GROTE ZORGEN OM ZEDELIJK VERVAL
Opperrabbijn wil
mentaliteit in
Israël redden
CLAUS OPENT
SYMPOSIUM
Goetrmetrws
over financieren.
Scherpe aanval
Kennedy op
beleid Nixon
Over Derde Wereld
Ombudsteam van
NVV en PvdA in
Haarlemmermeer
binnenland
buitenland
INKOMEN
CRISIS
BIESHEUVEL
OP ARUBA
Van Lanschot in Roosendaal: brengt een zeer uitgebreid diensten
pakket in bank- én assurantiezaken dichterbij, voor West-Brabant
en Zeeland.
Als het om financieren voor bedrijven en instellingen gaat, biedt
F. van Lanschot, Bankiers een scala van mogelijkheden. Bij het ad
viseren en bemiddelen daarin gaat zij zorgvuldig tewerk in het belang
van de betrokken partijen.
Een snelle afhandeling en goede begeleiding zijn daarbij vaste
regel. Laat u eens adviseren.Van Lanschot is nu ook in Roosendaal.
F.van Lanschot
bankiers
„GEEN VOORUITGANG"
Pleidooi voor
geestelijk
welzijn
VPRO vraagt
vernietiging
van berisping
„Advies Raad van
State over Waver
publiceren
papier
oor uw pen
DS'70
50-plussers
Woensdag 19 januari 1972
10
Opperrabbijn Untermann
(Van onze correspondent in Israël)
TEL AVIV De Israëlische samenleving maakt
een ernstige crisis door.
Zelfs de in hogere sferen levende opperrabbijn Unter
mann maakt zich over de tekenen van zedelijk verval
van z(jn volk in eigen land zorgen.
Terwille van de zuivering van de onfrisse wind, die over
liet openbare leven stormt is de oude rabbijn uit zijn ivoren
toren gekomen en heeft hij contact gezocht met vooraan
staande persoonlijkheden uit alle richtingen om Israël in
nieuwe, betere banen te leiden.
Sedert de kanonnen langs het
Suez-kanaal zwijgen en de
aandacht van de publieke
opinie van de bloedige oor-
logspinspanning is afgeleid
zijn tal van sociale spannin
gen en onrechtmatigheden
naar boven gekomen.
De Zwarte Panter-beweging
in Jeruzalem gaf op geweld
dadige wijze uiting aan de
diepe kloof welke de joden
van oosterse "oorsprongen, de
sefardiem, van de „blanke jo
den" dc Asjkenaziem,
scheidt. De corruptie in de
voetbalwereld en in de grote
regeringsindustrieën is een
maat van het zedelijk verval.
De toenemende jeugd-crimi-
naliteit en prostitutie, hst ag-
gressieve gedrag van de au
to-bestuurder en het opval
lend groot aantal gewapende
bankovervallen wijzen op
een snel verslechterende
mentaliteit".'Het is nègr -tè
vroeg oia--.4&'- ware our^aek-.
van dbze scheuren in- de Is
raëlische samenleving te be
palen. Het lijkt er echter op
alsof Israël pas in 1971 de
grote sociale en economische
omwenteling, die de zesdaag
se oorlog in 1967 teweeg
hbeft gebracht, is gaan ver
werken.
In die vier jaar zijn de tradi
tionele waarden ontzet. Uit
dit aanpassingsproces aan de
zeer snelle industrialisatie en
de ermee gepaard gaande
ver-Amerikanisering (emi
gratie uit het westen) is de
Israëli als een grote individu
alist tevoorschijn gekomen.
De gemeenschapszin, die zo
kenmerkend was voor de op
bouw van dit land en in het
kibboetssysteem zijn hoogte
punt vond, is op de achter
grond geraakt.
