HERENTNERING AAN GALGENVELD VAN TOKIO BLIJFT
NA ELF JAAR ONAFHANKELIJKHEID
HULP VAN PARIJS NOG ONMISBAAR
Tsjaad ergert zich niet
aan Fransen
met3litteltoisal,75
indezaakvan Sinterklaas
HEMA
t
nu 39,75
nu 8,75
nu 17,50
,a°"75 nui2,75
„Martelaren"
Hardvochtig
REGIMES
VERBETERING
'Als een kind straks met z'n verlanglijstje gaat
komen, sta je als sint vaak voor problemen.
Reesbaan. Poppewagen. Die grote kadoos wil je ze
graag geven. Maar 't moet betaalbaar blijven
nietwaar? Vandaar dat wij juist nü een aantal van
dié kinderwensen zo voordelig mogelijk brengen.
Tot en met 6 november a.s. zelfs met extra
voordeel! Dat heeft voor u als sint bovendien het
voordeel dat u nog alle keuze hebt. En lekker rustig
kunt winkelen!
Donderdag 28 oktober 1971
4
TOKIO (AP) De Soegamo-
gevangienis, waar de Japanse oor
logsleiders gevangen hebben ge
zeten en terechtgesteld zijn, is
veroordeeld om aan de slopers
ten offer te vallen.
De plaats ervan zal worden in
genomen door een woningcom
plex en winkelcentrum dat 236
miljoen dollar zal kosten en in
1975 klaar moet zijn.
Maar om de toekomstige genera
ties in de gelegenheid te stellen na
te denken over het oorlogsverleden
van Japan zal een hoek van het
gevangenisterrein waar de terecht
stellingen hebben plaatsgehad, in
stand worden gehouden als een her
inneringspark.
De enige herinneringen aan het
verleden zijn vijf verhogingen van
beton, waarop vroeger vijf galgen
stonden aan de middelste waarvan
naar sommigen zeggen gene
raal Hideko Tojo, de oorlogspremier
van Japan, twee dagen voor het
kerstfeest van 1948 is opgehangen.
De Japanse maatschappij voor
Stadsontwikkeling, die de gevange
nis voor 17,7 miljoen dollar heeft
gekocht van de Japanse regering, is
voornemens de oppervlakte van de
gevangenistuin tienmaal zo groot te
maken, haar aantrekkelijk te maken
door tuinarchitectuur en de drie me
ter hoge gevangenismuur naar bene
den te halen. De regering zal de
koop-penningen gebruiken om nieu
we gevangenissen te bouwen.
In het geheel hebben de Ameri
kaanse bezettingsautoriteiten. 60 van
de 4200 bewoners van Soegamo te
rechtgesteld met de galgen van de
gevangenis. De meeste anderen, die
eveneens door een internationaal tri
bunaal voor oorlogsmisdaden schul
dig zijn bevonden, hebben gevange
nisstraffen gekregen en zij die nog
zaten toen de gevangenis in 1952
aan Japan werd teruggegeven, heb
ben algehele amnestie gekregen.
Tojo, die geprobeerd heeft zelf
moord te plegen toen Amerikaanse
soldaten naar zijn huis kwamen om
hem te arresteren, werd als de
grootste misdadiger beschouwd. Hij
werd met zes anderen opgehangen,
allen leden van de hiërarchie die
Japan in de tweede wereldoorlog
heeft gestort. De anderen waren:
generaal Kenji Doihara (65), gewe
zen minister van oorlog, die eens de
„Lawrence van Mandsjoerije" werd
genoemd en een van de voornaamste
figuren was in het incident van de
Marco Polo-brug dat tot de oorlog
met China leidde. Koki Hirota (70),
ex-premier en minister van buiten
landse zaken, lt.kolonel Seishjiro
Itagaki (63), commanderend officier
in het Kwangtoeng-leger, dat in
Mandsjoerije en China vocht, Heita-
ro Kimoera (60), Tojo's plaatsver
vanger in het ministerie van oorlog,
Iwane Matsoei (70), opperbevelheb
ber van de Japanse strijdkrachten
die wreedheden hebben gepleegd in
Nanking en generaal Akira Moeto
(56), chef van het bureau voor mili
taire zaken.
De tijd van hun terechtstelling
kort na middernacht werd ge
heim gehouden ter voorkoming van
onlusten van de zijde der Japanners,
onder wie er waren die de zeven
Meer beschouwden als oorlogsslacht
offers dan als oorlogsmisdadigers.
