km Ierland lereni orden Brabants kamer lid ziet op tegen werkbezoek in eigen provincie ÜJSTANDTREKKERS WORDEN DUPE VAN UNIFORMERING VV C KUNSTENAAR JAN BRÜËNS (EX-LID SINN-FEIN): ^ecteur Bredase sociale dienst, drs. M. Naus over ontwerp wetswijziging: Kunstenaars nog ongerust na gesprek met minister HONGAARS ECHTPAAR VLUCHT OP LUCHTBED Bezuinigingen niet altijd acceptabel Bankrover na half uur gearresteerd binnenland buitenland HVERSEN Drieledig doel Controverse Klassenstrijd DRS. VERDIJK: HET WORDT EEN HARDE DOBBER IN HELMOND EN TILBURG Nationaal Niet zwart op wit Hulpmiddel OMGETURND KNEVELWET LANDELIJK COLLEGE 1971 voor alleenstaanden, ouderen en gepensioneer den vanaf 55 iaarl inden juli, aug. en sept leunt n eten van onze geheel verzer™. Jld-Llmburg, Riin, harz, Zwan! arlntlë en Salzburgerland. R^J! geheel verzorgde retsi Venter iw onmiddellijke omgeving. nog de gratis kleurenfolder bil PEAU IER RIET N V ENSCHEDE 12a- Telef. (0t5420) 10757-2244J JDE (Zeeuwsch-Vlaanderen). Toen kunstenaar Jan Bruëns ïdagavond laat, na de presentatie van zijn „Groot Wasknijper- in de NOS-tv-rubriek „Kunstsignaleringcn", thuis arriveerde voor hem een brief uit Ierland. De brief, geschreven door I van zijn vele vrienden op het „groene eiland", bracht hem op hoogte van het overlijden van Joe Nolan, een vooraanstaand tblikein en voorvechter van de Ierse eenwording. Bijgevoegd iren kranteknipsels en het onvermijdelijke bidprentje. Pe contacten van Jan Bruëns leden van de politieke be ting Sinn Fein (Onszelf) en geheime Ierse leger, het A.. dateren vanuit de tijd dat I werkte in Ierland, vier jaar totaal. Ierland onderhouden." Jan Bruëns ziet de strijd voor de Ierse eenwording als een recht vaardige. Naar zijn idee is nu „de grote slag" begonnen. Een grote slag waarop het geheime I.R.A. zich jarenlang duchtig heeft gepre pareerd. „De regering van de Ierse republiek heeft altijd ontkend dat de IRA nog bestond. Volgens haar had die opgehouden te bestaan op het moment dat de Ierse republiek zelfstandig werd. Ik weet uit eigen ervaring dat dit beslist niet zo is. Op 15 kilometer van Dublin in de heuvels, kun je regelmatig groep jes IRA-mensen in uniform en be wapend, waarnemen. De leden van dit ondergrondse leger worden gerekruteerd uit Sinn-Feinleden en wapens zijn er bij de vleet. Voordat men in het geheime leger wordt opgenomen hebben veel jongemannen een pa ramilitaire training gehad in een toegestane padvindersorganisatie", zo vervolgt Jan Bruëns. Op de foto's van de begrafenis van Joe meer dan 50 jaar oud, zijn oede toekomstmogelijkheden itwerpen, waarbij de me mate aanwezig is. etten voor onze werk- slangstelling voor en is vereist. Jan Bruëns (links) tijdens t.v.-opnamen. kranteknipsels en het onvermijdelijke bidprentje Nolan komen deze geüniformeerde padvinders voor, die de rouwstoet begeleiden. Het IRA zelf is verbo den in de republiek en het concen tratiekamp Curragh Camp, waarin in 1939 Joe Nolan en vele andere republikeinen werden geïnter neerd, doet volgens Jan Bruëns nog steeds dienst. De Sinn Fein daarentegen werkt volkomen legaal in de republiek en heeft een hoofdkwartier aan de Gardener Place in Dublin. Van daaruit worden de contacten on derhouden met de plaatselijke Sinn-Feinclubs. De „commands", zoals deze laatste genoemd wor den, kiezen een gevallen republi kein als een soort patroonheilige, waarnaar de club vernoemd wordt. „Het leven van zo'n gesneuvelde wordt uitgeplozen en na verloop van tijd associëren de leden zich met het streven van hun „patroon heilige", aldus Jan Bruëns. Hoewel officieel ontkend wordt aangenomen dat Sinn