I
O
IINEZEN IN INDONESIË HEBBEN HET HEET MOEILIJK
•of. Tinbergen:
tuur gast-
rbeiders mèt
drijven terug
Vondelparkbuurt is
experimentbeu
OMASSEN: GEEN GEHEIMEN IN ROTTERDAM
Mode: Army Look'
enkaas uit "t vuistje
INDONESIË (V)
Gratis reizen
niet tevreden over antwoorden burgemeester
De Kleine
Stem
:he School Oostb
iEN CONCIEr6e|
binnenland
buitenland
WÊÊÊÊKÊÊÊKÊ—mm
adverteren
adverteren
in deze krant
Door FRANS -ESSELS
Verplichting
Onontbeerlijk
2 Septemberdagen
op uw 65+ kaart
Blauwbaard in
Venezuela
l w h6t gehele beleid
't Schijnt de grote mode te worden:
groene enkhaki legerkleertjes
in U.S. Army stijl.
Daar past onze kaastaktiek
perfekt bij. Trek? Patrouille
naar de keuken, het mes gepakt,
rats... en je hebt een gouden reep
in je vuist. Geweldig.
Zelfs de kleur
is in orde.
BRAZILIë:
Politie-inval in
bisschoppelijk
bureau
Stoomtrein
herleeft
twee dagen
1 december a.s.
m bezit van dipl0öla
is Rijksregeling,
jinnen 10 dagen na het
zenden aan de direkten» 7"
2, waar ook inlichting®
jeptember 1971
een belangrijk
onderdeel
voor een gezond en
modern zakenbeleid
een weldoordachte
beslissing
passend in dit gezonde
moderne zakenbeleid
zmu voor Cours rrtenpt/MfciWf
■hoe
IJJA Van het
plekje spring ik
andere, maar hoe
lut smalle steegje
moeilijker het
,«e plekjes te vin-
onregelmatig ge-
poelen modderig
)rden steeds talrij-
heginnen meer en
,lkaar over te vloei
de druilerige re-
g neerruist.
i w«er een sprong, en
'mt in evenwicht liou-
Ljiatte steen. Van hier-
(us makkelijker, en na
Ukken sta ik voor het
wgalowtje, dat half
ui onder een zee van
[a, Ik schud de regen-
I mijn haren en van
j mi klop luid on de
Ik hoef nauwelijks te
w[dat de deur opengaat
Chinees voor me
jaari". roep ik uit, „als
0 onmiddellijk helpt, hen
ptptlijk verloren". Ver-
geschrokken kijkt
naar dan geeft hij een
luide schreeuw, springt op me toe
en omhelst me met beide armen
„Jij, jij", roept hij buiten zichzelf,
„hoe kom jij hier in godsnaam
terecht? O wat geweldig". En me
bij de hand nemend, trekt hij me
mee naar binnen waar hij me
neerduwt in een rotan stoel. „Wat
ben ik blij jou weer te zien", gaat
hij ontroerd verder. „Wie had dit
kunnen denken. En dat na 10
jaar". En we praten over onze
eerste ontmoeting,
tien jaar geleden, ergens In het
binnenland van Serawak...
...het was al donker toen er op
een avond in 1960 luid op de deur
van mijn bamboe huiske werd ge
slagen. Gehaast gooide ik de deur
open en iemand schreeuwde in
mijn gezicht, in vloeiend Neder
lands: „Als u me niet onmiddellijk
helpt, ben ik onherroepelijk verlo
ren". In het licht van het olielamp
je stond een Chinese jongen van
een jaar of 19, goed gekleed en
keurig verzorgd. Hij was verlamd
van schrik en stond te trillen op
zijn benen. Ik trok hem naar bin
nen en gaf hem een stoel. Hakke
lend vertelde hij me toen het vol
gende: Vanwege de anti-Chinese
acties in Indonesië, waar hij van
daan kwam, had hij het land moe
ten ontvluchten. Via veel omzwer
vingen was hij tenslotte in Sera-
wak terecht gekomen. Maar nu
was de Serawakian politie hem op
het spoor en als die hem te pak
ken kreeg, zou hij uitgewezen
worden naar Indonesië en in de
handen van zijn vervolgers komen.
