)0K HET ONDERWIJS STAAT OP DE TOCHT
SCHEIDENDE „MENEERWIN VAN D.A.F.:
Ons autootje
eeft heel
eel mensen
eluk bezorgd
eenendaalprovoceert met klandestiene vuilstorterij
]89
37
169
|00
|99
275
59
99
IEDER WEET't
3
PRIJS-SLAG
(V)
PRIJSSLAGPRIJZEN
ZIJN DE
LAAGSTE PRIJZEN
te
binnenland
buitenland
EXAMENPAKKET
BESLOMMERINGEN
BRUUSK
Geen sfeer
Volkswagen
Uitslag
en
SST Bt!fSTERDAM- -
Scholieren persen vriendje veel geld af
SU
1
llllfll
papier
oor uw pen
Veertig man
bezig aan
moordzaak
jongetje (9)
LEVERPASTEI
ZALM
fc
SLAGROOM
BESCHUIT
VACUÜM-
KOFFIE
MARGARINE
DAT IS MAKKELIJK
UNOX
RAGOUTS
VLUG-RIJST
CH0C0.MELK
APPEL-
STROOP W°-
GAZEUSE
WIJNCOGNAC
KUIKEN-
POTEN
CHA-CHA
STROOP
WAFELS
TOILETZEEP
DEODORANT"
SPRAY 3 geuren l
^normale pri|s-295"
BADEDAS
JAC. HERMANS
augustus 1971
(Van onze „nderwijsredactie)
.„or Rfi - In onze samcnle-
n Staat alles ter discussie. Wat
cL tan? vertrouwd en
'»et staande in
van kritische beschou-
J 'n Men kan stellen dat dit
samenleving in een soort cn-
"hpeft gebracht. Evenals, bij-
,ÏÏd de katholieke kerk.
Cis ons onderwijs. Niet de in-
j van de Mammoetwet
ff die crisis. Wel het feit, dat
»li k daarmee alles ter discussie
Komen. De wat gezapige rust
i voorgoed - voorbij. Als
t «aar is - «n het wordt be-
„i dat het voortgezet onder-
k vergeleken met het Zweedse
10 faar achter ligt in vernie
l/komt de huidige onderwijs
kundige onzekerheid extra hard
Vo#r de Mammoet waren er
(hts enkele eindexamens in het
„bereidend hoger en middelbaar
jenviis, namelijk mms, gymna-
bj lA en B), hbs (A en B>. Nu
bben we gymnasium, atheneum,
vo en mavo en tal van studie-
kketten, waarbij de kandidaat
jjjn examenpakket kan sa-
msteilen. Een onderwijskundige
Idst, omdat ieder zich naar aard
aanleg kan ontplooien.
Maar ga er maar eens aanstaan
om dat op school te organiseren.
Met onvoldoende middelen. Voorts
is er de strijd om van atheneum
en gymnasium beide zesjarig
één ongedeelde opleiding Voorbe
reidend Wetenschappelijk Onder
wijs te maken. De gymnasiumfans
verzetten zich, vooral de leraren
klassieke talen. Vroeg of Iaat komt
die „ongedeelde" er natuurlijk.
Er is een gesprek om niet-exa-
menvakken in het vwo en havo
voor de hoogste klassen te laten
vallen. Ontlasting? Akkoord. Maar
dreigt dan niet het gevaar dat het
algemeen niveau gaat dalen?
Niet zonder betekenis lijkt ons
het vraagstuk van de geldigheid
van het vwo-diploma. Hebben alle
bezitters toegang tot een universi
teit, ongeacht het vakkenpakket
dat ze hebben gekozen? En hebben
ze dan toegang tot alle studierich
tingen? De universiteiten voelep
daar weinig of niets voor. Voorts
zijn er vele vragen over de ver
plichte vakken in het vwo-studie-
pakket per universitaire studie
richting, over de garanties die een
school kan geven voor het bepalen
van het niveau van de eindexa
mens en over de zwaarte van de
beoordelingscijfers bij de overgang
van klas 4 naar klas 5. Kortom, de
hele Mammoet is zwaar van pro
blemen en praktische moeilijkhe
den.
