Opgepoetst Boefje vandaag in première ELI ASSER: „Iedereen zal zichzelf in dat kind terugvinden" Ondersoek naar prijsstijging schoolboeken Nederland streeft naar onafhankelijke West KONINKRIJKSCOMMISSIE MAANDAG AAN DE SLAG V Verkeer is groter probleem dan drugs MOTORDUIVELIN ZONDER COLLEGEGEL D TOCH EXAMEN AF LEGGEN JAAROMZET EEN MILJARD PROF. WEYEL VOOR P.v.d.A-VROUWEN: Verleen gratie binnenland buitenland SUCCES KUNSÏES FLITSEN MEISJE Miljard r. Acht bewijzen dat een stadstuin iets méér voor u kan betekenen ONTVOERDE DIRECTEUR SCHRIJFT GEZIN Turkije gevraagd: Vrijdag 24 maart 1972 19 'A AMSTERDAM (ANP) Het is mogelijk tentamens en examens te doen aan de uni versiteit zonder collegegeld te betalen, zo meldt de Orga nisatie voor Belangenbeharti ging van de Amsterdamse Studenten (OBAS), in een brief aan alle kamterfracties. De OBAS wijst op artikel 26 van de wet op het weten schappelijk onderwijs, waar in staat: „Tot het afleggen van de universitaire examens wordt eenieder, ongeacht waar hij de daartoe vereiste kundigheden hefeft opgedaan, toegelaten, mits hij in het bezit is van het daartoe lei dende getuigschrift"- (diplo ma middelbare school). „Colleges of practica kan men in geval van college geldontduiking uiteraard niet volgen' maar dat is voor een belangrijk percentage stu denten geen al te groot be zwaar. Van vrijwel alle col leges bestaan namelijk zeer goede en soms zeer uitge- breide uittreksels", aldus de OBAS. De organisatie vreest, dat een aanzienlijk deel der stu denten van dfe ontduikings mogelijkheid gebruik zal gaan maken als het college geld wordt verhoogd tot 1.000 gulden. „Dit zou verre gaande gevolgen kunnen hebben", voorspelt de OBAS. „Ten eerste zou de schatkist heel wat minder aan college gelden kunnen innen dan was gtpland. Ten tweede zal het wetenschappelijk onder wijs voor de ontduikers op een schriftelijke cursus gaan lijken, wat de kwaliteit van het onderwijs hepaald niet ten goede zal komen". Van de zijde van de uni versiteit van Amsterdam werd de ontduikingsmoge lijkheid bevestigd. Wel wees men er op, dat het niet vol gen van colleges en practica slechts voor de rechten- en letterenstudenten weinig pro blemen zal opleveren. Prof. A. de Froe. rector magnificus van de universi teit, voorspelde op een on langs gehouden studenten- vergadering, dat het ontdui ken van de collegegeldbeta ling belangrijk zal tofenemen wanneer het bedrag ver hoogd wordt tot 1.000 gulden. Hij wees erop, dat de Am sterdamse universiteit slechts een controleur in dienst heeft voor ruim honderd col legezalen. Uitbreiding van de controle op collegekaarten zou volgens hem een oneven redige uitgave aan perso neelskosten met zich mee brengen. (Van een onzer verslaggevers) AMSTERDAM Eli As ser dicteert: „We komen bij je zitten (dat schrijf je dan op) en we vragen jou: „Wat is er buiten toch gaande?" Dan zeg jij: 't is lente. Goh, zeggen wij dan tegen jou,, dat wisten we niet. Toen we met Boefje begonnen zou het net winter worden. Dat is toch een mooi begin voor een interview?" Maandagavond (het interview werd dinsdagmiddag gehou- Maandagavond (het interview werd dinsdagmiddag gehou den) vond de eerste try out plaats in Apeldoorn. Er was die dinsdagochtend een be spreking gehouden bij Eli As ser thuis. Onderwerp van ge sprek: de noodzaak het spel wat te ordenen. Op de vraag hoe „Dag Boefje" gevallen was in Apeldoorn antwoord Eli: „Ach, ze waren mild en vriendelijk". De te