Een Chinees in de buurt, waar hij
even had gerust, had hem mijn
adres gegeven. „Als ik maar drie
maanden hier kan blijven, dan is
alles voor elkaar", zei hij, „dan is
de situatie bij ons wel weer rus
tig". Ik maakte wat eten klaar
voor de jongen en daarna gaf ik
hem een bed, en ik dacht na over
de mogelijkheid hem drie maanden
in het land te houden. Ik was
nogal goed bevriend met het dis-
nard Lee, Chinees en Indonesiër
van geboorte, veroordeeld tot drie
maanden gevangenisstraf, omdat
hij zonder geldige papieren Sera-
wak was binnengedrongen. De
rechtszitting duurde nog geen 10
minuten: kwart over drie zat Leo
nard in de gevangenis. Om half
vier was hij er weer uit en werd
bij mij voor de deur afgezet door
de inspecteur van politie, die toen
hij weer wegreed, vanuit zijn poli
tiewagen riep: „Tot vanavond elf
uur hé". En zo zat Leonard Lee
zijn straf uit in het gemeubileerde
celletje in de gevangenis: iedere
trictshoofd en de inspecteur van
politie en 's anderendaags 's mor
gens ging ik met deze twee men
sen praten. Na veel wikken en
wegen vonden we een oplossing
hoe krankzinnig die oplossing dan
ook was.
Tegen drie uur 's middags werd
de jonge Chinees door de politie in
hechtenis genomen en voor het ge
recht gesleept. En daar werd Leo-
nacht tussen 11 uur 's avonds en 7
uur 's morgens. Op de vele uitzon
deringen na dan, dat hij met mij
door de dorpen en rimboe van
Serawak rondzwierf. We leerden
elkaar erg goed kennen, en werden
de beste vrienden.
Toen de drie maanden om waren
werd Leonard Lee, onder strenge
bewaking van zes politieagenten
de grens naar Indonesisch Borneo
overgezet. Enkele weken later
kreeg ik een briefje uit Soerabaja:
„Heb de thuishaven veilig bereikt.
Alles rustig hier, maar ik verlang
terug naar jou en de bajes..."
„En hoe is het leven nu in Indo
nesië, Leonard", vraag ik. Zijn ge
zicht betrekt en hij zucht diep:
„Het is erg moeilijk voor ons, Chi
nezen om hier het hoofd boven
water te houden. Je hebt geen idee
hoe we worden gepest en uitgezo
gen, en ikzelf ben hier ook niet
aan ontkomen. Toen ik terugkwam
in Soerabaja, na die ontmoeting
met jou begon ik een confectie
winkel hier in de stad. In het
begin was het niet veel maar met
heel erg hard werken heb ik een
mooie zaak opgebouwd. Een maand
of twee geleden kwam er een offi
cier van de marine bij me binnen
lopen en eiste zonder veel omhaal
dat ik hem een miljoen roepia
moest geven, als ik „tenminste niet
in ernstige moeilijkheden verzeild
wilde raken". Ik had de man nooit
gezien en ik vroeg hem verbaasd
waarom ik hem dit bedrag ver
schuldigd was. Maar hij antwoord
de alleen maar, dat zijn eis vol
doende reden moest zijn om te
betalen. Ik weigerde natuurlijk en
toen zei hij: „Als je over enkele
dagen toch betaalt, zul je het be
treuren dat je nu niet „ja" hebt
gezegd en daarmee liep hij de
deur uit. Twee dagen later werd
ik opgepikt door enkele soldaten
en in de gevangenis gegooid. Ze
hebben me daar op een afschuwe
lijke manier mishandeld met
elektrische draden zijn ze erg goed
maar toch heb ik volgehouden
om niet toe te staan in het betalen
van het geld. Na een week ellende
lieten ze me vrij. maar toen namen
ze mijn wagen in beslag. Ik nam
een vliegtuig naar Djakarta om
daarvoor mijn rechten en bescher
ming te gaan vechten, maar blijk
baar hadden ze me gevolgd, want
toen ik in Djakarta aankwam werd
ik meteen in hechtenis genomen
en met het eerste het beste vlieg
tuig teruggevlogen naar Soerabaja
en weer gooiden ze me in de
gevangenis. Deze keer was het nog
erger. Ik zat in een klein hokje
van een vierkante meter met zes
felle lichten om me heen. Ik mocht
niet slapen en telkens als mijn
ogen van vermoeidheid dichtvie
len, werd ik afgeranseld. Het was
afschuwelijk maar ik heb niet toe
gegeven. Gebroken, ondervoed en
onder de wonden kon ik na 10
dagen weer naar huis gaan. Weer
vloog lk naar Djakarta en deze
keer glipte ik door hun mazen
heen. Na veel gezoek en gepraat
kreeg ik daar de mensen te pak
ken die ik hebben wilde. Ze luis
terden vol begrip en beloofden me
de zaak onmiddellijk in behande
ling te nemen. Ik vloog terug naar
Soerabaja, maar hier aangekomen
werd lk weer opgepikt en voor de
derde keer in de gevangenis ge
gooid. Maar de volgende dag al
kwam er bericht van Djakarta:
men eiste mijn onmiddellijke vrij
lating en teruggave van mijn wa
gen. Ze lieten me gaan en diezelf
de middag brachten ze ook mijn
wagen terug. Toen ik hen hoorde
aankomen, liep ik naar buiten en
voor mijn ogen reden ze de wagen
tegen een boom tot puin. Zo lieten
ze hem achter. De vier nieuwe
banden die ik er pas van tevoren
op had laten leggen waren vervan
gen door volledig versleten exem
plaren.
