Angela Davis op de bres voor de Amerikaanse negers
DODENHERDENKING
TIJDENS DE KERMIS
sjonge-jongeHARTEVEIT j°nge
Heikant tweemaal in één week naar kerkhof
V ertegenwoordiger
HAL bedreigd
binnenland
buitenland
Door ontslagen Indonesiërs
papier
uw pen
Abortus
Mentaliteit
Te kort schieten
Wereldspaardag
Dinsdag 2 november 1971
13
(Van onze redactie buitenland)
SAN FRANCISCO Het proces
tegen de 27-jarige militante Angela
Davis, dat gisteren is begonnen,
heeft over de hele wereld sterk de
aandacht getrokken als „cause célè-
bre" van de verhouding tussen
blank en zwart in de V.S. Zelfs in
die mate, dat veertien Russische ge
leerden en rechtsgeleerden vorig
jaar een beroep op president Nixon
deden, het leven van de verdachte
te sparen. Zij kregen daarop de
uitnodiging, het proces te komen
bijwonen.
Bij de zaak, die tot het proces
heeft geleid, is Angela Davis niet
rechtstreeks betrokken geweest. De
aanklacht tegen haar is, dat zij ge
zorgd zou hebben voor de wapens
waarmee de overval in het gerechts
gebouw van San Rafael op 7 augus
tus vorig jaar is gepleegd en waar
bij de voornaamste dader, de 17-
jarige Jonathan Jackson, rechter Ha
rold Haley, beklaagde McClain en
getuige Christmas werden gedood.
Een Amerikaanse wet stelt, dat
ieder die medeplichtig is aan een
misdaad, in gelijke mate schuldig is
als de misdadigers zelf.
Jury en rechter staan voor de
taak, vast te stellen of Angela Davis
willens en wetens de in haar bezit
zijnde wapens ter beschikking heeft
gesteld voor de overval en daarmee
is ondergedoken om aan de justitie
te ontkomen, of dat zij onkundig
was van het voornemen van haar
lijfwacht Jackson en in panische
angst is gevlucht toen tot haar door
drong dat haar wapens waren ge
bruikt en wat de gevolgen voor haar
zouden zijn. Tijdens het vooronder
zoek heeft zij zelf al verklaard,
onschuldig te zijn in de zin van de
aanklacht.
Op de achtergrond van het proces
tegen Angela Davis staan twee za
ken die in het proces geen rol spe
len maar er wel indirect toe hebben
geleid en in de V.S. vele tongen in
beroering brachten: de kwestie der
„Soledad-broeders" en het ontslag
en de daarop volgende herbenoe
ming van Angela Davis als lerares
wijsbegeerte aan de universiteit van
Californië in Los Angeles.
De „Soledad-broeders zijn drie ge
vangenen van de gevangenis „Scle-
dad" in het dal van Salinas bij
Monterey, die later naar San Quen-
tin werden overgebracht.
De voornaamste is George Jack
son, oudere broer van Jonathan
Jackson die bij de overval van 7
augustus 1970 in het gerechtsgebouw
San Quentin de dood vond.
George Jackson was in 1960 op
18-jarige leeftijd veroordeeld we
gens roof in de tweede graad. Hij
had de auto bestuurd waarmee een
vriend na een overval op een benzi
nestation, die 70 dollar opleverde, en
hij zich uit de voeten maakten.
Jackson, die van rechtszaken geen
verstand had, bekende schuld omdat
hem daardoor volgens een slecht
rechtskundig advies een heldere
straf zou worden gegeven. Hij werd
daardoor veroordeeld tot „een jaar
tot levenslang". Dit houdt in dat de
„parole board", die elk jaar beslist
of een gevangene voldoende „aange-
ANGELA DAVIS.
past" is om hem vrij te laten, tevens
de macht heeft die gevangene prak
tisch levenslang vast te houden.
De vriend die de overval pleegde
werd al in 1963 vrijgelaten, George
Jackson is tot zijn dood toe niet
meer op vrije voeten geweest. Hij
werd dit jaar bij een uitbraakpoging
doodgeschoten.
In de Soledad-gevangenis heersten
wrede gewoonten, die yolgens een
uitspraak van een Amerikaans ge-
genis ëeh boek uit, „Soledad-Bro-
den tot'.openlijk verzet". Er veran
derde echter niets.