Alteen als het om de verde-
A diging van h,et land gaat
"slaan _de Israëli's nog.dé han-
-den in ,-elkaar. -Maar- bij,.het
wegvallen van de druk van
buiten-af spelen ze wolf en
schaap met elkaar. Zelfs de
doktoren zagen er niet tegen
op tachtig procent van de
'.ieken uit de ziekenhuizen
naar huis te sturen om hun
overigens niet onrechtvaardi
ge looneisen kracht bij te
zetten. Geen wonder dat de
verpleegsters dezelfde weg
insloegen en het ziekenhuis
leven lam legden.
De diepter liggende oorzaak
van deze stakingen en tal
van andere in essentiële
dienstverleningsbednjven
(posterijen, elektriciteit, bus-
verkeer, havenarbeiders) is
het bij de Israëli's sterk le
vende gevoel, dat het natio
nale inkomen niet gelijk
wordt verdeeld. In een kapi
talistische maatschappij is
dat een vanzelfsprekend ver
schijnsel.
Maar in het door de Arbei
derspartij van de socialiste in
hart en nieren Golda Meir
geregeerde Israël is dat niet
zo gewoon. Zeker niet als de
ongelijkheidsgroei zich vol
trekt in oorlogstijd en een
aantal oorlogsprofiteurs er
nogal opzichtig met de winst
vandoor gaat. De regering
van mevrouw Golda Meir
heeft voor deze ontwikkeling
niet voldoende oog gehad.
De leiders van de Arbeiders
partij hebben niet gezien,
dat het vertrouwen van hel
volk in de regering door de
weelde-uitspattingen van de
nieuwfe rijkaards ernstig is
geschokt. Praktisch geen
stem lieeft zich vier jaar ver
heven tegen de bouw van
flats 4n noord Tel Aviv die
zo tegen de 150-.000 gulden
per stuk grif van de band
gaan en voor de Israëli die
op normale wijze zijn boter
ham verdient evenzeer bui
ten zijn bereik liggen als de
maan.
Om van de glanzende nieuwe
auto's, die hier toch al van
wege d»a hoge belastingen
drie maal duurder zijn dan
in Europa en de peperdure
door regeringsfunctionarissen
bezochte restaurants nog
maar niet te spreken. De Is
raëlische pers heeft bij het
openleggen van deze maat
schappelijke wonden een be
langrijke rol gespeeld.
De kranten schreven al tij
dens de uitputtingsoorlog
over de opvallende welvaart
van een klein deel van de be
volking. Bij het ontbreken
van een effectieve oppositie
in de Knessbth, het parle
ment, heeft de pers deze
functie op verrassend open
hartige wijze overgenomen.
Via de grote kranten Haar-
etz, Yedioth Achronoth en
Maariv. is de laatste maanden
een reeks schandalen in grote
regeringsindustrieën in de
publieke belangstelling ge
bracht. Ministers en hoge
overheidsfunctionarissen
werden afgeschilderd als be
langrijke handlangers in cor
ruptie-zaken van nationals
omvang. Tegen deze ver
dachtmakingscampagne van
de Israëlische pers is eerste
minister Golda Meir op te
krasse en nogal onbegrijpe
lijke wijze van leer getrok
ken.
Zij beschuldigde de hoofdre
dacteuren ervan het land in
de banen van het fascisme te
lekten.- Dat is niet de manier
om de overigens beslist niet
malse en zo nu en dan onge
gronde kritiek in de bladen
tegemoet te treden. Het de
mond willen snoeren van de
pers, ben door de censuur
toch al veel geplaagd medi
um, is juist een van de trek
jes van het fascisme. Op die
verontwaardigde toon speel
den de hoofdartikelenschrij
vers het door mevrouw Gol
da Meir opgelaten venijnige
baltetje dan ook terug. Juist
dit debat tussen de bladen en
de eerste minister weerspie
gelt tevens het politieke ka
rakter van de crisis in de Is
raëlische samenleving. De Is
raëli verliest langzaam maar
teker het vertrouwen in de
uitvoerende macht. En die
uitvoerende macht is de Ar
beiderspartij, die sedert de
uitroeping van de staat Israël
in 1948 onafgebroken op alle
niveaus aan 's lands touwtjes
trekt. En omdat ook in Israël
„macht corrupt maakt" en
hbt stelsel van evenredige
verkiezingen het contact tus
sen de kiezer en gekozene
tot een farce maakt is in we
zen de Israëlische democratie
als systeem in opspraak.