Fein contac ten ondérhoud met de IRA. In Ulster is ook Sinn Fein ver boden. Leden hiervan zijn via de Noordierse Labourparty toch in het parlement gekozen. Dat is de ver klaring voor de aanwezigheid van deze parlementsleden op „illegale" persconferenties als kortgeleden gehouden. Het doel van het IRA is volgens de Eedenaar drieledig. Ten eerste: verdrijving van de Engelsen uit geheel Ierland, ten tweede moet de huidige regering van de Ierse Re publiek (de 26 counties, zoals in IRA-spreektaal de republiek wordt aangeduid) omvergeworpen wor den en ten derde zullen algemene verkiezingen over het gehele ei land volgens het one-man-one-vo- teprincipe gehouden moeten wor den. (Momenteel heeft Ulster een soort census-kiesrecht. Redactie). Dit wordt min of meer onder schreven door Sinn Fein, dat nog nooit aan verkiezingen in de repu bliek heeft meegedaan maar dat wel zal doen als Ierland een is. De tactiek die het IRA zal vol gen om het door haar gestelde doel te bereiken zal het beproefde „hit and run" zijn. Kleine groepjes zul len subversieve acties voeren en snel weer uit elkaar gaan. De le den gaan de andere dag gewoon weer naar hun baas. Voor het wakkerschudden en mobileren van de bevolking, is al dus de kranteberichten van de laatste tijd, gekozen voor het wa pen van de „burgerlijke ongehoor zaamheid". „De geschiedenis her haalt zich", aldus Jan Bruëns. „Ten tijde van de onafhankelijk heidsoorlog bestuurden de republi keinen het eiland. Belastingen werden geïnd en scholen, zieken huizen en gemeenten bestuurd. De Britse administratie was een far ce". Uit die tijd dateert ook de con troverse tussen Sinn Fein en de Zuidierse regering. „De republi kein beschouwen De Valera (de eerste president van de Ierse repu bliek) als een verrader, want hij ging in Londen onderhandelen toen de republikeinen het eiland be heersten en kwam met 26 graaf schappen terug in plaats van alle 32. De Valera stapte uit Sinn Fein en liet fondsen van de organisatie (veel dollars kwamen van Ierse emigranten in Amerika) blokke ren". Het zal volgens de Eedese kun stenaar van de Ierse regering af hangen of de strijd zich naar En geland zal verplaatsen of niet. „Die regering zal moeten kiezen. Economisch is de republiek met handen en voeten gebonden aan Engeland dank zij het Free Trade Agreement. Veel landbouwproduk- ten worden geëxporteerd naar En geland. Als de Ierse regering be zwijkt voor Engelse druk en het IRA fors gaat aanpakken dan zal de strijd in Engeland oplaaien. Er wonen en werken daar ruim een miljoen Ieren en het typische is dat veel Ieren daar pas gaan beseffen dat ze Ier zijn. Een Ie ris in Engeland een tweederangs bur ger, die in het algemeen als „Pad dy" wordt aangeduid. Zo'n Ier is rijp voor republikeinse gedach ten". Bij een eventueel fors Iers in grijpen zal de Ierse regering vol gens Jan Bruëns veel goodwill bij de eigen bevolking verliezen. Bij niet ingrijpen volgen misschien Engelse sancties. „Momenteel wedt die regering volgen mij op allebei de paarden", voegt Jan Bruëns er sarcastisch aan toe. Sat de ongeregeldheden in Ulster betreft merkt Bruëns op dat het een klassenstrijd is en geen godsdiensttwist. „De gewone pro testantse burger wordt opgehitst. Er worden hem verschrikkelijke ver halen verteld over „roomse ter reur" en „bestuurd worden uit Ro me". Zij worden aangemoedigd lid te worden van Oranjeloges. De ei genlijke vijand voor de Ier is de grootgrondbezitter, de huisbaas en de industrieel", zo vervolgt Bru ëns, die terzijde op wijst, dat de Noordier sociale zorg naar Engel se maatstaf ontvangt, waardoor zijn welzijn minder slecht is