PPR-SENATOR M. VAN HULTEN:
Geldnood zwaarste
argument voor
studie deltawerken
Luisterrijke
herdenking
J. van Dale
MATIGING
Basisindustrie in open gebied onbestaanbaar
Keuze niet moeilijk
Ongepast veto
stad
streek
REGIO
RIJP
Boven normaal
STUDIE
GESCHENKEN
albert eggermont
Drie maanden
voor
alcoholstokers
Overvallers
van bejaarden
krijgen
aeht maanden
Kritiek Zeeuws landschap:
Diefstallen uit
zomerhuisjes
zwaar gestraft
Recreatie
Nog tienduizenden tulpen in volle bloei! Open van 's morgens 8 tot
zonsondergang.Laat de lente u niét ontglippen!
Zaterdag 20 mei 1972
3
commentaar
Het is mogelijk Zuidwest-Nederland verder economisch te ont
wikkelen en tegelijkertijd- dit gebied leefbaar te houden.
Deze bemoedigende conclusie is terug te vinden in de studie,
die de Contactcommissie Natuur- en Landschapsbescherming aan
Zuidwest-Nederland heeft gewijd. Uiteraard zal die economi
sche ontwikkeling dan planmatig moeten verlopen. In dit ver
band is o.m. de gedachte gelanceerd het industriegebied Moer
dijk niet volledig vol te bouwen, het Reimerswaalplan voorgoed
op te bergen en in de plaats daarvan het Westerscheldebekken
verder te industrialiseren.
Zuidwest-Nederland (West-Brabant voorop) heeft heel duide
lijk te kampen met een werkgelegenheidsprobleem. Enka-Breda
is een teken aan de wand. In deze situatie lijkt ons de keuze
tussen Reimerswaal en de verdere industrialisatie van beide
Westerschelde-oevers niet moeilijk. Reimerswaaj is, laten wij
reëel zijn, niet meer dan een papieren plan, eert fata morgana
van enkele mensen, waarvoor buiten Bergen op Zoom en Den
Bosch weinigen warm te krijgen zijn. Het Westerscheldebekken
is een andere zaak. Hier doet zich de geweldige stuwkracht
voelen van Antwerpen. Hier is sprake van een natuurlijke ont
wikkeling waarbij niet het grootste probleem is om nieuwe be
drijvigheid aan te trekken, maar de komende ontwikkelingen
(Baalhoek) goed in de hand te houden.
En voor de Westbrabander maakt het weinig verschil of hij
nu in Reimerswaal werkt of wat verderop langs de Schelde.
Waf Moerdijk betreft, dit plan wordt nu al een „misgreep"
genoemd. Deze conclusie lijkt ons voorbarig. Op de eerste plaats
heeft West-Brabant en nu meer dan ooit een „trekker'
nodig om de industrialisatie op gang te brengen. En zonder
voortgaande industrialisatie is er straks geen werk. Natuurlijk
zullen door Moerdijk lucht en water in bepaalde mate vervuilen
maar wij weten nu wel zoveel van de milieuproblematiek af,
dat die vervuilingsfactor een aanvaardbaar (want berekenbaar)
risico is. Als Moerdijk maar goed onder controle wordt gehou
den en dat kan betekenen dat dit industriegebied niet vol
ledig wordt volgebouwd zullen we hier niet (letterlijk) de
mist ingaan.
Bij alle studies, die de zuidelijke Delta gouden bergen be
loven mits de vervuilingsfactor onder controle blijft
moeten we ons wel realiseren dat het nieuwe industrialisatie
proces eigenlijk nog helemaal op gang moet komen. De hoop,
dat dit spoedig zou gebeuren, is aanzienlijk" afgezwakt nu de
machtige grootwerkgevers hun veto hebben uitgesproken over
het voornemen van minister Langman (Ec. Zaken) om de inves
teringen in de Randstad af te remmen door een stelsel van
vergunningen en een investeringsheffing.