Alleen een grondige wijzi
ging van het kiesstelsel dooi
de invoering van het. reeds
jarenlang door David Ben
Goerion bepleittg districten
stelsel en het wijken - vande
oude pioniers-garde kan het
staatsbestel de hoognodige
impuls geven.
DEN HAAG (ANP) Be
kende mannen uit de wereld
van de internationale organisa
ties, zoals prof. dr. J. Tinber
gen, dr. S. L. Mansholt, vice-
president van de Europese
Commissie, dr. A. H. Boerma,
directeur-generaal van de We
reldvoedselorganisatie, R. K.
A. Gardner, directeur - secreta
ris van de Economische Com
missie voor Afrika, dr, Paul
Prebisch oud-secretaris-gene
raal van de UNCTAD en Ed
win Martin, voorzitter van het
Development Assistance Com
mittee van de OESO, houden
een inleiding op het symposium
over de aanstaande Derde We
reldhandelsconferentie (UNC
TAD III), dat de Nationale
Commissie Ontwikkelings
strategie 1970—1980 vanaf van
daag tot en met vrijdag in Den
Haag houdt.
Prins Claus, voorzitter van
da Nationale Commissie Ont
wikkelingsstrategie 1970
1980, opent het congres, dat
ten doel heeft de openbare
meningsvorming ten aanzien
van de Derde Wereldhandels
conferentie te activeren. Vijf
tig personen uit verscheidene
landen zullen discussiëren
over UNCTAD III. Deze groep
van 50 personen bestaat uit
topfunctionarissen van inter
nationale organisaties, deskun
digen op verschillende deelter
reinen van UNCTAD, verte
genwoordigers van werkge
vers- en werknemersorganisa
ties en politici.
„UNCTAD-in-actie", een uit
14 deelnemende groepen sa
mengestelde actiegroep, heeft
in een publicatie ter gelegen
heid van het symposium een
eigen discussie georganiseerd,
De actiegroep vindt dat de 50
geselecteerde deelnemers een
typische vertegenwoordiging
vormen van het establishment.
De eigen discussie heeft ten
doel ook anderen aan bod te
laten komen. Die discussie
wordt vanavond in het Bel Air
Hotel in Den Haag gehouden.
De actiegroep verwacht daar
o.m. Paul Prebisch, Mansholt,
ORANJESTAD (ANP-)
Premier B. Biesheuvel heeft
gisteren in gezelschap van de
Antilliaanse eerste minister O
R. A. Beaujon een bezoek aan
Aruba gebracht.
(ADVERTENTIE)
Molenstraat 8, Roosendaal, tel.; (01650)-34994, postgiro 1065831, postbus 26, telex 54549.
WASHINGTON (UPI)
Drie dagen voordat president
Nixon zijn „State of the inii-
on"-boodschap zal uitspreken
heeft de democratische senator
Edward Kennedy een uiterma
te scherpe aanval op de Ame
rikaanse binnen- en buiten
landse politiek gedaan.
„Na de vooruitgang op het
terrein van de burgerrechten
die onder zes presidenten
werd geboekt is de loop der
geschiedenis nu tot stilstand
gekomen... de keten is gebro
ken, er is geen vooruitgang
meer, er zijn geen resultaten
te noemen", aldus Kennedy.
De senator sprak in de pers
club in Washington bij het be
gin van zijn campagne voor de
HOOFDDORP (ANP)
Het NVV en de Partij van de
Arbeid in de gemeente Haar
lemmermeer hebben besloten
gezamenlijk een bureau op te
richten, waar iedereen terecht
kan met vragen over arbeids
recht, sociale verzekering,
huurgeschillen enz.
