Zwarten in Rhodesië
al jarenlang
de gebeten hond
H)
'I
I
Toerisme brengt zwarte
golf van erotiekmee
SPAANSE BISSCHOPPEN:
Sjeik Kassimi en
familie vermoord
Kardinaal
Alfrink
■■Mil
binnenland rtrn^f^ifP
PEARCE
RHODES
WÊr
TODD
nieuw verzamelwerk
Staatsgreep in Sjarjah
Toenemende
vraag naar
leidingwater
Mysterie rond
650.000 dollar
van Hughes
JESUS CHRIST
SUPERSTAR
papier
uw pen
Driewerf hoera
Zware concurrent
Fijn schilderij
Woensdag 26 januari 19/z
9 n
ihmmhwh
AFRIKAANS FRONT
TEGEN IAN SMITH
SALISBURY Toen Sir Alec Douglas Home na
zijn besprekingen met de Rhodesische premier
Ian Smith in het Engelse Lagerhuis nogal triom
fantelijk de punten van het basis-akkoord bekend
maakte werd hij in de zwart-Afrikaanse wereld al
overstemd met een luid „nee". En zelfs van wester
se zijde kwam veel kritiek los.
„In Rhodesië zullen maat
regelen genomen worden om
het nagestreefde bestuur
door vertegenwoordigers van
de zwarte bevolking te be
spoedigen", zei sir Alec toen.
Het was november 1971.
De Britse minister van
buitenlandse zaken noemde
er geen datum bij wanneer
het eindelijk zover zou zijn
en door waarnemers werd
toen de vrees al uitgespro
ken, dat het nog wel dertig
jaar zou kunnen duren, zo
het ooit zover zou komen.
In juni 1969 werden de
banden tussen Rhodesië en
Groot-Brittannië definitief
verbroken, nadat het land in
1965 onafhankelijkheid had
verworven.
Verzet van alle kanten te
gen Ian Smith en de zijnen,
die als een kleine minder
heid de Afrikanen met alle
mogelijke middelen onder de
duim probeert te houden, is
al vele jaren gaande. Alleen
de zwarte Rhodesiërs zelf,
vijfennegentig procent van
de bevolking, konden geen
"vuist' 'maken, mede doordat
het tussen de stammen on
derling niet te best boterde,
waarvan Smith handig wist
te profiteren.
Het „akkoord" tussen
Smith en Home heeft de Af
rikanen kennelijk pas echt
wakker geschud. Onder lei
ding van de eerste Afrikaan
se methodistische bisschop in
Rhodesië, mgr. Moezorewa,
zijn de stamverhoudingen
vervaagd en is er een mach
tig zwart front ontstaan, dat
in opstand komt tegen de
blanke overheersing.
De komst van de Britse
commissie-Pearce, die de
mening van de bevolking
over het bereikte basisair-
koord peilt, is aanleiding ge
worden tot bloedige onlusten.
De Rhodesische politie, die
al jaren „blanco volmacht"
heeft om naar eigen inzicht
te handelen, begon er lustig
op los te schieten toen de
leden van de commissie
Pearce tegenover luidruchtig
„nee"-schreeuwende Afrika
nen kwamen te staan. Er
vielen vijftien doden, vele
gewonden en bij honderden
werden de „oproerkraaiers"
in gevangenissén gestopt. De
verontwaardiging laaide
vooral hoog op, toen oud
premier Garfield Todd en
zijn dochter Judith, felle
vechters voor de rechten van
de Afrikanen, werden gear
resteerd.
De uitbarsting van geweld
kon niet uitblijven. Toen in
mei 1969 de katholieke bis
schoppen van Rhodesië een
krachtige aanval op het be
wind van Smith deden, voeg
den zij er al aan toe, „dat
het hun in zo'n toestand niet
meer mogelijk is de mensen
tot gematigdheid te manen
als zij met geweld hun recht
willen nemen". Over diezelf
de bisschoppenverklaring,
waarin vooral werd geha
merd op de rechten van de
mens, zoals die zijn vastge
legd in het handvest der
Verenigde Naties, zei Gar
field Todd destijds: „De
moedige verklaring van de
katholieke bisschoppen heeft
de lucht gezuiverd".
