Ruim helft
van blinden
zou nog
kunnen zien
GEVECHTEN VAN MAN TEGEN MAN
Kontoem wankelt
J
Brand in haven
Djakarta eist
zeker 67 doden
Moskou wacht
gespannen op
Salt-akkoord
c
„KRUIDENDOKTER" HEEFT HALF MILJOEN SCHULD
examens
Optimistische
opsteltitels
Miljoenen van scholenbouw gebruikt
voor „stoppen van allerlei zaken"
VOORONDERZOEK
IN STRAFZAAK:
AAN KOSTEN
BIJNA EEN TON
Gooi dit blad
niet weg!
Twee man verdacht
van brandstichting
in Groningen
SNOEP
VER
STANDIG..
„Nee, meneer de edelachtbare, ik betwist niets
Boersma
ook hoge
inkomens
moeten
matigen
binnenland
buitenland
WÊÊÊimÊÊmmÊÊ^
BIJ TIJDIGE
BEHANDELING
Luchtvervuiling
Tijdnood
Spoorlijn
Rotterclam-
Antwerpen
in studie
De radikale manier
om op warme dagen
het hoofd koel
te houden.
itho
tafelventilatoren
Vrijdag 26 mei 1972
17
(Van onze parlementaire
redacteur)
DEN HAAG De Alge
mene Kekenkamer heeft in
haar jaarverslag over 1971
ernstige kritiek geuit op de
gang van zaken rond de
scholenbouw in Nederland.
Elk jaar worden er op de
onderwijsbegroting nonder
den miljoenen guldens uit
getrokken voor de scholen
bouw, maar in feite wordt
een groot deel van die be
dragen niet gebruikt voor de
bouw van nieuwe scholen,
maar voor het stoppen van
allerlei gaten in de onderwijs
begroting.
In 1969 werd ruim 280 mil
joen uitgetrokken voor de
scholenbouw, doch daarvan
werd bijna 162 miljoen voor
andere doeleinden gebruikt.
In 1970 waren die cijfers
resp. ,366 miljoen en ruim
144 miljoen. In 1971 werd
van de beschikbaar gestelde
412 miljoen gulden bijna 148
miljoen niet in de scholen
bouw gestoken.
Het parlement heeft hier
over in de afgelopen jaren
herhaaldelijk geklaagd. Nu
doet ook de Algemene Keken
kamer dat. Zij wijst daarbij
o.m. als oorzaak aan „de ern
stige vertraging in de behan
deling van de bouwplannen,
bouwafrekeningen, e.d. die
door de schoolbesturen wor
den ingediend". De Algemene
Rekenkamer vindt het on
juist, dat de overblijvende
gelden niet zijn besteed voor
onderwijsdoeleinden met een
zelfde hoge prioriteit als de'
scholenbouw.
Uit een steekproef bij en
kele van de 350 lagere tech
nische scholen in ons land, is
gebleken dat er een enorme
geldverspilling bestaat op het
gebied van de aanschaf van
technische apparatuur. Hoe
wel de opleiding aan deze
scholen in het gehele land
nagenoeg gelijk is, werden er
bij de steekproef bij 34 slijp
machines 16 verschillende
merken aangetroffen, bij 146
boormachines 22 verschillen
de merken en bij 222 draai
banken 36 verschillende mer
ken.
Jaarlijks wordt bij het la
ger technisch onderwijs onge
veer zeven miljoen gulden
uitgegeven aan nieuwe tech
nische apparatuur. Daarop
zou twintig procent of bijna
anderhalf miljoen gulden
kunnen worden uitgespaard,
wanneer de aankopen van de
scholen, liefst via het rijks-
inkoopbureau, zouden worden
genormeerd, zo heeft de AU
gemene Rekenkamer aan het
parlement bericht.
