KNAKWORST
PATENTBLOEM
FRAMBOZEN
BESSEN
DUITSE
SEKT
In de „straat der weduwen"
52 voor een
voordelig
oude j aars
avondje
WEINIG DEELNEMERS AAN
HONGERSTAKING IN TERNEUZEN
spelen weer kinderen
GOUDREJNETTEN
NIEUW LEVEN IN MIDDELBURGSE SPANJAARDSTRAAT
stad
streek
o
GESTOLEN
KERSTSFEER
Boekje over
inrichten
zomerwoning
van NBPV
WIELEN VAN AUTO
GESLOOPT
AZVV verslaat
STEEN met 1-6
Zonnig en koud
Terneuzenaren toonden veel belangstelling
Krot kiezen
Graven
Gestolen auto
uit kanaal gehaald
Maandag 27 december 1971
3
Een stukje Spanjaardstraat zoals het er vier jaar geleden bij stond.
O
C7
ARNEMUIDEN
Zilveren Schor, Workshop, georg.
door Jeugd en Muziek, Zeeland.
AXEL
Breda-Bar. 13-19 uur. Vogel
show.
GOES
Grand, 20 uur: Samen uit samen
thuis a.l.
HULST
Bioscoopgebouw, 20 uur: Mira 14
j-
Boekhandel van Geyt, expositie
„Kunst '72" (tot en met 30 jan.)
wterkd. van 9-12 en van 13-18 uur.
MIDDELBURG
City, 20 uur: M.A.S.H. 18 j.
Rijksarchief, expositie „Een kver-
dronken stad - Reimerswaal", georg.
door het Rijksarchief in Zeeland en
de Ned. Jeugdbond ter bestudering
van de geschiedenis (t.m. 19
febr.
Stadhuis, (Vleeshal) kerstexposi
tie van de Zeeuwse Kunstkring
(t.m. 9 jan.). Open: van 14-17 uur,
behalve op 25 december en 1 janua
ri.
ROTTERDAM
De Doelen, (kleine zaal), 20.15
uur: Tête a Ted", cabaretprogramma
met Ted de Braak en Mieke Bos.
Schouwburg, 20.15 uur: „Bloesem
van seringen" door de Toneelgroep
Centrum.
Gemeentearchiefdienst, Mathenes-
serlaan 315, tentoonstelling „Op
reis" (Tot en mbt 2 jan.). Ma. t.m.
vrijd. van 10-17 uur, zat. gesloten.
Behalve op zaterdag 25 december.
TERNEUZEN
Luxor, 20 uur: De ballade van
Cable HogUe 14 j.
VLISSINGEN
Alhambra, 20 uur: De taxichauf
feur a.l.
WESTDORPE
Kunsth. Troutzaerte, Singel 45,
expositie schilderijen en tekeningen
van Nico Molenkamp en Jan van
Stolk (tot en met 2 jan.). Werkda
gen van 9-18 uur, zondag van 14-18
uur, maandag gesloten.
ANTWERPEN
Kon. Ned. Schouwburg, 20 uur
„De leerjongens" van Peter Ter-
son.
GENT
Schouwburg, 20 uur: „High Infi
delity" van Jack Bopptewell.
(Van onze correspondent)
TERNEUZEN In de nacht
van donderdag op vrijdag hield
de Terneuzense gemeentepolitie
J. H. L. uit Winschoten en S. B.
uit Beverwijk, beiden schip
persknecht, aan. De mannen
werden verdacht van het stelen
van twee kerstbomen uit de
Noordstraat. Toen beiden be
merkten dat zij achtervolgd
werden gooiden ze de kerstbo
men weg. Bij het opmaken van
het proces verbaal bekenden ze
de kerstbomen te hebben willen
meenemen om wat kerstsfeer
aan boord te hebben-
(Van een onzer verslaggevers)
GOES De woningcommissie
van de Nederlandse Bond van Plat
telandsvrouwen heeft een boekje
uitgegeven, getiteld „Wegwijzer
voor het inrichten van zomerwonin
gen". De commissie is ver-ontrust
door de vele berichten in de pers
over mankementen in de inrichting
en inventaris van zomerwoningen.