Er is over dat alles onbehagen
op de scholen. Ook over de manier
waarop het ministerie de zaken
aanpakt. Men meent dat er door
geldgebrek te weinig mogelijkhe
den worden gegeven om al die
zaken goed uit te voeren. Voorbe
reiding en begeleiding gaat veel
tijd en geld kosten. Financieel
wordt men daarbij heel kort ge
houden. Maar het ministerie wijst
erop, dat er in Europa weinig lan
den zijn die zoveel geld steken in
het onderwijs als Nederland. Het
gaat om heel dure zaken. Onder
wijsmensen kunnen daarover on
der elkaar niet beslissen. Dat moe
ten de politici doen. Die moeten
uitmaken, of ze het geld ervoor
beschikbaar willen stellen.
Een andere klacht is dat „Den
Haag" ijverig regelingen ontwerpt
en het land instuurt, maar zicli
weinig bekommert om de organisa
torische beslommeringen die er het
gevolg van zijn voor de leraren.
Zulk een zaak is, bijvoorbeeld, het
schoolonderzoek dat over enkele
jaren het mondeling examen onder
toezicht van rijksgecommitteerden
gaat vervangen. De school moet
dan de kandidaat zelf tijdens het
laatste schooljaar onderzoeken op
zijn kennis van een examenvak.
Er zijn dit jaar experimenten
mee geweest. „Een goed ding, dat
schoolonderzoek", zegt rector
Hoogbergen uit Deurne. „Maar ik
zou wel eens willen weten wie het
heeft opgezet. Het is veel te om
slachtig, een enorme papierwinkel,
veel te veel voorschriften en maat
regelen".
Anderen onderschrijven dat van
harte. In Den Haag hebben op
school leraren geweigerd eraan
mee te doen. „Het departement
draaft door, de scholen staan voor
de consequenties en moeten het
allemaal maar uitzoeken. Zien wat
ze ervan maken. Het ministerie
lanceert allerlei nieuwe ideeën.
Maar de meerderheid van de lera
ren wil eindelijk eens rust. Om
eerst de Mammoet eens aan het
lopen te krijgen. Want die is nog
erg kreupel. Er is bij velen van
ons een zeker defaitisme, een
grondige angst dat er nooit meer
rust komt. Zo lang ze in Den Haag
blijven ouwehoeren, geloven wij
liet ook wel!"
De vierde crisisfactor is dus de
psychische onzekerheid over de
toekomst van het onderwijs en de
praktische moeilijkheid allerlei
ideeën uit te voeren. Een vijfde
factor en al die factoren verster
ken elkaar, is het gebrek aan ken
nis en begeleiding bij al die ver
nieuwingen.
De leraar, hij moet het allemaal
doen, is voor zijn taak niet opge
leid. Het leraarsambt was vanouds
een degelijk beroep waarin ie
mand een behoorlijke boterham
kon verdienen. Iemand, die 20 jaar
geleden, na de oorlog dus, leraar
werd, had heel andere beroepsbe
doelingen dan geconfronteerd wor
den met wat zich nu allemaal in
het middelbaar onderwijs af
speelt.
De inspectie Is met deze zaken
bezig, de pedagogische centra doen
hun best, maar zijn niet voldoende
bemand, de onderwijskundige af
delingen van universiteiten wer
ken zonder onderbreking, sinds
enige tijd wat meer gecoördineerd.
Maar veel van de huidige proble
men zouden er ook zonder Mam
moet zijn geweest. Men kan die
niet los zien van razendsnelle
maatschappelijke ontwikkelingen.
Hij werd eigenlijk bruusk, zon
der behoorlijke begeleiding
geldgebrek voor de uitvoering
van de Mammoetwet geplaatst.
