Al „vangen" ze geen vuil uit de lucht:
GROENGORDELS ZIJN NUTTIG
Na ramp gaan Russen
het opnieuw
proberen
LET
OP
SPOEDIGE LANCERING SOJOEZ-12 VERWACHT
ili 111
Parochie in
conflict met
kardinaal Siri
V
24
binnenland
buitenland
Saljoet omhoog
KATTEN NAAR
ROTTERDAM
Belasting
omhoog
m
Studenten tut
middengroepen
gedupeerd
TE GENUA
Bezoek aan
oorlogsgraven
in Birma in
overweging
papier
uw pen
Peter van der Merwe
ahog'
Kaaiman in meer
in Neurenberg
THE BEST THERE IS...
Dinsdag 5 oktober 1971
15
(Van een onzer verslaggevers)
DELFT Dat groengordels vui
le lucht vangen en daardoor de
luchtverontreiniging bestrijden is
een fictie. Maar daarnaast blijken
er nog voldoende milieuhygiëni
sche redenen te zijn om toch tot
aanplant van groengordels over te
gaan. Dat valt te concluderen uit
een artikel in het tijdschrift
„Bouw", van de hand van ir. L.J.
Brasser, hoofd van de afdeling
buitenlucht van het Instituut vno--
Gezondheidstechnisch TNO.
Die andere redenen liggen voor
een belangrijk deel in het estheti
sche vlak. Zo is het bijvoorbeeld
nodig, aldus ir. Brasser, een duide
lijke scheiding te hebben tussen
industrieterreinen en woonwijken.
Bij een zekere breedte wordt daar
door overlast voor de diehtstbijwo-
nenden voorkomen. Bovendien is
een terrein van enige breedte uit
stekend bruikbaar om met behulp
van groengordels de industrie aan
het oog te onttrekken- Tevens,
schrijft ir. Brasser, is het nuttig
een grensgebied tussen industrie
en woongebied zodanig in te rich
ten. dat er weerstanden bij de
bevolking zullen ontstaan wanneer
tegen alle oorspronkelijke plannen
in uitbreiding van het industriege
bied over het grensgebied wordt
overwogen. „Dat dit een reëel ge
vaar is, is de laatste tijd meerma
len gebleken. Een groengordel is
dan een vooruitgeschoven verdedi
gingslijn van een woongebied".
Maar er zijn toch ook nog ande
re dan „schoonheidsoverwegingen"
die voor de aanleg van groenzones
pleiten. Gebleken is namelijk, dat
door het plaatsen van „obstakels"
luchtwervelingen ontstaan, die con
centraties van luchtverontreiniging
sneller verdunnen. In dat verband
zijn boomgroepen ideale „obsta
kels" veel beter dan een heel bos.
„Een goede toestand wordt be
reikt". aldus ir. Brasser, „indien
boomgroepen en -gordels worden
aangeplant, liefst van hoogopgaand
geboomte, afgewisseld met vlak
terrein, zoals speelweiden, sport
velden e.d. Een zo sterk mogelijk
gevarieerd recreatieterrein heeft
dan ook een goede uitwerking op
de verdunning van luchtverontrei
niging". In dit verband vindt hij
een hos veel minder nuttig. Welis
waar neemt in een bos de concen
tratie van vervuilde lucht sterk af,
en ook nog wel in een strook
erachter, maar daarna komt die
concentratie toch weer terug. An
dere „nadelen" van een bos zijn
nog, dat de bomen gedurende de
helft van het jaar bladerloos zijn.
dat de keuze van boomsoorten
vanwege het optreden van ver
schillende verontreinigingen sterk
beperkt kan zijn en dat de wer
king in de beginperiode nog klei
ner zal zijn omdat er vrij veel
jaren nodig zijn een bos over het
grootste deel van zijn oppervlakte
tien meter hoog is.
Een vermindering van concentra
ties van luchtverontreiniging
wordt, net als door een bos, ook in
de hand gewerkt door bomen die
wat verder uit elkaar staan. Dat
betekent, volgens ir. Brasser, dat
in straten waar bomen staan de
verontreiniging minder zal zijn.