Een dergelijk veto kan ajleen maar komen van mensen, die
niet zelf in een industriegebied wonen, maar zich nog de luxe
kunnen veroorloven van een huis in de vrije natuur. Het is toch
een feit, dat het woon-, werk- en leefklimaat in de Randstad
zienderogen verslechtert. Als de economische groei daar niet
wordt afgeremd ontstaat er een onhoudbare situatie. Terzelfder-
tijd zit men elders om werkgelegenheid te springen.
De werkloosheid in het Noorden, in Limburg en in Zuidwest-
Nederland verplicht minister Langman zich te houden aan de
spreidingsafspraak van de kabinetsformatie. Vanzelfsprekend
mogen de werkgevers niet alleen voor de kosten opdraaien.
Tegenover een investerings(straf)premie in het Westen dient
een investerings(aanmoedigings)premie elders te staan.
Deze nieuwe ontwikkeling is overigens de zoveelste aan
wijzing dat bestuurders, ondernemers en vakbondsleiders in
probleemgebieden nauwer met elkaar moeten gaan samenwer
ken. Zolang er burgemeesters zijn die zich gedragen als de
vroede vaderen ten tijde van de Republiek der Verenigde Ne
derlanden, zolang er ondernemers zijn die alleen maar interesse
hebben voor hun eigen bedrijf en alle aandacht van de vak
beweging gericht blijft op het loonfront, zolang zullen gebieden
als Zuidwest-Nederland in „Den Haag" niets in de melk te
brokkelen hebben
Dit is een tijd voor nieuwe initiatieven. Deze tijd vraagt op
alle niveaus mensen met een wijde blik. Nu is werkelijk het
ogenblik aangebroken om oude tegenstellingen te begraven
en heilige koeien op te ruimen. Er zijn aanwijzingen dat men
daarmee bij het bedrijfsleven doende is. Dat geeft de burger
moed.
hoogwater
Morgen, zondag 21 mei
Bergen op Zoom 10.24
22.49
Hansweart 9.43 en 22.13
Terneuzen 9.14 en 21.46
Vlissingen 8.43 en 21.19
Wemeldinge 10.14 en 22.39
Maandag 22 mei
Bergen op Zoom 11.31
23.57
Hansweert 10.33 en 23.16
Terneuzen 10.25 en 22.49
Vlissingen 9.53 en 22.21
■Wemeldinge 11.21 en 23.47
Dinsdag 23 mei
Bergen op Zoom 12.36
Hansweert 11.54
Terneuzen 11.26 en 23.46
Vlissingen 10.54 en 23.17
Wemeldinge 12.26
waterstanden
Konstanz 291 -1, Rheinfei
den 220 -12; Straatsburg 236
6; Plittersdorf 384 -4; Maxau
446 -2; Plochingen 148 -9;
Mannheim 278 -7; Steinbach
126 -1; Mainz 286 plus 1; Bin-
gen 181 -2; Kaub 205 -3; Trier
278 plus 7; Kpblenz 232 plus
2; Keulen 214 plus 16; Ruhrort
374 plus 28; Lobith 971 plus
18; Pannerdense kop 942 plus
15, Nijmegen 764 plus 14; IJs-
selkop 866 -5; Eefde XJssel 405
-5; Deventer 284 -2; Monsin
5496 plus 2; Borgharen 3996
plus 15; Belfeld 1171 plus 17;
Grave beneden de S'uis 509
1.
Van een onzer verslaggevers)
YERSEKE. Onze belangrijkste medestander in de strijd om
de wenselijkheid van afsluiting van de Oosterschelde nog eens
terdege te onderzoeken, is de rijksbegroting voor 1973. Het slui
tend maken van die begroting is dermate problematisch dat de
regering waarschijnlijk van harte zal kiezen voor een tempori
sering van de geldverslindende Deltawerken. Dat betekent: ge
legenheid voor studie over de „milieukant" van de afsluiting.
Dit is de mening van de
PPR-senator dr. M. van Hui
ten, Wij spraken met hem na
afloop van zijn tweedaagse be
zoek- aan Zeeland in verband
met een provinciaal conigres
van de PPR- De heer van
Huiten discussieerde onder an
dere in Middelburg met leden
van verschillende actiegroepen
en bezocht in Yerseke het hy-
drobiologisch instituut.