Het boekje is te bestellen voor
één gulden bij het Provinciaal Se
cretariaat van de Bond van Platte
landsvrouwen, Grote Markt 28 in
Goes. Voor inlichtingen en adviezen
over zomerwoningen kan men zich
wenden tot mej. W. A. van Muij-
wijk van de ZLM, tel. 01100-5010.
Bij de ESV-sters van de NCB en
CBTB en op de spreekuren van de
huishoudelijke voorlichting, te Goes
(Landbouwcentrum, Westsinigel 58,
iedere dinsdag v-a-n 10-12 uur en 2-4
uur, informatrice mej. C. G. Rezel-
man) en te Terneuzen (Huishoud
school „De Leeuwtjes", Leeuwen
laan 36, informatrice mej. C. G.
Rezelman, iedere eerste woensdag
middag van de maand van 2-4
uur).
3 flesjes slechts
neem nu een hele krat met
24 flesjes in huis
KASSAKOOPJE
pot met
8 stuks
slechts
kiio- 7Ci
pak JU' jyp
SLAOLIE
DOLFIJN
per fles
voor de
appelflappen
nu per 2 kilo
slechts
Deze weelc vindt u in de A&O-week-
folder bakrecepten voor oliebollen en
appelflappen.
OUDE JAARS -VERRASSING
"COMBAHO"
met knalkurk
eigen import
oer fles slechts
Morgen, dinsdag 28 december:
Bergen op zoom 12.10.
Hansweert 11.28,
Terneuzen 10.56 en 23.36,
Vlissiragen 10.28 en 23.07.
Wemeldinge 12.00.
(Van onze correspondent)
TERNEUZEN Toen W. K. uit
Axel vrijdagmiddag' zijn auto ging
ophalen, die hij maandag had gepar
keerd in de Blikstraat te Terneuzen,
bleek dat de vier wielen, alle voor
zien van nieuwe banden verdwenen
waren.
(Van onze sportredactie)
ST. JANSTEEN Het eerste elf
tal van de voetbalvereniging STEEN
heeft tijdens een vriendschappelijke
lichtwedstrijd tegen de zaterdagver-
eniging AZVV uit Axel op het ge
meentelijk sportterrein te St. Jan-
steer. een 16 nederlaag moeten
incasseren. Reeds na 15 minuten
spelen keek de thuisclub tegen een
02 achterstand aan, dit door grove
dekkingsfouten in de STEEN-verde-
diging. Steen kwam hierna nog wel
even terug, maar het Axelse AZVV
was op alle fronten de beste ploeg.
De andere doelpunten kwamen er
vervolgens 'met de regelmaat van de
klok en STEEN kan hier alleen als
excuus aanvoeren dat het met vier
invallers speelde, en wel voor R.
Woytal, R. Bauwens, K. Ivens en
doelman Fr. d'Hooghe.
Het scoreverloop: 01 W. Lensen,
02 B. Timmers, 03 A. Bakker
(rust) 04 M. de Visser, 05 W.
Lensen, 06 B. Timmers, 16
Broekhoven in eigen doel.
I
(ADVERTENTIE)
Vooruitzichten
voor dinsdag
en woensdag,
opgesteld door
hel K.N.M.I. op
zondag
om 18.00 uur
Overwegend
droog met
zonnige perioden. Temperaturen iets
beneden normaal met plaatselijk
lichte vorst in de nacht.
Weersvooruitzichten in cijfers ge
middeld over Nederland.
Voor dinsdag: aantal uren zon: 1
tot 5; min.- en max.-temp.: om
streeks normaal; kans op een droge
periode Van minstens 12 uur: 95 pro
cent: kans op een geheel droog et
maal: 80 procent.
Voor woensdag: aantal uren zon: 1
tot 5: min.-temp.: van ongeveer nor
maal tot 3 graden onder normaal:
max.-temp.: van 0 tot 5 graden onder
normaal; kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 95 procent:
kans op een geheel droog etmaal: 80
procent.