In juni 1970 werd George Jackson
overgebracht naar de gevangenis
San Quentin ten noorden van San
Francisco. Er werden actie-groepen
gevormd, waarbij ook de intelligente
negerin Angela Davis een rol speel
de, ter verdediging van de drie „So-
ledad-brothers".
George Jackson gaf in de gevan
genis en boek uit, „Soledad-Bro-
thers", waarin hij zijn belevenissen
in briefvorm publiceerde en dat hij
aan Angela Davis opdroeg.
De jongere broer van George, Jo
nathan, was met het lot van George
zo begaan dat hij, zich gedwongen
voelde tot spectaculair optreden. De
gelegenheid daartoe kwam op 7 au
gustus 1970. In het gerchtsgebouw
van San Francisco, even buiten San
Francisco, stond de neger James
McClain terecht wegens het neerste
ken van een bewaker. Dat was ge
beurd tijdens een opstand in de
gevangenis van San Quentin, nadat
daar een neger was doodgescho
ten.
Bij het proces waren vier gevan
genen als getuigen aanwezig, onder
wie Ruchell Magee. Een tweede ge
vangene, William Christmas, wacht
te in een lokaal er naast. De 17-
jarige Jonathan Jackson ging de
rechtzaal binnen, trok een revolver
en riep „This is it, everybody free,"
en deelde wapens uit aan be
klaagde en getuigen. McClain drukte
rechter Harold Haley een jachtge
weer met afgezaagde loop in zijn
hals, de officier van justitie Gary
Thomas en drie vrouwelijke juryle
den werden geboeid. Rechter Halev
werd gedwongen het hoofd van poli
tie op te bellen en te zeggen dat hij
en de andere gijzelaars zouden wor
den gedood als de politie zou ingrij
pen.
Overvallers en gijzelaars, négen in
totaal, gingeji daarop naar eerï k]aar
staand gehuurd busje, waar McClain
vrijlating van de Soledad-brothers
eiste. Zo niet, dan zouden de gijze
laars binnen anderhalf uur worden
gedood. Jackson ging aan het stuur
zitten, maar stopte na even gereden
te hebben en begon met een revol
ver te spelen. Op dit moment greep
de politie in om de ontvoering te
verhinderen, Jackson werd dodelijk
gewond, Magee schoot rechter^ Haley
een dodelijke lading hagel in het
gezicht en beklaagde McClain en
getuige Christmas kwamen bii het
vuurgevecht eveneens om. Officier
van justitie Gary Thomas en een
van de drie juryleden werden ge
wond.
Angela Davis was niet bij deze
gebeurtenis aanwezig. Zij was ech
ter wel „in de buurt". In ieder geval
kocht zij drie uren na het drama
een vliegbiljet naar Los Angeles.
Twee maanden lang werd er niets
meer van haar vernomen.
Op 14 oktober werd ze in een
motel in New York gearresteerd.
Angela, dochter van een pomphou
der en een onderwijzeres in Bir
mingham (Alabama), onderging in
haar beslissende ontwikkelingsja
ren de schrik die de negers in deze
stad in die tijd van rassenonlusten
hadden te verwerken.
Zij bleek een uitstekende leerlinge
te zijn, studeerde met succes aan de
universiteit in Boston, en mocht een
jaar naar de Sorbonne in Parijs.
Daarna hoorde zij voor het eerst
van Herbert Marcuse, wiens leerlin
ge zij werd. Ze besloot te gaan
studeren aan het instituut voor soci
aal onderzoek in Frankfurt (West-
Duitsland), leerde snel Duits en
dook in Kant en Hegel.
Intussen bleef zij in contact met
de negers in Amerika en trok zich
de ontwikkelingen zo aan dat zij
besloot naar huis terug te keren en
actief aan de strijd der negers te
gaan deelnemen.
Onder invloed van Marcuse begon
zij de strijd der negers meer en
meer te zien vanuit de marxistische
gezichtshoek. Zij werd lid van de
„Che Loemoemba Club", de „neger
cel" van de communistische partij.
Toen de afdeling Los Angeles van
de universiteit in 1969 een docent in
de wijsbegeerte zocht solliciteerde
zij en werd zij aangenomen. Zij had
als docente zeer veel succes, totdat
de rector van een FBI-man vernam
dat er zich onder de leraren een
communist bevond. Zij sprak niet
tegen dat zij communiste was.
waarop zij door de regenten van de
universiteit werd geschorst. Zij pro
testeerde hiertegen voor de rechter,
die haar in het gelijk stelde zodat
zij daarna weer werd aangesteld.
