Opgepoetst Boefje vandaag in première
ELI ASSER:
„Iedereen zal
zichzelf in
dat kind
terugvinden"
Ondersoek naar
prijsstijging
schoolboeken
Nederland streeft naar onafhankelijke West
KONINKRIJKSCOMMISSIE MAANDAG AAN DE SLAG
V
Verkeer is groter
probleem dan drugs
MOTORDUIVELIN
ZONDER COLLEGEGEL D TOCH
EXAMEN
AF
LEGGEN
JAAROMZET EEN MILJARD
PROF. WEYEL VOOR P.v.d.A-VROUWEN:
Verleen gratie
binnenland
buitenland
SUCCES
KUNSÏES
FLITSEN
MEISJE
Miljard
r.
Acht bewijzen
dat een stadstuin iets
méér voor u kan
betekenen
ONTVOERDE
DIRECTEUR
SCHRIJFT GEZIN
Turkije gevraagd:
Vrijdag 24 maart 1972
19
'A
AMSTERDAM (ANP)
Het is mogelijk tentamens en
examens te doen aan de uni
versiteit zonder collegegeld
te betalen, zo meldt de Orga
nisatie voor Belangenbeharti
ging van de Amsterdamse
Studenten (OBAS), in een
brief aan alle kamterfracties.
De OBAS wijst op artikel 26
van de wet op het weten
schappelijk onderwijs, waar
in staat: „Tot het afleggen
van de universitaire examens
wordt eenieder, ongeacht
waar hij de daartoe vereiste
kundigheden hefeft opgedaan,
toegelaten, mits hij in het
bezit is van het daartoe lei
dende getuigschrift"- (diplo
ma middelbare school).
„Colleges of practica kan
men in geval van college
geldontduiking uiteraard niet
volgen' maar dat is voor een
belangrijk percentage stu
denten geen al te groot be
zwaar. Van vrijwel alle col
leges bestaan namelijk zeer
goede en soms zeer uitge-
breide uittreksels", aldus de
OBAS.
De organisatie vreest, dat
een aanzienlijk deel der stu
denten van dfe ontduikings
mogelijkheid gebruik zal
gaan maken als het college
geld wordt verhoogd tot
1.000 gulden. „Dit zou verre
gaande gevolgen kunnen
hebben", voorspelt de OBAS.
„Ten eerste zou de schatkist
heel wat minder aan college
gelden kunnen innen dan
was gtpland. Ten tweede zal
het wetenschappelijk onder
wijs voor de ontduikers op
een schriftelijke cursus gaan
lijken, wat de kwaliteit van
het onderwijs hepaald niet
ten goede zal komen".
Van de zijde van de uni
versiteit van Amsterdam
werd de ontduikingsmoge
lijkheid bevestigd. Wel wees
men er op, dat het niet vol
gen van colleges en practica
slechts voor de rechten- en
letterenstudenten weinig pro
blemen zal opleveren.
Prof. A. de Froe. rector
magnificus van de universi
teit, voorspelde op een on
langs gehouden studenten-
vergadering, dat het ontdui
ken van de collegegeldbeta
ling belangrijk zal tofenemen
wanneer het bedrag ver
hoogd wordt tot 1.000 gulden.
Hij wees erop, dat de Am
sterdamse universiteit slechts
een controleur in dienst
heeft voor ruim honderd col
legezalen. Uitbreiding van de
controle op collegekaarten
zou volgens hem een oneven
redige uitgave aan perso
neelskosten met zich mee
brengen.
(Van een onzer
verslaggevers)
AMSTERDAM Eli As
ser dicteert: „We komen bij
je zitten (dat schrijf je dan
op) en we vragen jou: „Wat
is er buiten toch gaande?"
Dan zeg jij: 't is lente. Goh,
zeggen wij dan tegen jou,,
dat wisten we niet. Toen we
met Boefje begonnen zou
het net winter worden. Dat
is toch een mooi begin voor
een interview?"
Maandagavond (het interview
werd dinsdagmiddag gehou-
Maandagavond (het interview
werd dinsdagmiddag gehou
den) vond de eerste try out
plaats in Apeldoorn. Er was
die dinsdagochtend een be
spreking gehouden bij Eli As
ser thuis. Onderwerp van ge
sprek: de noodzaak het spel
wat te ordenen.
