Ons land was eens pionier in de woningbouw 125 |95 59 59 |45 129 PRIJSSLAG Woningnood in 5 jaar weg als ieder van netto-loon geeft DE ZEKERHEID VAN DE LAAGSTE PRIJS OVER LAGE PRIJS GESPROKEN VERGELIJKT DIE PRIJZEN BANKETSTAVEN 'tIS PRIJSSLAG 3; 229 178 479 929 Meer vrouwen recfiter Telefoontje van Kropholler in Van Abbe-museum REUMATISCHE- EN SPIERPIJNEN 795 JAC. HERMANS PRIJSSLAG BIEDT U WEEK IN-WEEK UIT 299 VRIES VERS VLEES binnenland buitenland Visitekaartje Leefmilieu Romantiek Vragen over Udink en de twee miljoenste na-oorlogse woning JAMES RAY IN BEROEP PLAN BOUWYAKBONDSYOORZITTER: Honderden doden in Vietnam Wenen wacht op Mindszenty voor uw wekelijkse boodschappen geen tijdelijke verwarrende lokkertjes maar DUIDELIJKE VASTE LAGE PRIJZEN TANDPASTA APPELMOES BAVARIA PILS VARKENS VLEES DOO^IASS^/ERKOOPZ^iXrRM/OORDEUG VERMOUTH VOOR -n VOORDELIGE RIJSTTAFEL VLUGRUST MOSTERD HAARLAK PANTY NYLONS VARKENS LEVER VARKENS FRICANDEAU! RUNDER GEHAKT JAC. HERMANS papier uw pen Snikken en glimlachen Aanslagen in Zuid-Afrika New York Times Israël maakt raketten Ponton zonk door ma teriaalmoeheid A Dinsdag 5 oktober 1971 19 (Van onze kunstredactie) EINDHOVEN Voelt u er iets voor om persoonlijk toege sproken te worden door bouw meesters als Granpré Molière, Kropholler of Van Tijen, neem dan de hoorn van de haak in de telefooncel, die staat opgesteld in het Eindhovense Van Abbe- museum. En dan te weten, dat deze cel, zoals er waarschijnlijk een bij u in de straat staat, al in de dertiger jaren door Brinkman en Van der Vlugt ontworpen is, toen architecten zich voor het eerst in de geschiedenis gingen bemoeien met ons wooncomfort, bestaande uit droogrekjes, me chanische kleerborstel en ci troenpersen. 144 Maar dat zijn slechts randver- schij-nselen van het Nieuwe Bouwen in die jaren, dat ook voor een aanmerkelijk deel het gezicht van ons hedendaagse wo nen heeft bepaald. Voor de vak man en de leek of voor ieder, die zich zijn eigen woonomgeving maar enigszins interesseert, is er tot 7 november in het Van Abbe- museum te Eindhoven een erg in teressante expositie:,, Bouwen '20- '40. Als er ooit nog eens een echt architectuurmuseum in ons land komt, dan is deze tentoonstelling er een voorproefje van hoe het zou kunnen zijn. „Architecten pretenderen wel vorm te kunnen geven aan deze samenleving, maar in feite zijn zij juist het produkt van deze samen leving". Het huis waarin wij wo nen is het produkt van wat er in onze maatschappij gaande is en omgekeerd heeft onze wijze van wonen weer invloed op de maat schappelijke processen. Dat is een ervaringsgegeven, dat bijna ieder een zal onderschrijven, zeker op dit moment. Hoe komt het dan, dat wij nu zo ellendig of zo goed het is maar hoe je het bekijkt en hoe je zelf zit wonen? Je wordt dan misschien toch wel even stil, wanneer deze tentoon stelling je confronteert met gege vens als: nog in 1859 woonden te Amsterdam 23.635 mensen in kel derholen; de totale Nederlandse woningproduktie bestond rond 1850 uit niet meer dan circa 7000 woningen per jaar; vanaf 1850 tot 1900 werden er niet meer dan 5000 goedkope arbeiderswoningen ge bouwd; in 1899 bestond 59% van alle woningen uit één of twee ver trekken. Er is in onze eerste eeuw helft wel het een en ander veran derd, mede dankzij de grote in vloed