De vorige week kwam de offi
cier weer mijn zaak binnenstappen
en zei tergend: „Misschien denk ji
nu dat je van ons af bent. Maar ik
ben hang dat je daar een grove
vergissing maakt". Hij stelde me
toen voor dat ik hem een hal:
miljoen roepia zou geven: „Dar
kun jij de andere halve miljoei
houden, en ben je van alles af. Ik
heb hem buiten de deur gegooid
Ik weet best dat ze weer opnieuw
zullen beginnen, maar ik zal door
vechten, doorvechten tot het einde,
als ik dat tenminste kan. Je moet
dit goed begrijpen. Ik vecht niet
voor dat geld. Ik vecht voor mijn
zelfrespect en mijn rechten, en het
zelfrespect en de rechten van iede
re Chinees in Indonesië".
(Van een onzer verslaggevers)
SN HAAG „De buitenlandse werknemers, die hier
kerken aan de fabrikage van produkten, die over de
■wereld worden verhandeld, moeten naar hun geboorte-
terugkeren. Maar dat niet alleen. Ook de bedrijven,
i zij werken, moeten naar dat land worden overge-
Isf.
:door wordt een wezen-
li bijdrage op lange termijn
|en aan de industrialisatie
een ontwikkelingsland en
Ie stroom van gastarbeiders
piest-Europa worden inge-
Het overplaatsen van de-
pternationale) industrieën
ontwikkelingslanden
Man wel gepaard gaan met
[opheffen van hoge invoer-
i op de producten uit de
lsden, Dit geeft de indu-
in ontwikkelingslanden
en betere concurren-
pgelijkheden met het Wes-
Dit verklaarde gisteren prof. dr.
J. Tinbergen, tijdens een vraagge
sprek met dit blad op zijn door
boeken omlijste werkkamer in zijn
huis in Den Haag.
Achtergrond van dit gesprek
vormde zijn pleidooi vorige week
tijdiens het internationaal congres
over buitenlandse en gekleurde
migranten in Amsterdam voor een
beperking van het aantal gastar
beiders in ons land en een betere
huisvesting en scholing van hen.
Prof, Tinbergen toonde zich toen
geen tegenstander van gastarbei
ders, Dan zou volgens hem de kans
bestaan, dat bepaalde van buiten
landse werknemers afhankelijke
bedrijven dicht moeten. De armoe
de in de landen, waar de gastar
beiders vandaan komen, zou dan
ook groter worden en het weder
zijds begrip zou verminderen.
De uitspraken van prof. Tinbergen
over de gastarbeiders in ons land
zijn niet voortgekomen vanuit een
soort steriel denken in de studeer
kamer. „Ik ontmoet ze dagelijks op
de Economische Hogeschool in Rot
terdam, waar ik doceer. Het zijn
hoofdzakelijk Marokkanen, die als
schoonmakers de kost verdienen.
