NIEUWE RAMP OVER DELTA IN GOLF VAN BENGALEN
Vrees voor zeker 10.000 doden
Loon-
en
pnjs-
overleg
mislukt
Liever
snipperen
dan dagje
uitzieken
Dragline rijt pers
leiding Dow open
WATERSCHAP TE
HULST
VERVUILERS
MOETEN BETALEN
Vijf jaar cel voor deken van Johannesburg
Zelfverwennerij: antwoord
op harde maatschappij
ACHT TON ETHYLEEN DE LUCHT IN
Tieners slaan
flinke slag
Dow Chemical
Terneuzen
moet
75.000 gulden
extra betalen
voor spoorlijn
Paspoort voor
statenloze
Molukkers
DWARSGEBAKKEN
Regelmatig rampen
Dofle en gewonden
bij rellen op
universiteit in V.S.
Vergunning
Nood
MOORDENAARS IN
WASHINGTON
GEVAARLIJKER
DAN AUTO'S
i
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Redactie- en administratie-adres:
Nieuwstraat 9, Terneuzen, tel. (Oil 50) 79 20
Abonnementsprijs: 13,70 per kwartaal;
per maand 4,80. Losse nummers 15 cent,
ipplusief 4% B.T.W.
Gironummer 1114111.
t.n.v. N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem,
Reigerstraat 16, Breda.
ZEEUW
DINSDAG
2 NOVEMBER 1971
25e Jaargang
No. 8690
Advertentieprijs: per mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, .exclusief 4% B.T.W
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels-
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adres
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummer: Vrijdag tot v.m.
11 uur.
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
UTRECHT (ANP) Geef «1e
mensen in bedrijven met een ab
normaal hoog ziekteverzuim eens
acht extra snipperdagen die men
op kan nemen als men wil en on
derzoek eens nauwkeurig of het
ziekteverzuim dan daalt.
Dit voorstel doet J. A. F. J. Man-
naerts, medisch adviseur van de
Nederlandse Unie van Ziekenfond
sen, in een artikel in het orgaan
van het N.K.V.
De heer Mannaerts is van me-
'ning dat de oorzaken van het stij
gende percentage ziekteverzuim te
rug te vinden zijn in onlustgevoe
lens van de mensen, in slechte ver
houdingen, in wrijving met de chef
en soortgelijke zaken. Om te kun
nen ontsnappen is de enige moge
lijkheid voor de werknemer zich
ziek te melden. „Hij is dan niet
ziek in de klassieke zin van het
woord,maar zou inderdaad gehol
pen zijn met een dag vrij, vissen,
of in het bos wandelen, zodat hij
zich kan ontspannen", aldus de
heer Mannaerts. „Maar omdat hij
zich ziek heeft gemeld moet hij
naar de dokter. Daar krijgt hij wel
licht medicijnen en hij blijft lan
ger thuis dan één dag, anders wordt
zijn ziek zijn niet geloofd. Zou hij
echter een snipperdag kunnen krij
gen, dan was de man vlugger en
goedkoper geholpen".
De heer Mannaerts besteed! ook
aandacht aan de stijgende kosten
van de gezondheidszorg. Hij is van
mening dat het goed mogelijk is op
die snel duurder wordende zorg te
bezuinigen. De basis van de gezond
heidszorg, dat zijn de huisartsen,
de wijkverpleegsters en de kruis
verenigingen, zou dan moeten wor
den uitgebreid, zodat minder een
beroep hoeft te worden gedaan op
de duurdere en meer gespecialiseer
de sectoren van de gezondheidszorg.
De heer Mannaerts meent dat die
basis moet worden met groepsprak-
tijken van huisartsen en vanuit ge
zondheidscentra.
DEN HAAG (ANP) Onze neiging ons zelf te verwennen is bij de mar
ketingdeskundigen niet onopgemerkt gebleven. In een beschouwing van een
medewerker van liet V. E. G, Gasinstituut d» heer C. H. van Brero, ge
publiceerd in het maandblad van de vereniging van gasfabrikantcn, komt dit
tot uiting. Hij gaat na, waaraan de tegenwoordige verbruikers behoefte heb
ben en constateert, dat er in het algemeen een neiging naar zelfverwennerij
is te bespeuren, die 'wellicht een reactie is op een harde, koude, zakelijke
maatschappij en een zich ontwikkelend gevoel van vereenzaming. Voor
beelden van de neiging naar zelfverwennerij zijn de stijgende vraag naar
zachte chocolade en de opleving in de vraag naar wol en bont. Steeds meer
wil men voorts overal tapijten op de grond hebben, tot in de keuken en bad
kamer toe. In zwang raakt meubilering met constructies, waar men in weg
zakt. Men ligt graag in warm water: in 1964 had men in 2 pet van de wo
ningen een ligbad, in 1969 was dat al 16 procent en nu is het percentage
nog hoger. De mensen hebben behoefte aan steeds hogere temperaturen in
hun vertrekken. Men wil een gezelligheidspunt in de kamer in de vorm bijv.
een open haard woonbalkons komen steeds meer in zwang.