GENEVE (DPA) Meer
dan de helft van de 10 a 15
miljoen blinden ter wereld zou
nog kunnen zien als de oorzaak
van hun ziekte tijdig was vast
gesteld. Dit zei de directeur van
de wereldgezondheidsorganisa
tie (WHO), Marcolino Candau,
gisteren op een conferentie in
Geneve. Blindheid moet be
trokken worden in de openbare
gezondheidszorg en de preven
tieve zorg.
Dat blindheid vaak voorko
men kan worden blijkt uit de
grote verschillen tussen de ont
wikkelingslanden en de ont
wikkelde landen. In de Ver
enigde Staten en Europa zijn
er ongeveer 200 blinden per
100.00C inwoners, maar in de
ontwikkelingslanden, vooral
Azië en Afrika, zijn er meer
dan 1.000 blinden per 100.000
inwoners, aldus Candau.
Inmiddels worden vanuit
Moskou successen gemeld in de
bestrijding van blindheid. Rus
sische artsen hebben n.l. laser
stralen toegepast tegen groene
staar, een oogziekte die geken
merkt wordt door toenemende
druk in de oogbol en geleide
lijke verdwijning van het ge
zichtsvermogen tot gevolg
heeft. Volgens de „Pravda"
heeft professor Michail Kras-
now in het tweede medisch in.
stituut van Moskou tien pa
tiënten, die bereid waren zich
aan een laserbehandeling te on
derwerpen, op deze manier
voor blindheid behoed.
(Van onze redactie
buitenland)
SAIGON/HANOI
In het centrale bergland
van Zuid-Vietnam is gis
teren naar het zich Iaat
aanzien de definitieve
slag om de strategisch
belangrijke stad Kontoem
begonnen.
Noordvietnamese troepen
hebben een deel van het
vliegveld bezet en beschieten
van daaruit de belegerde stad.
Tegen de middag zijn enkele
bataljons de stad binnenge
rukt. Er zouden gevechten van
man tegen man worden gele
verd.
Ook bij Hoeé, de oude kei
zerstad in het noorden van
Zuid-Vietnam, is de strijd weer
opgelaaid. De buitenste verde
digingslinies hadden het vol
gens waarnemers zwaar te
verduren. Inmiddels gaan de
Amerikaanse bombardementen
op Noord-Vietnam getaag
door. In Parijs is bekendge
maakt, dat nu ook dijken en
watersystemen worden gebom
bardeerd.
Rond vierduizend burgers
zouden er in geslaagd zijn uit
de al weken belegerde stad
An Loc te ontsnappen. Het
betreft voornamelijk vrouwen
en kinderen.
Hanoi heeft gemeld, dat in
een maand ruim honderd Ame
rikaanse vliegtuigen zijn neer
gehaald.
Uit Chicago komt het be
richt, dat vier Amerikaanse
artsen op uitnodiging van
Noord-Vietnam naar Hanoi
reizen om een studie te gaan
makenvan de behoeften, die
er zijn op het gebied van de
gezondheidszorg. Ze nemen
een grote hoeveelheid genees
middelen mee.
(ADVERTENTIE)
Philips batterijen noemen ze ook wel
langspeei-batterijen. Elbee's dus.
DJAKARTA (AFP) De
brand die woensdagmorgen in
de haven van Djakarta is uit
gebroken, heeft al zeker aan
67 mensen het leven gekost, al
dus is gisteren meegedeeld
door de havendirectie.
Een woordvoerder van het
algemene ziekenhuis in de In
donesische hoofdstad deelde
mee, dat nog niet alle lijken ge
ïdentificeerd zijn. Voorts zijn
er onder de gewonden nog
slachtoffers, die in levensge
vaar verkeren.
Rond dertig schepen zijn door
de op een olietanker begonnen
brand vernield of beschadigd.
Omtrent de oorzaak van de
brand tast men in het duister.
De brand woedde gedurende
bijna vijf uur en heeft een ma
teriële schade van naar schat
ting ruim 500 miljoen roepiah
aangericht.
Het dodencijfer dat van
andere zijde al op „minstens
72" wordt geschat zou kun
nen stijgen, doordat er ook nog
vermisten zijn.