dan in de Ierse Republiek. „Dat de Ierse eenwording geen uitsluitend katholieke zaak is wordt wel aangetoond doordat er van oudsher protestanten in de or ganisatie hebben gezeten en niet de minsten", zo vervolgt Bruëns. Hij doelt hierbij onder meer op coun tess Marcievitc, een bevelhebster tijdens de Paasopstand. De publiciteit wordt zowel door Sinn Fein als IRA niet geschuwd. De laatste voorbeelden hiervan zijn de illegale persconferenties, waarop onder meer een schaduwre- gering werd gepresenteerd. Sabo- tagegevallen en hongerstakingen van Ierse gevangenen worden in Engeland als lokaal nieuws afge daan. Bladen als The Republic en The United Irishmen, die hun weg over de gehele wereld vinden, dra gen deze dingen verder uit. Ook in de strijd tegen de gehate B-specials in Ulster speelden deze bladen een rol. The United Irish men wijdde een extra-uitgave aan het publiceren van naam en toe naam van B-specials die zich had den schuldig gemaakt aan geweld; intimidatie etc. „Het zal misschien nog een tijd duren, maar uiteindelijk zal Ier land één zijn, dat is mijn vaste overtuiging", zo besluit Jan Bru ëns. REIN VAN DER HELM i (Van onze Haagse redacteur) DEN HAAG De leden van de KVP-kanierfractie, en speciaal de Brabanders onder hen, hoeven zich niet al te veel illusies te maken over het werkbezoek, dat de fractie 9 september brengt aan Tilburg en Helmond: het zal een harde dobber worden. Per slot van rekening is de KVP-fractie mede verantwoordelijk voor de regeringsmaatregel, die behelst dat de Brabantse stimuleringsgebieden stimuleringsgebied -af zijn. Duidelijk dus, dat „Brabant" dit in het bijzonder zijn „eigen" volksvertegenwoordigers zal verwijten. Een van deze Brabantse volksver tegenwoordigers is drs. A.A.M. Ver dijk (51) uit Moergestel. Hij heeft in de KVP-fractie een belangrijke rol gespeeld bij een poging voor Bra bant nog zoveel mogelijk te red den. In een hard gesprek met fractie leider Veringa kreeg hij deze bereid van de regering te eisen, dat bij het afspringen van onderhandelingen over de vestiging van een bedrijf de voor dit bedrijf gereserveerde in vesteringspremie beschikbaar blijft voor andere bedrijven, die zich wil len vestigen in hetzelfde (stimule- rings-) gebied Premier Biesheuvel wilde daar, zoals bekend, niet aan, „maar de fractie neemt er geen genoegen mee. We komen er bij de behandeling van de begroting van Economische Zaken zeker op terug", aldus de heer Verdijk, die overigens toegeeft dat het straks in Tilburg en Helmond uiterst moeilijk zal worden dit te „verkopen" als het meest haalbare voor Brabant. Hij ziet daarom, eerlijk gezegd, aan de ene kant wel tegen het werkbezoek op. Anderzijds noemt hij het ook een nuttige gelegenheid om Brabant dui delijk te maken dat de KVP-fractie in ieder geval begrip voor het pro bleem heeft. •ote mate zelfstandig meet- en regelinstal- van meet- en regel- :uleren van dergelijke «schreven sollicitaties, voor van nummer SD 1237 »e Iszaken en Sociale DientL Verdijk, geboren Eindhovenaar en jarenlang directeur van het Provin ciaal Opbouworgaan Noord-Brabant zegt eerlijk: „Als wij de regerings maatregelen niet hadden aanvaard, betekende dat een verwerping van het hele regeerakkoord. Uiteindelijk vonden wij de regeerbaarheid van het land toch wel belangrijker dan het regionale Brabantse belang. Je hebt als kamerlid toch in de eerste plaats een nationale functie". Vraag: Niettemin kunnen de Bra bantse kiezers zich nu met enig recht toch wel belazerd voelen? Verdijk: „Je kunt in deze tijd toch niet meer uitsluitend kiezen voor Brabantia Nostra". Vraag. Welke rol hebt u nol pre