Buitenlandse literatuur kan de le
raar, die echt wil inspelen, bijna
niet krijgen. Een rector van een
experimenterende scholengemeen
schap met goedwillende leerkrach
ten zei: „Wij ervaren gebrek aan
wederzijdse informatie bij experi
menten. Je kunt het nauwelijks
experimenten noemen. Er is nau
welijks of niet evaluatie. En dat is
toch zeer noodzakelijk om herha
ling van fouten te voorkomen. Het
is ook geen wonder, want wij zijn
er niet voor opgeleid. Er is be
zorgdheid, wij worden telkens
voor opdrachten geplaatst, waar
voor we niet voldoende zijn uitge
rust".
Wiens schuld is dat? Eigenlijk
kan men niemand iets verwijten.
WIM VAN DOORNE.
..nee, (nog) geen fusie...
fINDHOVEN Hij zegt het
jw nadrukkelijk. „Nee, geen
Isie met Volvo. Ik weet dat
f berichten in die geest in de
ranten verschenen zijn. Na-
Mrlijk: er zijn contacten met
pdere bedrijven en wij bestu
lpen de mogelijkheden die er
Pn' Die kunnen op het terrein
de verkoop of de produktie
fcgen, maar er bestaan beslist
eet ogenblik geen concrete
innen om te gaan samenwer-
|en
(Him A. V. van Doorne
J een paar dagen de topman
P DAF (zaterdag de 21ste
•P bij het bijltje erbij neer)
wijst samenwerking niet af,
'?ar /at de enige automobiel-
van de Benelux, die dit
fr een omzet van bijna een
P/'d denkt te bereiken nu
ta trappelen om „met de
f e® beste" in zee te gaan,
P* dat niet.
pn zijn royale werkkamer op de
ELI? eping van het DAF-
eldmn aan de Eindhovense
rT„7eg rrtelt de scheiden-
nkwprir/.' ,7lm" .die het van
left tot „r 7 Phüips gebracht
üokio p opdent van één van de
ld ""deraemingen van dft
feveer lkOOO^weAnemers0^
dat zijn bedrijf gezond is en dat
het nog alle groeikansen heeft.
„Ik maak me wel zorgen over
het dalen van het rendement. De
lonen stijgen, de benodigde materi
alen worden met de dag duurder
en als het nu zo was dat je voort
durend de prijs van je auto om
hoog kon duwen zou het allemaal
niet zo erg zijn, maar dat kun je
niet. De felle concurrentie maakt
dat onmogelijk".
Op de kwestie rendement wil hij
nog wat dieper ingaan.
„De netto-winst van DAF daalde
in het afgelopen jaar van 20 tot 17
miljoen en dat bij een omzetstij
ging van 144 miljoen. Dat is na
tuurlijk zeer onbevredigend. Dan
heb je ook nog het probleem van
het ziekteverzuim. In ons bedrijf
schommelt het percentage tussen
tien en elf en dat betekent dat
doorlopend zo'n 1200 man weg
zijn. Dat is ontstellend veel. An
dere ondernemingen ervaren het
zelfde. Vroeger was dat hoogstens
5 a 6 procent. Het zou voor mij
een hele opluchting zijn als het
ziekteverzuim eens wat zou da
len".
Klachten over zijn werkne
mers?
„Nee, dat niet. Wij hebben een
prettige, open sfeer in dit bedrijf
en als er moeilijkheden zijn wor
den ze uitgepraat. Iedere man en
vrouw in deze onderneming kan
bij mij aankloppen en dat gebeurt
ook. Vorige week kreeg ik een
briefje van een oudere werknemer
met het verzoek of hij even bij me
mocht komen omdat hij iets te
bepraten had. Ik heb hem ge
vraagd of het ook schriftelijk kon,
want ik zit tot over mijn oren in
het werk en heb ieder uur hard
nodig. Nee, dat liever niet. Nou,
nu komt die man praten". Herhaalt
dat er bij DAF een fijne sfeer is.
„Ik zeg altijd tegen de Onderne
mingsraad: je mag met alles ko
men als het maar reëel is. Ik ben
er trots op dat we in al die 43 jaar
niet één keer een staking hebben
gehad".
Meneer Wim, zoon van een
dorpssmid uit de Peel, is alle
macht en invloed ten spijt een
hartelijke Brabander gebleven, een
man die ook nu nog best wil
weten grauwe armoe gekend te
hebben. „Goed mee te werken"
zeggen ondergeschikten van hem.