Het ombudsteam zal bij wij
ze van proef drie jaar gaan
functioneren. Het bureau be
gint in februari te werken in
Badhoevedorp, Hoofddorp,
Nieuw-Vennep, Rijsenhout en
Zwanenburg.
De plannen om een ombuds-
bureau in te stellen bestonden
al geruime tijd. Er is nu tot
oprichting besloten omdat de
komende huurharmonisatie bij
veel mensen probleiMn zal
oproepen.
verkiezing van een democrati
sche president in november.
Hij heeft herhaaldelijk gezegd
zelf geen ambities voor deze
post te hebben.
Niettemin werd zijn rede al
gemeen Kennedy's eigen „Sta
te of the union" genoemd. Hij
noemde hierin de oorlog in
Vietnam het belangrijkste
vraagstuk. „Als ooit een presi
dent gekozen werd om een
einde aan een oorlog te ma
ken, om de smetten weg te
wissen die door Vietnam op
ons zijn gekomen, dan was dat
wel Richard Nixon. Sinds 1908
zijn nu vier jaar verstreken.
We weten dat duizenden
Noord- en Zuidvietnamese mi
litairen. tienduizenden on
schuldige mannen, vrouwen en
kinderen in 1972 in Indo-Chi-
na zullen sterven om de sim
pele reden dat president
Nixon niet zal toestaan dat de
regering in Saigon door de
knieën gaat, voordat hij zeker
is van een nieuwe ambtster
mijn". zo verklaarde Edward
Kennedy.
De 39-jarige senator uit
Massachusetts zei dat het bank
roet van de Amerikaanse
politiek inzake Vietnam
slechts geëvenaard wordt door
„de schande van onze politiek
tegenover India en Paki
stan".
Nadat Nixons initiatief
inzake de toenadering tot Chi
na had geprezen voegde Ken
nedy daaraan toe: „Laat ons
bidden dat de geschiedenis ons
niet zal leren dat de prijs die
we betaald hebben onjuist
was, omdat we daarmee andere
landen en hogere waarden
kwijtraakten".
Kennedy kritiseerde de re-
gering-Nixon voor haar hou
ding tegenover de economische
crisis, „die zij tegemoet trad
met verontschuldigingen in
plaats van met een pro
gram".
Boerma, Edwin Martin, Prof.
Tinbergen, de ministers Boer-
tien en Langman en een aantal
Kamerleden. Voorts wordt een
groot aantal leden van actie
groepen en geïnteresseerden
verwacht.
De aan de actiegroep deel
nemende groepen zijn: Mela-
n-ia Gilde, Federatie Vormings
centra, NKIJ, Stichting We
reldwinkels, Werkgroep Maat
schappij kritiese Vakbeweging,
Suriname Komité, Angola Ko-
mité, CLASC, Latijns-Amerika
Aksiegroepen, Hongerkrant.
Internationaal Sekretariaat
Aktiegroepen, Sjaloom, Kerk
en Ontwikkelingssamenwer
king en Werkgroep UNCTAD
III van de commissies buiten
land aan universiteiten en ho
gescholen.
DEN HAAG (ANP) De
vermindering van het aantal
lesuren op scholen voor voort
gezet onderwijs zal volgens het
Nederlands Klassiek Verbond
uitlopen op vermindering van
ons geestelijk welzijn. De gees
teswetenschappen zullen onder
de vermindering van het uren-
tal te lijden krijgen ten behoe
ve van de exacte vakken, meent
het verbond.
Het heeft dit geschreven aan
de leden van de vaste commis
sie voor Onderwijs van de
Eerste Kamer. Het afgelopen
ja-ar is, aldus het verbond, dui
delijk geworden „dat aan een
niet gering aantal leerlingen,
hoewel zij gekozen hebben voor
gymnasium of verwante oplei
dingen, in afnemende mate ge
legenheid wordt gegeven zich
te bekwamen in de beide oude
talen, indien zij tenminste een
diploma willen behalen dat
niet aanmerkelijk minder mo
gelijkheden maatschappe
lijk en wetenschappelijk
biedt dan het voormalige".
