„Met die man moet iets mis zijn"
Deze maand
onbemande
vlucht
naar Jupiter
VIERLING IN DUITSLAND
„Alternatieve
igger
voor Schmeker
Spaar bij
de Nederlandse
Credietbank
A
W
Prof. Granpré
Molière (87)
overleden
Noodweer
in
Frankrijk
Nederlandse Credietbank
Marimis van 'I Woud
kreeg Gouden Harp
binnenland
buitenland
BIJSCHOLING
Duizend maal
(jeen schade
Drie kwartier
HUMORISTISCH
CANADA
ERKENT
BANGLADESJ
Juweliers in
Haarlem
beroofd
Dinsdag 15 februari 1972
8
„Ik kwam op 1 juli 1970
zonder werk. Was aankoop-as
sistent en verdiende een be
hoorlijk loon. Het bedrijf
werd opgeheven. Een van de
vele industrietjes die het niet
vol kunnen houden. In het
nieuws is dat een berichtje
van enkele regeltjes. Zo'n man
of 15 komen dan zonder werk.
De meesten vinden snel iets
anders. Men maakt er niet
veel drukte over. Kan ook
niet. Het gaat niet om honder
den ontslagen. En zoveel din
gen vragen dagelijks ieders
aandacht. Maar ik stond daar
met m'n onvoldoende admini
stratieve opleiding. Op m'n
43ste jaar zonder werk. En
thuis 3 kinderen tussen de 4 en
12 jaar."
Eerst kreeg hij een half jaar
wachtgeld. „80 Procent van
m'n laatst verdiende loon.
Daarna volgde de werkloos
heidsuitkering. Die heb ik nu
nog. 70 Procent van dat loon.
M'n vrouw is zuinig, doet alles
zelf. We redden het dus wel.
Daar liggen de problemen nog
niet. Die zitten bij mezelf.
Wat dacht u hoe een vent zich
voelt die 45 is en die geen
werk kan krijgen?"
Z'n vrouw brengt koffie
binnen. Hoort die laatste op
merking. Blijft even staan.
„Ach, het lukt wel 'n keer. Je
moet niet bij de pakken gaan
neerzitten. Haar toon is dui
delijk geforceerd optimistish.
Hij merkt dat meteen. Haalt
z'n schouders op. Reageert
niet, maar uit z'n ogen spreekt
afweer, ongloof ook. Hij heeft
dat kennelijk al vaak gehoord.
Niet alleen van haar. Ook van
vrienden en familieleden.
Als ze de kamer utt Is, rea
geert hij wel. Fel, „Dat is een
van de dooddoeners waar ik
niet meer tegen kan. In het
begin geloofde ik dat. Nu niet
meer. Ik weet te goed waarom
ik geen werk kan vinden.
Waarom het nutteloos is over
al op af te gaan. Ze willen me
niet. Ik ben te lang uit de
circulatie. Als ik ergens kom
om te solliciteren, via het Ar
beidsbureau meestal, zie ik ze
denken: „Daar klopt iets niet
met die man. Als je in de
kracht van je leven bent en je
bent dan bijna anderhalf jaar
werkloos, is er vast iets mis."
Soms zeggen ze dat. Dan kun
je praten als Brugman. Het
helpt niet. In het begin pro
beerde ik steevast zo'n ge
dachte te ontzenuwen. Maar
wat kon ik anders zeggen dan
dat ik pech heb gehad? En dat
argument wordt niet aan
vaard." Er komt, zo stelt hij
zelf, nog iets anders bij. Z'n
opleiding is gebrekkig. „Ik
heb 2 jaar middelbare school,
heb de gebruikelijk admini
stratieve diploma's. Dat wil
zeggen: Nederlandse, Engelse
en Duitse handelscorrespon
dentie en een boekhouddiplo-
ma. Dat is tegenwoordig niets
meer. Maar voor de baan die
ik had, was het voldoende.
Ook al, omdat ik daar verder
alles in de praktijk heb ge
leerd. Maar die ervaring en
kennis telt niet mee in andere
bedrijven. Dat denkt men
tenminste. En of ik het daar
mee eens ben of niet, is van
zelfsprekend van geen be
lang."
Is hij 'ongeschoold'? „Nou,
eigenlijk zou ik dat wel moe
ten toegeven. Dat doe je niet
gemakkelijk. Maar nu de ad
ministraties geautomatiseerd
worden, vele administratieve
opleidingen van heel andere
opvattingen uitgaan dan in
mijn jonge tijd, moet ik wel
zeggen dat ik niet kan door
gaan voor een geschoolde ad
ministratieve kracht."