verwachten première van het Amsterdams Toneel heeft al veel de aandacht ge trokken. Na het succes dat to neelgroep Centrum vorig jaar met „Kees de Jongen" heeft gehad heeft het Amsterdams Toneel haar zinnen gezet op een andere klassieker met so ciale inslag: „Boefje". Als feuilleton verscheen de ge schiedenis van zomaar een Rotterdams jochie uit een el- lendebuurt in deMaasstad rond de eeuwwisseling in de Nieuwe Rotterdamse Courant. Auteur was M. J. Brusse. Als „patroon" van de vereniging „Pro Juventute" maakte Brus se kennis met hem. Als reden dat „Boefje" (Jantje Grovers) aan de zorg van de vereniging werd toevertrouwd noemde Brusse: „Verduistering van 2,hem door zijn baas meegegeven voor een vaatje zeep; geld versnoept". Het is al bijna vijf maanden geleden dat regisseur Huib Broos zich in opdracht van zijn directie bezig ging houden met dat Boefje. Er bestonden twee teksten: de oorspronke lijke, ook in boekvorm uitge geven feuilleton van Brusse en een legendarische toneelbe werking daarvan van J. v.d. Poll. Duidelijk werd dat dat stuk van Van de Poll niet zon der wijziging gespeeld zou kunnen worden. Uit het Amsterdams Toneel vormde zich een team dat zich met een bewerking zou gaan bezighouden; naast Broos maakten daar deel van uit Kees Brusse en Canci Ge- raedts. Van buitenaf werd Eli Asser aangetrokken. Uit de 3Vfe maand durende samenspraak ontstond „Dag Boefje". Wat is de sleutel van deze be werking Huib Broos: „Je kunt beter spreken van sleutelfiguur. Dat is de schrijver". Eli Asser: „Boefje wordt in on ze bewerking door de ogen van de schrijver bekeken. Hij denkt met weemoed aan dat jongetje. Alles is anders gelo pen dan hij dacht. Groeistuip- jes hebben dat mannetje ge vormd tot een nuttig lid van de maatschappij". Waarom die weemoed Is het dan niet mooi dat Boefje goed terecht is gekomen Eli Asser: „We zien de figuur niet als een crimineel jongetje dat op het reahte pad gebracht wordt. Boefje, dat is een rebel letje dat de nek omgedraaid wordt. Dat is een universeel verschijnsel. Iedereen zal zichzelf in dat kind terugvin den". Huib Broos. .,Nu zijn er ande re Boefjes. Dat is ons uit gangspunt. We zouden ze nu hippies of werkende jongeren noemen". we hebben de belichting een belangrijke rol laten spelen. Het gaat er om dat de schrij ver (een rolde ene situatie met dat jongetje ziet opdoe men. wanneer de andere herin nering verdwijnt. Loopt deze bewerking niet het gevaar dat mensen vinden dat jullie heiligschennis plegen Het verhaal wordt per slot niet op de voet gevolgd. Huib Broos (geïrriteerd) „Wat moet je dan Dat oude stuk van Van de Poll spelen We hebben geprobeerd zoveel mogelijk mensen niet voor de voet te lopen. Maar wat wil je Iedereen die een boek leest geeft daxlr zijn eigen voor-stelling aan. Iedereen heeft zo zijn eigen Boefje". Hoe wordt de geschiedenis in gepast in de bewerking Huib Broos: „Het verhaal be gint er mee dat Boefje naar het gesticht wordt gebracht. De schrijver herinnert zich achteraf het jongetje. In flitsen ziet hij voor zich wat er alle maal gebeurd is. De volgorde waarin we de geschiedenis naar voren halen is willekeu rig. Toneeltechnisch gezien: De schrijver M. J. Brusse heeft zelf de kem van deze bewer king aangeduid. In een na schrift bij de elfde druk van het boek (zeven jaar later!) zegt hij „De mensen vragen mij: hoe gaat het Boefje Maar Boefje heeft 'm gepoetst ze heb ben hn al zijn eigenaardighe den met z'n lollige kunsies af