Bomen en plantsoenen in straten
helpen dus een woonwijk zichzelf
te reinigen. Daarom is een derge
lijke verspreide aanplant beter dan
een park op een overblijvend stuk
grond bij een steenwoestijn. Langs
snelwegen bepleit ir. Brasser de
aanleg van lange, smalle parken
van enkele honderden meters
breed. Voor recreatieve doeleinden
is het nuttig ruim opgezette be
groeide gebieden te bezitten in de
omgeving van woon- en industrie
wijken. „De eerder besproken
groengordels", schrijft hij, „kun
nen hieraan voldoen. Het is echter
niet nodig overal een park met
gazons (bespoten met onkruidbe
strijdingsmiddelen) en netjes aan
geplante bosjes (bespoten met in
secticiden) afgewisseld met een
vijver (chemisch geschoond, dus
zonder kikkers) aan te leggen. Een
min of meer aan de natuur overge
laten terrein met wat houtopslag,
braamstruiken, een restant sloot
met waterplanten en kikkers
brengt de mens dichter bij de na
tuur".
(Van onze ruimtevaart-
medewerker)
Alles wijst erop dat de Sov
jet-Unie op het punt staat de
Sojoez-12, een door drie kos
monauten bemand ruimte
schip, te lanceren. Dit zou
moeten gebeuren in de eerste
helft van oktober. Het doel
van de Sojoez-12 lancering
zal uiteraard zijn het opnieuw
bemannen van het nog steeds
om de aarde cirkelende ruim
teschip Saljoet-1, dat de Rus
sen de wat overdreven bena
ming „ruimte-station" heb
ben gegeven.
De Saljoet-1 werd gelanceerd op
19 april van dit jaar en vijf dagen
later geënterd door de op 23 april
in de ruimte gebracht Sojoez-10,
met de kosmonauten Sjatalow, Je-
lisejew en Roekavisjnikow. Dit
drietal had in de Saljoet moeten
overstappen en aan boord van dit
ruimteschip iets meer dan drie we
ken lang medische, biologische en
enkele andere wetenschappelijke
experimenten moeten uitvoeren.
De drie kosmonauten slaagden er
echter niet in het luik in de ver
bindingstunnel tussen de Sojoez en
de Saljoet te openen, en moesten
onverrichterzake naar de aarde te
rugkeren.
Daar het defect, school in de
Sojoez-10, werd door de Russische
vluchtleiding besloten een her
nieuwde poging te doen de Saljoet
te laten bemannen. Daartoe wer-
de op 6 juni de ruimtevaarders
Dobrowolski, Wolkow en Patsajew
gelanceerd in de Sojoez-11. Zij
slaagden er wel in de Saljoet bin
nen te komen waarna zij in 22
spannende dagen hun uiterst be
langrijke programma van werk
zaamheden voltopideh en terloops
o.m. het duurrecord voor bemande
ruimtevluchten met ruim zes etma
len verbeterden. Op 29 juni kwam
een einde aan hun werk en keer
den zij met de Sojoez-11 naar de
aarde terug. Maar op dat moment
sloeg de dood toe, onverwacht en
meedogenloos. Tijdens de eerste
fase van de terugkeer in de
dampkring liep in enkele seconden
alle lucht uit de cockpit van de
Sojoez weg en kwamen Dobro
wolski, Wolkow en Patsajew door
verstikking om het leven. Oorzaak
van de algehele decompressie was
een niet goed gesloten buitenluik
of een niet juist functionerend
luchtventiel in dat luik. Een van
de twee oorzaken was het, maar
verder hebben de Russische autori
teiten niets losgelaten
Alles wees erop, dat na dit tra
gische ongeval voorlopig een eindp
was gekomen aan het Russische
bemande ruimtevaartprogramma.
Weliswaar werd nog op dezelfde
dag dat de drie kosmonauten ver
ongelukten, op commando van de
grond, de Saljoet-1 in een hogere
omloopbaan gebracht, maar daar
mee leek de kous af.
