VLISSINGENEERSTELING DER VRIJHEID
Skol spreekt uw taal.
Proeftmaag
Zorg dat de Zeeuw
Zeeuw kan blijven
DE BOER
HOEFT NIET IN
KOU TE STAAN
Onthard water
voor Zeeland
Zeeuws Tijdschrift over historische dagen van 1672
MINISTER LANGMAN TOT
PROVINCIAAL BESTUUR:
(II)
Toen
ik thuiskwam
was dat nieuwe
gevoel er nog
steeds.
Boeren op
zoek naar
toekomst
POMPSTATION SCHIJF IN GEBRUIK
ONDERWIJS
WERKENDE
JONGEREN
Onbestendig
Je moet 'm voelen.
De nieuwe
Philishave®QO Super.
(Maak ook het gebaar
van de tevreden
driekop-scheerder)
Boschkapelle -#
HULST
HET ADRES
waterstanden
Konstanz 250 (pi. 1), Rhein
felden 174 (174 -21), Straats
burg 168 (-26), Plittersdorf
316 (-8), Maxiau 380 (pi. 2),
Ploohingen 136 (pi. 8), Mann
heim 189 (pi. 42), Steinbach
152 (plr 6), Mainz 203 (pi. 22),
Bingen 101 (101 pi. 15), Kaub
114 (pi. 15), Trier 336 (pi.
53), Koblenz 162 (pi. 24),
Keulen 112 (pi. 11), Ruhrort
270 (pi. 6), Lobith 897 (pi. 6),
Pannerdense Kop 872 (pi. 6),
Nijmegen 668 (onv.), IJssel-
kop 845 )pl. 8), Eefde IJssel
380 (pi. 18), Deventer 264 (pi.
19), Monsin 5486 (onv.), Borg
haren 3995 (onv,), Belfeld
1158 (pi. 15), Grave beneden
de Sluis 501 (pi. 2).
hoogwater
Morgen, donderdag 6 april
Bergen op Zoom 8.05 en 20.30.
Hansweert 7.26 en 19.52, Ter-
neuzen 6.54 en 19.23, Vlissin-
gen 6.26 en 18.55, Wemeldingt
7.55 en 20.20.
(Van een onzer
verslaggevers)
MIDDELBURG Drie eeu
wen geschiedenis van Vlissin-
gen komen tot leven in het
gisteren verschenen nummer
van het Zeeuwse Tijdschrift
Drie eeuwen, die beginnen bij
de historische dagen van april
1672, toen Vlissingen zich,
zonder veel woorden vuil te
maken, op eigen kracht ont
deed van de Spaanse over
heersing en daardoor „eerste
ling der vrijheid werd"
Hoe het allemaal gebeurde,
driehonderd jaar geleden,
wordt levendig als gold het
een ooggetuigenverslag, verteld
door stadsarchivaris N. Veld
huis. In zijn relaas is een
plaats ingeniim-1 voor een van
die mensen die wij steeds aan
het begin van omwentelingen
vinden, om voor het eigenlijke
reveil te zorgen. Dat is in het
geval van Vlissingen een ze
kere Johan van Kuyk geweest.
Hij arriveert in de stad op het
moment, dat de gouverneur
een boodschap aan het volk
staat uit te spreken. De gou
verneur roept in zijn taal het-
telfde wat alle magistraten in
tijden van spanning laten ho
ren. „Er is geen reden tot
paniek". Johan van Kuyk
proeft de opstandige stemming
onder het volk en over
schreeuwt de gouverneur met
de historische woorden: „Een
fraaye lammere tong om u aan
de wolven uyt te leeveren".
Hij besluit zijn felle tirade
met de kreet: „Op naar de
wallen, Gij mensen van Vlis
singen".
De dingen ontwikkelen zich
snel. De Vlissingers kraken
een kruitmagazijn, laden een
kanon en beginnen te vuren
op de Spaanse vloot die de
haven nadert. Het kasteel van
AIva, dat nog in aanbouw is,
wordt gesloopt en een paar
dagen later hebben de rebel
len hun eerste gijzelaar in
handen: de edelman Pedro Pa-
cieco, familielid van de Spaan
se koning. Hij wordt in Vlis
singen opgehangen. De koen
heid en de geringe omhaal
waarmee alles gebeurt, schij
nen karakteristiek voor Vlis
singen te zyn. De Vlissingers
zijn namelijk geen volk van
dichters en denkers.
