Meer arbeidsvitaminen door variabele werktijden
nosel
blümchen
varkens
lappen
varkens
lappen
98
tuinzwembaden
59
bloed
sinaas
appelen
68
SOCIOLOOG: „BEROEP OP PERSOONLIJK VERANTWOORDELIJKHEIDSGEVOEL"
prijsbewijs
mandarijntjes
tuinstoel
cassis
98
OS eierbeschuit
69
CS aardbeienjam mn
0B vleessalade h
155
OS allesreiniger h
125
OS teakolie
85
CS schuurpoeder
40
paprikamix
42
paaseitjes i
gevulde koeken 35
j varkens
j lappen
395
72
536
bleekselderij
champignons
96.-
645.-
960.-
1995.-
4 kilo
binnenland
buitenland
spinazie
j eetidee
sper zie
bonen
RQ
vruchten
I yoghurt
lentefris afwasbaar
kast- en kaftpapier
papier
oor uw pen
Angola-koffie II
Angola-koffie III
Niet terzake
Knagend geweien
Malafide
Streekplan
Donderdag 16 maart 1972
19
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG-UTRECHT
.,Op tijd komen en op tijd
gaan" is een betrekkelijk in-
gbhamerd begrip, dat momen
teel niet zo sterk meer aan
spreekt. „Het op tijd komen",
vooral 's morgens geeft dik
wijls problemen. Veel man
nen en vrouwen moeten zich
's morgens haasten om bijtijds
op kantoor, in de fabriek of op
school te verschijnen met of
zonder ontbijt in de maag. Ko
men ze te laat, dan kunnen ze
vaak terecht het verkeer
dfe schuld geven. Het veelvul
dig te laat komen is evenwel
in veel gevallen een symptoom
van weinig arbeidsvreugde.
Gratis koffie en-of pittige
muziek verhoogt in 1972 niet
geheel de soms ten onrechte
aanwezig geachte arbeids
vreugde. Het slikkten van ar
beidsvitaminen via luidspre
kers of koele frisdranken uit
automaten trekken zijn bijko
mende zaken, die de werk
omstandigheden niet wezen
lijk kunnbn verbeteren of ver
lichten. Hogere produktle,
door minder kans op ziekte
verzuim en meer plezier onder
de werknemers zijn vaak
wensdromen van directies en
personeeichefs. Deze dromen
komen meestal niet uit.
Doorbreking van de werk-
sleur en daardoor grotere kan
sen op mefer piezier in het
werk lijken momenteel gele
gen in de toepassing van de
variabele werktijden. Variabe
le werktijden kunnen nieuwe
en meer effectieve arbeidsvi-
taminen zijn.
Het systeem van variabele
werktijden komt er in het
kort op neer, dat een werk
nemer binnfen bepaalde gren
zen zelf kan bepalen, wanneer
hij zijn werk begint en 's
middags of 's avonds naar huis
gaat. in de bedrijven, waar de
werknemers zelf kunnen bepa
len, lioe laat zij aan de slag cn
wanneer zij naar huis kunnen
gaan, hanteert de directie de
termen „flexibele, glijdende,
zwevende variabele of vrije
werktijden". Hieronder wordt
steeds een ander systeem van
werktijden verstaan.
Ruim 40 ondernemingen in
ons land kennen momenteel
het systeem van variabele
werktijden, waaronder o.a.
Akzo in Arnhem, enkelte Phi-
üpsvestigingen, Shell, Unile
ver, een aantal universiteiten,
en enkele afdelingen van mi
nisteries. Op enkele bedrijven
verkeert deze ontwikkeling in
een experimenteel stadium.
Socioloog drs. W.H.R. Mante
ts overtuigd van de opmars
van de variabele werktijden:
„Met dit soort werktijden
wordt een beroep gedaan op
het persoonlijk verantwoorde
lijkheidsgevoel van de werk
nemer wat zijn werktijdenge
drag betreft. De resultaten
zijn betrekkelijk gunstig. Nog
geen enkele onderneming of
instelling die het systeem in
voerde, hotefde er op terug te
komen vanwege misbruik van
werknemerskant".
De bij het NKV aangesloten
bond van werknemers in
bank- en verzekeringsbedrijf
en administratieve kantoren
(UVA) is ervan overtuigd,
dat door invoering van variabe
le werktijden meer effectieve
werkuren ontstaan. Dit voor
deel, aldus de BVA, zou op
den duur kunnen uitmonden
in een verkorting van de werk
week van b.v. 40 naar 36
uur. Deze vakbond ziet in dit
systeem ook een groei in wat
,.werkmotivatie" wordt ge
noemd: een betere arbeids-
mentaliteit, die ook voor de
werkgevers belangrijk is.