cies gespeeld in deze zaak? Verdijk: „Ik ben de laatste dag van het debat speciaal teruggekomen uit Malawi. Om één uur kwam ik op Schiphol aan, om half drie zat ik met Veringa te praten over de Brabantse proble matiek. In dat gesprek is van de zijde van de Brabantse kamerleden gevochten voor twee zaken. In de eerste plaats hebben we duidelijk ge steld, dat je de investeringspremiere geling, die nog maar nauwelijks op gang was gekomen (sinds 1967), niet nu al moet afschaffen en speci aal met betrekking tot Tilburg heb ben we gewezen op een eerder ge- gegeven toezegging, dat deze regio tot 1975 mocht rekenen op investe ringspremies. Het getuigt van slecht beleid die toezegging ongedaan te maken." Vraag: Staat die toezegging zwart op wit? Verdijk: „Nee. maar ze was gebaseerd op een in 1968 ver schenen prognose van de directeur- generaal van Economische Zaken, waarin staat dat Tilburg er tot 1975 tienduizend arbeidsplaatsen bij zal krijgen. Nu is dinds 1967 het aantal arbeidsplaatsen feitelijk teruggelo pen. We zijn met andere woorden dus verder van het uitgangspunt van de prognose afgekomen. Het lijkt me daarom een reële zaak de inves teringspremieregeling te handhaven, wil er nog iets van die prognose terechtkomen. Dat is voor de plano logische structuur van heel Brabant van belang." Vraag: Premier Biesheuvel heeft gezegd, dat investeringspremies nog wel verstrekt zullen worden aan be drijven, die hun aanvraag al hadden ingediend. Valt Volkswagen daaron der? Verdijk. „Ik meen van wel. Biesheuvel heeft dat ook met zoveel Drs. Verdijk. woorden toegegeven. Ik wil in dit verband wel enkele kritische kant tekeningen plaatsen. Ik ben persoon lijk niet zo erg geporteerd voor Volkswagen, omdat 85 procent van de werknemers ongeschoolde arbeids krachten moeten zijn. Een ander na deel is dat je de kans loopt dat één groot concern teveel de sociale structuur van het gebied bepaalt (zie Eindhoven met Philips). Ik vind, dat Tilburg zich voor de toe komst moet richten op niet extreem grote bedrijven, maar op middelgro te industrieën, op de dienstensector en de recreatie. Dat vereist een uitbouw van de beroepsopleidings mogelijkheden. Te denken valt aan een horeca-opleiding en een Heao- school, en ook, maar dan in samen werking met Eindhoven een univer siteit." Vraag. Liever geen VW dus in Tilburg? Verdijk: „Begrijp me goed, als we de keuze hebben tussen VW en niets dan liever VW." Vraag: Vindt u, als ik even van Midden-Brabant naar West-Brabant mag overstappen, de vestiging van Schell-Chemie bij Moerdijk een op lossing voor de werkgelegenheids problemen in het westen van deze provincie? Verdijk: „Het is een hulpmiddel, maar mijns inziens is de zaak rooskleuriger voorgesteld dan ze feitelijk is. Shell zou in eerste aanleg 9000 arbeidsplaatsen opleveren. Daarna zouden er nog eens zoveel bijkomen in de aanver wante industrieën. Dat laatste zie ik niet zo. Volgens mij hebben die aanverwante industrieën in Rotter dam. Zo groot is die afstand niet. En we moeten natuurlijk ook niet ver geten, dat het leidinggevende perso neel mee zal komen uit Rotterdam. Hetzelfde geldt ook voor een even tueel in West-Brabant aan te leggen tweede nationale luchthaven. Voor de werkgelegenheid van de huidige generatie zullen die projecten dus niet zoveel beteken. Voor de volgen de generaties, de kinderen van de Westbrabanders die nu dagelijks naar Rotterdam pendelen, echter wel. Je moet bij zulk soort dingen ook altijd een generatie vooruitkij ken." Laatste vraag: Hoe kwam u in de politiek? Verdijk: „Door mijn werk bij het opbouworgaan ben ik egen- lijk tegen de politieke voorwaarden voor net tot. stand brengen van be langrijke zaken aangelopen Verder heeft waarschijnlijk een rol ge speeld, dal ik als burgemeesterszoon (mijn vader is burgemeester van Eindhoven geweest) van nature be langstelling heb voor het gemeen schapsleven." EGBERT ZIJLEMA. 