gering.
„Die prijs wilde men mij toe
kennen om mijn rol in „Clair
Obscur" van Marguerite Du-
ras, maar die produktie is op
alle mogelijke manieren tegen
gewerkt.
Dat Clair Obscur van start
gegaan is is te danken aan
vrienden, die mij aan geld ge
holpen hebben voor de eerste
periode. Daarna zijn particuli-
re toneelliefhebbers nog een
keer bijgesprongen.
Wat heeft de overheid ge
daan Wat hebben de theater
mensen gedaan Alleen maar
tegengewerkt. Eerst werden
subsidies ingetrokken, later
weer beknot.
Ik heb de grootste moeite ge
had om twee tegenspelers te
krijgen. De gezelschappen sta
ken daar wel een stokje voor.
We zouden van start gaan in
de Brakke Grond in Amster
dam, maar een maand voor de
eerste try-outs daar werd de
Brakke Grond afgezegd. Een
zakelijk leider heeft mij boven
dien bedrogen met de verhuur
van zalen in 't land. En op de
première was er die vrouw,
die met een baby in de zaal
zat, hetgeen lawaai en onrust
veroorzaakte. Het kon niet
op".
Maar „Clair Obscur" heeft
gedraaid. En hoe! Loudi Nij
hoff: „Er zijn mensen geweest
die de voorstelling vele malen
zijn giaan zien. Het stuk heeft
een plaats gekregen bij het pu
bliek. Ik heb erg veel brieven
ontvangen van mensen, die me
dankbaar zijn.
Dat is mijn prijs geweest".
Toch is het niet om deze on
voorstelbare voorgeschiedenis
dat Loudi Nijhoff de Theo
d'Or niet geaccepteerd heeft.
„Toneel is voor mij een levens
zaak", heeft de actrice ge
schreven. „De wereld waarin
ik leef is mijns inziens een
wereld waarin prijzen niet
meer passen. Die horen thuis
in een verleden tijd, waarin 't
toneel van de grote rollen be
stond".
Loudi Nijhoff wijst er in haa:
brief aan de jury, die haar de
prijs toekende verder op: „Het
ontbreekt in Nederland aan
het begrip, dat samenwerken,
kortom teamwork de basis is
waarop toneel ontstaat".
Loudi Nijhoff: „Dat het mis ts
in ons Nederlands Toneel is
onder meer aan dat gebrek
aan samenwerking te wijten.
De meeste acteurs voelen zich
niet meer bij een stuk betrok
ken. Zij komen op repetities
wanneer hun rol ter sprake
komt. Bij de voorstelling ko
men ze als het even kan hun
rol spelen om daarna gelijk
weer uit de schouwburg te
verdwijnen.
Het stuk is niet meer van alle
mensen die er in voorkomen".
Loudi Nijhoff rekent het in de
derde plaats de acteurs niet
aan dat zij zich op deze manier
laten gaan. „Het is het bestel.
De acteurs werken tachtig uur
per week. Met al dat gereis
door het land. Dit doet de cre
ativiteit van de speler verloren
gaan. De vrije tijd van de ac
teur hangt van het toeval af".
Het merkwaardige van deze
uitspraak is dat zij vandaag de
dag door iedereen gedaan zöu
kunnen zijn. Maar Loudi Nij
hoff liet deze noodkreet in 1964
horen.
Zij deed dit in een brief aan
haar beroepsvereniging, waar-
18.45
18.55
19.05
19.30
20.00
20.20
20.30
21.20
22.10
23.00
(K) De Fabeltjeskrant.
(K) Nieuws-
(K) Corry en De RekeL
Wie van de drie
(K) Journaal en weerbericht.
(K) Actie Blindeninstituut
Suriname.
18.00
(K) Peyton Place. Adrienne var
Leyden smeekt Steven haar te
redden van een huwelijk met
Martin Peyton.
(K) High Chaparall, laatste
aflevering. Victoria is op
terugreis van een bezoek aan
haar vader. Ze vindt het kindje
Joey en neemt het mee naar de
ranch.
Televïzier Magazine.
(K) Laatste nieuws.
18.10
18.40
19.15
19.30
20.00
20.15
21.00
21.50
22.35
22.55
00.00
(K) Nieuws uit Noordrijn-West-
falen.