Op straat vragen ze mij wel eens
de weg. Met een werkster, een
Spaanse, heb ik wel eens een paar
uur gesproken. Daardoor ben ik
hun problemen beter gaan begrij
pen. Vanzelfsprekend ben ik ook
vanuit mijin werk voor de Verenig
de Naties (ontwikkelingshulp -
Red.) sterk betrokken bij hun pro
blemen", aldus de Nobelprijswin
naar, die een onopvallend huis be
woont in de Haagse vogelbuurt.
„Daar moeten die fabrieken ko
men. Dat gebeurt ook wel, maar
nog veel te weinig. De geschooide
gastarbeider kan dan in eigen land
blijven. Dit soort ontwikkelings
hulp is eigenlijk onontbeerlijk met
de voorwaarde, dat het Westen
zijn invoerrechten verlaagt om de
ontwikkelingslanden op onze
markten een kans te geven", aldus
dr. Tinbergen.
Prof. Tinbergen wil het liefst de
gastarbeiders, die hier in zgn. in
ternationale bedrijven gaan wer
ken, in hun eigen land houden.
Hij is tegelijk voorstander van de
verplichting aan de ontwikkelde
landen om aan het land, waar de
gastarbeider vandaan komen, een
bedrag te geven voor de scholing,
die de buitenlandse werknemers
daar hebben genoten. Daarnaast
betreurt hij het veelvuldig gebrek
aan goede voorlichting aan de gast
arbeider over wat hem te wachten
staat in West-Europa en hij heeft
de indruk dat de buitenlanders „te
veel wordt voorgespiegeld". „Er zit
natuurlijk ook een element van
begeerte in bij de buitenlander,
die hier wil werken in verband
met de hogere levensstandaard".
AMSTERDAM (ANP) Bewo
ners van de Vondelparkbuurt in
Amsterdam hebben het actiecomité
„Bedt 'n park" opgericht met als
doel: herhaling van het Vondelpark
experiment 1971 in volgende zomers
te voorkomen. In een adres aan de
gemeenteraad vraagt het om maatre
gelen, die het park in zijn oorspron
kelijke staat kunnen hersteilen en
behouden
Gezien de ervaringen van deze
zomer kan dit alleen door:
aan iedere vorm van kamperen
en elk nachtelijk oponthoud in het
park een einde te maken; maatrege
len ter bescherming van gras en
andere flora: eet- en drinkgelegen-
heden, voor zover niet van oudsher
aanwezig en andere noodzakelijk tot
toeristische concentratie leidende fa
ciliteiten uit het park te weren:
w.c.'s tot het voor normaal parkbe-
zoek vereiste minimum te beperken;
(ADVERTENTIE)
Kies de dinsdag, woensdag,
donderdag of zaterdag die
u past.
jaarkaart p.p. f 50c
voor echtpaar f 75.-
3-maandskaartp.p. f 20.-
voor echtpaar f 30.-
NS-legifcimatiebewijs óf
pasfoto('s) en trouwboekje
of paspoort meebrengen.
Vraag de folder aan het loket.
speelplaatsen en hun onmiddeiliike
omgeving aan kinderen en hun be
geleiders voor te behouden.
„Dan alleen kan de groene long
van Amsterdam weer rustig adem
halen en dan ook alleen kunnen
tijdelijke en permanente Amster
dammers elkaar in het Vondelpark
onder natuurlijke omstandigheden
ontmoeten", aldus het comité, waar
van naast een paar bewoners, verte
genwoordigers van een verpleegte
huis, een hotel, een uitvaartveren'-
ging en een melkhandelaar deel uit
maken.
De Amsterdamse internist dr. Otto
M. de Vaal schrijft in een begelei
dende brief, dat het Vondelpark ge
zien zijn bodemstructuur, bouw en
inrichting totaal ongeschikt is voor
massaal kamperen. Door het park
hiervoor open te stellen wordt, on
danks goedbedoelde maar ten enen
male ontoereikende faciliteiten, de
klok zo'n 100 jaar teruggedraaid en
een voor het Vondelpark, zijn omge
ving en de hele stad onverantwoor
de haard van potentiële gevaren ge
schapen.
Dat de Vondelpark-zomer een zo
mer zonder rellen werd, is voigens
het comité niet in de laatste plaats
te danken aan de bewoners van de
Vondelparkbuurt, waar men nu een
maal niet zo makkelijk naar de
fietsketting grijpt om zich van een
brok ergernis te ontdoen. Zelfs niet
wanneer duidelijk wordt gespecu
leerd op de rust, die deze buurt
eigen is, aldus het comité „Redt 'n
park".