(Van onze redactie buitenland)
NEW DELHI Men vreest, dat door de vloedgolf in bet
deltagebied aan de Golf van Bengalen tussen de 10.000 en
15.000 mensen 0111 bet leven zijn gekomen.
Ongeveer een miljoen wonin
gen en vele scheepjes zijn in het
rampgebied vernield of bescha
digd, waardoor wellicht vier mil
joen mensen dakloos zijn gewor
den. De gebieden, die het zwaarst
hebben geleden opder de bijna
tien meter hoge vloedgolf, opge
zweept door een cycloon met snel
heden van ruim 150 km pér uur,
zijn de kuststreek van de staat
Orissa en de daarvoor liggende
eilanden.
De verwoesting is daar zo totaal,
dat pas gisteren berichten over de
ramp, die vrijdag heeft plaatsgevon
den, de buitenwereld bereikten. Alle
treindiensten langs de oostkust van
Calcutta zijn gestaakt. Alleen al op
het eilandje Jambu voor de havenstad
Paradip zijn 2500 mensen omgeko
men. De invloed van de cycloon werd
tot in Calcutta ondergaan.
De regering van Orissa, dat twintig
miljoen inwoners telt en een der ach
terlijkste provincies van India is,
heeft haar ambtenaren opgedragen
onverwijld met reddings- en herstel
werkzaamheden te beginnen en niet
op formele instructies te wachten.
Om te voorkomen, dat honger en epi
demieën uitbreken, zullen onmiddel
lijk voedsel en medicamenten in het
rampgebied moeten worden afgewon
(Van onze parlementaire
redactie)
UTRECHT Het centrale
overleg over de matiging van
de stijging van de lonen en
prijzen in het komende jaar is
mislukt.
Dit betekent dat de centrale or
ganisaties van werkgevers
werknemers geen gezamenlijke
aanbeveling zullen doen aan de
bedrijfstakken, waarin nu binnen
kort de c.a.o.-onderhandelingen
voor 1972 gaan beginnen. De on
derhandelaars in die bedrijfstak
ken krijgen uiteraard wel aanwij
zingen van hun eigen centrale or
ganisaties.
De werkgeversverbonden zullen
daarin blijven aandringen op een ach
terwege laten van de reële loonstij
ging en beperking van de prijsstij
ging tot 5 procent. De vakcentrales
hebben nog geen kant en klaar ad
vies, maar in het voorzittersoverleg
Van gistermiddag deden zij al een be
langrijke stap terug. Van werkgevers
zijde werd die stap echter onvoldoen
de gevonden.
De voorzitters van de werkgevers
centrales hielden gisteren vast aan
hun eerdere standpunt, dat de loon
stijging beperkt moet blijven tot een
compensatie van de prijsstijging, die
zij wil beperken tot 5 procent in
piaats van de 7 procent die het Cen
traal Plan Bureau voorziet. Aldus ko
men zij tot een loonkostenstijging van
£K,5 procent, omdat een stuk loons
verhoging van dit jaar nog door
werkt in het komende jaar, omdat er
incidentele loonsverhogingen zijn en
omdat de sociale lasten stijgen.
De voorzitters van de vakcentrales,
erkennen dat hun vorige aanbod
geen wezenlijke matiging betekende
omdat het uitkwam op 13,1 procent
stijging van de loonsom tegenover de
raming van het Centraal Plan Bureau
van 13,5 procent, presenteerden een
Vrij ingewikkeldde constructie die
neerkwam op een loonkostenstijging
van 12 procent. Zij daagden de werk
gevers vervólgens uit duidelijk te la
ten weten of hun bod het laatste zou
zijn. De werkgevers offreerden een
ï'eële loonstijging van 1 procent, wat
de vakcentrales onvoldoende vonden.
Getracht werd nog de kloof te over
bruggen door de op 2 procent ge
raamde incidentele loonstijging te
halveren, maar daarvan wilden de
werkgevers niet weten. Na circa vier
uur vergaderen kwam men tot de er
penning dat overeenstemming on-
nogelijk was.
pen.
