Eindhovense zong in Rome 2 z z Zender in Zuiddorpe ONDERDEEL VAN EEN KETEN OPERA-ZANGERES NATALIE „ER ZIJN ER VEEL DIE MAAR WAT RAAK radio televisie Dure lessen Naar Istanboel Wat een maffia Jaloezie Zoenen NEDERLAND i NEDERLAND II DUITSLAND I: DUITSLAND II BELGIë (Nederlands) JSELGIë (Frans) FRANKRIJK (Rijssel) KETEN Maandag 24 januari 1972 i r?? ROME. Nooit heeft men op het toneel van Teatro Eliseo in de eeuwige stad iemand zo aangrijpend zien ster ven als Natalie Valéry in de rol van Violetta, de „Traviata" met de camelia's. Dat zou voor Nederland van weinig be lang zijn, ware het niet dat zjj als Margriet Hendriks in haar heel jonge jaren de burgerij van Eindhoven heeft verblijd met de kuiltjes in haar wangen en in haar tegen woordige, nog steeds jonge jaren die van Maastricht met haar piano-onderwijs. „U zingt helemaal niet als een Ne derlandse", zei haar eens een vleier, toen zij pas op de planken stond. „Kan ik me indenken. Ik heb een Russische grootmoeder en heet eigenlijk Natalie," Jokte Margriet, die nooit voor één giat te vangen is geweest en ook buiten de schouwburg haar snaveltje onvermoeibaar roert. Nata lie, verkleinwoord: Natasja, was de naam van haar hond. Van Hendriks naar Valéry, de achternaam van de cour tisane Violetta, is het dan nog slechts één stap. Het is allemaal begonnen, toen Margriet aan de Maas trichtse Mater Amabilis-school pianoles gaf en daarbij eens probeerde wat voor te zingen. Stem in de klas: „Goeie gena de! Die kan van alles worden behalve zangeres". Kijk, zoiets moet je haar nooit zeggen, als je haar niet wilt uitdagen. Zij ging onmiddellijk zangles ne men aan het plaatselijk con servatorium, bij Annie Woud, en in Parijs, bij Charles Pan- zéra. Vier jaar achtereen twee keer per maand op en neer naar Frankrijk een hele investering. Desondanks ging zij op het staatsexamen zang af als een gieter. Het meisje Héndriks: „Die examencommissie was een schaamteloze kliek. Ik zei: „Dames en heren, aan het oor deel van éen wereldberoemd zanger en pedagoog als Panzé- ra hecht ik meer waarde dan aan dat van zes of zeven niet- zangers. Ik groet u". Zij knal de de deur achter zich dicht en zette koers naar Taormina op Sicilië om zich te perfectio neren bij grote kanonnen als Deborah Fambri en Angelo Musco. Als „lyrische sopraan met ■coloratuurmogelijkheden" haar eigen woorden en al3 Natalie Valéry toog Margriet Hendriks moederziel alleen naar de opera van Istanboel. „Benen laten zien", beval de glibberige figuur achter het dure bureau. „Na u", zei onze zangeres. Men had haar per abuis of misschien wel niet per abuis naar een nacht tent verwezen. Uiteindelijk vond zij de gezochte schouw burgdirecteur, kolonel b.d. en gewezen hoofd van openbare werken. Zij schrééf voor de man tweeëndertig rollen op, waarvan zij beweerde dat zij ze aankon, zong het eerste jaar de „Traviata" half in het Italiaans, half in het Turks en het jaar daarop de „Rigoletto" én „Madame Butterfly" hele maal in het Turks plus „Lulu" in een Duitstalige concertver sie. Natalie: „Ik zing graag fatale vrouwen. Het liefst Lu lu, Violetta en Lucia di Lam- mermoor. Mijn grote voor beeld is Maria Callas, althans qua interpretatie. Wat Mario del Monaco zegt, bijvoorbeeld dat hij vierentwintig uur voor eén optreden niet meer eet, alleen warm water drinkt, niet meer