humden vóór vergunning
'ROGIL STOND REEDS
iEFINITIEF OP KAART
msterdamse protest-studie
Koeietanden uit
kanaalzone
nog steeds
in discussie
Programma van
visserijdag
in Breskens
Bp)
Eisen:
e boerei
W at doen
we met
een lege
moleji
NKS geeft Bankdirecteur Loof nam afscheid
cursus
in Hulst
Duopassagier
motor
verongelukt
Ron
Weekblad
stad
terstanden
11112
hoogwater
29 juli "7'
aeren is onverbrekelijk J
de'bo™: en«ga„is;j
ia de NCB jarenlang on J
ijn Gerlacus van den EU
op de strijd die
Van den Eisen, de Kiell—
de priester, en vooral iï
ier, sprak en schreef All
de mannen en vrouwen
hij zich onvoorwaardelijk!
ingeloos had ingezet, de an
ne Brabantse boeren en I
nnen. Hij voerde een
id voor mensen die wei
;rapt en uitgebuit, die
economisch gezien - vohJ
en. Hij vocht voor hun soé
materiële verheffing Op?
vond hij vele obstakels?
schillgiheid, eigenbelang'
•echte tegenstand, ojjj,
- alle goede wil ten spijt 1
kring van medestanden i
arde tegenstanders noch',
merkers als het er om
ideaal te dienen. Hij mas
rdoor veel vijanden,
laar is er in de geschiet
er in de sociale geschiet
strijdbare idealist te vin
alleen maar vrienden es
ideraars heeft? Van den I
s een scherp polemist en i_
viekst tacticus. Keer op M
iruikte hij zijn scherpe
zijn ideeën te verduidelijfl
zin door te drijven ook
akte dan personen af. Niet]
ijk te krijgen, maar om f:
id te dienen, omdat hij ge;i
dat „zijn" boeren er well
iden varen. Van den Elzen i
die moeilijke jeugdjaren!
bond de bond zelf. Hij l
en de bond volgde
voor ons wat merkwaat
latie, ook omdat later de r
hij werkelijk officieel «gón
adviseur" van zijn bond a
fal omstreden is geweest.
Jachtige persoonlijkheden j
rendien door een grote gei
zijn gegrepen schakelt i,
iter niet in of uit door foiL
;iten. Ze zijn er op het
nt dat ze het meest nod
n volgt ze, omdat ze ilM
ardig zijn, omdat de taalt
moment door hen wordt j
•oken. Men vereert ze, oqj
zonder eigenbelang het n
el proberen te verwezenlijkt
t deed pater Van den
r de Brabantse boeren.
kis redacteur van liet nri
d van de boerenbond lieelJ
ider onderbreking actie
ird, opgevoed, voorlichtiigl
zen. Want dat was hem,!
aar, niet vreemd. Via data
voerde hij zijn strijd votrj
>renleenbanken, voor dec"
ties, tegen de boterhande!»
betere pachtregelinjj
*rk streed hij steeds voor
iristelijke" bond. Toen
de jaren 1913-1914 de i
de NCB katholiek te n
'eds krachtiger werd. heftj
ipaat had op katholieke ven
igen aangedrongen, was I
Eisen daarvoor niet zo g
ird. De NCB had immers j|
itestantse leden. Nimmer
hem die overal waar dat
de geestelij heid inschak
de emancipatiestrijd
jn" boeren het materiële!
van zijn mensen pri
in geestelijk welzijn
m voorop.
Zijn organische maatsclu
vatting belette hem de
lingen bij te houden.
Hij kon eenvoudig niet ziej
ids in zijn tijd. tot
onomische verhoudingen s
eer de maatschappelijke i
igen bepalen. Hij voerde
;terd strijd toen naar zijnl
ig „ambtenaren" steeds r
gang van zaken in
iigen bepalen.
Zijn „testament" is een
id stuk, een hartekreet
n man die zich de leidsels'
tglippen en die een ions",
ïgeslacht zag opkomen ral
iterialistische VoorultflW
ïgrijker achtte dan de d
ke verdieping. Hij constate
vreesde vervlakking
Brabantse geestelijkhei»
artegen te keren.