Socioloog Mante: „Bij vari
abele werktijden zal de werk
nemer zijn werktijd niet lan
ger verlengen, wanneer er
geen werk meer is. Bij onvol
doende werk zal de werkne
iner vroeger naar huis kunnen
gaan. Is er meer werk dan op
een normale werkdag kan
wordfen afgemaakt, dan zal er
binnen de door de arbeidswet
gestelde grenzen langer kun-
uen worden gewerkt. Het be
drijf vaart er wel bij, dat er
geen lege uren worden ge
maakt".
De variabele werktijden
vinden op verschillende ma
nier toepassing:
Flexibel: Werktijdenrege
ling, waarbij niet alleen varia
tie mogelijk is in de begin-,
pauze- en eindtijden, maar
ook in het aantal uren, dat per
dag moet worden gewerkt.
Hierbij wordt alleen gelet op
de prestatie en de produktie
van de werknemers, niet di
rect op zijn presentie.
Glijdend. Een werktijden
regeling, waarbij de werkne
mer doordat het aantal te
werken uren per dag vastligt
door vroeg te komen ook
eerder weg kan gaan en door
laat te komen ook laat weg
mag gaan. Sparen van werk
tijd is in dit systeem onmoge
lijk.
Zwevend: De werknemers
persoonlijk of een groep
werknemers kiezen hun
werktijden, die daarna voor
een bepaalde termijn blijven
gelden.
Vrije werktijdenregeling:
de meest extreme vorm van
flexibele werktijdenregeling.
Dd vakcentrales, NVV, NKV
en CNV maken zich op dit
moment nog niet druk. Afzon
derlijke vakbonden worden
via hun contacten met de be
drijven met andere werktijd
regelingen geconfronteerd. De
heer J. Varkevisser van de
Stichting Wetenschappelijk
Onderzoek Vakcentrales te
Utrecht zou een nader onder
zoek van de geldende voor
schriften over werkdag en
werktijd een nuttige zaak vin
den. Hij verwacht een aan
merkelijke teruggang van het
aantal buitenlandse werkne-
mters- wanneer het aantal uren
van het ploegenwerk tot bene
den de 40 uur wordt terugge
bracht. De gemiddelde Neder
landse werknemer ziet op te
gen het ongemak van ploegen
dienst (met arbeid in nacht
en weekenduren).
Aan het „systeem" van vari
abele werktijden zijn ook na
delen verbonden. De BVA
rangschikt onder de nadelen:
De noodzaak tot het invoe-
renv van een prikklok of een
werkurenkaart. Dit kan psy
chologisch een nadelig effect
hebben.
Ongelijke behandeling van
groepen, die wel of niet vari
abel kunnen gaan werken.
Een onrustige werksfeer
bij hfet „binnendruppelen" van
dé mensen en het op verschil
lende tijden weer vertrek
ken.
Dokters- en tandartsenver-
let voor rekening van de
werknemer in plaats van de
werkgevers?
Drs. Mante is niet blind
voor deze nadelige effecten.
Hij ziet voor de mtens en
niet voor de werknemer in
dienst van dit of dat bedrijf
de voordelen: „Bij variabe
le werktijden behoeft de
werknemer minder bang te
zijn, dat hij te laat komt. Je
bent binnen de gestelde mar-
ger per definitie „op tijd".
droomwensen
worden
werkelijkheid
Haai bij' deGruyter de fonkelnieuwe, kleurige droomwensen-
catalogus„voorjaar1972". Boordevol nieuwe, verrassend
voordelige artikelen. Van een kinderzwembad voor
maar 96.- tot de modernste afwasautomaat met
een droomprijs van slechts 598.-. Van een
vorstelijke schommelbank „Lugano" met de
geweldige droomprijs van 168.- tot de werp
hengel die maar 76.- kost. DeGruyters
voordelige spaarsysteem brengt
droomwens na droomwens in
vervulling. Haal vandaag nog de
droomwensencatalogus.Gratis ver
krijgbaar in alle deGruyter filialen.
0.70 titer
Letop!