Als de gymnasia al standen
scholen zouden zijn, moet men
de mogelijkheid van een zeer
aantrekkelijke opleiding, die
wordt voorbehouden aan een
bepaalde bevoorrechte kring,
niet opheffen, maar haar in te
gendeel in -democratische zin
toegankelijk maken voor ieder
Wiens aanleg daarmee in over
eenstemming is, en niet aan
hoe langer hoe meer jongeren
het voorrecht ontnemen een
dergelijke opleiding te volgen,
aldus het Nederlands Klassiek
Verbond.
DEN HAAG (ANP) De
VPRO heeft gisteren voor de
Raad van State vernietiging
gevraagd van de berisping door
de toenmalige minister Kiompè
van CRM wegens een radio
uitzending in september 1970
over sabotage in het leger. De
omroep zegt door de berisping
onverdiend nog eens extra in
een kwaad daglicht te zijn ge
zet, waardoor vele leden hun
lidmaatschap hebben opge
zegd. De VPRO vraagt ook om
schadevergoeding voor het le
denverlies, het verlies aan
goodwill en werfkracht.
De Kroon zou de hoogte van
die vergoeding naar billijkheid
moeten vaststellen. Volgens de
VPRO gaat het om minstens
37.000 gulden.
De Rotterdamse hoogleraar
administratief recht, prof. mr.
H. Th. J. F. van Maarseveen,
betoogde dat deze zaak op de
VPRO het odium heeft gelegd
dat hij de veiligheid van de
staat en de openbare orde in
gevaar heeft gebracht. „In fei
te is hij hierdoor ervan be
schuldigd dat hij de vrijheid
van meningsuiting heeft mis
bruikt".
Volgens minister Klompé had
de uitzending door de inhoud
en door het suggestief karakter
sabotage in de hand gewerkt.
Prof. Van Maarseveen bestreed
dit. „Er is niet gebleken dat de
uitzending enig effect heeft ge
had op sabotage in het leger"
Prof. Van Maarseveen daagde
landsadvocaat mr. E. Drooglee-
ver Fortuyn uit, mee te delen
of de minister feiten kent,
waaruit blijkt dat de uitzen
ding het effect heeft gehad dat
meer sabotage werd gepleegd.
Maar de hoogleraar verwachtte
niet dat hij een duidelijk ant
woord op zijn vraag zou krij
gen.
DEN HAAG (ANP) Staats
secretaris mr. J. H. Grosheide
van Justitie dient naar de me
ning van de Kamerleden P.
Dankert en mejuffrouw N. Ba-
rendregt (beiden (PvdA) spoe
dig het advies te publiceren
dat de Raad van State geruime
tijd geleden uitbracht met be
trekking tot de asielaanvraag
van Ralph Waver.
Brieven voor deze rubriek moeten
met volledige naam en adres worden
ondertekend. Bij publikatite zullen deze
vermeld worden. Slechts bij hoge uit
zondering zal van deze regel worden
afgeweken. Naam en adres zijn dan bij
de redactie bekend. Publikatie van brie
ven (verkort of onverkort) betekent niet
dat de redactie het in alle qevallen
een» is met inhoud# c.q. strekking.
Na de storm van kritiek op
Drees en zijn makkers, ver
wachtten we als bedrogen kie
zers toch wel 'n reactie van de
partij, welke dank zij die be
drogen kiezers in de regering
is gekomen. En dat er nogal
wat zich-bedrogen-voelende
k ers zijn, blijkt wel uit de
reacties in deze rubriek en de
uitslag van de onlangs gehou
den NIPO-enquête.
Zelfs is de voorzitter van een
afdeling in Eindhoven van
DS'70 zo teleurgesteld, dat hij
onlangs aftrad, zo las ik enke
le dagen geleden in de krant.