van het zogenaamde Nieuwe Bouwen. Internationaal gezien heeft Nederland toen zelfs een pio niersrol vervuld, hetgeen nu niet meer gezegd kan worden. Juist omdat dit geen zuiver tech nische tentoonstelling is, maar de samenhang tussen architectuur (met name gericht op de sociale woningbouw) en de samenleving geïllustreerd wordt, is het geheel voor velen aanspreekbaar. Daar komt bij dat er voor degenen, die er zich nog wat intensiever mee bezig willen houden, een uitste kende catalogus is samengesteld met een aantal zeer oriënterende bijdragen en illustraties. De expo sitie zelf presenteert vier aspecten van het tijdperk: 1) de historisch- chronologische ontwikkeling; 2) haar definitie als bouw-KUNDE; 3) haar maatschappelijke voor waarden; 4) haar definitie als bouw-KUNST. De tentoonstelling is niet zo dor als deze indeling laat vermoeden, in tegendeel. Het stripverhaal van onze woning is verwerkt tegen een aantal metalen constructies die in een 5-tal zalen telkens de behui zing vormen yoor dia- en filmpro jecties, met gesproken woord en geluid. Meer dan ooit is het huis in het begin van deze eeuw, bij de opko mende industrie het visitekaartje van maatschappelijke tegenstellin gen geweest. De sociale woning bouw werd, als de mens, platge drukt tussen kapitaal en arbeid. En nu? De vergelijkingen met '71 worden getrokken. „Het huidige li- beraliseringsbeleid vertoont veel paralellen met de door de overheid gevoerde politiek vanaf het einde van de eerste wereldoorlog....", is één van de conclusies. Maar het is ook na die eerste wereldoorlog, dat met figuren als Berlage, Wright en De Stijl op de achtergrond, de architecten van het Nieuwe Bouwen, als maatschappe lijk geëngageerde mensen, elkaar vonden. Zij zagen in de techniek en de wetenschap een middel om de mens te bevrijden uit zijn be dompte woning en serviele ar beidsverhoudingen. Staal en beton, zakelijke archi tectuur waarbij, de mens in het middelpunt stond, de cultus van licht, lucht en zon, geometrische vormen, de eerste flats, tuindor pen, het ontdekken van de stad als een organisme etc. etc. Het zijn even zovele steekwoorden uit deze periode, die namen opleverde als Oud, Stam, Rietveld, Zwart, Dui ker, Brinkman en Van de Vlugt, Van Tijen, Staal, Van Eesteren e.a. Hun bouwwerken getuigen nog van hun idealen én tegenstellingen. Groepen als CIAM, Opbouw, De 8 en de Amsterdamse school met zijn burgerlijke gevelarchitectuur maken de historie, die hier is af te lezen. het bouwen zie je op het eind van dertiger jaren zich duidelijk een groep naar rechts afbuigen, met de rug naar de evolutie, die het Nieuwe Bouwen teweeg had gebracht. Figuren als Granpré Mo lière, Van Ravensteijn, Staal en Van Woerden vluchtten terug naar „de eeuwige waarheid" van het klassieke of naar het romantische verleden en het zogenaamde na tuurlijke landleven („de goeie ou de tijd"). Het ontstaan van „mid deleeuwse" raadhuizen en kerken bij de Delftse school of de krullige stations (Utrecht b.v.) van Van Ravensteijn in het tijdsbestek dat iedereen riep om „de sterke man" (Hitier, Salazar, Colijn), zijn teke nend voor die jaren. Verschijnse len, die opnieuw in onze dagen, zowel in de politiek als de archi tectuur (facetten van een veel bre der gegeven) de kop weer opste ken. Zo kan deze expositie, waar