Op zijn sterfbed. 20 aprd
zijn abdij van Berne.
leg de boeren, en herj1*!
in bij iedere gelegenheid^
.toch voor het material®1']
:ht naar geld en goed".
JACQUES l
(Van een onzer verslaggevers)
ANTWERPEN HULST
Hel havenbedrijf van Antwer
pen lieeft er nooil aan getwij
feld dat Progil zich definitief
hij kallo oj) de linker Sehelde-
oever zou vestigen. Dat blijkt
uit een kaart, die hel havenbe
drijf in de Verenigde Stalen
en in een aantal Europese lan
den heeft verspreid.
Progil staat daarbij aangegeven als
een bedrijf dat zich definitief in liet
Antwerpse havengebied heeft geves
tigd. Opmerkelijk is ook de tekening
van het Baalhoekkanaal, dat prak
tisch precies zo in kaart gebracht is.
als in de drie weken geleden gepu
bliceerde Baalhoek-nota. De Belgen
hebben zelfs hun voorkeur voor het
binnendijks tracé van het Baalhoek
kanaal hierop laten blijken. Ze zijn
nog wel zo correct geweest het ka
naal te omschrijven als „geprojec
teerde waterweg".
Vorig jaar al beschikte men in
Zeeland over een soortgelijk kaartje,
waarop echter Progil en andere be
drijven op de linker-Scheldeoever
nog niet voorkwamen. Het nieuwe
kaartje moet in ieder geval van vóór
mei dateren.
Ook de bochtafsnijding van het
nauw van Bath staat op het kaartje
met een Engelse tekst reeds
aangegeven, onder vermelding „nor
malisatie". Naast Progil staan ook de
volgende bedrijven reeds ingetekend:
Haltermann. Bayer. Union Carbide,
Chevron en Petrochime. Niet vermeld
staat of de fabrieken er reeds staan,
of er aan gewerkt wordt of dat ze nog
in voorbereiding staan.
Het kaartje van liet havenbedrijf
van Antwerpen. De pijl wijst op de
plaats waar het havenbedrijf de „de
finitieve" vestiging van Progil heeft
ingetekend. De gearceerde vlakken
zijn nog beschikbare industrieter
reinen.
HiVolters-Noordhoff n.v. Gronin-
i in een reeks Euros-boek jes een
verschenen van de han-
van Walther Kok, Cees Meijer
frard van Ruiten, dat getiteld is
st tegen Progil" en dat aanvan-
als doctoraal-scriptie bedoeld
let is in feite een beschrijving
lies wat zich in en om de Am
is' Progil-affaire tussen 1G
(het eerste persbericht) en
1969 (het afwijzende besluit
Ie Amsterdamse raad) heeft af
ield
Jwas voor deze drie een interes-
idcrwerp, omdat het over twee
ctuele onderwerpen ging die
hier elkaar raakten: de milieuhygiëne
en het proces van besluitvorming.
Aangezien de scriptie bedoeld was
als politicologische studie heeft voor
al dat proces van besluitvorming de
aandacht gekregen. De schrijvers
hebben daar enkele nieuwe elemen
ten in ontdekt, namelijk de bijzondere
pressie-activiteiten en de drie ge
meentelijke hearings.
Uit de beschrijving van de auteurs
blijkt, dat de tegenstanders van de
vestiging, die aanvankelijk geschei
den opereerden en later hun verzet
bundelden, geen moment onbenut
hebben gelaten.
Uit dit boekje blijkt ook, dat b. en
w. van Amsterdam weliswaar tot het
laatst de vestiging van Progil bepleit
hebben, maar niettemin in het laatste
stadium en op korte termijn drie
hearings hebben belegd. Daarmee
wilden ze de raadsleden gelegenheid
geven tot nog meer informatie, en
voldoen aan de talrijke verzoeken om
inspraak van de bevolking. Tijdens
de laatste hearing zegden b. en w.
toe hun visie officieel te zullen lier-
waarderen, maar nog geen maand la
ter bleek, dat ze bij hun aanvanke-
lijke standpunt bleven. In een nota
probeerden ze alsnog dc raad voor
vestiging van Progil te winnen.. Toen
was het echter te Iaat.