Tijdens de verhitte openlijke de
batten over haar ontslag kreeg zij
herhaaldelijk dreigbrieven, wat voor
haar aanleiding was wapens te ko
pen, zich te oefenen in het schieten
en slechts uit te gaan onder bescher
ming van lijfwachten. Jonathan
Jackson was een van deze lijfwach
ten.
HEIKANT Twee keer per
jaar herdenkt de bevolking van
een aantal Zeeuwsch-Vlaamse
dorpjes zijn doden. Niet de
slachtoffers van verre oorlogen,
maar gewoon overleden familie
leden van generaties terug. De
eerste dodenherdenking valt
steeds samen met de derde dag
van de plaatselijke najaarsker-
De traditie gaat terug tot ver in
het verleden en waar nu precies
de oorsprong ligt, weet eigenlijk
niemand. Welicht, dat de dorpe
lingen van vroeger het gepast von
den om tijdens de kermis de ge
neugten van het aardse leven even
te vergeten in enkele uren van
ernst, waarin de gedachten terug
gingen tot gestorven voorouders. In
het grensdorpje Heikant is dat ge
bruik overgenomen, toen in 1931
de huidige parochie werd ge
sticht.
De eerste kermis-dodenherden-
king van dit jaar is inmiddels
voorbij. Die werd vorige week in
Heikant gehouden. Honderden
mensen trokken naar de begraaft
plaats om er bloemen te leggen bij
de graven van hun dierbaren. Af
gelopen weekend heeft deze cere
monie zich herhaald, nu bij de
gelegenheid van Allerheiligen-Al-
lerzielen. Het was een complete
herhaling van wat zich vorige
week maandag afspeelde.
Er hing een dichte mist over het
kerkhof van het Zeeuwsch-Vlaam
se vlassersdorp Heikant. Het leek
alsof de groene omgeving van wei
landen was verzwolgen. Alleen de
grafzerken rezen als stille symbo
len van het eeuwige leven boven
de laaghangende wolken uit.
De kermisklanten die het dorp
jaarlijks bezoeken, weten waar ze
zich aan te houden hebben. Op
kermismaandag worden de feeste
lijkheden 's morgens onderbroken.
Voor de Heikantse bevolking be
staan de schiettent en de draaimo
len dan even niet; hun gedachten
gaan uit naar overleden ouders en
gmootouders. Laiter zal' het feest
weer in volle hevigheid losbar
sten.
Dan, plotseling een stille
invasie
Het is tien uur; het eenvoudige
kerkje aan de Hoofdstraat is tot op
de laatste plaats gevuld. De pas
toor draagt een mis ter nagedach
tenis op. Vóórdat de eucharistie
viering begon, hebben honderden
mensen de graven op het kerkhof
bedolven onder witte chrysanten.
Tijdens de mis ligt de begraaf
plaats er in de najaarsnevel verla
ten bij; keurige rijen granieten
grafzerken, gemarkeerd door ge
harkte paden en omzoomd door
een groene heg met herfstdraden.
De mist maakt er een macaber
beeld van. Overal staan potten en
liggen bossen met witte bloemen.
Daar tussenin een krans of een
brandende kaars. Plastic bloemen
op enkele van de zerken vormen
een ander uiterste. Geen geluid
verstoort de stilte. Zelfs het getjilp
van de rtiussen wordt gesmoord in
de mist, die Heikant als een mol
tondeken omhult. Op de achter
grond slechts vaag het geroeze
moes van biddende mensen in een
stampvolle kerk.
Dan, plotseling, een stille- inva
sie. Vanuit de brede kerkdeuren
trekt een grote groep mensen langs
het statige kerkje langzaam naar
de daarachtergelegen begraaf
plaats. De stoet wordt voorafge
gaan door de pastoor en een aantal
misdienaars. Na hen volgen hon
derden mensen. De massa nadert
de dodenakker. Tot aan de poort
van hett kerkhof is een gelijkmatig
geroezemoes hoorbaar, daarna
gaat het geluid over in een zacht
gefluister, dat verstomt als ieder
zijn plaatsje achter de zerken
heeft ingenomen. Er volgt een
doodse stilte, slechts doorbroken
door de stem van de pastoor, die
een gebed aankondigt. Weldra bidt
iedereen mee.
