T okio
stikt
in
jen zwembad
zijn
eigen
afval
Uitspraak rechter
overwinning
voor Isolotto
Heerlijk gek doen
RIDDERZAAL WAS EENS
BOEKENMARKT
Oud-ministers kunnen
best rondkomen
binnenland
buitenland
VERSEN
ente voor de
stratie
nte Breda
OL ZWEMBADEN
\RADISO LIEMPDE
RIOOL
«JAPAN:
HET LAND VAN
ZON
Boerenstand
Theologisch boek lokt
veel kritiek uit
Lichtplatform
vervangt licht
schip Goeree
zaterdag iO jut" '971
voor alleenstaanden,
ouderen en gepensioneer
den vanaf 55 jaar!
len juli, aug. en sept. kunt U
m van onze geheel verzorgde
i-Limburg, Rijn, Harz, Zwarte
:ntië en Salzburgerland. Reeds
eheel verzorgde reis! Vertrek
onmiddellijke omgeving.
g de gratis kleurenfolder bij
UJ TER RIET N V. - ENSCHEDE
Telef. (0t5420) 10757-22468
'juli - 7 aug. - 24
1 oplage meer dan 250.000 exem-
G, Kromme Nieuwe Gracht 66
woensdag vóór 12.00 uur 'm mid'
administratie van de
snbare werken wordt
diploma MULO of
kantoorervaring, bij
;t bedienen van een boek-
>trekt tot aanbeveling.
zijn het bedienen van de
ine met gekoppelde pons-
tde administratieve
gaan uit naar een meisje van
Jer.
afhankelijk van leeftijd,
ervaring tot maximaal f 906,-
nd. Daarboven wordt voor de
de boekhoudmachine extra
Jer nr. 83 binnen 14 dagen
jnen van dit blad te richten
ur van openbare werken,
nr. 27 te Breda.
I T0kio: een stad van 13 miljoen inwoners samengepropt
op een oppervlakte van 65 x 30 kilometer. Een oppervlak
dat in een bijzonder gevaarlijk tempo zakt.
Er zijn wijken in de Japanse hoofdstad, die de afgelopen
•eertig jaar niet minder dan vier meter zijn gezakt.
Een stadsbestuurder met een gezicht waarop geen» spier
vertrekt: „Als het zo doorgaat, komt meer dan de helft van
Tokio nog in deze eeuw onder de zeespiegel te liggen. In dat
geval zouden veel problemen vanzelf tot een oplossing ko
men
deze zomer in uw tuin.
ier voor de kinderen enrust I
r uzelf
r kleine en grote tuinen,
af f 60,- (1800 x 38 cm diep) tot
200,(720 0 x 122 cm diep,
usief filter etc.) Voor f 160,
t u reeds een fijn kinderbad 2400 I
I cm diep.
ichtiging en verkoop-:
erwege Boxtel en Best.
iuid-Ooster voor de deur.
443.
w
In de conglomeratie Tokio be
nden zich 83.000 fabrieken en
irijven, die (evenals de tien-
ïi zenden cv- en aircondi-
oning-installaties in woon-
ilokken en kantoorgebouwen)
op enorme schaal verbrandings-
I gassen door de schoorsteen ja
gen. Alleen al de hoeveelheid
zwaveldioxide, die in 1967 aan
de Tokiose lucht werd toever
trouwd door de industrieën, be
joeg 155 miljoen kubieke me
ter
I Er is vastgesteld, dat het ge-
■dd led gehalte zwaveldioxide in
de lucht boven Tokio hoger is dan
I in Los Angeles. Blootgesteld aan
Bnlicht en bij bepaalde meteorolo-
ftische condities is vooral deze vui
le gassuhstantie oorzaak van het
ontstaan van fotochemisch smog.