In een kort voorwoord op het boek
je schrijft Lucas van der Land: „Ik
ben ervan overtuigd, dat de beteke-
n.s van deze studie niet beperkt blijft
tot de overigens belangwekkende
politicologische notities, welke
men eruit kan opdoen. Het zou mij
niet verwonderen, als er praktische
politieke aanwijzingen voor verge
lijkbare gevallen uit af te leiden zijn.
In elk geval rechtvaardigt een moge
lijk op til zijnde Progilaffaire in Bel
gië liet publiceren van deze studie
reeds ten volle".
Gezien dc toestand op dit moment
lijkt dat voorbarig optimisme. Op liet
ogenblik wijst niets erop, dat er een
Belgische Progilaffaire komt, althans
niet vergelijkbaar met de Amster
damse. Zelfs niet aangetrokken van
uit Nederland, waar men eind vorig
jaar nog zo optimistisch repte over
gelijke voorwaarden Voor industrie
vestiging in de twee buurlanden. Om
maar eens iets te noemen.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Zoals wij giste
ren hebben gemeld, zoekt de ge
meente Middelburg een passende
functie voor de straks gerestaureer
de korenmolen „Ons Genoegen" m
Middelburg-Zuid. Wij hebben onze
lezers om ideeën gevraagd. Op onze
oproep is, ondanks de vakantietijd,
levendig gereageerd.
De heer Burgs uit Goes, eigenaar
van een ponykamp en een kinder
boerderij, zegt: „Maak er een mu
seum van, waarin alles wat op bet
uitstervende molenaarsvak betrek
king heeft, op gepaste wijze kan
worden uitgestald. Als het museum
in de zomermaanden open zou zijn
dan is de belangstelling van toeris
ten verzekerd. Men kan ze, als ze 111
Middelburg erg bijzonder willen
doen, per oude molenaarskar, ge-
trokkén door een koppel paarden bij
miniatuur-Walcheren gaan ophalen
en ze dan naar de Molen vervoeren.
Ik ben bereid om bepaalde voorwer
pen uit mijn eigen collectie oude
landbouwwerktuigen voor het mu
seum af te staan".
Een lezer uit Vlissingen, die gele
zen heeft hoe triest het overigens
unieke kappersmuseum in de Schel-
destad gehuisvest is, suggereert:
„Probeer het kappersmuseum naar
de molen te halen. Op elk van de
vijf verdiepingen kan een salon in
de stijl van een bepaalde tijd wor
den ingericht".
Uit Middelburg de volgende tele
fonische suggesties: „Een permanen
te show-ruimte voor parkieten, dui
ven en ander kleinvee alsmede ver
trekpunt voor wedvluchten". Een ra
dio-zendamateur, die getroffen werd
door onze mededeling dat de molen
kurkdroog is, oppert het denk
beeld om van de molen een soort
elektronisch dorado te maken Elek
tronica en vocht, zo deelde deze
amateur ons mee. zijn doodsvijanden
van elkaar. „Gelijkvloers in de mo
len zou een studio kunnen komen
voor amateurfilmers en op de hoge
re verdiepingen kunnen radio-ama
teurs hun zenders en ontvangers in
stalleren", zegt hij. „de benodigde
zend antenne kan aan de wieken
worden bevestigd".
De hoeveelheid suggesties is bo
ven verwachting groot. Wij houden
ons aanbevolen voor meer. Zend uw
ideeën aan redactie De Stem, post
bus 116 te Middelburg, of geef ze
telefonisch door: 01180-7438 of
7764.
De redactie van De Stem looit een
fraai boekwerk over Zeeland ter
waarde van f 50.- uit voor het idee,
dat tenslotte door b. en w. van
Middelburg als het meest bruikbare
zal worden uitgekozen.
MAARTENSDIJK (ANP) De
20-jarige Th. van D. uit Utrecht is
dinsdagavond op de Koningin Julia-
nalaan in Maartensdijk verongelukt
toen de motor waaro-p hij meereed
op een uit een inrit rijdende perso
nenauto botste. De bestuurder van
de motor werd gewond opgenomen
in een ziekenhuis.