(K) Weekoverzicht.; (K) Julia.
(K) Hier und Heute.
(K) Voor de kleintjes.
(K) Leeuwerikpark.
(K) Journaal en weerbericht.
(K) Monitor.
(K) Geheimen der zee.
Onderwaterstudio onder leiding
van Jacques-Yves Cousteau
over de zee-otters.
(KJ Verplant en verbouwd.
Documentaire over geslaagde en
mislukte voorbeelden van
her-urbanisering.
(K) Journaal, commentaar.
(K) Mexico, de verstarde
revolutie, documentaire.
(K) Journaal.
18.45
18.55
19.05
19.30
20.00
20.21
21.10
22.00
22.50
22.55
(K) De Fabeltjeskrant.
Nieuws.
(K) Leven in het klooster,
serie. Broeder Dominic ontdekt
dat behalve hij ook pater
Matthew nooit bezoek krijgt.
Hij besluit een bezoek te
organiseren.
(K) Het is fijn als je kunt
zeilen. Laatste aflevering.
(K) Journaal en weerbericht.
(K) Dianah Carroll. Show rond
Dianah Carroll die als gasten
ontvangt Harry Belafonte en
Tom Jones.
Kamperen- Kiekjes van mensen
die rond Pinksteren een begin
maakten met de jaarlijkse
volksverhuizing.
(K) Alias Smith en Jones,
westernserie. Hannibal en Jed
krijgen de opdracht een bank te
overvallen. Dan ontmoeten ze
hun vriend Black Jack Jenny.
(K) Laatste nieuws.
Futurologie.
18.05 (K) De draaischijf.
18.35 (K) Varkentje Dick-
19.10 (K) Onze gelukkige wereld.
19.45 (K) Journaal, thema van de
dag, weerbericht.
20.15 (K) Doorsnede. Professor
Hoimar van Dithfurthe toont de
essentiële invloed van de
„erf-molecule".
21.00 (K) Land van stilte en
duisternis. Filmdooumentaire
o-ver het lot van blinde
doofstommen in de
Bondsrepubliek.
22.25 (K) Nieuws, weerbericht,
commentaar.
22.40 De internationale korte film.
Twee Amerikaanse korte films:
„She's beautiful when "she's
angry" en „Orange".
18.55 (K) De Fabeltjeskrant.
19.00 <K) Joe, tekenfilmserie-
19.15 Sporttribune.
19.39 Weeroverzicht; Mededelingen.
19.45 Journaal.
20.10 (K) Please Sir. De
ex-leerlingen van 5c vinden
elkatr terug in de pub. Alleen
Maureen ontbreekt.
20.35 Groenten uit Balen. Toneelspel
van Walter van den Broeck.
Aan dit spel ligt een staking die
op 8 januari 1971 in een fabriek
in Balen uitbrak, ten grondslag.
22.35 Vergeet niet te lezen.
23.10 Laatste nieuws.
17-00 Moderne wiskunde in het lager
onderwijs.
18.05 Nieuws.
18.10 (K) Beertje Colargol.
18.25 Koor de vrouw.
18.55 (K) Bébé Antoine.
19.00 Uitzending van lekenfilosofie.
19.30 Sportuitzending.
19.45 Journaal.
20.15 (K) L'homme qui revient de
loin, serie.
21.10 Ca c'est du sportRugby, met
hart en ziel.
21-45 Ruggles of Red Cap, speelfilm
uit 1932 van Leo McCarey.
23.10 Journaal.
14.30 Bridge of vengeance, film.
18.30 Nieuws.
18.35 Leven nu.
18.55 Vooi de kleuters.
19.00 Reg. act.
19.25 Réponse a tout.
19.45 24 Heures.
20.15 Les chemins de Pierre <10)-
20.30 The Untouchables, serie met
Robert Stack.
21.10 Spécial radio.
21.25 Label France, programma van
Michel le Clerc.
22.30 Orkestwedstrijd.
23.00 24 Heures.
in zij liet weten haar lidmaat
schap op te zeggen. Omdat de
vereniging zich niet met deze
essentiële zaken wenste op te
houden.
De stem van Lo-udi Nijhoff
werd in die jaren niet gehoord.
Ook niet door haar collega's.