P.J. Meertens beschrijft een
even korte als vreemde bloei
tijd waarin onder anderen Betje
Wolff en Jacobus Bellamy
leefden maar geeft daarvan
zelf toe, dat dit een soort won
der is geweest. De Vlissingers
fungeerden in de Zeeuwse ge
schiedenis meer als mensen
van de daad. Wij vinden daar
de meest markante bewijzen
van in een boeiende beschrij
ving door Louis de Bree, over
de maandenlange staking die
in 1928 het bedrijf van ..De
Schelde" lam legde.
Alleen al de lange duur van
de staking is bijzonder, maar
nog treffender was de manier
waarop men die langdurige,
hete zomer van 1928 door
kwam. De stakingsleider, van
wie vooral de „rode" vak
bondsbestuurder van Span
ning moet worden genoemd,
organiseerde fietstochten voor
de stakers, stranddagen, een
jeugdkamp, kinderfeesten en
ontwikkeiings- en ontspan
ningsavonden. Typerend voorj
het klimaat in Vlissingen van
die dagen is een advertentie,
waarin een schoenmaker tien;
procent korting toezegt op re
paraties aan het schoeisel van
de stakers. „Kleine mensen
moeten kleine mensen steu
nen, als de strijd gaat tegen
de groten", roept hij zijn klan
tenkring toe.
In het aan Vlissingen gewij
de nummer van het Zeeuwse
tijdschrift geeft M.P. de Bruin
verder verslag van een andere
veelbewogen episode uit de
geschiedenis van de Schelde-
stad, die van 1185 tot 1616,
toen Vlissingen „pandstad"
van Engeland was. Een schok
kend document in het Zeeuw
se Tijdschrift is dat van een
Britse marineman, die in sep
tember 1809 getuige was vsut
de beschieting van Vlissin
gen.
J. de Hoogli beschrijft de
twee stadhuizen die Vlissingen
heeft bezeten, voor het nieuwe
stadhuis in gebruik werd ge
nomen: het kapitale pand aan
de Grote Markt en liet oude
stadhuis aan de Houtkade. Het
Vlissingse loodswezen wordt
uitgetekend door Tj. Spanjer.
De sprong naar het heden
wordt gemaakt door drs. C. de
Schipper van het ETI voor
Zeeland, die de planologische
knelpunten van Vlissingen in
kaart brengt. Drs. M.C. Ver-
hurg, directeur van het ETI,
kijkt in de toekomst en merkt
op „Zonder een zekere basis
industrie in het Sloe is niet
in te zien welke primaire wel
vaartsbronnen er moeten wor
den aangeboord".
i M|
(Van een onzer
redacteuren)
BREDA Het heeft lang
geduurd eer hij erover begon
te praten met anderen. Geen
mens loopt zo gauw te koop
met zijn zorgen. Naar buiten
zag alles er sterk en gezond
uit en in het dorp genoot hij
de reputatie die zijn vader al
voor hem had, een „goede
solide boer" te zijn.
Hij begreep het ook niet
goed. Hij zelf en zijn vrouw
waren niet te lui om te wer
ken. Twee kinderen kon je
geen exorbitante last noe
men. Hij verstond zijn vak
en liet nooit iets na om op
de hoogte te blijven van de
ontwikkelingen op zijn ter
rein. En toch zag hij geen
kans uit zijn bedrijf een
reëel gezinsinkomen te halen.
Erger nog: in plaats van een
noodzakelijke toename van
het eigen vermogen in het
bedrijf te halen, teerde hij
juist in. En de laatste tijd
werd dat erger. Tenslotte
legde hij zijn kaarten op ta
fel tegenover een bevriende
collega. Die begreep alles
meteen want hij worstelde
met dezelfde problemen. Al
leen had hij al een weg ge
vonden: „Ga eens met je or
ganisatie praten", zei hij.
De NCB: „Wij werken an
ders dan de overheid. Wij
wachten op het eigen initia
tief van onze leden. We laten
intussen natuurlijk niet na
hun zo systematisch als mo
gelijk is, voor te lichten,
maar die eerste stap naar de
oplossing van hun proble
men, moeten ze zelf zetten.
Wij zijn er tenslotte niet om
de Nederlandse landbouw te
saneren, maar om de indivi
duele belangen van onze le
den te beschermen en te be
hartigen. Vandaar dat wij er
zeker van willen zijn dat
zo'n lid vrijwillig naar ons
toekomt om advies en
hulp".
