Synode: vruchtbaar overleg nog niet begonnen
UIT HET DAGBOEK
VAN
EEN SNUFFELAAR
Nederland:
enige
melkboer
van
EEG
Britse ziekenhuizen
verweren zich
California soep, die is pas lekker!
buitenland
Eindeloze reeks
Identiteitscrisis
Nog beginnen
PATIëNTEN ALS PROEFKONIJNEN
Symposium over liet
voeden in Nederland'
EIWITTEN
U hebt maar 39 vlaggetjes
nodig voor 3 van deze
prachtige bekers of koppen.
Geniet van de verrukkelijke
California soep en profiteer
meteen van dit cadeauvoordeel.
Uw winkelier heeft een
spaarfolder.
Donderdag 14 oktober 1971
18
«i
(Van onze speciale verslagge
ver)
ROME Enige jaren voor het
concilie merkte een Amerikaans bu
reau voor bedrijfsanalyse op dat de
katholieke kerk een van de best
georganiseerde instellingen ter we
reld genoemd kon worden; op één
lijn met reusachtige ondernemingen
als General Motors en de Chase
Manhattan Bank. Wie de gang van
zaken op de synode beziet moet
vaststellen dat van deze gestroom
lijnde doelmatigheid weinig over is.
Het valt zelfs te vrezen dat de
aanpak van de problemen goede re
sultaten ten zeerste bemoeilijkt.
Wat gebeurt er?
Men besluit enige dringende
vraagstukken aan te snijden die Wijd
en zijd onbehagen wekken. Men laat
enige werkstukken opstellen maar
belast diaar commissies mee, buiten
de officieel voor deze zaken in het
leven geroepen instanties om.
Niet de internationale theologen
commissie schrijft een rapport over
het priesterschap maar een kleine,
niet in de materie gespecialiseerde
groep bisschoppen die alleen in de
laatste fase een beroep doet op theo
logen en andere deskundigen al he
lemaal buiten het werk houdt. Niet
de internationale commissie Justitia
et Pax krijgt de opdracht over ge
rechtigheid in de wereld van advies
te dienen, maar slechts enkele vol
gens onduidelijke maatstaven uit
haar midden gekozen leden.
De werkstukken worden rondge
stuurd en gepresenteerd als discus
sienota's, die bij de beraadslagingen
als uitgangspunten worden genomen.
Van alle kanten stuiten ze op kri
tiek. De vergadering begint en de
discussienota's schijnen vergeten.
Voor ieder onderdeel wordt een in
leiding gehouden die aanmerkelijk
verschilt van de inhoud van ge
noemde werkstukken. Als de bis
schoppen het woord krijgen lezen de
meeste van hen de teksten voor die
zij naar aanleiding van de discussie
nota's hebben opgesteld. Zij kunnen
ook moeilijk anders, want zij moe
ten spreken in naam van de bis
schoppenconferenties die zij verte
genwoordigen en die hebben zich
over de toegestuurde teksten bera
den en niet over de nieuwe inleidin
gen. Slechts een kleine minderheid
slaagt erin, in de geest van het thuis
gevoerde overleg op de veranderde
probleemstelling in te haken.
Een aanzienlijk aantal bisschop
pen heeft bezwaar tegen de gekozen
methode volgens welke eerst de
leerstellige aspecten van het pries-
tervraagstuk afgehandeld worden en
daarna de praktische aan de orde
komen. Indringend betogen zij dat
leerstellige overwegingen vanuit de
feitelijke situaties ontwikkeld moe
ten worden wil iets adrem gezegd
worden. Zij doen allerlei voorstellen
van orde, maar eerst moet ieder
een aan de beurt zijn geweest. Een
eindeloze reeks monologen is het
gevolg die onvermijdelijk in herha^
lingen vallen. Gewend aan het scho
lastieke denkpatroon met zijn klare
scheiding van theorie en praktijk
geeft de meerderheid van de spre
kers te kennen meer duidelijkheid te
wensen over de vraag wat de pries
ter is. Er wordt niet nagegaan of de
meerderheid van de vergadering het
met deze benadering eens is. De bis
schoppen worden verzocht zich in
kleine groepen over de leerstellige
aspecten te gaan beraden. De vele
voorstellen van orde krijgen geen
respons. Zelfs wordt een volgens het
reglement ingediend voorstel al me
teen een commissie op te richten die
zich ter zake kan verdiepen, niet in
stemming gebracht.. Zonder duidelij
ke richtvragen begeven de leden
zich in de naar talen ingedeelde
groepen. Zij hebben twee dagen om
tot iets te komen.