(Van een onzer verslaggevers)
TERNEUZEN De door de
Terneuzense wereldwinkel op touw
gezette hongerstaking, afgelopen
vrijdag, heeft wat het aantal deelne
mers betreft niet de belangstelling
gehad, waarop men hoopte. Hooguit
tien geëngageerde jongeren hebben
van vrijdagmorgen 9.00 uur tot 's
avonds 24.00 uur met een hongerig
gevoel- en een lege maag rondgelo
pen: groter was de interesse niet.
Ook de reacties van een groot aan
tal mensen, zijn voor de initiatiefne
mers van deze goedbedoelde actie
nogal teleurstellend geweest. Vaak
waren die reacties negatief en als ze
dat niet waren, sprak er een groot
onbegrip uit 'voor dit - voor vele
mensen blijkbaar onzinnige - ge
baar.
De tien hongerige Terneuzense
deelnemers hebben zich door dit on
gemotiveerde negativisme niet laten
desillusioneren. Vrijdagmiddag
maakten ze een opgeruimde enthou
siaste indruk. Er werd wat gespro
ken over de problemen van deze
wereld en de ergste honger probeer
de het groepje, zittend in de wereld
winkel, te verdrijven met koffie.
Vrijdagavond kwam het gezelschap
in beweging. De groep ging bij het
begin van \de eerste nachtmissen de
straat op en overhandigde iedereen,
die er een wilde, een stencil.
Was men wat teleurgesteld over
het onbegrip dat uit diverse reacties
bleek, over belangstelling had men
niet te klagen. Vooral in de loop van
de middag en avond wisten velen de
uitnodigend openstaande deur van
de wereldwinkel te vinden. Diverse
malen ontstonden langdurige discus
sies.
Het feit, dat deze hongeractie aan
de vooravond van kerstmis is gehou
den en niet tijdens de kerstdagen
zelf, heeft in Terneuzen vrijdag ver
wonderde vragen opgeroepen. Zou
het niet consequenter geweest zijn
als de groep de hongerstaking tot de
kersdagen had uitgebreid? Het
antwoord daarop van een van de
hongerstakers: „We willen dat er
van deze hongerstaking een preven
tieve werking uitgaat. Als je dat
wilt, moet je het toch vóór de kerst
dagen doen, want tijdens die dagen
heeft iedereen het te druk met eten.
We hopen nu bereikt te hebben dat
een aantal 'mensen zich toch wel
hebben bezonnen".
Nick van Liere, een van dé hon
gerstakers, over de vele negatieve
en onbegrijpende reacties: „De men
sen zijn er niet vertrouwd mee. Men
vraagt zich af, wat wij nu eigenlijk
doen en ze hebben niet de moed om
te komen kijken. Al die mensen
zeggen: „Kijk, ze maken er zich
gemakkelijk van af".
Nick van Liere en zijn medewer
kers zijn er van overtuigd, dat het
probleem van de derde wereld in de
systemen van onze maatschappij zit.
Als je dus aan een oplossing op
langere termijn wilt werken moet
..^-rviirirTimar riri„ni i ubimim—
je zorgen voor een mentaliteitsver
andering in onze eigen maatschap
pij. En tot die mentaliteitsverande
ring hebben de tien hongerstakers
vrijdag proberen bij te dragen, zij
het met wisselend succes.
Een van de deelnemers aan de
actie, vrijdagmiddag in de wereld
winkel: „We willen ook proberen
om een gesprek op gang te brengen.
Veel mensen denken dat ze met een
tientje een positieve bijdrage leve
ren aan de leniging van de nood in
de derde wereld. Financiële hulp bij
rampen is echter het afkopen van
schuldgevoelens. Dat is dokteren aan
de symptomen en niet aan de ziek
te.