De boer van daarnet 37
jaar en 11 jaar op het bedriji
dat hij had overgenomen van
zijn vader is bij de NCB
terecht gekomen. Nu, een
maand of vijf later is hij die
stille, knagende zorg kwijt.
Hij bekijkt de zaak reëel en
niet zonder optimisme, hoe
wel het nagenoeg vaststaat
dat hij zijn bedrijf maar het
beste zo snel mogelijk kan
beëindigen.
Zijn onderneming is gron
dig doorgelicht. Ook de ex
terne mogelijkheden zijn
zorgvuldig bekeken. Omscha
keling geheel of gedeelte
lijk op veredeling of iets
dergelijks is als gevolg van
louter lokale omstandigheden
mogelijk noch zinvol. Het zit
er dik in dat hij de zoveelste
zal zijn die zich een andere
weg in de maatschappij zal
moeten zoeken. Pijnlijk zo'n
afscheid? Hij: „Ja, misschien
wel. Je vraagt je af waar
voor je de afgelopen 11 jaar
hebt geploeterd en ik denk
de laatste dagen dikwijls aan
mijn vader hij is al een
jaar of tien dood die dit
eigenlijk helemaal heeft op
gebouwd en inderdaad een
solide bedrijf achterliet.
Maar van de andere kant:
mijn gezin kan straks reke
nen op een beter inkomen en
mijn vrouw en ik zullen van
heel wat zorgen zijn bevrijd.
Ik heb al een baan op het
oog ook. Het zal me wei wat
studie kosten, maar dat is
niks nieuws voor me".
Vooral jongere boeren die
niet te lang hebben afge
wacht en al vroegtijdig be
sloten hun bedrijf te staken,
lossen hun problemen dik
wijls zelf op en vinden een
nieuwe functie zonder daar
bij hulp nodig te hebben. Di"
dat wensen echter kunnen
veel hulp krijgen
De NCB: „Wij zien niet
graag dat een jonge boer, die
ermee ophoudt in zijn omge
ving een baantje zoekt en
zegt: ziezo ik ben onder de
pannen. Dat lijkt dan wel zo.
maar het zegt niets over zijn
toekomst. Wij helpen bij het
zoeken naar een nieuwe en
voor de betrokken man zin
volle en passende functie. De
resultaten van zo'n verdere
begeleiding naar een nieuwe
functie vallen bepaald niet
tegen. Integendeel! Natuur
lijk zijn de jongeren van
beneden de 45 jaar in het
voordeel, maar dat geldt
overal waar mensen op een
gegeven moment genood
zaakt zijn hun beroep op te
geven".
De omscholingsmogelijkhe
den zijn in de afgelopen ja
ren verruimd. Fonkelnieuw
is de versnelde hoveniers
opleiding aan de praktijk
school in Vught, die thans in
wording is. Er is onder de
ex-boeren veel belangstelling
voor het hoveniersvak en er
is bovendien veel vraag naar
hoveniers. Binnenkort hoopt,
men de gegadigden in slechts
één jaar klaar te stomen
voor het vakdiploma. Dat op
zak hebbend kan men zowel
zelfstandig hovenier worden
als een redelijke betrekking
bij een gemeente of kweke
rij krijgen.
Niemand wil de geplaagde
boer in de kou laten staan,
zeker niet zijn eigen organi
saties en instellingen. Maar
zo leert de harde en soms
trieste praktijk het is
voor alles van belang dat de
boer op tijd inzicht heeft in
zijn eigen situatie om er de
consequenties uit te kunnen
trekken voor hij in de misè
re komt.
VOLGENDE KEER:
„Onzin, dat een ex-boer
alleen maar goed is voor
buitenwerk".
(ADVERTENTIE)
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG. „Het is
uw opdracht ervoor te zorgen,
dat de Zeeuwen Zeeuw kunnen
blijven. Ik ben in mijn ver
wachtingen op dat punt niet
pessimistisch." Dit zei de mi
nister van Economische Zaken,
mr. drs. H. Langman, nadat hij
de première van de nieuwe
Zeelandfilm in het Middelburg
se City Theater had bijgewoond,
in een slotwoord tot het pro
vinciaal bestuur.
De première van de film werd
door enkele honderden promi
nente inwoners van de provin
cie bijgewoond. Onze mening
over de nieuwe film, die geti
teld is „Er zijn nog Zeeuwen",
vindt de lezer elders in dit blad.