De groepen zijn echter nog tame
lijk groot, meerdere boven de twin
tig leden, zodat al heel wat van de
tijd verstreken is voor iedereen iets
heefj gezegd. Onderling contact tus
sen de groepen ontbreekt. De ene
groep spreekt over dit onderwerp,
de andere over dat. Bijna overal
wordt spoedig duidelijk dat de sy
node geen wezenlijke verdieping
van de leer kan aanbrengen. Men
moet wel terugvallen op wat vroe
ger is gezegd. Maar dat bleek niet
in staat de huidige identiteitscrisis
onder de priesters te voorkomen. De
meeste verslagen van de besprekin
gen geven aan dat gevoelen uiting,
maar, onmachtig in korte tijd en
zonder de hulp van deskundigen de
zaken op een nieuwe wijze te ver
woorden, herhaalt men de oude stel
lingen: 'het priesterschap is een sa
crament, de wijding geeft een merk
teken op grond waar-van de priester
een heilige volmacht heeft, er is eeri
wezenlijk verschil tussen het alge
meen en het bijzonder priesterschap.
Wat de heilsbetekenis van deze uit
spraken is, blijft opgezegd. In hun
korte zakelijkheid zijn ze aanzien
lijk armer dan de documenten van
het concilie. Nog steeds wordt geen
beslissing voorgesteld over aan het
werk te zetten deskundigen, die
wellicht iets inhoudsvoller kunnen
formuleren.
Intussen komen de praktische vra
gen aan de orde, weer volgt een
marathon van monologen. Zonder de
mogelijkheid van gedachtenwisse-
ling worden vierkant tegengestelde
standpunten uiteengezet. Ieder heeft
maar enkele minuten. Hij moet zlcli
beperken tot één punt. In de meeste
gevallen is dat de al dan niet aanwe
zige wenselijkheid, gehuwde man
nen tot de wijding toe te laten.
De andere vragen blijven liggen,
de crisis lijkt teruggebracht tot de
schaarste aan priesters. Ongetwijfeld
is dat een ernstig probleem maar
het verlicht nauwelijks de priesters
die in het werk staan en naar hun
plaats zoeken. Al vier dagen spreekt
men nauwelijks over iets anders.
Nieuwe gezichtspunten blijven uit,
de discussie is nog niet begonnen.
Al deze standpuntbepalingen had
den tevoren rondgestuurd kunnen
zijn. Dan had men de mogelijkheid
gehad meteen van gedachten te wis
selen. Nu gaat de tijd voorbij met
het luisteren naar veelal gelijklui
dende uiteenzettingen. Om er toch
doorheen te komen, vergadert men
twee keer per dag, in totaal bijna
zeven uur met als nadeel dat er van
spontaan onderling contact nauwe
lijks iets komt, en nog minder dat
men op informele wijze met des
kundigen spreekt.
Hier openbaart zich een groot ver
schil tussen de synode en het conci
lie. Vaak is gezegd dat het concilie
gegroeid is in de wandelgangen en
niet in de aula. Commissievergade
ringen, talrijke informele gesprek
ken, ruime inschakeling van theolo
gen en andere deskundigen: vele
inzichten zijn erdoor verruimd en
vele gedachten vloeiden samen. Er
gebeurde iets. Er kon iets ontdekt
worden. De synode moet aan vrucht
baar overleg nog beginnen.
Drs. R. V. D. KEUVEL O.S.B.
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIEDAM Het kwartaal-
overzicht van de Centrale Meld
en Regelkamer van Rijnmond
met een variatie op een weekblad
rubriek zou men dat het dagboek
van een snuffelaar kunnen noe
men is eigenlijk één brok ellen
de. Het geeft overig Nederland
een wat dieper inzicht in de om
standigheden waarin de Rijnmon-
ders vrijwel van dag tot dag moe
ten leven. De smog-periodes zijn
daar de (weinig feestelijke) hoog
tepunten in, maar de overige da
gen mogen er ook z?jn.
Hit jongste kwartaaloverzicht
over april, mei en juni bevat een
stukje vervolgverhaal en wel over
het opstarten van het Gulf-ethy-
leencomplex, wat wederom tot
honderden klachten leidde. Het
volgend chronologisch overzicht
vraagt nauwelijks nog commen
taar.
6-4-71: Een compressor van het
ethyleen-complex raakte defect,
waardoor de fabriek gedeeltelijk
uit bedrijf moest worden genomen.
16-4-71: Het wederom in be
drijf nemen van de fabriek had
lawaaiklachten uit Brielle, Rozen
burg, Zwartewaal, Maassluis en
Maasland tot gevolg.
17-4-71: ld de avond omstreeks
23.00 uur werd het lawaai enigs
zins minder, ten koste echter van
een meer roetende faiklkel.
18-4-71: Om ongeveer 6.00 uur
barstte 'n stroomleiding, hetgeen
tot gevolg had, dat weer meer 'gas
naar de fakkel afgevoerd moest
worden, waarover klachten over
lawaai en lichthinder bij de
CMiRK binnenkwamen.