Op de vraag hoe „Dag Boefje"
gevallen was in Apeldoorn
antwoord Eli: „Ach, ze waren
mild en vriendelijk".
De te verwachten première
van het Amsterdams Toneel
heeft al veel de aandacht ge
trokken. Na het succes dat to
neelgroep Centrum vorig jaar
met „Kees de Jongen" heeft
gehad heeft het Amsterdams
Toneel haar zinnen gezet op
een andere klassieker met so
ciale inslag: „Boefje".
Als feuilleton verscheen de ge
schiedenis van zomaar een
Rotterdams jochie uit een el-
lendebuurt in deMaasstad
rond de eeuwwisseling in de
Nieuwe Rotterdamse Courant.
Auteur was M. J. Brusse. Als
„patroon" van de vereniging
„Pro Juventute" maakte Brus
se kennis met hem. Als reden
dat „Boefje" (Jantje Grovers)
aan de zorg van de vereniging
werd toevertrouwd noemde
Brusse: „Verduistering van
2,hem door zijn baas
meegegeven voor een vaatje
zeep; geld versnoept".
Het is al bijna vijf maanden
geleden dat regisseur Huib
Broos zich in opdracht van
zijn directie bezig ging houden
met dat Boefje. Er bestonden
twee teksten: de oorspronke
lijke, ook in boekvorm uitge
geven feuilleton van Brusse en
een legendarische toneelbe
werking daarvan van J. v.d.
Poll. Duidelijk werd dat dat
stuk van Van de Poll niet zon
der wijziging gespeeld zou
kunnen worden.
Uit het Amsterdams Toneel
vormde zich een team dat zich
met een bewerking zou gaan
bezighouden; naast Broos
maakten daar deel van uit
Kees Brusse en Canci Ge-
raedts. Van buitenaf werd Eli
Asser aangetrokken. Uit de 3Vfe
maand durende samenspraak
ontstond „Dag Boefje".
Wat is de sleutel van deze be
werking
Huib Broos: „Je kunt beter
spreken van sleutelfiguur. Dat
is de schrijver".
Eli Asser: „Boefje wordt in on
ze bewerking door de ogen
van de schrijver bekeken. Hij
denkt met weemoed aan dat
jongetje. Alles is anders gelo
pen dan hij dacht. Groeistuip-
jes hebben dat mannetje ge
vormd tot een nuttig lid van
de maatschappij".
Waarom die weemoed Is het
dan niet mooi dat Boefje goed
terecht is gekomen
Eli Asser: „We zien de figuur
niet als een crimineel jongetje
dat op het reahte pad gebracht
wordt. Boefje, dat is een rebel
letje dat de nek omgedraaid
wordt. Dat is een universeel
verschijnsel. Iedereen zal
zichzelf in dat kind terugvin
den".
Huib Broos. .,Nu zijn er ande
re Boefjes. Dat is ons uit
gangspunt. We zouden ze nu
hippies of werkende jongeren
noemen".
we hebben de belichting een
belangrijke rol laten spelen.
Het gaat er om dat de schrij
ver (een rolde ene situatie
met dat jongetje ziet opdoe
men. wanneer de andere herin
nering verdwijnt.
Loopt deze bewerking niet het
gevaar dat mensen vinden dat
jullie heiligschennis plegen
Het verhaal wordt per slot
niet op de voet gevolgd.
Huib Broos (geïrriteerd)
„Wat moet je dan Dat oude
stuk van Van de Poll spelen
We hebben geprobeerd zoveel
mogelijk mensen niet voor de
voet te lopen. Maar wat wil
je Iedereen die een boek
leest geeft daxlr zijn eigen
voor-stelling aan. Iedereen
heeft zo zijn eigen Boefje".
Hoe wordt de geschiedenis in
gepast in de bewerking
Huib Broos: „Het verhaal be
gint er mee dat Boefje naar
het gesticht wordt gebracht.