Minister Langman schetste in
zijn toespraak een stuk Zeeuw
se geschiedenis aan de hand van
de drie films, die er tot nu toe
in opdracht van het provinciaal
bestuur zijn vervaardigd. De
eerste was een journaalfilm, die
een indruk gaf van Zeelands
omschakeling. De tweede film,
„Waar de zee het land ontmoet"
weerspiegelde de zogenaamde
„Drie Pijler Theorie" (indus
trie, landbouw en recreatie)
terwijl de zojuist gereedgeko
men derde film zonder het
oogmerk een heersende opinie
om te buigen een impressie
geeft van een gewest in veran
dering,, met al zijn twijfels,
maar ook met het vertrouwen
op de goede weg te zijn.
Wat dit betreft hanteerde de
minister een uitspraak van de
Zeeuwse dichter J. C. van Scha-
gen: „In Zeeland is de kortste
weg niet altijd recht."
Minister Langman achtte het
gelukkig, dat het begrip „pro
vincie" dicht bij de Zeeuwse
burger staat. Hij hoopte dat het
de bestuurders van dit gewest
gegeven zou zijn, om de taak
stelling welke voor Zeeland
voortvloeit uit de tweede nota
inzake de ruimtelijke ordening
en het zogenaamde Paarse Boek
te vervuilen.
Voor de film werd vertoond
typeerde mr. Van Aartsen, de
commissaris der koningin, het
produkt van de heren Kees Hin
en Kees Schippers als een film,
die laat zien hoe de in gang
zijnde ontwikkeling van de
provincie bij de Zeeuwen over
komt althans behoort over te
komen. Hij wees nog eens na
drukkelijk op één aspect dat de
film toont: Het dreigende wat
er is, dat door de dijken kan
breken, en vele levens en goe
deren vernielen kan."
„We zullen verder moeten in
een goede harmonie van histo
rische, culturele en agrarische
waarden," zo besloot mr. Van
Aartsen zijn toespraak. „Har
monie is uitgangspunt en doel
stelling van het provinciaal be
leid." De film, waarvoor het
provinciaal bestuur alleen haar
algemene richtlijnen heeft ver
strekt, noemde de commissaris
der Koninging „geslaagd".
Na afloop van de filmpre
mière gaf minister Langman
een persconferentie, waarin on
der meer het probleem van de
vaste oeververbinding ter spra
ke kwam. „Ik beschouw een be
slissing over de bouw van deze
verbinding als een belangrijk
gegeven voor een latere keuze
inzake de plaats van nieuwe in
dustrieterreinen," merkt de be
windsman op.
Ook is gesproken over de mo
gelijkheid van subsidies van
economische zaken voor de
twee recreatie-objecten: de
bouw van een nieuw zwembad
in Breskens en de aanleg van
een jachthaven in Brouwers
haven.
„Wij hebben deze zaken met
nadruk onder de aandacht van
de minister gebracht," zei mr.
Van Aartsen. De discussie die
de minister met het provinciaal
bestuur heeft gevoerd had, zo
zei hij, een openhartig karakter
Het stadhuis van Vlissingen in vroeger jaren
(ADVERTENTIE)
j:
(Van een onzer verslaggevers)
GOES Met de ingebruikname van het pompstation in
Schijf, waar het water eerst wordt onthard voordat het
naar de verbruikers wordt doorgezonden, krijgt ook Zee
land onthard water. Gisteren kwam het eerste ontharde
water de Zeeuwsche leidingen binnen. Het zal echter nog
tot begin mei duren voordat men in Zeeland volledig kan
profiteren van de in Schijf aangebrachte onthardingsin-
stallaties.
De verschillen in hardheid
van het water in de verschil
lende delen van Zeelanid blij-
van echter bestaan. Het water
in Zeeuwsoh-Vlaanderen blijft
„h-arder" dan het water dat in
Midden-Zeeland uit de kranen
komt als gevolg van het feit
dat het „harde" water dat in
Sint-Jan-steen wordt opge
pompt met het „zachtere" Bra
bantse water w-ordt vermengd.
In Midden-Zeeland en een ge
deelte van Oost-Zeeuwseh-
Vlaanderen wordt dit Brabant
se water zonder toevoeging
van het water uit Sint-Jan
steen gebruikt.
Het Brabantse water komt
overigens uit verschillende ge
bieden. Het ontharde water uit
Schijf w-ordt eerst vermengd
met het water dat wondt ge
produceerd d-oor de pompstati
ons in Huij-bergen en Ossen-
drecht. Uit Brabant is zodoen
de per jaar ongeveer 29 mil
joen kubieke meter water te
verwachten met een hard
heidsgraad van 2,9 meq1. De
hardheid van water wordt
aangegeven in mili-equivalen-
ten per liter, hetgeen d-oor de
vakmensen wordt afgekort tot
meq1. Eén meq1 betekent
dat er in een Eter water onge
veer 20 miligram calciumionen
en 12 miligram maenesiumio-
nen zitten.
