WETENSCHAPPELIJK TEAM WERKTE
PLAN UIT VOOR OOSTERSCHELDE
Stormvloedkering in plaats van dam
Honderdjarige
in Westdorpe
CHU-voorzitter Zeeland wil
één christelijke partij
„VERDEELDHEID IS
ONUITSTAANBAAR"
NSM: BEWIJZEN VOORHANDEN
PATRIA
DIGESTIVE
stad
streek
mmmmmmmÊmi
Groede
Beter weer
volkorenbiscuits
voordeel
RESTZETEL
VOORDELEN
VERZOENEN
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG/GOES - Er bestaat een
methode 0111 in het Oostersclieldegebied
de veiligheid volgens de eisen van de Del
tawet te waarborgen en tegelijkertijd in
het grootste deel van deze zeearm het na
tuurlijk zoutwatermilieu in stand te hou
den.
Kom
Oplossingen
Hamvraag
Donderdag 18 mei 1972
Nieuwe instuif De dorps
vereniging en het jongerenbe
stuur zijn bezig met de voor
bereiding van de oprichting
van een instuif voor de jeugd
van Groede. Dit dan onder
auspiciën van de streekjeugd-
centrale. Het is de bedoeling
dat in -deze instuif de jeugd
tussen 12 en 16 jaar wordt
opgevangen.
Vooruitzichten voor vrijdag
en zaterdag, opgesteld door het
KNMI op woensdag 18.00 uur:
zonnige perioden, vooral later
kans op een bui en hogere
temperaturen.
Weersvooruitzichten in cij
fers over Nederland.
Voor vrijdag: aantal uren
zon: 5 tot 13; min. temp.: 0 tot
4 graden onder normaal; max.
temp.: van ongeveer normaal
tot 3 graden onder normaal;
kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 80 procent;
kans op een geheel droog et
maal: 60 procent.
Voor zaterdag: aantal uren
zon: 2 tot 9; min. temp.: om
streeks normaal; max. temp.:
van ongeveer normaal tot 4
graden onder normaal; kans op
een droge periode van min
stens 12 uur: 80 procent; kans
op een geheel droog etmaal:
50 procent.
hoogwater
Morgen, vrijdag 19 mei.
Bergen op Zoom: 8.26
20.49.
Hansweert, 7.33 en 20.00.
ïerneuzen 7.00 en 19.30
Vlissingen: 6.28 en 19.03.
Wemeldinge: 8.16 en 20.39.
waterstanden
Konstanz 291 pl 1, Rheinfel-
den 226 pl 4, Straatsburg 242
pl 12, Plittersdorf 391 pl 10.
Maxau 446 pl 10, Plochingen
174 pl 35, Mannheim 273 pl 21,
Steinbach 137 pl 19, Mainz 267
pl 11, Bingen 163 pl 7, Kaub
'184 pl 7, Trier 291 pl 40,
Koblenz 198 pl 9, Keulen 163
pl 7, Ruhrort 330 pl 10, Lobith
943 - 2, Pannerdense kop 917 -
2, Nijmegen 744 - 1, IJsselkop
873 - 2, Eefde IJssel 402 - 8,
Deventer 286 - 2, Monsin 5500
pl 60, Borgharen 3998 pl 38,
Belfeld 1138 pl 15, Grave be
neden de sluis 511 pl 13.
(Van een onzer
verslaggevers)
WESTDORPE —Arthur
Notté is het niet aan te
zien dat hij volgende week
donderdag zijn honderdste
verjaardag viert. „Tuurke",
zoals iedereen in Westdorpe
de oudste inwoner van dit
dorp kent, is nog heel kras,
alhoewel hij niet zulke lan
ge wandeltochten meer
maakt als vroeger.
Hij ziet wat minder goed
dan vroeger, maar dat belet
hem toch niet om zelf zijn
inkopen te doen in de su
permarkt tegenover het- be
jaardentehuis „Het Ver-
laet", waar Tuurke in 1963
als een van de eerste bewo
ners van het toen splinter
nieuwe tehuis werd be
groet.
Ondanks zijn hoge leef
tijd schrikt Tuurke niet
voor een lolletje terug. „Ie
dereen heeft schik met
hem. Hij kan de boel nog
aardig vermaken", zeggen
de zusters van het bejaar
dentehuis over de man, die
schaapherder werd toen hij
zeven jaar oud was. Na zijn
militaire dienst ging Tuur
ke bij de boer werken. In
1963 kwam hij samen met
zijn vrouw naar het bejaar
dentehuis. Zijn vrouw
overleed daar enkele jaren
later.
In verband met de hon
derdste verjaardag van
Tuurke wordt er volgende
week donderdagmorgen in
het bejaardentehuis eerst
een 'mis opgedragen. Daar
na drinkt de bevolking van
„Het Verlaet" gezamenlijk
koffie en aan het eind van
de middag houdt Tuurke
een receptie. Vroeg in de
avond brengt de plaatselij
ke harmonie hem een sere
nade.
„Tuurke" Notté is on
danks zijn hoge leeftijd nog
best voor een grapje te vin
den. „Hij kan de boel nog
aardig vermaken", zeggen
de zusters.
(ADVERTENTIE)
gezonde biscuit
uit goud-geel graan
Per rol tijdelijk van
f 1,20 voor,..
f1,08..
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG. In een hoog, ouderwets aandoend klas
lokaal van de rijkspedagogische academie te Middelburg,
oefent de heer H. Eversdijk uit Heinkenszand het beroep
van leraar uit. Hij heeft zich daar omringd met alle gereed
schappen die je in de communicatietechniek nodig hebt.
Zij variëren van de aloude aanwijsstok tot hypermoderne
landkaarten, film- en diaprojectoren, overhead-projector en
televisietoestel. De heer Eversdijk geeft aardrijkskunde en
planologie. Problemen van de Derde Wereld en problemen
van de Zeeuwse ontwikkeling komen in zijn manier van
kennis overdragen beurtelings aan de orde. De kaarten han
gen klaar en de dia's zitten al in de projector voor de
volgende les.
Tussen twee lessen in
spreken wij met hem over
een onderwerp waarvan
nog geen kaarten besohik-
baar zijn: samenwerking
tussen de grote confessione
le partijen in Zeeland. De
41-jarige heer Eversdijk,
lid van de rechtse raads
fractie in Borsele, sinds
kort voorzitter van de
CHU-kamerkring Zeeland,
wil deze samenwerking op
gang brengen.
Zoals men heeft kunnen
lezen, heeft het bestuur van
de CHU-kamerkring de
provinciale besturen van
KVP en ARP uitgenodigd,
voor een eerste, open ge
sprek. Dit gesprek zal zo
mogelijk direct na de zo
mervakanties moeten
plaatsvinden. Gedurende de
winter kan over de prakti
sche punten worden door
gesproken, wellicht in
werkgroepen.
Over hetgeen er in de
daarop volgende maanden,
tot aan de kandidaatsstel
ling voor de Statenverkie
zingen kan gebeuren, is de
heer Eversdijk optimistisch,
maar tevens voorzichtig.
„Als ik nu al zou beginnen
met het formuleren van
wensen, dan zou dat bete
kenen dat wij vóór het
open gesprek claims op ta
fel leggen. En dan is het
geen open gesprek meer",
merkt hij op. „We gaan be
slist niet praten over zaken
als: wie moet lijstaanvoer
der van een eventuele
christelijke samen werkings
partij zijn? Of over: hoe
veel gedeputeerden zullen
er van die partij in het
college van GS moeten zit
ten? Of: zullen wij door
samenwerking een restzetel
verspelen, of wellicht win
nen? Dat zijn weliswaar
praktische zaken, die in
een later stadium uiteraard
aan de orde moeten komen,
maar voorop staat 'n ideëel
motief, waarvan ik hoop
en geloof, dat het ook bij
onze toekomstige partners
leeft. En wel dit: het is
onuitstaanbaar, dat drie po
litieke partijen, die het
evangelie als basis voor
him handelen bezitten, ge
scheiden optrekken. Als
één christelijke kerk dan
niet tot de mogelijkheden
behoort, dan moet er toch
minstens één christelijke
politieke partij kunnen be
staan".
Geldt dit ook niet voor
andere beginselpartijen?
Eversdijk: „Ik zeg dit
met evenveel overtuiging
ten aanzien van bijvoor
beeld de PvdA of de VVD,
die het liberale beginsel
aanhangt. Ook daar zou
men elkaar op het beginsel
moeten kunnen vinden.
Zo'n PvdA, met daarnaast
een DS'70, dat is toch ei
genlijk onverteerbaar?"
Zijn er ook praktische
motieven voor samenwer
king van de christelijke
partijen?
Eversdijk: „Natuurlijk,
maar die zijn niet de
hoofdzaak, ofschoon ze
soms duidelijke ideële as
pecten hebben. Neem maai
de grotere geloofwaardig
heid van een christelijke
H. EVERSDIJK
partij ten opzichte van ver
deelde christelijke partijen.