Het chemisch proces, dat zich dan
«ven de hoofden van. de imensen
•voltrekt, doet een mist van zwa-
Belzuur onstaan (juli vorig jaar
werd zelfs 20 p>ct. van de uitgesto
ten zwaveldioxide in regelrecht
■Wavelzuur omgezet)-
Dit proces leidde voor het eerst
op 18 juli 1970 tot een algemene
paniek onder de bevolking van To
kio Tussen 23 en 27 juli, evenals
Op 5 augustus, herhaalden zich de
ze verschijnselen, waarbij ruim
4000 „smogslachtoffers" in zieken
huizen behandeld moesten wor
den
S Tokio is gewaarschuwd, maar
het staat volslagen machteloos, „Ie
dereen houdt er nu rekening mee,
dat in deze maanden opnieuw foto-
chemische smog kan optreden", al
dus directeur Ihara van het bu-
8iu voor milieubescherming in
'okio. „Het is echter duidelijk, dat
harmee het probleem niet is op-
ïlost. Dit soort calamieteiten is
let meer te voorkomen. Wij kun-
(On ze straks hoogstens beperken
Hitoshi Ihara: „Vroeger kon je daar de Mount Fuji zien, nu alleen nog maar uit de uit de smog opdoe
mende wolkenkrabbers".
door preventieve maatregelen in
de marge en door de bevolking te
vragen, binnen te blijven en zich
te onthouden van lichamelijke in
spanningen, die de ademhaling
meer dan noodzakelij k belasten".
Er zijn nu vier controlestations
in Tokio opgezet die speciaal de ont
wikkeling van fotochemische smog
in de gaten houden. Wanneer de
oxydatiegraad van de lucht oploopt
tot 0,15 ppm., wordt een waarschu
wing gegeven. Bij 0,3 ppm. volgt
een openbaar alarm.
In beide gevallen wordt de be
volking het volgende aangeraden:
a. bij oog- of keelklachten onmid
dellijk het dichtsbijgelegen ge
zondheidscentrum opzoeken, b. de
meteen de dood tot gevolg te heb
ben. Ihara: „wij hebben -geen over
zicht van het aantal mensen, dat
door artsen behandeld wondt voor
klachten, die met luchtkwaliteit sa
menhangen". De plm. 10.000 geval
len in de fotochemische smogweek
van juli '70 is echter een indicatie
voor de veronderstelling, dat het
er veie duizenden per jaar moeten
zijn.
Niet alleen koolmonoxide (uit
laatgassen van auto's) en zwaveldi
oxide, maken het leven in Tokio
gevaarlijk, er zijn nog 26 andere
bijigassen in de lucht ontdekt, die
een min of meer schadelijke wer
king op het menselijk organisme
hebben. Op menig kruispunt in
Tokio kan men een regelrechte
ling in Tokio is aanzienlijk veelzij-
diger. Er is gieen rivier meer in en
nabij de stad, die nog voldoende
schoon is.
auto laten staan, c. zoveel mogelijk
binnenshuis blijven, d. gymnastiek
lessen op school laten vervallen,
e- de afstoting van zwaveldioxide-
gassen in de fabrieken zoveel mo
gelijk beperken.
Tokio is letterlijk levensgevaar
lijk gworden. Hitoshi Ihara zegt:
„er is nog niemand aan luchtver
vuiling gestorven.maar het
staat vast (ook al zijn medische
rapporten op dit punt erg voor
zichtig) dat procentueel het aantal
sterfgevallen aan bronchitis en
longkanker in Tokio aanzienlijk
hoger ligt dan daarbuiten".
Veel alarmerender is de fysieke
schade, die de ingeademde lucht
aan de mensen toebrengt zonder
loodvengiftiging oplopen, die ook
al via de knalpijpen van de passe
rende autofiles om zich heen-
grijpt.
In 1969 (toen er 2.005.489 gere
gistreerde auto's in de stad waren)
bedroeg de verkoop van benzine
2,6 miljard liter. In deze brandstof
zat 957-063 ton lood, die voor het
grootste deel met de uitlaatgassen
werden uitgestoten.
Tussen augustus 1969 en maart
1970 werd voor de wijk Edogawa
in de lucht een maximum loodge-
halte van 5,14 microgram (miljoen
ste gram) per kubieke meter vast
gesteld, terwijl op een groot aantal
drukke kruispunten zelfs 12,5 mi
crogram pm3 voorkwam. Maar het
totaalbeeld van de miilieuvervui-
De Sumida (Japanse naam voor
helder water), waarin voor 1945
nog intensief werd gezwommen
en gevist, is nu een stinkend riool,
waarin per dag(!) 1,8 miljoen ton
vast en vloeibaar afval wordt ge
stort, terwijl er slechts 1,5 miljoen
ton water voor zuiveringsdoelein
den aan kan worden toegevoegd.
