BRAZILIAANS REGIME BANG VOOR ERICO VERISSIMO
EERSTE VOETBAL- Stralingsbescherming
GYMNASIUM IN
WEST-DUITSLAND
Met atoom
kanonnen
op vliegen
schieten
ROESTVRIJE KNALPOT
Naar zelf
bestuur op
Papoea-
New Guinea
binnenland
buitenland
Vorderingen?
Onaantastbaar
INSEKTENBESTRIJDING
MET KERNENERGIE
Nieuw wapen
Uitroeien
Ontgroeid
Te weinig
Talentenjacht
Nooit hulpeloos
Meer voordelen
Op zoek
naar het
Laser
scalpel
Aangename
klanken
in de
wachtkamer
PORTO ALEGRO (AP)
Een van de weinige stemmen,
die het Braziliaanse militaire
regime niet het zwijgen heeft
op kunnen leggen, is de stem
van Erico Verissimo, een 66-
jarige voormalige apotheker,
die karikaturen van zijn per
sonages tekent, voordat hij
een bestseller over hen
schrijft. Erico Verissimo waar
schuwt nu al bijna tien jaar
dat als de censuur in Brazilië
voortdurend zijn landgenoten
„lafaards en conformisten''
zullen worden.
„Censuur is zeer schadelijk
voor het culturele leven van
het land. De man ir, de straat
wordt bang er een mening op
na te houden, ja zelfs om na
te denken. De schouwburg, de
roman, het essay, de bioscoop,
kunst in het algemeen heeft te
lijden van censuur. Binnen en
kele jaren zullen wij een volk
zijn dat niet meer gewend is
aan denken en praten behalve
binnen de .voorschriften van
de regering", zegt hij.
Verissimo en Jorge Amado
njn de grootste levende
schrijvers van Brazilië. Van
zijn romans en korte verhalen
o.a. „Incident in Antares"
en „Zijne excellentie, de am
bassadeur" zijn in de hele
wereld meer dan drie miljoen
exemplaren verkocht.
Toch heeft hij koppig ge
weigerd om inspiration HUI"
een schaduwrijke straat in de
zuidelijke stad Porto Alegro,
te verlaten, waar hij reeds 40
jaar in een bescheiden sou
terrain zijn boeken schrijft.
Vanuit zijn souterrain komt
een onafgevroken stroom van
verklaringen, interviews en
commentaren, waarin hij de
militaire officieren gispt, die
in 1964 na een bloedeloze re
volutie de macht hebben ge
grepen.
„Ik geloof dat Brazilië de
afgelopen acht jaar enorme
economische vorderingen heeft
gemaakt, maar wie kan mij de
verzekering geven dat deze
vordering te danken is aan de
censuur en de afschaffing van
de burgerrechten?".
„Hebben we werkelijk vor
deringen gemaakt, omdat de
kranten geen verslag meer
mogen brengen van de feiten?
Hebben wij vorderingen ge
maakt, omdat honderden hoog
leraren uit hun functie zijn
ontheven? Natuurlijk niet".
„Persoonlijk heb ik ontzag
voor president Medici. Ik
koester geen twijfels over de
vaderlandsliefde van ons le
ger, dat zeker het verstandig
ste van heel Latijns-Amerika
is. Maar elke student in de
geschiedenis weet dat autori
taire regeringen, die langza
merhand alle kritiek smoren,
op dictaturen uitlopen".
Openbare verklaringen van
deze aard van iemand anders
zouden onmiddellijk een snelle
en afschrikwekkende reactie
van de regering tot gevolg
hebben, niet echter voor Erico
Verissimo.
Sinds 1970, toen de censuur
in Brazilië officieel werd inge
steld, hebben Verissimo en
een aantal andere schrijvers,
onder wie Amado geweigerd
om hun manuscripten van te
voren te onderwerpen aan de
censuur van de geheime poli
tie. Tot nog toe zijn ze niet
vervolgd.
„Wij hebben verklaard dat
we nog liever met schrijven
zouden stoppen dan onze ma
nuscripten van tevoren aan de
censuur te onderwerpen", zegt
hij.