naar buiten gaat en slechts op fluisterende toon praat om zijn kostbaar orgaan niet te vermoeien, vind ik on zin. Hoe meer je je stem vér- wendt, hoe minder ze kan ve len". Zojuist heeft de Eindhoven- se-Maastrichtse voor het twee- dé jaar op rij geschitterd in het Romeinse Eliseo, dat een zomernajaarsseizoen voor toeristen heeft en hiervoor krachten aan het begin van hun loopbaan aantrekt. Voor het gebruik van deze springplank worden de jonge kunstenaars geacht te betalen. Onze Natalie is de enige die betaald heeft gekregen: 80.000 Ure ofwel 450 gulden voor twee voorstellingen (zij was Gilda in de „Rigoletto" en Vi oletta) benevens een vlieg tuigbiljet. Dat zegt zij tenmin ste zelf en wie zou zo'n aardig kind geen geloof schenken? Wel heeft een of ander on duidelijke vrouw, volgens Na talie de geliefde van de direc teur, geprobeerd haar 3500 gulden af te zetten „voor lof felijke kritieken" in Italiaanse bladen, met inbegrip van een communistische krant. Die vlieger ging natuurlijk niet op; als zuinige Nederlandse moet men ook op de kleintjes letten. „Ja, wat een maffia, dat ope rawereldje. Ik zat in de zaal te kijken naar Violetta's aan bidder Alfréd Germont, een wijdbeense en wijdarmige fi guur, die de indruk wekte dat hij de kost verdiende, met het versjouwen van concertvleu gels, enorme hakken onder zijn schoenen had om groter té lijken, tussen zijn cantilenes energiek een fluim weg- schraapte en op Natalies pols de maat pompte, en ik zat mij te vermeien in Violetta's colo ratuuraria „Bloémenkransen van vreugde", toen ik merkte dat zij moeilijkheden met haar waaier had. Als landgenoot voelde ik mij verplicht ter stond na het vallen van het doek achter de coulissen te stormen, teneinde allerlei wal gelijke intriges onverbiddelijk de kop in te drukken. Natalie Valéry (Margriet Hendriks), een pittige Eindhoven, se Maastrichtse, als Gilda in de Rigoletto, een Nederlandse en niet een Italiaanse de hoofdrol heeft gékregen. Die bas, de ouwe Germont, is de ergste. Hij is mijn grote vijand, omdat ik niet lief genoeg voor hem ben. Zijn vrouw is naar me toege komen en hééft me gesmeekt niet verliefd op hem te wor den. Ze is bang dat hij het met me aanlegt. Ik heb haar 1 -|fi7| J"| gezegd: „Mevrouwtje, ik word niet gekozen, ik kies". „Wat hapert er aan die waaier?" informeerde ik. „Stiekem vastgenaaid, wat dacht je? om mij te nekken", antwoordde Natalie. „Maar dat is nog niets. Ze hebben me schoenen van maat 40 in plaats van 36 gegeven. Mijn kleren zijn zo wijd dat ik me finaal heb moeten inrijgen, anders valt het hele zaakje omlaag. Zodoende kan ik nau welijks ademhalen en daarom gaat het vanavond met het la ge register niet zo best. Vorig jaar werd ik hier in „La voix humaine" opge- scheépt met een nachthemd dat ruim genoeg was voor een betonvlechter, maat 52 of daaromtrent. Ik was gedwon gen in mijn eigen nachtjapon te zingen. Vanmorgen hebben ze me vier uur achter elkaar laten repeteren. Dat was ook om mij éen loer te draaien. Ik ben bek af. Maar een regie repetitie hebben we niet ge had. Ik weet gewoon niet waar ik Flora moet zoeken, waar de baron en waar de markies. Héb je overigens dat stelletje goed bekeken? Ik zing „amici" tegen hen, maar ze kunnen mijn bloed wel drinken, zo jaloers zijn ze, nu „Zal ik je eens een mooi verhaal over de „Rigolétto" van