Niet af leen de?e week,
maar vaste lage prijs.
magere -
500 gram
395
uuuiieyen
500 gram
195
spaanse
partjes op lichte
siroop
blik 312 gram
met afgebogen zitting en witte
armleggers en 1 cm schuimplastic
tussenlaag-i.een stevige luie stoel,
in modern M ml9^m
dessin 1/1
Uw eigen zwembad? DeGruyter maakt het
tot een plezierige werkélijkheid!
diameter
2.40 m
3.60 m
4.50 m
7.20 m
diepte
inhoud
50 cm
2.400 I
92 cm
10.000 l
107 cm
18.000 i
122 cm
51.000 l
droomprijs
de moderne frisdrank
liter
2 rol a 13 beschuiten
huishoud 1 450 gram 1^^^^
300 gram 1
zonder ammonia 1000 gram I
100 cc
600 gram met bleekmiddel 45 zonder bleekmiddel
11 100 gram
chocolade
melk en puur üOOgram 1
co
diepvries
deGruyter
450 gram
500 gram
Z deGruyter
t dubbele m
literblik VJ'sJ
magere
1h liter
samen
voor 4 personen
spaanse
voor hand en pers
minimum doorsnee 6V2 cm
368
spaanse
kwaliteits- JE Hi
klasse 1
250 gram 1^^^^
fleurige dessins hi
lengte 3 meter
breedte 50 centimeter
kwaliteitsklasse 1
met recept
minimum
350 gram
Droomwensen
worden
werkelijkheid.
Vraag 't deGruyter
spaarboekje en ontdek
hoe gemakkelijk en
snel uw droomwensen
worden vervuld.
Voor elke gulden
boodschappen kunt
u voor een dubbeltje
een spaarzegelkopen.
Voor een vol boekje
met 47,-gespaard
ontvangt u 50 gulden
contant terug. Een
half boekje met 24
gulden aan zegels is
25 gulden waard.
Maar dat is nog niet
alles! Een halfvol
boekje geeft recht op
één droomwens-giro-
bestelkaart en een vol
boekje op twee
kaarten. Bestel
hiermee uw droom
wensen uit de
catalogus via uw
postgiro of het post
kantoor. En uw
droomwens wordt
franko thuisbezorgd.
deGruyter is oké
WJ en elke week worden we beter
Weekaanbiedingen zijn geldig van donderdag 16 maart t/m woensdag 22 maart. Vers vlees-, groenten-en fruitaanbiedingen zijn geldig t/m zaterdag 18 maart.
1»
Brieven voor deze rubriek moefon
mot volledige naam en adres worden
ondertekend. Bij publikatte zullen deae
vermeld worden. Slecht* bij hoge uit
zondering zal van deze regel worden
afgeweken. Naam en adres zijn dan bij
de redactie bekend. Publikatie ven brio-
ven (verkort of onverkort) betekent niet
det de redactie het in alle gevalle*
eens ie met inhoud, cq. strekking.
De vraag in hoeverre de ul
tra-rechtse paradijspropaganda
inzake Portugals overzeese ge
bieden op waarheid berust in
trigeert mij zo mogelijk nog
heviger dan de opponerende
vraag die door L. Pison in dit
blad van 14 maart wordt opge
worpen.
De heer Pison bagatelliseert
blijkbaar de getuigenverklarin
gen inzake de gruwelijke
moordpartijen; hij ontkent de
foto's die hiervan getuigen hij
begeeft zich met een nul voor
achtergrondkennis in de rijen
der schrijvende utopisten.
Kortim: hij neemt alles wat
zich in Angola werkelijk af
speelt met een flinke schep
koffiebonen.
Laat de heer Pison zich
eerst eens oprecht op de
hoogte stellen van de affaire
Angola, zodat hij met mij zou
kunnen zeggen: Gelukkig dat
je met een eerlijk protest te-
minste nog 'iets kunt berei
ken in Nederland...
ROOSENDAAL JOHN A.J.C.
VERPAALEN
In het schrijven van L. Pi
son over "Angola-koffie" lees
ik de volgende zinsnede "Des
tijds op Java". Juist dit
woordje "destijds" is kenmer
kend voor zijn betoog. Het ge
lijk is altijd aan de kant van
de kolonialist, de brave goed
willende. Toean besar. Uitbui
ting? Nooit van gehoord, ze
worden toch betaald, ja na
tuurlijk naar hW eigen le
vensstandaard, die is nu een
maal zo laag, rijst en een vis
je; dan zijn ze al tevreden.
Hij brengt ook cultuur, 'n
beetje opdringerig dat wel en
zijn portemonnee vaart er als
prettige bijkomstigheid zeer
wel bij.
Jammer dat deze mensen zo
moeilijk kunnen aanvaarden
dat geen enkel volk recht
heeft op overzeese gebiedsde
len, hoe dan ook verkregen.
Het signaal staat nu op rood
heer Pison, dringend en duide
lijk. En of de humanitaire ter
reur nu wordt geïnspireerd
door Christus of door Markx,
u en de uwen van „destijds"
worden wel zeer laat wak
ker.
BA VEL ANNE BLIEK
In uw krant van vrijdag 3
maart 1972 is een artikel over
een te houden wielerkoers te
Galder vermeldt de aanwezig
heid van 6 renners uit de stal
van Pellenaars. Wat mij bij
zonder opvalt, is het feit dat
uw verslaggever als basis van
welslagen het deelnemen van
deze 6 renners bijzonder van
belang acht, vooral door de
aanwezigheid van Kees Koe
ken.