Het water is zeer zaoht bij
0-1 meq-1. za-oht bij 1-3
meq1, matig ha-rd bij 3-5
meq1 en hard boven 5
meq—1. Dit betekent dat Mid
den-Zeeland zacht tot matig
hard water krijgt in plaats
van het matig harde water
van voorheen, terwijl het
grootste deel van Zeeuwsch-
Vlaanderen, waar de hardheid
van het water nu r-onid de 4
meq1 komt te liiggen, matig
hard is. Hier kreeg men tot
nog toe hard water. Het ge
bruik van minder hard water
heeft talloze voordelen. De
watermaatschappij Zeeland
heeft deze voordelen uitge
breid vermeld in een uitste
kende brochure, die een dezer
dagen huis aan huis in Zee
land zal worden verspreid om
de bevolking informatie over
onthard water te verschaffen
Als voordelen van het onthar
de water warden hierin ge
noemd!: lager gebruik v.an vet
zure zeep (voor Zeeland gaat
dat volgens de watenmaat
schappij Zeeland ongeveer
30.000 kilo zeep per jaar sche
len), geringer verbruik van
synthetische wasmiddelen,
daardoor ook minder fosfaten
in het afvalwater, verminde
ring van de texti-elsEjtage, ge
ringer onderhoud aan verwar
mingsapparaten en een gerin
ger energieverbruik.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG In septem-
ber 1972 zal de stichting voor
beroepsbegeleidende opleiding
en vorming van werkende jon
geren in Zeeland in Middelburg
starten met het eerste-jaars
„part-time" onderwijs voor
werkende jongeren in Zeeland.
In afwachting van het zelf
standig worden van de streek
school zal dit „part-time"-on-
derwijs als dependance verbon
den zijn -aan de algemene lagera
technische school te Middel
burg.
Als hoofd van deze depen
dance heeft het algemeen stich
tingsbestuur de heer E. Hoek-
sema benoemd, die de titel van
adjunct-directeur krijgt. Da
heer Hoeksema is thans als co-
ordinerend leraar verbonden
aan de streekschool „Twenta"
te Enschede.
Schieting Aan eei rrbie-
ti-ng in café A. Stallaei heb
ben 48 schutters deelgr nen.
De uitslag is als volgt o 1:
De hoge vogel werd -a :ho-
ten d-oor G. Magnus uit sch-
kapelle, de eerste zi-jvog was
voor D. Guytenaere. de twee
de zijvogel ging n-aar T. Pau
wels. beiden uit Groenendijk.
Op wip 2 ging de hoge vogel
naar Snoeis uit SIuiflk.il. De
eerste zijvogel ging naar P.
Claessens uit Lamswa-arde,
Het grootste aantal kleine vo
gels werd afgeschoten door J.
van Leuven uit Boschkapelle:
5 stuks.
Van links naar rechts: de
heer Schlingemann, minister
Langman en commissaris der
koningin mr. J. van Aartsen.
(ADVERTENTI-E)
voor een
goede bril of uurwerk
DE RECHTBANK in Den
Haag heeft dinsdag efen nader
psychiatrisch onderzoek gelast
in de zaak tegen de 22-jarige
bankovervaller Willy J., tegen
wie de officier van justitie 7
maanden gevangenisstraf met
aftrek van voorarrest en on
voorwaardelijke t.b.r. had ge-
eist.
Vooruitzichten voor donder
dag en vrijdag, opgesteld door
het KNMI, op dinsdag om
18.00 uur.
Aanhoudend onbestendig
met ongeveer normale tempe
raturen.
Weersvooruitzichten in cij
fers gemiddeld over Neder
land.
Voor donderdag: Aantal
uren zon.: 05. Min. temp. 0
4 graden boven norm-aal. Max.
temp. omstreeks normaal.
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 60 pro
cent. Kans op een geheel
droog etmaal: 30 procent. Voor
vrijdag: aantal uren, zon: 05.
min. temp.: 0—5 graden boven
normaal. Max. temp: om
streeks normaal. Kans op een
droge periode van minstens 12
uur: 50 procent. Kans op een
geheel droog etmaal: 20 pro
cent.
C