Het eind van een Weesgegroet is
tevens het slot van de herdenking
en iedereen begint de begraaf
plaats wéér te verlaten. Veel jon
geren breken ter plaatse met de
traditie en de ongeschreven wet
van de stille eerbied. Vanuit enke
le hoeken dringt het geluid van
onderdrukt gegiechel en openlijk
gelach door. Bekenden ontmoeten
elkaar na lange tijd weer tussen
de grafzerken. Er worden handen
geschud, lucifers lichten op en
gloeiende punten van sigaren en
sigaretten verdrijven de gedachten
aan de kou.
De mist trekt op. Er zijn nu
gaten gevallen in de stoet parochi
anen, die het kerkhof verlaten. Ze
nemen dezelfde weg terug, maar
laten nu de kerk links liggen en
De café's vullen zich snel
O Bloemen en een pint
steken de weg over. Tegenover het
kille kerkgebouw lonken verschil
lende warme dorpskroegen. De
deuren staan wagenwijd open en
binnen zijn brandende kachels
zichtbaar. De cafés vullen zich
snel. Weldra is er geen plaas
meer vrij. Er komt pils op tafel,
niemand bestelt koffie.
Een kwartiertje na de stille
tocht schalt de eerste „Bloody
Marry" uit de jukebox. Flarden
van vrolijke gesprekken en feest
muziek dringen door tot de poort
van het kerkhof. Enkele tien
tallen meters verder sluimert de
kermis nog. Vanavond zullen de
attracties weer op volle toeren
draaien en rollen de guldens voor
de laatste keer. Op het kerkhof
blijven witte chrysanten, de kaar
sen, de kransen en de plastic na-
maakbloemen als stille getuigen
achter. De paden moeten opnieuw
geharkt worden....
TON VELIND.
ROTTERDAM (ANP) De der
tien Indonesiërs, die door de Hol
land Amerika Lijn wegens opruiing
van het overige personeel aan boord
van het passagierschip de „Rotter
dam" waren ontslagen, hebben, zo
meldt het Franse persbureau A. F,
P., de vertegenwoordiger van de
scheepvaartmaatschappij in Djakar
ta, de heer Van Vulfen bedreigd.
Zij eisten hun achterstallig salaris.
De heer Van Vulfen heeft van het
hoofdkantoor in Rotterdam daarvoor
inmiddels toestemming gekregen. De
Indonesische zeelui, die op 23 sep
tember in Rotterdam hadden aange
monsterd, waren ihet het schip ver
trokken naar het Caribische gebied.
De „Rotterdam" zou daar cruise-
vaarten maken. De eerste cruise
moest worden geannuleerd, omdat
het 360 man tellende Indonesische
personeel in staking ging. Het betrof
een loonconflict. De Indonesiërs eis
ten meer geld vdor het overwerk,
dat zij deden.
In overleg met de Indonesische
vakbond besloot de H. A. L. de
dertien oproerkraaiers te ontslaan en
naar huis terug te sturen. Terugge
komen in hun land klaagden de
Indonesiërs erover, dat zij in New
York onder politiebegeleiding met
het geweer in de aanslag naar de
luchthaven waren overgebracht,
vanwaar zij op 22 oktober op het
vliegtuig naar Djakarta werden ge
zet. In Djakarta aangekomen zouden
zij, volgens AFP, de H. A. L.-verte-
genwoordiger met een stukgeslagen
fles hebben bedreigd en hebben uit
gescholden. Zij eisten het geld op,
dat zij naar hun mening nog tegoed
hadden.
EEN JONGE Molukker, die vorige
week dinsdag samen met drie kor
nuiten heeft deelgenomen aan een
gewapende roofoverval in Nijmegen,
heeft de politie aangewezen, waar
het koffertje met de buit van f
10.000 is gebleven.
(ADVERTENTIES)
BREDA
Brieven <oor aezt ruonek moeten met vol
ledige naam en adres worden ondertekend. Bij
publicatie zullen deze vermeld worden. Slechts
bij hoge uitzondering zal van deze regel wor-
d&n afgeweken Naam en adres zijn dan bij
de redactie bekend. Fubljcatie van brieven
(verkort of onverkort) betekent niet dat de
redactie het in alle gevallen eens is met iiv
troud, c.q. strekking.
Waar bleef het openlijk protest
van het R.K. Episcopaat inzake de
NVSH-uitzending van zondagavond
31 okt. jl? De bisschoppen hebben
de morele plicht in te gaan tegen
deze afschuwelijke misdaad, die in
strijd is met het 5e Gebod, de goede
zeden, schending van de openbare
eerbaarheid, aantasting van de eer
bied voor het moederschap en het
menselijk leven.
BREDA.
PH. M. GIES-V.D.
JEENSTRATEN.
Volgens het A.N.P.-bericht, waar
van U melding maakte in De Stem
van 27 oktober 1971, is mej. mr.
Goudsmit (D'66) van oordeel, dat er
de laatste jaren bij het departement
van justitie nogal wat oud-militairen
zijn benoemd. Zij vindt het vreemd,
zelfs ongewenst, dat op hoge posten
klusjes militairen" zitten. Militai
ren, zo zegt zij, hebben een andere
benaderingswijze en een andere
mentaliteit dan de gemiddelde Ne
derlander. Zo, dat weten wij dan
weerlEen dergelijke uitdrukkings
wijze hadden wij van mej.mr.-
Goudsmit, die toch tijdens haar op
leidingstij d wel geleerd is in woord
en geschrift de nodige zorgvuldig
heid te betrachten, niet verwacht.
Oud-militairen, omgeacht de rang
welke zij hebben bekleed, zijn nor
male staatsburgers en als zodanig
benoembaar in openbare dienst. Zij
zijn geen militair meer en de betite
ling „klusjes-militairen" is dan ook
precies zo fout als wij, van onze
kant zouden stellen, dat juristen die
tot het Kamerlidmaatschap geroepen
zijn „klusjes-juristen" zouden zijn.
Mej.Goudsmit generaliseert als zij
stelt, dat een militair een andere
mentaliteit zou bezitten dan de ge
middelde Nederlander. Zij geeft er
daardoor blijk van een mentaliteit
te bezitten die blijkbaar alleen aan
sommige politici voorbehouden
schijnt te zijnwalgelijk!
BREDA
L. NIHOT
Adjudant-Onderofficier-
Administrateur.
van de kinderen die het basisonder
wijs bezoeken, niet in staat zijn de
lessen te volgen. Deze Uitkomst toe
gepast op b.v. de Bredase situatie
leidit tot de conclusie dat voor de
ongeveer 14.000 kinderen die het
basisonderwijs in de stad Breda be
zoeken - de randgemeenten laten we
even buiten beschouwing - zo'n vier
en een half duizend plaatsen voor
buitengewoon lager onderwijs, naast
de al bestaande, gecreëerd moeten
worden.
Nou ja! Maar d'r stond wel: „Ba
sisonderwijs schiet te kort". Zou het
misschien zo zijn, dat de professor
het allemaal toch een beetje anders,
genuanceerder gezegd heeft dan wat
er in de krant stond? Want daar las
ik: „Basisonderwijs schiet te kort."
JAC. ROS
Geweldig! Het stond vanmorgen
in de krant: „Basisonderwijs schiet
te kort" Enorm!
Daar gaan we dan. Al die onder
wijzers en onderwijzeressen van de
basisschool, die iedere dag weer ge
woon hun best' doen om kinderen te
begrijpen, op te vangien en te bege
leiden op hun weg naar invoeging in
de consumptiemaatschappij. En, let
wel, een hooggeleerde dame had het
gezegd: Basisonderwijs schiet te
kort". Tenminste zo stond het in de
krant.
Volgens een onderzoek in Twente,
zo zegt professor Bladergroen - en
wie zou aan de deskundigheid van
deze autoriteit twijfelen - 33 pet.
(vervolg zie kolom hiernaast)
Elke nieuwe
spaarder
krijgt van de NMB
eenkadootje
ËJ U tiiag kiezen: of een leuke
toverspaarpot of. vijf gulden extra op
uw spaarrekening als u bij de NMB
gaat sparen met een minimum inleg
van 25,-.
Dit geldt voor de dagen rondom
wereldspaardag, van 20 oktober t/m
12 november, 't Is trouwens altijd goed
sparen bij de NMB. Hoe langer u
spaart, hoe meer rente.
Bij een van de ruim 360 NMB
gWlEl vestigingen kunt u alle inlichtingen
krijgen over de verschillende
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK mogelijkheden.