Zijn ervaringen in Zeeland,
zo vertelde hij, hebben hem
gesterkt in de overtuiging dat
de problemen waarmee Neder
land in zijn geheel worstelt, in
Zeeland als het ware samen
komen en zich toespitsen.
„Het begrip dat het Wester
scheldebekken economisch
moet worden uitgebaat, om
een Belgische term te gebrui
ken, leeft nog krachtig",
constateert de heer van Hui
ten, die zijn levendige belang
stelling voor de Detltaproble-
matiek verklaart, door te wij
zen op het feit dat hij zelf in
een soort delta woont (zijn
huis staat in Lelystad) en ver
der op het feit dat hij ge
vormd is op het departement
van verkeer en waterstaat.
Van Huiten is er een voor
stander van dat de regio zich
laat horen, „Nationale politiek
wordt vaak lokaal bepaald"
zegt hij, wijzend op de succes
sen die betogende kleuterleid
sters onlangs op het Binnenhof
hebben behaald. „Men kijkt in
Den Haag terdege naar wat de
regio doet, want daar zitten de
kiezers." In dat verband vindt
van Huiten het geen bijster
gelukkige zaak dat een motie
die vorig jaar in de staten van
Zeeland is aanvaard, ten on
rechte naar zijn mening de
schijn wekt, dat „Zeeland voor
spoedige afsluiting van de
Oosterschelde zou zijn.
„Ik zie dat niet als de
Zeeuwse mening", zegt de
heer van Huiten. „Overigens
vraagt de bewuste motie heel
duidelijk om een milieutech
nisch onderzoek van de Oos
terschelde. Door de volgorde
echter waarin de wensen zijn
opgesomd, heeft het er de
schijn van dat het laatste er
maar zo'n beetje als randvoor
waarde bij hangt."
Op de vraag of het parle
ment langzamerhand rijp
wordt voor de argumentatie
van degenen die de conse
quenties van' afsluiting van de
Oosterschelde nog eens terde
ge onderzocht willen zien, zegt
de heer van Huiten zonder
aarzelen; „Ja!". „In maart kon
ik voor een motie van die
strekking in de Eerste Kamer
niet eens het vereiste aantal
Vooruitzichten voor de pink
sterdagen opgesteld door het
KNMI op vrijdag om 18 uur.
Wisselend weer en tempera
turen meest hoven normaal.
Weersvooruitzichten in cij
fers gemiddeld over Neder
land.
Voor zondag; aantal uren zon
2 tot 10, min. temp. 0 tot 4
graden boven normaal, max
temp omstreeks normaal. Kans
op een droge perioden van
minstens 12 uur: 80 procent,
kans op een gelfeel droog et
maal 40 procent.
Voor maandag. Aantal uren
zon 5 tot 13, min. tep. om
streeks normaal, max. temp.
van ongeveer normaal tot 4
graden boven normaa, kans op
een droge periode van min
stens 12 uur: 95 procent kans
op een geheel droog etmaal:
80 procent.
ondertekenaars bij elkaar krij
gen. Een soortgelijke motie in
de Tweede Kamer kreeg kort
geleden zowaar de steun van
een derde van de kamer".
De heer Johan Kole, spre
kend namens de „Actiegroep
Oosterschelde" uit Yerseke,
die de senator heeft vergezeld,
merkt op: „Bij de parlementa
riërs bestaat een bepaalde on
wil om zich in het probleem
van de Oosterschelde te ver
diepen. Lokaal ontmoeten wij
het probleem dat de Zeeuwen
merendeels gezagsgetrouwe
mensen zijn, die menen dat de
overheid en haar deskundigen
het wel het best zullen we
ten."