Ook op een hoogte van 250 kilo
meter boven de aarde komen neg
luchtdeeltjes, hoe sporadisch ook,
voor. Deze botsen tegen de daar
rondcirkelende ruimteschepen aan
en zorgen voor heel geringe wrij
vingskrachten, die echter beetje
voor beetje de snelheid van zo'n
toestel reduceren. Hierdoor komt
het ruimteschip steeds dichter bij
de aarde en daarmee ook in een
steeds dichter wordende atmosfeer
terecht. Het hoogteverlies is bene
den de 300 kilometer in de orde
van grootte van 3 a 5 kilpmeter
per dag.
En de Saljoet kwam eind juli -
begin augustus inderdaad steeds
dichter bij de aarde. Westerse
volgstations hadden al uitgerekend
dat het toestel omstreeks 15 augus
tus in de dampkring zou verbran
den. Een dergelijke gebeurtenis
zou hebben betekend dat er voor
lopig geen kosmonauten meer naar
de Saljoet zouden kunnen worden
gestuurd.
Maar zover liet de Sowjet-Unie
het niet komen. Toen het laagste
punt van de ellipsvormige baan de
aarde tot op iets meer dan 200
kilometer genaderd -«{as, werd de
boordraket van de Saljoet voor en
kele seconden geactiveerd, waar
door de levensduur van het ruim
teschip werd verlengd tot minstens
20 augustus.
■if (fgilIB
Naast het dienstcompar-
timent cabinebevindt zich
in de Soyoezruimtevaartuigen
dit tweede compartiment:
ruimte genoeg.
Op 17 en 18 augustus werden
vervolgens rigoreuze maatregelen
genomen. Tweemaal kwam de
boordraket van de Saljoet tot ont
branding en dit resulteerde in een
omloopbaan, die kwam te liggen
boven de 300 kilometer. Hierdoor,
en door de huidige stand van de
baan t.o.v. het aardoppervlak, is
het mogelijk geworden de Saljoet
in de eerste helft van oktober
weer door een bemande Sojoez te
laten enteren. Voor de verwachte
Sojoez-12 vlucht komen een aantal
bekende kosmonauten in aanmer
king. Reeds zijn de namen ge
noemd van de eerder in de ruimte
geweest zijnde kosmonauten Fi-
lipsjenko, Gorbatko, Wolynow,
Chroenow en Koebasow.
De Russen zelf zwijgen overi
gens nog in alle talen over de
mogelijkheid van een nieuwe be
mande ruimtevlucht, alsmede over
de doelstellingen daarvan. Wat dat
betreft wijken ze niet af van hun
oude gewoonte.
Ook heeft de Sowjet-pers tot nu
toe met geen woord gerept over
een viertal ruimteproeven, waar
van er minstens drie iets te maken
moeten hebben met toekomstige
bemande vluchten. Het gaat hier
om de ruimteschepen die onder de
schuilnaam Kosmos-379, Kosmos-
382, Kosmos-398 en Kosmos-434 in
een baan om de aarde werden
gebracht en daar nogal opmerkelij
ke koerswijzigingen ondergingen.
Het patroon van de manoeuvres
van drie van de vier (Kosmos-379,
-398 en 434) zijn daarbij praktisch
identiek.
De Kosmos-379 werd op 24 no
vember 1970 in een baan om de
aarde gebracht op een gemiddelde
hoogte van ruim 200 kilometer.
Het toestel voerde daarna twee
baancorrecties uit en volgt thans
een zeer elliptische omloop, waarin
hij zich tot op 14.000 kilometer
van de aarde verwijdert. De satel
liet bevatte een bandje, waarop
menselijke stemmen waren opge
nomen, zoals ook reeds in het ver
leden gebeurd is. Het ging hier om
een proef van een nieuw commu
nicatiesysteem, te gebruiken bij
toekomstige bemande ruimtevluch
ten.
VOLKOV,
PATSAJEV.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
ROTTERDAM (ANP) Zaterdag
9 en zondag 10 oktober a.s. wordt in
de Rotterdamse Rivierahal de jaar
lijkse internationale kattententoon
stelling gehouden.