De Terneuzense wereldwinkel
.eeft voor de hongerstaking wel
contacten gehad met andere wereld
winkels. „Maar de onderlinge com
municatie is zo gebrekkig, dat daar
uit in ieder geval geen solidafiteits-
staking is voortgekomen", aldus
Nick van Liere.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG „Wie het oude niet eert,1 is het nieuwe niet
weerd" zo zou de wapenspreuk van Middelburg kunnen luiden. Maar
zij luidt niet zo. In Middelburgs wapen staat: „Wie zal 't maken, dat
niemand 't zal iaken En ook onder dat motto kan dit artikel wel
verantwoord worden. Want het gaat over renovatie, hetgeen zoveel
betekent als: opnieuw tot leven brengen. Al enkele jaren wordt in het
oude hart van Middelburg gewerkt aan de restauratie en het opnieuw
leefbaar maken van gehele straten de Spanjaardstraat en de Spui
straat. Hoewel de uitgestrekte nieuwbouwwijken het bouwkundige
prestige van Middelburg vertegenwoordigen de zorgvuldige weder
opbouw van een eeuwenoud stukje binnenstad belichaamt de zin
voor schoonheid en historie bij de Middelburgse stadsbestuurders.
de meeste huizen hier werden ge
bouwd, hadden. Een driehoekige ge
vel kan zodoende een pittige trap-
vorm krijgen (de trapgevel is overi
gens niet karakteristiek voor oud-
Middelburg) en bij de achtergevels
gaat men soms helemaal vrij te
werk. De restauratiedienst kiest uit
de in Middelburg royaal beschikbare
voorbeelden gewoon een motief, op
basis waarvan een bepaalde achter
gevel wordt vernieuwd. Oude stenen
om te metselen zijn er genoeg. „We
bewaren de stenen uit de saneringen
elders in de stad", zegt ir. Snoey.
Als de renovatie van de Span
jaardstraat-Spuistraat aan het parti
culier initiatief wérd overgelaten,
zou er niet veel van terecht komen.
„Praktisch alle grond en opstallen
zijn gemeente-eigendom", zegt ir.
Snoey, „waardoor we in staat zijn
om de tuinen te herkavelen, achter
uitgangen te maken door bepaalde
gebouwen te slopen en bovenal: om
de buurt, bij alle verscheidenheid,
toch een gaaf totaalaanzicht te ge
ven".
Het is werkelijk een herleving. In
de bovenlichten ziet men weer de
levensbomen verschijnen, of het
simpele kruis met een bol op het
snijpunt der lijnen. De huizen krij
gen weer namen, zoals „De Hope"
of „Henkenszand". Daarvoor wordt
geput uit een register dat in het
bezit van de restauratiedienst is.
Geeft het register geen aanduiding
voor een naam, dan kiest de nieuwe
bewoner zelf iets toepasselijks.
Wonen in een gerenoveerde straat
heeft zijn charmes. Graaf in de
grond en je vindt minstens twee
lagen plavuizen, die heel vroeger
het wegdek van de straat vormden.
Kijk uit het raam en je ziet de 18e
eeuw, bevolkt met moderne mensen.
Je huis zit stikvol onverklaarbare
hoeken, alsof het door de bouwers
tijdens het werk was bedacht.
Steeds meer ménsen worden er
door aangetrokken. „We hebben al
een wachtlijst moeten aanleggen",
zegt ir. Snoey. „Het is gewoon een
boeiende straat. We willen er dan
ook geen Zaanse schans van maken
geen openluchtmuseum".
De koepelvormige Oostkerk sluit
het straatbeeld aan de oostzijde af.
Naar het westen toe voert de straat
naar het centrum van Middelburg.
Een juweel van een straat, nu het
stof van de eeuwen er afgeblazen
wordt.
Wie het oude niet eert, is het
nieuwe niet weerd.... Er zijn ook
wonderlijke dingen, zoals de garages
eis van de 20e eeuw. Ze hebben
iets steriels. Maar wie zal 't maken
dat niemand 't zal laken?
(Van onze correspondent
SAS VAN GENT Vrijdagavond
zagen voorbijgangers dat er ter
hoogte van de Axelse Vlakte een
auto in het water lag, die nog ge
deeltelijk boven de oppervlakte
uitstak. De auto werd met een
kraanwagen op het droge gehaald.