CARACAS (RTR) De 71-jirige
Juan Lorenzo Ruiz, die reeds meer
dan dertig jaar in de gevangenis
vertoefd heeft wegens moord op zijn
eerste twee vrouwen, zit nu weer
achter de tralies. Hij wordt beschul
digd van moord op echtgenote num
mer drie.
Volgens de politie is de grijze
weduwnaar, die zijn derde vrouw
zeventien maal met een mes zou
hebben gestoken, pas enkele maan
den geleden vrijgelaten.
De eerste vrouw van Juan Loren
zo Ruiz werd in 1935 met een hak
mes om het leven gebracht. Dit
kostte hem vijftien jaar gevangenis
straf. Ee tweede vrouw bezweek
aan messteken in 1950.
onze correspondent)
['DAM. „Noch een
f le"fn van dit college
,c's achter, niet tegenover
wnteraad, ook niet tegen-
c Semcenteraadscommissie
stadsontwikkeling." Al-
schrijft burgemeester W.
»s en in een brief aan de
van de gemeenteraad naar
'ng van het tumult in de
■tP Vergadering van de
Sle Voor de stadsontwik-
*an vorige week donder-
def was maandagmiddag en -
L ierwerP van besprekin gin
's,c voor de stadsontwik-
ltt"'''<ze brief legt burge-
°Dlassen volledig verant-
aangaande toepassing
ie h*a.rwe? en a
in a i samenwer-
"slifliamVCthaiUl met andere
'«men «ver het conve
rt: dagelijkse besturen
kj e„ jT® Zuid-Holland, van
iw:. otterdam en de sane-
fcd',™ 0ver alle merk
en om dit conve-
In feite ligt de zaak „in de diep
te": het gaat erom diat een deel van
de socialistische gemeenteraadsfrac
tie, i.e. „Nieuw Links", het beleid
van b. en w. van Rotterdam en
vooral het doen en laten van burge
meester Thomassen zelf socialist
niet „pruimt" en dit niet onder
stoelen of banken steekt.
Kernpunt van de milieu-hygiëni
sche kwestie is de overdracht van
hinderwetbevoegdheden van Rotter
dam aan Rijnmond, waarop een aan
tal socialisten aandringt. Burgemees
ter Thomassen en de Rotterdamse
wethouders zien veel meer in sa
menwerking met andere bestuursli
chamen, het convenant dus, dan in
deze overdracht.
In zijn brief schrijft de heer Tho
massen: „voorzitter W. A. Fibbe
van Rijnmond verklaarde zich in
juli akkoord met de gevonden oplos
singen. In een vergadering waar af
spraken werden gemaakt konden de
vertegenwoordigers van de gemeen
te Rotterdam zich op grond van de
voorbereidende besprekingen ter
stond vinden- Burgemeester Tho
massen geeft ruiterlijk toe, dat hij,
zoals hij zelf schrijft, „een steek
heeft laten vallen": het dagelijks
bestuur van Rijnmond heeft het
communiqué over deze besprekingen
opgenomen in een brief aan de Rin-
mondraad, die Rotterdamse gemeen
teraadsleden hebben de resultaten
van deze besprekingen in de kran
ten kunnen lezen.
THOMASSEN.
In ieder geval: de heer Fibbe
stemde in met de oplossing, die de
commissaris van de koningin voor
Zuid-Holland aangaf.
Gecommitteerden van Rijnmond
namen echter het standpunt van hun
voorzitter niet over, hetgeen de
commissaris van de koningin voor
Zuid-Holland eohter niet weerhield,
de afspraak schriftelijk te bevesti
gen. Het Rotterdamse college van b.
en w. kreeg eveneens deze brief van
de commissaris der koningin met
daarbij het bij deze brief behorende
convenant. B. en w, besloten dit
convenant te tekenen. Zij delen de
gemeenteraad echter mee dat zij
inlichtingen hebben ontvangen dat
het dagelijks bestuur van Rijnmond
niet tot ondertekening zal overgaan-
.Daarbij beseft de heer Thomassen
dat de socialistische fractie vreesde
dat aanvaarding van de convenant
in de weg zou staan aan het vervul
len van wensen die deze fractie
koestert.