Het deze week door de pro
jectgroep van Nederlandse stu
denten aangeboden alternatief
voor afsluiting van de Ooster
schelde, - een stormvloedke
ring in plaats van een dichte
dar.i - wordt door dr. van
Huiten aldus beschouwd: „Het
belangrijkste ervan vind ik
dat het in de kringen van
waterstaatsdeskundigen op het
departement de deur voor dis
cussie opent. Daar gaat het
namelijk om. Het enige wat
'nu van u verlangd wordt is,
dat de studie aangaande de
Oosterschelde wordt hervat in
het licht van de kennis van
het jaar 1972 Gevraagd op
de vooruitzichten naar succes
zegt dr. van Huiten: „Hoop
doet leven."
(ADVERTENTIE)
KORTE NIEUWSTRAAT 21
HULST
Telcf. 2478- 3558, b.g.g. 2209
(Van onze correspondent)
MIDDELBURG De twee
clandestiene alcoholstokers uit
Kortrijk, die op 1 maart door
de douane werden gegrepen in
de nabijheid van een clandes
tiene alcoholstokerij in Aar
denburg kregen vrijdagmorgen
beiden drie maanden onvoor-
waardelij ke gevangenisstraf.
Landbouwer M.A.L. uit Aar
denburg, die zijn schuur via
contactman-plaatsgenoot J.C.
ook wel Tarzan genoemd, aan
drie onbekende Belgen ver
huurde, kreeg f 5000 boete.
J.C. de contactman, werd we
gens gebrek aan bewijs ontsla
gen van rechtsvervolging.
ff
-T
(Van een onzer verslaggevers)
SLUIS Op luisterrijke wijze heeft SJuis gisteren de 100e
sterfdag herdacht van zijn grote zoon J. H. van Dale, de man
van het bekende woordenboek. De herdenking bestond uit een
kranslegging voor het borstbeeld van Van Dale op de stadswal
len, een academische zitting in het historische stadhuis en de
opvoering van twee wagenspelen door de door Van Dale opge
richte rederijkerskamer d'Oranjebloem. De dag werd besloten
met een taptoe door het muziekgezelschap Apollo op de Grote
Markt.
De plechtigheden werden
bijgewoond door een van de
drie nog in leven zijde klein
kinderen van J.H. van Dale,
ir. J.H. Knevel uit Barendregt.
Onder muzikale begeleiding
trok 's morgens een kleine
stoet naar het borstbeeld. Daar
legden burgemeester en me-
vroluw Va.n den Beid een
Krans bij het beeld. Een her
denkingsrede, uitgesproken
door Emile B-luijsse ging hier.
aan vooraf.
De academische zitting 's
middags op het stadhuis werd
o.m. bijgewoond door de gede
puteerden Stenvert en Van
Geesbergen, de burgemeesters
van Oostburg en Aardenburg,
diverse oudburgemeesters en
genodigden.
Dr. P.J. Meertens belichtte
(Van onze correspondent)
MIDDELBURG De recht
bank te Middelburg heeft
twee van de drie overvallers
van twee bejaarden in Sas van
Gent in december van het vo
rige jaar, F. v. d. V. uit Ter
neuzen en J.J. uit Axel ver
oordeeld tot acht maanden on
voorwaardelijke gevangenis
straf. Van der V. kreeg daar
boven vier maanden gevange
nisstraf extra voor het deelne
men aan een reeks inbraken.
De zaak van de derde ver
dachte, A. van B. uit Koe
wacht werd verwezen naar de
rechter-commissaris.
De groep, die op vijf mei
terechtstond voor een hele
reeks inbraken bestond uit
vijf mannen, J. van H. uit
Terneuzen, kreeg vier maan
den onvoorwaardelijke gevan
genisstraf, en H.F. uit Axel
eveneens vier maanden. De eis
luidde zes maanden onvoor
waardelijke gevangenisstraf.
in zijn inleiding drie facetten
van Van Dale, de historicus,
de taalkundige en de onder
wijzer. „De autodidact Van
Dale is de enige Zeeuwsch-
Vlaming' geweest die zoveel
waardering voor zijn weten
schappelijke arbeid heeft ge
had", aldus de heer Meertens,
die uitvoerig de levensloop
van Van Dale schilderde.