„Hij is alleen zo verdomd ongedul
dig". Hij praat over Born, het
DAF-bedrijf in Limburg, waar nu
zo'n slordige 2800 man werken.
Over dat Born, mede op aandrin
gen van een minister van economi
sche zaken tot stand gekomen, is
hij duidelijk teleurgesteld.
„Bom is ons enorm tegengeval
len. Wij hadden gedacht daar vol
op arbeidskrachten te zullen vin
den maar dat is niet het geval
geweest. Er werken nu 800 Belgen
en 500 Marokkanen. We moesten
wel, of we wilden of niet. Wij zijn
overigens zeer tevreden over deze
mensen, maar het is natuurlijk
niet het uitgangspunt geweest".
Geen wonder dan ook dat de
president van DAF de wenkbrau
wen fronst als hij hoort, dat dit of
dat gebied in Nederland weer zo
nodig opgekrikt moet worden.
Hij zegt: „Neem nou Volkswa
gen. Stel dat dat bedrijf zich in
Tilburg vestigt. Wij houden niets
tegen, kunnen ook niets tegenhou
den. Maar goed, als dat bedrijf
naar Tilburg gaat, waar haalt het
dan de duizenden werknemers
vandaan die het nodig heeft? Die
zijn er toch niet". De scheidende
president van DAF is ondanks
het constant dalende rendement
niet pessimistisch gestemd. „De
personenwagens doen het zeer
goed. Zestig procent gaat naar het
buitenland, vooral naar Duitsland
en Engeland. De verkoop van be
drijfswagens laat wat te wensen
over, maar dat is niet alleen bij
ons het geval. De dalende conjuc-
tuur is daar debet aan. Desondanks
is DAF's marktaandeel groter ge
worden.
De Amerikaanse markt noemt
hij een hele moeilijke zaak. De
veiligheidseisen worden steeds
verder uitgebreid en dat maakt
alles toch wel uitermate moei
lijk.
Uit die monoloog die Wim van
Doorne houdt blijkt wel duidelijk,
dat DAF voorlopig niet op de
Amerikaanse markt zal verschij
nen. „Het is niet te doen om een
speciale auto in kleine hoeveelhe
den te bouwen. Wij wachten af,
maar dat wil beslist niet zeggen
dat we er nooit zullen beginnen".
Over de luchtverontreiniging en de
propvolle Nederlandse wegen zegt
hij: „We zijn al jaren bezig om
wat te doen aan de uitlaatgassen.
En die overvolle wegen? We leven
nu eenmaal in een dichtbevolkt
land. Ik wil er toch ook op wijzen
dat wij met onze kleine wagen
heel veel mensen een stukje geluk
bezorgd hebben. Ze kunnen er nu
zondags op uittrekken. Ik vind dat
de wegen zich moeten aanpassen
aan de vraag van de maatschappij.
Dat er in de grote steden ingrij
pende maatregelen worden getrof
fen is zeker noodzakelijk. Het
openbaar vervoer zal er bevorderd
moeten worden".
Wil ook zijn mening geven over
het conflict jeugd-maatschappij.
„Ik weet het niet, maar misschien
wordt het allemaal wel wat over
trokken. Wij hebben in ons bedrijf
echt geen moeilijkheden met jon
gelui". Over zijn afscheid' „Ik
vind 65 echt de leeftijd om op te
krassen. Het begint wat zwaar te
worden. Je zit zo vast en van
vroeg tot laat ben je intensief be
zig. Ik zou geld willen geven als
ik eens een keertje kon uitsla
pen".
Meneer Wim, die zes jaar gele
den de leiding van het mammoet-
bedrijf van zijn broer Huub de
man van de variomatic overnam
en nu op zijn beurt de touwtjes uit
handen geeft (zij het niet alle,
want hij, wordt president-commis
saris) krijgt nu tijd om uit te
slapen.