De fractie van D '66 in de Rotter
damse gemeenteraad is niet tevre
den met de uitleg van Burgemeester
Thomassen inzake het conflict tus
sen het college van b. en w. en de
PvdA-fractie.
De partij meent, dat enkele feiten
in strijd zijn met de mededeling van
de burgervader, dat het tekenen van
het convenant op 24 augustus slechts
een bekrachtiging was van eerder
gemaakte afspraken.
Het raadslid van D '66, mr. J.
Mentink, zal donderdag a.s. tijdens
de gemeenteraad hierover vragen
stellen. Hij wil namelijk weten of
het juist is, dat tijdens de vergade
ring van 11 juni over het betrokken
onderwerp de voorzitter van Rijn
mond, de heer Pibbe, uitdrukkelijk
verklaard heeft dat zij geen enkele
volmacht hadden tot het aangaan
van welke overeenkomst dan ook.
Er zou volgens D '66 geen lid van
gedeputeerde staten aanwezig zijn
geweest. De commissaris van de ko
ningin van Zuid-Holland zou slechts
als verlener van goede diensten aan
wezig zijn geweest.
(ADVERTENTIE)
Onze jonge lezers zullen
vandaag tevergeefs naar
De Kleine Stem zoeken. Om
dat er zoveel ander nieuws
was hebben we die namelijk
eruit moeten laten. Maar
morgen, donderdag, gaat De
Kleine Stem in elk geval
mee. Dat beloven we met de
hand op ons hart.
RIO DE JANEIRO (KNP) Het
plaatselijk bureau van de Brazili
aanse bisschoppenconferentie is vol
gens het mededelingenblad van deze
conferentie overhoop gehaald door
de politie op zoek naar opruiend
materiaal.
De bisschoppen delen mee, dat zes
agenten vier uur lang het bureau
hebben doorzocht. AartsbisschoD
Helder Camara heeft tevergeefs ge
probeerd ze tegen ta houden. Het
enige wat de politie heeft meegeno
men zijn papieren van pas geleden
gehouden bijeenkomsten van katho
lieke organisaties.
Tegelijk met de razzia in het bu
reau van de Braziliaanse bisschop
penconferentie werd er een soortge
lijke inval gedaan in het klooster
der Maristen in Olinda, waar enne le
dagen eerder een vergadering was
geweest van katholieke arbeiders.
Bij die gelegenheid arresteerde de
politie twee priesters.
(Van een onzer verslagge
vers).
AMSTERDAM Op zaterdag
11 en zondag 12 september hijgt
en stampt er weer een stoom
trein door de Randstad. Daar
mee zet de Nederlandse Vereni
ging van belangstellenden in
het spoor- en tramwegwezen
luister bij aan haar veertigjarig
bestaan. Begonnen als een club
je van trein- en trammaniakken
die overigens meer belang
stelling hebben voor het aantal
assen van locomotieven en het
aantal vensters van een tramrij
tuig dan voor de economische
resultaten van het openbare
vervoer is de NVBS uitge
groeid tot een organisatie met
bijna drieduizend leden. In het
eigen tijdschrift „Op de rails"
niet te verwarren met het
advertentieblad „Tussen de
rails" dat in de NS-coupés mce-
deint wordt geen meter
spoorstaaf cn geen enkele ma
nometer onbesproken gelaten.
Voor de stoomtrein, die tus
sen Amsterdam cn Rotterdam
een rondje zal rijden, moest een
tok van de Duitse Bondsspoor-
wegen worden gehuurd, want
bij NS is het oude ijzeren paard
al sinds 1958 op stal gezet. De
rijtuigen zijn wel van Neder
landse herkomst, maar voor een
deel tot aanhangrijtuigen afge
dankte „blokkendozen", die
eens de trots van de eerste
elektrificaties vormden. Er moe
ten voor deze gelegenheid vijf
tien ton steenkool en 110.00U
liter water worden aange
sleept.
Zaterdag is de rondrit een
exclusieve NVBS-aangelegen-
heid, opgeluisterd met tramrit
ten met historisch materieel ln
Amstel- en Maasstad; zondag
kunnen ook andere stoomlief-
hebbers tegen betaling meerei
zen.