Voelt hij voor om- en bij
scholing? „Ik wil best. Ik
weet dat het niet eenvoudig
zal zijn. Maar als dat me aan
werk kan helpen, wil ik wel.
Ik moet dan wel weten of die
heromscholing past in een
eventuele werkkring. Ik voel
er niets voor dat op de bonne
fooi te gaan doen. Ook niet al
krijg ik de kosten vrijwel he
lemaal terug van het rijk via
de studiekostenregeling. Want
als die studie gericht zou zijn
op een speciaal bedrijf en het
gaat daarmee over enkele ja
ren mis zit ik er weer naast."
Hij heeft gehoord dat er wordt
gewerkt aan een mogelijkheid
om werkloze handels- en kan
toorbedienden via een subsi
dieregeling voor 95 proeent
van de loonkosten gedurende
'n half jaar te werk te stellen
bij instellingen die geen winst
oogmerk hebben. Als ik
daarvoor in aanmerking zou
komen, zou ik dat prachtig
vinden. Ik ben er al over we
zen praten bij het Gewestelijk
Arbeidsbureau. Er zit een
kansje in. Wie weet"
Hij buigt zich voorover.
Pakt de ordner op. Bladert er
gedachtenloos in. „Weet u, ik
heb het gevoel dat ik best
ergens werk zou kunnen vin
den, als ik maar vanuit een
baan zou kunnen solliciteren.
Als ik maar niet hoef te zeg
gen dat ik al zo lang zonder
werk ben. Dat stempelt je op
de een of andere manier een
soort waardeloze vent die ner
gens voor te gebruiken is. Al
die verhalen over werklozen
die niet willen werken, spelen
daarbij misschien ook wel een
negatieve rol. Zulke mensen
zul je best hebben. Maar ik
weet dat er heel wat lotgeno
ten van mij zijn die hemel en
aarde bewegen om aan de slag
te komen. Die stad en land
aflopen.
Maar elk 'neen' breekt iets
in je af. Totdat je geen weer
stand meer hebt. Dan ben je
murw, gelooft niet meer in
jezelf. Dan ga je vaak gekke
dingen denken. Krijg je steeds
sterker het gevoel dat je echt
een niksnut bent. Als je zover
bent, kun je eigenlijk niet
goed meer solliciteren. Je kunt
jezelf niet goed meer presen
teren."
WASHINGTON (ANP) De Verenigde Sta-
ten staan op het punt een grote stap in de ruimte
te ondernemen met de lancering van het eerste
ruimtevaartuig naar de omgeving van Jupiter,
de grootste planeet van ons zonnestelsel.
Een onbemande Ame
rikaanse wetenschappelij
ke kunstmaan, „Pionier
F" genaamd, gaat op 27
februari beginnen met
een reis naar die planeet
die twee jaar zal duren.
Het 300 kilo wegende
ruimtevaartuig wordt van
Kaap Kennedy gelan
ceerd en zal sneller en
verder reizen dan elk tot
nu toe gelanceerd voor
werp van menselijke ma
kelij. Het zal m de ruimte
aan gevaren bloot staan
waar wij nog slechts een
flauw vermoeden van
hebben.
De Plnnlr.r-P zal niet in
tett baan rond de aarde
gaan maar in plaats daar
van reeWetreek* van fcin-
-eerplaats 2#a op Kaap
Kennedy fn een koers
schieten naar zijn doel, dat
tweeduizend maal verder
ligt dan onze maan, acht
maal verder dan de rel»
van de Mariner-9 naar
Mars en meer dan vijf
maal zover als de zon van
ons verwijderd I».
Om aan dc aarde te kun
nen ontsnappen wordt het
ruimtevaartuig door zijn
Atlas-Centaur - raket opge
stuwd tot een snelheid van
meer dan 52.000 km per
uur - dat staat gelijk aan
het afleggen van 15 km,
zoals centrum Den Haag -
centrum Delft, in één tel,
ie grootste snelheid die een
ruimtevaartuig tot dusver
gehad heeft.
Met deze beginsnelheid
passeert het ruimteschip de
maanbaan al elf uur na de
lancering - een reis waar
ie Apollo-ruimtevaarders
ongeveer drie dagen over
ioen. Maar de Pionier-F
moet 800 miljoen kilometer
afleggen, en naar gelang
van de gekozen koers, zal
het 600 tot 800 dagen duren
voordat het ruimtevaartuig
in de buurt van Jupiter
komt, zo omstreeks tussen
oktober 1973 en juni
1974.