eergisteren vertellen?" oppert Natalie, die nu stevig op haar praatstoel zit en niet meer te remmen is. „De hér- tog van Mantua was zo bleu als een kostschooljongen en kon niet zoenen. Dat heb ik hem even géleerd. Hij had er meteen de smaak van te pak ken en wilde de liefdesscène zeven keer overdoen, de snoe per. Mij best. Ik ga van het principe uit: ook een toneel- kus moét goed zijn of niet zijn, liaha. Overigens hebben ze me ook in de „Rigoletto" op allé mogelijke manieren dwars gezeten. Van Sparafuci- le heb ik een stomp in mijn ribben moeten incasseren dié me nu nog pijn doet. En op de vooravond hebben ze in een restaurant iets in mijn wijn gedaan. Ik ben zo ziék ge weest als een hond, maar op de bühne heb ik de hoge e gemaakt. Een bevriende foto graaf heeft me verteld, dat er al twee Italiaanse Gilda's, moddervette wezens, stonden te trappelen om de rol van mij over te nemén. Aan het slot werd ik twaalf keer terugge roepen. Tussen de coulissen hoorde ik iemand roepen: „Ik ruk de pruik van haar kop, ik trap haar over het voetlicht". Ze maken mij niet bang, jon- gén. Ik kan hen aan. Er zijn er hier een hoop die maar wat raak brullen. Ik heb hen laten zien dat je met mij wel kunt huilen, als Violetta op de planken, maar dat je me: mij niet gaat lachen". Het gezin is niet in verval geraiakt. Het gezin is niet min der hecht dan vroeger. De normen, van ouderschap en ou derlijke verantwoordelijkheid zijn niet verzwakt. Die opvat ting van de socioloog Fletcher is het uitgangspunt van de studie die Mary Farmér heeft gewijd aan het gezin. Zij wijst erop dat steeds meer sociolo gen tot de conclusie komen dat het gezin als groep, als eed dn de maatschappij, zich hand haaft. Aan dat gezin gaan al lerlei veranderingen niet zon der meer voorbij. Door dié veranderingen wijzigt ook het karakter van het gezin. Het licht zich, meer dan vroeger, op een gedetailleerde en ver fijnde behoeftenbevrediging. Hét is inniger en op meer verantwoordelijke wijze ver bonden met het grotere en ge compliceerde netwerk van maatschappelijke instituties in de moderne staat dan vóór de industrialisatie. In haar inleiding wijst de schrijfster erop dat pogingen om het gezin af te schaffen in de Sovjét-Unie en Israël mis lukt zijn. Zij pleit op grond van feiten die zij in haar werk behandelt voor een ge zinspolitiek die ervain uit gaat dat hulpimstituten het gezin iin staat moeten stellen zich aan te passen aan de veranderde milieu-omstandigheden. Om de overgang van een traditioneel gérichte naar een open samen leving gemakkelijker te ma ken. JACQUES LEVIJ M. Fanner, „Het gezin". (Spectrum, 166 p., t 9,25). 18.45 18.55 19.05 19.10 19.30 20.00 20.21 21.10 22.46 22.50 (K) De Fabeltjeskram (K) Nieuws (K) Lippy de leeuw (K) Pebbles en Bamm-Bamm (K) Op blote voeten in het park serie. (K) Journaal en weerbericht Een Belg bekijkt Holland. De Vlaamse schrijver Paul de Wispelaere geeft in gesprekken met Nederlanders en Vlamingen zijn visié op Nederland (K) De ijzeren Gustaaf; serie speelfilms met Heinz Rühmann. (K) Laatste nieuws Vamos a ver 18.45 (K) De Fabeltjeskrant 18.55 (K) Nieuws 19.05 (K) Toppop wekelijkse hitparade 19.30 Wie van de drie; quizprogramma 20.00 (K) Journaal en weerbericht 20.21 (K) Peyton Place. In Peyton Place wordt alles ondernomen om uit te zoéken waar Jack Chandler