„Als een kind zo blij met dit werk Peking maakt zich op voor bezoek van Nixon Pleidooi voor Afrikaanse theologie MetaalconflictStrijd om de macht in de vakbeweging Handige datum INTENSIVE CARE® INTENSIVE CARE® Gestrande toeristen naar Chili Manipulaties op termijnmarkt voor eieren ANTI-AMERIKAANSE LEUZEN UIT STRATEN VERWIJDERD 13.50 f3.50 binnenland buitenland NAAR HUIS GAAN PRATEN GELEERDEN VROUWEN LAAG MACHT Helpt d i rekt tegen schrale huid., ruwe handen. VERWARRING VOLLE POND Y Afdoend tegen kloofjes en schrale huid. Donderdag 17 februari 1972 15 17 „Man, ik ben als een kind zo blij dat het Gewestelijk Arbeidsbureau mij aan deze baan heeft geholpen. Ik ben nu 43 jaar, gehuwd en heb 2 kinderen. Ben in de handel geweest, vertegenwoordiger. Voor een groothandel in agra rische artikelen. Niet zo gek voor mij, want ik kom van het platteland. Lagere tuinbouw school en pluimvee-selectie cursus. Ik verdiende goed geld. AVas geknipt voor dat verkoopwerk. Kan goed met mensen omgaan, sprak de taal van de plattelander en had verstand van zijn problemen en bedrijf". De forse man tegenover ons verloochent dat beroep dat hij met succes een aantal jaren uitoefende nog steeds niet. Een vlot prater, joviaal, een plattelands accent dat niet hinderlijk is, juist wei inne mend. Hij werd in 1967 werkloos. De groothandel fuseerde en daaruit kwam een reorganisa tie voort. Ze hadden toen voor mij een of ander sof- baantje. Dat zou me aanzien lijk in m'n geld gaan schelen. Toen ik vroeg wat er dan zou gaan gebeuren niet al de klan ten die ik in de loop der jaren had geworven in mijn uitge breide rayon, zei men dat die door een hoofdvertegenwoordi ger zouden worden bediend. Nou daar sta je dan meteen. Want rechten had ik niet. Ik heb me toen ellendig machte loos gevoeld. Toen ik vroeg om een wat meer betekenende administratieve baan op kan toor werd me onomwonden verteld dat ik administratief 'n nul was en dat ze voor zulk werk goed-opgeleide jongere mensen nodig hadden". Hij was toen 38 Jaar. „Als je dan moet horen dat men het bij jongeren gaat zoe ken, krijg je een enorme dreun. Dat van die betere op leiding was juist. Maar men gaf me niet eens de kans om ervoor te gaan leren, terwijl ik daar was blijven werken. Men wilde me gewoon kwijt. Een reorganisatie is daarvoor een fijne smoes. Dat heb ik wel begrepen. Later hoorde ik dat die hoofdvertegenwoordi ger een zwager van een van de directeuren van de fusie partner was. Zo tyord je dan bedonderd". Hij heeft zich over die hele toestand het hoofd gebroken. „Weet u, ik had er nooit aan gedacht dat m'n scholing ver beneden de maat was geweest. Het was de opleiding, of het tekort eraan, die kenmerkend is voor heel veel niet zo piep jonge mensen in de handel. In de administratie trouwens ook. Het is gek, maar vroeger was er eigenlijk geen echte han dels- en administratieve oplei ding. Sindsdien zijn er lagere, niddelbare en hogere econo- nisch-administratieve scholen gekomen. Om nog maar niet te .preken van de opleidingen in le informatica-seetor". Hij moest, in 1967, naar huis net de boodschap dat hij naar ■vat anders zou moeten omkij ken. „M'n vrouw begreep het niet. Ik ook niet. Sindsdien is het vallen en opstaan geweest met werk. Als vertegenwoor diger kon ik allerlei min of meer onzekere baantjes krij gen. Kwam tenslotte terecht in de huis-aan-huis verkoop van boeken. Dat was het einde voor mij. Gewoon een soort gelegaliseerde zwendel. Legio mensen willen je hebben als je bereid bent uitsluitend op provisiebasis te werken. Je bent dan in de aap gelogeerd. Ik heb toen gemerkt hoeveel ellende er juist in dit vak is voor mensen die op de een of andere manier uit de goede jobs zijn gegooid. Je bent dan minder dan een los-arbeider. Je bent niets, helemaal niets. Ze kunnen met je doen wat ze