Binnen enkele uren na hun dood
werden de zeven terechtgestelden
heimelijk gecremeerd in het naburi
ge Yokohama en een deel van hun
as werd door vrienden verborgen.
Tot heden wordt deze as bewaard in
urnen op de top van de berg Sanga-
ne in Midden-Japan, onder een
enorm gedenkteken, waarop te lezen
staat: „Graven van de zeven marte
laren".
Verwanten van de zeven en van
anderen die in Soegamo zijn opge
hangen, bezoeken van tijd tot tijd
de berg Sangane en de plaats waar
de galgen van de gevangenis hebben
gestaan met bloemen en wierook om
voor hun overleden verwanten te
bidden. „Eens", aldus de 47-jarige
bouwvakarbeider Tosjio Soezoeki,
„heb ik mevrouw Tojo op het gal
genveld gezien, terwijl we bezig
waren met het sloopwerk. Ze bad en
ik was zeer ontroerd".
mer, toen de laatste bewoners, een
handvol linkse studenten, zijn over
gebracht naar andere gevangenissen.
Het leven in Soegamo was, volgens
voormalige oorlogsmisdadigers,
streng maar niet hardvochtig. Er
waren basebgll- en basketballploe-
gen. Een gevangenisweekblad, films
op zaterdagavond en zelfs een mu
ziekkorps, bestaande uit gevange
nen, die hun mede-gevangenen amu
sement verschaften.
Tojo en andere „zware" jongens
woonden in individuele cellen met
een oppervlakte van ongeveer acht
vierkante meter. Elke cel had een
wastafel en de gevangenen konden
geregeld baden, gewoonlijk onder
het waakzaam oog van de Ameri
kaanse militaire politie.
De destijds 64-jarige Tojo uitte
volgens getuigen eens de klacht:
„Bewaking in een gevangenis, alle
maal goed en wel, maar die moet
niet worden uitgestrekt tot een toi
let of een bad".
Maar Soezoeki is met vele Japan
ners van mening, dat Soegamo geen
nut meer heeft en dat de aanwezig
heid ervan alleen de economische
ontwikkeling in een overbevolkt
district van Tokio, waar woonruimte
schaars is, belemmert. Soegamo, 35
jaar geleden gebouwd, heeft dienst
gedaan als gevangenis tot deze zo-
Met grote verslagenheid ontvingen wij de droeve
tijding dat door een noodlottig ongeval is over
leden, onze trouwe en zeer gewaardeerde mede
werkster, mejuffrouw
TANNY VERMUë
in de leeftijd van bijna 27 jaar.
Wij zullen haar steeds in herinnering houden.
Fa. Lagaay
Beestenmarkt 14,
Goes.
FORT LAMY (AP) Ofschoon de Middenafrikaanse republiek
Tsjaad in 1960 onr nkelijk van Frankrijk is geworden, wordt het
hele leven er behe t door de Fransen, van bistros en hotels tot de
geheime dienst en het leger.
Evenals vele Afrikaanse koloniën van Frankrijk heeft Tsjaad elf
jaar geleden zijn vrijheid gekregen van generaal De Gaulle, terwijl
het land nog onontwikkeld was. Het grootste gedeelte van de 3,7 mil
joen inwoners bestaat nu nóg uit analfabeten en de regering is voor
het voortbestaan van het land volkomen afhankelijk van Parijs.
,t ."li t r.-
En Tombalbaye, de gematigde 53-
telecommundcatienet voor de verde
diging van Afrika, dat Tsjaad met
Senegal, de Ivoorkust, Gabon, de
Centraal-Afrikaanse Republiek en
Madagaskar verbindt. De Franse
strijdkrachten zijn strategisch ge
plaatst op de kruispunten van Afri
ka om voor de pro-Westerse landen
van het voormalige Franse koloniale
imperium op te treden als „politie
macht". Tsjaad is misschien econo
misch niet belangrijk, maar Ivoor
kust, Senegal, Gabon en het naburi
ge Niger met uranium zijn dat
wei.
a di
jarige president van het land, weet
dat... om iets te noemen: zijn ver
armd land heeft grote moeilijkheden
met een zes jaar oude opstand van
zwervende Islamitische stammen in
het noorden die het zelf niet de baas
kan. Een ander probleem is, dat het
overal door het land omgeven Tsjaad
waarschijnlijk het meest waardeloze
stuk land is op het Afrikaanse con
tinent. Het bestaat zo wat voor de
helft uit woestijngebied.