geleerd, en gewend om alleen maar te doen wat anderen van 'm willen. Want daar blijf je niet alleen 't gevang mee uit, je komt ook in de gratie van wie er over 'n mensch zijn ge steld". Brusse constateert dat, evenals Eli Asser en Huib Broos, met 0 Canci Geraedts als Boefje in „Dag Boefje". Met haar mondharmonikaatje staat Canci op een singletje dat volgende week wordt uitgebracht. Vrij dag geboren" zingt en speelt de hoofdrolspeelster op de plaat. spijt. Verkneukelend herinnert hij zich het mannetje in dat naschrift tdt de zevende druk: „Wat stond die verschooierde jongen daar dan toch heerlijk rebelsch en rakkerig oorspron kelijk middenin op zijn rappe kousevoeten Daar was nu eens niks aan verbroeid en verbakerd, niet aan gevuur- mand, benavelpleisterd of ge poederd, gezalfd, geboorwa- terd en gekamd. Dat was alle maal echt van dierlijk hofjes instinct. Dat was allemaal tweemaal twee is vier of ik leg er de lap op". Boefje staat voor de oorspron kelijkheid in ieder kind, dat gedoemd is zijn integriteit te verliezen. Omdat de samenle ving dat vereist. Daarom maakt het niet uit of Boefje door een vrouw gespeeld wordt dan wel door een man. Huib Broos „Omdat de schrij ver (Meneer B. is Kees Brus se) zich Boefje in een droom herinnert is er veel mogelijk, 't Zou een jongetje ktinnen zijn. Maar voor het zelfde geld zijn zusje. Wij hebben voor Canci Geraedts gekozen". 't Wordt dus een meisje. (Van onze onderwijsredacteur) AMSTERDAM De Vereniging voor Openbaar Onderwijs (VOO) heeft de Consumentenbond bereid gevonden samen een onderzoek in te stellen naar de prijs van schoolboeken. De prijs van een schoolboekenpakket is in de laatste vijf jaar verdrie voudigd. De nieuwe voorzitter van de VOO (150.000 vrijwillig beta lende leden; er zijn 3000 ou dercommissies bij aangeslo ten) de heer C. de Ronde, heeft dat bekend gemaakt. Hij meent dat de verfraaiing van de schoolboeken niet de enige oorzaak van de snelle prijsstij gingen kan zijn. Hij wees er ook op dat liefst 52 procent van de prijs van het school boek in de verspreiding gaat zitten. De heer De Ronde kantte zich ook tegen de grote diffe rentiatie op leermiddelenge bied. Bij verhuizing betekent dat niet alleen de aanschaf van een bijna geheel nieuw boekenpakket, maar niet zel den ook een jaar verlies. De VOO-voorzitter pleitte voor meer coördinatie en hij zag ih tegenstelling tot staats- secreataris Schelfhout wel een taak voor de overheid om tot een soort Kema-keur voor leermiddelen te komen. Tegen over geld vragende wensen als kleinere klassen, stelt VOO, dat er een grote bezui niging op de leermiddelen no dig moet zijn. De totale leer- middelenomzet bedraagt in Nederland liefst een miljard per jaar. De VOO schaart zich duide lijk aphter de plannen van mr. DEN HAAG (ANP) Mi nister ir P. Lardinois (Suri naamse en Antilliaanse zaken) zal maandag om tien uur in het congresgebouw in Den Haag de Koninkrijkscommis sie officieel installeren. Bij deze installatie en de daarop volgende openingsvergadering zullen de leden van de com missie uit Nederland, Surina me ep de Nederlandse Antil- (ADVERTENTIE) len aanwezig zijn. De Konink rijkscommissie is bij konink lijk besluit op 5 januari inge steld „ter voorbereiding van alternatieven voor de huidige staatkundige verhouding tus sen Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen". „De koninkrijksbanden knellen alle partijen", ver klaarde senator Broeksz voi'ig jaar september, toen