Veel waarnemers en critici
schrijven het stilzwijgen van
de regering toe aan het feit dat
Verissimo „onaantastbaar" is
en een nationale figuur is ge
worden.
Verissimo's „Incident in An
tares", zijn laatste roman, die
op de eerste plaats van de
Braziliaanse bestsellerslijst
/an het vorig jaar stond, gaat
over de rivaliteit tussen twee
Braziliaanse families in een
politieke twist in de Kio
Grande del Sol. Het boek ein
digt met een pleidooi voor
vrije meningsuiting en af
schaffing van de censuur.
President Emilio G. Medici,
die zelf in de Rio Grande is
geboren, zou het boek volgens
berichten hebben gelezen en
hebben besloten niet tot actie
over te gaan.
Verissimo zegt dat hij ge
looft dat „Incident in Antares"
zijn belangrijkste boek is
sinds „Over de tijd en de
wind" dat in meer dan twaalf
talen is vertaald. Sinds de da
gen dat hij apotheker was,
heeft Verissimo een „liefdes
affaire" met de Ver. Staten
gehad. Een aantal van zijn 32
boeken is oorspronkelijk in
het Engels geschreven en ve
len zijn gebruikt voor Ameri
kaanse televisieseries.
Men heeft men eens 150
dollar geboden voor de film
rechten van een boek dat zo
omvangrijk was, dat men
dacht dat de lezer het wel
nooit zou lezen. De film „Gone
with the wind" werd echter
een best-seller en Verissimo
kon zich wel voor het hoofd
slaan.
Ondanks zijn roem leeft
Verissimo met zijn vrouw,
zoon en kleinkinderen zeer te
ruggetrokken. Zijn huis is om
ringd door een tuin, waarin
het hele jaar bloemen bloei
en.
Gewoonlijk schrijft hij in
zijn met boekenkasten afge
zette souterrain, terwijl hij
jus d'orange drinkt en de ra
dio zachtjes Amerikaanse en
Braziliaanse hits speelt.
Voordat hij aan een roman
of een hoofdstuk begint, te
kent hij karikaturen van zijn
personages, daarna gaat hij
achter zijn oude schrijfmachi
ne zitten en begint te schrij
ven.
(Van een medewerker)
De gebruiksgebieden
voor de vreedzame aanwen
ding van kernenergie wor
den steeds talrijker. Over
enige van deze mogelijkhe
den en over lopende onder
zoekingsprogramma's refe
reerden Duitse en buiten
landse wetenschapsmensen
onlangs tijdens een interna
tionaal perscolloquium in
het kemonderzoekingscen-
trum Karlsruhe. Radioactie
ve isotopen worden bij
voorbeeld bij de insecten-
bestrijding gebruikt, dienen
voor de „voorontkieming"
van aardappels en uien,
voor het vershouden van
vis, bij de vervaardiging
van sterke kunst- en bouw
stoffen alsmede de produk-
tie van houdbare en gemak
kelijk te verzorgen textiel-
goederen. Tenslotte gaan de
ervaringen thans reeds tot
de atomair aangedreven
hartgangmaker.
Voor alles in de strijd
tegen insecten, microben en
schimmelziekten van plan
ten hoopt men overal ter
wereld op de kernenergie
als nieuw wapen nadat de
chemische insectenbestrij-
ding wegens de daarmee
verbonden gezindheid scha
dende nevenwerkingen
steeds meer wordt omstre
den. Dr. Lothar Wiesner,
adviseur voor isotopen- en
bestralingstechniek uit
Hannover, maakte er in
Karlruhe melding van, hoe
in laboratoria vliegen in
massa's worden gekweekt,
waarop men dan met „a-
toomkanonnen" schiet, ze
daardoor steriliseert en
tenslotte uitzet. Als de zo
behandelde insecten met de
in de natuur opgegroeide
soortgenoten paren, komen
er geen nakomelingen.
De Duitse wetenschaps
mensen menen, dat men
hier met behulp van radio
actieve stralen in bepaalde
verspreidingsgebieden on
gedierte binnen enige gene
ratie practisch kan uitroei
en. Dit idee wordt thans
door Zuidamerikaanse ge
leerden aangegrepen. In
Peru ontstaat thans een
klein instituut voor het
kweken en de sterilisatie
door straling van wekelijks
miljoenen vruchtvliegen.