Er zijn geen exploiteerbare na
tuurlijke rijkdommen ontdekt, waar
mee de opbouw van het land gefi
nancierd zou kunnen worden. De
meeste inwoners van Tsjaad schij
nen zich niiet te ergeren aan het feit
dat na 60 jaar koloniaal bestuur de
Fransen er nog altijd zijn. De heer
sende klasse heeft 'een grote dosis
Franse cultuur in zich opgenomen
en is even gelukkig met Beaujolais,
de Franse keuken en de nieuwste
romans uit Parijs als de inwoners
van Marseille en Lyon. En wat er
nog aan wrevel mocht bestaan wordt
grotendeels getemperd door het feit
dat het land de Fransen nog lang
niet missen kan.
De opstand van de felle Toubou-
krij'gers in de woestenijen van Tibe-
sti in het noorden van Tsjaad was
twee jaar geleden zo uit de hand ge
lopen dat Frarnse troepen werden ge
roepen om het slecht geoefende le
ger van Tsjaad en het permanente
Franse garnizoen in Fort Lamy te
steunen. De laatste van deze troepen
1500 geharde manschappen van
het vreemdelingenlegioen, marine
mannen en eenheden van de lucht
macht ter ondersteuning zijn in
juni van dit jaar teruggetrokken.
Volgens de Franse commandant te
Fort Lamy, generaal Edouard Corte-
dalleas, is de opstand bedwongen,
maar niet geheel bezworen. M'eer
dan 30 Fransen verloren het le
ven.
Nog steeds verblijven in het per
manente garnizoen in de hoofdstad
ongeveer 700 manschappen van de
luchtmacht en 700 marinemennen
benevens 600 officieren en onderof
ficieren van het Franse leger, die de
leiding hebben van de 8000 man
sterke veiligheidstroepen van
Tsjaad.
Economisch is Tsjaad er niet beter
aan toe dan militair. Frankrijk be
heerst niet allen de handel van het
land, maar draagt elk jaar bijna de
helft van de begroting van het land
(48 miljoen dollar) bij.
De Fransen leveren ook techni
sche bijstand en benodigdheden,
subsidiëren de produktie van katoen
van slechte kwaliteit en achter een
front van functionarissen van Tsjaad
zelf werken ongeveer 450 Franse
technici.
Bovendien voeren de Fransen
sinds 1969 een programma uit tot
reorganisatie en verbetering van de
administratie van de regering, hand
in hand met militaire pacificatie.
Corrupte bestuursambtenaren,
vooral in de noordelijke centrale en
oostelijke sectoren van Tsjaad heb
ben bijgedragen tot verhaasting van
de opstand der stammen, die traditi
oneel tegen elke regering zijn en in
het bijzonder tegen het door christen-
animisten beheerste regime van
ICENTR. AFRIKA-:
Tombalbaye.
De Franse gemeenschap van onge
veer 6000 zielen te Fort Lamy be
heerst zo goed als de hele handel en
industrie. Twee van de drie banken
in de hoofdstad bjv. zijn Frans ei
gendom en zelfs het geld van Tsjaad
wordt evenals dat van vele van
de Frans sprekende landen in Afri
ka gedrukt in Frankrijk.
„Daadloosheid, gewoonte en tradi
tie houden de Fransen in Tsjaad",
zei een niet-Franse waarnemer, „en
een paar humanitaire gevoelens". Er
zijn andere redenen waarom Frank
rijk geld, mensenlevens en arbeids
krachten werpt in wat een Frans
man „een bodemloze put" noemde.
Het in 1960 gevormde Franse gar
nizoen is het hart van het Franse
De verdragen die Frankrijk met
de meeste van zijn voormalige kolo
niën heeft gesloten bepaalden dat
Franse troepen kunnen worden ont
boden om binnenlandse opstanden of
agressie van buiten af te kunnen
onderdrukken, zulks op grond van
de overweging, dat indien men een
opstand in Tsjaad niet onderdruk
deze dissidenten in andere landen
kan aansporen tot pogingen om regi
mes omver te werpen die Frankrijk
thans vriendschappelijk gezind zijn.
Sommige Afrikaanse staatshoofden
delen de vrees van Frankrijk, dat in
Afriika als de Fransen hun troepen
terugtrokken een machtsvacuüm zou
ontstaan een onrustbarende ge
dachte voor sommigen, die penetra
tie van de Russen of de Chinezen op
het continent vrezen.