De schrijver herinnert zich
achteraf het jongetje. In flitsen
ziet hij voor zich wat er alle
maal gebeurd is. De volgorde
waarin we de geschiedenis
naar voren halen is willekeu
rig. Toneeltechnisch gezien:
De schrijver M. J. Brusse heeft
zelf de kem van deze bewer
king aangeduid. In een na
schrift bij de elfde druk van
het boek (zeven jaar later!)
zegt hij
„De mensen vragen mij: hoe
gaat het Boefje Maar Boefje
heeft 'm gepoetst ze heb
ben hn al zijn eigenaardighe
den met z'n lollige kunsies af
geleerd, en gewend om alleen
maar te doen wat anderen van
'm willen. Want daar blijf je
niet alleen 't gevang mee uit, je
komt ook in de gratie van wie
er over 'n mensch zijn ge
steld".
Brusse constateert dat, evenals
Eli Asser en Huib Broos, met
0 Canci Geraedts als Boefje
in „Dag Boefje". Met haar
mondharmonikaatje staat Canci
op een singletje dat volgende
week wordt uitgebracht. Vrij
dag geboren" zingt en speelt de
hoofdrolspeelster op de plaat.
spijt. Verkneukelend herinnert
hij zich het mannetje in dat
naschrift tdt de zevende druk:
„Wat stond die verschooierde
jongen daar dan toch heerlijk
rebelsch en rakkerig oorspron
kelijk middenin op zijn rappe
kousevoeten Daar was nu
eens niks aan verbroeid en
verbakerd, niet aan gevuur-
mand, benavelpleisterd of ge
poederd, gezalfd, geboorwa-
terd en gekamd. Dat was alle
maal echt van dierlijk hofjes
instinct. Dat was allemaal
tweemaal twee is vier of ik leg
er de lap op".
Boefje staat voor de oorspron
kelijkheid in ieder kind, dat
gedoemd is zijn integriteit te
verliezen. Omdat de samenle
ving dat vereist. Daarom
maakt het niet uit of Boefje
door een vrouw gespeeld
wordt dan wel door een man.
Huib Broos „Omdat de schrij
ver (Meneer B. is Kees Brus
se) zich Boefje in een droom
herinnert is er veel mogelijk, 't
Zou een jongetje ktinnen zijn.
Maar voor het zelfde geld zijn
zusje. Wij hebben voor Canci
Geraedts gekozen".
't Wordt dus een meisje.
(Van onze onderwijsredacteur)
AMSTERDAM De Vereniging voor Openbaar Onderwijs
(VOO) heeft de Consumentenbond bereid gevonden samen een
onderzoek in te stellen naar de prijs van schoolboeken. De prijs
van een schoolboekenpakket is in de laatste vijf jaar verdrie
voudigd.
De nieuwe voorzitter van de
VOO (150.000 vrijwillig beta
lende leden; er zijn 3000 ou
dercommissies bij aangeslo
ten) de heer C. de Ronde,
heeft dat bekend gemaakt. Hij
meent dat de verfraaiing van
de schoolboeken niet de enige
oorzaak van de snelle prijsstij
gingen kan zijn. Hij wees er
ook op dat liefst 52 procent
van de prijs van het school
boek in de verspreiding gaat
zitten.
De heer De Ronde kantte
zich ook tegen de grote diffe
rentiatie op leermiddelenge
bied. Bij verhuizing betekent
dat niet alleen de aanschaf
van een bijna geheel nieuw
boekenpakket, maar niet zel
den ook een jaar verlies.
De VOO-voorzitter pleitte
voor meer coördinatie en hij
zag ih tegenstelling tot staats-
secreataris Schelfhout wel een
taak voor de overheid om tot
een soort Kema-keur voor
leermiddelen te komen. Tegen
over geld vragende wensen
als kleinere klassen, stelt
VOO, dat er een grote bezui
niging op de leermiddelen no
dig moet zijn. De totale leer-
middelenomzet bedraagt in
Nederland liefst een miljard
per jaar.
De VOO schaart zich duide
lijk aphter de plannen van mr.
DEN HAAG (ANP) Mi
nister ir P. Lardinois (Suri
naamse en Antilliaanse zaken)
zal maandag om tien uur in
het congresgebouw in Den
Haag de Koninkrijkscommis
sie officieel installeren. Bij
deze installatie en de daarop
volgende openingsvergadering
zullen de leden van de com
missie uit Nederland, Surina
me ep de Nederlandse Antil-
(ADVERTENTIE)
len aanwezig zijn. De Konink
rijkscommissie is bij konink
lijk besluit op 5 januari inge
steld „ter voorbereiding van
alternatieven voor de huidige
staatkundige verhouding tus
sen Nederland, Suriname en
de Nederlandse Antillen".
„De koninkrijksbanden
knellen alle partijen", ver
klaarde senator Broeksz voi'ig
jaar september, toen hij terug
keerde van een parlementair
Avenue
overal verkrijgbaar
a 2,50
amm,
bezoek aan Suriname en de
Nederlandse Antillen. De se
nator was lid van een Neder
landse parlementaire delegatie,
die voor het eerst eenstem
ming had laten weten dat er
spoed gemaakt moet worden
met een gesprek over de ver
houding van Nederland met de
twee westelijke rijksdelen in
de toekomst. De boodschap die
zij achterlieten in Paramaribo
en Willemstad was duidelijk;
Het statuut de grondwette
lijk geregelde verhouding tus
sen Nederland, Suriname en
de Nederlandse Antillen is
uit'de tijd. geraakt.
De duidelijke wijziging van
de Nederlandse politiek kwam
aan de dag in de regeringsver
klaring van het kabinet Bies
heuvel vorig jaar augustus.
Daarin stond dat „de moge
lijkheid" wordt opengelaten
dat ook Nederland hetinitia
tief kan nemen tot wijziging
van de staatkundige verhou
dingen in het -koninkrijk". Dit
was een ombuiging van de
lijn, die de regering De Jong
had aangehouden, namelijk
dat Nederland wel openstaat
voor iedereen uit Willemstad
en Paramaribo, maar niet zelf
intiatieven zou ontplooien.
En in dezelfde augustus
maand van het vorig jaar,
vlak voor het vertrek van de
parlementaire delegatie stelde
delegatie-voorzitter Van Lier:
„Nederljand moet handelen als
een zwemleraa-r, die op een
gegeven moment tegen zijn
leerlingen moet zeggen: „En
nu het diepe in". In augustus
1970 hadden de regeringen
Den Haag, Willemstad en Pa
ramaribo in het zg. protocol
van Den Haag vastgelegd, dat
er een gezamenlijke commissie
zou worden ingesteld, die keu
ze mogelijkheden zou formule
ren voor uitvoerbare staatkun
dige en volkenrechtelijke ver
anderingen.
Het statuut voor het konink
rijk dateert uit 1954. Bij de
behandeling van de begroting
van het kabinet van de vice-
minister-president (sinds ja
nuari van dit jaar is minister
van landbouw, ir. P. Lardinois
tevens belast met Antilliaanse
en Surinaamse zaken) ver
klaarde vice-premier mr. R.J.
Nelissen eind vorig jaar, dat
bij de onderhandelingen over
een statuutwijziging Neder
land geen voorwaarde v-ooraf
zal stellen. De bewindsman
schatte dat men anderhalf tot
twee jaar nodig zou hebben
voor de besprekingen. Daar
voor had de Kamer zich vrij
wel unaniem uitgesproken
voor de onafhankelijkheid bin
nen redelijke termijn, alleen
ARP en CHU stelden zich wat
gereserveerder op. PvdA en
WD dachten aan een datum
rond 1975.
Op de Antillen is aan dé voor
avond van de officiële instal
latie van de Koninkrijkscom
missie onenigheid ontstaan
tussen de twee grootste eilan
den Curacoa en Aruba, De po
litieke partijen op Curagao
gesproken voor de vorming
van een onafhankelijke repu
bliek van de Nederlandse An
tillen. De Arubanen die bang
lijn voor een minderheidspo
sitie geven de voorkeur aan
een federatievórm. waarbij de
eilandgebieden vrijwillig be
paalde machten delegex'en aan
het centrale bestuur. Mocht dit
niet te verwezenlijken zijn,
dan wenst Aruba onafhanke
lijk te worden van de rest van
de Antillen en aparte banden
met Nederland aan te gaan.
(Van onze redactie
binnenland)
AMSTERDAM Drugs een
probleem noemen is onzin. In
Nederland zijn misschien 1500
jongelui die aan drugs ver-
slaagd zijn. Een veel groter
probleem is het verkeer waar
bij we maar lijdelijk blijven
toezien, dat er jaarlijks vel#
slachtoffers vallen.