811 ce" onzer verslaggevers) Lj'^ bijstandtrekkers 'Dtili e ziin' als het ont- %menUCtkUrele W'izl"in« van lbgstandwet kracht IllKir ®a' 's van de L S Vim een artikel, dat de Hst Va" ^e Bredase sociale *r£.M' Naus, heeft gepu- tek" tijdschrift „Sociaal iet 'miste vïï*e!'P' dat vlak voor Kamrr hij de Twee- ingediend, is er volgens drs. Naus hoofdzakelijk ge komen, omdat de budgettaire conse quenties van de bijstandswet aan zienlijk groter zijn uitgevallen dan men op de ministeries van Finan ciën en CRM verwachtte. „Daar misschien de tijd (of poli tiek?) niet rijp is om de volksverte genwoordiging te laten kiezen voor meer welvaart voor velen in de vorm van meer loon óf voor wat meer soelaas en speelruimte voor de Ne derlanders in de psycho-soeiale en fianciële periferie (voor een groot deel de bijstandontvangenden) moet dan maar de bijsandverlening sterk worden afgeremd", schrijft drs. Naus. Het rijk wil dan ook een ster ke bemoeienis met de uitgaven van de gemeente op het stuk van de bijstandsuitkeringen. Alsof, zegt de heer Naus, de meeste gemeenten maar wat spelevaren op dit terrein. Niettemin wil het wetsontwerp een landelijke normering en uniforme ring of interpretatie van de algeme ne bijstandswet en zou het rijk het gemeentelijk beleid voortdurend moeten toetsen aan de doelstellin gen, zoals het rijk die ziet. „Den Haag is omgeturnd", conclu deert drs. Naus. „Het individueel bezien van de noodzaak tot periodie ke of incidentele bijstand en de hoogte daarvan moet op het tweede of zoveelste plan komen. Homoge niteit, uniformering en beleidshar- monisatie vieren nu hoogtij. We le ven immers in het tijdperk van de computer. Mensen met gelijke hoofd jes en buisjes hebben we nodig. Zo van: wat had u gehad willen hebben? Bijstand, mevrouw? Dat is dan, even een druk op de knop, 101,75 nauwkeurig en daarmee hebt u precies evenveel als die mevrou wen in Den Helder, Groningen, Am- by en Ooltgensplaat". Volgens drs. Naus zal de verschui ving van individualisering naar de geobjectiveerde vorm met de daar aan verbonden controle van de ge meenten door het rijk ongetwijfeld tot een voorzichtig en zelfs benepen beleid van vele, vooral kleinere en financieel zwakke gemeenten leiden. Het risico, dat het rijk bepaalde uitgangen niet zal vergoeden, zal im mers een enorme druk uitoefenen op do colleges van b. en w., de bij standscolleges en de sociale dien sten. Naar de mening van de heer Naus kan het lokale beleid op het gebied van de verlening van bijstand alleen goed en efficiënt gemaakt en uitge voerd worden door de plaatselijke overheid. De heer Naus blijkt er gebelgd over, dat de uitvoerders van de bijstandswet (de ambtenaren van de sociale diensten, die het beleid hebben gemaakt en kunnen overzien) niet om hun opvatting ge vraagd is. We gaan, vindt drs. Naus, „van een algemene naar een centrale bij standswet", en naar een „knevelwet voor gemeenten en cliënt". Dan is ook de tijd van centrale raden van bijstand niet ver meer. .Tenzij het wetsontwerp de eindstreep niet haalt. En daar 'is de hoop van drs. Naus op gevestigd. (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG Verontrust door de politieke slogans tijdens de verkie zingen over bezuinigingen, die dan speciaal in de sector van de kunst zouden moeten worden toegepast, alsmede door de eerste initiatieven