Het is zo typisdh, dat zo'n
voorzitter niet meer achter het
verkiezingsprogram van DS'70
staat, dat moet tenminste aan
genomen worden. Als er dan
niemand bij DS'70 te vinden
is, die hem kan vertellen, dat
er wèl gehandeld wordt in de
geest van 't verkiezingspro
gramma, dan kan toch wel
worden aangenomen, dat er
veel fout zit bij DS'70.
Dit toont m.i. ook duidelijk
zijn. Als men zo'n voorzitter
niet kan overtuigen, kan men
de kiezer zéker niet overtuigen,
want die horen nooit en te nim
mer waarom de DS'70-
ministers de onsympathieke
maatregelen genomen hebben,
welke bjj de verkiezingen niet
aangekondigd zijn.
Wèl kwam ene Drees jr.
met 'n bezuinigingsplan van
1500 milj. gulden, duidelijk
bedoeld als lokkertje. De be
volking en met name de kie
zers, zijn hier duidelijk inge
trapt. Men kreeg 't met de
voorwendsels van Drees niet
veel beter, zoals veelvuldig
werd beweerd, maar na nu
pas blijkt veel en veel slech
ter!!
Er wordt naar alle waar
schijnlijkheid maar wat aan
gerommeld bij DS'70. Men is
blijkbaar nog te beroerd of
ongeschikt om zijn eigen afde
lingsvoorzitter (nl. die van
Eindhoven) van de gevoerde
politiek te overtuigen. Bestaat
DS'70 "eigenlijk nog wel?
TETERINGEN
KLAAS RUITERSMA
In uw artikel 50-plussers van
vorige week dinsdag treft mij
de houding van de zaken
vrouw, die in haar jonge ja
ren, waarin de wereld door de
oorlog werd geteisterd, om
gang had met een Duitse sol
daat. Zij heeft daardoor blijk
gegeven, dat de bezetting haar
niets deed. Het onrecht, het
bedrog, de vernietiging en
wegvoering van gezonde jongb
mensen heeft bij haar geen
ergenis of walging gewekt. Zij
zag alleen de man die haar
lief had en was blind voor de
verachte aanwezigheid van ie
dere bbzetter, hoe aardig de
persoon in kwestie ook mocht
zijn.
Enige verantwoordelijkheid
ontbrak haar, waardoor zij
haar jonge leven zelf heeft
verminkt. Haar kind heeft
nooit zijn vader gekend, waar
door haar zoon veel te kort is
gekomen. Enig schuldbesef
blijkt niet uit het gesprek. En
dat is het meest trieste van
haar leven. Dat ha-ar ouders af
kerig waren van het feit, dat
hun dochter omgang met een
Duitse soldaat had, scheen zij
niet te beseffen. Evenwel is
het te betreuren, dat haar ou
ders tijdbns haar zwanger
schap en bevalling niets meer
met haar te maken wilden
hebben. Als ouders mag je je
kind in de beroerdste omstan
digheden niet in de steek la
ten. Daarmede gaven db ou
ders geen blijk van verzoe
ning. En juist in de omstan
digheden waarin de jonge
vrouw het meest de steun van
haar ouders nodig heeft, laten
zij verstek gaan. Dat door de
ze houding de vrouw keihard
is gbworden, laat zich denken.
In deze tijd komen ook veel
soortgelijke situaties voor
Wanneer veel jonge mensen
van onze tijd eens zouden be
denken welke "ie gevolgen
kunnen zijn van een leven
zonder enige verantwoorde
lijkheid, zou veel verdriet
worden voorkomen. Indien de
ouders hun kinderen met
evenveel liefde en zorg omrin
gen als zij groot zijn, moet
een gekneusde jongen of meis
je van zijn (haar) ouders ver
wachten, dat in alle omstan
digheden zij met open armbn
klaar staan. Dit is de raad van
een 65-plusser.
BREDA E. HOOGSTRATEN
(ADVERTENTIE)