Prof. dr. K. de Clerck van
de Gentse universiteit zei dat
„de dikke Vain Dale" al hon
derd jaar een trouwe vriend
is in Vlaanderen". Hij
schetste het belang van dit
woordenboek in het begin van
de taalstrijd in België, -eind
vorige eeuw. „Met dit woor
denboek kon de Franstalige
overheid duidelijk gemaakt
worden dat het Nederlands
het Vlaams zoals zij zeiden
een volwaardige en rijke taal
was", aldus de heer De
Clerck.
De door Van Dale opgerich
te rederijkerskamer d'Oranje
bloem gaf een tweetal opvoe
ringen van wagenspelen op
het nieuwe demontabele toneel
in de sporthal, 's Middags voor
de jeugd en 's avonds voor
iedere andere ingezetene en
belangstellende.
(ADVERTENTIE)
(Van een onzer verslaggevers)
(Van onze correspondent)
MIDDELBURG Vier
woonwagenbewoners, te weten
P.J.M, en P.M. uit Hulst wer
den veroordeeld tot twaalf
weken onvoorwaardelijke ge
vangenisstraf, W. S. D. uit
Terneuzen tot 14 weken, en C.
v. P. uit Sluiskil tot tien we
ken onvoorwaardelijke gevan
genisstraf. De mannen hadden
inbraken en diefstallen ge
pleegd onder andere in zomer
huisjes te Groede en Nieuwvliet
De officier eiste op vijf mei
tegen alle verdachten tien we
ken onvoorwaardelijke gevan
genisstraf.
MIDDELBURG De stichting Het Zeeuwse Landschap signa
leert in zijn gisteren verschenen jaarverslag over 1971 met on
verholen vreugde dat de ongeruste geluiden van de milieu- en
landschapsbeschermers beter tot de oren van „het beleid"
beginnen door te dringen.
Zowel het „paarse boek" over de ontwikkeling van Zuidwest-
Nederland, als de ontwikkelingsschets-1971 van het Zeeuws
provinciaal bestuur houden duidelijker dan ooit tevoren is
gebeurd, rekening met de belangen van landschap en leefmilieu,
zo constateert het jaarverslag.
„De beide rapporten geven
er blijk van dat het tij begint
te keren", zegt de stichting.
Haar eigen taak in liet geheel
van inspanningen om temidden
van de cultuur, aan de natuur
recht te doen wedervaren, ziet
Het Zeeuwse Landschap in het
zorgen voor de instandhouding
van een goede infrastructuur
voor het milieubeheer
Toch zijn er de nodige som
bere toekomstverwachtingen.
Het Zeeuwse Landschap
merkt niet zonder verbijste
ring op: „Helaas lopen deze
ontwikkelingen in België nog
wat bij ons achter. Terwij)
hier te lande op matiging van
de industriële expansie wordt
aangedrongen, bereiken ons
van over de grens de meest
fantastische berichten over
duizenden hectares zeehaven
en industriegebied. Bovendien
ondervinden wij er aan onze
kant van de grens ooi: de
gevolgen van. Behalve grenso
verschrijdende lucht- en wa
terverontreiniging, blijken de
ze Belgische projecten ook
grote aanpassingswerken op
Nederlands grondgebied met
zich mee te brengen".
Wat de situatie met de land-'
schapsbescherming in Zeeland
betreft, merkt de stichting op
dat het teleurstellend is dat
voor veel natuurgebieden in
Zeeland nog geen bestem
mingsplannen zijn vastgesteld.
Dit betekent dat deze gebie
den in principe nog elke ande
re bestemming dan die van
natuurgebied kunnen krijgen,
b.v. ten behoeve van de recrea
tie of wegenaanleg.