hij terug keerde van een parlementair Avenue overal verkrijgbaar a 2,50 amm, bezoek aan Suriname en de Nederlandse Antillen. De se nator was lid van een Neder landse parlementaire delegatie, die voor het eerst eenstem ming had laten weten dat er spoed gemaakt moet worden met een gesprek over de ver houding van Nederland met de twee westelijke rijksdelen in de toekomst. De boodschap die zij achterlieten in Paramaribo en Willemstad was duidelijk; Het statuut de grondwette lijk geregelde verhouding tus sen Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen is uit'de tijd. geraakt. De duidelijke wijziging van de Nederlandse politiek kwam aan de dag in de regeringsver klaring van het kabinet Bies heuvel vorig jaar augustus. Daarin stond dat „de moge lijkheid" wordt opengelaten dat ook Nederland hetinitia tief kan nemen tot wijziging van de staatkundige verhou dingen in het -koninkrijk". Dit was een ombuiging van de lijn, die de regering De Jong had aangehouden, namelijk dat Nederland wel openstaat voor iedereen uit Willemstad en Paramaribo, maar niet zelf intiatieven zou ontplooien. En in dezelfde augustus maand van het vorig jaar, vlak voor het vertrek van de parlementaire delegatie stelde delegatie-voorzitter Van Lier: „Nederljand moet handelen als een zwemleraa-r, die op een gegeven moment tegen zijn leerlingen moet zeggen: „En nu het diepe in". In augustus 1970 hadden de regeringen Den Haag, Willemstad en Pa ramaribo in het zg. protocol van Den Haag vastgelegd, dat er een gezamenlijke commissie zou worden ingesteld, die keu ze mogelijkheden zou formule ren voor uitvoerbare staatkun dige en volkenrechtelijke ver anderingen. Het statuut voor het konink rijk dateert uit 1954. Bij de behandeling van de begroting van het kabinet van de vice- minister-president (sinds ja nuari van dit jaar is minister van landbouw, ir. P. Lardinois tevens belast met Antilliaanse en Surinaamse zaken) ver klaarde vice-premier mr. R.J. Nelissen eind vorig jaar, dat bij de onderhandelingen over een statuutwijziging Neder land geen voorwaarde v-ooraf zal stellen. De bewindsman schatte dat men anderhalf tot twee jaar nodig zou hebben voor de besprekingen. Daar voor had de Kamer zich vrij wel unaniem uitgesproken voor de onafhankelijkheid bin nen redelijke termijn, alleen ARP en CHU stelden zich wat gereserveerder op. PvdA en WD dachten aan een datum rond 1975. Op de Antillen is aan dé voor avond van de officiële instal latie van de Koninkrijkscom missie onenigheid ontstaan tussen de twee grootste eilan den Curacoa en Aruba, De po litieke partijen op Curagao gesproken voor de vorming van een onafhankelijke repu bliek van de Nederlandse An tillen. De Arubanen die bang lijn voor een minderheidspo sitie geven de voorkeur aan een federatievórm. waarbij de eilandgebieden vrijwillig be paalde machten delegex'en aan het centrale bestuur. Mocht dit niet te verwezenlijken zijn, dan wenst Aruba onafhanke lijk te worden van de rest van de Antillen en aparte banden met Nederland aan te gaan. (Van onze redactie binnenland) AMSTERDAM Drugs een probleem noemen is onzin. In Nederland zijn misschien 1500 jongelui die aan drugs ver- slaagd zijn. Een veel groter probleem is het verkeer waar bij we maar lijdelijk blijven toezien, dat er jaarlijks vel# slachtoffers vallen. Dit zei donderdag de Am sterdamse psychiater prof, dr. J. A. Weyel als lid van een forum op de provinciale dag van het vrouwencontact in de PvdA