Cyclonen en vloedgolven zijn re
gelmatig wederkerende gast enin de
Golf van Bengalen, die nu eens India,
dan weer Pakistan treffen en daar
onmiddellijk en op langere termijn
door cholera en andere epidemieën
op onvoorstelbare schaal dood en
verderf zaaien. De huidige vloedgolf
was slechts half zo hoog als die welke
in november vorig jaar de Oostpakj-
staanse kant van de Golf van Benga
len trof en daar zeker zo'n 300.000
slachtoffers schijnt te hebben ge
maakt.
De jongste cycloon was de derde
die de oostkust van India in de afge
lopen twee maanden heeft getroffen
In het oostelijk gebied werd in sep
tember ook zware schade aangericht
door de jaarlijkse moesson-overstro
mingen. Bij dit alles komt nog, dat de
economie van het oostelijk gebied
toch al ernstig is ontregeld door wat
plaatselijk ,,de menselijke vloedgolf"
wordt genoemd de meer dan ne
gen miljoen vluchtelingen, die uit
Oost-Pakistan naar India zijn geko
men.
WILBERFORCE (AFP). Op de
universiteit van Wilberforce (OHIO),
in de Amerikaanse staat Ohio, zijn
gisteren bij ongeregeldheden tussen
studenten en politie een student ge
dood en twee gewond.
(Van een onzer verslaggevers)
ROOSENDAAL Een dragline
heeft gistermiddag om twee uur on
der Roosendaal een ethyleenleiding
van DOW-Chemical uit Terneuzen
stuk getrokken. De explosieve ethy-
leen werd onder een druk van 84
atmosfeer de lucht ingeslingerd (fo
to). Ontploffingen hebben zich niet
voorgedaan. Ethyleen explodeert bij
een bepaalde concentratie die niet
bereikt werd. Een geluk daarbij was
dat de persleiding in een sloot onder
water werd opengereten.
De dragline was bezig een gleuf
te graven voor de Brabantse vuil-
waterpersleiding. De ethyleenleiding
stond op de tekening aan de hand
waarvan gewerkt werd, niet aange
geven.
Persoonlijke ongelukken hebben
zich, hoewel ethyleen wel gevaar
lijk is en bij inademing bewusteloos
heid en blaren op de huid kan ver
oorzaken, niet voorgedaan. De streek
waar het ongeluk gebeurde is dun
bevolkt. Wel heeft de Roosendaalse
politie de boeren die in de richting
woonden waarin de gaswolk dreef,
gewaarschuwd. De rijkspolitiekorp
sen in de omgeving werden op de
hoogte gesteld. Ook werden maatre
gelen getroffen om zo nodig hel ver
keer om te leiden. Het ongeluk ge
beurde niet ver van de rijksweg 17
van Roosendaal naar Bergen op
Zoom.
Overigens duurde het enkele urén
voor de ethyleenpersleiding aan
weerszijden van bet lek kon worden
afgesloten. „We hadden al gezien dat
de druk terugviel, maar toen moes
ten we het lek nog lokaliseren", al
dus de heer Jongmans van DOW
Chemical. Een moeilijkheidsfactor
was dat ter plaatse de ethyleenlei
ding en de propyleenleiding' van
Shell nog gèen meter van elkaar lig
gen. Daardoor wist niemand welke
leiding nu eigenlijk geraakt was en
wie gewaarschuwd moest worden.
Daar kwam nog bij dat deskundigen,
die de leiding konden afsluiten en
het materiaal, dat daarvoor nodig
was, uit Terneuzen moesten komen.
Toen was echter al acht ton ethyleen
de lucht ingegaan. Shell had inmid
dels zijn leiding' ook gesloten.
De technici van DOW hebben
daarna aan weerszijden van het lek
gaten in de leiding gemaakt. Aan de
ene zijde werd er stikstof ingepompt
en aan de andere kant werd het nog
in de leiding aanwezige ethyleen „ge-
fakkeld". De steekvlam heeft van
nacht nog tot een uur of twaalf ge
brand, omdat nog tachtig' ton ethy
leen in de leiding' zat. De schade
schat DOW op enkele tienduizenden
guldens.
(Van een onzer verslaggevers)
HULST Vervuilende bedrijven binnen de gemeenten Hulst en
Hontenisse, die lozen op waterlopen van het waterschap „Hulster
Ambacht" kunnen het komende jaar aanslagen verwachten naar de
mate, waarin zij aan de vervuiling bijdragen.