PIET DE BONT.
peen onzer verslaggevers)
«leente v» B,astmeiJer van de
Kmeenteh6". gee£t grU tje:
l&'uur laat klandes-
Fein «mdat °P gemeente!ijk
fee JZ™1 ™;n voor het indus-
ftfale uilstart„ier7hkan °P de
Daar Saats ln Maarsber-
afvall g, ge sh>ffen, chemi-
7 en Nachtresten taboe.
ccn^jaa/'we61! bh* tijd' al
Gcdenutl' e„hebben dat ook
Dri Ca* 1 SUten laten we"
^Icn nos sti/jr geleden' We
s h steeds op antwoord.
4 1" de" Duhve-*a;f£aire nu met
Publiciteit gebracht. We
willen graag een reactie van GS.
hoewel we niet graag de goede rela
tie willen bederven. Bovendien gaat
het bij ons niet om gevaarlijke stof
fen, enkel maar om stinkend afval
van het plaatselijke kippenslachtbe-
drijf."
De gemeente Veenendaal wil best
weten dat ze het niet zo nauw
neemt met de voorschriften. Zij doet
het om te provoceren. Maar hoe
staat het in de rest van Nederland
Het Centrum voor Milieuzorg in
Amsterdam voorspelt dat de afval
hoop van de industrie in 2000 maar
liefst 200.000 ton zwaar zal zijn.
Elke Nederlander produceert nu 270
kilo huis- tuin- en keukenafval en
dat zal in de loop der jaren niet
minder worden. Bovendien zal de
industrie in 1980 2700 miljoen ku
bieke meter water gebruiken (en
dus vervuilen).
Waar laten we het Het huisafval
stoppen we in grote kuilen, we ma
ken er compost van, of we verbran
den het.
Industriële afval wordt in zee ge
gooid, verbrand of op vuilnisbelten
gestort.
Mej. M. Brunt, biologe van het Cen
trum voor Milieuzorg: „Het dumpen
in zee neemt de laatste tijd nogal
toe. Er zijn bijna geen regels voor.
Het moet buiten de territoriale wa
teren gebeuren, maar wie contro
leert dat? Wat dat verbranden be
treft: Nederland heeft drie bedrijven
die de industrie van zijn afval af
helpen: Nestorak. Tanker Transport
Service (van de Stella Maris) en de
Belgische firma N.V. Vereca. Ook
kan de industrie terecht op sommige
vuilnisbelten. Maar of men zich
daaraan houdt
EMMEN (ANP) Drie leerlingen
van de lagere technische school te
Emmen hebben het gepresteerd in
ruim een jaar tijd hun vriendje van
vijftien jaar f 6.000 af te persen. De
drie knapen zijn inmiddels ingere
kend. Voor het geld 11 a t- j het drietal
zich op deze wijze wist eigen te ma
ken kochten zijn eeii bromfiets, een
opblaasboot, een motorfiets en gram
mofoonplaten.
De jongen, die steeds met een pak
slaag werd bedreigd, nam het geld
uit een geldkistje van zijn ouders. In
het begin merkten die daar niets van.
Dat veranderde toen er grote bedra
gen gemist werden, waarna zij aan
gifte bij de politie deden.
Brieven voor deze rubriek moeten met vol
ledige naim en adres worden ondertekend. Bij
publicatie zullen deze vermeld worden. Slechts
bi) hoge uitzondering zal van deze regel wor
den afgeweken. Naam en adres zi|n dan bij
de redactie bekend. Publicatie van brieven
(verkort of onverkort) betekent niet dat da
redactie het in alle gevallen eens la met in
houd, c.q. strekking.