Hij bleek daags tevoren in Rotter
dam gestolen te zijn. De dieven
hebben zich er kennelijk op deze
wijze van willen ontdoen. Van de
daders is nog niets bekend.
bij f 15,-
boodschappen
literkruik
van f 2,50 voor
195
Boven: Hetzelfde stukje Span-
jaardstraat als op de foto rechts (uit
een andere hoek gefotografeerd)zo
als het er nu uitziet.
Onder: Een sombere achterbuurt,
genaamd „Spanjaardstraat". Nu vindt
men er bewoners met titels een
happy few.
Een groep van negen man, onder
leiding van de nog jonge stedebouw-
kundige ir. J. Snoey, is op „Ge
meentewerken" geduldig bezig met
het plomberen van de rotte tanden
en kiezen in enkele van Middel
burgs oudste gevelwanden. Een jaar
of vier geleden begon men met het
aanpakken van een straat die er
uitzag alsof de oorlog er had huisge
houden: de Spanjaardstraat.
Een vervallen hoekpand werd
zorgvuldig gerestaureerd en daarna
betrokken door een pionier: mr. dr.
A. J. J. Mes, oud-burgemeester van
Heinkenszand en oud-gedeputeerde
van Zeeland. Geen acht slaande op
de wankele gevels rondom zijn huis,
dat hij met tederheid de naam
„Henkenszand" gaf, begon de heer
Mes als een zwijgende, maar vaak
ook als een sprekende reclame voor
de buurt te fungeren.
Hij kreeg spoedig navolging van
mensen die er het geld en de durf
voor over hadden, zich nu eens niet
op de Middelburgse „goudkust"
(ook wel margarinebuurt genaamd)
te vestigen, maar liever hun geld
investeerden in een monument voor
zelfbewoning. Het woord „durf" is
niet overdreven. Voor een monu
ment een bewoonbaar monument is,
ziet het er uit als een krot. En steek
daar maar eens een ton van je
zuurverdiende geld in!
Van de 60 panden aan de Span
jaardstraat kunnen er slechts tien
zonder bouwkundige ingrepen blij
ven staan. Van de 50 overige zijn er
inmiddels 8 bewoond, aan negen
panden wordt druk gerestaureerd, in
januari worden er weer vier onder
handen genomen en eind 1972, of
begin 1973 is de Spanjaardstraat een
juweeltje van een woonstraat, waar
in geen twee huizen hetzelfde
zijn.
Renoveren, zo vertelt ir. Snoey
(hij verhuist binnenkort ook naar de
Spanjaardstraat), komt er in de
praktijk op neer, dat je in overleg
met de restauratie-afdeling van ge
meentewerken een krot uitzoekt, dat
vervolgens dn 8 maanden tijd tot een
gebouw wordt omgetoverd, dat een
compromis is tussen de eisen die de
historie stelt en tussen de woonwen
sen van een gezin anno 1971. Vier
overheidsinstanties betalen de helft
van de restauratiekosten.
Middelburg duidt de Spanjaard
straat wel eens aan als de nieuwe
elitebuurt. „Wat is elite?", vraagt ir.
Snoey. „Je vindt op de naambordjes
in de Spanjaardstraat wel de meeste
wetenschappelijke titels van heel
Middelburg bijeen, maar dat is toch
niet hetzelfde als elite? Er zitten
leraren, ingenieurs (één van Péchi-
ney b.v.), gepensioneerden, zoals
mr. dr. Mes en anderen. De mensen
met veel geld verkiezen nog altijd
de bungalow. Dat geeft meer status,
vermoed ik, dan een huis in de
Spanjaard- of Spuistraat. Dat waren
vroeger trouwens ook geen straten
van stand. Ze zijn karakteristiek.
Dat wel".
Ir. Snoey heeft eens uitgerekend
hoeveel kinderen er straks in de
Spanjaardstraat zullen spelen. Hij
komt tot dertig. De „straat der we
duwen", zoals een 19e-eeuwse
schrijfster de Spanjaardstraat noemt,
kent zichzelf bijna niet meer terug.
De straat leeft weer. „De historie
maakt bij de renovatie de dienst
uit", zegt ir. Snoey. „Maar we kun
nen op dat thema variëren. Sommige
gevels worden hersteld in de vorm
die ze in de 17e en 18e eeuw, toen