Vergeet niet dat samenwer
king ligt in de orde van de
naastenliefde, op welk cha
piter zelfs geen inspraak
mogelijk is. Daar valt niet
mee te schipperen. En dan
natuurlijk: de voordelen
van een meer gerichte pro
paganda, de inbreng van
grotere deskundigheid in
het praktische werk, de ge
ringere verspilling van
energie in al die bestuurs
functies, en het samen
sterk zijn".
Ook een eventuele stem
buswinst?
Eversdijk: „Je moet elk
aar niet zoeken omdat het
je slecht gaat. Dat zou een
verkeerd vertrekpunt zijn.
Je zoekt elkaar primair
omdat je meent dat je bij
elkaar hoort. Ik kan u zeg
gen dat ik het nogal pijn
lijk vond, dat mijn eerste
officiële contact met onze
confessionele partners in
Zeeland was geïnspireerd
door een conflict, voortge
vloeid uit de PZEM-aifaire.
Stel je voor dat je elkaar
alleen maar zou ontmoeten
als er een conflict zou moe
ten worden bijgelegd".
Zit het verzoenen u niet
een beetje in het bloed?
Eversdijk: „Mijn hele le
ven door heb ik moeten
leren anderen te begrijpen.
Dat leidde bijna altijd tot
het waarderen van die an
der. Dat geldt hier op
school, dat geldt in mijn
dorp Heinkenszand, en dat
geldt in de politiek. Ik ben
geen scherpslijper".
Is er in Nederland nog
wel echt vraag naar een
partij groot of klein, ver
deeld of niet, die vanuit
het evangelisch beginsel
werkt?
Eversdijk: „Stellig! Uit
een analyse van de verkie
zingsuitslagen van 1971 kun
je, zeker wat mijn eigen
partij betreft, afleiden dat
de jeugd de confessie niet
heeft afgewezen. Jeugd, dat
heeft toekomst!"
(Van een onzer verslaggevers)
SLUISKIL „We kunnen
aan de hand van exacte tech
nische gegevens tonen, dat de
breuk in de pijpleiding is ont
staan op het tijdstip, dat dooi
de NSM is genoemd". Dit heeft
de heer Vermeulen van de Ne
derlandse Stikstofmaatschappij
gisteravond verklaard naar
aanleiding van ONI-voorzitter
Van den Broek.
De veiligheidsdienst van het
bedrijf heeft over de gebeurte
nissen een „neutraal" rapport
gesteld, waarin de directie uit
voerig is geïnformeerd. „Er is
geen reden om te twijfelen aan
de juistheid van de gegevens",
aldus de heer Vermeulen, die
daaraan toevoegt, dat de con
trole op de pijpleiding, zoals die
vrijdagavond na de eerste
alarm-telefoontjes, werd uitge
voerd, verricht is door een an
dere dienst dan de zijne. Er
hoeft niet aan getwijfeld te
worden, zo meent de heer Ver
meulen, dat dit op onjuiste
wijze is gebeurd.
Hij heeft daarmee onder
streept wat directeur Marto-
rana eerder al heeft verklaard,
namelijk dat er geen sprake
van is, dat er zaterdagmorgen
nog afvalwater is ontsnapt,
Zijn commentaar: „Ik heb daar
wel wat onder water zien stro
men, dat niet uit onze leiding
kwam. Wellicht dat daardoor
ook de heer v. d. Broek is mis
leid".
Volgens zijn commentaar zou
de ONI-voorzitter mededelin
gen hebben gedaan, die niet
helemaal juist waren.
Wat een paradox lijkt kan realiteit worden, als liet
parlement en rijkswaterstaat zouden kiezen voor het
jongste Oosterschelde-alternatief dat op 21 juni op
de Technische Hogeschool te Delft officieel zal wor
den gepresenteerd.
Het alternatief, dat, indien het uitvoerbaar zou blijken, een
eind zou maken aan de bewogen discussies van de laatste jaren
over het lot van de Oosterschelde, is bedacht en uitgewerkt door
een interdisciplinaire studiegroep van a.s. waterstaatsingenieurs
(Delft), dito biologen (Utrecht), landbouwingenieurs en plano
logen (Wageningen) en een bijna afgestudeerde econoom (Rot
terdam). Het totale project is verwerkt in een duimendik boek
met talloze tabellen en kaarten.