Het ruimtevaartuig zal
Jupiter tot op 160.000 km
naderen. (Deze afstand is
Iets meer dan de doorsnede
van Jupiter zelf). Jupiter
is duizend maal zo groot als
de aarde, heeft een zwaar
tekracht die meer dan 300
maal zo groot is als op
aarde en heeft een massa
die vermoedelijk drie maal
zo groot is als die van. alle
acht andere planeten van
ons zonnestelsel te zamen.
Van de 32 manen in ons
zonnestelsel draaien er 12
rond Jupiter en twee daar
van, Ganymedes en Callis-
to, zijn aanmerkelijk groter
dan onze maan. Ganymedes
is zelfs groter dan Mercuri-
us, de kleinste planeet.
De Pionier-F zal niet in
een baan rond Jupiter gaan,
maar de planeet voorbij
vliegen-Dat duurt vier da
gen en in die periode zul
len alle elf instrumenten
Jupiter en minstens enige
van zijn manen observeren.
Er worden 13 afzonderlijke
experimenten gedaan, waar
onder ook het fotograferen,
en andere waarnemingen
van de atmosfeer en het
magnetisch veld van de
planeet, en het meten van
de straling in dat gebied
die van de zon en de Melk
weg afkomstig is.
Om de omgeving van Ju
piter te bereiken zal de Pi-
anier-F door grote, nog on-
ioorvorste gebieden van
het zonnestelseL reizen. Tij
dens de reis zal het instru
ment 175 dagen lang krui
sen door de 240 miljoen km
lange asteroidengordel, een
gebied met miljarden stuk
jes materie die tussen Mars
en Jupiter rond de zon
draaien. De meeste stukjes
zijn niet groter dan stofjes
en kiezelsteentjes, die de
Pionier-F waarschijnlijk
geen ernstige schade zullen
toebrengen.
De geleerden hebben
echter ook 1.776 grotere
stukken waargenomen, die
asteroiden genoemd worden
en die variëren van twee
tot 752 km in doorsnede.
Naar schatting bestaan er
50.000 van en de Pionier-F
wordt volkomen verpletterd
wanneer hij op een daarvan
zou botsen. Het ruimtevaar
tuig is wel uitgerust met
detectors voor asteroiden
en meteorieten. Het meten
van de dichtheid van de
materie en de distributie
van grote delen in de aste
roidengordel is een van de
onderzoekstaken. De kennis
daarvan moet de ontwer
pers van ruimtevaartuigen
voor dergelijke lange rei-
1 zen in de toekomst hel
pen.
Omdat de Pionier-F zich
steeds verder van de zon
verwijdert kan niet ver
trouwd worden op de zon
necellen die de zonneschijn
in elektrische stroom omto
veren. Bij Jupiter is de
zonneschijn te zwak daar
voor. De Pionier-F is dan
ook het eerste ruimtevaar
tuig dat geheel van stroom
wordt voorzien door kern
energie-generators, die ook
onder extreme temperatu
ren blijven werken.
Nabij Jupiter is de Pio
nier-F zo ver van de aarde
dat de radiosignalen die
naar het ruimtevaartuig
worden uitgezonden, of die
van de Pionier-F uitgaan,
drie kwartier nodig hebben
om die afstand te overbrug
gen.
De verbinding wordt on
derhouden door de grote
antennes bij Madrid, Can
berra en Goldstone, waar
van er tijdens het rond
wentelen van de aarde al
tijd wel een op het ruimte
vaartuig gericht kan wor
den. In april 1973, terwijl
de Pionier-F nog onderweg
is, vertrekt er nog een
ruimtevaartuig van Kaap
Kennedy, de Pionier-G,
die bijna dezelfde taak
krijgt. Al tijdens het begin
van de reis van deze twee
de pionier zal de eerste een
bocht rond Jupiter trekken
en door de aantrekkings
kracht van de planeet een
grotere snelheid krijgen.
De Pionier-F reist steeds
verder, maakt zich los van
de aantrekkingskracht van
de zon en duikt de onpeil
bare diepten in van de in
terstellaire ruimte van het
melkwegstelsel.
Voor zover bekend is het
daarmee het eerste voor
werp dat het zonnestelsel
verlaat. De geleerden ver
wachten dat, wegens de
enorme afstand, de radio
uitzendingen van het ruim
teschip al lang voor die tijd
onhoorbaar zullen zijn ge
worden. Maar de lessen van
de Pionier-F kunnen dan al
de basis gelegd hebben
voor kooiende verkennings
tochten door veraf gelegen
gebieden van het zonnestel
sel.