Jtanz 382 -2, Rheinfelden 241
■Straatsburg 232 -12, Plitters-
'68 -9. Maxau 422 plus 3.
t'gen 120 onv, Mannheim 234
pteinbach 117 onv, Mainz 238 -
^en 146 -4, Kaub 159 -5, Trier
Jjus 7, Koblenz 181 plus 4,
fc 123 -3, Ruhrort 301 plus 11,
903 plus 4, Pannerdense kop
fis 4, Nijmegen 691 plus 6,
top 817 onv, Eefde IJssel 332 -
'enter 220 plus 2, Monsin 5470
10, Borgharen 3840 -35, Belfelc!
onv, Grave beneden de sluis
505
O
Vooruitzichten
voor vrijdag en
zaterdag,
opgesteld door
het K.N.M.I. op
woensdag
om 18.00 uur:
Droog, zonnig
en vrij warm.
ooi uitzichten in cijfers ge-
Pd over Nederland,
nor vrijdag: aantal uren zon: 6
■Mnin.-temp.: 0 tot 4 graden bo-
APOnnaal; max.-temp.: 1 tot 5
ner!3n r,ormaal: kans op een
iraccni??6 Van m'nster|s 12 uur:
tal- Qn S een Scheel droog
PR yi) procent.
m 7^?„te)dag; aantal uren zon: i
Ki" "t1emp-: 0 t°t 4 graden bo-
TZlf: max.-temp.: 2 tot 6
fëe Derinda noimaal; kans op een
Va" mmstens 12 uur:
J. 9(''proncentP dr00g
fPANDWEER
zoardg st,Kanri"kgebi<^ nadert met'
P Vandaag droog.
^■omstreeks 20 t%rTemPera"l
19 graden graden, zeewater
Jg^'^CHTEN: Deze
laatste j
®«2on en stihrinl°merSi strandw«H
Ln stijgmg van temperatuur.!
(Van een onzer verslaggevers).
HULST Bij voldoende belang
stelling, dat wil zeggen, als zich
tenminste achttien cursisten opge
ven, zal onder auspiciën van de
Nederlandse Katholieke Sportfede
ratie op een nog nader te bepalen
plaats in de gemeente Hulst (waar
schijnlijk in liet verenigingsgebouw
Malpertuus te Clinge) een cursus
algemeen basisonderwijs (ABO)
plaatsvinden.
Het doel van de opleiding is om
de cursisten voor te bereiden op het
volgen van een opleiding voor
sporttechnisoh kader en voor jeugd-
sportleiders. De gemeente Hulst
heeft de leden van de. sportvereni
gingen in de gemeente, die voor
deelname in aanmerking komen
door mididel van een stencil op de
hoogte gebracht van de mogelijkheid
tot het volgen van de cursus.
Tot opleiding kunnen worden toe
gelaten, zo bl'ijkt uit de stencil, alle
belangstellenden, die de leeftijd van
zestien jaar hebben bereikt. De oplei
ding omvat 30 lesuren, bij voorkeur
te verdelen over twaalf bijeenkom
sten van 2,5 uur. De opleiding wordt
afgesloten met een examen.
Morgen, vrijdag 30 juli.
Bergen op Zoom 8.27 en 20.41
Ilansweert 7.40 en 20.02
Terneuzen 7.13 en 19.35
Vlissingen 6.43 en 19.07
Wemeldinge 8.17 en 20.31
(Van onze correspondent)
TERNEUZEN Tijdens een zeer
druk bezochte receptie, die hein
door de hoofddirectie van de Alge
mene Bank Nederland in hotel Rot
terdam te Terneuzen gisternamiddag
werd aangeboden, heeff de heer P.
Loof, directeur van het kantoor Ter-
neuzen van de A.B.N., afscheid ge
nomen wegens het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd.
Veel overheidsfunctionarissen en
De scheidende bankdirectevi
(naast hem zijn vrouw) krijgt eei
bloemetje.
leidinggevende figuren uil het in
dustriële en zakenleven kwamen d<
heer Loof de hand drukken.