met Rachel naar toe is. 21.10 (K) Liesbeth List. Liesbeth L,ist en haar Westduitse gaste Su Kramer zingen liedjes van o.a. Donovan, leonard Cohen en de Beatles 21.45 Televizier Magazine; wekelijks tv-magazine met feiten en commentaren 22.35 Hoogovenschaaktoernooi 22.40 (K) Laatste nieuws 22.45 Wat is je vak man? 18.00 (K) Nieuws uit N oordrijnland-Westf alen 18.05 (K) Weekoverzicht; Woobinda 18.40 (K) Hier und heute 19.15 (K) Voor de kleintjes 19.25 (K) Tussen camera en beeldscherm 20.00 (K) Journaal en weerbericht 20.15 (K) Monitor; actualiteitenrubriek. 21.00 (K) Stelt u zich voor; een show met mensen. Vanavond een Oostfriese boerin en de administrateur van éen advocatenkantoor 21.45 (K) Cubaanse alternatieven. Jürgen Corleis filmde de levensstandaard in verschillende delen van Cuba 22.30 (K) Journaal; commentaar 22.50 (K) Jonas, of: De kunstenaar aan het werk; tv-spel naar een novelle van Albert Camus. 18 05 (K) De draaischijf 18.40 (K) Varkentje Dick 19.10 (K) Op blote voeten in het park;serie 19.45 (K) Journaal Thema van de dag 20.15 (K) Uit wetenschap en techniek 21.00 De verkeerde arm van de wet; gangsterparodie met o.a. Peter Sellers. In zijn vrije uurtjes is „monsieur Jules" leider van een dievenbendé. 22,30 (K) Nieuws; weerbericht en commentaar 22.45 Filmforum. Vertoond wordt „Die Beshin-Wiese" 14.00 Schooltelevisie 17.00 Schooltelevisie 18.00 (K) De Fabeltjeskrant 18.05 (K) De woudlopers. De bosbrigadiértjes zien twee vreemdelingen in de auto van een visser 18.30 (K) Meneertje Rossi gaat kamperen 18.40 Nederlands voor buitenlandse arbeiders 19.10 Sporttribune 19.33 Keurig Frans: Zoeklicht 19.39 Mededelingen; Weeroverzlclit 19.45 Journaal 20.10 (K) Het hoeven met altijd schlagers te zijn. Melodieën uit operettes 20.40 (K) Wat kan men doen met lamsbout? Een politieman drinkt met zijn vrouw een borreltje, zoals elke avond, Maar déze keer is het anders. Hij heeft haar iets te vertellen, wat erg hard aan komt. 21.10 Onze lieve vrouw der visschen; korte speelfilm naar een novelle van Felix Timmermans 21.55 Vergeet niet te lezen. Nieuws van de boekenmarkt 22.30 Laatste nieuws. 18.05 Nieuws 18.10 Cerise en Hippie 18.25 Voor de vrouw 18.55 (K) Callmero 19.00 Lekenfilosofle en -moraal 19.30 Sport 19.45 Journaal 20.10 De verloren illusie; serie naar Honoré de Balzac 21.00 Situatie '72: Veiligheid en het wegvervoer 21.40 Evil Flowers; compositié van Philippe Boesmans 22.40 Journaal 18.30 Journaal 18.35 Leven nu 18.55 Voor de kleuters 19.00 Regionaal nieuws 19.25 Altijd prijs, quiz 19.45 Journaal 20.15 Francois Gaillard 20.30 Schulmeister, spion van de keizer 21.25 Breedtegraag 101; documentaire 22.25 Coupe de France des orchestres 22.50 Nieuws. HILVERSUM I NCRV; 7.00 Nws. 7.02 Het levende woord. 7.08 (S) Preludium I: klass.- muz. 7.30 Nws. 7.41 Hier en Nu. 7.55 (S) Preludium II: klass.muz. 8.10 Te Deum laudamus: gewijde muz. 8.30 Nws. 8.41 (S) Podium voor de vrouw. 9.10 (S) Omroep Ork.: mod- en klass muz. 9.45 (S) Kamerork. Pieter Hel- lendaal en soliste: oude muz. 10.00 Theologisché Etherleergang. 10.30 Nws. 10.33 (S) Samen leven - een progr. voor mensen in min of meer moeilijke situaties. 11.30 Hier en Nu. 11.32 De kleine wereld, vervolghoof- spel. 11.55 Med. 12.00 Los-Vast: gev. progr. (12.10-12.15 Boekbespr.; 12.21 Voor boer en tuinder; 12.26 Med.; 12.30 Nws; 12.41-12.50 Hier en Nu.; 13.00-13.04 De tafel van drie.) 13.30 (S) Operamuz. 