MALDEN. Minister Schmel-
zer heeft gistermiddag in het
Maldense café De Molen de
„Alternatieve Dwarsligger"
ontvangen uit handen van
prins Kees den Urate.
Even daarvoor had president
Kellet „Jozef Potlood" van de
carnavalsvereniging De
Dwarsligger duidelijk gemaakt
waarom de minister in aan
merking was gekomen voor de
onderscheiding: Schmelzer is
een begenadigd pianist en ac
cordeonist, een jeugdig carna
valsversierder, een sportieve
strandwandelaar, een handig
jongleur met interruptiemicro
foons, een dwarse doordouwer,
een man die op verfijnde wijze
zijn voet kan dwarszettën en,f
aldus de heer Keiler, „de man
die onlangs in het holst van de
nacht in de Kamer dwars ging
liggen waardoor er een heel
kabinet over hem struikelde",
De president benadrukte dat
de onderscheiding op de juiste
wijze beoordeeld moet wor
den: „Het betekent niet dat wij
achter uw buitenlandse poli
tiek staan of deze verwerpen",
zei hij.
In een uitvoerige maar humo
ristische toespraak vertelde de
minister dat het aanvankelijk
de bedoeling was geweest dat
de Dwarsliggers naar Den
Haag zouden komen, „maar
dit is niet doorgegaan omdat
de plafonds op instorten staan
en met deze muziek zou het
zijn gebeurd". Hij voegde
daaraan toe, dat hij niet verle
gen zat om zo'n groot aantal
onderscheidingen als zijn
voorganger Luns verwierf.
„Geef mij, maar die grote
Dwarsligger die mijn voorgan
ger dan toch maar niet in de
wacht kon slepen".
Mevrouw Schmelzer, die in
carnavalskledij met haar echt
genoot naar Malden was geko
men, kreeg in aanwezigheid
In het Duitse Rottweil
heeft de 32-jarige Elfriede Her
ter het leven geschonken aan
een vierling, drie meisjes en
een jongen. Moeder en de kin
deren maken het best volgens
de ziekenhuisdoktoren. -Op de
foto het viertal in de couveuse.
OTTOWA (AP) Canada
heeft Bangladesj, het vroegere
Oost-Pakistan, diplomatieke er
kend, zo heeft de Canadese
minister van Buitenlandse Za
ken Mitchell Sharp bekend ge
maakt.
AMSTERDAM (ANP) De
dirigent-componist Mariuus
van 't Woud heeft voor zijn
vele en grote verdiensten voor
de Nederlandse lichte muziek
de gouden harp gekregen, de
hoogste onderscheiding van de
stichting Conamus (comité
voor Nederlandse amuse
mentsmuziek).
De dirigent, die 47 jaar een
actieve rol heeft gespeeld in
de Nederlandse radio- en mu
ziekwereld, heeft daarvan be
gin deze maand, na het berei
ken van zijn 70ste verjaardag,
afscheid genomen.
(ADVERTENTIE)
Taneven per 16 februari 1972
4%% Banfcboetje
4%% Spaamteomg
Direkt beschikbaar f 2500,-
voor hogere bedragen één
maand opzegging.
Direkt beschikbaar f 2500-
voor hogere bedragen één
maand opzegging.
4%% Termijnspearrekening Drie maanden opzegging
5%% idem
5 idem
6%% idem
6%% idem
7 idem
Zes maanden opzegging
Twaatf maanden opzegging
Twee jaren vast
Drie jaren vast
Vier jaren vast
4%-7% MimspaawogoÜnq Vijf jaren, doorlopend opneem
baar. Opzegging één maand.
Het ideale en unieke spaarplan.
Open een mkomstemekening dan kunt u automatisch spared.'
K 4' Jt j tUr,
WASSENAAR In Wassenaar is zondag op 87-jarige leeftijd
prof. ir. M. J. Granpré Molière overleden. Als architect en stede-
bonwkundige heeft hij naam gemaakt en richting gegeven aan
de ontwikkeling van de Nederlandse architectuur (de z.g. Delft-
se School)In vele Nederlandse steden en dorpen heeft prof.
Grandpré Molière sporen van zijn veelzijdige, erudiete en kunst
zinnige geest achtergelaten.
Hij bouwde o.m. tuindorp
Vreewijk in Rotterdam, een
woningcomplex in Nunspeet,
een kerk in Groesbeek (in de
oorlog verwoest) de kapel van
het seminarie in Haaren. de
kerk in het Heuvelkw-artier in
Breda, voor welke stadswijk
hij ook de planologie ontwierp
samen met ir. Peutz wonin
gen in Wassenaar. Rotterdam
en Nijmegen.
In Gelderland heeft prof.
Granpré bovenal bekendheid
verworven door de bouw van
het Renkums gemeentehuis in
Oosterbeek. Daar wekte hij
een doorlopende bewondering
op door zijn fenomenale in
zichten in de materie. Prof.
Granpré Molière beschikte
over een ongelofelijke stofbe
heersing. Alle details in zijn
ontwerp hadden zijn niet afla
tende aandacht. In Oosterbeek
trof' men de bouwer op een ge
geven moment midden in de
nacht aan in de bouw. Hij hak
te er elementen in een zuilen
reeks. Een werk dat een ander
wegens ziekte had moeten op
geven.
De kunstenaar heeft in zijn
uitspraken een afkeuring aan
de dag gelegd voor de stede-
bouw in onze dagen. Stede-
bouw diende naar zijn begrip
pen een samenhang te zijn van
stad en land, van cultuur en
natuur. Om zich heen ziend
moest prof. Granpré Molière
ervaren dat het bij de stede-
bouw „om leegte gaat in plaats
van om ruimte".
Van zijn hand verschenen tal
van publicaties in vaktijd
schriften, dag- en weekbladen.
En niet alleen over de archi
tectuur, maar veelal een veel
breder kunstzinnig terrein om
vattend. Ook en vooral op filo
sofisch gehied. Prof. Granpré
Molière heeft in de loop der
jaren deel uitgemaakt van tal
van jury's, commissies en ge
nootschappen. Nog zeer on
langs werd in het Oosterbeeks
raadshuis een expositie van
werken van zijn veelzijdige
kunstenaarshand gehouden.
Zijn verdiensten voor het land
en de rooms katholieke kerk
werden erkend door de toe
kenning van het ridderschap
in de Nederlandse Leeuw en
het commandeurschap in de
orde van St. Gregorius de Gro
te. De bouwmeester wordt
vanmiddag in Wassenaar be
graven.
van de honderden dwarslig
gers die naar café De Molen
waren gekomen, een enorme
bos bloemen.
Schmelzer: Luns kon de
ze Dwarsliggertoch maar
niet in de wacht slepen
PARIJS (AFP) Nood
weer over Zuidwest-Frankrijk
met windstoten tot 170 km per
uur heeft tot dusver aan zeker
tien mensen het leven gekost.
Er zijn talrijke gewonden en
de schade is aanzienlijk.
V'ijf doden vielen op de
weg. Zo verpletterde bij Ver-
noux-en-Gatine in het depar
tement Deux-Sevres een om
vallende >ioom een auto met
drie i.. zittenden. Andere
slachtoffers vielen doordat zij
getroffen werden door dak
pannen of een omgewaaide
schoorsteen.
In Toulouse ging een circus
tent de lucht in, evenals het
dak van een werkplaats op het
vliegveld Bordeaux. Door het
breken van stroomdraden ont
stond veel vertraging bij da
spoorwegen. Als gevolg van
het omwaaien van èlèktrici-
teitsmasten was het grootste
deel van het departement Cha-
rente-Maritime verscheiden»
uren verstoken van stroom
Drie treilers, waarvan twee
uit La Bochelle en een uit
Guilvinec in Finisterre. wor
den vermist.
In het centrum van Frank
rijk sneeuwde het overvloedig,
waardoor veel wegen in Can-
tal en het centrale massief
werden geblokkeerd.
HAARLEM (ANP) Bij
een juwelierszaak aan de Grote
Houtstraat in Haarlem is in
de nacht van zondag op maan
dag ingebroken. Er wordt voor
een waarde van ongeveer zes
tigduizend gulden aan ringen,
broches enzovoort meegeno
men.
Men had een rolluik geo
pend en een etalageruit inge
slagen. De alarminstallatie
werkte wel, maar toen de po
litie arriveerde, had men zijn
slag reeds geslagen. Kennelijk
is overhaast te werk gegaan,
want op straat werden nog
enkele ringen gevonden.
Tijdens het weekeinde ia
ook ingebroken bij een juwe
lierszaak in de Amsterdamse
straat in Haarlem. Daar ia
men aan de achterzijde van
het pand binnengekomen. Sie
raden ter waarde van f. 25.000
worden vermist.
N.
■a30107
XCK.112.196
Zo heeft prof. ir. Granpré Molière ruim twintig jaar geleden de kerk van O L. Vr van Al
tijddurende Bijstand in het Bredase Heuvelkwartier ontworpen.