HAARLEMSE
ZENUWARTS
DR. P. ESSER
AAN HOOFD
VAN UNIEK
NAZORG
PROJECT
Spotgoedkoop
psychiatrisch
centrum in
Strandhotel Zandvoort
„Toename alcoholisme
bewijst, dat wij ons
werk niet goed doen"
AMERIKAANSE
VREEMD
MOEDER EN
BABY
UNIEK
OVER
BRUGGING
Popgroepen
Werksituatie
binnenland
buitenland
K N
ZANDVOORT Het Strandhotel was voorheen een der toeristenpaleizen, die
eigendommen zijn van Caransa. De dr. Biererstichting huurt het hotel, waar
van de exploitatie voor de hotelmagnaat steeds minder rendabel werd, van Caransa
en heeft er 108 patiënten in ondergebracht. Alle kamers zijn typisch als hotelkamer
ingericht. Ze beschikken over een ingebouwd toilet; stromend koud en warm water;
een douchecel of bad en elke kamer heeft een eigen balkon en ziet uit op zee.
(Van een onzer
verslaggevers)
HAARLEM Dr. Esser,heeft
ook een werkzaam aandeel gehad
in de oprichting van consultatie
bureaus voor alcoholisten. Zijn
activiteiten voor de A.A.-groep
(Anonieme Alcoholisten) hebben
hem tot nu toe eigenlijk een
grotere bekendheid gegeven dan
zijn streven om de nazorg van
psychiatrische patiënten meer ge
richt ter hand te nemen.
De Haarlemse zenuwarts zal
zijn werkzaamheden op het ter
rein van de begeleiding vaal aan
alcohol verslaafden blijven voort
zetten. „Het verschijnsel alcoho
lisme neemt toe. Daaruit zou je
kunnen concluderen, dat we ons
werk niet goed genoeg doen. Dat
meen ik echt. Als je merkt, dat
je werkzaamheden geen duidelij
ke resultaten afwerpen, 2ul je je
methode van bestrijding van de
verslaving en de begeleiding der
zieken anders moeten richten.
Maar het afnemen van de versla
ving sitaiait in geen enkele ver
houding tot de enorme inspan
ning, die wij ons getroosten om
te bewerkstelligen, dat men af
stapt van alcohol-gebruik. Zolang
de handeling niet het gewenste
resultaat heeft, moet je je afvra
gen, of je wel op de goede weg
bent.
Wij vergelijken ons met een
kip, die langs het gaas van de
ren telkens heen en weer loopt
en geen gat kan ontdekken, waar
doorheen zij uit het hok kan
ontsnappen. Het is momenteel
dringend gewenst, dat wij andere
methodieken gaan volgen, om die
kippenren te ontvluchten; om een
nieuwe weg te vinden. We hoeven
niet te zeggen, dat datgene wat
we doen, niet zou deugen; maar
ik ben er van overtuigd dat het
een aanvulling behoeft".
Wat ziet dr. Esser als een alco
holist?
„Voor mij is het iemand, die
anders op alcohol reageert dan
een ander. Bekend is, dat sommi
ge mensen morfinist worden als
zij een inspuiting met morfine
krijgen. Een andere ondervindt
van deze injectie geen enkel
schadelijk gevolg, maar begint
alleen te braken als een afweer
tegen het gif, terwijl wéér ande
ren een verlichting van de geest
krijgen, dus high worden. Een
alcoholist kan ook niet stoppen;
hij gaat door met drinken. Die
„zakken volledig door".
„Nu kan ik mij natuurlijk op
zettelijk dronken drinken. Dan
ben ik nog geen alcoholist. Dan
ben ik een excessieve drinker.
Maar wanneer ik van plan ben
twee borreltjes te nemen voor ik
aan tafel ga en ik zou opeens
mijn hele maaltijd vergeten en
ga de hele avond door met drin
ken, kjjlk, dam ban ik er wel
één.
En juist dat type mensen wil
len wij mi helpen. Zelf was ik
vroeger verbonden aan het con
sultatiebureau voor alcoholisme
eerst in Amsterdam. Toen dat
een beetje erg groot werd, (ik
verloor het overzicht over de
zaak) heb ik Amsterdam opgege
ven. In Haarlem heb ik nu de
verantwoording over een klini-
schee afdeling met twaalf bed
den".
In het hotel worden mensen op
gevangen, die jarenlang verble
ven in psychiatrische inrichtin
gen. Sommigen van hen zijn in de
ze tehuizen eenvoudigweg tot de
inventaris gaan behoren, nadat zij
er een jaar of tien, enkelen zelfs
twintig jaar of meer zijn blijven
„rondhangen".