Klapp
en incasseren
Dat de jongste kabinetsformatie
nogal veel tijd in beslag nam kan,
behoudens het gebruikelijke partij-
gefriemel nog zuiver psychische
oorzaken hebben gehad. Men moet
heden wel een olifantshuid bezitten
om met de geestdrift van een Drees
jr. aan de regeringstafel plaats te
nemen. Ons statige Binnenhof ver
toont immers geleidelijk meer over
eenkomst met de ballentent van een
Vlaamse kermis, en nog voordat het
kabinet-Biesheuvel een zinnig
woord had uitgebracht zag het zich
reeds dermate afgekraakt, dat meni
geen uit het koor der critici onder
gelijke omstandigheden maar wijse
lijk de kuierlatten zou hebben geno
men. Het is eenvoudig geen kwestie
meer van geschikt of minder ge
schikt, populier of onsympathiek,
onze huidige samenleving blijkt vol
doende elementen te herbergen die
het regeren „überhaupt" zelfs een
keizer Augustus onmogelijk hadden
gemaakt. Gesteld natuurlijk, dat de
ze enigszins bekend mocht heten
met de spelregels onzer parlemen
taire democratie.
Wat bijvoorbeeld te denken van
een onnozel zinnetje als gepubli
ceerd in De Stem van 30 juli j.l.:
„Mr. Beernink was een groot CHU-
man maar als minister is hij afge
gaan als een gieter". Afgezien van
de weinig parlementaire taal, waar
aan we vermoedelijk al beter ge
wend zijn dan goed voor ons is: het
is gewoonweg niet waar. Men kan
de heer Beernink verwijten dat hij
juist dat goedkope soort populariteit
verafschuwde hetwelk in bepaalde
politieke kringen zo hoog genoteerd
staat. Zulke figuren ligt het nu een
maal niet om als minister voor Sin
terklaas te spelen in de wetenschap,
dat de „kindertjes" al dat moois en
lekkers straks zelf mogen betalen.
En deswege was hij misschien de
voornaamste stabiliserende figuur in
het kabinet-De Jong, mede tot ver
driet van degenen die hem liever als
een nationale bullebak hadden zien
optreden. Gezegend als hij is met
een degelijk gelooide olifantshuid
bleek het verre van hem zijn tegen
standers onophoudelijk van de zo
zeer begeerde wapens te voorzien.
„Regeren is vooruit zien", roept de
politicus. De staatsman denkt: „Laat
ik eerst 'ns wat rondkijken". En
daar is onder alle omstandigheden
wel wat voor te zeggen. Mensen met
„een vooruitziende blik" zijn er
tenslotte al meer dan genoeg.
BREDA. L. Pison.
UTRECHT (ANP) Veertig re
chercheurs van de groep ernstige de
licten van de gemeentepolitie van
Amsterdam en van het district
Utrecht van de rijkspolitie zijn in de
omgeving van Mijdrecht nu al sinds
vrijdag onafgebroken bezig met het
onderzoek en het verifiëren van de
ruim 130 tips die zijn binnengekomen
in de zaak Bastiaan Bloemcna.
De 9-jarige Bastiaan, die in Am
sterdam woonde, verdween vorige
week woensdag. Vrijdag iverd zijn
stoffelijk overschot gevonden in de
buurt van een recreatieterrein in
Wilnis. Er bleek een zedendelict te
zijn gepleegd, waarna hij was ge
wurgd.
(ADVERTENTIE)
blik UNOX
BOEREN -
met stukjes echte lever
normate prijs J8fT
blik GEISHA
HELE MOTEN
normale pri|s245~
blik HOLLANDIA
klopt direkt sti|f
normale prijs J12"
2 rollen
EIER
13 stuks per rol
normale'prijsje
250 gramspak
filter gemalen
normale prjs .235"
pak|e
WEESPER KLUIT
normale prijs^t?"
BLIKKEN
rundvlees—kippe-
of kalfsragoüt
bij ons per blik
grote korrel
inh. 200 gram
normale pri|S-78"
blik magere
voor 2 volle glazen
normale prijs-65"
grote beker RINSE
normale prijs -75"
3 flessen
LIMONADE
5 smaken
fles
met fijne franse cognac
normale prijs-26?"
ALS MAALTIJD OF
TUSSEN DOOR
DIEPVRIES
500 gram MALSE
normale pri|S-3+5'
stuks
van PAREIN
normale prijs -75"
4 GOUDSE
met roombotervulling
3 stukken
LAVENDEL
bij ons
[0D0REX
ZE IS ER WEER.
grote tube
normale prijs J25"