Dat het vuur zo lang woedde
is door een havenwoordvoerder
toegeschreven aan het feit, dat
er toen de brand uitbrak geen
drijvende spuiten in de haven
lagen.
Op het terrein van de brand
proberen families, die een ver
want kwijt zijn, lijken te iden
tificeren. De stoffelijke over
schotten die niet herkenbaar
zijn, zijn in het havengebied
begraven.
Het vuur woedde bij de ter
reinen van de staatsoliemaat
schappij L°ertamina in Tan-
djongir -,
Tvc - schepen onder Ameri
kaanse vlag behoren tot de
vernielde vaartuigen. Een
Noor en een schip van Perta-
mina wisten bijtijds uit de ha
ven weg te komen. De meeste
andere vernielde of beschadig
de schepen zijn kleine vissers
boten.
De meeste doden zijn arbei
ders, die op het punt stonden
te vertrekken naar Poelao Se
rieboe de duizend eilanden
op ongeveer vier miji uit
de haven.
President Soeharto heeft de
havendirecteur bij zich ontbo
den en opgedragen maatrege
len te nemen om herhaling te
voorkomen.
Een groepje meisjes uit Rot
terdam en Hilversum deelt hier
groente en fruit uit in een
straat in Glasgow. Hun taak is
het deze Nederlandse produk-
ten ook in Schotland meer be
kendheid te geven.
Het schijnt ze best toever
trouwd, want de verkoop in de
winkels is sinds hun eerste op
treden met een derde gestegen.
GRONINGEN (ANP) In
zake de brand in de Mambobar
in Groningen, waarbij twee
studenten omgekomen zijn,
lieeft de Groningse politie twee
arrestaties verricht.
Het gaat om de 22-jarige
student A. G. A. de K„ die
vroeger een kamer boven de
bar gehad heeft, en de 22-jari-
ge L. G. H. zonder beroep.
(Van onze redactie
buitenland)
MOSKOU De leiders
van de Sovjet-Unie en pre
sident Nixon van de V.S.,
die naarstig werken aan wat
de climax moet worden van
hun topconferentie: een ak
koord over beperking van
de strategische bewapening,
hebben gisteren een vijfde
overeenkomst goedgekeurd.
Dit laatste akkoord beoogt
gevaarlijke incidenten te
voorkomen van Amerikaan
se en Russische oorlogssche
pen, die elkaar vaak schadu
wen op volle zee.
Het heeft geen betrekking op
koopvaardij- of vissersschepen.
Het akkoord bepaalt, dat mili
taire commandanten veelvuldi-
ADVERTENTIE
Laatst vertelde iemand dat'ie Philips batterijen
de grens over had gesmokkeld. In een zaklantaarn.
ger gebruik moeten maken van
signalen, zich moeten onthou
den van gesimuleerde aanval
len en voorzichtiger dienen te
zijn wat betreft het naderen
van schepen van het andere
land.
Het vertrek naar Moskou
van de Amerikaanse en Russi
sche delegatieleiders bij de be
sprekingen voor de beperking
van de strategische bewape
ning (Salt) is uitgesteld, omdat
de besprekingen in Helsinki
voortduren. Toch hebben insi
ders goede hoop, dat het ak
koord vandaag in Moskou zal
worden getekend.
De besprekingen van giste
ren waren voor het grootste
deel gewijd aan de handelsbe
trekkingen tussen de twee lan
den. Men heeft een paar uur
gepraat over de moeilijke eco
nomische vraagstukken, maar
men is er nog niet uitgekomen.
De zoon van de Amerikaanse
industrieel Cyrus Eaton acht de
kans niet uitgesloten, zo heeft
hij tc Cleveland bekendge
maakt, dat op de topconferen
tie een project zal worden be
kendgemaakt voor transport
van Russisch aardgas naar de
V.S., waarmee een bedrag van
vijf miljard dollar zal zijn ge
moeid.
n onzer
verslaggevers)
DEN BOSCH „Hebben ze
zijn koffiepotje wel ver
kocht?", zei gistermiddag in
iel gerechtsgebouw in Den
Bosch een klein, verbitterd
Belgisch vrouwtje. Ze was he
lemaal uit het Vlaamse Kapel
len gekomen, omdat ze n»g
lo'n 1800 gulden („is riai lict-
tellde als 25.000 franken?") tc
goed bad van de heer VV.J.A.
v.c. Yloosdijk uit Czsteren, be
ter bekend ais de „kruiden-
dok! rr".