willen". Hij heeft dat enkele jaren volgehouden. Begreep uitein delijk dat hij vanuit dat halve geknoei nimmer meer goed aan de slag zou komen. „Wie wil nou een kracht hebben die moet zeggen dat hij in de huis-aan-huis colportage heeft gezeten Geen enkele bonafiede zaak toch. Ik zag bovendien m'n gezinnetje steeds verder afzakken. Een behoorlijk weekloon kwam er niet meer binnen. En ik sjouwde me toch gek. Een maand of 5 geleden ben ik naar het Gewestelijk Arbeids bureau gestapt. Had ik, dat weet ik nu, veel eerder moe ten doen. Maar ja, vlotte jon gen als ik was, dacht ik het zelf wel te kunnen redden en steun aanvragen was niets voor mij". Hij vertelt dat hij via het GAB en de regeling van de aanvullende werkgelegenheid vrij snel bij een gemeente is terecht gekomen. In een ar- chiefbaan, waarvan het Rijk gedurende een half jaar 95 procent van het loon voor zijn rekening neemt. „Het is geen vetpot, maar man ik ben van de hel in de hemel beland. Ik werk hier met behoorlijke mensen. Ze hebben gezien dat ik echt goed kan werken, dat ik ijverig ben. Dezer dagen heb ik een gesprek gehad met de directeur van een van de bedrijven. Er is daar een baan vrij. Ze gaan me aanstellen. Ik kom daar voor vast. Admini stratief werk. Ik had de mooi ste dag in m'n leven sinds jaren, toen ik met dat bericht naar huis kon. Nannie, m'n vrouw, was er helemaal van ondersteboven. Ik ga proberen het diploma Gemeente-Admi nistratie I te halen. Goed, ik bén een oudere leerling. Maar het kan nog best en ik wil tonen dat ik me daar goed wil inwerken. Wat een kans. Op mijn leeftijd JACQUES LEVTJ PUNTA ARENAS (UPI) Een transportschip van de Chileense marine is dinsdag de 800 km. lange tocht begon nen van de Zuidpool naar Punta Arenas in Chili, met aan boord de 144 passagiers, onder wie enkele Nederlan ders, en een gedeelte van de bemanning van het Noorse schip Lindblad Explorer dat, zoals gemeld, vrijdag vastliep op de rotsachtige kust van het eiland King George. Het vertrek van het Chi leense schip moest door het slechte weer dagenlang wor den uitgesteld. De Lindblad Explorer zit nog steeds vast. THAISE troepen hebben in het noorden van hun land een belangrijke bergrug veroverd waarover een invalsweg van communisten uit Laos loopt. DRS. J.A. BAKKER, minister in het kabinet - De Jong, heeft ontslag genomen als lid van de Tweede Kamer. Zijn opvolger is H. de Boer, ex- voorzitter van de jongeren van de AR. NEW YORK (AP) De handelaar John P. Bauer is beschuldigd van manipulaties op de termijnmarkt voor eie ren door via perscommuni qués bekend te maken, dat hij in Spanje 13 miljoen do zijn eieren had gekocht. In een uit 48 punten be staande dagvaarding worden Bauer en zijn Bauer Internati onal Corp. ervan beschuldigd de Amerikaanse nieuwsmedia gebruikt te hebben om onjuis te inlichtingen te verstrekken over de internationale eieren- markt. Volgens de dagvaarding hebben de feiten zich voorge daan tussen 26 november en 22 december 1969, toen Bauer op de goederenbeurs van Chi cago in een positie verkeerde dat hij moest leveren. Het doel van het perscommuniqué jmas het veroorzaken van een kunstmatige daling van de ei- ■erprijzen op de termijnmarkt ten behoeve van personen, die eieren a la baisse hadden ver kocht. (Van onze redactie buitenland) PEKING De anti-Amerikaanse leuzen in de stra ten van Peking worden verwijderd en een negen meter hoog standbeeld van Mao Tse-Toeng is uit de hal weg gehaald van het hotel waar vele leden van Nixons ge volg zullen logeren. Dit is dezer dagen in San Francisco meegedeeld door Robert E.G. Gomperts, die als lid van het Amerikaanse comité voor 'n nieuwe politiek tegenover China een maand in China heeft doorgebracht en daar in de grote steden en het binnenland heeft rondgekeken. „Toen wij met zijn twaalven in januari