De geschiedenis van Rho
desië is sinds de eerste ken
nismaking met Engeland in
1888 weinig verheffend. Het
land werd geregeerd door
koning Lobengoala, die een
gemakkelijke prooi was voor
Cecil Rhodes en zijn Britse
South-Africa Company. Rho
des beloofde hem steun toe
bij de bescherming tegen
„blanken" en in ruil daar
voor verwierf hij het recht
om naar goud te zoeken.
Vanuit Londen kreeg Rho
des toestemming het land
maar in bezit te nemen en
het in naam van de Kroon te
besturen. Kort daarop trok
Rhodes met zijn troepen het
land in. In '93 kwam de ko
ning in opstand maar de
strijd van machinegeweren
legen pijl en boog was snel
beslist.
Rhodesië kwam tot bloei,
dat moet gezegd worden,
maar het waren alleen de
blanken die er van profiteer
den. In 1923 werd Rhodesië
de eerste Britse kolonie met
zelfbestuur.
Voor de „zwarten" 'viel er
niet veel te verdienen. Enige
bescherming kregen ze met
de landverdelingswet van
'28. Maar door allerlei mani
pulaties van bovenaf is het
er tenslotte op uitgedraaid,
dat een blanke nu beschikt
over 1500 hectare uitsteken-
De veiligheidspolitie in Rhodesië heeft van Ian Smith „blanco volmacht" gekregen om
naar eigen goeddunken te handelen.
de grond, terwijl een Afri
kaan het maar moet doen
met een lapje van anderhal
ve hectare.
Rhodesië is schatrijk, de
Afrikanen zijn er straatarm.
En dat is de grootste moei
lijkheid voor de zwarten,
want wat voor kleur je ook
hebt, geld betekent macht.
Daarom ook is er van de
handelsboycot tegen Rhode
sië niets terechtgekomen. Via
slinkse wegen hebben - ook
Europese landen, die in de
Verenigde Naties plèchtig in
stemden met de economische
sancties, zaken gedaan met
Salisbury. Waar geld is te
verdienen, worden fraaie
principes al gauw verge
ten.
Een andere manier om
macht te verzamelen is we
tenschap. En als men ergens
in Rhodesië voelt, dat de re
gering de Afrikanen een halt
wil toeroepen, dan is het op
het terrein van het onder
wijs. De Afrikaan voelt dat
hij met opzet dom gehouden
wordt. Dat hij maar een
tweederangs wezen is. De re
gering geeft aan onderwijs
tien keer zoveel uit voor een
blank kind dan voor een
zwart kind. De blanke is er
op alle terreinen tien maal
meer waard.
Smith kent het „gevaar"
van een ontwikkelde Afri
kaan kennelijk maar al te
goed. Hij heeft twee departe
menten van onderwijs inge
steld, een voor blanke en een
voor Afrikaanse kinderen.
Een paar jaar geleden werd
het „zwarte onderwijs" te
ruggebracht van acht tot ze
ven jaar; het onderwijzers
korps werd met 25 procent
ingekort, 3500 Afrikaanse
onderwijzers werden de laan
uitgestuurd.
Judith Todd op een pro
testbij eenkomst vorig jaar
augustus: „Leerlingen van de
school bij Boelawayo demon
streerden tegen de salaris
verlaging van de Afrikaanse
leraren. Toen arriveerden er
tien politieagenten in rellen-
uitrusting, die de kinderen
afranselden en tot in de rim
boe achterna zaten".
Even heeft het er in Rho
desië naar uitgezien, dat er
een toenadering zou komen
tussen blank en zwart. Dat
was toen oud-zendeling Todd
eerste minister was. Hij stel
de zich veel menselijker op
tegenover de Afrikanen. De
reactie bleef uiteraard niet
uit. De blanken, die vreesden
dat hun zwarte knechten hen
eens zouden regeren, zorgden
ervoor, dat hij al spoedig van
het politieke toneel ver
dween.
Bij de verkiezingen van
1962 won de uiterst rechtse
partij van Smith's Rhode-
sisch Front, waarvan de lei
dende figuren in de Salisbu
ry Club tevoren met de nek
werden aangekeken en wer
den uitgescholden voor cow
boys en Nazi's.