Mevrouw Nijhoff: „Het toneel
kan niet veranderen als de ac
teur zelf niet inziet dat zijn
bestaan een „onmenswaardig
bestaan" is. Omdat deze ma
nier van leven geen ruimte
laat om -te leven en te wer
ken".
Er spelen naar de overtuiging
van de actrice in het artistieke
vlak ernstige zaken, die de
malaise waarin het Nederlandse
toneel zich bevindt, hebben
veroorzaakt.
„Het toneel is in Nederland
een literaire handeling gewor
den", meent mevrouw Nijhoff.
„Er ontbreekt een essentiële
aandacht voor het zintuige-
lijke. De mensen ln de zaal
voelen een leegte tussen hen
en de acteurs. Men laat na het
publiek te boeien, in de greep
van zijn handelen op het to
neel te krijgen. De Nederlan
der bestaat van kruin tot kin
en van knie tot voet. Daartus
sen bestaat niets. Er wordt
niets met het lichaam gedaan.
Daaruit spreekt een gebrek
aan opleiding. Die moet dege
lijker en bewuster geleid wor
den".
Loudi Nijhoff heeft zelf bijge
dragen tot de vorming van to
neelspelers. Zij wordt er door
haar leerlingen om geprezen.
Maar evengoed is zij door de
directeur van de Amsterdamse
toneelschool zonder meer op
straat gezet. De actrice moest
ervaren dat haar naam niet
meer voorkwam op de lijst
van docenten voor het volgen
de seizoen. Zonder daar over
aangesproken te zijn.
Loudi Nijhoff: „Ik zeg al deze
dingen nu, op mijn eenenzë-
ventigste. Tien jaar geleden
durfde ik dat nog niet aan. Ik
ben er, geloof ik, naar toege
groeid".
HILVERSUM I
NCRV: 7 00 Nws. 7.02 Het levende
woord. 7.08 Te Deum laudamus: ge
wijde mm. en zang. 7.30 Nws. 7.41
Hier en Nu. 7.55 (S) Preludium:
klass.miuz 8.30 Nws. 8.41 (S) Podium
v.d. vrouw. 9.10 (ged- S): Omroep
Ork.: mod. muz. 9.55 Theologische E-
therleergang. 10.30 Nws. 10.33 (S) Sa
men leven - een hoogtezonprogr. 11.30
Hier en Nu. 11.32 (S) Achtiende-eeuw-
se muz. voor blazers. 11-55 Med. 12.00
Los-Vast: gevar.pro-gr. (12.21 Voor
boer en tuinder; 12.26 Med. t.b.v. land
en tuinb.; 12.30 Nws; 12.41 Hier en
Nu; 13.00 De tafel van drie.) 13.30
(S) Promenade Ork. met zangsol-:
amusem.miE. 14.05 Schoolradio. 14.30
(S) Pianorecital: lclass.muz. 15.00
Herv. middagdst. 15.30 Nws. 15.33 In
't zilver - progr. voor oudere luiste
raars. 16.30 V-d. kleuters. 16.45 Radio
strip v.d. kinderen. 17.00 (S) Koor
zang. Overheidsvoorl.: 17.20 Soc.
voorzieningen in Suriname. Een ge
sprek van Link van Bruggen met de
heer V. Sitaram, dir. van het min.
van soc. zaken in Suriname. NCRV:
17.30 Nws- 17.32 Hier en Nu.
18.00 (S) Vocale verrassingen. P.P.
18.19 Uitz. van de V.V.D. NCRV: 18.30
Nws. 18.41 Toelichting bij het nws.
18.47 (S) Bandstad. E.O.: 19.00 Wij
hebben een woord v-d-, wereld: muz.
en zang, inf. en ber., met om: 19.04
Lezing; 19.20 Beantwoording van vra
gen van luisteraars en 19.40 Uit het
levende woord. NCRV: 20.00 (S) Mod.
koor- en orkestmuz. 21.20 Interview.