Ze was naar Den Bosch ge
komen („de treinreis kostte
me 240 franken meneer om
dat daar de verificatievergade
ring inzake het faillissement
van Van de Moosdijk werd
uenouuen Het zal wel een
vergeefse reis zijn voor die
mevrouw. Er waren overigens
nog twee Belgen, die naar Ne
derland gekomen waren in de
hoop nog iets terug te zien
van het geld dat zij hadden
neergelegd voor een plastic
zak „geneeskrachtige krui
den".
Er zal voor de schuldeisers
maar heel weinig overblijven.
In totaal belopen de vorderin
gen bijna een half miljoen
gulden. Aan baten, o.a. door
verkoop van de villa van de
kruidendokter, is er ruim een
ton beschikbaar voor de credi
teuren. Maar daarvan gaat het
overgrote deel op aan de be
lasting, aan de bedrijfsvereni
ging, t.b.v het personeel, de
boerlelkosten en honorarium
van de curator. Naar schatting
zullen de concurrente credi
teuren dan ook maar zo'n vier
a vijf procent van hun vorde
ringen terug zien.
„Een hele droevige geschie
denis", vond de curator, die
overigens te kennen gaf te ge
loven dat Van de Moosdijk
ergens in het buitenland nog
wel wat geld achter de hand
heeft. „We hebben van alles
geprobeerd om er achter te.
komen, evenals de rijksrecher
che, maar er is niets boven
water gekomen".
Van de Moosdijk zat er neel
ingetogen bij en hij luisterde
aandachtig. Op de vraag van
de president of hij de vorde
ringen betwistte, stond hij snel
op: „Nee, meneer de edelacht
bare. Ik betwist niets".
DEN HAAG (ANP) Het
Nederlands Instituut voor So-
ciaal-Sexuologisch Onderzoek
NISSO verricht op het ogen
blik een vooronderzoek ten
behoeve van een strafzaak, die
in Rotterdam wordt behandeld.
Dit vooronderzoek, dat nog
gevolgd moet worden door een
hoofdonderzoek, heeft betrek
king op de vraag of een aantal
films en enige tijdschriften
aanstotelijk voor de eerbaar
heid zouden moeten worden
geacht.
In antwoord op schriftelijke
vragen van het Tweede-Kamer
lid Geurtsen (VVD) heeft mi
nister Van Agt van Justitie
gisteren meegedeeld, dat de
kosten van het vooronderzoek
op f 29.300 zijn begroot en die
van het hoofdonderzoek op
f 62.200.
Het kamerlid vroeg zich in
zijn vragen af of het geld en
de inspanningen niet doelma
tiger gebruikt zouden kunnen
worden dan thans het geval is.
Minister Van Agt onthoudt zich
van een oordeel: het staat pri
mair aan de onafhankelijke
rechter om te beoordelen of een
deskundigenonderzoek en
de noodzakelijk daaraan ver
bonden inspanningen en uit
gaven nodig en wenselijk is.
(Van onze parlementaire
redacteur)
DEN HAAG Minister
Boersma (Sociale Zaken) is
het met de drie vakcentrales
eens, dat ook de hogere inko
mens, die niet aan een CAO
zijn gebonden, en de vrije be
roepen dit en volgend jaar
moeten matigen. Hij zei dat
gisteren tijdens besprekingen
met afgevaardigden van die
groepen.
NVV, NKV en CNV hebben
in hun eisenpakket aan rege
ring en werkgevers ook de
wens opgenomen, dat die ho
gere inkomens openbaar moe
ten worden gemaakt. Minister
Boersma is het met de vakbe
weging eens, dat de onderne
mingsraden kunnen worden
ingeschakeld bij de controle
op de loonmatiging van deze
groep.