Deze Ian Smith staat nu
tegenover een machtig Afri
kaans front, dat niets wil
weten van het basisakkoord
met de Britten. Smith zelf
zei vorige week, dat de Afri
kanen, die nee tegen dit ak
koord zeggen, daarmee het
„huidige bewind" steunen.
Een arrogante uitspraak van
Ian Smith, die zich nog
steeds de blanke overheerser
voelt van de zwarte Rhode
siërs. Hoe lang nog valt
moeilijk te voorspellen. Maar
dat er een kentering in de
situatie is gekomen is vorige
week duidelijk aangetoond.
M. VAN BIJNEN
(ADVERTENTIE)
.□nzE
pen
25 jaar wereldgeschiedenis in een standaard
werk dat u zelf van week tot week opbouwt.
Bestel de kennismakingsaflevering 6 1,- met
onderstaande bón. In envelop zonder postzegel
opsturen naar postbus 4570 Amsterdam.
Stuur mij de kennismakingsaflevering van
ONZE JAREN 45-70 a 1,-.
Deze kennismaking verplicht me tot niets.
straat
plaats
ONZE JAREN 45-70 kost 1,75 per weekafl. bij abonnement.
Ook verkrijgbaar in boek- en I
BAHREIN (UPI) Sjeik
Chaled Mohammed Kassimi,
heerser over het aan de Per
zische Golf gelegen woestijn
staatje, is gisteren om het
leven gekomen toen loyale
troepen zijn paleis bestorm
den waar de sjeik door op
standelingen gevangen werd
gehouden.
De neef van de sjeik, Saqir
Ben Sultan, leider van de
staatsgreep, gaf zich na een
kort vuurgevecht over aan
toegesnelde troepen van de
vorig jaar december gevormde
unie van Arabische emiraten.
Sjarjah maakt daarvan deel
uit.
In de vertrekken van het
paleis vond men de lijken van
sjeik Kassimi en negen leden
van zijn familie. Klaarblijke
lijk waren zij door de opstan
dige bedoeïenen van Saqir Ben
Sultan vermoord toen de troe
pen van de unie het paleis
hadden omsingeld,
Sjeik Sultan was zes jaar
geleden als heerser van Sjar
jah door sjeik Kassimi van de
troon gestoten. Hij woonde
sindsdien in Kairo.
Enkele dagen geleden kwam
hij heimelijk naar Sjarjah te
rug en maandag overviel hij
sjeik Kassimi in diens pa
leis.
Sultan is gevangen genomen
en weggevoerd. Reeds worden
verdenkingen geuit ten aanzien
van Irak en Libië. Deze lan
den zouden sjeik Sultan en
zijn opstandelingen van wa
pens hebben voorzien.
Een feit is dat het vooral
deze landen een doorn in liet
oog is dat PerziO met toe
stemming van de heerser van
Sjarjah, troepen heeft gelegerd
op het strategisch belangrijke
eiland Aboe Moessa. Sjarjah
krijgt hiervoor financiële
steun van Perzië en de toezeg
ging op een aandeel in de
opbrengst van eventuele olie
vondsten, waarnaar door grote
maatschappijen in deze buurt
naarstig wordt gezocht.
Inmiddels is kroonprins
Sakr Ben Mohammed el Kas
simi, de broer van de doodge
schoten sjeik tot staatshoofd
van Sjarjah uitgeroepen.
(ADVERTENTIE)
[,/b per weeKau. Dl) aoonnemem.
en tijdschrifthandel a 2,25 per afl.^H
VALENCIA (KNP) Met
het toerisme is Spanje volgens
de Spaanse bisschoppen ook
overspoeld „door een zwarte
golf van erotiek", terwijl „het
gebruik van drugs een verder
felijke besmetting vormt", ne
bisschoppen zeggen dit in een
pastorale brief voor de bis
dommen in Zuidoost-Spanje en
de Balearen, resorterend onder
het aartsbisdom Valencia.
De tien bisschoppen in dit
gebied hebben een onderzoek
ingesteld naar de gevolgen
van het toerisme voor Spanje.