De aankopen die het Zeeuw-
sche Landschap in 1971 kon
verrichten zijn bescheiden van
omvang geweest. Het bleef bij
ruim vier hectare weiland,
moeras en water langs de
Weel in de Heerenpolder. Het
bezit van het Zeeuwse Land
schap in dit gebied bedraagt
nu bijna negen hectare. Het
belangrijkste nieuwtje dat het
Zeeuwse Landschap wat haar
eigen werkzaamheden betreft
voor het jaar 1972 aankondigt,
is de première van een door
de cinast Jan van de Kam
vervaardigde film over het
Land van Saeftinghe. Een van
de subsidiegevers voor dit
project was Dow-Chemical in
Terneuzen. Het is' de be
ling dat de film over Saeftin
ghe in zoveel mogelijk plaatsen
in de provincie wordt ver
toond.
(V"n een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Zeeuwse
deskundigen staan sceptisch
tegenover een element de zo
genaamde „Milieukaart van
Zuidwest-Nederland". Hun
verwondering betreft het feit
dat de opstellers van de mi
lieukaart een gebied tussen
het Kanaal door Zuid-Beve
land en het Schelde-Rijnkanaal
hebben aangeduid als 'n plaats
die naast Ossenisse poten
tieel geschikt is voor vestiging
van basisindustrie.
Een woordvoerder van het
ETI voor Zeeland verklaarde
ons desgevraagd: „Momenteel
is er in het bewuste gebied
nog veel open ruimte beschik
baar. ^Als over enkele jaren
echter een begin wordt ge
maakt met de verbetering van
het kanaal door Zuid-Beve
land, waartoe ook de bouw
van nieuwe duwvaartsluizen
behoort, dan wordt het al
dringen in dat gebied. De
voorgenomen tunnelbouw on
der het Kanaal door Zuid-Be
veland, met bijbehorende we
gen, legt ook beslag op een
deel van het terrein. Als even
tuele variant van het Reimers
waalplan is 't alternatief van de
contactcommissie voor natuur-
en landschapsbescherming dan
ook niet zo geschikt als op het
eerste gezicht wel lijkt." Zoals
bekend wordt in de ontwikke-
lingsschets 1971 van het pro
vinciaal bestuur van Zeeland -
een leidraad voor het beleid
tot 1985 - alleen aan de ont
sluiting van nieuwe industrie
gebieden, maximaal duizend
hectare bruto - in Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen gedacht.
Tegenover de keuze van de
milieuatlas, Ossenisse, geldt
sinds het bekend worden van
het tracé voor het Baalhoekka-
naal, in Zeeland het Baalhoek-
kanaal als een mogelijk inte
ressant alternatief. Sloe-I
(Vlissingen-Oost) zal geleide
lijk aan worden afgerond, •-■n
van een Sloe-II (oostelijk van
Borssele) zal tot in de tachti
ger jare- zeker geen sprake
kunnen zijn. In dat opzicht
lopen de opvattingen van de
contactcommissie eri de
Zeeuwse planologen aardig pa
rallel.
De kansen voor realisering
van het Reimerswaalplan -
hetzij in de Oosterschelde ge
situeerd, en toegankelijk 'ge
maakt voor zeeschepen; hetzij
op dezelfde plaats, maar dan
met het „natte" deel in de
Westerschelde, worden in
Middelburg niet hoog aange
slagen. Bij vestiging van basis
industrieën in een eventueel
Reimerswaalgebied, zouden
Bergen op Zoom en Steenber
gen daarvan duidelijk de hin
der gaan ondervinden. Boven
dien ligt Reimerswaal milieu
technisch te dicht bij de Ant
werpse industriegebieden, die
de neiging hebben noord
waarts te kruipen. De infra
structuur vormt nog het groot
ste probleem. De arbeids
krachten om Reimerswaal te
voorzien, aldus merkt men in
Middelburg op, zullen niet in
Zeeland kunnen worden ge
huisvest. Dit betekent dat er
kostbare en ruimteverslinden-
de parallelwegen voor het
woon-werkverkeer naar West-
Brabant moeten worden ge
legd. „Daarbij ontstaat dezelf
de probleemsituatie die je nu
al aantreft bij de sluizen in
Terneuzen als bij DOW-Che-
mical de ploegen wisselen", zo
wordt opgemerkt-
jtytksW UwlaatsteKansop
tente inde KmKetM!