14.05 Schoolradio. 14.30 (S) Blokfluit en piano: Ned. ka- mermuz. 15.00 Middagdiénst van de Baptisten-gemeente. 15.30 Nws. 15.33 Iir 't zilver: progr. voor oudere luiste raars. 16.30 Voor de kleuters. 16.45 Hoorspel voor de kinderen. 17.00 (S) Licht ensemble met zangsoliste. Over- heidsvoorl.: 17.20 Zijn de Surinaamse Indianen nog nomaden? Spr.: Freek van Wel. NCRV: 17.30 Nws. 17.32 Hier en Nu. 18.00 (S) Hot Club 69: Jazzmuz. P.P.- 18.19 Uitz. v d V.V.D NCRV: 18.30 Nws. 18.41 Toelichting bij het nws. 18.47 (S) Kon. Militaire Kapel. EO: 19.00 Wij hebben een woord voor de weiéld: muz. inf. en ber. met om: 19.04 Reformatie en Reveil; 19.20 Vra- genbeantwoording; 19.40 Bijbelstudie. 20.00 NCRV: Bij de tijd: uitzendingen over jeugdgedrag vroeger en nu (2). 20.20 (S) Klass.muz. 20.30 (S) Om roep Ork. en solisten: klass.muz. 21.27 (S) Des Zondags als de slachters sla pen, hoorspel. 22.20 Avondoverden king. 22.30 Nws. 22.30 Literama: radio kroniek over boeken, schrijvers en toneel. 23.00 (S) NCRV-Vocaal Enseble: klass, gewijde muz. 23.30 (S) Deze tijd, deze muz. 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM II VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn. 7.20 (S) Spitsuur A'dam: lichte gram- mofoonmuz. met rep. en interviews. (7.33 Van de voorpag.) VPRO: 7.54 Deze dag. VARA: 8.00 Nws. 8.11 Act. 8.23 (S) Spitsuur A'dam (verv.) NOS: 9.00 Uitgebreide rep. 9.35 Waterst. 9.40 Wat heeft dat kind?: pedagogische ru briek. 9.55 (S) Muz. uit de Middeléeu- wen en Renaissance. 10.15 (S) Reper torium: klass.muz. 11.00 Nws. 11.03 Spiegel van België; muz. en nws van onze zuiderburen. 11.30 Intern. Spec trum: klass.muz. 12.10 Den Haag deze week. VPRO: 12.15 Vpro-Maandag: klass.muz. met tussen 14.00 en 14.30 uur lichte grammofoonmuz. (Om 13.00 Nws.) 14.30 Schoolradio. AVRO: 14.50 Radiojournaal. 14.55 AVRO.... deze week! 15.00 't Is historisch: progr. over geschiedenis. 15.35 Biéls en Co.: wekelijkse strip. 16.00 Nws. 16.03 Mi- kadoo: een kindermagazin. 17.00 (S) O: jeugdprogr. 17.40 Overheidsvoorl.: Den Haag aan de lijn. 17.55 Med. 18.00 Nws. 18.11 Radiojournaal. 18.25 (S) Johan Willem Friso Kapel met zangsolisten. NVSH: 19.10 Sex tant: radiomagazine van de NVSH. 19.20 RVU: Wat is en wat doet de Belgische "Werkgroép 2000"? Spr.: Prof. dr. J-L. Wieers. NOS 20.00 Nws. 20.05 Komt U maar....: lichte grammo foonmuz., gespr. en telef. reacties. 22.00 (S) Jazz in Aktie: Intern. Loos- drecht Jazz Festival 1971. 22.55 Med. 23.00 Nws. AVRO: 23.10 Radiojour naal. NS: 23.20 Radiorama: Etiquette is In. 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM III KRO: 7.00 Nws. 7.03 KRO-op-Drie. (8.00, 9.00, 10.00 en 11.00 Nws.) 12.00 Nws. 12.03 Van twaalf tot twee: KRO's pauzeprogr. met om 13.03 Ra den maar. (13.00 Nws.) TROS: 14.00 Nws. 14.03 Jam on Radio. (15.00 Nws.) 16.00 Nws. 16.03 De Hugo van Gelde ren Show. 17.00 Nws. 17.03-18.00 De Hugo van Gelderen Show (verv.), incl. de nationale tip-vijf. BELGIë VLAAMS 5.30 Nieuws. 5.33. Lichte muziek. 8.00 Niéuws. 8.20 Licht klassiek concert. 9.00 Nieuws. 9.15 Volksmuziek. 9.30 Postiljon. 10.00 Nieuws. 10.03 Orkesto- rama. 10.30 Schoolradio. 11.00 Prome nadeconcert. 12.00 Nieuws. 12.08 Landbouwkroniek. 12.15 Melodieradio. 13.00 Nieuws. 