van hier slechts enkele facetten zijn aangetipt, onze interesse op een breed spoor zetten. De uitwerking van de ideeën van het handjevol mensen van De Stijl, De 8 en Opbouw op de ont wikkeling van het bouwen na 1945 is buitengewoon groot geweest. Mede dank zij hen is de standaard van de volkshuisvesting belangrijk verhoogd. Dat de vormgeving van onze woonblokken vaak zo arme tierig is, kan aan deze ideeën niet geweten worden. Het is alweer het onvermijdelijke gevolg als denk beelden van enkele begaafden zich over een brede schare versprei den. De huidige kritiek op haar leeg te en levenloosheid en de daarbij behorende aanprijzing van de 19e eeuwse sloppen, is voor een groot deel architectenromantiek. Zo luidt één van de conclusies. Instructief en een beetje beang stigen dis de parallel die te trek ken is tussen de jaren '38 tot '40 en '71 met een duidelijke trek naar een neo-romantiek. Ook in De betekenis van het functiona lisme in de periode '20-'40 ligt op de eerste plaats in het morele vlak. De strijd om een beter fysiek leefmilieu is hier door enkele ar chitecten, opdrachtgevers en over heidsinstanties, gestreden. In hoe verre deze strijd van definitieve en doorslaggevende betekenis is geweest, is een vraag waarop wij nu het antwoord schuldig zullen blijven. Hieraan gaat namelijk de vraag vooraf, in hoeverre de mate riële kwaliteit van het leefmilieu van betekenis is voor de kwaliteit van de samenleving als zodanig. Dat schrijft prof. ir. C. Weeber, projectleider van de groep van 13 mensen, die als een succesvol team gebouwd hebben aan deze exposi tie, uitstekend passend in en aan sluitend bij datgene wat het Van Abbe-museum de laatste jaren ge bracht heeft. De kwaliteit van het leefmilieu en de samenleving van '71 wordt onder andere gedemon streerd met foto's van de Bijlmer meer en vrouwen, die baas in ei gen buik willen blijven. Zegt u 't maar.... HENK EGBERS DEN HAAG (ANP). De P.v.d.A.-Kamerleden J. Scliaefer en A. Voortman hebben minister Udink (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) gevraagd om de R.-K. Bouwvereniging te Apeldoorn te berichten, dat de ruimte die deze bouwvereniging nodig zegt te hebben voor zijn ontvangst, door hem niet op prijs wordt gesteld. De beide Kamerleden wijzen er op, dat negen Apeldoornse ge zinnen vooralsnog de hun toege wezen flat niet kunnen betrek ken, omdat minister Udink op 11 oktober het tweemiljoenste huis opent. „Is de minister niet van mening, dat elke gereedgekomen woning terstond voor bewoning aan de woningzoekenden moet worden overgedragen?," aldus de beide Kamerleden. JACKSON (Tennessee) (AP) Ja- les Earl Ray, de man die tot 99 aar gevangenisstraf is veroordeeld vegens moord op ds. Martin Luther fing, gaat tegen zijn straf in beroep. Op 26 februari van dit jaar had hij rok herziening van het vonnis aan gevraagd, maar dit was geweigerd. De advocaten van Ray hebben hun verzoek om heropening van de zaak gebaseerd op vier nieuwe feiten die, zeggen zij, bekend werden nog voor dat Ray op 4 april 1968 toegaf schul dig te zijn aan moord op de neger leider. Ray, 41 jaar oud, zit opgesloten in een gevangenis te Jackson, waar hij met maximale zorgvuldigheid wordt bewaakt. UTRECHT (ANP) Iedere Ne derlander zou driekwart procent van zijn totaal beschikbaar netto gezins inkomen moeten afdragen ten be hoeve van de oplossing van de wo ningnood. Als iedere Nederlander vijf jaar dat percentage zou afstaan, is het tekort aan goedkope woningen vrijwel verdwenen. Aldus de heer L. Brouwer, voor zitter van de Kath. Bouwvakbond St.