(ADVERTENTIE)
Maar geef het mee aan een
handelaar in oud papier.
Daarmee bereikt u, dat er
weer nieuw papier van
wordt gemaakt. En draagt
u bij tot 't zo noodzakelijke
behoud van de bossen.
Dit is één van de vele
adviezen voor een milieu
bewuste handelwijze in het
dagelijks leven.
Die u aantreft in Gids voor
een milieu
bewust
leven. Een
praktische
handleiding,
die aangeeft
wat u zélf
kunt doen.
Voor f 8,90 bij elke boekhandel.
Een uitgave van Elsevier,
in samenwerking met de Baad
voor Milieudefensie
Zowel bij het h.a.v.o. als
bij de l.t.s. moest gisteren
op het eindexamen een op
stel worden gemaakt. De ti
tels gaven bepaald wel aan
leiding tot commentaar. Zo
was één van de tien titels
op het havo-examen: „Lees
naast uw krant een opinie
weekblad". De kandidaten
moesten lezers van dagbla
den ervan overtuigen dat ze
naast hun krant een opinie
weekblad niet mogen mis
sen. „Nogal optimistisch",
zei een docent, „een groot
deel van de leerlingen leest
nauwelijks de krant, iaat
staan een weekblad. Hoe
zouden zij nu iemand an
ders van die noodzaak kun
nen overtuigen?"
Een wat vreemde titel was:
„Democratisering in de mi
litaire dienst". De kandida
ten zijn nog niet in dienst
geweest en ze kunnen er
dus niet uit eigen ervaring
over schrijven. Gelukkig
ivaren er ook echte „vlucht-
titels" zoals: „Sport als be
roep" en „Eigen auto of
openbaar vervoer". Op één
school werd gemeld dat 60
procent van de kandidaten
voor deze twee titels had
gekozen. Op een volgende
sch- l bleken prompt de
zelfde onderwerpen favo
riet.
Het algemene oordeel was
overigens dat er voldoende
variatie in het aanbod zat.
Op de l.t.s. had men de
keuze uit zes opstellen en
een brief. Ook hier was wel
tevredenheid over de varia
tie en over het actuele in
een aantal titels. Op een
■t.s. in een grote stad bleek
het onderwerp: „Luchtver
vuiling" favoriet, maar op
een l.t.s. in een fraai dorp
enkele kilometers verder
bleek hetzelfde onderwerp
allerminst in trek. „In
spraak op school" zette hier
noga) wat pennen in bewe
ging.
Op een aantal scholen werd
's morgens nog aan oude
wiskunde gedaan. Men was
over de voorgeschotelde al-
gebra-opgaven erg tevre
den. Het was kennelijk wel
veel werk, want de leerlin
gen hadden hun tijd hard
nodig.
Nog even terug naar het
h.a.v.o., waar gistermiddag
Duits op het programma
stond. De teksten waren al
le vijf erg gecomprimeerd.
Docenten waren vrij gema
tigd in hun oordeel, kandi
daten vonden het in meer
derheid moeilijk
Het m.a.v.o. hield zich gis
termorgen met haiideslken-
nis I bezig- De opinies van
de leraren liepen niet erg
uiteen: vrij redelijk werk.
maar wel veel. Heel wat
leerlingen kregen de vijf
opgaven ook maar amper af
'n de beschikbare twee uur.
Ook bij het Frans van gis
termiddag raakten weer
kandidaten in tijdnood. In
twee uur moesten 50 multi
ple-choice - vragen over
vijf stukjes tekst worden
beantwoord. Over het ni
veau waren de docenten
wel te spreken.