13.20 Melodieradio. 14.00 Nieuws. 14.03 Schoolradio. 16.00 Nieuws. 16.10 Omroep orkest: Volks concert. 17.00 Nieuws 17.10 Lichte muziek. 18.00 Nieuws. 18.05 Geef acht18.30 Protestuitzending. 18.45 Sportmagazine. 19.00 Nieuws. 19.45 Openbaar kunstbezit. 20.00 Operama gazine. 22.00 Niéuws. 23.00 Romeüise kamermuziek. (Van een onzer verslaggevers) ZUIDDORPE. In juli van dit jaar zal waarschijnlijk de zen der gereedkomen, die op dit moment, ten behoeve van de navi gatie van schepen, in Zuiddorpe wordt gebouwd. De zender maakt deel uit van het zogenaamde Decca plaatsbepalingssysteem voor schepen in het zuidelijke deel van de Noordzee. De appara tuur vormt tezamen met gelijke zenders in Heilo en Gilze-Rijen een navigatieketting, die straks vanuit Hoek van Holland cen traal wordt bediend. De zender, waaraan op dit moment door de firma Decca en een aantal onderaannemers wordt gewerkt, komt voor wat Zeeuwsch-Vlaanderen betreft in de plaats van de mobiele apparatuur, die momenteel nog op de Axelse Sassing staat op gesteld. Deze zendapparatuur is medio 1969 geïnstalleerd en daarmee zijn de afgelopen maanden proeven genomen ten behoeve van de definitieve in stallatie. Deze experimenten zijn geheel naar wens verlo pen. De radiografische nauwkeu righeid, die men op de Noord zee en de vaargeulen heeft gezocht, heeft men bij deze proeven ook gevonden. Er is uiteindelijk alleen een kleine correctie aangebracht in de si tuering van de definitieve zendmast, die in de polder in de buurt van Zuiddorpe wordt opgetrokken. Daarmee is men in augustus van dit jaar in opdracht van de afdeling ha venmonden van Rijkswater staat begonnen. Overigens wordt van de voorlopige Decea-keten in Ne derland op dit moment al vol op gebruik gemaakt bij de navigatie van tankers. Het systeem wordt ook door Rijks waterstaat zelf en de visserij gebruikt. In feite betekent liet een aanvulling op een over de gehele wereld door de scheep vaart ingevoerde en aanvaarde navigatiewijze. In de buurt van de Wadden zee is al langer een Decca- keten (de verschillende zen ders vormen een soort „ket ting") in gebruik en datzelfde geldt ook voor het Kanaal, dat evenals een deel van de belangrijkste Belgische wate ren door Engelse zenders wordt bestreken. Alleen voor het zuidelijke deel van de Noordzee behoefde aanvulling, aldus Rijkswaterstaat. De drie navigatiezenders zullen ook een belangrijke functie gaan vervullen voor Europoort en de plaatsbepaling op open zee voor de Westdrschelde. Als het zendstation in Zuiddorpe ko mend jaar in bedrijf komt, zal het geheel automatisch vanuit een controlecentrum van Rijkswaterstaat in Hoek van Holland worden „gestuurd". Het is dan zelfs mogelijk om op grote afstanden bij techni sche moeilijkheden in een van de stations een „diagnose" te stellen of om reserve-appara- tuur in bedrijf te stellen. Het voorlopige station aan de Axelse Sassing, onderge bracht in een caravan, staat daarentegen nog voor een be langrijk deel onder controle van technici, die met het oog op het experimentele karakter van de eerste „uitzendingen" een kritisch oogje in het zeil moeten houden. Verwacht wordt, dat van deze jongste aanvullingen op het Decca- systeem met name ook de Bel gische visserij zal kunnen pro fiteren.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1972 | | pagina 4