Het dichtbevolkte Tokio (in
sommige wijken wonen 600-900
mensen per heotare) dreigt bedol
ven te worden onder een groeiende
lawine van huisvuil. Per dag
wordt gemiddeld 11.210 ton vuilnis
opgehaald (2,5 maai zoveel als tien
jaar geleden) in 2549 vrachtwa-
genladinigen, maar men krijgt het
niet meer bij gesloft, omdat de op
haaldiensten vanwege het dichte
verkeer niet snel genoeg vooruit
kunnen en het budget van het
stadsbestuur (de vuilverwerking
kost dit jaar f 400 miljoen) te
krap is om grootscheepse investe
ringen in deze sector te doen.
De gezamenlijke fabrieken pro
duceren een dagelijkse hoeveelheid
afval, die twintig maal zo groot is
als die van het huisvuil, terwijl
het schoonhouden van straten, par
ken, vijvers en kanalen in Tokio-
stad per dag nogmaals 57.800 ton
afval oplevert.
Tokio zit tot over zijn nek in de
rotzooi. Iedereen geeft het toe,
de strijd tegen lucht- en waterver
vuiling, tegen geluidshinder - 3400
klachten per maand is te laat,
veel te laat, op gang gekomen.
Dinsdag: Tokio lijkt een
gore spookstad.
(Van onze correspondent!
ROME De beslissing deze week
van een gerechtshof in Florence om
negen mensen vrij te spreken ten
aanzien van beschuldigingen, dat zij
een religieuze dienst hadden ver
stoord en anderen ertoe hadden aan
gezet om hun voorbeeld te volgen, is
geen geringe overwinning voor die
Italianen, die een duidelijkere schei
ding tussen kerk en staatwensen.
ding tussen kerk en staat wensen.
De macht van de kerk om vader
Enzo Mazzi van zijn post als paro
chiepriester van Isolotto in Florence
te ontzetten, blijft intact.
Vader Mazzi is door zijn
aartsbisschop, kardinaal Florit, ver
oordeeld als ongehoorzaam. Hij is er
verder van beschuldigd, dat hij een
„gemeenschap" heeft geschapen
rond de kerk van Isolotto, waarin
duscussies over Vietnam, Praag en
nationale gebeurtenissen werden
aangemoedigd. Verder heeft hij de
christen-democratische partij niet
gesteund. Vader Mazzi is ontslagen.
Hij is nu als electriciën werkzaam.
Hij behoorde niet tot de negen aan
geklaagden-
De Italiaanse staat, in de persoon
van de officier van justitie, is zich
op aandringen van een plaatselijke
neo-fascist met de controverse gaan
bemoeien. Na vader Mazzi's ontslag
in 1969 zond de kardinaal een ande
re priester naar Isolotto om de mis
te lezen. Ongeveer 200 mensen in de
kerk protesteerden, dat het geen
„echte" mis kon zijn, omdat de pa
rochie niet „in communie" was met
de hiërarchie. Dit was letterlijk
waar, omdat de kardinaal gewei
gerd had om hen te bezoeken of te
ontvangen. Met een stemming werd
de mis verworpen. De priester
noemde de congregatie „protes
tants"
Op een of andere manier was een
groep neo-faseisten, geleid door een
iokale partijleider bezield ten gunste
van de mis en zij waren ook aanwe
zig in de kerk - sommigen van hen
gewapend met kettingen - om moei-
merkingen te schreeuwen. Het was
lijfcheden te maken en grove op-
hun leider die de parochie van Iso
lotto aanklaagde bij de politie door
de kerk te omschrijven als ..een
sovjet".
Begin '69 richtte de paus een brief
aan vader Mazzi, waarin hij hem
vroeg om verzoening te zoeken met
de aartsbisschop. Uiteindelijk stem
de kardinaal Florit erin toe om een
delegatie uit Isolotto te ontvangen.