Deze achtste expositie in de serie
wordt georganiseerd door de Neder
landse Vereniging van Kattenvrien-
den.
Honderden raskatten in tientallen
kleuren en variteiten zullen er te
zien zijn. Ook de exotische heilige
Birmaan en twee uit Engeland af
komstige rex-katten zullen naar de
tentoonstelling komen.
onze
hef
werktuigen zijn daar goed voor
transport-
materiaal V0
magazijn
bedrijfs
inrichtingen
p!oegstraat108 breda tel. 55850
Bel voor nadere dokumentatie
(Van onze onderwijsredacteur)
LEIDEN Het zijn vooral de stu
denten uit de middengroepen en niet
de studerenden uit de groepen der
minst draagkrachtigen, die door een
verhoging van de collegegelden zul
len worden benadeeld. Vooral stu
denten wier ouders een inkomen
hebben van f 15.000 tot f 25.000 ko
men voor geen enkele studietoelage
in aanmerking.
Voor hen zal de verhoging van
f 800 per jaar een niet te onderschat
ten barrière voor de universitaire
studie gaan betekenen. Dat schrijven
de tien studentenverenigingen die in
de Leidse studentenfederatie zijn
verenigd, aan wetenschapsminister
jhr. mr. M. L. de Brauw. Die studen
ten vrezen tevens dat door de voor
genomen maatregel in vele gezinnen
grote spanningen zullen ontstaan.
Het aantal werkstudenten zal toene
men, waardoor in de studie jaren ver
traging zal ontstaan. De verhoging
van de collegegelden zal voor de helft
ongedaan worden gemaakt, omdat
veel meer studenten, ongeveer de
helft d!e studietoelage imoet gaan
krijgen. Nu wordt die toelage nog
slechts aan eenderde van alle studen
ten gegeven. De federatie zegt in de
brief dat ze de indruk heeft dat de
maatregel alleen wordt genomen om
het aantal studenten te beperken.
Tegen die eventuele achtergrond pro
testeert de federatie fel.
(ADVERTENTIE)
GENUA (KNP) De Oregina-pa-
rochie in Genua heeft het begin van
de bisschoppensynode in Rome aan
gegrepen om in te gaan tegen haar
aartsbisschop, kardinaal Siri. De pa
rochie wil daardoor de aandacht van
de bisschoppensynode vestigen op het
gezagsprobleem in de katholieke kerk.
De vroegere pastoor van de Oregi-
na-parochie in Genua, de Francisca-
nerpater Agostino Zerbjnati, had na
melijk samen met een medebroeder
van hem de eucharistie gevierd met
de Orenginaparochie en een kind ge
doopt. Dit ondanks het dreigement
van kardinaal Siri, dat zij uit hun
priesterambt zouden ontheven zijn,
wanneer ze dit zouden doen.
Naar eerst nu bekend is geworden,
hadden op 28 september j.l. ook reeds
zeventien priesters het verbod van
kardinaal Siri, de leider van de con
servatieve vleugel in het Italiaanse
episcopaat, overtreden en een eucha
ristie gevierd met de parochianen
van Orengina. Kardinaal Siri was
voro deze „verzoeningsviering" uit
genodigd, maar gaf aan deze uitno
diging geen gehoor. Een delegatie die
namens de Orenginaparochie in het
conflict wilde bemidelen, werd door
Siri niet ontvangen.
DEN HAAG (ANP) De raad van
bestuur van de Oorlogsgravenstich
ting gaat na, of er bij nabestaanden
belangstelling bestaat voor een be
zoek aan het ereveld Thambyuzayat
in Birma. Tot voor kort hebben de
autoriteiten in Birma vrijwel elk be
zoek uit de westelijke wereld ge
weerd.
Bij het aanleggen van de spoorweg
door Birma in de tweede wereldoor
log hebben ongeveer drieduizend Ne
derlanders het leven gelaten. Circa
zeshonderdvijftig daarvan hebben
hun laatste rustplaats gevonden op
het bovengenoemde ereveld.
De andere Nederlandse slachtoffers
zijn begraven op de erevelden Kan-
chanaburi en Chungkai in Thailand.
De oorlogsgravenstichting is bezig
een reis naar Thailand te organise
ren voor vijfentwintig nabestaanden.
Die tocht wordt gehouden van 10 tot
17 december.
Brieven voor aeze rubriek moeten met vol
ledige naam en adres worden ondertekend. Bij
publicatie zullen deze vermeld worden. Slechts
bij hoge uitzondering zal van deze regel wor
den afgeweken. Naam en adres zijn dan bij
de redactie bekend. Publicatie van brieven
(verkort of onverkort) betekent niet dat de
redactie het in alle gevallen eens ia met in
houd, c.q. strekking.
Het is weer een tijd geleden dat
ik las dat Peter van der Merwe zijn
voetbalcarrière op medisch advies
had moeten stoppen. Een verschrik
kelijke slag voor een sportman van
zijn kaliber. Opgeklommen uit dp
pupillen naar het eerste elftal van
NAC. Vervolgens naar alle verte
genwoordigende elftallen en tenslot
te het Nederlands elftal.
Dit is niet zo maar gegaan want
het sportleven van Peter was er een
van vele blessures. Enerzijds door
zijn spectaculaire manier van keepen
en anderzijds door domme pech.
Maar door enorme opofferingen er
inspanningen kwam hij altijd terug-
Tot deze laatste blessure. Daarom
was deze mededeling zo erg.
Het sportleven van Peter is een
dik boek met veel hoogte- en dieD-
tepunten. Maar een boek eindigt al
tijd goed door middel van het laat
ste hoofdstuk. En dat laatste hoofd
stuk is in dat boek van Peter van
der Merwe nog niet geschreven. Zou
dat niet kunnen vraag ik bij deze
aan het bestuur van NAC, met een
benefietwedstrijd voor deze eminen
te doelman die NAC altijd trouw is
gebleven? Het is al laat maar het is
nooit te laat om hem en zijn suppor
ters dit afscheid te geven. En wat
dacht u van die naamloze overdekte
staantribune om die te veranderen
in Peter van der Merwe-tribuneï
DORST.
F. VERHEYEN.
NASCHRIFT REDACTIE: Wanneer
de met dit „stoppen" gemoeide ad
ministratieve afwikkelingen achter
de rug zijn, zal NAC zo laat
secretaris Speekenbrink op deze
vraag weten op „gepaste" wijze
afscheid nemen van Peter van der
Merwe. In dat kader behoort een
benefietwedstrijd niet tot de onmo-
deliikheden.
(ADVERTENTIE)
FEMINA KOMT
Femina 24 is een
feestelijke-
belevenis, met meer
dan 175 inzendingen.
Komen... doenl
(Van onze redactie buitenland)
NEURENBERG Een Beierse
sportvisser heeft in een meer in Neu
renberg een kaaiman gevangen. Hij
slaagde erin het dier,'dat tevoren een
andere visser had aangevallen, in zijn
netten te verstrikken. De kaaiman
zal naar een dierentuin worden over
gebracht. Het is niet bekend hoe een
exemplaar van dit geslacht van kro
kodillen in Neurenberg is terechtge
komen.
(ADVERTENTIE)
Zo'n boodschappenlijstje is tegenwoordig niets
bijzonders. En waarom ook? Condooms
kopen is een normale zaak. Dat vinden steeds
meer mensen, zowel mannen als Vrouwen.
Een gelukkige ontwikkeling, want gezinsplan
ning is in ons drukke landje geen overbodige
luxe. Het Durex condoom
is een van de betrouwbaarste
en makkelijkste
voorbehoedmiddelen.
Overal te koop, in winkels en
automaten, waar en wanneer u maar wilt,
Durex is niet storend in het gebruik en
volkomen veilig, ook op langere termijn.
Daarom adviseren veel huisartsen het gebruik
van condooms. Zeven van de tien verkochte
condooms zijn
Durex-condooms.
Dat zegt genoeg,
Durex, een wereldbekend merk
van. de London Rubber Company.