in Peking aankwamen", aldus Gomperts, „zag je daar overal in de straten aanplakbiljetten, waarop stond: „Wij moeten de Amerikaanse agressors verslaan en al hun lakeien wie dat ook mogen zijn". In de laatste weken van hun verblijf in China ont dekten de Amerikanen ech ter dat alle anti-Amerikaanse leuzen uit de straten van Pe king verdwenen waren. Men had ook vastgesteld dat de Chinezen politiek zijn voor bereid op Nixons bezoek en wel door een speciale voor- Lichting in de communes en fabrieken en op de kader- scholen. Mao's boodschap, al dus Gomperts, luidt: Als het onze zaak dient, moeten wij zelfs met hen een verenigd front vormen, waarmee wij het niet eens zijn. Een van de voornaamste onderwerpen van gesprek in China is of Mao op het vlieg veld van Peking zal zijn als Nixon daar op 21 februari aankomt. De meerderheid van de Chinezen, aldus Gom perts, is er fel tegen dat Mao naar het vliegveld gaat. De (Van onze correspondent) WASHINGTON De datum van Richard Nixons bezoek aan Chi na is slim gekozen: hij vertrekt op de nationale feestdag waarop de ge boortedag van George Washington wordt ge vierd, aan de vooravond van de voorverkiezingen in de staat New Hamps hire en op een zeer gun stig moment in het Chi nese nieuwjaar, het Jaar van de Rat. De 21e februari, de dag van Nixons aankomst in Peking, valt op de ze vende en voornaamste dag van de tiendaagse nieuwjaarsperiode. Wan neer die dag de zon wil schijnen zal het Jaar van de Rat zegenrijk en voorspoedig zijn. Het is in China de gewoonte om tijdens de nieuw jaarsperiode meningsver schillen te vermijden, tenzij men er de voor keur aan geeft de rest van het jaar ruzie te maken. De periode van 15 tot 25 februari wordt benut voor het regelen van schulden, terwijl vrienden, familie en kennissen met geduld en beleefdheid dienen te worden bejegend. De Nixontrip zal van het begin tot het eind op de beeldbuizen in Ame rika te volgen zijn. Met de voorverkiezing in New Hampshire (7 maart) in zicht betekent de reis een politiek voor deel. Verwacht wordt dat Nixon, na zijn terug keer uit China, tot aan de verkiezingen slechts in zeer algemene termen over zijn gesprekken met Mao zal spreken, omdat hij voor de ver kiezingen geen enkele behoefte heeft aan moei lijkheden met de rech tervleugel van zijn eigen (repubfikeinse) partij. groep van Gomperts, waar geleerden die Chinees schrij ven en spreken, deel van uit maken, heeft op 31 jianuari twee uur lang met premier Tsjoe En-Lai gesproken en communes op het platteland, fabrieken, kaderscholen en onderwijsinstellingen be zocht. Voor wij naar China gin gen, zo verklaarde Gomperts, meenden wij diat Nixons reis naar China in de eerste plaats een verkiezingsstunt was. Maar nu wij Chinezen van alle rang en stand ge sproken hebben, geloven wij dat er meer achter de reis steekt en dat het bezoek wel iets positiefs kan opleveren. Toen wij met Tsjoe en ande re Chinese ministers van ge dachten wisselden, zo besloot Gomperts kregen wij de in druk dat de onderhandelings positie van de Chinezen veel minder star is dan wij aanvankelijk dachten. Mevrouw Pat Nixon, die gezegd heeft de vrouwen van China te willen ontmoeten, zal merken, dat deze vrou wen zeer geëmancipeerd zijn. Om enkele voorbeelden te noemen: de getrouwde vrouwen dragen geen trouw ring, zij gebruiken de pil, gaan buitenshuis werken en verwachten dat hun eega meehelpt bij huishoudelijke karweitjes. Uithuwelijking op jeugdige leeftijd, raadpleging van astrologen voor een geschikte huwelijksdatum, „het voor stellen" van bruid en bruide gom aan overleden voorou ders tijdens een speciaal ri tueel en andere tradities uit het oude China zijn prijsge geven. Veel doelen die emancipatiebewegingen van vrouwen in het westen na streven, zijn in het China van nu al bereikt. m Een andere zaak