Zij wijzen er in dit verband
op, dat vorig jaar 25 miljoen
buitenlanders Spanje bezoch
ten.
Ze noemen eerst de positie
ve kanten: het toerisme bevor
dert de contacten en vriend
schappen tussen individuen,
gemeenschappen en volkeren,
stimuleert de eenheid en
brengt de landen dichter bij
elkaar. Maar hetzelfde toeris
me brengt ook een scheiding
teweeg tussen degenen, die
het zich kunnen veroorloven
om te reizen, degenen, die het
om financiële redenen niet
kunnen en degenen, die in de
toeristenindustrie werken.
Vooral aan de laatste groep
besteden de bisschoppen veel
aandacht. De werknemers in
de toeristenindustrie worden
volgens de pastorale brief uit
gebuit en missen alle zeker
heid. Hun loon en arbeids
voorwaarden zijn slecht. Zij
vormen volgens de bisschop
pen de ergste slachtoffers van
de „culturele schok", die de
ontmoeting met de riikerp
buitenlanders veroorzaakt.
Over de golf van erotiek
zeggen de bisschoppen nog,
dat deze het Spaanse milieu
zozeer aantast en vergiftigt,
dat daardoor het morele even
wicht in de huidige en toe
komstige generaties verstoord
wordt. De erotiek veroorzaakt
een nieuwe slavernij, waaraan
veel mensen ten onder gaan.
Onder het mom van bevrij
ding van oude taboes worden
zij vernederd en gevangen
door kooplieden zonder gewe
ten. de sex-exploitanten.
extra A l| j\
grote inhoud
zwart/grijze bus:
normale versteviging
groen/grijze bus:
extra versteviging
let op de roos
RIJSWIJK (Z.-H.) (ANP)
De waterleidingbedrijven in
Nederland hebben vorig jaar
907 miljoen m3 leidingwater
geleverd. Dat is 37,5 miljoen
m3 (4,3 procent) meer dan in
1970 en 64,6 procent meer dan
tien jaar geleden.
Het aantal leidingwater dis
tribuerende bedrijven is in 1971
verminderd met drie tot 118.
In 1962 waren er nog 172 be
drijven.
(vervolg pag. 1)
Er werd door de nuntiatuur
een nieuwe lijst samengesteld
waarop voorkwamen de na
men van deken J. Joosten, dr.
J. Gijsen, dom. N. de Wolf en
godsdienstleraar J. Debets, een
vriend van de Echtelse theo
loog dr. Frittkan, die zich in
de discussie rond de opvolging
van mgr. Moors niet onbetuigd
heeft gelaten.
Deze lijst werd in Rome ge
accepteerd. Men achtte deken
Joosten een „integer priester,
die door zijn rechtlijnigheid
en Rome-aanhankelijke hou
ding de Limburgse katholie
ken duidelijkheid en zeker
heid zou kunnen verschaffen".
Zoals beloofd nam het Vati-
caan contact op met kardinaal
Alfrink, toen het deken Joosten
van zijn aanstaande benoe
ming tot bisschop van Roer
mond op de hoogte wilde
brengen. De kardinaal, aldus
zegslieden, was in alle staten.
Hij noemde de kandidatuur
van deken Joosten volkomen
onaanvaardbaar, niet vanwege
zijn persoon, maar wel vanwe
ge zijn te kust en te keur
beleden conservatieve voor
keuren. Volgens de kardinaal
was deken Joosten zelfs voor
vele gematigden in Limburg
volledig onaanvaardbaar. Hij
dreigde te zullen aftreden als
de Echter deken toch benoemd
zou worden. Toen de Heilige
Stoel begreep, dat het de kar
dinaal ernst was en dat een
eventueel aftreden waarschijn
lijk door meerdere bisschop
pen zou worden gevolgd, en
de katholieke kerk in Neder
land een levensgevaarlijke cri
sis terecht zou komen, zwicht
te hij op voorwaarde dat de
kardinaal bij het voordragen
van een nieuwe kandidaat
geen bezwaren zou maken.