KIEL (DPA) Een bende van
vijf of zes naar schatting 16-jarige
jongelui heeft gisteren bij een bank
overval in Kiel zeker 237.000 mark
(een kleine 240.000 gulden) buit ge
maakt. Een klant die de gemasker
de overvallers met een paraplu te
lijf ging, werd neergeschoten en ern
stig verwond. De daders wisten met
een kleine autobus te ontkomen. Het
voertuig werd op enige honderden
meters van de bank leeg teruggeven
de".
De overvallers, onder wie zich ook
een meisje zou bevinden, hielden met
machinepistolen en revolvers de on
geveer 35 klanten en twintig per
soneelsleden onder schot. Kort voor
de overval was juist een grote geld
zending gearriveerd. Toen een dei-
klanten zich probeerde te verzetten,
schoot een van de rovers hem in een
been waardoor een slagader werd ge
raakt. Nadat zij een tas met geld
hadden gevuld, vluchtten de overval
lers via een raam. Op de vensterbank
lieten zij een blikken doos achter,
die naar hun zeggan een bom be
vatte. Dit bleek echter niet waar te
zijn.
Ook de gemeenten Hulst en
Hontenisse zelf moeten gaan betalen
voor vergunningen voor het lozen
van vuil water.
Wanneer de regeling precies zal
ingaan is niet bekend. Op verzoek
van het waterschap „Hulster Am
bacht" is de unie van waterschap
pen, begin dit jaar begonnen met
een inventariserend onderzoek naai'
de grootste vervuilingsbronnen in de
beide gemeenten. Daarbij hadden
stads- en dorpsrioleringen de speci
ale aandacht en verder alle bedrij
ven, die afvalwater lozen in waterlo
pen van het waterschap en daarvoor
dan ook vergunning moeten hebben.
De resultaten van dit jongste onder
zoek zijn samengevat in een rapport,
dat vorige maand aan beide gemeen
tebesturen is aangeboden. Daarin
wordt een duidelijk overzicht gege
ven van de vervuiling -door bedrijven
of leefgemeenschappen binnen de ge
meenten. Zo werden jn Hulst onder
meer het ziekenhuis en het bejaar
dentehuis onder de loep genomen,
maar ook wasserijen, slachterijen en
fabrieken. De gemeente zal zelf als
vervuiler aan het waterschap moeten
gaan betalen, maar is uiteraard vrij
de kosten al dan niet door te bere
kenen aan de grootste vervuilers,
die op de riolering zijn aangesloten!
Het onderzoek van de unie van wa
terschappen moet gezien worden te
gen de achtergrond van de taak op
het gebied van de passieve water
zuivering voor de waterschappen.
In wezen is er formeel niets nieuws
onder de zon. Volgens de politiever
ordening moet elk bedrijf dat vuil
water loost daarvoor een vergunning
hebben. Het waterschap kan zich
daarvoor laten betalen. Dat dit voor
kort in de praktijk voor wat „Hul
ster Ambacht" betreft nog niet ge
beurde, komt omdat men daar wat
de administratieve en technische
voorbereidingen betreft nog niet aan
toe was. Aan de naleving van deze
bepaling is de afgelopen jaren nog
niet zo stringent de hand gehouden.
Aan de voorbereiding van deze pas
sievezuivering is het waterschap
„Hulster Ambacht" bij de stichting
1965 begonnen, maar eerst nu zijn
daarvan de resultaten zichtbaar en
zullen aan de hand daarvan maatre
gelen worden genomen.
(Van onze redactie
buitenland)
PRETORIA De angli
caanse deken van Johannes
burg. Gonville Ffrench-
Beytagh, is gisteren tot vijf
jaar gevangenisstraf veroor
deeld. Het gerechtshof heeft
hem schuldig bevonden op
drie punten van de aan
klacht waarin in totaal 10
misdrijven werden opge
somd. Ffrench-Beytagh kan
binnen twee weken in hoger
beroep gaan bij het Opper
ste Gerechtshof te Bloem
fontein. In afwachting daar
van is hij op een borgtocht
van 10.000 rand (ruim
50.000 gulden) voorlopig in
vrijheid gesteld.
Tijdens het proces, dat on
geveer drie maanden heeft
geduurd, verklaarde de de
ken herhaaldelijk dat hij
op alle punten van de aan
klacht onschuldig was. Vijf
jaar is de minimumgevan
genisstraf die opgelegd kan
worden onder de wet op het
terrorisme. De maximum
straf is de doodstraf.