is, dat de vrouwen wan China het ge bruik van cosmetica verwer pen als zijnde een zaak van de „bourgeoisie". Zij dragen schoenen met lage hakken en verzetten zich over het alge meen tegen alles wat het ty pisch vrouwelijke meer ac cent zou kunnen geven. Ongehuwde vrouwen in Sjanghai, de grootste stad van China, denken meestal pas aan trouwen nadat zij ruime aandacht hebben be steed aan de oproep van Mao om laat te trouwen en het geboorteneijfer laag te hou den. Als ze trouwen, zegt de 23-jarige Tsjad Li Mad, die in een atelier in Sjanghai weef getouwen repareert, moeten zij bij voorkeur een man kiezen bij wie de politiek een zeer belangrijke rol speelt. Mai heeft belangstelling voor wereldaanigelegenheden en houdt zich op de hoogte van internationale ontwikke lingen doqr het lezen van de onder communistische con trole staande kranten. Ze zei niet te hebben gehoord dat mannen op de maan gelopen hadden. Wel herinnerde ze zich te hebben gelezen over de verrichtingen van wijlen de Rus Gagarin, de eerste man in de ruimte. „Jonge mensen in de V.S. leven onder het imperialis me. Onder het juk van grote kapitalisten is hun leven naar mijn vaste overtuiging gelijk aan dat in China van voor de bevrijding". Mai weet alles van het ko mende bezoek van de Ameri kaanse president. „Ik was niet erg verrast, dat Nixon zou komen. Het is de onver mijdelijke loop van de we reldgeschiedenis. Nixon heeft het druk met moeilijkheden in eigen land en in het bui tenland. Hij wordt overal ter wereld zwaar aangevallen. Daarom komt hij naar Chi na". Op het werk krijgt Mai drie keer per week politiek onderricht, waarbij ook het komende bezoek van de Amerikaanse president wordt besproken. LEKKERBEKKEN onder het corps diplomatique in Peking zijn zeer teleurge steld over een „niet-politiek aspect" van het komende be zoek van Nixon aan China. Diegenen onder de diploma ten die te kust en te keur kunnen kiezen uit de unieke schotels van de Chinese keu ken zeggen dat er een perso- neelsoverplaatsing heeft plaatsgevonden. Veel van de beste koks in de restaurants in Peking, die veelvuldig door buitenlanders worden bezocht, zijn verdwenen. De bedrijfsleider van een restaurant dat zeer bijzonde re Sjanghaise gerechten be- reidt, deelde mee, dat de koks de „culinaire stoottroe pen" zijn in het „nationale minderheden-hotel", Waar veel Amerikanen worden on dergebracht. Het enige restaurant, dat aan de personeelswisseling is ontkomen, is het vermaarde „Peking-Eend" dat het ge recht van dezelfde naam ser veert. Door het overplaatsen van koks willen de Chinezen ver zekeren, dat de gasten uit de Verenigde Staten een aange naam verblijf en maaltijden van hoge kwaliteit krijgen. KAMPALA (KNP) De Afrikanen willen geen chris tendom zoals dat door missio narissen en zendelingen vanuit het Westerse cultuurpatroon aan de negers is opgedrongen. Dit is de overtuiging van een dertigtal theologen van ver schillende kerken, die zojuist een studieweek hierover in Makerere in Oeganda hebben afgesloten. De Afrikaanse kerken heb ben een eigen Afrikaanse the ologie nodig. Die ts er niet, maar is wel onverwoord aan wezig in de Afrikaanse dansen en liederen, zo verklaren de theologen. Een van de sprekers op de bijeenkomst in Makerere was de secretaris-generaal van de presbyteriaanse kerk van Oost- Afrika ds. Jonh Gatu. Vol gens hem is het voor de Afri kanen veel vanzelfsprekender om voor de avondmaals- res pectievelijk eucharistieviering vlees en water te gebruiken dan brood en wijn. Ds. Okulu, kanunnik van de anglikaanse kathedraal van Nairobi, vond deze vergade ring van theologen uiterst be langrijk in verband met de afrikanisering van de kerk (en) in Afrika, maar hij waarschuwde toch wel, dat er nog heel wat problemen over wonnen dienen te worden. On dertussen dient men de Afri