Na hun identiteitsbewijzen te heb
ben nagegaan, gaf hij dê leden van
de delegatie onderricht 'in gehoor
zaamheid en kerkelijk recht. Gedu
rende de hele controverse bleef de
kardinaal er onverschillig tegenover,
dat Isolotto probeerde om de paro
chianen te interesseren in participa
tie in kerkelijke en wereldlijke za
ken, zoals de oecumenische raad dat
had aanbevolen. De kerk in Isolotto
was de best bezochte parochie in Flo
rence en de parochie beheerde een
kleine leerfabriek voor lichamelijk
gehandicapten.
Een van de verdedigers, vader
Gianni Ricciareili. nu fabrieksarbei
der, somde de angsten op van de
clericaal-fascistische elementen, die
tot de rechtszaak aauspoorden: „Hun
werkelijke bedoeling was niet om
de mis te verdedigen. Ze begrepen,
dat mensen die zich bewust zijn
geworden van hun eigen macht ge
vaarlijk kunnen worden. Op een of
andere dag kunnen ze er zelfs toe
besluiten om terug te slaan od dege
nen, die hen vernederen"-
De Isolotto-gemeenschap leeft nog
steeds op een half clandestiene ma
nier door: ouders weigeren hun kin
deren een belijdenis te laten doen
bij de nieuwe priester. Maar waar
schijnlijk zal ze langzamerhand ui
teenvallen, als parochianen uit de
arbeidersklasse uiteindelijk terug
vallen tot onregelmatig kerkbezoek,
Maar hun pogingen om een levende
kerk te scheppen zijn tenminste niet
vernietigd door de burgerlijke auto
riteiten, maar door de hiërarchie. De
absolutie van het gerechtshof van
Florence is echter welhaast postuum,
thuum
Brieven vooi deze rubriek moeten met vol
ledige naam en adres worden ondertekend. Bij
publicatie zullen deze vermeld worden. Slechts
bij hoge uitzondering zal van deze regel wor
den afgeweken. Naam en adres zijn dan bl|
de redactie bekend. Publicatie van brieven
(verkort of onverkort) betekent niet dat és
redactie het in alle gevallen eetta la met be
houd, c.g. «trekking.
Ik vind dait de boeren het stief
kind zijn in deze wereld en dan
moet je bedenken dat diezelfde boe
ren al de mensen te eten geven. Het
is ver gekomen dat er voor de boer
geen fatsoenlijk bestaan meer is,
terwijl voor de andere mensen alles
wordt gedaan opdat ze een behoor
lijk bestaan hebben. De boer is op
het ogenblik een slaaf in plaats van
een vrij mens. Daarom wordt het
hoog tijd dat er verandering komt in
de prijzenverhouding voor de boer,
anders gaat de hele boerenstand
naar de bliksem. Het water staat tot
aan de lippen, dus moet er gauw
gehandeld worden.
EEDE
MEJ. M STURTEWAE-
GEN
(Van een onzer verslaggevers!
HAARLEM Het succesrijke
boek „Ter overbrugging" van de
Haarlemse theoloog drs S. G. Konijn
heeft een actie van ongeveer zestig
geestelijken, voornamelijk uit het
bisdom Haarlem, uitgelokt.
Onder aanvoering van de pastoor
A. H. M. Ruhe te Assendelft verkla
ren dat zij dit boek dat „een hand
reiking wil bieden aan gelovige
volwassenen" in strijd is met de leer
van de rooms-katholieke kerk, dat de
daarin verkondigde opvattingen
geen steun vinden in letter of geest
van de uitspraken van het jongste
Vaticaanse concilie en dat het feit dat
het boek yam drs. Konijn in over
eenstemming is met de nieuwe cate
chismus en de rapporten van het
pastoraal concilie te Noordwijker-
hout en reden te meer is om dit
boek voor „rechgelovige" katholie
ken onaanvaardbaar te verklaren.
Het zangeresje Lenada is voor alles in. Ze kan heerlijk gek doenzoals
hier op de trampoline. Zij dacht nog niet aan vandaag: de dag waarop de
Nederlandse ploeg op het songfestival van Knokke moet aantreden.
(Van een onzer verslaggeversl
DEN HAAG Van 19 tot 29 juli
zal het lichtplatform Goeree worden
geplaatst in de Noordzee ter hoogte
van het huidige lichtschip Goeree.
het lichtschip gaan overne men, de
het lichtschip gaan overnemen, de
plaatsing geschiedt door het kraan
schip „Challenger" van Heerema's
Ingenieursbureau n.v- Het lichtplat
form is geheel onbemand en de
werking ervan geschiedt geheel au
tomatisch.