Dit zei donderdag de Am
sterdamse psychiater prof, dr.
J. A. Weyel als lid van een
forum op de provinciale dag
van het vrouwencontact in de
PvdA in Amsterdam. De bij
eenkomst was onder het
motto „Is welvaart we! een
goede gids?" georganiseerd
door de gewesten Noord-Hol
land Zuid, Noord en Amster
dam. Aan de orde kwamen
onderwerpen als kwaliteits-
produkt of tijdsprodukt, pot
verteren of voorraadbewaking,
welvaart en gezond leven en
„vervuiling" in de reclame.
Enkele conclusies waren: er
worden teveel schadelijke en
onveilige produkten gemaakt,
gestreefd moet daarom worden
naar produktieplanning met
toezicht van de overheid, ons
welvaartsvoedsel is niet ge
zond, alcohol is een groot ge
vaar in het verkeer en onder
breken van een zwangerschap
moet door geen wet worden
belemmerd.
Prof. Weyel verweet de
PvdA-vrouwen, dat zij alleen
de materiële kant van de mi
lieuverontreiniging belichtten
en voorbij gingen aan de gees
telijke aspecten. We maken
ons druk over de milieuver
vuiling maar als we die mis
schien over vijf jaar in de
handhebben, blijven er toch
nog de mensen met hun moei
lijkheden. Om hen geestelijk
beter te wapenen, wilde hij
een bewustere opvoeding op
de scholen. „Onze kinderen
zullen dan minder problemen
hebben. Gebrek aan opleiding
betekent dat zij voor alles in
het leven veel kwetsbaarder
worden. Mensen met een bete
re opleiding en toegerust met
meer maatschappelijke werk
tuigen zijn minder kwets
baar," aldus prof. Weyel.
Schelfhout om vooral bij het
voortgezet onderwijs tot een
„tertium" te komen, de sa
menwerkingsschool. Daarbij
wil de heer De Ronde elke
stroming evenveel zeggen
schap binnen zo'n school geven,
los van de toevallige getals
verhoudingen. In tegenstelling
tot senator Steenbergen meent
de VOO-voorzitter dat er wel
degelijk verschil is tussen een
openbare school en de samen
werkingsschool.
BUENOS AIRES (AFP)
De dinsdag in Argentinië ont
voerde Fiat-directeur Sallustro
heeft zijn familie laten weten
dat hij het goed maakt en dat
hij „hoffelijk" behandeld
wordt. Een brief van hem, in
het Italiaans, was neer geleg
op het toilet van een café in
Butenos Aires.
Er lag ook een communiqué
van de ontvoerders, behorend
tot het „Revolutionaire Volks
leger" (ERP). waarin deza
meedeelden dat de Fiat-direc
teur zich bevindt „in de ge
vangenis van het volk" en dat
„de moordenaars van het volk
zullen worden terechtgesteld
en de onderdrukkers en uit
buiters opgesloten". De organi
satie keert zich fel tegen „de
moorden en martelingen waar
aan de veiligheidsdiensten van
de dictatuur zich schuldig ma
ken" en levert heftige kritiek
op de rechterlijke macht.
IN TURKIJE werd het
doodvonnis tegen drie linkse
terroristen door president Cev-
det Sunay bekrachtigd.
IN SCHAARBEEK (België)
werden door een gasexplosie
vier mensen gewond, van wie
één zeer ernstig. Twee wonin
gen werden volkomen ver
nield.
ANKARA Oostenrijk,
België, Denemarken en Noor
wegen hebben bij de Turkse
regering gepleit voor het leven
van de drie jongemannen die
ter dood veroordeeld zijn we
gens het lidmaatschap van het
ondergrondse "Volksbevrij
dingsleger". Aldus een mede
deling van de Turkse minister
van justitie in Ankara.
Hij zei daarbij dat zijn re
gering niet van plan was aan
de wens van genoemde landen
gevolg te geven.
De doodvonissen zijn in
middels bekrachtigd door da
Turkse president.
0 Deze motorduivelin toont
motorweekend, dat vandaag in
750 cc Kawasaki, 100 P.K., goed
de snelste „fiets" van het RAI-
Amsterdam begint. Het is een
voor 300 km per uur.
(ADVERTENTIE)