-Jozef in een artikel in Ruim zicht, het blad van het NKV. Volgens berekeningen van de heer Brouwer levert die afdracht van driekwart procent door elke Neder lander een bedrag op van 565 mil joen gulden per jaar. Daarvan zijn dan ongeveer 11.000 woningen van 50.000 gulden per stuk te bouwen. In vijf jaar 'tijd betekent dat 55.000 woningen extra bovenop het norma le bouwprogramma. Kapitaal uit die pot van 565 mil joen per jaar zou tegen een lage rente (maximaal vier procent) aan de bouwers ter beschikking moeten worden gesteld. De woningen zou den goedkoop in huur kunnen zijn, minder dan 200 gulden per maand. Een deel van het geld kan volgens de heer Brouwer ook worden ge bruikt voor het verbeteren van de bestaande woningvoorraad, terwijl het door hem gewenste fonds ook geschikt zou zijn voor het financie ren van individuele huursubsidies. De heer Brouwer wijst op cijfers van het Centraal Bureau van de Statistiek, waaruit volgens, hem blijkt dat 160.000 gezinnen en al leenstaanden een huis met een huur van 190 gulden per maand of min- 1 ter.""1 r-»-. - 1" derdduizend gezinnen nog bij ande ren inwonen. Verder vermeldt de heer Brouwer het getal van 375.000 krotten en 250.000 verbeterbare slechte wonin gen in Nederland. De heer Brouwer zegt een referendum over zijn plan te wensen- Wanneer de Nederlandse bevolking „ja" zou zeggen op zijn voorstel, dan zou dat voorstel naar zijn mening zonder meer moeten worden uitgevoerd. (ADVERTENTIE) Onmiddellijke verlichting van "Doorstraalt" verlichtend weefsels en spieren tot in de gewrichten "Oeumatisclie pijnen, spit, zenuwpij- nen, verstuikingen, stijve nek en ledematen niets werkt sneller, niets werkt aangenamer ter verlichting van pijn dan Algesal-balscm. Onmiddellijk in de huid doordringend, werkt Alge- sal diep op de weefsels in tot aan de haard van de pijn (zonder opper vlakkige warmtesensatie of irritatie van de huid te veroorzaken) en "doorstraalt" verlichtend weefsels en spieren tot in de gewichten. Reu matische pijnen en stijfheid maken spoedig plaats voor een durend gevoel van verlichting en welbehagen. Wacht niet tot de pijn uitbreekt I Zorgt dat U thuis altijd een tube Algesal bij de hand hebt om zodra het nodig is de pijn te verlichten. ALGESAL bii alle aooth. en drog. SAIGON (AP) Zuidvietnamese troepen zouden tijdens gevechten in de buurt van Cambodja, die tien da gen hebben geduurd, 364 Noordviet- namezen hebben gedood. Volgens Amerikaanse waarnemers zou „de vijand" in dit gebied vermoe delijk aan het terugtrekken zijn. Er is vooral gevochten bij de stad Krek die, omgeven door rubberplan tages, ruim tien kilometer op Cam- bodjaans grondgebied ligt. De Zuidvietnamezen zouden, met behulp van tanks, thans bezig zijn door te stoten naar de door de vijand ingenomen geschutsbasis, die 4 kilo meter ten oosten van Krek ligt. Zélf zouden de Zuidvietnamezen tien man verloren hebben, terwijl er 49 wer den gewond. WENEN (KNP) In Wenen re kent men er in kerkelijke kringen op, dat kardinaal Mindszenty zich binnen afzienbare