Tegenover onze correspon-
aent deden Vatikaanse woord
voerders het hierboven ge
schetste verloop van de benoe
ming van bisschop Gijsen als
"uit de lucht gegrepen" en
"ongehoord" af. „Het Vaticaam
heeft terdege rekening gehou
den met de mening van de
bisschoppen", verzekerde men
verder. De woordvoerder die
ln deze lezing "een ernstig
gebrek aan respect" voor kar
dinaal Alfrink bespeurde, nam
aan dat deze een "officiële
ontkenning" zal laten uit
gaan.
De Vaticaanse zienswijze
ten spijt is ons gebleken dat
er v-oor een dergelijke ontken
ning weinig aanleiding be
staat. Integendeel: de op de
eerste publikatie van boven
staande berichten gevolgde re
acties uit het bisdom Roer
mond en elders uit het land
lijken de geschetste toedracht
eerder tb bevestigen.
ZURICH (AP) —Het myste
rle over de Amerikaanse mil
jardair-industrieel Howard R.
Hughes en de drie cheques van
gezamenlijk 650.000 dollar die
te Zürich dezer dagen op een
bank door een vrouw van om
streeks 31 jaar waren geïnd,
staat verder van een ontkno
ping dan ooit.
De vrouw heeft zich met be
hulp van een Zwitsers paspoort
geïdentificeerd als Helga R.
Hughes.
Zij kwam naar de bank met
twee cheques bij zich, de derde
was daar, voor haar bestemd,
per post afgeleverd.
Ze waren geOndosseerd door
H. R. Hughes en tenminste
twee van de drie handtekenin
gen waren echt, aldus degene
die de cheques had uitgeschre
ven, de uitgeversfirma Mc
Graw-Hill te New York.
De vrouw, die thans door de
politie in vele Europese lan
den wordt gezocht, tekende
voor de cheques werden uitbe
taald driemaal en de bankbe
diende in wiens aanwezigheid
dit gebeurde, verklaarde dat de
handtekeningen gelijk waren
aan die op de achterkant, wel
ke cheques dus afkomstig zou
den zijn van de „echte" Hughes.
(ADVERTENTIE)
The
NATIONAL
y ROCK OPERA
COMPANY
presents
the universally famous
concert production
Music Lyrics by
Tim Rice and Andrew Lloyd Webber
Na de ongelooflijke suksessen in 41
staten van Amerika, waarover de ge
hele wereld spreekt, nu voor het perst
en voor kort in Europa.
Eén voorstelling in Nederland op
dinsdag 1 februari a.s.
in A (aanvang 20uur)-
ahoy
ROTTERDAM ((Hp
Prijzen der plaatsen 10-20 gulden.Voor-
verkoop bij alle bekende Ahoy' voor
verkoopadressen, bij de VVV-kantoren
en aan de kassa's van Ahoy' (vanaf
woensdag 26 januari van 9.30-18 uur).
Tel. plaatsbespreking (010) 84 04 62.
Brieven voor deze rubriek moeten
met volledige naam en adres worden
ondertekend. Bij publikatite zullen deze
vermeld worden. Slechts bij hoge uit
zondering zal van deze regel worden
afgeweken. Naam en adres zijn dan bij
de redactie bekend. Publikatie van brio-
ven (verkort of onverkort) betekent niet
dat de reciactie het in alle gevalltfi
eens is met inhoud, c.q. strekking.
Op de eerste plaats mijn ver
ontschuldiging voor mijn on
benullig schrift, en mijn taal
fouten.
Doch, let wel, het is mij uit
het hart gegrepen. Dan een
driewerf hoera, voor het be
houd van onze geliefde
„Stem". Meer dan 50 jaar lees
ik trouw elke dag uw blad.
eerst als knaap thuis, toen nog
Dagblad v. Noord-Brabant,
vervolgens dat kleine blaadje,
na die „veelgeprezen" jaren
van het Herrenvolk, en nu al
jaren mijn lijfblad De Stem.
Daar ik invalide ben is dat
zowat mijn enige afwisseling.
U begrijpt wel dat er voor mij
nooit een andere krant jn huis
zou komen, en naar ik vast
geloof, ook bij -vele anderen
niet.
BREDA
A. v. WANROOIJ.
Naar aanleiding van het
verslag van Uw muziekcriticus
de heer Henk Egbers in Uw
blad van 24 januari 1972 kan
ik niet nalaten een enkele op
merking te plaatsen.
Als hij schrijft dat bij de
harmonieën de Kon. Stedelijke
Harmonie uit Hulst geen con
currentie had, doet hij daar
mee de Jeugdharmonie Aurora
uit Dongen veel tekort. Bij de
beoordeling in de tweede af
deling der harmonieën ging het
bij het kampioenschap in Al
phen tussen deze beide gezel
schappen.
En ik kan u verzekeren dat
de leden van de Hulster Har
monie, bij het bekend worden
van de tegenstrever, alles be
halve gerust waren op een
goede uitslag. Op het najaars
concours in Hulst was deze
jeugdharmonie immers op
meer dan 300 punten gewaar
deerd terwijl Hulst zelfs met
„slechts" 293 V2 punt promo
veerde
Aurora is een gezelschap
waarvoor wij meer dan nor
male belangstelling en waar
dering hebben, niet alleen
vanwege hun muzikale presta
ties maar ook vanwege de
zeer jeugdige leeftijd van haar
leden.
Hulst had aan Aurora een
zeer zware concurrent gehad,
ware het niet dat juist in het
door Uw criticus zo gewaar
deerde verfrissende concours-
st.uk-in-moderne-stijl de moei
lijkheden voor Aurora waren
ontstaan.
Er zal wel geen enkel corps
zijn, dat dit soort goed in het
gehoor liggende, maar zeer
moeilijk te brengen, muziek
niet op het repertoire heeft.
De heer Egbers had bij liet
slot van het naiaarsconcours in
Hulst eens moeten horen hoe
de superieure harmonie van
Kloosterzande, "mixed pic-
kels", een stukie moderne mu
ziek voor harmonie-orkesten
als toegift ten gehore bracht.
Dat sprak de stampvolle zaal
aan. Om dezelfde redenook
liet Hulst, in Alphen, de mars
„Graf Waldersee" als toegift
horen, waarvan de trio als „de
dochter van Sion" algemeen
bekend is.
Ik dacht dat het bij een
concours niet gaat om wat de
toehoorder of zelfs de muzi
kant prettig aanhoort, maar
om het resultaat van toonlad-
dertjes spelen, van veel indi
vidueel en gezamenlijk oefe
nen. En het staat voor. ons vast
dat dit serieus oefenen bij Au
rora niets te wensen overlaat.
Het was een genoegen om die
jonge mensen te horen musi
ceren, ln mindere mate - he
laas - in het stukje, waaruit
een andere concoursmentaliteit
zou moeten blijken. Hulst
heeft veel respect voor de
Dongense jeugdharmonie.
Wij zijn natuurlijk zeer ge
lukkig met de wimpel, maar
wij hadden het niet als een
afgang beschouwd om voor de
jeugdharmonie Aurora uit
Dongen het onderspit te moe
ten delven. Overigens wijkt
het oordeel van de heer Eg
bers af van dat van de een
stemmige jury, waar hij zegt
dat Hulst vaak wat log en
ongenuanceerd speelde. De ju
ry oordeelde namelijk de bei
de stukken in haar rapport
„fris" en „licht" gebracht en
beoordeelde de nuancering
met 2 maal 9 en, 1 maal 8.
Neen, de foutjes van Hulst,
die in hoofdzaak aan het sa
menspel kleefden, waren het
gevolg van de spanning, de
angst voor de jeugdharmonie
Aurora uit Dongen.
HULST F. DE VOS
(Voorz. Kon- Sted. Harm.).
Geweldig, dat U in deze tijd
zo'n ruimte hebt gegeven aan
het fijne schilderij en bij-)
gaand schrijven van de schil
deres Mariëtte Janssen van
Kemenade. Geestelijk rijk is
deze vrouw en vol vertrouwen
in de toekomst, dat ze zo het
leven kan en durft te propa-
ganderen. Zelf moeder van
drie nog kleine zonen sta ik
pal achter haar, en naar ik
hoop met mij velen.
BREDA MEVR- TETTERO