Sentiment speelt ook een rol,
want Tsjaad is tenslotte het eerste
Afrikaanse gebied geweest, dat zich
gedurende de tweede wereldoorlog
aanstoot bij de vrije Franse troepen
van De Gaulle en later het begin
punt werd voor een opmars door de
Sahara van de Fransen om zich te
verenigen met de Engelsen in
Noo-rd-Afrdka, het sein voor Frank
rijke hernieuwde deelneming aan de
oorlog tegen Duitsland, En dan is er
misschien een zeker schuldgevoel
omdat de Fransen Tsj'aad zo lang
verstoken hebben gelaten van meer
onderwijs en economische hulp.
Waarom Tsjaad de Fransen duldt
Is heel eenvoudig verklaard door
president Tombelbaye, miet de woor
den: „Tsjaad is een arm land. Ik
herhaal, een arm land". Daardoor
komt het dan, dat, a-ls men op het
postkantoor van Fort Lamy een tele
foongids of iets anders koopt, op de
kwitantie nog altijd staat: „Republi-
que Franqaise".
AXEL
De Halle, 20 uur: Zoek de vrouw
Inleiding met discussie door Har
riet Freezer.
GOES
Grand, 20 uur: Wat zien ik? 18
j-
Museum v. N.- en Z.-Bev., „Wat
Zeeland voor mij betekent", inlei
ding door Hans Warren.
MIDDELBURG
City, 20 uur: Topa-z 14 j.
ROTTERDAM
De Doelen (grote zaal), 20.15 uur
Rotterdams Pbilharmonisch Orkest
o.l.v. Edo de Waart. Solist: Radu
Lupu (piano). Hofplein Theater,
20.15 uur: „Twee op de wip", blij
spel met Willeke Alberti en Jeroen
Krabbé. Piccolo Theater, 20.15 uur:
„De Fysici" van Friedrich Dürren-
matt door de Noorder Compagnie.
Schouwburg, 20.15 uur: „Liefde half
om half" door het Nieuw Rotter
dams Toneel.
Museum Boymans-van Beuningen,
schilderijen, objecten, rayografieën,
foto's en tekeningen van Man Ray
(t.m. 5 nov.).
SAS VAN GENT
Galerie Uilenspiegel, expositie
schilderijen en gouaches van Dirk
Jan Ribbeling. Iedere dag van 14-18
uur, vlrijd. van 14-21 uur (t.m. 30
okt,).
terneuzen
Grote Kerk, 20 uur: Orgelconcert
door Jan J. van de Berg, organist
van de Nieuwe Kerk te Delft.
VLISSINGEN
Alhambra, 20 uur: Jacht op Willy
Boy 14 j.
westdorpe
Kunsth. Thoutzaerte, Singel 45,
expositie Paul Citroen, schilderijen,
tekeningen etc. (t.m. 9 nov.).
Werkd. van 9-18 uur, zond. 14-18
uur, ma. gesloten.
antwerpen
Kon. Vlaamse Opera, 20 uur: Car
men. Antwerpse Sportpaleis, 20 uur:
Wiener Eisrevue.
Kon, Museum voor Schone Kun
sten, expositie Magisch Realisme in
Nederland (Raoul Hynckes, Pyke
Koch, Carel Willink), t.m. 13 nov.
Di. t.m. zond. van 10-18 uur, ma.
gesloten.
gent Kon. Opera, 20 uur: Ri-
deau de Gaud: Spaans ballet. Kon.
Ned. Schouwburg, 20 uur: De
Spaanse Brabander".
Museum voor Schone Kunsten, ex
positie Edgar Tijtgat 1879-1957 (t.m.
31 okt.). Dagelijks van 10-12.30 en
van 14-18 uur.
Heden overleed vrij plotseling voorzien van de H.
Sacramenten der zieken in het St.-Liduina-zie-
kenhuis te Hulst mijn lieve echtgenoot, onze
broer, oom en neef, de heer
GUSTAAF ALFONS VAN BROECK
echtgenoot van
Alice Bolssens
in de leeftijd van 66 jaar.
Uit aller naam,
A. van Broeck-Bolssens
Clinge, 27 oktober 1971
Klinkerstraat 5.
De begrafenis waarbij Ued. wordt uitgenodigd zal
plaatsvinden op zaterdag 30 oktober a.s. om 10.00
uur.
Rozenkransgebed vrijdagavond om 19.30 uur in
de kerk van de H. Henricus te Clinge.
Zij, die bij vergetelheid geen rouwbrief hebben
ontvangen gelieven deze advertentie als zodanig
te beschouwen.