kaanse theologie wel te popu lariseren en te proberen de gelovigen «s do lonten» zeil (Van onze parlementaire redacteur) DEN HAAG Bij verschillende grote metaalbedrijven in Rotterdam en Amsterdam gaan de ondernemingsraden de ko mende dagen met de direkties onderhandelen over een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst. Een cao zoals de Industrie- bond-NVV zo graag wenst. De kans is groot, dat verschillende bedrijven voor de werknejnerseisen door de knieen zullen gaan. Het metaalconflict wordt eigenlijk dan pas interressant. Want het zou betekenen, dat voorgoed voorbij is het zou betekenen, dat de traditionele loonstrijd tussen werk gevers en werknemers voorgoed voorhij is en het credo van NVV's Arie Groeneveld wet wordt: de prestigeslag tussen hem en de confessionele metaalvakbonden is dan in zijn voordeel beslist. De NV V-Industriebond kan dan de winst gaan opstrijken: duizenden nieuwe leden. Hoe man. het metaalconflict bok bekijkt, en wat de defini tieve uitkomst ook zal zijn, het zei voor die vijf confessio nele bonden een ernstig ge zichtsverlies met zich mee brengen. Zij zijn geen partij meer, maar een speelbal in het gevecht. Tot twee keer toe gingen zij akkoord met een cao, die later weer via een bemiddelingspoging werden opengebroken. Waantit het NVV, en terecht, de conclusie trok, dat er voor de metaal werknemers blijkbaar toch meer inzait, dan tot twee keer toe door NKV en CNV werd bedongen. Dat zal bij de confessionele werknemers hard aankomen. Hun vertrouwen in de confes sionele vakbondsleiding zal aanzienlijk verminderen. Ve len zullen zelfs overstappen naar het NVV of hebben dat reeds gedaan: die veciht im mers wel voor hun materiële en immateriële verlangens, re deneert de arbeider. Het gevecht om honderdsten van procenten is in feite ook een strijd op leven en dpod om de macht in de vakbewe ging. Verpersoonlijkt in de felle prestigeslag tussen Arie Groenevelt, de bikkelharde maar intelligente NW'er en Piet Brussel, de ambitieuze en lichtgeraakte voorzitter van de NKV-Industriebond, die ei genlijk nooit uit de schaduw van Groenevelts voorganger Zondervan kwam. Hier zag Brussel zijn kans schoon. Men kan zich afvragen of het rechtvaardig is daarvoor het halve land op z'n kop te zet ten. Feit blijft echter dat Arie Groenevelt niemand, maar dan ook niemand naast zich duldt en collega-vakbondsbestuurder Piet Brussel zijn pogingen dan ook maar liever moet opge ven. Dat conflict om de macht beperkt zich natuurlijk niet tot de vakbeweging zelf het NVV wil ook meer macht in de bedrijven. Ondernemings raden moeten macht in de be drijven kunnen uitoefenen en dan macht met een grote M. (ADVERTENTIE) van de kerken in Afrika te overtuigen van de noodzaak vap afrikanisering. In verband hiermee merkte hij op ,dat vooral veel gelovi ge christenen daarmee moeite zullen hebben, omdat zij het christendom beleven zoals ze dat van missionarissen en zen delingen hebben geleerd, aldus de. Ohnin CHESEBROUCH Meespreken is niet meer vol doende, ondanks de splinter nieuwe wet op de onderne mingsraden, waarmee nog maar weinig ervaring Is opgedaan. Tot nu toe stelden bij cao- onderhandelinigen beide partij en hun eisen. Na korte of lange tijd deden werkgevers en werknemers het nodige water in de wijn en was er weer voor een jaar rust aan het arbeidsfront. Deze traditio nele loonstrijd is voor het NVV blijkbaar verleden tijd. Ook hier duikt het woord po larisatie, verscherping van dete nele loonstrijd is voor het NW blijkbaar verleden tijd. Ook hier duikt het woord po larisatie, verscherping van de tegenstelling, op. Niet alleen tussen werkgevers en werkne mers, maar vooral tussen het NW en de confessionele bon den. Jarenlang heeft het NVV gestreden voor een eenheids vakbeweging en al die jaren hebben NKV en CNV wijse lijk de boot afgehouden in de wetenschap, dat bij een fusie van de vakcentrales het NW zou gaan overheersen. Nu het niet goedschiks gaat moet het maar kwaadschiks, zal de NW-Industriebond hebben gedacht. Deze bond heeft nu al meer leden dan alle andere vijf confessionele bonden sa men. Alle reden voor Arie Groenevelt om de eerste viool te spelen. Wat is er nu de afgelopen twee maanden precies ge beurd? Begin november van het vorig jaar dienden de zes bonden eensgezind hun eisen bij de werkgevers in. Een loonkostenstijging over 1972 van 10,45 procent, dus minder dan de 11 procent, waarover men het in de Sociaal-Economi. sche Raad eens was geworden, Wel degelijk een matiging, on danks de 3 procent reëel, die de bonden eisten. Op 16 no vember het eerste conflict tus sen het NW en de andere bonden: Groenevelt vraagt om overleg met zijn achterban, die door uitspraken van diver se economen („jullie looneisen betekenen geen matiging") in verwarring was gerapkt. Dit op eigen houtje handelen van de NW-Industriebond zette bij het NKV veel kwaad bloed en toen al besloot Brussel re vanche te nemen. Die gelegenheid deed zich eind december voor, toen alle bonden zich uit het cao-over leg terugtrokken en samen met stakingen dreigden. Want Brussel zocht in het geheim contact met de werkgevers dó? wel brood zagen in een ver deeld werknemersfront. Het gevolg was dan ook dat de werkgevers veel water in de wijn deden en samen met de confessionele bonden een cao opstelden (per 1 jan. een loon stijging van 1,5 procent en per 1 juli een half procent, even eens per 1 juli aanpassing prijzen van 3 procent err op 31 december van 3 procent. Ver der 0,4 procent stijging vakan tietoeslag). Brussel ging er toen vanuit, dat het NW wel over de brug zou komen. Maar hij vergiste zich danig, want het NVV bleef bij zijn eerste eis: die van alle bonden van begin november plus een va kantietoeslag van 8 in plaats van de overeengekomen 7 procent. Half januari, terwijl de con fessionele bonden hun handte kening zetten onder de nieuwe cao, beraamde het NW acties ln de bedrijven. Er braken hier en daar „spontane" sta kingen uit. Via de rechtbank kregen de werkgevers gedaan, dat het NW geen stakingen mocht organiseren. Weer dach ten werkgevers en confessio nele bonden het pleit gewon nen te hebben. Maar (weer) zij hadden bui ten de waard gerekend: de werknemers in Amsterdam en Rijnmond gingen zelf in sta king, daarmee te kennen ge vend dat de afgesloten cao on voldoende was. Om hun ge zicht te redden spraken de confessionele vakbondsleiders van „terreur en intimidatie". Als het NW zich daarvan zou dlstanciëren, zouden NKV en CNV wel weer bereid zijn rond de tafel te gaan zitten. Het NW viel natuurlijk zijn leden niet af en het bleef „nee". Een bemiddelingspo ging van buitenstaanders faal de tot twee maal toe. De eer ste keer kregen de bemidde laars gedaan, dat de cao werd opengebroken en de werkne mers er 0,7 procent bij kregen. De tweede keer kwam daar nog eens 0,05 procent bij, plus een hogere vakantietoelage. Maar het NW bleef nee zeg gen: het volle pond of niets. Het NW kan straks de winst binnen g&an halen: meer (confessionele) leden, afzon derlijke cao's en het onbetwis te leiderschap in de metaal vakbeweging. De enige, die Arie Groenevelt nog een beentje kan lichten is de rege ring, maar die toont daar vooralsnog weinig animo voor. Bovendien moet de rechter volgende maand ook nog uit maken, of het NW wel sta kingen mag organiseren, of dat alles bij het oude blijft: het stakingsrecht inclusief. Hoe men het ook wendt of keert het NVV vaart er wel bij. Of de prijs die daarvoor wordt betaald te groot is, is blijkbaar ongelangrijk FIETER JAN DEKKERS (ADVERTENTIE) CHESEBROUCH i

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1972 | | pagina 11