tijd in de Oosten rijkse hoofdstad zal vestigen. Op het ogenblik bevindt de kardinaal zich in het Vaticaan, waar hij gast van paus Paulus is. Kardinaal Mindszen ty zou zich willen vestigen in het oude Hongaarse priesterseminarie „Pazmaneum", waar sedert 1623 Hongaarse priesterstudenten theolo gie hebben gestudeerd. Het semina rie is het eigendom van het aarts bisdom Esztergom, de zetel van kar dinaal Mindszenty. Op het ogenblik zijn er geen Hongaarse priesterstu denten. Het seminarie staat momenteel onder hoede van kardinaal Koenig van Wenen. Kardinaal Mindszenty geeft de voorkeur aan Wenen boven Rome, omdat hij daar dicht bij zijn vaderland leeft. (ADVERTENTIE) onze bestseller l't VOLLE POND 500 gram geurige pittige koffie normale prijsJAf grote tube MACLEANS prijs slagprijs 3/4 pot nieuwe oogst normale prijs-W a CEVITAM PI I SIROOP normale prijsJDT 2 pullen 5 vol.% alc. m 200 gramsblik homburg normale prijs-89' m kuipje kleebub MARGARINE41 I doos BOTERHAMZAKJES tso stuks79 pakje VOLKOREN ROGGE MIXKU RIJKGEVULDE beker zeeuwse KEUKENSTROOP.72 1/4BLIK KERSEN ZONDER PIT-59 blik HAMBURGERS 5stuks.129 dubbel voordeelpak knorr VLEESBOUILLON 12x1/2 liter normale prijs -173" m literblik DUBBELE SPERZIEBONEN normale prijs-69" l rollen I SNOEP MENTOS, FRUIT.TELLAof BLACK AND WHITE ID grote fles SAVELL! rood of wit pak a 200 gram zakje gedroogde NASI of BAMI GROENTE linnenbaai (4500gram) droogkokende RIJST grote fles 290 c.c. KETJAP BENTENG 3 diepvries stokjes SATE in pindasaus potje (55 gram) SAMBAL OELEK emmertje(Q,75ltr.) ROMIGE FRITESSAUS normale prijsl72~ f bierpul FRANSE ■normale prijs-109" ED grote bus ELEGANCE prijs-slagprijs met ideale pasvorm small, medium, large 500 gram 500 gram 500 gramspak DEN HAAG (ANP) Het is minister Van Agt (Justitie) van geen enkel rechterlijk college bekend, dat het zich op het standpunt zou stellen, dat vrouwen geweerd moeten worden bij de rechterlijke macht. Minister Van Agt heeft dit aan de Tweede Kamer meegedeeld, in antwoord op schriftelijke vragen van het PvdA-Kamerlid Roethoff. Het kan niet juist zijn, aldus het antwoord, dat er nog zeer onlangs twee solliciterende vrouwelijke kandida ten in een bepaald arrondissement uitsluitend wegens hun sekse zijn afgewe zen, omdat gedurende dit gehele jaar in geen rechtersvacature door twee vrouwelijke kandidaten werd gesolliciteerd. De minister van Justitie deelt in het antwoord mee, dat het aantal vrouwelijke rechters regelmatig toe neemt. Thans zijn er 21 vrouwelijke rechters, vijf jaar geleden was dit aantal ■""ht. Brieven voor aeze ruöriek moeten met vol ledige naam en adres worden ondertekend. Bij publicatie zullen deze vermeld worden. Slechts bij hoge uitzondering zal van deze regel wor den afgeweken. Naam en adres zijn dan bij de redactie bekend. Publicatie van brieven (verkort of onverkort) betekent niet dat de redactie het in alle gevallen eens is met in houd, c.q. strekking. Wat moet een klein stipje op de landkaart als Nederland met 95 gene raals? Laten we nu niet zeggen - t.o.v. andere landen komen we er niet zo gek vanaf - want per slot van rekening heeft Nederland een tekort van een paar miljard. Er valt in deze kringen genoeg te bezuini gen. Ministers, oud-ministers (wachtgeld), gene raals en andere bureau-officieren. Dan behoeft