Het heeft ruim 5 miljoen gulden
gekost. Doordat er geen bedienend
pmsoneel meer nodig zal zijm (nu 18
man) zullen de exploitatiekosten be
duidend minder zijn dan die van het
lictotseh ip. Het gaat om een bezuini
ging op de defensiebegroting van
circa 400.000 gulden. De controle op
de werking van alle apparatuur van
het onbemande lichtplatform zal ge
schieden vanuit de semafoor in
Hoek van Holland. Daarvoor is geen
extra personeel nodig. Het lichtplat
form komt te staan in een van de
drukste scheepvaartroutes ter we
reld. Het vormt een onontbeerlijke
steun bij het aanlopen van Hoek
va.» Holland of bij het aanlopen van
deBoheldemond.
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG ,,'t Is een gemeene
plaets, daer yder vry mach wan-
d'len, Rontom met wincklen, die
meest in Boecken hand'len". Deze
dichtregels van Jacob van der Does,
ontleen ik aan liet boek „Rond de
Hofvijver" van de hand van journa
list en kenner van de Haagse histo
rie Jacques R. W. Sinninghe. Men
houdt het eigenlijk niet voor moge
lijk, maar de aangehaalde rijm slaat
op de thans zo statige Ridderzaal,
gebouwd in opdracht van Floris de
Vijfde (naar een ontwerp van zijn
secretaris Gerard van Leyden). Een
doodgewone boekenmarkt dus.
Maar het kon erger: in de Franse
tijd werden er (bij regenweer, ais
het buiten niet kon) recruten ge
drild en gewonden verpleegd. Het
scheen, zo schrijft Sinninghe, het
einde van dit oude, trotse paleis. Een
minister had zelfs al plannen om het
te slopen, maar dat werd verijdeld.
Zo goed en zo kwaad als het ging
werd de Ridderzaal hersteld, al zou
pas veel later een grondige restaura
tie worden uitgevoerd.
Interessant is het om van Sinnin
ghe te vernemen wat zich allemaal in
de Ridderzaal heeft afgespeeld. Flo
ris de Vijfde verkreeg er de bij
naam „der keerlen God", zijn opvol
gers hielden er hun feesten die da
genlang diuurden.
In de tijd van de republiek werd
de zaal alleen gebruikt voor bijzon
dere feesten en plechtige vergade
ringen (net als nu dus), in 1581 werd
koning Philips er plechtig afgezwo
ren en in de zeventiende eeuw werd
de zaal voor het publiek openge
steld. De za-al veranderde toen gelei
delijk in een winkelgalerij, wat Van
der Does inspireerde tot de hierbo
ven geciteerde dichtregels en sinds
het begin van de achttiende eeuw
(tot 1860) werden er trekkingen ge
houden van loterijen, eei-st de Hol
landse Obligatie-loterij, daarna van
de Generaliteits-Klassen-loterij en
tenslotte van de Staatsloterij. Men
noemde in die tijd de Ridderzaal
daarom ook Loterijzaal, een naam
die tot in deze eeuw stand hield,
schrijft Sinoingihe.
Het is een interessant brokje ge
schiedenis over een stuk Den Haag,
dat nog steeds 's lands regering- en
politiek centrum is. Laat ik daarom
Sinninghe nog even volgen: „De
laatste stadhouder, Willem de Vijf
de, wiens hofhouding zeer uitge
breid was, had met een nijpend
woningtekort te kampen en om daar
in te voorzien besloot men aan de
westzijde van het Binnenhof een
rustiek hoekje, met kleine huisjes
en hoge bo-men, op te offeren om
daar een nieuwe vleugel te bou
wen". De bouw duurde zo lang,
dat Willem de Vijfde er maar kort
plezier van heeft beleefd. In 1795
nam hij in de nieuwe danszaal af
scheid van zijn getrouwen om naar
Engeland te gaan.
Dezelfde danszaal, die in 1813
vergaderzaal van de Tweede Kamer
zou worden (de Raad van State
kreeg in de zelfde tijd de grote- en
kleine eetzaal). Ook, zo lees ik ver
der in het boek, de Eerste Kamer
kreeg in die tijd haar vergaderzaal
op het Binnenhof.