Het alternatief van de groep
luidt: geef de Oosterschelde-
dawi het karakter van eenn
stormvloedkering. Dat is mo
gelijk, door op de plaats van
de stroomigeulen in de Ooster-
scheldemonding caissons af te
zinken, die zo geconstrueerd
zijn dat onder hun bodems
(maar boven de drempel), ge
vormd door de bodem van de
Oosterschelde, doorlaatopenin-
gen ontstaan, die naar belie
ven kunnen worden gesloten
of geopend.
Een normale doorlaatopening
van 3600 meter breed liefst
te verdelen in verschillende
kleine doorlaatopeningen is
voldoende om in een zeer
groot deel van het Ooster-
scheldebekken eb en vloed
hun zegenrijk werk voor het
milieu te laten verrichten.
Volgens berekeningen van de
projectgroep kan het getij van
ongeveer 2.80 meter worden
gehandhaafd. In geval van een
stormvloed kunnen de door
laatopeningen worden gesloten
en is het gebied daarachter
volledig veilig.
(ADVERTENTIE)
Het doorlaatvermogen van
de stormvloedkering, wordt
bepaald door het bergingsvolu
me van de erachter liggende
„kom". Volgens het alternatief
uit Delft is deze kom precies
op de juiste maat, als er twee
compartimenteringsdammen
door de Oosterschelde worden
gelegd. De ene verbindt
grofweg het Zuidbeveland-
se Wemeldinge met Gorris-
hoek op Tholen en de andere
verbindt St-Philipsland met
de Grevelingendam. Ten oos
ten van deze dammen zal het
water zoet blijven.
Aan de westkant ervan gol
ven eb en vloed ongehinderd
heen en weer en zorgen voor
een complete doorspoeling van
het bekken bij elke eb- en
vloedbeweging. De sehelpdie-
rencultuur van Yerseke zal,
ook bij hantering van dit al
ternatief, verplaatst moeten
worden naar een gebied meer
ten westen maar zal niette
min behouden kunnen blij
ven.
De studiegroep heeft vier
mogelijke oplossingen voor het
probleem: een zoute en toch
een veilige Oosterschelde, on
derzocht.
De oplossing: „Stormvloed
kering" kwam als de meest
bruikbare voor de dag. Deze
oplossing is vervolgens gede
tailleerd uitgewerkt. Mevrouw
D. van Oosten-Snoek uit Goes
was als planoloog en land
schapsarchitect bij het project
betrokken. „Mijn bijdrage is
te beschouwen als een soort
randversiering", zegt zij be
scheiden. „Het rapport over de
projectstudie over de naam
„Zeeuwse Meer" is van over
wegend technische en econo
mische aard.
Twee dingen zijn van emi
nent belang constateert me
vrouw Van Oosten. „Volgens
de berekeningen is het alter
natief technisch uitvoerbaar
terwijl het wettelijk mogelijk
is. De Deltawet behoeft er niet
voor gewijzigd te worden, het
geen wel het geval zou zijn
als men de Oosterschelde open
wil laten".
De hamvraag die in verband
met deze projectstudie moet
worden gesteld, luidt: hoeveel
blijft het Oostersclieldegebied
onbeschermd, als er voor het
idee van de stormvloedkering
wordt gekozen?
Mevrouw Van Oosten: „De
compartimenteringsdammen,
die een groot en kwetsbaar
gebied in het oostelijk deel
van de Oosterschelde bescher
men, kunnen reeds in 1974 of
1975 klaar zijn. Dat hangt me
de af van het gereedkomen
van de werken van de Schel-
de-Rijnverbinding. Door de
bouw van deze dammen wordt
het hoofdwerk, de stormvloed
kering technisch iets gemak
kelijker uitvoerbaar".
De hoofdd'am met de door-
laa-twerken, kan volgens onze
berekeningen in 1983 gereed
zijn, vijf jaar later dan de
Oosterscheldedam waaraan
waterstaat nu werkt. In de
totale bouwtijd zit echter een
projectperiode, die wij op vier
jaar hebben gesteld- Als wa
terstaat, wat niet ondenkbaar
is, al veel voorstudies op ons
thema heeft verricht, dan
wordt de projectperiode kor
ter.
De stormvloedkering zal dan
bijv. in 1981 Maar kunnen
zijn. Over de kosten van het
alternatief, heeft de studie
groep een berekening opgezet,
waarin de prijs van het mi
lieu, (aan de kant van de ba
ten) op een half miljard gul
den is gewaardeerd. „Het is te
geef", zegt mevrouw Van Oos
ten, lachend.
De kosten batenberekening
sluit dan op een totaal van
drie en een half miljard en
dat bedrag staat ook onderaan
de rekensom van Rijkswater
staat.