men geen onsympathie ke maatregelen te nemen als; kijk geld omhoog, studiegeld omhoog, kleuterschoolgeld omhoog enz. Om nog maar niet te spreken van de bevriezing van de kinderbijslag. Het ware beter a'is men de kinder bijslag liet vervallen voor ministers, staatssecretarissen en generaal, kort om voor diegenen, die een salaris genieten van pakweg 30.000 gulden per jaar of meer. Stel dat er van hen 100.000 zijn met twee kinderen (een leuke enquete voor het Cen traal Bureau voor de Statistiek) dan leert een eenvoudig rekensommetje dat op deze 'manier ca. 100.000 x 2 x gemiddeld 1200 gulden is 240 mil joen gulden bespaard kan worden. En wat denkt u van de wethouder in Amsterdam die een huur betaalt van 127 per maand en niet uit zijn huis wil. Het moet toch voor de buren een koud kunstje zijn, dacht ik. Een bordje op zijn raam: hier woont wethouder L. Kuyoers van Volkshuisvesting en hij moet wel een bord voor zijn kop (lees hoofd) hébben als hij dam. niet weggaat. Moet zo'n man nou de Volkshuis vesting regelen. Geen wonder dat er woningnood heerst. Kom laten we snikken en glimlachen. BREDA H.G.M. MAAS PRETORIA (AP) Een kapitein van de politie is gedood door een landmijn en vier politiemannen zijn gewond bij een aantal ontploffingen in de Caprivistrook, in de afgelopen twee dagen. Dit heeft de eerste minister van Zuid-Afrika, John Vor- ster, gisteren bekend gemaakt. Varster gaf te kennen dat de landmijnen, die de oorzaak waren van de ontploffingen in de Caprivi strook, wiaren aangebracht door guer rillastrijders, die de strook waren bimmienigedirongen vanuit een buur land van Zuid-Afrika. De Caprivistrook is een smal stuk land dat deel uitmaakt van Zuid- West-Afrika en gelegen is tussen Angola en Botswana en nog juist Rhodesië en Zambia raakt. NEW YORK (Rtr) Volgens de New York Times is Israël begonnen met het vervaardigen van een klein aamtal raketten, die explosieve la dingen van 400 tot 600 kg. over een afstand vam 480 km. kunnen vervoe ren. Het blad schrijft dit te hebben vernomen van functionarissen van de inlichtingendiensten van de V.S. 'en andere landen- Er zouden per maand maximum zes van deze ra ketten, de Jericho" genaamd, wor den gemaakt. Israël heeft herhaaldelijk beloofd niet als eerste kernwapens in het Midden-Oosten te zullen gebruiken, Maar, aldus het blad, deskundigen geloven, dat Israël mogelijk een aantal kernwapenonderdelen heeft, die snel geassembleerd zouden kun nen worden voor gebruik met de Jericho-raket em gevechtsbommen werpers. (Van onze correspondent) KAMPERLAND. Op 26 septem ber zijn bij het Noordereiland in de Oosterschelde de 40 miljoen gulden kostende Jan Heymans en de een mil joen gulden kostende Teimy IV, in de diepte verdwenen. Dinsdagmiddag- is de Taklift III van het bergingsbe drijf v. d. Akker uit Vlissingen erin geslaagd de aanlegponton Mail, lang veertig meter en breed acht meter, te bergen. Hierna is door de rijkspo litie te water direct een minutieus onderzoek ingesteld. Daaruit is ko men vast te staan dat deze ponton is gezonken door materiaalmoeheid. Het zinken van de andere vaartuigen werd door de ponton veroorzaakt. Er is, aldus de woordvoerder van de rijkspolitie, geenszins sprake van eni ge sabotage. I

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1971 | | pagina 11