Doel van deze onderneming
is, het gevaarlijkse insect
voorlopig in de aanbouwge-
bieden van twee tamelijk
grote kust dalen uit te roei
en.
De bestraling van levens
middelen is in enige lan.
den reeds wettelijk toege
staan. In West-Duitsland is
dit nog verboden, hoewel
het „Instituut voor Stralen-
technologie van het West-
duitse Onderzoekingsinsti
tuut voor de Vershouding
van Levensmiddelen",
meent, dat men al lang het
experimentele stadium ont
groeid is. Binnenkort zal
een eerste wetsontwerp
met betrekking tot de toe
stemming van de bestraling
van verse vis in de Bonds
dag worden ingediend. Vis,
die nog op zee wordt be
straald, blijft veel langer
vers.
Dat zou bij tochten
naar ver verwijderd gele
gen visgronden de grootst-
mogelijke effect van de
viscapaciteit toestaan. Met
atomaire stralen kan men
ook ingevroren gevogelte
tegen aantasting door salmo-
nellen beschermen en graan
van ongedierte bevrijden.
Al deze onderzoekingen
hebben tot nu toe geen
aanknopingspunten opgele
verd voor het feit, dat de
bestralingsmethoden bij
juiste dosering nevenver
schijnselen zouden kunnen
vertonen, die schadelijk
voor de gezondheid kunnen
zijn.
Ondanks deze verheugen
de resultaten, betreurden
de wetenschapsmensen in
Karlsruhe het, dat de in
dustrie deze kennis nog
veel te weinig uitbuit. De
moderne isotopentechniek
maakt vel dingen binnen
enkele seconden mogelijk,
waartoe menige onderne
ming nog steeds omslachti
ge, dure en tijdrovende
proef- en meetmethoden
toepast.
(Van een medewerker)
GELSENKIRCHEN In West-Duitsland is een in
stituut in oprichting, dat jonge spelers voor de hoog
ste klasse van het betaalde voetbal moet opleiden en
veilig stellen.
In Gelsenkirchen, de 350.000 inwoners tellende industrie
stad, worden 15 tot 20 voetbaltalenten in de leeftijd tussen
14 en 18 jaar speciaal op de Bundesligia en op later uit te
oefenen beroepen voorbereid. Met de jonge krachten uit
dit internaat wil de zevenvoudige Duitse kampioen FC
Schalke 04 elk jaar weer zijn traditierijke prof-team ver
jongen en versterken.
In het hart van het Roerge
bied, wordt het woord voetbal
sedert 70 jaar met een hoofd
letter geschreven. De voetbal
club Schalke, voortgekomen
uit een in het jaar 1904 ge
vormd elftal van balletje trap
pende mijnwerkers, is onom
streden sedert tientallen jaren
het populairste elftal in het
Duitstalige gebied. Schalke,
een arbeiderswijk in het cen
trum van Gelsenkirchen, kon
tussen 1933 en 1942 een
record na in totaal negen
eindspelen zesmaal het Duitse
kampioenselftal presenteren. In
1958 werd het zevende kampi
oenschap behaald. En sedert
de herfst van 1971 staat FC
Schalke met het jongste
elftal van de Bundesliga
aan de top van de tabel,
De midvoor van het kampi
oenselftal van 1958, Günter
Siebert, is nu president van de
vereniging in Schalke. De
temperamentvolle 40-jarigeg
vormde zichzelf in 15 jaar
van tiimmenmansleerling tot
zakenman met een miljoenen
vermogen. Hem heeft Schalke
04 de „derde voetbal-lente" te
danken. Siebert heeft de
structuur van het Britse be
roepsvoetbal grondig bestu
deerd. Maar hij gaat bij zijn
planning nog verder dam de
Engelsen, die hun jonge profs
ook al vroeg binden.