14-5-71: Na een betrekkelijk
„rustige" periode van ca. 14 da
gen trad wederom een storing op.
Lawaaiklachten bleven dan ook
niet uit.
30-5-7i: Door een storing in de
stoomvoorziening van het ethy
leen-complex waren weer moei
lijkheden onsfaan. Het licht van
de fakkel was zelfs tot in Ouwer-
kerk (Zeeland) op 37 km afstand
te zien. Ook uit andere veraf ge
legen plaatsen kwamen meldin
gen bij de CMRK binnen.
31-5-71: Om 1.00 uur werd mel
ding gedaan aan de CMRK, dat
de ethyüeen-fabriek uit bedrijf
werd genomen.
1/2/3-6-71: Hoewel het ethyüeen-
complex uit bedrijf was, bleven
lawaaiklachten binnenkomen, dat
veroorzaakt werd door het afla
ten van stoom in de buitenlucht.
Dit hield verband met „decofcing"-
werkzaamheden van de fornuizen.
9-6-71: Met het opnieuw in be
drijf stellen van het ethyleen-
complex werd begonnen.
10-6-71: Nog steeds werd veel
hinder ondervonden van lawaai en
licht van de grote vlam.
20-6-71: Dooi- het uitvallen van
de etlhyleen-compressor kwamen
er weer Machten over lawaai en
roet.
21-6-71: Lawaai- en roetklachten
bleven bij de CMRK binnenko
men.
Het voorafgaande had direct be
trekking op de „start-up" van het
ethyleen-complex. Verder zijn er
dit kwartaal klachten binnenge
komen over de volgende voorval
len:
21-4-71: Bij het slopen van de
geëxplodeerde asfalttanks met
snijbranders raakten de olieresten
regelmatig in brand, hetgeen nog
al wat rookwolken veroorzaakte.
Alle beschikbare blusmiddelen wa
ren aanwezig, maar dat kon niet
verhinderen dat de olie soms in
brand raakte.
1-9-5-71: Klachten kwamen bin
nen uit Maassluis over 2 explo
res, die men had gehoord. Bij na
der onderzoek bleek een bedrijfs
storing te hebben plaatsgevonden
in een fornuis van de smeerolie-
fabriek, waarbij een brandje was
ontstaan.
12-6-71: Er kwamen klachten bjj
de CMRK over een sterk roetende
fakkel. Door moeilijkheden met
een veiligheidsklep in de asfalt-
fabriek moest deze uit bedrijf
worden genomen. Dit was de oor
zaak van de roetende fakkel.
In dit kwartaal heeft dit be
drijf voor veel hinder gezorgd
door lawaai, roet en licht. Niet al
leen op de genoemde data is hin
der ondervonden; ook tijdens de
tussenliggende dagen bleven de
klachten bij de CRMK binnenko
men. Alleen een 10-daagse periode
voorafgegaan aan 44 mei, was be
trekkelijk rustig.
Van de zijde van de Gulf Is
ons meegedeeld, dat men een
grondfakkel gaat bouwen, die de
geluidshinder van de nu bestaande
fakkel grotendeels zou moeten op
heffen.
(Van onze correspondent)
LONDEN. De laatste dagen zijn
zeven Londense ziekenhuizen ge
noemd, waarin mensen ais proefko
nijnen worden gebruikt, naar de
overtuiging van 2 artsen die rea
geerden op Amerikaanse berichten
van dezelfde aard. Een stroom van
ontkenningen is op deze Britse pu-
blikaties gevolgd.
Eerst verklaarde dr. Maurice
Pappworrth, dat hij wist van
on-ethische experimenten in
twee ziekenhuizen. Vervolgens gaf
dr. John MacRae een opsomming
van vijf ziekenhuizen, waar „ontoe
laatbare dingen gebeuren".
Dr. MiacRae (53) zei dat hij
ernstige bezwaren had tegen behan
delingen, die verscheidene patiënten
van hem hadden ondergaan. Eén van
zijn patiënten was een 28-jarige arts
uit de Soedan, die door dr. MacRae
naar het University College Hospital
was verwezen wegens migraine. De
jonge dokter werd onderworpen aan
experimenten, waardoor hij tijdelijk
blind en daarna tijdelijk doof werd.
Een 60-jarige patiënte was in een
ander ziekenhuis ertoe overgehaald,
een operatie te ondergaan, die dr.
MacRae als „ongerechtvaardigde in
greep" beschreef. Ook gaf deze huis
arts het voorbeeld van een baby
waarmee naar zijn inzicht on-ethisch
was gehandeld.
