Slachtoffers kunnen zich
niet inhouden over
hearing over de Drie
Geen muren tussen de volken
TELEGRAM BREDASE JODEN:
VAN AGT MOET AFTREDEN
Joden herdenken
apart
februari-staking
Gratis
zelfklevende
dierenfoto's
bij Esso
Geen spoor
in
Evoluon-
aanslag
Zeeland
gaat zes
miljoen
verdelen
voor
bestrijding
werk
loosheid
17 tm 27Febr.
BEDRIJFSAUTO
Het grootste recht is grootste onrecht
Salaris van
burgemeester
richt dorp
te gronde
55
Nixon: Mensen moe
ten niet op kk
eilanden wonen
Duits disconto
omlaag
met één procent
Twee honden
wekenlang
alleen
in huis
opgesloten
Reëel inkomen
in EEG sinds
1958 verdubbeld
Drie arrestaties
na aanslag
in Hamburg
Prijsbewuste
buisvrouw
kan 5,25
besparen op
vier gewone
boodschappen
GEEN NIEUWE
BOTERBERG
Ti
VRIJDAGAVOND EN
ZATERDAG GEOPEND
LI FA zitmeubelindustrie n.v.
De Drie blijven
Enquête
©irecteur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Redactie- en administratie-adres:
Gironummer 1114111.
Abonnementsprijs m.i.v. l-l-'72: 16,25 per
kwartaal; per maand 5,50. Losse nummers
20 cent.
meuwstraat 9, Terneuzen, tel. (Oil 50) 79 Zo
t.n.v. N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem,
Reigerstraat 16, Breda.
VRIJDAG
25 FEBRUARI 1972
VRIJE ZEEUW
26e Jaargang
Nr. 8786
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
Advertentieprijs: per mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, .exclusief 4% B.T.W
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummer: Vrijdag tot v.m.
11 uur.
De heren Wijsberg (links) en Vorst, woordvoerders van
de joodse jeugd.
Demonstranten bevolkten het Binnenhof voor het begin van
de openbare hearing.
EMOTIES LAAIEN HOOG OP
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Slachtoffers van de oorlogs
misdadigers Kotalla, Fischer en Aus der Fiinten
hebben zich gisteren niet kunnen inhouden toen
tegen het einde van de hoorzitting in de Tweede
Kamer de voorstanders van gratieverlening aan het
woord kwamen.
Midden in het betoog van professor L. H. C. Hulsman
van de Coornhert Liga laaiden de emoties op de publieke
tribune zo hoog op, dat de zitting vijf minuten geschorst
moest worden, teneinde de gemoederen tot bedaren te
brengen.
Vanaf de tribunes vermengden scheldwoorden (als „Judassen")
zich met het geschrei van enkele vrouwen, die hun gevoelens
niet meer de baas konden. Ook de vertegenwoordigers van
organisaties van slachtoffers (die in de loop van de dag het
woord hadden gevoerd) lieten tijdens dit tumult hun gevoelens
van afkeer duidelijk blijken.
De hoorzitting verliep trouwens de hele dag in een gespannen
sfeer als gevolg van de emotionele betrokkenheid, die vein
tegenstanders bij gratiërinig van de drie nazi-beulen hebben
„Het is niet 27 jaar geleden, maar als het ware gisteren gebeurd."
zo vertolkte een van de woordvoerders de gevoelens van de vela
slachtoffers.
De Kamercommissie van Justitie, die de hoorzitting hield ter
voorbereiding van het aanstaande kamerdebat over het regerings-
voornemen de drie in vrijheid te stellen, heeft gistereneen
oneindige stroom van tegenargumenten moeten verwerken,
waai- tegenover slechts van vijf kanten voor de gratiëring (en
dus vrijlating) van de Drie van Breda werd gepleit.
Meest saillante betoog voor de invrijheidstelling kwam van
de kant van de Coornhert Liga, wier woordvoerder professor
Hulsman als belangijkste argument in het geding bracht, dat
aan wat hij noemde de de-humaniesering van ons strafrecht
voortzetting van de gevangenhouding een extra bijdrage levert
Daartegen kant de Liga zich principieel. Straf, zo zei professor
I Hulsman, mag niet .langer duren dan de doelmatigheid vereist
en straf heeft ook geen zin als oplossing voor de conflictsituatie,
want het conflict waarom het hier gaat is er en blijft er
Professor Huisman zei (in tegenstelling tot professor Bastiaans
van de Jelgersmakliniek) dat continuering van de straf de
slachtoffers niet kan helpen.
Indrukwekkend betoog -van de kant van de tegenstanders was
dat van professor Bastiaans, in wiens kliniek concentratiekamp
slachtoffers behandeld worden. Hij vreesde bij vrijlating een
toeneming en verergering van het concentratiekampsyndroom
bij vele slachtoffers. Het vasthouden van de drie. zo zei hij,
zou men een stuk behandeling van de slachtoffers kunnen
noemen, een „behandeling" die het meest voldoet aan de grond
regel van fundamentele zekerheid.
Evenals prof. Bastiaans vreesde ook diens collega dr. A.
Sunier, geneesheer-directeur van een psychiatrische inrichting
waar slachtoffers van het concentratiekampsyndroom worden
behandeld (de Sinai-kliniek in Amersfoort), dat vrijlating van
de drie oorlogsmisdadigers het werk tot herstel van de patiënten
gotendeels te niet zal doen. „Summum jus (het grootste recht)
voor de drie betekent hier summa injuria (het grootste onrecht)
voor de slachtoffers, die het niet kunnen verdragen."
Tot voortgezette - gevangenhouding adviseerden ook de drie
Joodse kerkgenootschappen in ons land, namens wie de heer I.
Zadoks het woord voerde. Door barmhartig te zijn tegen over de
Drie van Breda is men onbarmhartig tegenover hun slachtoffers,
aldus de heer Zadoks. die meende dat de regering niet het recht
heeft door de vrijlating van de Drie van Breda de slachtoffers
en de nabestaanden van de slachtoffers te treffen.
Hij wees collectieve gratie zonder meer af, wilde individuele
gratie echter niet uitsluiten, „maar dan moeten ernstige omstan
digheden van persoonlijke aard er de aanleiding toe zijn, dat
verdere tenuitvoerlegging van de straf niet langer aanvaard
baar is".
(Vervolg op pagina 9.)
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM. De ortho
doxe joden, niet de Portugeze
en de liberale, herdenken van
middag in Amsterdam afzon
derlijk de februaristaking van
1941. Om half zes vanmiddag
begint namelijk de sabbat. Aan
de eerste herdenking neemt ook
een deputatie deel van het col
lege van B. en W. van Amster
dam. Zij begint om half een
De grootse demonstratie te.
gen de vrijlating van de drie
oorlogsmisdadigers in Breda en
de officiële herdenking van de
staking in 1941 begint vanmid
dag om vijf uur. Er worden
geen toespraken gehouden. Do
hemd'eniking heeft zoals ieder
jaar het karakter van een dé
filé vanaf het Waterlooplein
langs het heeld „De dokwerker"
van de beeldhouwer Mari An-
driessen. Aan de kop van het
défilé loopt het voltallige col
lege van B. en W. gevolgd door
de delegaties en organisaties
Hat wordt miet uitgesloten ge
acht, dat ook burgemeester
Samkalden aanwezig is. Mo
menteel is hij nog steeds met
ziekteverlof.
BEMELEN (ANP) Het
zeshonderd inwoners tellende
plaatsje Bemclcn bij Maas
tricht dreigt af te sterven, om
dat men niet langer in staat
is de allernoodzakelijkste voor
zieningen te treffen. Oorzaak
van deze noodsituatie is het
salaris (43.000 gulden) van bur
gemeester mr. G. Spauwcn, dat
ongeveer eenderde van de ge
meentebegroting bedraagt.
Drie jaar geleden betaalde
Bemelen slechts f3000 van dit
salaris, omdat de heer Spuu-
wen toen ook nog burgemeester
was van de gemeente Amby.
Na de opheffing van Amby
dat bij Maastricht werd ge
voegd kwam er voor Beme
len f40.000 salaris bij.
Verscheidene malen heeft
Bemelen Den Haag op de nood
situatie gewezen, maar enig
soelaas is tot nu toe niet gebo
den. In Bemelen noemt men de
toestand onhoudbaar.
President en mevrouw Nixon hebben
gisteren 60 kilometer ten noorden van Pe
king de Chinese muur bezocht, een van dt:
zeven wereldwonderen. Dit omvangrijke
bouwsel dat ooit door mensenhanden is ge
maakt, is 23 eeuwen oud en 2400 kilometei
lang. De Nixons waren in gezelschap van
minister van buitenlandse zaken Rogers en
de Chinese vice-premier Li Hsieii-Nien (fo
to). Duizenden mensen hadden eerst de weg
sneeuwvrij gemaakt. Van de. muur ging het
gezelschap naar de ü'^r-gravenwaar zich
de stoffelijke resten bebinden van dertien
Chinese keizers uit de 14de tot de 16de eeuw.
Staande op de muur pleitte Nixon voor een
„open wereld". „Wij willen geen muren tus
sen de volken en ik hoop, dat een van de
resultaten van onze reis zal zijn, dat de mu
ren de mensen, ongeacht hun ideologie of
filosofie, niet zullen scheiden.. Hij zei te
hopen, dat zijn topconferentie er-toe zou lei
den, dat veel Amerikanen, vooral de jonge
Amerikanen die zo van reizen houden, dr
gelegenheid zullen hebben hier te komen
Nixon zag uit naar een vreedzame vooruit
gang in de komende jaren. Hij zei niet ie
willen, dat de mensen op hun eigen kleine
eilanden wonen.
(Van onze redactie
buitenland)
FRANKFURT Het offi
ciële bankdisconto in West-
Duitsland is met ingang van
vrijdag met één procent ver
laagd tot drie procent. Dat
heeft de Centrale Bank giste
ren bekendgemaakt na afloop
van de vergadering van het
bestuur. Het beleningstarief is
eveneens met één procent ver
laagd en wel tot vier pro
cent.
(Van onze correspondent)
DEN BOSCH. Twee
dwergpoedels, een zwar
te en een witte, blijken
wekenlang alleen in de
keuken van een huis, in
Den Bosch te hebben ge
bivakkeerd. De politie in
Den Bosch heeft op ver
zoek van omwonenden de
dieren bevrijd en naar
een asiel gebracht. De be
woners van het huis ble
ken met onbekende be
stemming te zijn vertrok,
ken.
De dieren, die in de
keuken waren opgesloten
hebben kennelijk op alle
mogelijke manieren ge
probeerd uit hun gevan
genis te komen. Zij wa
ren daarbij letterlijk te
gen de muren opgevlo
gen.
Hun aanhoudend ge
jank de laatste dagen had
de buren op de aanwezig,
heid van de dieren attent
gemaakt. Inmiddels zijn
bij de politie talloze tele,
toontjes binnengekomen
met de vraag, of de hon
den te koop zijn.
(ADVERTENTIE)
Prachtige kleurenfoto's van
wilde dieren in de vrije natuur.
Bij de meeste Esso dealers.
Gratis bij tenminste 20 liter
benzine of 2 liter Esso Mix.
Voor deze leerzame serie
heeft Esso ook een
prachtig album.
Slechts f 2,95. ffcSSO]
BRUSSEL (ANP) In de
periode van 1958 (oprichting
van de EEG) tot en met 1971
is het r.etto jaarinkomen van
de inwoners van de EEG ver
dubbeld.
Daarbij is rekening gehou
den met dc reële koopkracht
van het geld.
HAMBURG (DPA) De
Hainburgse politie heeft don
derdag drie jonge mannen ge
arresteerd in verband met de
aanslag op het gasdrukstation
in Hamburg. Uit gedeeltelijke
bekentenissen is gebleken dat
er geen politieke motieven aan
de aanslag ten grondslag lig
gen.
De aanslag werd op 19 fe
bruari gepleegd en richtte voor
60.000 mark schade aan.
De Hamburgse politie veron
derstelde verband met de aan
slagen op gasstations in Om
men en Ravenstein.
Eerdere aanslagen op de
Esso-raffinaderij in Hamburg
en op de agregatenfabriek
Struever zijn nog niet opgelost.
De drie mannen hebben be
kend en zijn weer op vrije voe
ten gesteld.
DEN HAAG (ANP) Een
huisvrouw die vier doodgewo
ne boodschappen gaat doen,
Kan te maken krijgen met
prijsverschilen die in totaai op
lopen tot f 5,25. Dit bedrag is
het verschil tussen de zonder
meer gekochte duurste merken,
en de meest prijsbewust ge
kochte goedkope. De doodge
wone boodschappen waar het
in dit geval om gaat zijn: een
pakje van 450 gram diepvries
spinazie, een blik met 500 gram
sperciebonen, wasverzaehter
voor tien wassen, en „allesrei-
niger" voor twintig soppen. De
ze prijsverschillen komen tot
uiting in het maartnummer van
koopkracht, het voorlichtings
blad van het Consumenten
Contact Orgaan (CCO).
(Van onze correspondent)
EINDHOVEN De recher
che tastte donderdagavond nog
volkomen in het duister bij
haar onderzoek naar de daders
van de bomaanslag bij het
tentoonstellingsgebouw „Evo-
luon" te Eindhoven. Het enige
dat vaststaat is dat er een
uurwerk is gebruikt met een
elektrische ontsteking. De res
ten van de bom, die een meta
len mantel had, worden op het
gerechtelijk laboratorium on
derzocht.
Natuurlijk wordt nagegaan
of ereen verband bestaat met-
de aanslagen op de gasdruk
stations te Ommen en Raven
stein, De rechercheurs die be
zig zijn met het onderzoek
naar die misdaden hebben zich
inmiddels in Eindhoven op de
hoogte gesteld. Er zijin echter
geen overeenkomsten met de
aanslagen op de gasdrukstati
ons, waarvoor de Palestijnse
terreurorganisatie „Zwarte Sep
tember" de verantwoordelijk
heid heeft opgeëist, vastge
steld.
De ontploffing had om tien
minuten voor half twee in de
nacht van woensdag op don
derdag plaats en werd in bijna
heel Eindhoven gehoord. On
danks de vele telefoontjes en
alarmeringen duurde het tot
vijf uur 's morgens voor men
ontdekte dat de explosie aan
de buitenzijde van een der
kolommen van het Evoluon
had plaats gevonden. De scha
de bleef beperkt tot vijftien
gesprongen ruiten en wat ge
havende apparatuur. Het Phi-
lips-tentoons tellingsgebouw
blijft gewoon open.
BRUSSEL (ANP) Dc Eu
ropesc Commissie in Brussel,
het „dagelijks bestuur" van de
euromarkt, ontkent dat zich
een nieuwe „boterberg" in de
EEG aan het vormen zou zijn.
In antwoord op schriftelijke
vragen uit het Europees Parle
ment heeft ze meegedeeld dat
er aan het eind van het ver
koopjaar een normale voorraad
zal zijn.
(Van een onzer verslagg»*
vers)
MIDDELBURG Heden
morgen komt de provinciale
commissie voor de werkgele
genheid in Zeeland bijeen om
voordrachten op te stellen
voor werkobjecten, zo moge
lijk in West-Zecuwsch-Vlaan-
deren, die de werkloosheid
kunnen doen afnemen.
Het rijk heeft aan Zeeland
een bedrag van zes miljoen
gulden voor het financieren
van dit soort werken toege
wezen. De werkgelegenheids-
commissie zal bij baar voor
drachten rekening houden met
enkele toetsingsnormen.
Zo zullen de objecten be
trekkelijk arbeidsinstensief
moeten zijn, ze moeten bij
voorkeur in West-Zeeuwsen-
Vlaanderen worden uitgevoerd,
en ze moeten een infrastructu
reel of milieuverbeterend ka
rakter hebben.
West-Zeeuw.sch-Vlaande
ren is in Zeeland het gebied
met het hoogste werkloosheids
percentage, namelijk twaalf
procent. De werkloosheid
geldt provinciaal gezien, niet
zo zeer de burgerlijke en utili
teitsbouw, als wel de sector
weg- en waterbouw.
(Zie verder pag. 3).
(ADVERTENTIES)
lo
OPEN VAN 10-17 EN 19-22 UUR RAI
ZATERDAGS EN ZONDAGS VAN 10-17 UUR
TOEGANG f4.- AMSTERDAM,
TT-biljetten aan NS-stations
Zitmeubelen tegen zeer lage prijzen.
Nu de laatste vernieuwde voorraden-
Dagelijks geopend van 9-18 uur, vrijdagavond tot 9 uur
en zaterdags van 10-18 uur.
Oost Havendijk 13, ROOSENDAAL, Tel.: 01650-37970.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA/DEN IIAAG. Bestuur - en
leden van de Joodse gemeente te Breda
hebben een telegram aan minister-presi
dent Biesheuvel gezonden waarin zij mei
de meeste kracht protesteren tegen het
voornemen de- Drie van Breda vrij te
laten. Het telegram luidt verder: „Be
schouwen uw minister van Justitie, dc
heer Van Agt, als hoofdpleiter in deze
kwestie voor deze massamoordenaars
Gezien zijn eerdere uitlatingen dringt de
Joodse gemeente van Breda aan op aftre
den van deze minister, daar zij hem onge
schikt acht voor dit hoge ambt." Bestuur
en leden van de Nederlands-Israëlitische
gemeente van Breda ondertekenen „mede
namens dc 225 omgekomen Joodse stad
genoten."
Het ligt niet meer in de bedoeling de
drie Duitse oorlogsmisdadigers uit dc Bre
dase gevangenis over te brengen naar el
ders. Zoals wij hebben gemeld bestond
vorige week het plan om de Drie in af
wachting van hun, toen vrij zeker lijken
de, invrijheidsstelling over te brengen
naar een andere, geheim te houden ver
blijfplaats.
Sindsdien is er zoveel onzekerheid ont
staan over de kans op gratieverlening dat
deze overbrenging prematuur wordt ge
acht. Bovendien wordt het, eveneens ge
zien tegen deze achtergrond, medisch
onverantwoord gevonden. Vooral een der
oorlogsmisdadigers lijkt psychisch veel to
lijden onder de spanning van deze dagen.
Het Bredase parket bevestigde ons giste
ren dat de drie Duitsers nog steeds onder
de Koepel zitten en dat er geen plannen
bestaan ze over te plaatsen.
Meer dan dc liclft van dc Nederlandse
bevolking is voor vrijlating van de
drie Duitse oorlogsmisdadigers Kotalla,
Fischer en Aus der Fünten. Dat blijkt uit
een enquête, die de NOS heeft gehouden
onder een aantal mensen, welke repre
sentatief geacht kan worden voor de hele
bevolking.
(Vervolg op pagina 9.)