Diverse van deze patiënten kun
nen nauwelijks meer aansluiting
vinden bij de zich veranderende
maatschappij. „Een deel van hen is
ook niet meer in staat in het eigen
levensonderhoud te vooi'zten. Er zijn
erbij, die huis en haard verloren
hebben. Met name deze mensen
trachten wij in het centrum een
arbeidstraining te geven", aldus
licht dr. Esser toe. „Zij genieten er
vercter een volkomen, vrij verblijf,
aangezien het gebouw in de eerste
plaats een hotel is en geen zieken
huis of inrichting. De gasten betrek
ken in het hotel een kamer. Voordat
zij zich laten inschrijven, verschij
nen zij aan de teceptie, waar hun de
sleutel wordt overhandigd. Zij mo
gen him appartement bezichtigen en
als het niet aanstaat vertrekken ze
weer".
Het verschijnsel doet zich voor, zo
is dr. Esser reeds gebleken, dat een
aantal van de bewoners van hbt
Joshua Bierer-centrum het als uiter
mate vreemd ervaren, dat zij geheel
vrij zijn in hun dagelijks doen en
laten. „Zij vinden het gek dat men
geen toestemming hoeft te vragen
indien mten boodschappen wil doen
in het dorp; gasten wil ontvangen
en zo voort".
Voor de patiënten die in staat zijn
arbeid te verrichten, wordt werk
gezocht. Voor wie geen aanpassing
ZANDVOORT Het streven van de Engelse sociaal-psychiater Joshua
Bierer heeft sinds kort navolging gevonden in ons land. Bierer stichtte vlak
na de oorlog in een buitenwijk van Londen een dagziekenhuisje voor geeste
lijk onevenwichtige en zwakke personen. Hij ging uit van het idee, dat men
de psychisch labiele mens zo weinig mogelijk moet opnemen in inrichtingen
of ziekenhuizen, aangezien zij dan direct 'n stempel op zich gedrukt krijgen,
dat zij hun hele leven lang niet meer kwijtraken. Hij vroeg zich af, waarom
deze mensen niet in de maatschappij zouden kunnen worden behandeld. In
dit opzicht heeft Bierer baanbrekend werk verricht. De Haarlemse zenuw
arts dr. P. H. Esser raakte zo zeer onder de indruk van zijn Britse collega,
dat hij in Nederland een stichting in het leven heeft geroepen, die de naam
van Bierer draagt. De eerste activiteit van de stichting was het inrichten
van een centrum voor de nazorg van psychiatrische patiënten. Dr. Esser
staat vanaf 1 november als geneesheer-directeur aan het hoofd van deze
revalidatie-insteliing, die ruimte heeft gevonden in het leegstaande Strand
hotel in Zandvoort. In verband hiermee moest hij zijn werkzaamheden als
hoofd van de sociaal-psychiatrische dienst van de GG en GD te Haarlem be
ëindigen.
kan vinden in een normale werk
kring wordt lanbeiidstrainiiinig gegeven
waardoor men zich weer geschikt
kan matken voor opname in het nor
male socialb proces. Er bestaat over
het experiment praktisch louter en
thousiasme. Slechts één van de 108
patiënten, die momenteel in het cen
trum verblijven, werd door de fami
lie teruggenomen, aangezien hij er
in Zandvoort geen typisch katholiek
milieu vond.
De persoonlijke vrijheid van de
patiënten is een der belangrijkste
waarden, waaraan men in het Bieren-
ctentrum hecht.
Dr. Esser: „Iedereen mag hier
eerst zes weken komen logeren, om
de sfeer en de omgeving te verken
nen. Indien het leefklimaat hier om
welke reden dan ook niet zou beval
len, kan men na die periode onmid
dellijk terugkeren naar de inrich
ting, van waaruit men is gekomen.
Bij wijze van uitzondering neemt
men in het hotel mensen op, die in
hun eigen omgeving te zwaar belast
worden en geestelijk dibigen te ont
sporen. Als voorbeeld noemt de
nieuwe geneesheer-directeur een
moeder met een groot gezin, die
opnieuw pas ben baby heeft gekre
gen; problemen heeft met bij haar
inwonende personen, betrokken
raakt in conflicten etc. „Zo'n moeder
kan bij ons komen uitrusten en
volledig itat zichzelf komen. Dan is er
misschien de vraag: en de baby
dan Geen enkele moeilijkheid hoor.
Die mag ze meenemen".