Overigens is het kennelijk
wel lastig om de tijd te
schatten, die examenkandi
daten voor dit soort werk
nodig hebben. De supervi
sors moeten onder meer ook
keurig noteren wanneei
kandidaten voortijdig de
examenzaal verlaten. Waar
dat goed voor is, mag Joosi
weten, want deze gegevens
worden verder nergens ver
zameld. Een docent ver
moedde dat men dit kar
weitje handhaaft om te',
voorkomen dat de bij het
examen aanwezige leraren
in slaap zullen sukkelen
Hoe het ook zij, een schat
ting blijkt moeilijk. Voor
het multiple-ohoice - Duifc-
dat de havo-kandidaten gis
termiddag moesten maken,
was twee uur' beschikbaar
De eerste kandidaat bleek
de zaal reeds na 47 minuten
verlaten te hebben. Het is
niet bekend of dat zo'n kei
:n Duits was, of dat de be
trokkene op dat moment al
le hoop al had laten va
ren
Nou, d'r moest weer zo no
dig een Amerikaanse schrij.
ver, Jules Farber, een lofzang
op ons kleine landje afgeven,
die er niet om liegt. Het is
weer allemaal goed en aardig,
op een snuifje kritiek na. En
dat allemaal in een boekje ge
titeld: „D is for Dutch".
En dat begint zo:- „Het haar
wordt in Amsterdam langer
gedragen dan in alle andere
grote Europese steden, de mi
ni's zijn er korter en toen de
hot pants werden aangetrok
ken, begon het asfalt ervan te
koken. Dat alles gebeurt in de
omlijsting van 6000 huizen die
als monumenten worden be
schermd en die de grootste
concentratie van antieke ge
bouwen vormen van alle
hoofdsteden in dit wereld
deel".
Daar krijg je wel een brok
van in de keel. Zo'n Ameri
kaanse meneer uit Amerika
die dat allemaal over ons
landje zegt.
Want hij gaat ook nog ver
der en zegt nog meer, maar
dat zal ik u besparen.
Waarna we met z'n allen
moeten constateren dat het
woensdagavond een behoorlij
ke pan is geweest, daar in
Barcelona.
Die Spaanse politie ramde
er op los alsof ze aan het
oefenen was op houten ruggen.
Nou en dus lieten die Schotse
supporters zich ook niet onbe
tuigd. Waarna de Russische
ploeg de grootste benadeelde
mag heten.
Bar-celona-
Supporters: het Glas-gow
heffen.
Tom Yardley, een voor u
onbekende maar daarom niet
minder bejaarde Brithad be
sloten om een uitstapje te ma
ken om zijn verjaardag zijn.
honderdste te vieren. Der
halve sloop hij een week gele
den uit het Bejaardentehuis in
Alderly Edge, 270 km ten
noorden van Londen.
Vervolgens nam hij de bus
naar de hoofdstad, zag daar
enkele pittige dingen in een
Franse film en wandelde
„walgend van al dat bloot"
naar Puiten.
Tom Yardley had in Londen
zijn verjaardag willen vieren.
Volgens de directrice van zijn
tehuis is dat pas vandaag,
maar Tom weet wel beter.
„Het was woensdag. Ik ben
nog niet zo oud, dat ik geen
datum kan onthouden".
Volgens mij heeft hij ge
lijk.
MERIJN.
(Van onze parlementairs
redacteur)
DEN HAAG De aanleg
van een spoorlijn tussen Rot
terdam en Antwerpen is thans
in studie. Dat heeft minister
Udink gisteren meegedeeld in
de Tweede Kamer, tijdens de
discussie over het paarss
boekje.
De studie maakt deel uit
van de vorbereiding van een
aanvullende nota ruimtelijke
ordening, waarin „allerlei
'nieuwe railverbimdingen" aan
de orde komen, aldus de heer
Udink.
(ADVERTENTIE)
Denk u eens in: 25° Celsius.
Bij zo'n temperatuur raken men
sen snel geprikkeld. Zou een ver
koelende Itho tafel- of statief
ventilator dan niet ideaal zyn?
Nou dan8 Verschillende model
len -vanaf fl. 45,-. Verkrijgbaar
bij elektrowinkel en warenhuis.