Siebert zelf en enige met
een kennersblik uitgeruste
waarnemers van zijn club zijn
voortdurend op weg, bij scho
lieren- en jeugdwedstrijden
binnen het Roergebied hoop
volle talenten te ontdekken. In
de jeugdafdeling van de FC
Schalke 04 oefenen ongeveer
600 jongens, die Siebert letter
lijk van de straat of van nabu
rige speelpleinen haalde. Hier
in het Roergebied, waar meer
dan elders trottoirs evenals
50 Jaar geleden als „speel
plaats" dienst doen, waar soms
keldervensters doelen" en le
ge groenteblikken „ballen" in
wedstrijden van kleine en al
lerkleinste straatelftallen zijn,
dromen hele kleine voetballers
van het grote einddoel, later
in koningsblauw shirt van de
Schalker club te mogen spe
len. En wat „Highbury" voor
de Arsenel-jongeren en wat
„Wcmbley" voor het hele En
gelse voetbal is, dat is voor
het voetbal volkje aan Rijn en
Roer de Schalker „Glückauf-
Strijdbaan" genoemd naar
de eeuwenoude groet van de
mijnwerkers: „Glückauf'.
Siebert, zijn vereniging en
de stad Gelsenkirchen willen
toch niet de man die alleen
maar voetballer is". In het
„voetbal-gymnasium" van
Schalke worden de beste 15
tot 20 uit de schare van 600
talenten grondig op een ge
woon beroep en tevens op
het bedrijf van de Voetbal-
Bundesliga voorbereid. Wie
een vak wil leren, gaat bij een
baas in de leer, die hem dage
lijks enige uren de gelegen
heid geeft te voetballen. De
ambachtskamer staat achter de
plannen. De afdeling onder
wijs van de stad Gelsenkir
chen heeft de beroepsvormefi-
de scholen opdracht gegeven,
met de doelstellingen van de
Schalker club alsmede met het
streven van de jongens en hun
ouders rekening te houden.
Wie van de jongens zaken
man wil worden, heeft de
zelfde kansen, wie later wil
studeren eveneens. Iedere
Schalker Bundesligaspeler zal
in de toekomst in staat zijn,
na beëindiging van zijn spor
tieve carrière een even succes
volle loopbaan in een gewoon
beroep door te maken. Geen
speler zal hulpeloos zijn, als
bijvoorbeeld een verwonding
of een ziekte plotseling een
einde maakt aan zijn sportieve
Streven.
De FC Schalke 04 en zijn
president willen met het nieu
we instituut van een zekere
deugd quasi een deugd ma
ken. De steeds sterker groei
ende transfer-bedragen voor
betaalde voetbalspelers belas
ten de verenigingskassen zeer
zwaar. De noodzakelijke pep
van een elftal kost elk jaar
ongeveer een miljoen DM.
Schalke 04 gaat een andere
weg. De club steekt jaarlijks
ongeveer 200.000 DM in zijn
„voetbal-gymnasium". Daaraan
„onttrekt" het in de toekomst
elk jaar weer twee tot vier
talenten voor het Bundesliga-
elftal. Zij kosten- niets be
halve de maandelijkse uitke
ringen.
Het Schalker systeem heeft
nog twee andere voordelen.
Enerzijds groeien de spelers
van onderen af naar het elftal
toe. Zij blijven in hun dub.
Anderzijds zijn er geen aan
passingsmoeilijkheden zoals
bijvoorbeeld bij een dure, uit
een andere vereniging gehaal
de ster, die wat karakter en
spelopvatting betreft eerst nog
aan de nieuwe omgeving moet
wennen. De binding van de
„gymnasiasten" aan hun club
is uit de aard der zaak sterker
dan die van een toegevoegde
elite-speler.
In de kernenergieproefinstallatie van het elektronische concern AEG in Groszwelzheim bij
Frankfort aan de Main onderzoekenbewerken en analyseren wetenschapsmensen uitgebrande
uraniumhoudende brandstofelementen uit de nabijgelegen atoomreactor „Otto Halm". Inzicht in
de „warme cellen" en tevens bescherming tegen de dodelijke radioactieve straling bieden hen
daarbij een li meter dikke, honing gele gekleurde speciale ramen. Het daarvoor gebruikte glas
bestaat voor 80% uit het stralenondoorlaatbare zware metaal lood in de vorm van rode menie
en wordt in de Jenase glasfabriek Schott in Mainz vervaardigd. De meeste arbeidsprocessen in
de „warme cellen" worden door buiten bestuurbare metalen handen (manipulatoren) uitgevoerd.
Daarnaast bestaat in Groszwelzheim nog de zogenaamde handschoenenbox, waarin wetenschaps
mensen eigenhandig en ook tegen stralen beschermd kunnen worden.
PORT MORESBY (AP)
Formeel zelfbestuur is op
komst voor het laatste grote
beheerschapsgebied ter we
reld, New Guinea.
Het nieuwe parlement, be
staande uit 100 gekozen leden,
komt in Port Moresby voor de
eerste maal bijeen nadat Au
stralië beloofd had dat New-
Guinea aanzienlijk meer zelf
bestuur zal krijgen.
Australië bestuurt New Gui
nea te zamen met de kleinere
aangrenzende Australische be
zitting Papoea. Het is de be
doeling dat New Guinea en
Papoea mettertijd als een ge
bied volledige onafhankelijk
heid zullen verkrijgen.
De 2.312.000 dorpsbewoners,
die volgens de officiële ramin
gen in Papoea-New Guinea
wonen, hebben 88 inboorlingen,
acht blanken, twee Chinezen
en een halfbloed voor het par
lement gekozen.
Een zetel is nog vacant om
dat de gekozen kandidaat is
gestorven. Er heeft zelfs een
vrouw zitting in het parle
ment.
Sinds in juli 1970 de vroege
re directeur van het onderwijs
Leslie W. Johnson door Au
stralië benoemd werd als be
stuurder van Papoea-New
Guinea, heeft Australië haast
gemaakt met aanzienlijke wij
zigingen in de grondwet waar
door de inheemse parlementa
riërs een groter aandeel krip-
gen bij de besluitvorming in
politieke, sociale en economi
sche kwesties.
De bestuursraad van Pa
poea-New Guinea heeft aan
zienlijk meer bevoegdheid ge
kregen. De zeven gekozen le
den kunnen nu op tal van
terreinen beslissingen nemen
zonder deze voor te leggen
aan de Australische hoofdstad
Canberra. De vijf officiële re
geringsvertegenwoordigers in
de raad zijn nog slechts advi
seurs.
Verder hebben 15 parle
mentsleden extra-bevoegdhe
den gekregen. Acht van hen
werden benoemd tot ministe
riële leden die verantwoorde
lijk zijn voor de verschillende
departementen. Nog zeven
parlementsleden helpen daar
bij.
Bij de algeipene verkiezingen
tn februari-maart schijnt de
1970 opgerichte verenigde po
litieke partij ongeveer 30 ze
tels gewonnen te hebben, iets
meer dan de vijf jaar oude
Pangoepartij.
Op het ogenblik worden met
de twee kleine partijen onder
handelingen gevoerd over de
vorming van een regeringscoa
litie. De Verenigde partij in
voor een langzame ontwikke
ling naar zelfbestuur en be
weert dat Pangoe beheerst
wordt door academici en link
se studenten.
Pangoe streeft naar onmid
dellijk zelfbestuur en staat
zeer kritisch tegenover het
Australische bestuur. Boven
dien wordt de Verenigde Par
tij gesteund door blanke za
kenlieden hetgeen nog een
reden is voor de voortdurende
wrijving met Pangoe.
De roestvrije knalpot voor auto's van bijna alle typen heeft goed voldaan. De Deutsche
Edelstahlwerke in Krefeld vervaardigen met „Remanit 1310 ST" de grondstof, die tegen
corrosie in welke vorm dan ook standhoudt. Deze knalpot zal volgens de firma zo
duurzaam zijn, dat het voor een „natuurlijk autoleven" voldoende is. Hij ligt wat prijs be
treft weliswaar rond de helft boven de gebruikelijke uitvoeringen, maar daarvoor staat een
vier- tot vijfvoudige levensduur. De hier afgebeelde knalpot van een auto glanst na meer
dan 50.000 kilometer rijden nog als op de eerste dag. Reden voor de schoonheid in bikini,
die ook van edelstaal is, om „proost" te zeggen.
Aan de ontwikkeling
van operatietechnieken
met behulp van Laser
stralen werkt aan de
Urologische Kliniek van
de universiteit in Gies-
sen (Bondsrepubliek
Duitsland) sedert enige
tijd een klein team van
wetenschapsmensen on
der leiding van professor
dr. C. F. Rothauge. Hun
werkzaamheden zouden
eens tot een revolutie in
de chirurgie knnnen lel
den.
Voorlopig beperkt de
groep van onderzoekers
zich in haar taakstelling
tot een operatieve ver
wijdering van nier- en
blaasstenen met de zeer
energierijke lichtstraal.
De proeven die tot nu
toe werden gedaan, ope
nen ook voor binnen an
dere medische gebieden
vallende ingrepen geheel
nieuwe perspectieven.
Experimenten met op
conventionele wijze ver
wijderde menselijke
concrementen toonden
aan, dat een Laser met
een vermogen tussen 100
en 150 Watt zonder
tnoeite in staat is, kleine
blaas- en galstenen tot
as te verbranden, terwijl
hij grotere exemplaren
gladrandig stuksnijdt.
Buitengewoon belangrijk
noemen de geleerden de
bij de proeven opgedane
ervaring, dat tijdens het
vernietigingsproces geen
overmatige hitte-ontwik-
keling optreedt: het ge
vaar van secundaire ver
brandingen aan het de
steen omgevende weef
sel kan worden uitgeslo
ten.
Ongeveer even posittef
verliepen ook operaties,
die op genarcotiseerde
goudhamsters werden
uitgevoerd. Bij incisies
met de Laser-straal tra
den geen of slechts zeer
matige bloedingen op.
Niet direct getroffen or
ganen hadden niets te
lijden gehad.
Het onderzoekersteam
uit Giessen verwacht bij
de toepassing van de La
ser-techniek minder ge
vaarlijke operaties dan
met het metaalscalpel.
(Van een
medewerker)
„Met muziek gaat al
les beter" dat is niet
alleen de titel van een
in Duitsland populaire
radio-uitzending, maar
ook het devies, volgens
hetwelk in de Bondsre
publiek reeds taltijke
doktoren, ziekenhuizen
en ook personeelchefs
van grote bedrijven han
delen. Welklinkende to
nen, zo is gebleken, dra
gen in wachtkamers en
behandelruimten aan
zienlijk bij tot ontspan
ning en kalmering van
nerveuze patiënten. In
fabriekshallen en kanto
ren uitgezonden, verho
gen zij stemming en ar
beidsvreugde van de
medewerkers. En als
men de uitlatingen van
sommige boeren mag ge
loven, helpt muziek in
de stal zelfs de melkpro-
duktie te verhogen.
Wie als belangstellen
de niet op radioprogram
ma's of eigen geluids
banden aangewezen wil
zijn, kan sinds kort spe
ciaal samengestelde mu
ziek per telefoon over
nemen. Uitgezonden
wordt deze door de fir
ma „Funktionelle Musik
GmbH", die studio's in
Frankfort aan de Main,
Hamburg, Düsseldorf,
München, Mannheim.
Stuttgart en Wet-Beriijn
onderhoudt. Een team
van psychologen, peda
gogen en arrangeurs test
daar gangbare muziek
en stelt volgens zeer be
paalde gezichtspunten
programma's samen,
want niet alles, wat
klinkt, heeft op toehoor
ders een ontspannende
uitwerking of verhoogt
de arbeidszin.
Niet toegestaan zijn te
diepe of te hoge tonen.
Hete ritmen zijn even
min geschikt, evenals
droevige melodieën. Ook
zang gaat niet over de
leidingen van de firma,
daar de teksten van de
liederen, zoals men zegt,
te veel afleiden.
Tot de afnemers van
le functionele muziek
behoort In Frankfort aan
de Main behalve dokto
ren, een wereldbekende
chemische onderneming
en talrijke luchtvaart
maatschappijen ook de
gemeentelijke over
heid.