Dr. Esser gelooft stellig, dat de
Joshua Biererstichting in de vorm'
van dit eerste hotel een voor Neder
land uniek project exploiteex-t. „Er
bestaan natuurlijk al „sluis-interna-
ten", verbonden aan of samenwer
kend mat bestaande psychiatrische
ziekenhuizen. Deze zijn meestal op
of in ieder geval vlakbij het terrein
van een inrichting' gebouwd.
Het unieke in Zandvoort is nu, dat
het totaal los staat van een psychia
trische inrichting; ook niet van de
overheid uitgaatj doch van een
stichting, die bovendien het complex
geprojecteerd heeft in een
'Vorm. Hbt aardige daarbij is,
een bestaand hortel as dat iedereen
in de wijde omgeving al kent, en
dat men bovendien geen extra kos
ten heeft te maken om het project
tot stand te brengen.
Het is nu al drie maanden opge
zet. Als je met bouwplannen gaat
komen, kan het soms miljoenen kos
ten, met bovendien heta gevaar, dat
't misschien nooit gerealiseerd
wordt."
hotel volledig geslaagd kan worden
genoemd, is de Joshua Bierersltich-
ting voornemens elders in het land
soortgelijke centra op te zetten. Dr.
Esser: „Op het ogenblik nemen we
mensen op uit het hele land. Daaruit
mag ik opmaken, dat er duidelijk
beüwefite bestaat aan een project 'als
dit.
Bovendien staan overal in het
land hotels leeg, die als zodanig niet
meer te exploiteren zijn. Deze zijn
dan bij uitstek geschikt voor het
doel dat wij beogen."
Slechts uit de samenstelling vao
de staf valt op te maken, dat men
hier toch te doen heeft met een
vorm van verpleegtehuis. Ondanks
dr. Esser's titel van genbesheer-ai-
recteur zal hij er geen geesteszieken
behandelen in de zuivere zin van
het woord: „Er is sprake van een
centrum voor nazorg; dus ter over
brugging van het ene naar het ande
re. Toch zullen er", zo meent db
heer Esser, „patiënten zijn, die er
behoefte aan hebben met je te spre
ken over hun psychische problemen
Iedereen kan mij uiteraard om advies
vragen, ook zij, die in verband met
hun voorzorg hier verblijven. En in
dat opzicht ben je dus in zekere zin
wel werkzaam als medicus.
Indien het experiment met be- Het strandhotel in Zandvoort, nu ingericht als centrum voor de Joshua
trekking tot het Zamdvoorter Strand- Biererstichting.
(Van onze correspondent)
NEW YORK Stanley,
1.84 meter lang en met een
ronding onder zijn linker oksel
is een steeds belangrijker
wordende figuur in het Ame
rikaanse leven. Hy is 28 jaar
en heeft een beroep dat hy
waarschijnlijk op zijn 38e niet
meer zal uitoefenen. Soms
werkt hij 16 uur per dag, mag
8 uur voor dat hij naar zijn
werk gaat geen alcohol meer
drinken, is bezig in judo zijn
zwarte hand te halen, denkt
dat zijn vrouw zich te veel
zorgen maakt en probeert
zijn moeder zo vaak hij kan
op te zoeken. De ronding
onder zijn linker oksel is een
pistool van het kaliber 7.2.
Stanley begint waar de staat
en federale mogelijkheden op
houden. Stanley is een lijf
wacht in dienst van een par
ticuliere veiligheidsfirma.
Zulke firma's zeggen dat ze het
laatste jaar steeds meer werk te
doen hebben gekregen. „De mensen
besteden nu meer aandacht aan bb-
dreigingen", zei een directeur van
een firma. „Een jaar geleden zouden
ze misschien nog gelachen hebben,
maar nu niet meer. U moet dit
onthouden - niet alleen het aantal
bedreigingen met bomaanslagen is
omhooggegaan, maar ook het aantal
bomaanslagbn zelf".
Stanley moet zijn pistool meene
men naar een steeds toenemend aan
tal opdrachten. Op het ogenblik
draagt hij een korte broek en fietst
hij achter drie kinderen aan. Hun
vader, een rijke industrieel, hebft
een bedreiging ontvangen, dat zijn
kinderen gekidnapt zouden kunnen
worden. Hij maakt deel uit van een
team, die zowel de vader als de
kinderen bewaakt, een paar leden
van het team gaan met vadbr mee
naar het werk, terwijl de anderen
met de kinderen meegaan naar
school. Als de kinderen met de auto
gaan, gaat Stanley in de auto mee.