22.20 Avondoverdenking. 22.30 Nws.
22.40 Literama: radiokron. over boe
ken, schrijvers en toneel. 23.00 Pleis
terplaats: inf- over toerisme en recrea
tie. 23.20 Pianorecital: klass. en mod.
muz. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 (S) Spitsuur A'dam. (7.25 Van de
voorpagina.) VPRO: 7.54 Deze dag,-
VARA: 8.00 Nws. 8-11 Act. 8.23 (S)
Spitsuur A'dam (verv.) NOS: 9.00
Uitgebreide rep. 9.35 Waterst. 9.40
Wat heeft' dat kind?, pedagogische
rubr. 10.00 Muz. uit de middeleeuwen
en renaissance. 10.20 (S) Repertori
um: mod. muz. 11.00 Nws. 11.03 Spie
gel van België: muz. en nws van on
ze zuiderburen. 11-30 Intern. Spec
trum: mod. ork.werken. 12.10 Den
Haag deze we'ek. VPRO: 12.15
VPRO-Maandag: klass. en mod.muz.
en inf. over muz. (13.00 Nws.) 14.30
Schoolradio. AVRO: 14.50 Radiojour
naal. 14.5 5 AVRO-deze week. 15.00
(S) Marinierskapel der Kon- Marine.
15.25 (S) Oude kamermuz. 16.00 Nws.
16.03 (S) Mikado: kindermag. 17.00
(S) O - jongerenprogr. Overheids
voorl.: 17.40 De politie nu. AVRO:
17.55 Med.
18.00 Nws. 18.11 Radiojournaal.
18.25 (S) Amusem.progr. voor buitenl-
werknemers. NVSH: 19.10 Sekstant -
radiomag. van de NVSH. RVU: 19.20
Waar staat de Duitse literatuur?
Spreker: H. Wielek. NOS: 20.00 Nws.
20.05 Komt u maar: act, progr. met
lichte muz. en telef. reacties. 22.00 (S)
Jazzmuz. 22-55 Med. 23.00 Nws. A-
VRO: 23.10 Radiojournaal. NOS: 23.20
Wij en de toeristen, klankb. 23.55-
24.00 Nws.
HILVERSUM III
KRO: 7.00 Nws. 7.03 KOR-op-drie:
discjockeyshow. (800, 9.00 10.00 en
11.00 Nws.) 12.00 Nws. 12.03 Van
twaalf tot twee: KRO's pauzeprogr.
met om 13-00 Nws en om 13.03 Raden
maar. TROS: 14.00 Nws. 14.03 TROS
Pop Intern. (15.00 Nws.) 16.00 Nws.
16.03 De Hugo van Gelderen Show.
17.00 Nws. 17.03-18.00 De Hugo van
Gelderen Show (verv.), incl. de nat.
top-vijftien.
BELGIë (VLAAMS)
5.30 Nieuws- 5.33 Wakker zonder
wekker, 6.30 Nieuws. 6.33 Lichte mu
ziek. 7.00 Nieuws. 7.12 Lichte muziek.
8.00 Nieuws. 8.20 Licht klassiek con
cert. 9.00 Nieuws. 9.15 Volksmuziek.
9.30 De Postiljon. 10.00 Nieuws- 10.03
Orkest David Lloyd en Laurie John
son. 10.30 Let the peoples sin-g. 11.00
Promenadeconcert. 12.00 Nieuws, me
dedelingen en SOS-berichten. 12.08
Landbouwkroniek. 12.15 Gevarieerd
muziekprogramma. 12.50 Buitenlands
persoverzicht. 13.00 Nieuws, weerbe
richt en toneelagenda. 13.20 Lichte
muziek. 13-55 Beursberichten. 14.00
Nieuws. 14.03 Opera-aria's. 15.00
Nieuws. 15.03 Licht muziekprogram
ma. 16.00 Nieuws en beursberichten.
16.10 Volkssoncert. 17.00 Nieuws en
mededelingen. 17.10 Lichte muziek.
17.55 Weegschaal. 18.00 Nieuws. 1805
Uitzending voor de soldaten. 18.28
Paardesportuitslagen. 18.30 Px-otes-
tants-godsdienstige uitzending. 18.45
Sportmagazine. 18.55 Taalwenken.
18.57 Lichte muziek. 19.00 Nieuws, ac
tualiteiten en Lichte muziek. 19.40
Keurig Engels. 19.45 Openbaar kunst
bezit- 20.00 Operafragmenten. 22.00
Nieuws en De Zeven kunsten. 22.20
Liedjesprogramma. 23.00 Romantischa
muziek. 23.40-23.45 Nieuws.