De drie misdrijven die de
rechtbank bewezen achtte,
zijn
Het aansporen van le
den van de „Black Sash"-
beweging tot het overtreden
van wetten en tot het voor
bereiden en steunen van
een gewelddadige revolutie,
om maatschappelijke, poli
tieke en economische ver
anderingen tot stand te
brengen. (De „Black Sash"
is een organisatie van
hoofdzakelijk Engelstalige
vrouwen, die vooral de
Afrikaanse slachtoffers van
de „groepsgebieden-wet"
helpt. Red.).
Het aanzetten van Louis
Henry Jordaan, een agent
van de veiligheidspolitie, die
zich voordeed als een vrlepd
van Ffrench-Beytagh, tot
daden van geweld en het
voorbereiden van een ge
welddadige opstand tegen
de staat.
Het doorgeven van
gelden van hel Britse „De
fense and Aid Fund".
Een organisatie voor ju
ridische en humanitaire
hulpverleening aan slachtof
fers van de apartheid, die in
Zuid-Afrika verboden is
aan mensen en illegale or
ganisaties in Zuid-Afrika.
De deken werd in januari
van dit jaar gearresteerd
wegens het bezitten van
pamfletten van het verbo
den „Afrikaanse Nationale
Congres" (ANC). Het proces
is een aantal malen uitge
steld omdat de openbare
aanklager het bewijsmate
riaal wilde verzamelen.
Daartoe zijn o.a. huiszoekin
gen verricht bij een reeks
kerkelijke instellingen.
Overigens zullen de aanslagen niet
meehelpen het probleem van de mi
lieuverontreiniging op te lóssen. Het
waterschap laat zich betalen voor de
afvoer van het (vuile) water, het ge
bruik van waterlopen en gemalen.
Gevreesd wordt, dat vooral de com
mercieel toch al niet zo sterke vlas-
bedrijven door deze maatregelen in
financiële nood zullen komen. Naai
de maatstaven van het waterschap
(uitgedrukt in inwonerequivalent)
zijn het betrekkelijk grote vervuilers
en ze zullen dan ook naar verhoU'
ding moeten betalen.
(Van een onzer verslaggevers)
TERNEUZEN De Nederlandse
Spoorwegen n.v. heeft van DOW
Chemical in Terneuzen een extra
jaarlijkse bijdrage van f75.000 ge
vraagd voor het instandhouden van
de goederenlijn naar het DOW-com-
plex. De eis van de N. S. houdt ver
band met het streven van de spoor
wegen de zogenaamde onrendabele
spoorlijnen op te heffen, mits de in
dustrie die daarvan profijt heeft -be
reid is de kosten van de lijn voor
haar rekening te nemen.
Bij de DOW-directie is men bij
zonder ontsticht over het voorstel
van de spoorwegen. De heer Graper.
administratief directeur van DOW
Chemical in Terneuzen, noemde het
een vorm van discriminatie ten na
dele van de Zeeuwsch- Vlaamse in
dustrie. „Indien de tariefsverhogin
gen die op het gebied van de veren,
de handelsprijzen en de spoorwegen
een tendens gaan worden, moeten
we ons er ernstig over beraden of
het nog wel zin heeft nog verder
in ons bedrijf te investeren en of
het niet beter zou zijn ons elders
te vestigen," aldus de heer Graper.
De DOW-directeur zei dit tijdens
een bezoek dat ieden van Gedepu
teerde Staten gistermiddag brachten
aan het chemische bedrijf in Terneu
zen.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. Binnenkort zal mi
nister Engels (CRM) bij de Tweede
Kamer het wetsontwerp indienen om
statenloze Molukkers die in Neder
land wonen, een speciaal paspoort te
geven. De minister schrijft dit in ant
woord op Kamervragen over de rel
len in Roermond.
Het speciale paspoort geeft de Mo
lukkers een aantal rechten van het
Nederlanderschap. Ze kunnen gebruik
maken van arbeidsbemiddeling, erop
naar het buitenland reizen, ook naar
landen waarvoor een visum is ver
eist, enz. Alleen het kiesrecht en de
dienstplicht vallen niet onder deze
faciliteiten.
WASHINGTON (EFE). De in
woner van Washington loopt drie
keer zoveel kans vermoord te worden
dan door een auto vermorzeld te wor
den. Dit jaar zijn er in het 850.000
inwoners tellende Washington tachtig
mensen aan het verkeer ten offer ge
vallen tegen 231 die door moorde
naarshand zijn omgekomen.
Ter vergelijking diende dat er in
Engeland, met een bevolking van 55
miljoen in 1970 183 moorden gepleegd
zijn.
(ADVERTENTIES)
NATUURW1T, BOERENBRUIN,
BOERENROG, PUNTJES EN BOLLEN,
- KRENTEN-ROZIJNENBROOD.
KRENTENBOLLEN.