„Ik ben mijn vertrouwen in de me
dische autoriteiten hier te lande
kwijt", zei dr. MacRae. Hij beperkte
zich tot ervaringen van zijn eigen
patiënten. „Ik ben bereid", zei hij,
„uitvoerige verklaringen af te leg
gen voor de Algemene Geneeskundi
ge Raad (een overheidslichaam) en
voor de Ethische Commissie van het
Brits Verbond van Doktoren".
Een woordvoerder van het kinder
ziekenhuis te Westminster ant
woordde scherp: „Mijn eerste in
druk is, dat dr. MacRae een hoop
onzin vertelt. Wij hebben een ethi
sche subcommissie, die klinische
proeven verbiedt als niet volstrekt
vaststaat, dat elke on-ethische han
delwijze wordt vermeden".
In het St.-Thomas-ziekenhuis te
Lambeth, eveneens in de hoofdstad,
werd verMaard: „Wij houden ons
bij de controle op medische proeven
aan de richtlijnen van het ministerie
van gezondheid". Het is vier jaar
geleden, dat de overheid na een
soortgelijke openbare controverse
adviezen gaf voor een streng toe
zicht bij medische research.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Nederland de grote
en enige melkboer van de EEG.
Maar ook niet meer dan dat. Alle
andere voedseI-„attributen" zullen
we in de toekomst moeten betrek-
uit andere landen. Van de uitge
strekte velden in Frankrijk en
Duitsland koolzaad en zonnebloem-
men, van Zuid-Europa's meest woes
te berghellingen olijfolie.
Dat toekomstperspectief wordt „o-
pengeklapt" op een symposium don
derdag a.s. in Utrecht onder de titel
„Het voeden van Nederland, nu en
in de toekomst".
Eén van de inleiders daar zal prof.
dr. ir. M. Dols, oud-adviseur bij het
ministerie van Landbouw en Visse
rij. Van hem de uitspraak: „Om in
de eiwitbehoefte van de groeiende
wereldbevolking te voorzien is het
nodig met alle beschikbare middelen
de produktie aan dierlijke eiwitten
te verhogen. Vlees, melk en eieren
komen het eerst in aanmerking.
Daarnaast vis".
Volgens prof. Dols is het niet uitge
sloten dat in de toekomst de voed
selvoorziening in Nederland meer
zal steunen op produkten die elders
zijn voortgebracht dan op die van
eigen landbouw en veehouderij.
In het verlengde daarvan ligt zijn
uitspraak: „De ontwikkelde landen
zullen bereid moeten zijn mee te
werken aan het tot stand komen in
de ontwikkelingslanden van indus
trieën voor de be- en verwerking van
Inheemse grondstoffen, die tot nu
toe werden geëxporteerd, maar even
eens aan de vestiging van basisin
dustrieën, die voor de verdere ont
wikkeling van de landbouw onmis
baar zijn.
„De vrees voor het vet begint een
medisch anachronisme te worden",
aldus zal prof dir. J. Boldingh (Uni
lever) vandaag poneren. Dokters,
die hun patiënten aanraden minder
vet te eten, beperken, volgens hem,
de enige mogelijkheid om de samen
stelling van het voedingsvet in gun
stige zin te beïnvloeden.
„Al wordt de raad minder vet te
eten in de medische praktijk nog
veelvuldig gehoord, er is toch ook al
duidelijk een doorbraak naar nieu
we inzichten op het gebied van de
voeding waar te nemen. De verdrin
ging van boter door margarine, tot
voor kort door prijsoverwegingen
bepaald, zal stellig verder doorzet
ten tengevolge van de moderne me
dische inzichten. En na de zuigelin
genvoeding, waarmee een stap is
gezet, zullen er ook andere melkpro-
dukten worden ontwikkeld, waarin
het melkvet door linolzuurhoudende
oliën is vervangen.
Het laat zich voorspellen dat bij
voorbeeld bij schoolmelkverstrek-
king spoedig tot zogenaamde „filled
milk" zal worden overgegaan", aldus
prof. Boldingh.
Dr. C. Engel, directeur van het cen
traal instituut voor voedingsonder
zoek TNO, verwacht niet veel van
de visserij als middel om in de
toekomst te komen tot een hogere
eiwitproduktie. Het ongunstige per
spectief voor dit „hoogst nodige
voedingsprodukt" ziet hij „eiwit ge
produceerd met op koolwaterstoffen
gegroeide gist. „Met de totale jaar
lijkse produktie van 1500 miljoen
ton ruwe petroleum is het mogelijk
23 miljoen ton gisteiwit te produce
ren. De totale jaarbehoefte aan eiwit
in de jaren 1980-1985 wordt geschat
op 120 a 150 miljoen ton.
Voor Nederland kan de ontwikke
ling van gisteiwitten uit aardolie
uitermate belangrijk worden daardat
we hier beschikken over een grote
concentratie van olieraffinage-capa-
citeit en een grote agrarische vere
delingsindustrie", aldus dr. EngeL