Het meedoen van deze ren
ner is daarom zo belangrijk
(aldus uw verslaggever) om
dat deze renner in de ronde
van Andalusië op doping be
trapt zou zijn.
Ik wil. hier verder niet over
uitweiden of op ingaan, doch
acht het van primair belang
dat men zich wel bezig houdt
met de sportieve kwaliteiten
van bovengenoemde renner, en
men zich distantieert van op
merkingen die sportief niet
terzake doende zijn, doch al
leen zeer kwetsend voor de
betrokkene.
BREDA
TH. W. RIJKERS
Niet het gebruik van doping
hebben wij willen aanvoeren
voor de deelname van Kees
Koeken, maar diens overwin
ning in de ronde van Andalu
sië die echter niet los gezien
kan worden van de hem opge
legde straf. Dat neemt niet
weg dat het bericht even goed
leesbaar was geweest, zonder
die aantekening (Sportredac
tie).
Het „knagende geweten"
van minister Van Agt (com
mentaar in De Stem) zou niet
hebben bestaan, als het vorige
kabinet naar „Recht" gehan
deld had.
Het zou ook niet hebben be
staan als ieder van ons zich
destijds achter het verzet had
geschaard en geprobeerd had
met inzet van eigen leven het
wegsturen van de joodse land
genoten te beletten. Het geza
menlijk falen kan niet onge
daan gemaakt worden, maar
laten we dan tenminste samen,
'n weg zoeken naar vrede, tot
toekomstig geluk van onze on
schuldige kinderen, die met
wraak niet zijn gediend.
BREDA
MEVROUW ELZAS-GROOT
De tweede vergadering van
de commissie voor het streek
plan Oost-Zeeuwsch-Vlaande-
ren: de heer Kok - „Ik ben
een man van de industrie" -
vertelt dat zijn dochter afge
studeerd is en nu al twee
maanden in de w.w. loopt. Re
den te meer voor hem om te
pleiten voor een groots opge
zette industrialisatie van
O.-Z.-Vl. In verband hiermee
deelt ondergetekende mee, dat
hij A. werk heeft voor de
dochter van de heer Kok, en
B. het bewaren van enige
ruimte in O.-Z.-Vl. belangrijker
vindt dan de salariswensen
van sommige mensen.
Diverse leden van de
streekplancommissie dringen
aan op uitbreiding daarvan
met vertegenwoordigers van
deze of gene organisatie. Dit
verlangen is begrijpelijk. Im
mers, wie zou niet zoveel mo
gelijk medeplichtigen willen
hebben bij een zo schuldig
werk. Tien vierkante kilome
ter basisindustrieterrein en
een stad van Graauw tot Phi
lippine, dat zal onze bankre
keningen zeker goed doen.
Maar verder ook niets of nie
mand.
AXEL K. VAN AC^ER
Enkele dagen geleden stond
er een vlot geschreven arti
keltje in uw krant over een
meneer, die zijn vakantie in
Zwitserland had willen door
brengen, daartoe een chalet
gehuurd had en daarna door
het betreffende reisbureau op
de meest belachelijke manier
voor de gek gehouden en be
drogen was. Eerst zou het ge
huurde chalet in gebruik ge
nomen zijn om er slachtoffers
van een brand in onder te
brengen (zou kunnen, maar
lijkt niet waarschijnlijk), een
volgend chalet dat er voor in
de plaats gegeven zou zijn,
zou door een vrachtwagen in
elkaar zijn gereden (nog on
waarschijnlijker), in een der
de chalet, dat in de plaats daar
van werd toegewezen zou de
waterleiding gesprongen zijn
(nog ongeloofwaardiger, vooral
omdat even te voren gezegd
was dat het midden in de
bergen lag), toen zou een cha
let zijn toegewezen 40 km.
verder, en het vijfde zou toen
de gasten komen zouden aan
derden verhuurd zijn
geweest.
Als het verhaal juist zijn
zou, is die betreffende meneer
terecht gekomen bij zo'n ma
lafide reisbureau. Geen enkel
goed reisbureau zou zijn cliën
ten zo bedriegen. Zwitserland,
dat op toeristisch gebied wel
een eerste klas naam heeft,
bezit verschillende instanties
waar men chalets kan huren
onder duidelijke omschrijving
van ligging, faciliteiten, even
tueel met foto's, en op een
door beide partijen getekend
contract onder wettelijke be
scherming.
DEN HAAG
A. VAN JNTIJNATTEN
Algemeen secretaris
Stichting
„Nederland-Zwitserland"