Als ze fietsen, fietst Stanley achter
hen, gekleed als een respectabele
forens die wat oefening wil.
Tijdens het weekeinde als ze in
het park willen gaan fietsen trekt
Stanley zijn korte broek aan en
rijdt hij zes meter achter hen, en op
de ebn of andere manier slaagt hij
er toch in steeds zijn pistool bij zich
te hebben. Men draagt' automatische
pistolen als er sprake is van een
directe bedreiging, hoewel lijfwach
ten in dienst van bonafide bedrijven
te horen krijgen dat de wapens
gebruikt moeten worden op een ma
nier, dat voorbijgangers niet al te
veel gevaar lopen.
Het bewaken van popgroepen het
andere aspect van persoonlijke be
waking door de grotere veiligheids
organisaties is in verhouding bijna
een ontspanning, hoewel het uitein
delijk misschien harder werk is.
Bijna elke belangrijke popgroep in
Amerika heeft minstens een veilig
heidsdienst als er opgetredhn moet
worden. Zij zijn daar om de instru
menten en artiesten te beschermen
en om ongevraagde fans uit hotelka
mers te houden. Voor dit werk heeft
men geen wapens bij zich.
Wanneer iemand tijdens een pop
concert iets overkomt, is het heel
waarschijnlijk dat het een ongeluk
of een samenloop van omstandighe
den is. De situatie waar het de twee
andere belangrijkste categorieën be
treft, die particuliere bescherming
zoeken zakenlieden en advocaten
is echter niet zo zeker.
De eigenaar van een aantal flats
die naar gezegd werd onvoldoende
reparaties had laten verrichten ont
ving onlangs telefonisch een bedrei
ging'. Hij nam dit serieus genoeg om
een veiligheidsfirma in de arm te
nemen. Verscheidene weken lang
waibn hij en zijn gezin omringd
door vier mensen die allemaal een
beetje op Stanley leken, onopval
lend, nauwgezet en gewapend. Als
de huiseigenaar naar zijn kantoor
ging, zat een lijfwacht bij hem in de
auto en een ander reed achter hem
aan. De tweede chauffeur ging eerst
het kantoor in en inspecteerde dat,
nadat hij eerst de auto van zijn
cliënt doorzocht en geïnspecteerd
had - wielen onder de motorkop, en
chassis. Beide mannen verdwenen
van het toneel, terwijl hun cliè'nt in.
zijn kantoor was, maar deden weer
hetzelfde als de man 's avonds naar
huis moest. Dan bleef de hele nacht
buiten op wacht staan, een ander de
hele nacht in het huis. Zij hielden
via een walkie talkie contact met
elkaar. Het huis had zelf vijf „pa
niek-knoppen" en als die maar even
aangeraakt werden, was dat genoeg
om een algemeen alarm te slaan.
Hetzelfde gebeurt ook steeds mber
met bazen die bedreigd zijn vanwe
ge klachten over de werksituatie,
hoewel daar niet al te veel bekend
heid aan gegeven wordt om moei
lijkheden met de bonden te voorko
men. Vaak betreften de aangevoerde
grieven de vakbonden ook niet om
dat ze van persoonlijke aard of
slechts ingebeeld zijn, zoals wanneer
een man denkt dat een lopende
band veranderd is om het hem
moeilijker te maken.
Onder deze omstandigheden wor
den mensen als Stanley steeds be
langrijker. Veiligheidsfirma's dib
een reputatie hoog te houden heb
ben, selecteren hun mensen uiterst
zorgvuldig en grote firma's als
Burns International en Pinkertons,
de grootste van alle met 30.000
werknemers in Amerika en Canada,
vragen zelfs antecedenten op die
teruggaan tot de tijd dat db sollici
tant nog op school zat.
Het is wat geruststellend dat de
wapens van lijfwachten zelden af
gaan. Ronald R. Schmidt, onderdi
recteur voor onderzoekingen van
Pinkertons schat, dat slechts 5 pro
cent van het werk van een lijfwacht
bestaat uit het adviseren van de
cliënt over de te nemen veiligheids
maatregelen. De rest bestaat uit
werkelijk beschermingswerk. „Maar
ik kan me niet herinneren dat een
van onze werknemers ooit heeft ge
schoten", vertelde hij. Zoals andere
mensen die op dit gebied werkzaam
zijn, gelooft hij dat alleen al de
aanwezigheid van een lijfwacht af
schrikt. Een handige filosofie van de
bloeiende particuliere zaken voor
persoonlijke veiligheid. Waar niets
tegen in te brengen valt.
(Copyright
De Stem/The Guardian)