Schrijvend over het Binnenhof be
sluit Sinninghe aldus: „In het ge
weldige gebouwencomplex van het
Binnenhof is de eeuwen door zeer
veel veranderd, gebouwd, gesloopt
en gerestaureerd. Iedere situatie en
ieder tijdperk stelde andere eisen,
maar steeds is het de zetel gebleven
van de regering eerst van het graaf
schap Holland, daarna van de Repu
bliek der Verenigde Nederlanden en
tenslotte van ons koninkrijk Binnen
hof en regering zijn synonieme be
grippen geworden".
Natuurlijk schrijft Sinninghe niet
alleen over het Binnenhof. Den
Haag heeft meer historische plek
ken, waarover in dit boek uitvoerig
wordt geschreven, boeiend en onder
houdend, even boeiend als de stad,
„het mooiste dorp van Europa", al
tijd is geweest. Ik beveel het graag
aan. Het is een uitgave van J. Rijk-
hoek, Den Haag. Het boek kost f
18.50.
EGBERT ZIJLEMA
BEERNINK
geen nood
DE JONG
wat nu
(Van onze parlementaire
redactie
DEN HAAG Er zijn mensen
die zich bezorgd afvragen wat nu
precies de vertrekkende ministers
gaan doen om in het leven te blij
ven. Hier past slechts een heel dui
delijk antwoord: van bezorgdheid
hoeft geen sprake te zijn. In het
bedrijfsleven mag het voorkomen
dat werknemers van de ene dag op
de andere de laan uitgaan, voor
politieke ambtsdragers zijn de zaken
heel fatsoenlijk geregeld.
Om een voorbeeld te geven: de
61-jarige mr. Beernink had als mi
nister een jaarinkomen van zo'n
110.000 gulden. Als hij de komende
jaren wat kalm aan doetgeniet hij
een behoorlijk wachtgeld. Het eerste
jaar tachtig procent, zo'n 90.000
gulden, het tweede jaar zeventig
percent, het derde tot en met het
zesde jaar zestig percent. Na. vijf
jaar zou mr. Beernink dus nog altijd
een wachtgeld van 66.000 gulden
hebben. Intussen wordt dat bedrag
hoger, omdat de uitkeringen de wel
vaartsontwikkeling volgen. Als mr.
Beernink 65 jaar is geworden, be
schikt hij over een uitstekend wel-
vaartsvast ambtei arenpensioen. Zou
hij voor zijn 65ste nog een baan
aannemen, dan worden de inkom
sten hieruit van het wachtgeld afge
trokken.
Enige oud-ministers zijn lid van
de Tweede Kamer geworden zoals
dr. Veringa, drs. Bakker en Rool-
vink. Boven hun vergoeding als Ka
merlid krijgen zij een deel van het
wachtgelddat aflopend over zes
jaar kan worden genoten en in bij
zondere gevallen kan worden ver
lengd.
Mr. Luns heeft dat wachtgeld niet
nodig, want hij gaat bij de NAVO
als secretaris-generaal voldoende
verdienen. Oud-minister Polak (61)
zal vanwege zijn gezondheid rustig
aan moeten doen. Van dr. Witteveen
(59) is te verwachten dat hem spoe
dig weer een professoraat wordt
aangeboden. Een topfunctie in de
financiële sector hoort ook tot de
mogelijkheden. Oud-minister Den
Toom wordt zondag zestig jaar. Hij
kan het met zijn wachtgeld best vijf
/aar uithouden, maar beschikt ook
nog over een pensioen als luitenant-
generaal van de kon. luchtmacht.
Van mej. Klompê (58) was al be
kend da', zij in de komende jaren
voor de pauselijke commissie „justi-
tia et pax" gaat ijveren. Oud-pre
mier De Jong is r.og te jong (56)
om op zijn lauweren te gaan rusten.
Waarschijnlijk zal hij worden be
noemd tot lid van de Raad van
State, een verzamelplaats voor „wij
ze mannen die hun sporen hebben
verdiend". Van ir. Schut (50) zijn
de toekomstplannen log niet be
kend.