(Van een onzer verslaggevers)-
.MIDDELBURG Er is een
merkwaardige dialoog begonnen
tussen het bestuur van de Vere
niging Milieuhygiëne Zeeland en
de directeur van de stichting Ge
zondheidsdienst voor Dieren in
Zeeland, dr. J. Tesink, Het gaat
om de vraag of er een bijzondere
betekenis moet worden gehecht
aan de bruine vlekken op de
tanden van vee dat in de
Zeeuwschvlaamse kanaalzone
graast.
De vereniging milieuhygiëne
meent, dat de vlekken iets met
overdadige fluoreonsumptie te
maken hebben. Dr. Tesink, die
overigens toegeeft dat er bij la
boratoriumonderzoek fluor in
tanden van kanaalzone-vee is ge
vonden, .bestrijdt dit. De gevon
den hoeveelheid fluor is, zo heeft
hij meegedeeld, niet boven nor
maal.
De tandenkwestie begint op
een ogenblik, dat de voorzitster
van de VMZ, mevrouw mr. C.
Kannegieter, van vee-arts Colsen
uit Hulst een ludiek geschenk
kreeg, aangeduid als „ambtske
ten". Deze keten was vervaardigd
van koeietanden, die een donker
bruine tot zwarte aanslag toon
den. Vee-arts Colsen vertelde bij
de aanbieding, dat het hier om
typische fluortanden uit dc ka
naalzone ging.
Deskundigen bestreden dit. De
zaak kreeg dan ook een weten
schappelijk gevolg. Di;. Tesink
van de provinciale gezondheids
dienst voor dieren liet zich soort
gelijke gebitseiementen als die
van de ambtsketen toesturen en
zond deze op naar het Centraal
Diergeneeskundig Instituut te
Rotterdam, dat in een vijfregelig
„rapport" antwoordde, dat de be
wust tanden geen abnormaal
hoog gehalte aan fluor bevatten.
De aanslag op de tanden was
veroorzaakt, zo berichtte kort
daarop de Provinciale Zeeuwse
Courant, door de inwerking van
plantesappen, zoals bietenblad,
kuilvoer en dergelijke. Noch dr-
Tesink, noch het Centraal Dier
geneeskundig Instituut blijken
deze mededeling aan de PZC
voor hun rekening te willen ne
men.
Een en ander werd reden voor
het bestuur van de VMZ om zelf
ook een onderzoek naar de sa
menstelling van de vlekken op
de tanden te laten instellen. De
VMZ. vond een extra-aanleiding
om deze zaaK zo grondig aan te
pakken in een proefschrift van
niemand anders dan ....dr.
Tesink. Het proefschrift geeft
bijzonderheden over....bruine
vlekken op tanden van vee. Het
zegt onder meer: „De meest
voorkomende klinische verschij
ningsvorm van chronische fluor-
vergiftiging is tandfluorose. Dit
laat zich herkennen door gevlekt
tand-emaille, dat later door ijzer
en mangaan geel en bruin wordt
gekleurd".
Het VMZ-bestüur meende, op
grond van "het proefschrift van
dr. Tesink, dat, als de aanwezig
heid van ijzer en mangaan in de
tanden van kanaalzonekoeien
worden aangetoond, de veronder-
steUing van een daaraan vooraf
gaande fluoraantasting van de
koeiegebitten niet zo absurd
was.
Welnu, de ambtsketting van
voorzitster Kannegieter werd
naar het Centraal laboratorium
van TNO in Delft gezonden, dat
na analyse van de tanden mede
deelde, dat de bruine aanslag in
hoofdzaak bestond uit-...ijzer en
mangaan, alsmede een klein deel
lood.
Gegeven het feit dat metingen
in de kanaalzone hebben aange
toond, dat het fluorgehalte van
de grondmonsters daar zesmaal
zo hoog is als wat men „normaal"
noemt en rekening houdend met
fluor als vernieler van het tand-
emaille, waardoor ijzer en man
gaan hun kans krijgen de gebit
ten te verkleuren, beschouwde de
VMZ-voorzitster haar ambtsket
ting als een echte fluorketting:
een attribuut dat tot nadenken
stemt. -
Een nader onderzoek achte zij
gewenst, waarbij dan ook meer
aandacht moest worden' besteed
aan de fluor-opslag in de botten
van het kanaalzonevee. Een „nor
male" hoeveelheid fluor in de
tanden kan een veel sterkere
concentratie van dit gif in de
botten van het vee betekenen,
omdat het zich juist daar op
hoopt, zo rendeneerde men bij de
VMZ.