in Amsterdam. De bij eenkomst was onder het motto „Is welvaart we! een goede gids?" georganiseerd door de gewesten Noord-Hol land Zuid, Noord en Amster dam. Aan de orde kwamen onderwerpen als kwaliteits- produkt of tijdsprodukt, pot verteren of voorraadbewaking, welvaart en gezond leven en „vervuiling" in de reclame. Enkele conclusies waren: er worden teveel schadelijke en onveilige produkten gemaakt, gestreefd moet daarom worden naar produktieplanning met toezicht van de overheid, ons welvaartsvoedsel is niet ge zond, alcohol is een groot ge vaar in het verkeer en onder breken van een zwangerschap moet door geen wet worden belemmerd. Prof. Weyel verweet de PvdA-vrouwen, dat zij alleen de materiële kant van de mi lieuverontreiniging belichtten en voorbij gingen aan de gees telijke aspecten. We maken ons druk over de milieuver vuiling maar als we die mis schien over vijf jaar in de handhebben, blijven er toch nog de mensen met hun moei lijkheden. Om hen geestelijk beter te wapenen, wilde hij een bewustere opvoeding op de scholen. „Onze kinderen zullen dan minder problemen hebben. Gebrek aan opleiding betekent dat zij voor alles in het leven veel kwetsbaarder worden. Mensen met een bete re opleiding en toegerust met meer maatschappelijke werk tuigen zijn minder kwets baar," aldus prof. Weyel. Schelfhout om vooral bij het voortgezet onderwijs tot een „tertium" te komen, de sa menwerkingsschool. Daarbij wil de heer De Ronde elke stroming evenveel zeggen schap binnen zo'n school geven, los van de toevallige getals verhoudingen. In tegenstelling tot senator Steenbergen meent de VOO-voorzitter dat er wel degelijk verschil is tussen een openbare school en de samen werkingsschool. BUENOS AIRES (AFP) De dinsdag in Argentinië ont voerde Fiat-directeur Sallustro heeft zijn familie laten weten dat hij het goed maakt en dat hij „hoffelijk" behandeld wordt. Een brief van hem, in het Italiaans, was neer geleg op het toilet van een café in Butenos Aires. Er lag ook een communiqué van de ontvoerders, behorend tot het „Revolutionaire Volks leger" (ERP). waarin deza meedeelden dat de Fiat-direc teur zich bevindt „in de ge vangenis van het volk" en dat „de moordenaars van het volk zullen worden terechtgesteld en de onderdrukkers en uit buiters opgesloten". De organi satie keert zich fel tegen „de moorden en martelingen waar aan de veiligheidsdiensten van de dictatuur zich schuldig ma ken" en levert heftige kritiek op de rechterlijke macht. IN TURKIJE werd het doodvonnis tegen drie linkse terroristen door president Cev- det Sunay bekrachtigd. IN SCHAARBEEK (België) werden door een gasexplosie vier mensen gewond, van wie één zeer ernstig. Twee wonin gen werden volkomen ver nield. ANKARA Oostenrijk, België, Denemarken en Noor wegen hebben bij de Turkse regering gepleit voor het leven van de drie jongemannen die ter dood veroordeeld zijn we gens het lidmaatschap van het ondergrondse "Volksbevrij dingsleger". Aldus een mede deling van de Turkse minister van justitie in Ankara. Hij zei daarbij dat zijn re gering niet van plan was aan de wens van genoemde landen gevolg te geven. De doodvonissen zijn in middels bekrachtigd door da Turkse president. 0 Deze motorduivelin toont motorweekend, dat vandaag in 750 cc Kawasaki, 100 P.K., goed de snelste „fiets" van het RAI- Amsterdam begint. Het is een voor 300 km per uur. (ADVERTENTIE)

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1972 | | pagina 13