van minister Engels van CRM op on derwijsgebied, heeft het bestuur van de federatie van beroepsverenigingen van kunstenaars onlangs een gesprek aangevraagd met de minister. Deze zei toen hierover geen tijd te hebben. De federatie heeft zich hierbij niet neergelegd en is blijven aandringen. Gistermiddag heeft dit gewenste ge sprek toch plaatsgevonden. „De minister heeft alle mogelijke moeite gedaan om onze ongerustheid weg te nemen", aldus verklaarden de kunstenaars aan het slot van het ge sprek. „Dat is hem maar ten dele ge lukt. Niet dat we ons direct zorgen maken over de begroting voor de ko mende termijn. Die wordt mede be paald door de globale cijfers, die zijn opgesteld door de inmiddels vertrok ken minister. Maar als de tendens tot bezuiniging het jaar daarop voorzet, dan zou dit in ernstige mate ten koste kunnen gaan van het algehele welzijnsbeleid, dat de laatste jaren mede door de ac tiviteiten van minister Klompé op gang is gebracht". ROME (DPA) Een Hongaars echtpaar is gisteren in het Zuidsla- vische Istrië op een luchtbed van wal gestoken voor een vlucht over de Adriatische Zee naar Italië. De vluch telingen hadden geluk. Toen zij 15 mijl hadden gevaren, werden zij door een Italiaanse motorboot opgepikt. DEN HAAG (ANP) Het lande lijk college van studiecommissies en studieverenigingen bij het weten schappelijk onderwijs heeft minister mr. C. van Veen van Onderwijs en Wetenschappen gisteren zijn reactie op de regeringsverklaring van liet kabinet-Biesheuvel overhandigd. Zoals het er nu naar uitziet is om redenen van democratisering een aantal bezuinigingsmogelijkheden zo als een numeris fixus, verhoging van collegegelden en het beperken van de studentenvoorzieningen o.a. op het gebied van de rijksstudietoelagen, niet acceptabel voor het landelijk college. Het college geeft in zijn uitvoerige reactie op de regeringsverklaring een overzicht van de bekostiging van het tertiair onderwijs, waarin mogelijke en wenselijke bezuinigingen tegen el kaar zijn afgewogen. De voorzitter van het landelijk college, de heer C. W. D, van Gruting, lichtte toe, dat in geen enkel ander Europees land het aantal studenten bij het weten schappelijk onderwijs groter is dan het aantal studenten bij het hoger beroepsonderwijs, zoals in Nederland het geval is, een situatie die ook het landelijk college als minder juist voorkomt. DEN HAAG (ANP) Binnen een half uur heeft de Haagse politie gis termorgen de vermoedelijke dader gegrepen van een overval op een kas sier van de Algemene Bank Neder land aan de Kneuterdijk te Den Haag. De overvaller verdween met een be drag van 11.000, Om zeven minuten voor tien uur belde de telefoniste van de bank naar de alarmcentrale op het hoofdbureau van politie. Zij meldde, dat een onbe kende man kans had gezien 11.000 weg te grissen uit de handen van een kassier. Er werd niet verteld of de overval binnen of buiten de bank plaatsvond. Onmiddellijk sloeg de politie alarm en naar alle politiewagens ging een bericht uit, waarbij het signalement van de overvaller, dank zij de van de bank verkregen informaties, kon worden opgegeven. Enkele minuten later zag een mo torrijder van de verkeerspolitie een man, die aan het signalement beant woordde, op het Buitenhof in een taxi stappen. Er werd een achtervol ging ingezet en om tien minuten voor half elf kon de taxi op de hoek van de Benoordenhoutseweg en d« Zuidhollandlaan worden aangehou den. In de taxi zat een man, die in het bezit was van een zak met geld. De ma- 'loef» inmiddels een be kentenis algelegd. 4

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1971 | | pagina 11