In een uitvoerige brief werd
dr. Tesink van een en ander op
de hoogte gebracht. Hij ant
woordde: „Elders in den lande,
waar runderen, schapen en paar
den worden geslacht die nimmer
met fluoride zijn besmet gewor
den, kan men ook zwarte aanslag
op de tanden van het vee zien.
Het mangaan en het ijzer in de
vlekken op de tanden uit de
ambtsketen is ingebracht door
grondbestanddelen, die tegelijk
met het voedsel door de dieren
zijn opgenomen. Zowel in het
voedsel zelf als in de grond ko
men lood, ijzer en mangaan
voor... Het is dan ook logisch, dat
deze elementen voor een deel in
de aanslag mee worden inge
bouwd".
Het nadere onderzoek, waarop
was aangedrongen, werd door dr.
Tesink niet noodzakelijk geacht.
„Ik wil wel na mijn vakantie
met u praten", liet hij het be
stuur van de Vereniging Milieu
hygiëne weten. Het VMZ-bestuur
zal stellig op deze uitnodiging
ingaan. Het commentaar van de
voorzitster van de VMZ luidt:
„Steeds dringt zich het beeld van
lucifer aan mij op.-.".
9
(Van een onzer verslaggevers)
BRESKENS De jaarlijkse visserijdag, dit jaar op zaterdag 14
augustus, belooft weer een dag vol activiteiten, sportief vermaak en
amusement te worden. Hoogtepunten zijn ongetwijfeld dc reünie, die
de vereniging tot bevordering der Zeeuwse visserijbclangcn „Zevibcl"
belegt, de vlootshow, de voetbalwedstrijd tussen Breskense en Heister
(België) vissers en het grote volksbal in de vismijn.
Daar tussendoor zal te genieten
zijn van wedstrijden in de vissers
haven, een EHBO-demonstratie met
medewerking van de reddingboot
Javazee en een lampionoptocht. Het
een en ander zal uiteraard muzikaal
worden opgeluisterd.
De reünie begint om tien uur 's
morgens in hotel „Du Commerce" te
Oostburg met een vergadering. Tij
dens deze vergadering zal een film
gedraaid worden van en over de
visserij in Breskens.
Om twaalf uur volgt een officiële
ontvangst van de deelnemers op het
raadhuis te Oostburg door het colle
ge van b. en w. van Oostburg.
Daarna zal het gezelschap om een
uur aanzitten aan de lunch die
wordt geserveerd in de vismijn te
Breskens. Na afloop hiervan volgt
een vaartocht.
Het officiële programma voor de
visserijdag ziet er als volgt uit
09.00 uur: jeugdhengelwedstrijd in
de haven m.m.v. de hengelvereni-
ging „de Zeekrab". Leeftijd deelne
mers tot en met 14 jaar.
10.00 uur: reünie voor de leden
van „Zevibel" in Oostburg.
12.30 uur: koffietafel van „Zevi
bel" waarbij tevens dc uitreiking
plaatsvindt van de jaarlijkse wimpel
aan het winnende schip.
14.00 uur: hijsen van de wimpel
en vertrek met passagiers van de
vlootshow.
15.30 uur: boegsprietlopen en roei-
wedstrijden in de vissershaven
m.m.v. zwemvereniging „Schelde-
stroom".
17.00 uur: EHBO-demonstratie tn
samenwerking met reddingboot „Ja
vazee" en R.F.D.
17.30 uur: vertrek van de voetbal
teams, voorafgegaan door muziek
vereniging „Uit liet Volk Voor
het Volk" vanaf de vismijn naar het
sportveld.
18.00 uur: internationale voetbal
wedstrijd Breskense vissers tegen
de vissers van Heist (B).
19.30 uur: uitreiking van lampions
voor de optocht op het sportveld.
19.45 uur: vertrek lampionoptocht
m.m.v. muziekvereniging en folklo
ristische groep „Heister Klakkertjes".
20.30 uur: aanvang volksbal in de
vismijn.