Heden overleed de
heer
PETRUS JOHANNES
WILLEMS,
geboren 28 juli 1888, te
Middelburg
De uitvaartdienst zal
plaatsvinden zaterdag
a.s. 30 oktober om 10.00
uur in de parochiekerk
van de H. H. Martelaren
van Gorkum te Bergen
op Zoom, waarna begra
fenis op de r.-k. be
graafplaats aldaar.
Bergen op Zoom, 27 ok
tober 1971.
Dubbelstraat 20.
Deze bekendmaking ge
schiedt door onbekend
heid van naaste familie
door de maatschappelijk
werkster, mej. A. Ham-
mann, welke eventueel
nadere inlichtingen kan
verstrekkenDubbel
straat 63, tel. 01640-
33196, Bergen op Zoom.
Dankbetuiging
Voor de vele blijken van
deelneming, die wij moch
ten ondervinden bij het
overlijden van mijn gelief
de vrouw, onze moeder en
grootmoeder
ALBERTINA MARIA
MAAS
betuigen wij onze welge
meende en hartelijke dank.
J. A. Peersman
kinderen en
kleinkinderen.
Graauw, oktober 1971.
Zeestraat 4.
Uw advertentie-campagm»
in deze krant
overbrugt voor een
belangrijk deel
de dure afstand tussen
uw zaak en uw klanten
op voordelige wjjze.
DANKBETUIGING
Voor de vele blijken van belangstelling, bloe-
men en cadeaus, die wij ontvingen van onze fa-
milie, vrienden en kennissen bij ons huwelijk,
betuigen wij onze hartelijke dank.
W. Nachtegaal - Audenaerd.
1 Heikant, Vlasstraat 23.
DANKBETUIGING
Voor de vele blijken van belangstelling en me
deleven bij het overlijden van mijn geliefde
vrouw, onze moeder, behuwdmoeder en oma,
betuigen wij onze hartelijke dank.
Westdorpe
De Heer Harold Kerckhaert
Terneuzen
De Heer en Mevrouw
Wim Kerckhaert-van Loy en kind
Maaseik (B.)
De Heer en Mevrouw
Guus Timmermans-Kerckhaert
en kinderen
Westdorpe
De Heer en Mevrouw
Rudi Kerckhaert-de Winne
en kinderen
Westdorpe, oktober 1971.
f DANKBETUIGING
Langs deze weg betuigen wij onze hartelijke/
'dank aan de-buurt, vrienden en bekenden, voor)
de vele cadeaus, bloemen en gelukwensen, die
wij mochten ontvangen bij ons
gouden huwelijksfeest.
E. d'Hooghe - v. d. Velde/
kinderen, klein- en
achterkleinkinderen.
Nieuw-Namen, oktober 1971.
DANKBETUIGING
Voor de vele blijken van deelneming, die wij
mochten ondervinden bij het overlijden van mijn
inniggeliefde dochter en onze lieve zus
KITTY DE JONGE
betuigen wij onze hartelijke dank.
Uit aller naam
Mevr. de Jonge - Imbens
Hulst, „Blaauwe Hoeve", oktober 1971.
Lieve Knt
Poppewagen
'n Hele mooie grote mét matrasje,
verchroomde spatborden en een kap
die omhoog en omlaag kan. Hij
is inklapbaar. In 't rood, licht
blauw, donkerblauw of groen, van 44,75
Wegenbouw-set
Een bulldozer en een vrachtwagen, alle
twee met aanhanger, plus een
bouwtrëin met drie wagens. Ook nog
met werklieden. Alles van oersterk
plastik, van 9,75
Reesbaan
Een echte Superspeedway met
handbediende versnellers. Compleet
met 2 wagens en 'n rondenteller.
Om sportieve wedstrijden te houden,
van 19,75
Antotransporter
Werkt op batterijen;
laadbrug en-klep zijn
elektrisch te bedienen. Kan links,
rechts, voor- en achteruit. En er
zitten t/m 6 november mgkfmrn
gratis 3 metalen auto's, bij. 5
Theetafel met serviesje
Op wieltjes die alle
kanten op kunnen.
Uitneembaar zodat 't
bovenblad gelijk ook
dienblad is. Oranje Of
groen, 't Serviesje is van
plastik. Voor 4
poppenmoedertjes: kop
en schotels, theepot,
melkkan, suikerpot,
servetjes en lepeltjes
Gooclieldoos
Uw kind laat konijnen
verdwijnen en iedereen stom-ver-""
baasd staan. Grote döós ineit 35
truuks. Met handleiding om 't
zo te leren, van 8,75
i:
